Logiczny język

logiczny język lok/LOK/KOL
Sposoby zapisu:	łaciński, własny
Typologia:	SOV, OSV
Faktycznie
Utworzenie:	BartekChom w 2008 lub wcześniej
Używany w:	docelowo cały świat
Liczba użytkowników	ok. 1
Klasyfikacja:	języki sztuczne logiczne i filozoficzne logiczny język
Status urzędowy
Język pomocniczy:	docelowo cały świat
Oficjalna regulacja:	aŭtora
Kody
Conlanger–1	lok
Lista conlangów

Logiczny język to język, a właściwie grupa języków, stworzony przez BartkaChoma. Powstał początkowo bez wiedzy o innych projektach tego typu, jak lojban, czy logsan. Wyróżnia się traktowaniem wielu wyrazów jak funkcje i szykiem, wzorowanym na niemieckim, w którym nadrzędny wyraz znajduje się na końcu.

Odmiany

Istnieją trzy typy, w zależności od stopnia sformalizowania. Poza tym słownictwo jest brane żywcem z określonego języka (zwłaszcza w pierwszym wariancie), chociaż potem traktowane dosyć brutalnie.

1	2	3	źródło słownictwa
pollok	POLILOK	KOL POL	język polski
espelok	LESPELOK	KOL SPER	esperanto
deulok	DOJLOK	KOL DOJ	język niemiecki
englok	LINILOK	KOL GIN	język angielski
sanlok	NASLOK	KOL SAN	logsan
niholok	NIHOLOK	KOL PIN	język japoński
quenlok	CWENILOC	COL CEN	quenya
руслок	РУСЛОК	КОЛ СУР	język rosyjski
magyalok	MAGALOK	KOL GAM	język węgierski

1. język pisany (wyrazy można oddzielać po prostu spacją), małe litery
2. wielkie litery, wyraz zaczyna się i kończy półspółgłoską (nie półsamogłoską) lub spółgłoską zwartą, nie kończy dźwięcznym obstruantem (dostosowanie do asymilacji), takie głoski nie mogą się powtarzać w środku, grupy obstruantów muszą być zgodne pod względem dźwięczności (H jest bezdźwięczne, ale przed dźwięcznymi może być dźwięczne)
3. wielkie litery, wyraz składa się z jednej sylaby o budowie ABC

   A: obstruant (bez H) lub ich grupa - B: samogłoska - C: czasem półspółgłoska, półsamogłoska lub H (zawsze dla wyrazów, które nie są funkcjami)

24 litery. Zapis nieco różny dla różnych wariantów (tak samo w grupie 3):

POLILOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

S

C

W

Z

X

H

L

R

M

N

Q

J

LESPELOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

S

C

V

Z

X

H

L

R

M

N

Q

J

DOJLOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

Z

C

W

S

X

H

L

R

M

N

Q

J

LINILOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

S

C

V

Z

J

H

L

R

M

N

W

Y

NASLOK

I

E

A

O

U

T

T

K

B

D

G

F

S

C

V

Z

J

H

L

R

M

N

W

Y

NIHOLOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

S

C

V

Z

J

H

L

R

M

N

W

Y

CWENILOK

I

E

A

O

U

P

T

C

B

D

G

F

S

X

V

Z

J

H

L

R

M

N

W

Y

РУСЛОК

И

Е

А

О

У

П

Т

К

Б

Д

Г

Ф

С

Ш

В

З

Ж

Х

Л

Р

М

Н

Ю

Й

MAGALOK

I

E

A

O

U

P

T

K

B

D

G

F

C

S

V

Z

X

H

L

R

M

N

Q

J

polski odpowiednik

i

e

a

o

u

p

t

k

b

d

g

f

s

sz

w

z

ż

h

l

r

m

n

ł

j

Dobór głosek oparty na esperanto.

Najbardziej zaawansowane są pollok i POLILOK. Docelowa forma to espelok lub KOL SPER. Warianty niemiecki i angielski oraz inne to raczej zabawa, zwłaszcza, że nie lubię angielskiego. Warianty logsan to dostosowanie do tutejszych warunków.

Nowa wersja LOK POL - słowa o budowie po prostu CVC, na końcu nie ma dźwięcznych obstruentów. BA BAM to jedna z możliwych nazw wariantu z własnym słownictwem.

Pollok ma warianty - słowa mogą być w pełnej formie albo możliwie skrócone. Można też skracać funkcje, ale nie zwykłe słowa.

Alfabet

Logiczny alfabet i POLILOKowy odpowiednik wg
(prawa) cech głosek
(lewa) wyglądu liter (wg cech po przekątnej)

Poza alfabetem łacińskim w różnych wariantach można używać specjalnego alfabetu. Powinien zapewniać dobrą czytelność dzięki zróżnicowanej wielkości liter.

Fonetyka

W wariancie 3. grupy obstruentów, samogłoski i półspółgłoski (nieco umowna klasyfikacja).

  T ST TC S         0
P P SP PC F    I    L
T T ST TC S    E    R
K K SK KC C    A    M
B B ZB BX W    O    N
D D ZD DX Z    U    H
G G ZP GX X         J
                    Q

Przykład (odchylenie statystyczne - 24 różne grupy w 24 słowach, brak znaczenia)

PI STEL KCAR WOM ZUN BXIH SKAJ TI KOR ZBEN DXUJ XAQ GXIL ZDUM BOJ DAL ZGON GEH FIL SER PCAJ SPOQ TCU CIR

/pi stel kszar wom zun bżih skaj ti kor zben dżuj żaŭ dżil zdum boj dal zgon geh fil ser pszaj spoŭ czu szir/

pollok

Pollok czyta się jak polski, przy czym

• <ł> oznacza /ɫ/ lub /w/
• <h> oznacza /ɦ/ lub /x/, ewentualnie /ɣ/ (w rodzinach "hacz", "aha" i "hor" - /h/)
• <ŭ> oznacza /w/
• <#> oznacza /ʘ/ (mlask wargowy, czyli cmoknięcie)
• <!> oznacza /ǀ ~ ǁ ~ ǃ/ (mlask przedniojęzykowy, czyli kląśnięcie)
• <ǂ> oznacza /ǂ/ (mlask podniebienny, czyli mlaśnięcie)
• <ɣ> oznacza /ɣ/

Jest dopuszczalny zapis z tyldami typu "Za~z~o~l~c g~e~sl~a ja~x~n.", <ɣ> to <~h>, <ŭ> to <~u>, <ǂ> to <~!>.

Takie słowa jak "wlk" i "dzmto" mają spółgłoski sgłoskotwórcze.

Gramatyka

Przymiotniki są czasownikami (zainspirowane częściowo japońskim), a co więcej, czasowniki są rzeczownikami. Mianownik i podmiot nie są raczej wyróżnione. Mianownik i biernik nie mieszają się z dopełniaczem, w przeciwieństwie do polskiego (chłopiec gotuje - chłopca gotowanie, gotuję zupę - zupy gotowanie) i chyba innych indoeuropejskich.

Przyimki są funkcjami dwuargumentowymi, częściowo jednoargumentowymi, jak słowotwórstwo. Spójniki bywają funkcjami dwuargumentowymi lub niezależnymi zdaniami

pollok	deulok	espelok	quenlok	руслок	englok	niholok	opis
tryby - funkcje 1-argumentowe, wynikiem ma być prawda - proste ("szesz" i pochodne)
prawdą, esz, szesz	est	as	ya	эш, шеш	am	masu	tryb oznajmujący; w zasadzie można pominąć (chyba że np. przed spójnikami użytymi matematycznie), ale to nieco zmniejsza kontrolę błędów (zob. "pragma# szesz", domyślnie brak oznacza "siesz")
czy	ob	cxu	ma	ли	whether	ka	="szesz czyż"
nech							tryb rozkazujący, ="szesz zaj", oznacza, że mówiący chce, żeby coś było prawdą, czyli rzadko jest uzasadniony, chyba że z jawnym "ten"
oby							="szesz obyż"
uwaga, wak	o	ho	a		oh		wołacz, ="szesz wakż"
dzym							="szesz dzmy"
oż							niezadowolenie z czegoś, ="szesz oże" - 'niech gęś kopnie', por. "ożeż"
tryby - funkcje 1-argumentowe, wynikiem ma być prawda - złożone
szensz							~="szesz wong"
szersz							~="szesz wter"
szepsz							~="szesz wpot"
szeksz							~="szesz wkoł"
siesz							~="szesz ten"
siensz							~="siesz wong"
siersz							~="siesz wter"
siepsz							~="siesz wpot"
sieksz							~="siesz wkoł"
sieś, $							~="szesz ten wyś", np. "$ i " sieś ' " $ '" (tak? ale jak to czytać)
sienś							~="sieś wong"
sierś							~="sieś wter"
siepś							~="sieś wpot"
siekś							~="sieś wkoł"
czyn							~="czy wong"
czyr							~="czy wter"
czyp							~="czy wpot"
czyk							~="czy wkoł"
ci							~="czy ten"
cin							~="czi wong"
cir							~="czi wter"
cip							~="czi wpot"
cik							~="czi wkoł"
nench, nen							~="nech wong"
nerch, ner							~="nech wter"
nepch, nep							~="nech wpot"
nekch, nek							~="nech wkoł"
niech	sei	u	á	пусть	let ?		~="nech ten", tryb rozkazujący, często się przydaje choćby żeby zaznaczyć, że chodzi o najbliższą przyszłość, a nie dowolny czas
niench, nien							~="niech wong"
nierch, nier							~="niech wter"
niepch, niep							~="niech wpot"
niekch, niek							~="niech wkoł"
nent							~="nen tor" ("nen wor")
nert							~="ner tor" ("ner wor")
nept							~="nep tor" ("nep wor")
nekt							~="nek tor" ("nek wor")
niecht							~="niech tor" ("niech wor") czyli ~="nech ten ta ty", ale może też dotyczyć "wor"/"wy", przyda się w praktyce
nient							~="nien tor" ("nien wor")
niert							~="nier tor" ("nier wor")
niept							~="niep tor" ("niep wor")
niekt							~="niek tor" ("niek wor")
dzyn							~="dzym wong"
dzyrm							~="dzym wter"
dzymp							~="dzym wpot"
dzymk							~="dzym wkoł"
słowotwórstwo - funkcje 1-argumentowe
ek	chen	et		ок	lil		-ek (zdrobnienie)
isko, jsko, sko		aĉ					zgrubienie
ka	inn	in	e	ка			-ka (rodzaj żeński)
er		virs	o				rodzaj męski
ę		id		ёнок, ёнк			dziecko, młode, np. "ę piesk" - 'szczenię' (może jednak "ęk piesk"?), "ka ę król" - 'królewna'
ęk							~="je ę coś", np. "ęk acz piecz" - 'kucharczyk'
owa							małżonek
dina				дина	na		diunowe 'na-', następca
em							~="jes je ... li", "zacz em gaz" - (?) 'staje się gazem, paruje', ?uwaga: rzeczownik jest, a z "hacz em" już kiedykolwiek, zob. "je", "jer"
ący, ɣąc, ncy							bycie z natury wykonawcą czynności, ~="nąc ba"
alący, ląc							zdolność, np. "ląc widź" - 'widzący (nie niewidomy)', "ląc leć" - 'latający', (?) ~="jes kia może ... li"
ące, nce							bycie z natury czymś, co wykonuje daną czynność, np. "szesz ta kasztan nce kłuj" - 'kasztan jest kłujący', "kia nce oj śmiech coś" - 'coś śmiesznego'
hacz							skrót od "kia ... coś" albo "hnacz ba", jakby przeciwieństwo "em", ale chyba się do końca nie równoważy
lacz							skrót od "kia ... ludź" albo "lnacz ba"
acz	er				er		zawodowy wykonawca czynności, np. "acz kop" - 'kopacz', "acz kradź" - 'złodziej'; chyba skrót od "je ludź nacz ba", "lacz ący" i od "kia ący ... ludź"
adło, dło							narzędzie, np. "dło kop" - 'łopata', "dło odź pestk" - 'drylownica (łyżeczka)'; blisko "je żad mszyn nacz bą"
arka rka	sanlage slage						maszyna robiąca coś z ręcznym napędem, np. "rka odź pestk" - 'drylownica (maszynka)'; razem z "ark" blisko "je mszyn nacz bą"
arka ark	sanlage sanlag						maszyna robiąca coś samodzielnie, np. "ark kop" - koparka, "ark oj zacz bez ny wod" - 'suszarka (np. do włosów)'; razem z "rka" blisko "je mszyn nacz bą"
trak							część ciała coś robiąca, np. "trak widź" - 'oko', "trak słysz" - 'ucho', "trak krocz" - 'noga', "trak trzym"?"krak łap" - 'ręka'; blisko "zon ciał nacz bą"
krak							część maszyny, przedmiotu coś robiąca, np. "krak jedź" - 'koło/(?)płoza/...', "krak stój" - 'noga (mebla)'; blisko "zon mszyn/rzeczk nacz bą"
krak							część coś robiąca, np. "krak widź" - 'oko', "krak słysz" - 'ucho', "krak krocz" - 'noga', "krak trzym"?"krak łap" - 'ręka', "krak leć" - 'skrzydło', "krak jedź" - 'koło/(?)płoza/...', "krak stój" - 'noga (mebla)'; blisko "je ten część nacz bą"
idło, idł, jdło							coś używane, zużywane, np. "jdło myj" - 'mydło', może "jdło oj ej zdrow" - 'lekarstwo'; blisko "nacz jtą !" ("nacz jbą"?)
henie, heń							skrót od "kę ... coś" albo "hnacz bę"
lenie, leń							skrót od "kę ... ludź" albo "lnacz bę", 'leń' to "acz bez ny prac"
enie, eń							coś, co służy do tego, żeby coś z tym robić, np. "enie żre" - 'jedzenie'; skrót od "nacz bę"; też to, co powstaje: "eń maluj" - 'obraz, malunek' (a może to 'temat obrazu' albo 'pomalowana np. ściana' lub 'ściana do pomalowania'; por. "obraz")
alny, lny	bar	ebl		им	able		nadaje się do czegoś, np. "alny żre" - 'jadalny', (?) ~="jes kę może ... li"
arnia, arń, rnia							budynek na przedmiot lub czynność, np. "rnia piecz" - 'piekarnia', "rnia rower" - 'rowerownia', materiał do stwierdzania oczywistości typu "szesz w rnia gotuj gotuj", (?)~="je pomieszcz nacz w !"~="naw ... pomieszcz"
iszcze, iszcz, szcze	splatz						miejsce na przedmiot lub czynność, np. "szcze parkuje" - 'parking', (?)~="kia duż nacz w na !" (ale nie chodzi tylko o rozmiar)
ica, ic, jca, ca							naczynie na coś, np. "jca cuk" - 'cukiernica', "je jca but work" - 'worek na buty', (?)~="je rzeczk nacz w !"~="naw ... rzeczk"
nik							pojemnik, coś na czym coś jest, np. "nik zacz bez ny wod" - 'suszarka (np. do naczyń lub do ubrań)', "nik ta naczyń zacz bez ny wod" - 'suszarka do naczyń', (?)~="kia bez duż nacz w na !" (ale nie chodzi tylko o rozmiar)
owiec, owc							człowiek w jakiś sposób związany z miejscem, pracą: "owc hotel" - 'hotelarz', "owc policja" - 'policjant', "owc metro" - 'pracownik metra', "owc fizyka" - 'fizyk'
anin, nan nin	ere			анин	anr		mieszkaniec kraju, np. "nan Polska"
stwo							"stwo król" - 'królestwo' ? "stwo foto"?"stwo oj foto" - 'fotografia (sztuka)'
wbbez, bez	un	mal		сбне	un		przeciwieństwo
owy, ɣow	isch	a		овый	ish		jest związany w jakiś (dowolny, ale określony w stylu "ten", bo ogólnie wszystko jest związane ze wszystkim) sposób, (?) związek z pojęciem czy konkretnym egzemplarzem: "ɣow ten piesk", "ɣow kle piesk", "ɣow idej piesk"
owyś, ɣoś, wyś							skrót od "ów ... coś"="kia ɣow ... coś"
oid, id	oid, id			оид, ид	oid, id		coś podobnego
kojarzony, kojn							'kojarzony', ~="kappa ba bmu tę ... kojarz" (ale parametr "tmu" nie istnieje), np. "szesz ta ny nieb kojn wod" - 'Niebieski (kolor) jest kojarzony z wodą.' trochę ściślejsze niż "ɣow"
oi, oj	ä			ои	eed	seru	strona sprawcza, nie mylić z "tę ... powoduj"?: "oj czysty" - 'myć' (?), "oj uczy""oi eje zna/wie/umie" - 'nauczać' (?), "oi pije" - 'poić', "oi żre" - 'karmić, poić, dawać tabletki...'
umie, um, potrafi, potraf, ptraf							"szesz jor um jor szczek" - 'Umiem szczekać.' (?) może po prostu "szesz jor tę/byż jor szczek um"; "czy tor tę/byż tor siedź um", "czy tor tę/byż ta tor siedź dob um"/"czy tor um tor siedź", "czy tor um ta tor siedź dob" - 'czy umiesz (dobrze) siedzieć'
dokończy, dok							aspekt dokonany
zaczyna, zacz							zaczyna, staje się jakiś
kontynuuje, kontynuuj, kontynu							'wciąż, nadal, dalej' - coś znów się zaczyna/narasta mimo przerwy/przygaśnięcia...
bywa							czynność wielokrotna, nie konkretna
jetzt, obecnie, obec							konkretna czynność, nie zwyczaj, "jetzt jetzt" - całkiem aktualna czynność
ną							czynności jednorazowe
skutektrwa, strwa, trwa							jakby perfekt, np. "szesz wter tnorn mięso trwa gotuj" - 'To mięso jest ugotowane.'
jo							dotyczy warunków, "szesz jo ciep" - 'jest ciepło', por. "mi"
dżdży							opady, np. "dżdży śnieg" - 'opady śniegu', ale "deszcz" - 'opady deszczu'
pacz							np. "pacz widź" - 'patrzy', "pacz słysz" - 'słucha'
wyg							np. "wyg widź" - 'wygląda', "wyg słysz" - 'brzmi'
ob							modyfikator czasowników, „z” dookoła, np. "ob pacz widź" ? "ob widź" - 'ogląda', "ob puk" - 'opukuje' (?)
roz							modyfikator czasowników, „do” dookoła, np. "roz pacz widź" ? "roz widź" - 'rozgląda się' (?)
prze							np. "prze ubierz" - 'przebierać', "prze oj zacz stój" - 'przestawiać' (?)
piechotą, pieszo, pszo piechtą, pchtą, ptą							z "idź" itp., jak człowiek piechotą, koń albo samochód, często odpowiada "pszo się", przeciwieństwo "non"
niesiony, nony, non							z "idź" itp., jak pasażer (towar) albo kierowca, 'przenoszenie dźwigiem' to "tą dźwig non nieś", działa jak "pszo je żad się coś", przeciwieństwo "ptą"
prowadzi, prow, kier							z "idź" itp., jak kierowca ("kier non") albo idący samodzielnie ("kier pszo"), "ta coś kier idź"~="ta coś oj ta coś idź", przeciwieństwo "nkier"
niekier, nkier							z "idź" itp., jak pojazd lub coś sterowanego ("nkier ptą") albo pasażer (towar) ("nkier non"), "ta A nkier idź"~="ta je żad A coś oj ta A idź", przeciwieństwo "kier"
chcesię, chceś							np. "chceś śpi" - 'śpiący', "chceś konsum" - 'głodny', "chceś pij" - 'spragniony'; (?) 'chce się' to "obec nce", np. "szersz jor obec nce poŭ pollok mów" - 'Chce mi się mówić w polloku.'
nader, nadr							np. "nadr lubk" - 'kochać', "nadr ciep" - 'gorący (tak ciepły, że boli)', "nadr bez ciep" - 'lodowaty (tak zimny, że boli)'
pa ? awy, aw							np. "pa górk" - 'pagórek, górka, wzgórze', "pa drzew" - 'krzew', "pa ny wod" - 'wilgotny'
ny	lich			ный	ly		przymiotnik, np. "ny wod" - 'mokry' ("nce w wod żyj" - 'wodny, żyjący w wodzie'), "ny pieprz" - 'pieprzny', "ny logika" - 'logiczny', może "ny zdrow" - 'zdrowy' (jak żywność), a może "ące oj ej zdrow", "ny coś" - 'jakiś', "ny co" - 'jaki', "ny to" - 'taki'
uje, uj	ire			ует, уй		suru	czasownik, np. "uj chom" - 'chomikować', "uj coś" - 'coś robić', "uj co" - 'co robi'; 'tym/tamtym razem' to "ąc uj to" (~="ąc ten uj coś") czy jak (por. "tune")?
oduje, oduj, odź	aben						czasownik, np. "odź pestk" - 'drylować, pestkować (odpestkowywać)', "odź skórk" - 'obierać (odskórkowywać)', "odź kurz" - 'odkurzać'
ywoś, ɣwoś							skrót od "ywo ... coś", (?) ywyś
ywonś, ɣwonś							skrót od "ɣwoś ny", czyli "ywo ny ... coś"
mini, miń, mni, kuc(?)							~="ɣwo/ɣwy bez duż", np. "mni koń" - 'kucyk'
wielko, wlk							~="ɣwo/ɣwy duż", np. "wlk myszk" - 'szczur'
skró, skó, skr							oznacza skrót, czyli prowizoryczne skrócenie nazwy, np. "skó kalka" "skr kalk" zamiast "ɣwo język kalka" "ɣwo ski coś kalk"
ak							tworzy nazwy zwierząt, skrót od "ɣwy ... zwierzę", np. "ak gryź" - 'gryzoń', "ak drap" - 'kot', "ak coś" - 'zwierzę'
pies							tworzy nazwy psowatych, "pies coś" - 'psowaty', "pies dom"="piesk" - 'pies (domowy)', oznacza zwierzę danego typu, więc ściślejsze niż "ɣwo ... piesk"
kot							tworzy nazwy kotowatych, "kot coś" - 'kotowaty', "kot dom"="kotk" - 'kot (domowy)', dopóki nie znajdą się nowe słowa, tworzy też synonimy do "lew ...", ściślejsze... (j.w.)
lew							tworzy nazwy wielkich kotów, "lew coś" - 'wielki kot', "lew król"="lewk" - 'lew', ściślejsze... (j.w.)
mysz							tworzy nazwy gryzoni, ściślejsze... (j.w.), por. "myszk" ('mysz'), "mysz coś" ('gryzoń'), "wlk myszk" ('szczur')
lis							tworzy nazwy lisów, ściślejsze... (j.w.), por. "lisk" ('lis rudy'), "lis coś" ('lis')
pta							tworzy nazwy ptaków, "pta coś"="ptak" - 'ptak', ściślejsze... (j.w.)
żaba, żab							tworzy nazwy płazów bezogoniastych, "żab coś"="żabk" - 'płaz bezogoniasty', ściślejsze... (j.w.)
ryba, ryb							tworzy nazwy ryb, "ryb coś"="rybk" - 'ryba', ściślejsze... (j.w.)
owad, ŭwad, wŭad							("ŭwad" jest nieporęczne, ale "ład" to 'ładny', a "wad" to chyba 'wada', więc "wŭad"), tworzy nazwy stawonogów (a może tylko owadopodobnych), (?) np."wŭad miód" - 'pszczoła', "wŭad sieć" - 'pająk', "wŭad prac" - 'mrówka', "wŭad szczyp" - 'rak, krab', "wŭad i szczyp żądl" - 'skorpion', "wŭad hekto krak krocz" "wŭad h. luf" - 'wij, krocionóg', "wŭad sześć krak krocz" "wŭad 6 ." - 'owad, sześcionóg', "wŭad ośm krak krocz" "wŭad 8 ." - 'pajęczak, ośmionóg', "wŭad d. luf" - 'dziesięcionóg' (raki, kraby i krewetki)
niak							tworzy nazwy robaków, np. "niak deszcz" - 'dżdżownica', "niak mąk" - 'mączniak', "niak śluz" - 'ślimak'
ina, in							skrót od "ɣwy ... roślin", np. "in kakaŭ" - 'kakaowiec', "in coś" - 'roślina'
grzyb							"grzyb coś" - 'grzyb', "grzyb prawda"(?) - 'prawdziwek'; "szesz je każd grzyb coś in coś"
ga							dźwięk, np. "ga kotk" - 'miaŭczeć', "ga coś" - 'dźwięk'
ski	itsch			ский	ansh		język, np. "ski Polska" - 'język polski', "ski coś" - 'język'
ość	keit						cecha, np. "ość duż" - 'wielkość, rozmiar', "ość ciep" - 'temperatura' (a jak będzie fizyczne 'ciepło'?); wciąż ma kierunek: "ość bez duż" ~ 'małość', "ość bez ciep" ~ 'zimność'; (?) "ość wysok" - 'wysokość (jak wysokie coś jest)', "ość jo wysok" - 'wysokość (jak wysoko coś jest)'; (?) "czy tor duż"~="czy tor kia duż/bry ość duż" ("czy tor bar ość duż"), "mło ość duż"="bez duż", "siesz kjak ta ość ponur bez bry żad ten ponur" - 'Jak ponurość jest mała, nie ma ponurości.' (polskie ponurość użyte w dwu znaczeniach, mały to bezbardzy (w sumie mogłoby być "mły"))
jakby, kby, gby							wskazuje na użycie przenośne, raczej nie tłumaczy się na polski (chociaż może lepiej zostawiać), (?) ~="jak ... coś"
niby, nby, nib							coś, co coś udaje, np. "nib lewk" - 'lew-zabawka'
skróty (odmiana zaimków) - funkcje 1-argumentowe
jor							="ta ja"
jorn							="tę ja"
jorm							="tmu ja"
jors							="tgo ja"
jonz							="zon ja"
jorw, jorf							="ów ja"
jorj							="je ja"
tor							="ta ty", por. "tork"
torn							="tę ty"
torm							="tmu ty"
tors							="tgo ty"
tonz							="zon ty"
torw, torf							="ów ty"
torj							="je ty"
mor							="ta my"
morn							="tę my"
morm							="tmu my"
mors							="tgo my", por. "morsk"
monz							="zon my"
morw, morf							="ów my"
morj							="je my"
wor							="ta wy", por. "wór"
worn							="tę wy"
worm							="tmu wy"
wors							="tgo wy"
wonz							="zon wy"
worw, worf							="ów wy"
worj							="je wy"
mwor							="ta my"
mworn							="tę mwy"
mworm							="tmu mwy"
mwors							="tgo mwy"
mwonz							="zon mwy"
mworw, mworf							="ów mwy"
mworj							="je mwy"
nor							="ta on"
norn							="tę on"
norm							="tmu on"
nors							="tgo on"
nonz							="zon on"
norw, norf							="ów on"
norj							="je on"
hor							="ta an"
horn							="tę an"
horm							="tmu an"
hors							="tgo an"
honz							="zon an"
horw, horf							="ów an"
horj							="je an"
dor							="ta to"
dorn							="tę to"
dorm							="tmu to"
dors							="tgo to"
donz							="zon to"
dorw, dorf							="ów to"
dorj							="je to"
sior							="ta się"
siorn							="tę się"
siorm							="tmu się"
siors							="tgo się"
sionz							="zon się"
siorw, siorf							="ów się"
siorj							="je się"
cor							="ta co"
corn							="tę co"
corm							="tmu co"
cors							="tgo co"
conz							="zon co"
corw, corf							="ów co"
który, jaki, ki corj							="je co", ~'jaki, który (konkretnie)'; 'który (z kolei)' - "numer co"
ktor							="ta kto"="ta je ktodź co"
ktorn							="tę kto"="tę je ktodź co"
ktorm							="tmu kto"="tmu je ktodź co"
ktors							="tgo kto"="tgo je ktodź co"
ktonz							="zon kto"="zon je ktodź co"
ktorw, ktorf							="ów kto"="ów je ktodź co"
ktorj							="je kto"="je je ktodź co"
czor							="ta cóż", por. "kżeż"
czorn							="tę cóż"
czorm							="tmu cóż"
czors							="tgo cóż"
czonz							="zon cóż"
czorw, czorf							="ów cóż"
czorj							="je cóż"
kczor							="ta któż"
kczorn							="tę któż"
kczorm							="tmu któż"
kczors							="tgo któż"
kczonz							="zon któż"
kczorw, kczorf							="ów któż"
kczorj							="je któż"
nastor							="ta naste"
nastorn							="tę naste"
nastorm							="tmu naste"
nastors							="tgo naste"
nastonz							="zon naste"
nastorw, nastorf							="ów naste"
nastorj							="je naste"
ninor							="ta nine"
ninorn							="tę nine"
ninorm							="tmu nine"
ninors							="tgo nine"
ninonz							="zon nine"
ninorw, ninorf							="ów nine"
ninorj							="je nine"
tunor							="ta tune"
tunorn							="tę tune"
tunorm							="tmu tune"
tunors							="tgo tune"
tunonz							="zon tune"
tunorw, tunorf							="ów tune"
tunorj							="je tune"
szor							="ta sze"
szorn							="tę sze"
szorm							="tmu sze"
szors							="tgo sze"
szonz							="zon sze"
szorw, szorf							="ów sze"
szorj							="je sze"
otor							="ta oto"
otorn							="tę ot"
otorm							="tmu ot"
otors							="tgo ot"
otonz							="zon ot"
otorw, otorf							="ów ot"
otorj							="je ot"
ojtor							="ta ojt"
ojtorn							="tę ojt"
ojtorm							="tmu ojt"
ojtors							="tgo ojt"
ojtonz							="zon ojt"
ojtorw, ojtorf							="ów ojt"
ojtorj							="je ojt"
stopniowanie - funkcje 1-argumentowe
ne							niby można stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie' (?, por. "ne", "bez", "żad") lub przed prawie wszystkim zaprzeczenia, które działa trochę jak 'brak' - oznacza jakikolwiek brak, więc trudno powiedzieć nawet "szesz żad ne ta je panpan Bóg dob" ("czy je zacz nie je panpan Bóg ta je panpan Bóg dob" - 'Czy istnieje dobroć Pana Boga, która jest zniknięciem Pana Boga.')
nie	nicht	ne		не	not	nai	~="ten ne"~="żad ten", można stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie' (?, por. "nie", "bez", "żad") lub przed prawie wszystkim jako bardziej mętne zaprzeczenia, które działa trochę jak 'brak' (a jak się ma do "fakt żad ten"); por. "niet"
bardzo, bar	sehr	tre	íta	очень	very		skrót od "kia bry"
zdecydowanie, znie							skrót od "kia zdecydowany", np. "szesz dor zdecydowanie ny śnieg" - 'To jest zdecydowanie białe.'
bardzawo, brwo							skrót od "kia braw"
mało, mło, mał							skrót od "kia mły", por. "bżo"
coraz							'coraz', czyli 'staje się coraz bardziej jakiś', "szesz ta ten ny traw coraz !" ~ 'Zieloność rośnie.' ~= '(Coś) jest coraz zieleńsze.'
eje, ej							mętne 'staje się (coraz bardziej) jakiś'
bardziej, bdziej, rdziej, dziej	mehr	pli		более	more	motto	mętny stopień wyższy, coś jak "niż to" albo "niź tę to li" itp.
naj	sten ams	plej		наи	most	mottomo	mętny stopień najwyższy, coś jak "jes je najz ... to li"
stosunkowo, dosyć, dość	ganz				quite		stosunkowo, coś jak "jes je kna ... to li", np. "siesz ta jdło myj dość cięż" - 'To mydło jest ciężkie (mimo że lżejsze od człowieka).', por. "wyst"
zbyt	zuu	tro		слишкам	too	amarini	z zapętleniem: ~="kia zbyt bry" ? "kna zbyt bry" ("zbyt bry" - 'zbytni')
dostatecznie, dost wystarczająco, wyst
około, ok		cxirkaux
idee - funkcje 1-argumentowe
idej							'idea', jedyna, (?) albo nie ma wcale, jeśli nie ma pojęcia, np. "szesz żad idej dgrvgxxw"; "idej ten piesk" oznacza 'ideę tego/takiego psa', czyli to, o czym mówiący myśli; zobacz możliwe rozwiązanie w przykładach
idea							'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', np. "dzym je idej kia ny śnieg piesk idea piesk żad szesz je idej kia ny śnieg piesk idej piesk ale", "idej ten piesk" oznacza 'jedną z idei rodzajów tego(ale ten pies to ten pies, ma chyba jedną ideę, te psy to też jedna konkretna grupa, a 'część z tych psów' to w zasadzie przykład 'taki pies'/'takie psy')/takiego psa'
idejm							? ="idejk poŭ pollok", '(jedyna) idea', przyjmuje zacytowane w polloku (ogólniej używanym wariancie logicznego języka), np. "szesz je idejm " piesk ' idej piesk"; "idejm " ten piesk '" oznacza to, co wyraża się przez "ten piesk", analogicznie z "dziś" i ogólnie deixis, a co z "idejm " w '", "idejm " pies '"
idejk							? '(jedyna) idea', przyjmuje zacytowane z językiem, np. "idejm poŭ ski Polska " gotuj '"~'idea polskiego polecenia „gotuj”' (bez języka np. "idejk " wir '" obejmuje jakoś (czy naprawdę? w sumie jak?) polski „wir” i niemieckie „my”)
ideam							? ="ideak poŭ pollok", 'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', przyjmuje zacytowane w polloku, uwagi analogiczne jak do powyższych, czyli "ideam " ten piesk '" to chyba w sumie to samo, co "idea piesk" (bo każdy pies może być wskazany; "szesz ta " ideam " ten piesk NI' ' ta " idea piesk ' znacz"?; oczywiście "ideam " piesk '" to też z grubsza to samo)
ideak							? 'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', przyjmuje zacytowane z języka, uwagi analogiczne jak do powyższych, ale "ideak " wir '" może po prostu oznaczać wszystkich możliwych „nas” i wszystkie „wiry” (mieszanki w sumie też, jeśli pomyślimy, że "wir kręci" w polskim z niemiecką grą słów sugeruje też, że my kręcimy - i oczywiście "szesz je "idejk " wir ' idea " wir '"-'Jedyna idea „wir” to jedna z idei „wir”.')
jes				ес			'jest', uzupełnione przez "li" ("bli", "lili", "blili"), np. "jor jes je gamoń li" - 'bycie przeze mnie gamoniem', "tnor piłka jes tgo Karol li" - 'należenie tej piłki do Karola', "ta Michał jes zon li krak łap" - 'posiadanie ręki przez Michała', "ta Wojtek jes ta li tę li myj" - 'mycie się przez Wojtka'
wsensie							tworzy coś pośredniego między mogą zależną i niezależną, np. "szensz tor tę wsensie " szesz bo to jor boi ' mów"~="szensz tor że bo toż tor boi mów"
do nazw - funkcje 1-argumentowe
zwan							nazwa, np. "zwan je pan Tadeusz" albo nawet "zwan je pan zwan " Tadeusz '"
ɣwan							jak "zwan", kiedy to nie imię własne, lecz umowne określenie czegoś bardziej konkretnego albo nawet znaczenie przenośne; od "ɣwoś" różni się chyba tym, że jest tymczasowe (coś w stylu "meta# szesz nin jor tę " ɣwan klapa ' kasuj atem#"? może się przydać)
twój	dein	cia		твой	thy		="jgo ty", np. "szesz je co twój " ten piesk '" - 'co to jest ten twój pies?', 'co masz na myśli, kiedy mówisz "ten piesk"?'
mój	mein	tia		мой	my		="jgo ja"
tryby w mowie zależnej - funkcje 1-argumentowe - proste
czyż	obs				whethers		pytanie, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "szesz hor że czyż tor poŭ ski Niemcy mów pyt" - 'ona pyta, czy mówisz po niemiecku'
nechaj, nchaj, zaj							tryb rozkazujący, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym zaj to" ~ 'powiedzmy, że tego chcę'
obyż							do użycia przed "prawdą"/"szesz", por. "oby"
uwagaż, wakż	o	ho	a		oh		wołacz, do użycia przed "prawdą"/"szesz", por. "wak"
oże							niezadowolenie z czegoś, 'gęś ma kopnąć', do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym ożto", por. "oż", "ożeż"
fakt							np. "szesz bo fakt wkoł ty jor torn widź" ~=? "szesz bo tor jes wkoł li jor torn widź"
czasy - funkcje 1-argumentowe
wongi, wong							="w ong"
wteraz, wter							="w ter"
wpotem, wpot							="w pot"
wkoł							="w koł tujter"
czasotryby w mowie zależnej - funkcje 1-argumentowe - skróty
czynż							~="czyż wong"
czyrż							~="czyż wter"
czypż							~="czyż wpot"
czykż							~="czyż wkoł"
ciż							~="czyż ten"
cinż							~="ciż wong"
cirż							~="ciż wter"
cipż							~="ciż wpot"
cikż							~="ciż wkoł"
nechajn, nechan, nchajn, nchan, zajn, zan							~="zaj wong"
nechajr, nechar, nchajr, nchar, zajr, zar							~="zaj wter"
nechajp, nechap, nchajp, nchap, zajp, zap							~="zaj wpot"
nechajk, nechak, nchajk, nchak, zajk, zak							~="zaj wkoł"
niechaj, nchaj, ɣaj							="zaj ten", tryb rozkazujący, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym ɣaj ga piesk" ~ 'powiedzmy, że chcę tego szczekania'
niechajn, niechan, nchajn, nchan, ɣajn, ɣan							~="ɣaj wong"
niechajr, niechar, nchajr, nchar, ɣajr, ɣar							~="ɣaj wter"
niechajp, niechap, nchajp, nchap, ɣajp, ɣap							~="ɣaj wpot"
niechajk, niechak, nchajk, nchak, ɣajk, ɣak							~="ɣaj wkoł", uwaga na rzeczownik "hak" z [ɣ] zamiast [x] czy [ɦ]
nechajnt, nechant, nchajnt, nchant, zajn, zant							~="zaj tor" ("zaj wor")
nechajnt, nechant, nchajnt, nchant, zajnt, zant							~="zan tor" ("zan wor")
nechajrt, nechart, nchajrt, nchart, zajrt, zart							~="zar tor" ("zar wor")
nechajpt, nechapt, nchajpt, nchapt, zajpt, zapt							~="zap tor" ("zap wor")
nechajkt, nechakt, nchajkt, nchakt, zajkt, zakt							~="zak tor" ("zak wor")
niechajt, niechat, nchajt, nchat, ɣajt, ɣat							="ɣaj tor" ("ɣaj wor")
niechajnt, niechant, nchajnt, nchant, ɣajnt, ɣant							~="ɣan tor" ("ɣan wor")
niechajrt, niechart, nchajrt, nchart, ɣajrt, ɣart							~="ɣar tor" ("ɣar wor")
niechajpt, niechapt, nchajpt, nchapt, ɣajpt, ɣapt							~="ɣap tor" ("ɣap wor")
niechajkt, niechakt, nchajkt, nchakt, ɣajkt, ɣakt							~="ɣajk tor" ("ɣajk wor")
czasowniki modalne itp. - funkcje 1-argumentowe
może	kann	pov		может	can
musi, muś	muss	dev			must		="nie może nie"
powinien, win	soll				should
trzeba, trza				нужно			="bardzo powinien"
wolno, wno	darf				may		="nie trzeba nie"="nie bardzo powinien nie"
byćmoże, byćmo, bmo	vielleicht	eble		можетбыть	maybe
chyba, chba	wohl			пожалуй			pośrednie między "bmo" a "raź"
najwyraźniej, raź							chyba trochę częstsze niż po polsku - obejmuje więcej z 'musi', np. "szesz raź otorj tnors sąsiad piesk" - 'to musi być pies sąsiada'
podobno, ponoć, pono, pno
powiedzmy, dzmy							~'można tak powiedzieć', por. "dzym"
fikcyjnie, fnie, fik							używane, żeby nie mówić nieprawdy, np. "szesz fik ta chom tmu piesk tę kotk daj"
skutecznie, snie							oznacza, że stało się to, co powinno, było polecone itp.; np. "siensz hor snie win gotuj" - 'Powinna była gotować i gotowała.', "siensz norm snie byż nor skacz rzecz" ? "siensz norm snie że win nor skacz rzecz" (Problem: "byż" (pasuje do "mów" z rodziną?), "że win" (czy to to samo?), "że ɣaj" (to chyba znaczy, że 'ja chcę'; naprawdę określone?), "że zaj" (j.w.; nieokreślone? chyba jeszcze gorzej), a moze coś nowego spacjalnie do tego celu?) - 'Mówiono mu, żeby skakał, i skakał.', podobnie np. dla "trza", "mżeb", "chce", "próbuj". To chyba wymaga wyczucia. Naprawdę jest jednoznaczne?
bezskutecznie, bnie							przeciwieństwo "snie": oznacza, że nie stało się to, co powinno, było polecone itp.; np. "siensz hor bnie win gotuj" - 'Powinna była gotować, ale nie gotowała.', "siensz norm bnie byż nor skacz rzecz"(?) - 'Mówiono mu, żeby skakał, ale nie skakał.'; analogicznie jak "snie"
mętne przysłówki - funkcje 1-argumentowe
tuż							łączy się z wyrażeniami pochodzącymi od 1-argumentowych przyimków, np. "szesz w tuż przeden ɣwo piesk dom kwiat" - 'tuż za budą jest kwiat'
już	schon	jam		уже, уж
jeszcze	noch	ankoraux		ещё			a 'jeszcze raz'?
dopiero
naszczęście
niestety
też	auch	ankaux		тоже	also too		też słówko "kanalok"
żet							ma się do "też" jak "twan" do "nawt"
nawet, nawt							'nawet'; odnosi się do wyrażenia, w którym jest wstawione; np. "szesz ta nawt kotk ga piesk" - 'Nawet kot szczeka.'
tewan, twan							'nawet'; odnosi się do funkcji, po której stoi; w sumie bardziej uniwersalne; np. "szesz ta kotk twan ga piesk" - 'Nawet kot szczeka.', np. "szesz ta ę twan słoń duż" - 'Nawet słoniątko jest duże.'; por. "zet", "klyt" (a co z innymi funkcjami od "tuż" do "tylk"?, może ten bardziej uniwersalny odwrotny szyk powinien być domyślny)
tylko, tylk	nur	nur		только	only
oklyt, klyt							ma się do "tylk" jak "twan" do "nawt"
własny	eigen	propra			own		~="ów tylko to" ?
specjalne funkcje 1-argumentowe - spokrewnione z niefunkcjami
lili							z argumentem może zastępować "li", kiedy byłby konflikt oznaczeń, zob. "ilil"
bli							z argumentem typu "bę" lub "w !" oznacza, że konstrukcja z "jes" łączy się z przyimkami innymi niż "ta", np. "szesz ta piesk tę kotk jes i ta li tę bli bę gryź ta bli bę tę li drap" - 'Pies gryzie kota, a ten kot drapie tego psa.', czyli 'Pies ma się do kota tak, że pierwszy gryzie drugiego, a drugi drapie pierwszego.', por. "blili"
tonr							z argumentem oznacza coś innego niż "to" i "tamto", np. "siesz jor tę i to i tamto tonr 3 . bierz" - 'Biorę to, tamto i siamto.', ="tamr ... to"
onr							z argumentem oznacza coś innego niż "on" i "tamon", ="tamr ... on"
onra, anr							z argumentem oznacza coś innego niż "an" i "taman", ="tamr ... an"
nrak							z argumentem oznacza coś innego niż "tak" i "tamtak", ="tamr ... tak"
rniet							z argumentem oznacza coś innego niż "niet" i "tamniet", ="tamr ... niet"
cóżeż							z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "cóżeż 1 ."="cóż", skrót od "żeż ... co"
któżeż							z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "któżeż 1 ."="któż", skrót od "żeż ... kto"
tożeż							z liczebnikiem tworzy określenie do mowy zależnej, oznacza, że pierwotny mówiący wiedział, o czym mówi, ale kolejni mówiący - nie, "tożeż 1 ."="toż", skrót od "żeż ... to"
ǂ	ǂ	ǂ	ǂ	ǂ	ǂ	ǂ	z liczbą zatrzymuje tyle funkcji, czyli "w ǂ 1 ." to z paroma wyjątkami to samo, co "w !", a "ta ta ǂ 2 ." to niefunkcja, bo "ta ǂ 2 ." wciąż zatrzymuje funkcje; "ǂ szesz !" tworzy niefunkcję z całego zdania (ale to tworzy nieprawidłowe zdanie), a inne argumenty mogą dać inne rezultaty (ale jakie?)
zaimkotwórstwo - funkcje 1-argumentowe
tam							inny (tylko przypomina, że może być inny, lekko sugerując, że ten sam, co inne tam), ="tamr 2 ."; tworzy słowa jak "tam ten"="tamten" i "tam on"="tamon"; odróżnia przy "si", czyli "szesz ta czło tmu tam czło że śnor czło tnorn Karol zna" oznacza 'Człowiek A mówi człowiekowi B, że człowiek A zna Karola.', a żeby powiedzieć, że to człowiek B zna Karola powinno być "si tam czło" zamiast "si czło"; 'tam'~"gdzie to"
siam							="tamr 3 ."
owam, wam							="tamr 4 ."
onam, nam							="tamr 4 ."
tamsz							inny niż wszyscy dotąd wspomniani (tylko sugeruje)
pam							="pamr 1 ."~="je pżad si A A", czyli na pewno 'inny', np. "szesz ta czło tmu pam czło tę piłka daj" - 'Człowiek daje innemu człowiekowi piłkę.'
pamsz							inny niż wszyscy inni dotąd wspomniani
mat amt							tworzy słowa jak "amt ten"="tentam" i "amt on"="ontam" (?)
wzajem wzaj							"wzaj się" i np. "wzaj si piesk" oznacza 'siebie nawzajem', por. "wzajem", "wzappa"
kwantyfikatory itp. - funkcje 1-argumentowe
ten	dies	tio		этот	the		zaimek wskazujący, coś w rodzaju rodzajnika określonego, słuchacz powinien się domyślić z kontekstu. Może oznaczać ten albo taki. (Taki to też "taen to" albo może nawet "taen ny to", jeśli jest potrzebna większa precyzja.) Zwykle najbardziej poręczne jest umieszczenie jednego "ten" gdzieś wysoko, nawet przy całym zdaniu (zobacz przykłady na tej stronie). "szesz wkoł drzwi szesz tnor klamka ny traw" - 'Tu są drzwi. Klamka (nie: Ta klamka) jest zielona'. (Kwadracik pisał chyba kiedyś, że to różnica między prawdziwym rodzajnikiem, a zaimkiem wskazującym.), ~="tenr 1 ."
tuten tentu							~="ten w tu", 'ten tu' (?)
tentam							~="ten w tam", 'ten tam' (?)
tamten				тот			inny niż "ten", ="tenr 2 ."="tam ten"
siamten							="tenr 3 ."="siam ten"
owamten, wamten							="tenr 4 ."="wam ten"
onamten, namten							="tenr 5 ."="nam ten"
si							="sinr 1.", ściśle wspomniany ostatnio
sienr							="sinr ... coś", ściśle n-ta od końca pełna konstrukcja (ale w sumie kiedy to się opłaca, a liczenie nie jest zbyt trudne?)
cien							wspomniany ostatnio, coś między "ten" a "si" czy "jgo ..."
taki, tki							'taki', trochę ściślejsze niż "ten", raczej ogólniejsze niż "kia to", por. "jki"
otaki, tok							'taki sam, jak wskazany' (?)
ojtaki, tojk							'taki, jak wskazany, w okolicy, czy coś', por. "jont" (?)
siaki, śki							'taki, jak ostatni wspomniany' (?)
ciaki, ćki							'taki, jak wspomniany', por. "cien" (?)
jakiś, kiś					какой-то		'nie wiadomo, jaki' (nie w sensie "tki" itp.)
kolwiek, lwiek, kwiek	irgend	ajn		нибудь			'jakikolwiek, nie ważne, jaki' (nie w sensie "tki" itp.)
wiem				кое			'mówiący wie, jaki' (?)
wiesz							'słuchający wie, jaki' - ale z drugiej strony chyba przy każdym użyciu "ten" powinien wiedzieć (?)
tywiesz, twiesz							'słuchający wie, jaki, a mówiący nie wie' (?)
niniejszy							np. "prawdą zon dieviel dokładnie osiem słowo niniejszy zdanie" (w tym przykładzie "osiem" to niefunkcja - przestarzałe prowizoryczne podejście), "w niniejszy arnia oi żre" - 'w tej stołówce (w której jestem)', "dziś"="niniejszy doba", "ja"="niniejszy coś", "prawdą niniejszy der ja dziękuje" - niniejszym dziękuję
niniejszym	hiermit				herby		?
niny, nin							np. "szesz zon siem dośk słowo nin zdanie", "szesz nin jor dziękuj" - 'niniejszym dziękuję' ~= "dziękuję"
tuny, tun							np. "w tun rnia oj żre" - 'w tej stołówce (w której jestem)', "dziś"="tun doba"
następujący, nacy, ncy, nac, nast, poniższy, ższy							(?)
powyższy, wyższy, ższy, szy							(?)
zeszły	vorig						np. zeszły rok, ="przedzeszły 1 .", "wczoraj"="zeszły doba"
przyszły, pszły							np. przyszły rok, ="poprzyszły 1 .", "jutro"="przyszły doba"
oten, ont							wskazany
ojten, jont							jakoś wskazany, obecny, coś między "ont" a "ten"
każdy, każd	jeder				every		kwantyfikator ogólny
żaden, żad	kein			никакой	kno		nie istnieje
plusżaden, pżad	plusein, pein			плюсникакой, пникакой	plusno, pno		pozytywne 'żaden', zaprzeczony kwantyfikator szczególny na końcu kwantyfikatorów szczególnych, np. "szesz tor tę pżad śnieg żre" - 'jesz, ale nie jesz śniegu' (~istnieje takie ż - "żre", że "tor ż" i nie istnieje takie ś - "śnieg", że "tę ś ż"), (?) "szesz tor tę je pżad śnieg coś żre" - 'jesz coś, co nie jest śniegiem' (~istnieje takie ż - "żre" i c - "coś", że "tor ż", "tę c ż" i nie istnieje takie ś - "śnieg", że "je ś c")
pewien	gewiss				certain		kwantyfikator szczególny przed ogólnymi, (?) dodatkowo "szesz ta 2 pewien kotk tę 3 myszk goń" - 'istnieją dwa koty takie, że każdy z nich goni trzy myszy' czyli 'dwa koty gonią po trzy myszy' (a może po prostu "szesz ta każd okz 2 kotk tę 3 myszk goń")
zwykle, kle	typisch, pisch				typical, pical		zwykle, przeciętny, użycie w praktyce ważne ale niedodefiniowane
cały, cał	ganz				whole		'cały', coś jak "każd" dla jednostki, ale kiedy można tego użyć?, por. "dzdrow"
caławy, caław, cław							ma się do "cał" jak "kle" do "każd", np. "szesz ta cław tygrys i ny pomarańcz ny węg", "szesz ta cław ɣwon śnieg miś ny śnieg"
jaki, jak jki, ki							~'jaki', ogólniejsze niż "kia co", odpowiada "tki"
jakiż, jkiż, kiż							zastępuje "ki" w mowie zależnej, por. "kżeż"
przyimki, miejsce (w czasoprzestrzeni) - funkcje 1-argumentowe
na	auf	sur		на	on
naen nan	aufen	suren		наэн			'pod (~na którym)', np. "w naen kura grzęda" - 'grzęda pod kurą', "szesz w naen farba co" - 'co jest pod farbą'
nak							'na (końcu)', np. "w nak smycz piesk" - 'pies na smyczy', "w nak patyk lody" - 'lody na patyku' (?)
między	zwischen	inter	imbe
koło, koł	neben	apud					koło + D, przy + Msc
u	bei						np. "szesz w u ty ja" - 'jestem u ciebie' (?) (a może "szesz w tma ta ty dom ja")
przy ? nrzy							przy + D (dotykając) (?)
pod naden	unter überen	sub superen					'pod' (przeciwieństwo 'nad')
nad	über	super		над	over
za przeden		malantaux antauxen			overen		'za' (przestrzeń)
przed		antaux					'przed' + N (przestrzeń)
przede poen, pon	nachen	antauxs	epe	посльеэн	afteren		'przed' + N (czas)
po przedeen	nach	malantauxs antauxsen		послье	after		'po' + Msc (czas)
wew							'w' + Msc, wewnątrz pojemnika (?)
poza	außer						'poza' + N
blisko, blisk	nah						np. "szesz w blisk Kraków chom" - 'Blisko Krakowa jest chomik.'
daleko, dlko, dko	weg						np. "szesz w dko Kraków chom" - 'Daleko od Krakowa jest chomik.', "czy od dko tu tor jedź" - 'Czy jedziesz z daleka?'
kiedy, gdy	wenn	kiam		когда	when		'wtedy, kiedy jest/był/będzie' (pytanie to "w gdy co")
gdzie	wo	kie		где	where		'tam, gdzie jest/był/będzie' (pytanie to "w gdzie co")
trag, ubr	trag						~'na' (ubranie), np. "szesz ta w ubr ja piżama ny nieb"
tragen, ubren	tragen						~'w' (ubranie), np. "szesz ta w ubren kia ny krew bluza ę czło bez duż"
za							'za' + B (czas, ileś np. minut od teraz)
temu zaen							... 'temu' (czas)
liczebniki itp. - funkcje 1-argumentowe
okaz, okz							np. "je kto okz 2 ka brat" - 'która z dwu sióstr', może też jako trochę inne znaczenie "okz my"="nas", "okz mwy"="nwas", "okz wy"="was"
raz							="tle 1 ." ? "tle dokładnie 1 .", bez tego może równie dobrze chodzić o liczbę pojedynczą jak i mnogą (?) (ale czy domyślnie nie mówimy, że istnieje jeden, chociaż "ten" może utworzyć grupę), przy okazji może dzielić liczby, np. "1 1 raz 2 5 0 kotk" - 'jedenaście dwieście pięćdziesiątek kotów'
mno							liczba mnoga, ="tle kilk"
wiele, wle ? wielu, wlu							="tle dżo"
bezwiele, bwle, ble ? bezwielu, bwlu, blu							="tle bez dżo"
dwaj							="tle 2 ."
trzej							="tle 3 ."
czterej							="tle 4 ."
pięciu							="tle 5 ."
sześciu							="tle 6 ."
siedmiu							="tle 7 ."
ośmiu							="tle 8 ."
dziewięciu							="tle 9 ."
dziesięciu							="tle 1 0 ."
jedenastu							="tle 1 1 ."
dwunastu							="tle 1 2 ."
trzynastu							="tle 1 3 ."
czternastu							="tle 1 4 ."
piętnastu							="tle 1 5 ."
szesnastu							="tle 1 6 ."
siedemnastu							="tle 1 7 ."
osiemnastu							="tle 1 8 ."
dziewiętnastu							="tle 1 9 ."
dwudziestu							="tle 2 0 .", itp.
dokładnie							'nie więcej' przed "tle", np. "szesz zon ja tle dokładnie 2 . krak krocz" - 'Mam dokładnie dwie nogi.'
conajmniej							(?) przed "tle"
dośk							'nie więcej' przed liczbą, np. "szesz zon ja tle 2 . dośk krak krocz"="szesz zon ja 2 dośk krak krocz" - 'Mam dokładnie dwie nogi.'. Wychodzi "szesz 6 dośk 2 okz 4 coś", czyli 'jest sześć par w grupie czterech przedmiotów'
nyr							sprawia, że liczby tworzą liczebniki porządkowe, np. "2 3 nyr piesk"="num 2 3 . piesk" - '23. pies', ? "2 raz 3 4 nyr piesk"="2 raz num 3 4 . piesk"="2 num 3 4 . piesk" - 'dwa 34. psy'
ryn							sprawia, że liczby tworzą liczebniki porządkowe od końca, np. "2 3 ryn piesk"="rem 2 3 . piesk" - '23. od końca piesk', ? "2 raz 3 4 ryn piesk"="2 raz rem 3 4 . piesk"="2 rem 3 4 . piesk" - 'dwa 34. od końca psy'
przypadki, przyimki, przyimkopodobne spójniki itp. - funkcje 2-argumentowe
der, ta	der	o	ni	та	I	ga	mianownik (podmiot), dopełniacz w odniesieniu do sytuacji, które nie oznaczają posiadania, a przypominają 'dla', np. "ta ja ka mam" - moja matka, dla mnie jest matką ("tma" mogłoby być alternatywą, ale w sumie nie jest potrzebne)
den, tę	den	on	nye	ту	him	o	biernik
dem, temu, tmu	dem	als	n	тому			celownik (bardziej aktywne z dwóch dopełnień)
des, tego, tgo	des	des	va	того	of		dopełniacz (posesyw), ~="kę ta ... posiada ..." (o ile "posiada" będzie)
pogo, pgo							(z pod i tego) dopełniacz jako czyiś pracownicy, podwładni, poddani (?), "pgo ty ludź"~="acz dla ty pracuj" (a może nie zawsze), pgo ty acz fałszuj"~="acz dla ty fałszuj"
de							aŭtor
derm, tema, tma	derm	del		тома			dopełniacz w odniesieniu do sytuacji, które nie oznaczają posiadania, a przypominają dla, np. "tma ja ka mam" - moja matka, dla mnie jest matką patrz "ta"
mit, tą	mit	per	nen	той, тем	with		narzędnik, oznacza narzędzie itp., np. "szesz tą dło kop kop"; a czy obejmuje "jtą", "pszo" i "pszon"
miti, itą, jtą	miti	peri		итой, итем	withi		narzędnik, oznacza środek, coś co się zużywa, np. "szesz jtą jdło myj myj", "szesz jtą powietrze oddycha" (a może "szesz tę powietrze oddycha")
pieszo, pszo					wath		z "idź" itp., oznacza to, (na) czym się jedzie czy płynie (jak samochód albo koń)
pszon							z "idź" itp., oznacza to, (na) czym się jedzie czy płynie (jak koła albo nogi), np. "szesz pszon noga krocz"="szesz pszon krak krocz krocz" - 'chodzi na nogach', "szesz pszon ręka krocz"="szesz pszon krak łap krocz" - 'chodzi na rękach' (nie mylić z "pszoen": "szesz ta pszoen tor krocz koń corj kolor" - 'Jakiego koloru jest koń, na którym jedziesz?'; od "pszon" jest oczywiście "pszonen")
pszow							z "idź" itp., oznacza miejsce w pojeździe zajmowane przez przemieszczającego się (jak fotel w samochodzie czy plecak, w którym są niesione książki), np. "szesz ta Jaś pszo pociąg pszon skr kółk pszow pod fotel od Toruń do Poznań wzdłuż tor jedź"-'Jaś jedzie pociągiem na kołach pod fotelem z Torunia do Poznania po torach.', "ta A pszow B idź"~="ta i A wen się B idź"
z	zusammenmit, zmit			с	togetherwith, twith		'(razem) z + N', "z żad", "z nie" albo "z pżad" to 'bez'
poŭ	ausch			пои	insh		="ŭoŭ w !", 'po (język), w (itp.)', np. "poŭ pollok" - 'w polloku', "poŭ ski Polska" - 'po polsku', też alfabet, np. "poŭ cyrylica" - 'cyrylicą', "szersz jor poŭ Linux pracuj" - 'pracuję pod Linuksem', "siesz fikt ta koń poŭ takt oj ta ogon nieś" - Fikcyjnie koń macha ogonem.'
poŭd							="ŭoŭ od !", 'z (jakiegoś język itp.)', np. tłumaczyć, por. "gidź"
dŭop							="ŭoŭ do !", 'na (jakiś język itp.)', np. tłumaczyć, por. "gidź"
przoŭ przeŭ							="ŭoŭ przez !" to funkcja dwuargumentowa, jak w "czy przeŭ UTF-32 coś" - 'Czy robi się coś przez UTF-32?' (raczej podobno tak, np. konwertuje), por. "gidź", nie mylić z "pszoł"
w	in	en	mi	в	in		'w + Msc', też typu 'w środę'
od		de	llo				'z + D, skądś' (z czasownikiem), np. "od Kraków jedź" - 'jedzie z Krakowa'
do		al	nna				'w + B, dokądś, do wnętrza' (z czasownikiem), np. "do Kraków jedź" - 'jedzie do Krakowa'
cod							'z + D, (pochodzący) skądś' (z rzeczownikiem), np. "cod Kraków acz gotuj" - 'kucharz z Krakowa'
cdo							'w + B, (przeznaczony) dokądś, do wnętrza' (z rzeczownikiem), np. "cdo Kraków list" - 'list do Krakowa'
uk							'od czegoś', np. "szesz jor uk stół odwrócony" - 'jestem odwrócony od stołu', "uk Kraków jedź" - 'jedzie od strony Krakowa'
ku							'w kierunku czegoś', np. "szesz jor ku stół odwrócony" - 'jestem odwrócony w stronę stołu', "ku Kraków jedź" - 'jedzie na Kraków'
aŭs, iz, ęz z		el					'z + D (materiał)' (z czasownikiem), np. "tę kula iz glina rób" - 'robi kulę z gliny'
wę		je					'w (warkocz zaplatać), na (coś przerabiać)' (z czasownikiem), np. "tę ogórk wę plastr krój" - 'kroi ogórek na plasterki', por. esp. 'je'
caŭs, ciz, cęz							'z + D (materiał)' (z rzeczownikiem), np. "ciz glina kula" - 'kula z gliny'
cwę							'(przeznaczone) na coś' (z rzeczownikiem), np. "cwę kiełbasa mięso" - 'mięso na kiełbasę'
przez	durch	tra	ter	через	through		'przez + B (droga)', "przez na schody idzie" - 'idzie po schodach'
wzdłuż
wpoprzek
ażdo, żdo							np. "szensz ta Michał żdo gdy ta er kur ną ga er kur tańcz" - 'Michał tańczył aż kogut zapiał.', por. "aż"
ażod, żod							np. "szersz ta Wiesiek żod gdy świt siedź" - 'Wiesiek siedzi od świtu.', "szensz ta Karolina żod gdy siorm że sior zbyt bez duż płacz" - 'Karolina płakała odkąd powiedziano jej, że jest za mała.'
przeciw	gegen	kontraux	pa	против	against		'przeciw + C, z + N', niem. 'gegen', np. "przeciw mucha środek", "przeciw Niemcy walczy" (a może "tę Niemcy walczy")
zamian	imaustausch, imaus			вобмен	inexchange, inex		np. odpowiadać na, sprzedawać za
dla, gwoli	für	por	ann	для	for		celownik typu 'sobie a muzom', dla + D, też przedmioty, ale por. "naw", "jca" itp.
o	um	pri		о	about		'o + B, o + Msc'
zo		kun					'z + N, o + Msc, którego częścią jest', też czasowniki, często używana odwrotność "zon", np. "zon ja ręka" - 'moja ręka', "zon metro pociąg" - 'pociąg metra', niem. 'dazu gehört'
że	dass	ke		чтоо	thatt		~'który znaczy, że'
żen							~="że wong"="że wong"
żer							~="że wter"="że wter"
żen							~="że wpot"="że wpot"
żek							~="że wkoł"="że wkoł"
byże, byż							'żeby', niem. 'dass' (np. 'chcę, żeby', 'proszę, żeby', 'rozkaz, żeby'), kiedy nie wiadomo, czy ma być "tę" czy "że", zlikwidować jak "tma"?
zza				из-за?			sztywne 'bo', np. "szesz jor zza boi drży" - 'drżę za strachu', "szesz jor zza ty dumny" - 'jestem z ciebie dumny' (a może "szesz jor torn dumny"), "szesz jor zza i chlebk wod żyj" - 'żyję o chlebie i wodzie' (?), jak potraktować "potyka" (zob.)
izza, jza ?							odpowiednik "zza" jako sztywny przypadek, np. "jza potyk"-'potykać się o' (?)
py							rosyjskie 'по' jako '(egzamin) z' i '(mistrzostwa) w' (?)
je	is	es	na	е		desu	'[który] jest (kiedykolwiek?)', ?="jer hacz em"
jer							'[który] jest (w chwili, o której mowa)', ?~="je hacz w gdy to em", "szesz jor tę kia wter em motyl hacz em gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li hacz em gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź"="szesz jor tę kia wter em motyl je gąsienica poczwarka widź" - 'Widziałem coś, co było gąsienicą, a teraz jest motylem, kiedy było poczwarką' czyli 'Widziałem poczwarkę, która była gąsienicą, a teraz jest motylem.' ?
mi	mir						dotyczy warunków odczuwanych przez kogoś, "szesz mi ja ciep" - 'jest mi ciepło', "szesz mi ty ciep" - 'jest ci ciepło', por. "jo", "wrażeń"
nan naw							'na' w znaczeniu w stylu "wen win", np. "naw żniwa gdy coś"="wen win żniwa gdy coś" - 'czas na żniwa', por. "jca", "rnia"
jako, ko	als	kiels			as
kjak							'jak' jako 'jeśli' lub 'kiedy' (lub oba naraz)
według, weg		laux					'według (kogoś)', por "zniez"
zgodniez, zgniez, zniez							'według (np. chęci, jakiegoś kryterium), zgodnie z', por. 'weg'
dieviel, tyle, tle	dieviel	da		столько			liczebnik, odwrotnie niż esp. 'da', też "tle 2 . gotuj"="2 gotuj" - 'gotować dwa razy'
nieviel, nyle, nle							np. "nle tle 2 . rok (ość?) stary bez młody" - 'ma dwa lata', "nle tle 3 . metr (ość?) długi" - 'długi na trzy metry', "szesz ta Mateusz nle tle 5 . cent metr niż Marek wysoki" - 'Mateusz jest o pięć centymetrów wyższy niż Marek', por. "nlet", "nlel"
ać				ать			"czy ta on ać tę li żre idź" - 'Czy on idzie zostać zjedzonym?' (?), domyślne "ta li", np. "ać żre idź" - 'idzie jeść', też sztywne 'żeby', np. "ać pokój walczy" - 'walczy o pokój'
jać ?							odpowiednik "ać" jako przypadek, np. ? (?), a co z 'iść po chleb' i 'iść na jagody'?
ąc							imiesłów, kiedy np. "je", "w kiedy" ani "zo" nie pasuje; raczej angielskie 'by singing' niż 'singing'; a może przy podmiocie, z grubsza jako "ko hacz"
niż		ol			than	yori	porównanie (stopień wyższy), uzupełnione przez "tol" skrót od "niź ta ... li", np. "niż piesk wesoł" - 'weselszy niż pies'
ninż							skrót od "niź tę ... li"
niumż							skrót od "niź tmu ... li"
taw, jacz							porównanie, skrót od "jak ta ... li", np. "jacz piesk wesoł" - 'wesoły jak pies', "jacz słońce światło" - 'światło słoneczne (takie jak słońca)'
jancz							skrót od "jak tę ... li"
jomcz							skrót od "jak tmu ... li"
ziacz							ściślejsze porównanie, skrót od "ziak ta ... li"
ziancz							skrót od "ziak tę ... li"
ziomcz							skrót od "ziak tmu ... li"
im	je						np. "szesz im ta domk duż śnor domk drogi" - 'Im dom jest większy, tym droższy.'
ów				ов			skrót od "kia owy", mętny dopełniacz
przy liczebnikach - funkcje 2-argumentowe
numer, num	numer	numer		номер	number		liczebnik porządkowy
remun, mun, rem	remun	remun		ремон	rebmun		liczebnik porządkowy od końca, np. "remun 1 ." - 'ostatni', "remun 2 ." - 'drugi od końca' ?
mętne słowotwórstwo - funkcje 2-argumentowe
ywo, ɣwo		s ? es			es ?		wyrazy złożone niezachowujące znaczenia drugiego członu, np. "ɣwo wod lilia" ("ɣwo wod kby lilia"?) - lilia wodna, "ɣwo ręka but" ("ɣwo łap but" skoro "ręka" to "krak łap") ("ɣwo ręka kby but"?) - rękawiczka (a może jednak "ica ręk"), "ɣwo żab płyń" - pływanie żabką
ywy, ɣwy			ess ?		ess ?		wyrazy złożone zachowujące znaczenie drugiego członu, np. "ɣwy żab płyń" - 'pływanie żabką'
ywon, ɣwon							="ɣwo ny"
ywyn, ɣwyn							="ɣwy ny"
specjalne funkcje 2-argumentowe - spokrewnione z jednoargumentowymi
najz	ste						stopień najwyższy dla danego zbioru, np. "najz duży małpa" - 'największa małpa', "najz kappa bę ba jor lubk piłk" - 'moja ulubiona piłka'; por. "naj"
jakna, jkna,, kna							stosunkowo, np. "kna duż myszk" - 'duża (jak na mysz) mysz', (?) "szesz ta kle kna ɣwoś dob pirat bez dob" - 'typowy dobry pirat jest zły'
jejakna, jekna, jkna, ikna, śkna, śka, śna							= "je kna ... to", np. "jkna now" - 'nowy (jako który jest nowym wiadomo czym)' ("jkna now " szesz '" - 'nowe "szesz" (w przeciwieństwie do starego " prawdą ')'), "jkna bez duż Trąbusia" - 'mała (słonica) Trąbusia (ale, bezwzględnie patrząc, pewnie i tak wielka)')
niź							stopień wyższy, uzupełnione przez "li", np. "szesz torn niź tę Karol li jor lubk" - 'lubię cię bardziej niż Karola'
jak	wie	kiel		как	like		porównanie uzupełnione przez "li", np. "jak ta chom li piszcz" - 'piszczenie jak chomik' (="jacz chom piszcz")
ziak							ściślejsze porównanie uzupełnione przez "li", ale jak właściwie działa
jakże, jakż							'identyczny jak', uzupełnione przez "li", zainspirowane rosyjskim 'takoj że' - 'taki sam'
hnacz							np. "hnacz bem" to "kmu ... coś", zob. "heń" i "hacz"
lnacz							~="je ludź hnacz", np. "lnacz bem" to "kmu ... ludź", zob. "leń" i "lacz"
nacz							do czegoś służy; por. "acz", "enie"; np. "nacz w na ! siedzi" - 'miejsce do siedzenia', (?) "nacz tma ta syn"="mam", "nacz tma ta je A syn"="tma ta A mam"
nący, ɣnąc, nąc							do czegoś służy (czasownik), "szesz ta herbat ɣnąc bę pij" - 'herbata służu do picia (jej)' ~="szesz je herbat eń pij" - 'herbata jest piciem (napojem)'
poza pona							np. "szensz w pona 2 godzina mecz ta on do tma ta się dom wróć" - 'dwie godziny po meczu wrócił do domu', "pona A B"="nlel A po ! B"
ponaen, ponan							np. "szensz w ponan 2 godzina mecz ta on do ten stadion idź" - 'dwie godziny przed meczem przyjechał na stadion', "ponan A B"="nlel A pon ! B"
poprzyszły							np. "poprzyszły 2. doba"="pojutrze"
przedzeszły							np. "przedzeszły 2. doba"="przedwczoraj"
takiże, tże							uzupełnione przez "li", np. "tże jor oj ta li krocz tornistr" - 'tornister, który noszę', "kia" itp. ~="tże ta li" itp.
jego, jgo	sein			его	his		to, co ktoś nazywa jakoś, np. "jgo Marysia " taen ny niebo wyś kafelek '" - 'to, co Marysia nazywa "taen ny niebo owyś kafelek" (niebieskie kafelkowe coś)', "jgo on" odpowiada polskiemu "jego" w tym znaczeniu, zob. "twój"
sinr							pierwszy argument to liczba, drugi to rzeczownik, oznacza ściśle n-te od końca użycie rzeczownika, np. "szensz ta er czło tę kia ga piesk er czło widź szensz bo to ta sienr 2 . czło o mno kotk ną myśl" - 'Mężczyzna zobaczył mężczyznę, który szczekał. Dlatego pierwszy mężczyzna pomyślał o kotach.'; por. "si", "sienr", "się"
ilil							definiuje użycie "lili" zamiast "li", np. "tże ilil 1 . ta kę ta Marek niź ta Karol tę siors kotk li lubk piesk oj ta lili 1 . krocz piłk" - 'piłka niesiona przez psa, którego Marek lubi bardziej niż Karol swojego kota'
blili							np. "blili bę 1 ." ma się do "bli bę" jak "lili 1 ." do "li", np. "jes ilil 1 . ta kia jacz jak w lili 1 . li ryb coś ny wod piesk tę blili bę 1 . goń" - 'pies mokry jak ryba, która jest jak w (argumencie przy "ta"), goni (argument przy "tę")'
żeż							z liczebnikiem tworzy pytania itp. do mowy zależnej, "żeż 1 . co"="cóż", "żeż 1 . to"="toż", "szesz ta kto że ta któż że ta żeż 2 . kto tę cóż gotuj pyta pyta" - ~'kto się pyta ˛ kto się pyta ˛ kto gotuje , i o gotowanie czego się pyta' [1], wyspecjalizowana forma "eże"
czyżeż							z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "czyżeż 1 ."="czyż", skrót od "kżeż ... czy !"
tenr							z argumentem oznacza coś innego niż "ten" i "tamten", np. "siesz jor tę i ten piłk i tamten piłk tenr 3 . piłk bierz" - 'Biorę tę, tamtą i siamtą piłkę.', "tenr 1 ."="ten", "tenr 2 ."="tamten", "tenr 3 ."="siamten", "tenr 4 ."="wamten", "tenr 5 ."="namten", ="tamr ... ten"
tamr							jeszcze inny (tylko sugeruje), "tamr ... on"="tonr", "onr ... ten"="tenr" itp., "tamr 1 ." nic nie znaczy, "tamr 2 ."="tam", "tamr 3 ."="siam", "tamr 4 ."="wam", "tamr 5 ."="wam"
pamr							inny niż "tamr" z odpowiednim numerem, ~="je pżad si tamr A B B"
przypadki z określonością - funkcje 2-argumentowe
tnor							="ta ten"
tnorn							="tę ten"
tnorm							="tmu ten"
tnors							="tgo ten"
tnonz							="zon ten"
tnorw							="ów ten"
tnorj							="je ten"
śnor							="ta si"
śnorn							="tę si"
śnorm							="tmu si"
śnors							="tgo si"
śnonz							="zon si"
śnorw							="ów si"
śnorj							="je si"
otnor, ontor							="ta ont"
otnorn, ontorn							="tę ont"
otnorm, ontorm							="tmu ont"
otnors, ontors							="tgo ont"
otnonz, ontonz							="zon ont"
otnorw, ontorw							="ów ont"
otnorj, ontorj							="je ont"	ojtnor, jontor							="ta jont"
ojtnorn, jontorn							="tę jont"
ojtnorm, jontorm							="tmu jont"
ojtnors, jontors							="tgo jont"
ojtnonz, jontonz							="zon jont"
ojtnorw, jontorw							="ów jont"
ojtnorj, jontorj							="je jont"
żador, żdor							="ta żad"
żadorn, żdorn							="tę żad"
żadorm, żdorm							="tmu żad"
żadors, żdors							="tgo żad"
żadonz, żdonz							="zon żad"
żadorw, żdorw							="ów żad"
żadorj, żdorj							="je żad"
spójniki (matematyczne), funkcje 2-argumentowe
i	und	kaj	ar	и	and
lub	oder	aux		или	or
albo, alb	oders	auxs		либо	exor, xor
bądź							jedno, drugie, albo żadne, nie oba naraz
ani, ni	weder	nek		ни	nor
jeżeli, jeśli, śli					if
spójniki (łączą tylko wyrażenia, nie wartości logiczne), funkcje 2-argumentowe
ili							'czy', np. "szesz tę ili kotk piesk ten tor widź" - 'Widzisz psa czy kota?', ale kiedy to nie pytanie, używamy "kiś lub" (?), np. "szesz tgo on kiś lub piesk kotk" - 'Ma psa czy kota.'
iliż							="iliże 1 ."="eż ili !", 'czy' w mowie zależnej, np. "szesz ta Marek że tę iliż kotk piesk ten tor widź" - 'Marek pyta, czy widzisz psa czy kota?'
gdyby, gdyb	würde	us		еслибы, еслиб, кабы, каб	would		gdyby, tryb przypuszczający
żeby, żeb	damit			чтобы, чтоб			"szesz żeb co to" - 'po co?'
musiżeby, mżeby, mżeb							np. "szsz mżeb tor żyj tor oddych" - 'musisz oddychać, żeby żyć'
bo	weil	cxar	an		because		"szesz bo co to" - 'dlaczego?', "szesz bo to co" - ~'i co z tego?'
dzięki				благодаря			'dzięki (komuś, czemuś)', ~="naszczęście bo"
zwiny, zwin przez							'przez (kogoś, coś), z (czyjejś) winy', ~="niestety bo"
mimo	obwohl	malgraux		несмотряна	though
bojaknie, bon							tryb rozkazujący z uzasadnieniem, np. "siesz bo jor wter zacz szalon bon jor torn gryź tor od tune idź" - 'Zaczynam szaleć, więc wyjdź, bo jak nie, to cię pogryzę.'
zanimby							zanim stałoby się coś, np. "szesz zanimby ten ta Karol że je Marek ten acz kradź mów śnor Marek oj śnor Karol dok zacz bez żyj" - 'Marek zabił Karola, zanim Karol powiedział, że Marek jest złodziejem.'
nawetjeśli, nśli, nli							~="śli nawt"~="śli ... twan" (czyli 'jeśli nawet' ~= 'nawet jeśli') (?); "nli A B" - 'nie wiem, czy A, wiem że B, chociaż wydawałoby się, że gdyby A to nie B'
nawetgdyby, ngdyb, ndyb, nyb							~="śli nawt"~="śli ... twan" (czyli 'nawet gdyby' ~= 'gdyby nawet') (?); "nyb A B" - 'nie A; B; wydawałoby się, że gdyby A, to nie B; ale gdyby A, to też B'
aż							np. "szesz ta Karol tę Marjan aż może nor oj nor zacz bez żyj bez nadr lubk" - 'Karol nienawidzi Marjana tak, że aż może go zabić', por. "żdo"
funkcje 3-argumentowe
kappa	kappa	kapo		каппа	kappa	kappa	zamiana rządu: "szesz ta zupa kappa bę ba gotuj" - 'zupa jest gotowana' - niewymijająca odpowiedź na "szesz ta zupa co", normalnie "szesz tę zupa gotuj"; "czy w ja kappa ba w ! przyjaciel"="czy jor przyjaciel" - 'Czy mam przyjaciela?'
wzappa							rodzaj strony zwrotnej, oznacza, że dwa argumenty są zamieniane, "wzappa A B C"~="i C kappa A B C", np. "szesz fik ta piesk tę kotk wzappa ba bę tmu myszk daj" - 'Pies i kot dają siebie nawzajem myszy.', "szesz fik ta piesk tmu kotk wzappa ba bmu tę myszk daj" - 'Pies i kot dają sobie nawzajem mysz.', "szesz fik tę piesk tmu kotk wzappa bę bmu ta myszk daj" - 'Mysz daje psu i kotu siebie nawzajem.', por. "wzaj", "wzajem"
nlel							np. "nlel 2 metr przeden ! piesk" - 'dwa metry za psem' (miejsce, rzeczownik jak "na domk"), por. "nle", "nlelt", "pona"
nlet							="nle tle"
jakżeż, kżeż							z liczebnikiem tworzy pytania itp. do mowy zależnej, "kżeż 1 . cor !"="czor", "kżeż 1 . corj !"="czorj", "kżeż 1 . kiż !"="kiż", "kżeż 1 . ten !"="tenż", wyspecjalizowana forma "żeż", por. "jakż"
iliże							="eże ... ili !", uogólnienie "iliż"
ŭoŭ							abstrakcyjne znaczenie przyimków, tworzy "poŭ", "dŭop", "poŭd", "przeŭ", por. "gidź"
funkcje 4-argumentowe
nlelt							="nlel tle"
funkcje wieloargumentowe
oraz, or							'i' do "uf", ~="i i ...", np. "szersz w Polska or Warszawa Łódź Kraków Poznań Gdańsk Szczecin uf"
olub, ol							'lub' do "uf", ~="lub lub ..."
olbo, olb							'albo' do "uf", dokładnie jedno z wielu, por. "albo"
obądź, obź, ob, ądź							'bądź' do "uf", najwyżej jedno z wielu, por. "bądź"
ośli, oś							'jeśli' w łańcuchu do "uf", czyli łańcuch niemalejącej prawdziwości FFF...PPP..., por. "śli"
oli							'czy' do "uf", ~="ili ili ...", np. "siersz tor tę oli ryż kasz in ziem uf chce" - 'Chcesz ryż, kaszę, czy ziemniaki?' ("oli" jest ustalone, ale czy reszta zdania naprawdę tak: "tę ... chce" (p. "chce"); "ryż", "kasz" i "in ziem" (w sumie ryż to też kasza); "siersz" (chyba tak - chcesz teraz (r, "wter"), a że masz dostać za chwilę to właśnie "ten" (si))?), "siersz tor tę oli ryż ciz proso kasz ciz gryka kasz batat in ziem uf chce" - 'Chcesz ryż, kaszę jaglaną, kaszę gryczaną, bataty czy ziemniaki?'
potraktuj, ktuj							podstawienie wykomentowanych funkcji do zmiennej (aż do "uf"), kolejność funkcji bez zmian, np. "szesz jor niż ty duż"="szesz ktuj duż jor ! niż ty ! uf", por. "potr" (przeoczone, co to miało być?)
potrajukt, jutk							podstawienie wykomentowanych funkcji do zmiennej (aż do "uf"), bliskie zostaje bliskie, np. "szesz jor niż ty duż"="szesz jukt duż niż ty ! jor ! uf"
kaba							przed "uf" podajemy przypadki/przyimki (w formie typu "ba", "w na !"), pod które podstawiamy argumenty następujące po kolejnym, np. "szesz ta poŭ pollok " kaba ba bę uf goń ' jacz poŭ pollok " ta ... tę ... goń ' znacz" ("kaba ba bę uf goń piesk myszk" ma 6=2 n+2 (n - liczba parametrów przed "uf") parametrów i znaczy to samo, co "ta piesk tę myszk goń")
loż							do "uf", zainspirowane lożbanem, podstawia pierwsze argumenty do ostatniego przed "uf" jako "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "loż piesk kotk myszk daj"="ta piesk tmu kotk tę myszk daj", można łączyć z pominięciem szesz, żeby upodobnić się do lożbanu, "pragma# szesz loż" pozwala też pomijać samo "loż"
lożf, lofsz							do drugiego "uf", zainspirowane lożbanem, podstawia pozostałe argumenty do ostatniego przed pierwszym "uf" jako "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "lofsz piesk daj uf myszk kotk uf"="ta piesk tmu kotk tę myszk daj", można łączyć z pominięciem szesz, żeby upodobnić się do lożbanu, (?) a co, jeśli uf jest pierwszym argumentem - może da się wykorzystać
lo							do "uf", zainspirowane lożbanem, użycie wygląda jak dla jego 'lo' ("szesz tnor użyj jak ów poŭ lożban " lo ' wyg widź") ale jest prawołączne, zastępuje wiele "ów" (od początkowych argumentów przyłożonych do ostatniego przed "uf"), np. "lo ny krew ga piesk piesk uf"="ów ny krew ów ga piesk piesk"~'czerwonościowy szczekaniowy pies', czyli może "kia ny krew kia ga pies pies"-'czerwony szczekający pies' (ale co to za czerwone psy)
loke							do "uf", zainspirowane lożbanem, lewołączność nawet bardziej się z nim zgadza, użycie daje wynik zastępuje wiele "ów" (od początkowych argumentów przyłożonych do kolejno siebie), np. "loke ny krew ga piesk piesk uf"="ów ów ny krew ga piesk piesk"~'czerwonościowo szczekaniowy pies' (cokolwiek to znaczy, może pies, którego szczekanie maluje w wyniku dziwnego zjawiska na czerwono)
meks							do "uf", zainspirowane lożbanem, chyba coś w stylu "meks 2 + 2 uf", ale jak to działa?
eż							="eże 1 ."
eże							przyjmuje stopień mowy zależnej, następnie zaimek wskazujący i tyle argumentów, ile ma oryginał, uogólnienie "eż" i "iliże", można (zawsze?) użyć w miejsce "kżeż" i "żeż"
spójniki, zdania
ale	aber	sed		но	but		'ale, lecz'
lecz	sondern	seds					'lecz, ale, tylko'
itak							(?) czym to się różni od "ale"?
analogicznie, analog, kanalok							też funkcja "też"
więc		do
bo	weil	cxar	an		because
dodatkowe słówka, zdania
proszę	bitte	bonvolu		пожалуйста	please		~="szesz nin jor torn proś"
dziękuję	danke	dankon		спасибо	thankyou, thanks		~="szesz nin jor torn dziękuj"
przepraszam	entschuldige	pardonon		извени			~="szesz nin jor torn przeproś"
witam		saluton					~="szesz nin jor torn wita"
żegnam		adiaux					~="szesz nin jor torn żegna"
ożeż ożto							niezadowolenie, ="oż to"="szesz oże to"="szesz ożto" - 'ożeż'='niech to gęś kopnie', czyli skraca o tyle, o ile oszczędzamy na oddzielaniu słów
dzymto, dzmto							="dzym to"
hm							zastanawianie się, ~="siesz co"="szesz ten co" (?)
aha							'aha', 'przyjąłem', jakby ściślejsze niż "szesz to"
eh							(rezygnacja)
ojej							(coś jakby zmartwienie)
ehe							~="aha ożeż"
oho							(przewidywane zdarzenie się wydarzyło)
o-o							(przewidywanie kłopotów)
ooo							(stwierdzenie kłopotów)
niekręć							~ 'nie udawaj, że nie rozumiesz', 'interpretuj normalnie moje słowa' (ale z "szesz", "siesz", "sieś" oraz "ten", "wyś" itp. można określić, kiedy zdanie znaczy tyle, ile każe logika, kiedy mniej, a kiedy coś trochę innego - chociaż "niekręć" i tak wydaje się przydawać)
opowiembajkę							żeby nie kłamać, zapowiada, że następne zdania nie będą prawdziwe, zob. "opowiadabajkę", "pragma#"
opowiadambajkę							przypomina, że opowiadam bajkę
opowiedziałembajkę							po opowiedzeniu bajki
zaimki
to	das			это	it		~="ten coś" ~="tonr 1 .", zob. "dor"
on		li		он	he	kare	="ten er ludź", czyli czasem 'oni (tylko mężczyźni)' (?), zob. "nor"
ona, an		sxi		она, ан	she	kanojo	="ten ka ludź", czyli czasem 'one' (?), zob. "hor"
tuto totu							~="tuten coś"? ~="tentu coś" (?)
totam							~="tentam coś" (?)
ontam							~="tentam er ludź" (?)
antam							~="tentam ka ludź" (?)
tamto				то			="tam to", ~="tamten coś" ~="tonr 2 ."
tamon							="tam on", ~="tamten er ludź"
tamona, taman							="tam an", ~="tamten ka ludź"
siamto							="siam to", ~="siamten coś" ~="tonr 3 ."
siamon							="siam on", ~="siamten er ludź"
siamona, siaman							="siam an", ~="siamten ka ludź"
owamto, wamto							="wam to", ~="wamten coś" ~="tonr 4 ."
owamon, wamon							="wam on", ~="wamten er ludź"
owamona, waman							="wam an", ~="wamten ka ludź"
onamto, namto							="nam to", ~="namten coś" ~="tonr 5 ."
onamon, namon							="nam on", ~="namten er ludź"
onamona, naman							="nam an", ~="namten ka ludź"
tak	ja	jes		да	yes	hai	~'tak' (odpowiedź), może "szesz to", może zaimek oznaczający brak przeczenia ("czy tor nie gotuj" - "szesz tak" - 'Nie gotujesz?' - 'Gotuję.')
niet	nein	net		нет	no		~'nie' (odpowiedź), może "szesz nie to", może ~="nie tak" (ale jakby są różnice, np. czasem "żad" albo "nie" jest w środku), por. "nie"
tamtak							="tam tak"="nrak 2 ."
tamniet							="tam niet"="rniet 2 ."
siamtak							="siam tak"="nrak 3 ."
siamniet							="siam niet"="rniet 3 ."
owamtak, wamtak							="wam tak"="nrak 4 ."
owamniet, wamniet							="wam niet"="rniet 4 ."
onamtak, namtak							="nam tak"="nrak 5 ."
onamniet, namniet							="nam niet"="rniet 5 ."
ja	ich	mi	inyë	я	me	watashi	zob. "jor"
ty	du	ci	lye	ты	thou	anata	zob. "tor"
my	wir	ni	lve	мы	we	watashitachi?	ekskluzyw, (?)"każd nas" oznacza naprawdę 'każdego z nas', a "my" oznacza grupę, zob. "mor"
mwy	wihir	nvi	lme	мвы	wye	wareware?	inkluzyw, (?)"każd nwas" oznacza naprawdę 'każdego z „nwas”', a "mwy" oznacza grupę, zob. "mwor"
wy	ihr	ni	le	вы	ye	anatatachi?	(?)"każd was" oznacza naprawdę 'każdego z was', a "wy" oznacza grupę, zob. "wor"
nas	uns	nin		нас	us		~='jeden (niektórzy) z nas' (ekskluzyw)
nwas	unch	nvin		нвас	wyou		~='jeden (niektórzy) z nas' (inkluzyw)
was	euch	vin		вас	you		~='jeden (niektórzy) z was'
co	was	kio		что	what	nan	np. "szesz tę co ta ty żre" - 'co jesz?', zob. "cor"
kto	wer			кто	who		="je ludź co" ? "je ktodź co"
się	sich	si		ся	self		="sienr 1 ."="si coś"="sinr 1 . coś", ściśle ostatnia pełna konstrukcja, np. "ta coś oj do się idź" - 'powodowanie, że coś przemieszcza się do siebie (tego, co to powoduje)', zob. "sior" itp. (np. "ta coś siorm tę eń ubiera ubiera" - 'ubieranie na siebie ubrania')
wzajem							skrót od "wzaj się", por. "wzappa"
cio							="cien coś", wspomniane ostatnio, coś między "to" a "się"
takie, tkie							="tki coś", ale czy jest potrzebne?
otakie, tokie							="tok coś" (?)
ojtakie, tojkie							="tojk coś" (?)
siakie, śkie							="śki coś" (?)
ciakie, ćkie							="ćki coś" (?)
niniejsze							="niniejszy coś"
nine nin							="nin coś"
tune tun							="tun coś", (?) 'tym razem' ('teraz') to "w tune" (por. "uj")
następujące, nace, nce, naste, poniższe, ższe							="następujący coś"
powyższe, wyższe, ższe, sze							="powyższy coś"
tu	hier			тут	here		="gdzie tujter"
teraz, ter	jetzt			сейчас	now		="gdy tujter"
ongi, ong				раньше			="pon ter"
potem, pot				потом			="po ter"
tujteraz, tujter				здейчас
tam	dort			там	there		-> "gdzie to", por. 1-argumentowe "tam"
oto, ot							="oten coś"
ojto, ojt							="jont coś"
wszystko, wsio	alles			всё			~="każd coś" (?)
nic	nichts			ничто	nothing		="żad coś"
plusnic, pnic	plusnichts, pnichts			плюсничто, пничто	plusnothing, pnothing		="pżad coś", np. "o pnic mów" - 'mówić o niczym'
cóż							zastępuje "co" w mowie zależnej, np. "szesz nor że tę cóż tor żre pyta" - 'on pyta, co jesz', zob. "czor", "cóżeż", "żeż"
któż							zastępuje "kto" w mowie zależnej
toż							zastępuje "to" w mowie zależnej, oznacza że ten, o kim się mówi, wiedział, o czym mówi, ale mówiący niekoniecznie
zdaniopodobne funkcje 0-argumentowe - skróty
ożeto, ożto							="oże to", np. "czy ożeto" ~ 'czy gęś ma to kopnąć' por. "ożeż"
dzmyto, dzmty dzymto							="dzmy to"
specjalne słowa
całość, cłość							'100%', o ileś razy, np. "nlet / 3 . 1. cłość dziej wysok" ("nle / 3 . cłość dziej wysok"?)-'wyższy o jedną trzecią'
kroć							ileś razy, np. "nle 2 kroć dziej bez wysok" - 'dwa razy niższy'
prawda							'prawda', obok "fałsz" "bez prawda" (czyli matematyczne przeczenie to "bez" (?, por. "ne", "nie", "bez", "żad"), ale czy inne spójniki nie głupieją) wynik "szesz" i tego, co ma "szesz" wbudowane, ale "czy szesz żad pies", czyli "czy bez prawda"
jest	ist			есть	are	aru	np. "jor tę gamoń jest" - 'bycie przeze mnie gamoniem', "tnor piłka tgo Karol jest" - 'należenie piłki do Karola', "jes ... li" jest bardziej uporządkowane, ale to jest krótsze (rekcja zostaje bez zmian poza tym, że "ta" przechodzi w "tę", a "tę" nie da się wyrazić - wymaga "jes ... li")
wycofaj ? !!coś#							materiał do budowy czegoś jak "!!#", ale jak właściwie działa? jakiś czasownik?
li							tworzy argument dla niektórych funkcji
uf							ostatni argument dla paru funkcji wieloargumentowych
luf							(a 'lufa'?) tworzy liczby, np. "h. luf"="1 0 0 .", "1 2 h. luf"="1 2 1 0 0 ."?"1 2 0 0 ."
!	!	!	!	!	!	!	argument, który zmienia funkcję w niefunkcję, prawie jak "ǂ 1 .", ale jest inteligentniejsze i (np. ?) "na !" itp. zatrzymuje "w" itp. ("w na !" to niefunkcja), "ber"="der !", "ben"="den !", "bem"="dem !"... przy czym czasem można podstawić argumenty funkcji jako, kolejno, "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "szesz ta piesk ga piesk"~="szesz ta piesk tę ga piesk ta !", "dżdży śnieg"~="ta śnieg dżdży !", a "pies dom"~="ta dom pies !" (ale co na przykład z "oj !"?)
operatory łamiące zasady składni
", MIN	", MIN	", MIN	", MIN	", МИН	", MIN	", MIN	początek cudzysłowu
', NIM	', NIM	', NIM	', NIM	', НИМ	', NIM	', NIM	koniec cudzysłowu ("NI" wykomentowuje, kiedy jest to potrzebne)
..., KROP	..., ?	..., ?	..., ?	..., ?	..., ?	..., ?	tworzy argument dla niektórych funkcji, np. "szesz ta " hacz ' jacz " kia ... coś ' znaczy", "szesz ta " em ' jacz " jes je ... li ' znaczy" (ale czy to jasne, kiedy działanie się zaczyna i kończy? - chyba tak, jakieś "lambda"???), mówimy o tym jako "" NI ... '" ("MIN NIKROP NIM")? (a może jednak to działa jak "%s" w printf w odróżnieniu od "\n"? - raczej w składni działa zawsze, nawet kiedy nie może się przydać)
KROPA							przyjmuje argument - liczbę, która wskazuje, który argument zastępuje, np. "" je pżad si tamr KROPA 1 . KROPA 2 . KROPA 2 .'" oznacza to, co '"je pżad si tamr A B B"' (ale czy nie za dużo argumentów wymaga "NI"? Czy ""KROP NI a'", czyli '"KROP a"' nie jest zbyt pokrętne?; jak to łączyć ze zwykłym "..."?)
KROPAP							? przyjmuje 2 argumenty - liczbę, która wskazuje, który argument zastępuje, i przypadek, do użycia w językach takich jak polski, np. "szesz ta poŭ ski Polska " pies KROPAP 1 . dopełniacz ' jacz poŭ pollok " tgo ... piesk ' znacz"
!!#	!!#	!!#	!!#	!!#	!!#	!!#	wycofanie, odwołanie wypowiedzi, niedopracowane, mówimy o tym jako "" !!NI# '" ("MIN !!NI# NIM"), ewentualnie "" NI!NI!NI# '" ("MIN NI!NI!NI# NIM"), por. "wycofaj"
meta#							otwiera wtrącenie do "atem#", pozwala coś zredefiniować, przestawić słowa, w środku raczej całe zdanie, mówimy o tym jako "" meta NI # atem NI # '", np. "meta# siesz w naste i ta " HM NI # ' że jor że ta w przed si " HM NI # ' lub raz słowo mno słowo ɣwoś dob wątpi oznacza ta " ILI NI # ' że jor że iliż w przed to słowo w po to słowo dziej ɣwoś dob nie wie atem# sieś " pokój ILI# pokójk HM# '" ('W następującym: "HM#" oznacza, że wątpię, że słowo lub słowa przed tym "HM#" są dobrocosiowe, a "ILI#" oznacza, że nie wiem, czy słowo przed tym, czy po tym jest lepsze. "pokój ILI# pokójk HM#" ("pokój ? pokójk ?")')
atem#							zamyka "meta#"
pragma#							następne słowa coś określają, nie muszą trzymać się składni, zobacz odpowiednią sekcję, lepiej sprzątać (np. "pragma# lofsz 1 .", "pragma# szesz sieś") albo użyć "pragma# kasuj", zob. "opowiembajkę" z rodziną
na#							otwiera wtrącenie do "wias#", w środku raczej całe zdanie, pozwala coś dodać w środku zewnętrznego zdania
wias#							zamyka "na#"

Przyimki można odwrócić (pollok "deren", espelok "oen" ~ polski 'który'). "der !" skraca się do "ber". Ogólnie w różnych wariantach polloku:

der, ta	deren, taen, kia	ber, ba
den, tę	denen, tęen, kę	ben, bę
dem, temu, tmu	demen, temuen, tmuen, kiemu, kmu	bem, bemu, bmu
des, tego, tgo	desen, tegoen, tgoen, kiego, kgo, chgo	bes, bego, bgo
derm, tema, tma	dermen, temaen, tmeen, kiema, kma	berm, bema, bma

Zdania pytające można sprowadzić do rozkazujących, a rozkazujące do oznajmujących.

Czasy opisowo: "w ongi" "w teraz", "w potem" (z rozmaitymi skrótami).

Istnieją też skróty matematyczne, np.

• cyfry ("jeden" ("len"), "dwa", "trzy", "cztery" ("czter"), "pięć", "sześć", "siedem" ("siedm", "siem"), "osiem" ("ośm"), "dziewięć" ("dźwięć"), "zero" ("zer") a może to jednak całe liczby, a nie funkcje
• kropka ("c-ip", liczba zero i podstawa dla innych liczb), przecinek ("koma", przecinek dziesiętny), lewy nawias ("wokresie", "wokres", "wokr", znak okresu)
• + ("dodać"?), - ("odjąć"?), * ("pomnożyć"?), / ("podzielić"?)

Można też budować liczby na rzeczowniku, zamiast na "c-ip" ("2 3 piesk" - 'dwadzieścia trzy psy', "2 , ( 3 tort" - '2 i jedna trzecia tortu', "0 czło" - 'zero człowieków' (ale czym to się różni od "żad czło"?))

"piko" ("p."), "nano" ("n."), "mikro" ("mm.", "µ"), "mili" ("m."), "centy" ("cent", "c."), "decy" ("d."), "deka" ("da."), "hekto" ("h."), "kilo" ("k."), "mega" ("M."), "giga" ("G."), "tera" (T.") to funkcje, na rzeczowniku tworzą liczby.

• "da. ." to dziesięć zer, "da. luf" to dziesięć

pragma#

pollok	deulok	espelok	quenlok	руслок	englok	niholok	opis
lożf, lofsz							potem następuje liczba, która określa, ile argumentów uważa się za puste, jeśli nie ma ich przed "lofsz" (domyślnie 1, jak w lożbanie), np. "lofsz kup uf piesk uf"="pragma# lofsz 1 . lofsz kup uf piesk uf"="tę piesk kup", "pragma# lofsz . lofsz kup uf piesk uf pragma# lofsz 1 ."="ta piesk kup", "pragma# lofsz 2 . lofsz kup uf piesk uf lofsz piesk kup uf kotk uf"="tmu piesk kup ta piesk tmu kotk kup" (ale nieposprzątane, czyli z dokładnością do tego, że nie jest posprzątane)
prawdą, esz, szesz							decyduje, jak należy rozumieć rzeczownik w stanie wolnym; potem następuje "szesz", "siesz", "sieś" albo "błąd" (oznacza, że rzeczowniki w stanie wolnym są niedopuszczalne); domyślne "sieś"; np. "piesk"="sieś piesk", "pragma# szesz szesz piesk"="szesz piesk" (ale nieposprzątane)
loż							"pragma# loż loż" powoduje, że rzeczowniki w stanie wolnym są sklejane "loż" aż do uf (np. "pragma# loż loż ja ty widź uf ty ja słysz uf"="loż ja ty widź uf loż ty ja słysz uf"="siesz loż ja ty widź uf siesz loż ty ja słysz uf"="siesz ta ja tę ty widź siesz ta ty tę ja słysz" (coś w stylu 'Widzę cię. Słyszysz mnie.'; ale nieposprzątane)), "pragma# loż szesz" przywraca domyślne zachowanie
kasuj							przywraca tryb domyślny wszystkiego, również opowiadania bajki i "meta#", zawsze działa
kas							jak "kasuj" z wyjątkami (np. określonymi w "meta#": "opowiembajkę ... pragma# loz loż pragma# szesz siesz ... meta# szesz żad ten ta przyszły " pragma NI # kas ' tę ów " opowiembajkę ' stan kasuj atem# pragma# kas opowiadambajkę ... opowiedziałembajkę" - Opowiadam bajkę, ustawiam skomplikowany tryb, kasują go ale nie opowiadanie bajki, przypominam, że wciąż opowiadam bajkę, a po jakimś czasie kończę. - z tym, że łatwiej wszystko skasować i wrócić do opowiadanie bajki: "opowiembajkę ... pragma# loz loż pragma# szesz siesz ... pragma# kasuj opowiembajkę ... opowiedziałembajkę")

Słownictwo

coś (dowolny byt (czy coś takiego - "fik coś"))
	roślina in coś	zwierz ak coś	ludź	anioł	Bóg
		ktoś
			ktodź

Trzecia osoba nie jest do końca dobrze określona, w sumie można używać "ten ludź" w roli "on", "ona".

Smaki: ny cukier (ny cuk), ny sól, ny kwas, gorzki ny piołun (ny pioł)

Ruch: kroczy (krocz) (biegnie (bieg), maszeruje (maszeruj, marsz)), jedzie (jedź), płynie (płyń), leci (leć), pełznie (pełzń, pełź, pełza, pełz), ywo woda płynie ywy woda idzie (ɣwy wod idź; płynie jak woda, niem. fließen; rzadko potrzebne doprecyzowanie, zwykle wystarczy kontekst: "ta wod idź"; też np. o prądzie elektrycznym), niesie (nieś; "szesz jor oj ta zon ja ręka pszo się nieś" - przesuwam rękę), ślizga (ślizg; "ny ślizg" - śliski)...

ogólnie: idzie (idź)

rekcja: ta od do przez (itp.) pszo pszon pszow

słowo	rekcja	uwagi
część	ta ? (zon)	a może "hnacz zon (coś)"
czas		jako abstrakcja, bywa też "kiedy coś" (jako 'pora'); co do 'raz', por. "tle"
sekunda, sekund
minuta, minut
godzina, godzin
doba
dzień		"szesz je ta doba część je zo doba coś je zo doba gdy coś to" a może jednak nie
noc		="bez dzień"
tydzień
miesiąc, msiąc
rok
wiosna, wios
lato, lat
jesień, jeśń, jsień
zima, zim
przestrzeń, peń		jako abstrakcja, bywa też "gdzie coś" i "przestwór"
przestwór, przestw		bardziej konkretne znaczenie polskiego 'przestrzeń', jak w 'potrzebuję przestrzeni'
droga	od do przez
tunel	od do przez
niebo, nieb niebiosa, niebios		'niebo jako stan wiecznej szczęśliwości'
piekło
czyściec
anioł		"kia święt anioł" lub "diabeł"
diabeł
święty, święt	ta	"lacz święty" to 'święty (człowiek)'
ciało, ciał	(zon)
dusza, dusz	(zon)
maszyna, maszyn, mszyn, machina, machin, mchin
człowiek, czło
gamoń, gmoń		"szesz ja każd gmoń ludź"
król	ta
książę pa król	ta
cesarz nadr król	ta
pies pies dom, piesk
kot ak drap kot dom, kotk
gryzoń ak gryź mysz coś
mysz myszk
chomik, chomk ? chom		czy "chomk"="chom coś"
szczur, wlk mysz wlk myszk
kapibara, kapibar ? mysz duż ? mysz bar duż ? mysz naj duż ?
owca, owc, ak wełna, ak wełn
lis lis coś		'lis'
ɣwyn lis lis lisk, lis ny lisk		'lis rudy'
wiewiórka, wiewiór ? mysz drzew ? mysz drzewk
niedźwiedź, dźwiedź, miś, ak miód		podobno je miód, pszczoła bardziej pasuje do miodu ale pszczoła to owad; "miś" może się do czegoś przydać
pszczoła, pczoł, pszoł, ak miód, wŭad miód		robi miód, por. "ak wełn"
nietoperz, toperz, toprz
ryje, ryj	ta ...
ryjek, ryj, krak ryj
ryjówka, ak ryj(?)
łapie, łap, zacz trzyma, zacz trzym	ta tę
ręka, ręk, ... krak łap, krak trzym, krak zacz trzym
noga, nog, krak kroczy, krak krocz
krowa, krow, ak mleko, ak mlek
lew ? kot grzywa ? kot włos ? lewk, kot król(?), lew król
tygrys, tygr, kot pas(?), lew pas
gepard, kot szybk(?), lew szybk
lampart, kot pa król(?), lew pa król, pa lewk
jaguar, jagŭar, kot Ameryka(?), lew Ameryka
koń
kucyk, kuc(?), mini koń, mni koń, kuc koń(?)
kangur, gur
walabia mini kangur, mni gur, kuc gur(?)
żaba, żab żaba coś, żab coś, żabk		'płaz bezogoniasty'
ropucha, ropuch, ... żab jad
ptak, pta coś
ryba, ryb ryba coś, ryb coś, rybk
wąż
mors morsk
węgorz ɣwy wąż ryb ryb wąż
nosorożec ak w na nos róg ? ak i nos róg
jednorożec ak raz róg
drzewo, drzew ? drzewk		czy "drzewk"="drzew coś"
cukinia, cukiń, cuk
ogórek, ogórk, ogór
jabłko, japk		czy "jap coś" - 'owoc'
chleb		'pieczywo'
chlebk		'chleb'
bułka, buł
rogal ɣwo księżyc buł
mleko, mlek	ta ? (ów) ? (cod)
śmietana, śmietan, śtan	?	"ciz cod krow mlek" ? "ciz ta krow mlek" ? "ta krow śtan" ? "ów krow śtan" ? ...; a gatunki?
masło, masł(?), masu(?)	?	jak "śtan"
ser	?	jak "śtan"
ɣwyn żółt ser	?	jak "śtan"
ɣwyn śnieg ser	?	jak "śtan"
margaryna, margaryn, mrgrn	?	(?)
wino, won win, wink, wno	(ciz)	np. "ciz in won won", "ciz  śliw won", "ɣwyn krew won", "ɣwyn śnieg won"
in wino, in won winogrono, winogron, in win, ...
len lnu
kakao, kakaŭ		'kakao (napój)'
ɣwy kakaŭ proszk		'kakao (proszek)'
in kakaŭ		'kakaowiec'
ogień, ogń
woda, wod
ziemia, ziem
in ziemia, in ziem		'ziemniak'
prąd		'prąd elektryczny'
nurt		'nurt, prąd (wody)'
rzecz rzeczk		'rzecz' (raczej w wąskim znaczeniu: materialna, sztuczna, nieduża)
naczynie, naczyń		'naczynie (kuchenne?)', co z "jca coś"
pomieszczenie, pomieszczeń, pomieszcz, pom		co z "rnia coś"
pokój ? pokójk ?	ta (a może "je ta ... dom pokój"?)	'pokój (czyjś)'
pokój ? bez wojna, bez wojn	?
walczy, walcz	ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?	ktoś przeciw komuś o coś (żeby np. ustalić, jakie jest) o coś (żeby to było); bywa "ać nie", a jak wyrazić walkę o coś, żeby to mieć; dotyczy też następnych
wojna, wojn	ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?	? 'wojna, toczyć wojnę, walczyć na wojnie', por. "świeć"
kłótnia, kłócisię, kłóci, kłóć	ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?
bawi, baw	ta (tą)	'bawi się', bez wygranych i przegranych
muzyka, muzyk	ta (tą)	'gra, muzykuje', np. "tą pianino muzyk"-'gra na pianinie', "acz muzyk"-'muzyk'
gra	ta (przeciw) (tą)	"siesz wlu je gra coś" "siesz or je gra pasjans je gra ɣwy piłk gra je gra berek uf"
pasjans	ta	'gra w pasjansa', "szesz je pasjans tą kart gra"
brydż	ta (przeciw)	'gra w brydża'
karta, kart		'karta do gry'
szachy, szach	ta (przeciw)	'szachy (gra)'; co z 'szach', 'mat' i 'pat'
ɣwo Japonia szach ? ɣwy Japonia szach	ta (przeciw)	'shogi, szogi, siogi, szachy japońskie'
ɣwo Chiny szach ? ɣwy Chiny szach	ta (przeciw)	'xiangqi, sjanki, szachy chińskie'
dło szach		'bierka szachowa'
berek	ta (przeciw)
ɣwy piłk gra	ta (przeciw)	'gra w piłkę', czy to to samo co "tą piłk gra"
ɣwy noga ɣwy piłk gra, ɣwy krak krocz ɣwy piłk gra ?	ta (przeciw)	'piłka nożna (gra)', a może np. "ɣwy i nog piłk gra"
ɣwy ręka ɣwy piłk gra, ɣwy krak trzym ɣwy piłk gra ?	ta (przeciw)	'piłka ręczna (gra)', a może np. "ɣwy i rek piłk gra"
piłka, piłk
ɣwy noga piłka, ɣwy krak krocz piłk		'piłka nożna (przedmiot; do nogi, do gry w nogę, do gry w piłkę nożną)'
ɣwy ręka piłka, ɣwy krak trzym piłk		'piłka ręczna (przedmiot; do gry w piłkę ręczną)'
pokona, wygra, wygr	ta tę (ąc)	"przegra" zbędne, np. "siensz ta Marek tę Damian ąc szachy wygr"-'Marek wygrał z Damianem w szachy', "siensz tę Niemcy ąc wojna wygr"-'Niemcy (państwo) przegrały wojnę.', "szesz ta kle ąc pasjans wygr jes tę pnic li"~="szesz tę pnic kle ąc pasjans wygr"-'Przeciętna wygrana w pasjansa jest z nikim.'
przemoc	ta (tę ? (przeciw)) ((je) ? ((ąc)))
potyka, potyk, potknie, potkń	ta (zza) ? ta przeciw	ktoś o coś, np. "szesz jor zza próg potkń" ? "szesz jor przeciw próg potkń" - 'potykam się o próg', "szensz ta on zza martw zza próg dok potkń" ? "szensz ta on zza martw przeciw próg potkń" - 'ze zmartwienia potknął się o próg')
klucz	ta	do czegoś
katastrofa, katastrof, ktrof
ɣwy ktrof ogń		'pożar'
ɣwy?ɣwo ktrof zalej	ta tę jtą ? ta tę ?	'powódź'
sieć
krata, krat		np. metalowa
ɣwoś krat, kratka, kratk ? ny krat	ta	wzór (?), przymiotnik 'kraciasty'
pas		np. skórzany
pasek, pask ? ny pas	ta	wzór, por. "ɣwoś krat"
skóra, skór
skórka, skórk ? kby skór		np. owocu
tor tork
wór, work , wor ?
gryzie, gryź	ta tę
ɣwoś gryź	ta tę ?	'piecze, drażni (jak szampon)', "nce ɣwoś gryź" - 'gryzące, drażniące', co z miejscem
?nadr ɣwoś gryź	ta tę	'pali, żre (jak kwas)', "nce nadr ɣwoś gryź" - 'żrące'
boli, ból	ta tę	kogo co (?)
samochód, aŭto(?), aŭt(?), aŭtko, aŭtk		konkretnie 'samochód', ogólnie (z np. poniższymi) "ark jedź"
aŭtobus, bus
bus busik, busk
tramwaj, tram
pociąg, pciąg
rower		przykład "rka jedź"
aŭtomat		?
ny aŭtomat	ta	'aŭtomatyczny'
szyba, szyb, szybk
matematyka, mat		por. "amt"
fizyka, fiz
chemia, chem
biologia, bio
informatyka, inf (?)
koło, koł kółko, kółk		jako figura geometryczna
kula
ny kółko, ny kółk	ta	'okrągły'
ɣwo jedź kółk		'koło (np. samochodu)'
oś ośka, ośk
numerek, nrek		'numer'
góra, gór		'góra (wysoko)'
dół		'dół (nisko)'; ="bez góra"
górka, górk		'góra (w górach)'
dołek, dołk		'dół (wykopany)'
prosi, proś	ta tę byż	por. "każ"
dziękuje, dziękuj	ta tę zza
przeprasza, przeproś	ta tę zza
wita	ta tę
żegna	ta tę
lubi, lubk	ta tę
kocha, koch nadr lubk	ta tę
zakochany, zakch	ta tę	ktoś w kimś
podoba, podob	ta tę	komuś coś
podobny, podob, dobny	ta tę	coś do czegoś
zły	ta tę	'ktoś jest na kogoś zły, zdenerwowany'; (?) ściśle 'zły'="bez dob"/"nie dob"
zmysł	ta tę	ogólnie 'odczuwa jakimś zmysłem', por. "czuje", "wrażenie"
widzi, wzrok, widź	ta tę
słyszy, słuch, słysz	ta tę
dotyk, dot	ta tę	'czuje dotykiem'
smak	ta tę	'czuje smakiem'
zapach, węch	ta tę	'czuje węchem'
żre	ta tę	"je" to coś koło "jest"
konsumuje, konsumuj, konsum, jeść	ta tę	'je (stały pokarm)'
pije, pij, ɣwy wod żre	ta tę	skrót albo ze słowotwórstwa
posiłek, psiłek, psił	ta tę	"eń psił" to 'posiłek (pokarm przeznaczony na posiłek)', w odróżnieniu od ogólnego "eń żre"
śniadanie, śniada, śnia	ta tę
obiad	ta tę	'obiad jako spożywanie na śniadanie, obiadanie', "szesz je żre obiad", "szesz tę co ten obiad"~="szesz je co ten eń obiad" (ale to drugie nawet nie mówi, że "eń obiad" ('obiad jako pokarm') będzie zjedzone) ~ 'Co jest na obiad?' (analogicznie inne posiłki i samo "psił")
kolacja, klacja, klac	ta tę
obraz, obr	ta	'obraz, wyobrażenie (czegoś)'
maluje, maluj	ta tę ?	ktoś coś ? ale co to znaczy? można malować ścianę, obraz albo słońce na obrazie, można też zamalować płótno
rysuje, rysuj, rys	ta tę ?	z uwagami z grubsza jak wyżej dodać stosunek do rys i rysowania samochodu przez wandala
fotografia, fotka, foto	ta (de)	? "oj foto" to 'fotografować'
kryje, kryj	ta tę	?
ące kryje, nce kryj	ta	'skryty, skłonny do sekretów', por. "nce tę ... kryj", ?
ny kryje, ny kryj	ta	'skryty, skrycie, po kryjomu'
pomoc, pomaga, pomóż, pom	ta tę byż ać ?	ktoś komuś w czymś
każe, każ	ta tę byż	ktoś komuś coś, por. "proś"
karze, karz kara, kar	ta tę zza (?) (je)	czy "tę ja kar" to i 'kara dla mnie', i 'karanie mnie'? czy "zza" pasuje?
radzi, radź	ta tę tmu o byż ?
rodzisię (?), rodzi, rodź	ta ? ta tę
posiada ? bgo	ta tę	? "jest tgo ... li", "bgo" samo z siebie tak działa
ubiera	ta tmu tę	"ta ... tę ... tmu ... ubiera" to skrót od "ta ... oj zacz ta ... jes w ubr ... li"
ucieka, uciek bez goni, bez goń	ta tę od do przez pszo pszon pszow	ktoś komuś ...
goni, goń bez ucieka, bez uciek	ta tę od do przez pszo pszon pszow	ktoś kogoś ...
ładny, ład	ta	"bez ład" to 'brzydki', "bar ład" - 'piękny'
śliczny, ślicz	ta	'śliczny, uroczy, słodki'
czarny ny węgiel, ny węg	ta
biały ny śnieg	ta
czerwony ny krew	ta
zielony ny trawa, ny traw	ta
niebieski ny niebo, ny nieb	ta
żółty ny żółtko, ny żółt	ta
brązowy ? ny brąz	ta
szary, szar ny mysz	ta
fioletowy ny fiołek, ny fioł	ta
różowy	ta
pomarańczowy ny pomarańcza, ny pomarańcz, ny pom	ta
rudy ny lisk, ny lis coś	ta
kolor	ta	'kolor, coś ma kolor', np. "je kolor ny śnieg"
ny kolor	ta	'kolorowy'
ny biały ny ny śnieg ? pa ny śnieg	ta	'jasny (kolor)'
bez ny biały bez ny ny śnieg ? bez pa ny śnieg ? ny czarny ... ny ny węg ? pa ny węg	ta	'ciemny (kolor)'
pa biały pa ny śnieg	ta	'białawy'
pa czarny pa ny węg	ta	'czerniawy'
świat		?
światło, światł, świeć	ta	'świecić, światło czegoś' (a może trzeba odróżnić 'światło' od 'świecenia'?), por. "wojn"
ny światło, ny światł, ny świeć	ta	'jasny, oświetlony' ('mocno świecący' to "bar świeć")
... bez ny świeć	ta	'ciemny, nieoświetlony' ('słabo świecący' to chyba "bez ber świeć")
... ɣwon krew świeć		'światło czerwone (uliczne)'
... ɣwon traw świeć		'światło zielone (uliczne)'
... ɣwon żółt świeć		'światło żółte (uliczne)'
dobry, dob	ta	'zły' - "bez dobry"
duży, duż	ta	'mały' - "bez duży", zob. "mały"
długi, dług	ta	(dosłownie, por. "dutrwał"); 'krótki' - "bez długi"
długotrwały, długotrwał, dutrwał	ta	'długo trwający'; 'krótkotrwały' - "bez dutrwał"
wysoki, wysok	ta	'niski' - "bez wysoki"
ciężki, cięż	ta	'lekki' - "bez ciężki"
daleki, dalek, dlek	ta	'bliski' - "bez daleki", zob. "dko", "blisk"
ciepły, ciep	ta	'zimny' - "bez ciepły"
szybki, szybk, szyb	ta	np. iść, raczej jako przysłówek; 'wolny, powolny' - "bez szybki"
ny szybki, ny szybk, ny szyb	ta	np. człowiek; 'wolny, powolny' - "bez ny szybki"
wolny	ta ...	'wolny, swobodny'
zdrowy, zdrow	ta	sam zdrowy, człowiek czy zwierzę; 'chory' - "bez zdrowy"
ny zdrowy, ny zdrow	ta	np. jedzenie
dzdrow ? całość	ta	'cały, nie w kawałkach'
szalony, szalon	ta	'szalony, szaleć'
młody, młod	ta	'młody', 'nowy (niedawno wyprodukowany)'; 'stary' to "bez młody" albo "bez nowy", zależnie od dokładnego znaczenia
nowy, now	ta?	raczej z "kna"; 'nowy' jak 'Nowy eksponat w muzeum to najstarsza na świecie książka' - "szesz je ten kna now w muzeum eksponat najz bez młod książk", 'Nasza nowa sprzątaczka jest starsza niż stara' - "szesz tnor kna now ka acz dla my sprząta niż kna bez now an bez młod"; 'stary' to "bez młody" albo "bez nowy", zależnie od dokładnego znaczenia; por. "jkna"
nowina, nowin	?	zaskakuje kogo? a może "je że to wie kna now jor wie"
wiadomość	?	'przekazywanie wiadomości' ?
nowość	?	dla kogo, czy nie wystarczy "hacz now" (ale miało być z "kna")
specjalny	ta?	?
stoi, stój	ta	kiedy nie "bez idź"
siedzi, siedź	ta
leży, leż	ta
trwa	ta	zbędne, jest np. "szersz mecz" - 'Trwa mecz.', "szensz w gdy to mecz" - 'Wtedy trwał mecz.', "w gdy mecz" - 'w czasie (trwania) meczu'; zob. "skutektrwa"="trwa"
szczeka, szczek ga pies ga pies dom, ga piesk	ta
miaŭczy, miaŭcz ga kot ga ak drap ga kot dom, ga kotk	ta
wina, winny, winka, wink, win	ta tę	'ktoś jest czemuś winny', "szesz tor dorn wink"~="szesz dorj heń tor wink"~="szesz zwin ty to" ~ 'jesteś temu winny'~='to twoja wina'~='to jest twoją winą'~='to przez ciebie', por. "dłuż", "win", "won"
wolne	ta	'ktoś ma wolne, czyjś wolny czas' ?
zależy	ta tę	coś od czegoś
chce	ta byż ta że ? ta tę	"że ... chce" = (?) "tę fakt ... chce", ale co z "mów" Czasami 'chcę czegoś' znaczy, że 'chcę, żeby tak było', ale czasami że 'chcę, żeby to było moje' - "jor byż jorw/jors to chce" - nie należy tego jakoś skrócić?
zależym	ta tę ? ta że ta byż	'komuś na czymś zależy'
próbuje, próbuj, prób	ta tę	np. "szensz nor tę gotuj prób" - 'Próbował gotować.'
bróbuje, bróbuj, brób	ta tę	'bezskutecznie próbować', ="bnie próbuj"
nadzieja, nadź	ta że	~="jes i ta li byż bli że ! chce ta li że bli że ! przypuść" (?)
zakład, zakłada, stawia	ta tę tmu zamian że ? ta tę (?) że	'ktoś coś przeciw czyjemuś czemuś że coś ('na kogoś' z grubsza "że ta ... wygra", chyba że chodzi o 'stawianie, że coś będzie', czyli po prostu "że") stawia' ? jak "je zakład umowa"
umowa	ta tę (?) że	kogoś (z kimś, czy dawać dwie osoby pod "ta"?) że
macha, mach	ta tę	np. "tor tę tonz ręka macha"
trzyma, trzym	ta tę
łapie, łap	ta tę	chyba raczej "zacz trzym", chociaż przynajmniej łapanie rzuconej piłki albo myszy to coś ciekawego; jak się ma do "bierz"
daje, daj	ta tę tmu	"dostaje" zbędne
prezentuje, prezentuj, prezent	ta tę tmu	"eń prezent" to 'prezent'
bierze, bierz	ta tę tmu	ktoś coś od kogoś (a skądś?); jak się ma do "przyjm" i "łap"?
przyjmuje, przyjmuj, przyjm	ta tę tmu	ktoś coś od kogoś; a może "bierz"?
kradnie, kradź	ta tę tmu
dług dłużny, dłuż	ta tę tmu	'(ktoś coś komuś) jest winny/dłużny', por. "wink"
kupuje, kup	ta tę tmu zamian	ktoś coś od kogoś za coś; "sprzedaje" zbędne; to symetryczne (można kupować pieniądze za towar), czy nie?; można rozbić na przekazanie towaru, przekazanie opłaty i umowę, ale co z tego wynika?; co z usługami?; por. "płać"
płaci, płać	ta tę tmu zamian	ktoś coś komuś za coś; a co z czasem (z góry, z dołu) i zamianą/barterem? czy to będą jedyne różnice w stosunku do "kup"? jak opisać sprzedaż na kredyt i po przedpłacie; a spłacanie długów?
uczy, ucz	ta tę tmu	ktoś o czymś kogoś, ? "ta ... oj o ... ta ... ej wie" czy jakoś tak
oddziela, oddziel	ta tę tmu ? ta tę od ? ta tę	"tę śtan tmu mlek oddziel"?"tę śtan od mlek oddziel"?"tę i śtan mlek oddziel"
kroi, krój	ta tę (wę) (?)
odkrawa, odkrój	ta tę tmu ? ta tę od ? ta tę	'oddziela krojąc' (por.)
skrawa, skrój	ta tę tmu	'odkrawa po plasterku', tego chyba nie da się wyrazić innym sposobem
smaruje, smaruj	ta tmu tę ? ta tę jtą
zalewa, zalej	ta tę jtą ? ta tę	"ta Ania tę japk jtą wod zalej" czy "ta Ania oj ta wod tę japk zalej"
huśtasię, huśta, huśt	ta (?)	"ta X oj ta Y huśt"-'X huśta Y'
... dło huśt		'huśtawka'
nazywa, nazwie ?	ta tę tmu	ktoś jakoś kogoś, np. "ta on tmu ja tę " Łukasz ' nazywa"="nor jorm tę " Łukasz ' nazwie" ? a może "nor oj je jor imię " Łukasz '" ? jak rozróżnić 'nazywać/wołać' i 'nadawać imię/nazwę'
kojarzy, kojarz	ta tę tmu	ktoś z czymś coś
mówi, mów	ta tę tmu o że byż(?)	ogólnie
rzecze, rzecz	ta tę tmu o że byż(?)
krzyczy, krzycz	ta tę tmu o że byż(?)
szepce, szepcz, szepc	ta tę tmu o że byż(?)
śpiewa, śpiew	ta tę tmu o że byż(?)	"eń śpiew" to 'piosenka'
pisze, pisz	ta tę tmu o że byż(?)
pyta, pytanie	ta tę tmu o że	"że" zawsze (?) łączy się z jakimś "czyż", "cóż" czy podobnym; por. "problem"
myśli, myśl	ta tę o że byż(?)	konkretna sformułowana myśl
rozsądny, rozsądek, rozsąd ? ny rozmyśl	ta
uważa, uważ	ta o że	'myśli, uważa, sądzi' (pewności nie ma, ale "nadr uważ" to 'pewny, przekonany', a "bar uważ" oznacza, że uważa coś za bardzo prawdopodobne, nawet jeśli nie w 100% procentach)
ny uważa, ny uważ	ta	'pewny, przekonany, zdecydowany (mniej lub bardziej)' 'zdecydowany (człowiek)' (?), por. "zdecydowanie"
wie	ta o że	'wie' (tak uważa i tak jest); jak się ma do "snie uważ"?; "o" to 'na temat kogoś/czegoś' (ale "że hors piesk wie" - 'wiedzieć o jej psie, wiedzieć, że ma psa')
zna	ta tę	'wiedzieć dużo(?) o kimś/czymś' (nie ma kilku znaczyń? Znam wiersz, fizykę, ludzi (ledwo, dobrze)? Jak rozwiązać klasyczny paradoks „Ojciec Jana jest zamaskowany, więc Jan mówi, że nie zna tego człowieka”?)
przypuszcza, przypuść	ta tę o że	jakby skrót: "że chba ... uważa" blisko "że ... przypuść"
czuje, czuj	ta tę o że	'czuje (że coś jest prawdziwe)'
wrażenie, wrażeń	ta tę o że	'ma wrażenie, że jakoś jest', np. "szesz jor że jo zimny bez ciep wrażeń" - 'mam wrażenie, że jest zimno, zimno mi' (por. "szesz mi ja bez ciep") (?)
rozmyśla, rozmyśl	ta o
odpowiada, odp	ta tę o że tmu zamian	ktoś coś o czymś że coś komuś na coś
słowo, słow	o że(?) (je)
zdanie, zdań	o że (je)	'zdanie gramatyczne', por. "uważa"
tłumaczy, tłumacz, tłumcz	ta tę tmu o że poŭd dŭop	"acz tłumacz" - 'tłumacz'
język ski coś	ta (?)	czyjś, 'język (mowa)'
ɣwo mam język ɣwo mam ski coś	ta	czyjś, 'język ojczysty'
ozór	(zon)	'język (część ciała)'
znaczy, znacz	ta	'znaczenie'
pamięta, pamięć	ta tę o że
zapamięta	ta tę o że
przypomni	ta tę o że
zapomni	ta tę o że
problem, kłopot	ta o (je)	'czyj z czym' (ale czasem 'problem' tłumaczy się raczej na "pyta")
błąd	ta o (je)	'czyj związany z czym', np. "je fakt nie gotuj jor błąd" - 'mój błąd polegający na niegotowaniu' (pomijając inne problemy, czy "nie" można tak używać bez "fakt" chyba nie można), por. "pragma# szesz błąd"
pracuje, pracuj, praca, prac	ta (ów)	(?) ktoś nad czymś/czyjaś nad czymś (a może "o" zamiast "ów"?)
... ny prac	ta	'pracowity'
leniwy, leniw, leń ... bez ny prac	ta	'leniwy'
... acz bez ny prac		'leń'
... ak bez ny prac		'leniwiec'
mama, mam	tma ta	'rodzic czyli ojciec lub matka'
syn	tma ta	'dziecko jako syn lub córka'
brat	tma ta	'brat lub siostra'
mąż	tma ta	'mąż lub żona'
przyjaciel	tma ta
dumny	ta (zza)	takie uczucia często z "zza", a może jednak "ta ... tę ... dumny" albo ewentualnie "ta ... o ... dumny" zamiast "ta ... zza ... dumny"
szczęśliwy, szczęśliw, szczęście, szczęść	ta
fart, bez pech	ta	'szczęście (przeciwieństwo pecha)'
pech, bez fart	ta
uśmiechasię, uśmiech	ta
płacze, płacz	ta
wesoły, wesoł, wesół	ta
smutny, smutek, bez wesoły, bez wesoł, bez wesół	ta
nuda	ta
martwisię, martwi, martw	ta	'martwy' to "bez żyj"
przestroga	ta dla ? de dla ? ta tę
nagły, nagł	ta	'nagły, nagle'
opowiadabajkę	ta	zwykły czasownik, używany, kiedy ktoś mówi "opowiembajkę" itp.
stan	ta	np. "szesz jor je stan opowiadabajkę" (?)
wystarczy, starczy, wyst, dosyć, dość	ta tę (?)	coś komuś
bardzy, bary, bry	ta	'bardzo, wielki', np. "szesz ta ten nadr lubk bry" - 'Ta miłość jest wielka.', zob. "bar"
zdecydowany	ta	'zdecydowany, wyraźny', zob. 'zdecydowanie'
bardzawy, brwy, bwy, braw	ta	~'mocno', jakby mniej niż 'bardzo', zob. "baw"
mały, maɣ, mał, mły	ta	="bez bry" ("bez bardzy", "bez bary"), ~'mało' jako 'nie bardzo', zob. "mło", 'mały' to "bez duż"
kilka, klka, kilk		'więcej niż jeden', jak liczebnik, z "tle", "tle kilk"="mno"
dużo, dżo		jak liczebnik, z "tle", "bez dżo"="bżo"
bżo		'mało', jak liczebnik, z "tle", ="bez dżo", zob. "mało"
robi, rób	ta iz tę	?, może raczej "ta ... iz ... oj ..."
gidź	ta poŭd przeŭ dŭop	~"gby idź": 'iść, przechodzić w znaczeniu abstrakcyjnym', np. "siensz ta koń poŭd stęp przeŭ kłus dŭop galop gidź" - 'Koń przeszedł od stępu przez galop do kłusu.'
zostaje	ta tę	?, raczej "zacz jes je ... li"
jest	ta tę	?, raczej "jes je ... li", jak już to trochę ogólniej, zobacz przy specjalne słowa

Kalki

Nie wiem, czy to logiczne, ale są kalki typu

• "je pan" - 'pan' jako grzecznościowy tytuł albo forma drugiej osoby, np. "szesz w gdzie co wter ten je pan profesor" - 'Gdzie jest pan profesor?', "szesz ta je pan ty co"(~="szesz ta torj pan co") - 'Co pan robi?'
• "kto", "on", "ona" - nie mówi się 'co', 'coś', 'to' o ludziach

Chociaż niby można z nich zrezygnować.

Przykłady

pollok - pierwszy zestaw

prawdą der ja den ty lubi

-> szesz jor tę ty lubk

prawdą der Karol dem mama den piłka daje

-> szesz ta Karol tmu mam tę piłk daj

prawdą w des derm der ja dom ja

-> szesz w tgo tma ta ja dom ja

prawdą do Poznań przez na tor der pociąg jedzie

-> szesz do Poznań przez na tor ta pociąg jedź

niech der ten piesk od tu idzie

-> niech tnor piesk od tu(ale tu jestem ja, więc psa tu chyba nie ma) idź

czy der piesk kwiczy

-> czy ta piesk kwicz

prawdą der ja o piesk den że der piesk ga piesk coś mówi

-> szesz jor o pies tę że ta piesk ga piesk coś mów

prawdą der ty niż der ja tol deren der acz oi uczy lubi syn prawdą der ty niż ja denen der acz oi uczy lubi syn prawdą derm der ty niź derm der ja li denen der acz oi uczy lubi syn

szesz tor niż ja kę ta acz oj ucz lubi syn

Ty bardziej niż ja masz syna (dziecko), którego nauczyciel lubi.

Nauczyciel lubi twojego syna bardziej niż mojego.

prawdą der rod niż platyna niź der platyna niż złoto li drogi

szesz ta rod niż platyna niź ta platyna niż złoto li drogi

Rod jest bardziej droższy od platyny niż platyna od złota.(?)

szesz ta coś oj ta zo się ręka rusza

Coś rusza swoja ręką.

szesz zo i jak zon ɣwy żab płyń li ta ręka rusza jak zon ɣwy pełznie płyń li ta noga rusza płyń

Płynie z ruchami ręki jak przy pływaniu żabką i ruchami nogi jak przy pływaniu kraulem

niecht płyń

niech ten ów żab ręk

niech ten ów pełz nog

Płyń. Niech będzie ta żabowa ręka. Niech będzie ta pełzaniowa noga. (Ręce do żabki, nogi do kraula.)

szesz ta zon ja włos niź ny krew ny traw

Moje włosy są bardziej zielone niż czerwone.

dla owiec gimnazjum je adło eje den mat zna książka

podręcznik do matematyki dla gimnazjalistów

szesz ta kia w gdy ta Mark_Spitz jes je nastolatek li tę tle 6 . tę płynie ɣwy złoto medal w w num 1 9 6 5 . w n.e. rok ɣwo Machabeusz olimpiada zdobywa si Mark_Spitz w po si zdobywa jeszcze tę i śnor Mark_Spitz w w Meksyk w num 1 9 6 8 . w n.e. rok olimpiada tę i tle 2 . ɣwy złoto medal i tle 1 . ɣwy srebro medal tle 1 . ɣwy brąz medal zdobywa śnor Mark_Spitz kę dopiero w w Pekin olimpiada ta Michael_Phelps pobija w Monachium w num 1 9 7 2 . w n.e. rok ów tle 7 . ɣwy złoto medal rekord udajesię

szesz
 ta
  kia
   w
    gdy
     ta
      Mark_Spitz
      jes
       je
        nastolatek
        li
    tę
     tle
      6
       .
      tę
       płynie
       ɣwy
        złoto
        medal
     w
      w
       num
        1
         9
          6
           5
            .
        w
         n.e.
         rok
       ɣwo
        Machabeusz
        olimpiada
      zdobywa
   si
    Mark_Spitz
  w
   po
    si
     zdobywa
   jeszcze
    tę
     i
      śnor
       Mark_Spitz
       w
        w
         Meksyk
         w
          num
           1
            9
             6
              8
               .
           w
            n.e.
            rok
          olimpiada
        tę
         i
          tle
           2
            .
           ɣwy
            złoto
            medal
          i
           tle
            1
             .
            ɣwy
             srebro
             medal
           tle
            1
             .
            ɣwy
             brąz
             medal
         zdobywa
      śnor
       Mark_Spitz
       kę
        dopiero
         w
          w
           Pekin
           olimpiada
          ta
           Michael_Phelps
           pobija
        w
         Monachium
         w
          num
           1
            9
             7
              2
               .
           w
            n.e.
            rok
          ów
           tle
            7
             .
            ɣwy
             złoto
             medal
           rekord
     udajesię

(?) Markowi Spitzowi, który zdobył jako nastolatek 6 złotych medali w pływaniu na Olimpiadzie Machabejskiej w 1965 roku, później udało się jeszcze zdobyć 2 razy złoto, raz srebro i brąz na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 roku, a także ustanowić pobity dopiero na igrzyskach w Pekinie przez Michaela Phelpsa, który zdobył 8 złotych medali, rekord 7 złotych krążków w Monachium w 1972 roku. [2]

czy ta kle ny krew nce kappa ba bę widź

czy bo ta ny krew ɣow krew to

Czy czerwony rzuca się w oczy? Czy to dlatego, że czerwony wiąże się z krwią?

szesz je ɣwy ktrof zalej jtą?ta wod zalej

(?) Powódź to zalanie wodą.

szesz żad może z żad co ten żyj

(?) nie może być tak, że (istnieje ż takie, że (nie istnieje c takie że ((c - co) i (ż - takie życie z c))))

(?) Bez czego nie mogą żyć. (Poza gramatyką, co znaczy to "z"?)

szesz i ów sze bałagan ów nine bałagan

~ Jest bałagan w powyższym i niniejszym.

szesz bo co ta tan skr igła jes tki li

Dlaczego ta igła (zależnie od kontekstu, np. igła z drzewa) jest taka?

dzym fik w nak ciz szkło górk mno kę trwa tresuj szczur

Powiedzmy, że fikcyjnie na szczycie („końcu”) szklanej góry są tresowane szczury.

siensz chba zacz nie hacz grub

Chyba pojawił się brak grubych.

Grube (np. łodygi) chyba się skończyły.

szersz chba obec ta pnic tę garnek myj

szensz w gdy tę sze pisz si obec myj

szersz si obec myj

kanalok

szersz 2 2 . w 2 1 . w 1 3 . w 1 2 . w 2 0 1 7 . w n.e. rok miesiąc doba godzina minuta

szersz 2 3 . w 2 1 . w 1 3 . w 1 2 . w 2 0 1 7 . w n.e. rok miesiąc doba godzina minuta

Nic chyba teraz myje garnek. Kiedy powyższe było pisane miało miejsce to mycie. Teraz też to mycie ma miejsce. Jest 2017-12-13, 20:21. Jest 2017-12-13, 20:22.

siesz tgo ty wlu kulk

szesz kia or ny nieb ny krew ny traw ny żółt uf to

siepsz tą ki to tor bawi

siepsz tą hacz ny nieb to

„Masz dużo kulek. Niebieskie, czerwone, zielone i żółte. Jakimi będziesz się bawić?” „Niebieskimi.”

cip wno mor do ten er pan idź

szesz tak niepch nie ta wor kia zbyt późny wróć ale

siepsz nie ten wróć

„Czy możemy iść do tego pana?” „Tak, ale nie wracajcie zbyt późno.” „Nie wrócimy [zbyt późno].”

siesz fik ta zo smok głow kier ptą nieś

Głowy smoka „niosą się piechotą” ("kier": same kierują, "ptą": samodzielnie, "nieś": przemieszczają się jako część całości względem tej całości (ewentualnie, dla "non nieś", są przenoszone na takich częściach)). [Jeśli chodzi o smoki z niezależnymi głowami.]

wak ład

siesz gdyb jor ty zacz jorw kę jor chce er czło (?)

Urodo, gdybym cię miała, dostałabym mężczyznę, którego bym chciała.

dzym ta kle wŭad cyk wlu cyk

Powiedzmy, że typowe cykady dużo cykają.

szeksz ta tle bar dżo czło pszo rower jedź

Bardzo wielu ludzi jeździ ~tutaj (koło tu i teraz) na rowerach.

opowiedziałembajkę

szesz nib transformers

opowiembajkę

[Na początku wypowiedzi musiałem być w trybie opowiadania bajki.] (Przestaję opowiadać bajki.) Istnieją nibytransformersy. (Zaczynam opowiadać bajkę.)

Istnieją zabawkowe transformersy, poważnie.

siesz tunorj len nyr ów wlk rybk dzień

To (ten dzień) jest ostatni dzień wieloryba. ("wlk rybk" to wieloryb?)

siesz śli torj szczęść ɣapt klaszcz

Klaszcz, jeśli jesteś szczęśliwy.

szesz chba jorj kia nce kappa ba bę bez goń gmoń

Chyba istnieje gamoń, który wykazuje skłonność do znajdowania się w sytuacji, w której coś mu ucieka, który jest mną.

Chyba jestem uciekajumym (ściślej, skłonnym do bycia uciekajumym) gamoniem.

szesz ta wen ów okular ściereczka jca okular pszow kieszeń pszo gmoń pszon 2 dośk krak krocz nkier non krocz

Pojemnik na okulary, w którym jest chusteczka, jedzie/jest niesiony (nie kierując) w kieszeni przez gamonia idącego na dokładnie dwu nogach.

Etui na okulary ze ściereczką do okularów jest niesione w kieszeni przez gamonia idącego na dwóch nogach.

szesz jor że je totu kę ta Picasso w gdy ta się em zo kia dług włos er ę czło maluj obraz uważa

Uważam, że to tu to obraz namalowany przez Picassa, kiedy był chłopcem z długimi włosami.

idea.../kle...

szesz w gdzie ta ryż leż kie leż ryż

Tam, gdzie jest leżenie ryżu, jest leżący ryż.

czy idej kia ryż leż

dzym żad idej ta coś ryż

szesz bo niet tamniet

Czy istnieje (unikalna) idea leżenia, które ma (w odpowiednim sensie, ~posiadanie nieseparowalne (jak 'moja mama'); kogo?, co?) ryż? Powiedzmy, że nic nie ma (w tym sensie) ryżu. Ponieważ nie istnieje to, nie istnieje tamto. (Czy to na pewno logiczne rozwiązania? Dalej mam już pytania bez odpowiedzi.)

dzym żad idej tam si coś

szesz bo żad ten ta " tam si coś ' sens niet

czy ten idej si coś

ale

śli szesz idej si coś szesz idej si tam coś

szesz ów i " ten idea jor gotuj ' " idej ten jor gotuj ' co

dzym je mój " idej si coś ' idej mój " bo żad ten ta " tam si coś NI' sens niet '

dzym je się idej bo żad ten ta " tam si coś ' sens fakt żad idej tam si coś

Powiedzmy, że nie istnieje (unikalna, dla obecnego kontekstu) idea „tamsiego czegoś”. Nie, bo "tam si coś" nie ma sensu. Ale czy istnieje idea „siego czegoś”? Jeśli istnieje idea „siego czegoś”, to istnieje idea „siego tamczegoś”. Co z tą (nieunikalną) ideą mojego gotowania i (unikalną) ideą tego mojego gotowania? Powiedzmy, że pisząc "idej si coś" miałem na myśli (unikalną) ideę prawdziwości określonego przeczenia spowodowanej przez brak sensu "tam si coś". (Ale czy "tam si coś" naprawdę nie ma sensu? Może oznaczać inną rzecz dokładnie taką, jak rozmówca powiedział.) Powiedzmy, że to oznacza ideę spowodowanego przez brak sensu "tam si coś" braku idei „tamsiego czegoś”.

dzym żad idejm " tam si coś '

szesz bo żad ten ta " tam si coś ' sens niet

czy ten idejm " si coś '

ale

śli szesz idejm " si coś ' szesz idejm " si tam coś '

szesz ta idejm " si coś ' tę idejk poŭ ski Polska " to ' dobny

siesz ta idejm " si coś ' tę idejm " się ' co

czy je to tamto

Powiedzmy, że nie istnieje (unikalna, dla wszystkich kontekstów) idea „tamsiego czegoś”. Nie, bo "tam si coś" nie ma sensu. Ale czy istnieje idea „siego czegoś”? Jeśli istnieje idea „siego czegoś”, to istnieje idea „siego tamczegoś”. Idea „siego czegoś” (w polloku) jest podobna do idei „tego” po polsku. Co robi idea „siego czegoś” z ideą „się”? (Jak się do siebie mają?) Czy to jest tamtym?

dzym je idej zwan dgrvgxxw idej dgrvgxxw

dzym żad je idej zwan piesk idej piesk

ale

szesz i idej zwan piesk idej piesk

ale

Powiedzmy, że istnieje (unikalna) idea dgrvgxxw, która jest ideą dgrvgxxw jako nazwy, ale powiedzmy, że nie istnieje idea psa, która jest ideą psa jako nazwy, ale istnieje idea psa i idea psa jako nazwy.

siesz dost em kia stój gmoń

siesz może jor dla się em kia marsz gmoń

Dość bycia stojącym gamoniem. Mogę sobie pobyć maszerującym gamoniem.

siesz bo ta jorj gmoń zza stój nuda wpot jor marsz

Ponieważ nudzi mnie, gamonia, stanie, będę maszerował.

cip ta mwy ptą krocz

Idziemy pieszo?

szesz ta nin gmoń tę krak pacz widź tmu ny żółt jes i ta li tę bli bę pacz widź w gdy ta li tę bli bmu widź ta li martwiś

Niniejszy gamoń ma się tak do oczu i koloru żołtego, że gamoń patrzy oczami i martwi się, kiedy widzi żółty.

szesz ta każd dob dob

szesz chba ta kle wysok żad wysok

ale

Każde dobro jest dobre, ale chyba przeciętna wysokość nie jest wysoka.

szesz ta kle kna bez duż kna duż myszk co

Co robi przeciętna mała duża mysz? (mysz mała jak na dużą jak na mysz mysz)

szesz ta okz kia bez duż każd chom do na pa górk idź

~Mały (jak każdy) chomik wszedł na wzgórze.

Jeden (lub więcej) z bezdużych (wszystkie są bezduże) chomików przemieścił się/przemieszcza się/będzie się przemieszczał na pagórę.

"każd", czy jakieś "wszystek", "wszystkie"?

szensz dok ta len ka okz kia szar kle myszk tę ser jeść

Jedna szara mysz (samica; jedna z typowych, szarych, myszy) zjadła ser.

nle tle ...

nlel 2 metr przeden ! piesk

nlelt 2 . metr przeden ! piesk

nlel tle 2 . metr przeden ! piesk

dwa metry za psem (miejsce, rzeczownik jak "na domk")

nle 2 metr jes w przeden piesk li

nlet 2 . metr jes w przeden piesk li

nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li

jest dwa metry za psem (~czasownik)

nle 2 decy bel dziej ny ga coś

nlet 2 . decy bel dziej ny ga coś

nle tle 2 . decy bel dziej ny ga coś

o dwa decybele głośniejszy

nlel 2 metr nad ! to

nlelt 2 . metr nad ! to

nlel tle 2 . metr nad ! to

o dwa metry wyżej (nad tym, miejsce, rzeczownik jak "na domk")

nle 2 metr jes w nad to li

nlt 2 . metr jes w nad to li

nle tle 2 . metr jes w nad to li

jest o dwa metry wyżej (nad tym, ~czasownik)

nle 2 kroć dziej bez wysok

nlet 2 . kroć dziej bez wysok

nle tle 2 . kroć dziej bez wysok

dwa razy niższy

nle 2 cłość dziej bez wysok

nlet 2 . cłość dziej bez wysok

nle tle 2 . cłość dziej bez wysok

o dwa razy niższy (minus jeden razy niższy - wiele sensu to nie ma)

nle 2 cłość dziej duż

nlet 2 . cłość dziej duż

nle tle 2 . cłość dziej duż

o dwa razy większy (trzy razy większy)

nlet / 3 . 2 . cłość bez dziej wysok

nle tle / 3 . 2 . cłość bez dziej wysok

o dwie trzecie niższy (mniej wysoki)

nlet / 3 . 2 . cłość dziej bez wysok

nle tle / 3 . 2 . cłość dziej bez wysok

nlet / 5 . 3 . kroć dziej wysok

nlet 4 0 . procent cent cłość bez dziej wysok

nlet 6 0 . cent kroć dziej wysok

o dwie trzecie większa niskość (o dwie trzecie bardziej niski, czyli niskość 5/3, czyli wysokość 3/5, czyli o 40 procent mniej wysoki, czyli 60% raza wyższy)

nle 2 procent cent cłość dziej dług

nlet 2 . procent cent cłość dziej dług

nle tle 2 . procent cent cłość dziej dług

nlet 1 0 2 . cent kroć dziej dług

nlet 1 , 0 2 . kroć dziej dług

o dwa procent dłuższy, czyli 102% raza wyższy

nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż

nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż

nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż

o dwa kilogramy za lekki (za mało ciężki)

nlet / 3 . 1. cłość dziej wysok

(?) nle / 3 . cłość dziej wysok (to sugeruje, że czasem "tle" jest równoważne "*" - ale skąd wiadomo, że na początku jest jeden?)

nle tle / 3 . 1. cłość dziej wysok

wyższy o jedną trzecią

Tak jak chyba wszędzie, "dziej" można zastąpić przez "niż"+coś (albo coś w stylu "niź tę to li"), np.:

nle 2 decy bel niż samochód ny ga coś

nlet 2 . decy bel niż samochód ny ga coś

nle tle 2 . decy bel niż samochód ny ga coś

o dwa decybele głośniejszy niż samochód

nlet / 3 . 2 . cłość bez niż róż wysok

o dwie trzecie mniej wysoki niż róża (czyli trzy razy niższy niż róża)

"tle" też ma ciekawe użycia

tle 2 0 metr ku gór w nad domk leć

tle tle 2 0 . metr ku gór w nad domk leć

polecieć dwadzieścia metrów w górę nad domem

podlecieć dwadzieścia metrów nad dom

meta#

$ or " przeŭ ' jkna now " szesz ' " problem ' " jkna uf !!# meta# siesz tę " uf ' kasuj atem# ' uf

~Mamy coś związanego z: MIN przeŭ NIM, nowym MIN szesz NIM, MIN jkna KONIEC... Wróć! Czyli kasuję „KONIEC”. Dalej: NIM KONIEC.

Problemy z ruchem

szesz chba bywa ta derka przow naen siodło non nkier krocz

~Chyba bywa że derka jedzie (na czymś ("non") idącym ("krocz"), jako towar/pasażer ("nkier")) pod siodłem (to jej miejsce w „pojeździe” ("przow"), siodło jest na niej ("naen")).

siesz chba w gdy ta czło skacz ta si czło i ku gór leć spada

siesz ta si czło odbij

Chyba, kiedy człowiek skacze, leci w górę i spada. (Teraz widać asymetrię. Trzeba znaleźć słowo dla rozróżnienia lecenia aktywnego i siłą rozpędu) Odbija się. (Tak? Kiedy coś odbija się, a kiedy coś odbija coś innego? Czy ma znaczenie, czy odbija się z miejsca, czy w trakcie spadania? Nogami czy jak kaŭczukowa piłeczka? (plus odbicie w lustrze))

czy ta derka pchtą leć

siesz wiatr

~Czy derka leci sama (na wietrze). (To jest "pchtą"? Podobne pytanie dla płynięcia czynnego i z prądem.)

Ojcze nasz

(pierwszy szkic, czasem logiczniej, czasem dosłowniej)

uwaga des my w niebo tata
niech den des ty imię czci
niech des ty królestwo dokończy przychodzi
niech den des ty wola w i na ziemia niebo dokończy spełnia
niech der ty dem my den des my deren powszedni chleb w dziś daje
niech der ty dem my den des my winy odpuszcza
prawdą der my den des my winowajca odpuszcza
analog
niech nie der ty den my do na pokuszenie wodzi
niech der ty den my przeciw zły zbawia
lecz

(nowsza wersja, wciąż niedopracowana)

uwaga derm der my w niebiosa er mama
niech den derm der ty imię święci
niech der derm der ty królestwo dokończy przychodzi
niech w i na ziemia niebiosa denen der ty chce coś
niech der ty dem my den ów my deren powszedni chleb w dziś daje
niech der ty dem my den enie der my winny odpuszcza
prawdą der my dem acz przeciw my winny odpuszcza
analog
niech nie der ty den my do na pokuszenie wodzi
niech der ty den my przeciw wbbez dobry zbawia
lecz

(nowsze słownictwo)

wak tma my mor w niebios er mam
niech tę tma ty tor imię święć
niech ta tma ty tor stwo król dok przyjdź
niech w i na ziem niebios kę tor chce coś
niecht morm tę morw kia powszedni chleb w dziś daj
niecht morm tę eń mor wink odpuść
szesz mor tmu acz przeciw my wink odpuść
analog
niech nie tor morn do na pokuszeń wódź
niecht morn przeciw bez dobr zbaw
lecz

matematyka

(ale co ze spacjami?)

=+1.1.2.

1 + 1 = 2

=^2.0,5.0,25.

0,5 ^ 2 = 0,25

=/3.1.0,(3.

1 / 3 = 0,(3)

=11.1,(9.

"1,(9) = 11"

a może odróżnic "komaż" od "koma", żeby mieć wariant bez takich absurdów. Tylko który?

=,1(9.,2.

0,1(9) = 0,2

Inne warianty

POLILOK

PARWDOM DER LAL DEN TIT LUBIT

PARWDOM DER " KAROL ' DEN MAMAM DEM PIQK DAJET

PARWDOM BEP DEST LAL DOM LAL

PARWDOM DOT " POZNAN ' PCEST NAN TOR DER POTSJON LEDZET

NJEHT DER TEN PJEST BOT TUT LIDZET

TCIT DER PJEST KFITCIT

PARWDOM DER LAL O PJEST DXET DER PJEST TCITCEKAT TSOST MUWIT

espelok

as o tiom oj hamstr on da oj asen mal grand et kap hav

szesz ta tle kilka chomik tę tle kilka kia bez duży ek głowa ma

KOL POL

CEH WE GXE TCOQ PEJ SEQ

/szeh we gże czoŭ pej seŭ/

CEH od szesz

WE od w

GXE od gdzie

TCOQ od co

PEJ SEQ od pies czyli piesk (stara składnia: "pies" jako rzeczownik)

czyli w polloku

szesz w gdzie co piesk

Gdzie jest pies?

quenlok

ya mi ne mi mi cemen unque ni perian coivie

szesz w ong w w ziem nora ta hobbit mieszka

W norze w ziemi mieszkał hobbit.

pollok

prawdą der je pan " Kowalski ' den jajko żre

szesz ta je pan " Kowalski ' tę jajko żre

deulok

est der is Herr " Schmidt ' den Ei esse

niholok

masu ga desu san " Yamada ' o tamago taberu

espelok

as o es sinjor " Hu ' on ov mangx

quenlok

ya ni na her " Elrond ' nye ohtë mat

руслок

шеш та е господин " Пупкин ' ту яйцо ест

magyalok

em ek va úr " Jakab ' et tojás eszik

poŭ pollok o się mów

szersz może jor poŭ pollok o się mów

szesz ta poŭ pollok " piesk ' jacz poŭ ski Polska " pies ' znacz

siesz ta poŭ ski Polska "

Jak się masz, chomiczku.

' jacz poŭ pollok "

szersz ki tor czujeś

wak ek kby chom

' znacz

szesz je i sze naste poŭ pollok o ski Polska mów

siesz ta " jak ' jacz " ki ' znacz

siesz ta " masz się ' jacz " tor czujeś ' ów to znacz

siesz ta " sz ' ów " tor ' sugeruj

siesz i

ta poŭ ski Polska " mieć się ' jacz poŭ ski Polska " czuć się ' znacz

dor jacz " czujeś ' znacz

siesz ta " chomik ' jacz " chom ' znacz

siesz ta " chomiczek ' jacz " ek chom ' znacz

siesz ta " chomiczku ' jacz " wak ek chom ' znacz

siesz bo

ta tmu chom mów rzadki

że dorj kby chom wie

szesz bo

fakt jorj nan Polska

jor szorn rozum

czy gdyb to

ta je pżad nan Polska ludź tę mój " szorn ' rozum

siesz chba bo

wor tę pollok nie rozum

ten dorn nie rozum

ożeż

Problemy

• Cechy definiujące, niedefiniujące i z natury:
  • czy "ɣwo", "ɣwy", "ów" itp. wystarczą w swojej okolicy?
  • jak do tego ma się "oj"? (jest zwykłe czy z natury? i przy okazji czy nie powinno być przypadkiem?)
  • czy "jer" się przyda?
• " każd ' to 'każdy', czy 'wszyscy'? Jak to rozróżnić? Czy trzeba?
• "jak" jako porównanie (kojarzące się, podobne czy identyczne?) i jako podkreślenie analogii?, por. "też", "kanalok"
  • Jest "ziak", ale które znaczenia obejmuje?
  • "jakż" załatwia identyczny.
  • A jak działa "tojk", "tojkie" itp.? 'pies taki jak wskazany/wspomniany kot' to standard, czy osobna grupa?
• Może należy skrócić "dok zacz", "acz oj dok ej bez" i inne kombinacje. Jak to się ma do "odź"? Czy to to samo, co "oj zacz nie"?
• Wspólne mianowniki:
  • Jak dokładnie ma się "poŭ" do "w"? "w na", "cdo", "cwę", "poŭd", "dŭop" ('tłumaczyć z jakiegoś języka na jakiś'), "uk", "ku"... i odpowiedniki w stylu "w" i "od"? Czy nie należy znaleźć wspólnego mianownika? to warianty "poŭ"? A może po prostu "w"?
  • "zanimby" nie wymaga wspólnego mianownika? jakby nie, ale dlaczego uwzględniamy tylko bycie przed czymś, co być mogło? Chyba dlatego, że przyczyna zwykle poprzedza skutek. A jeżeli chcemy powiedzieć o takiej, która nie poprzedza? (i to w dwu wariantach - co z "bojaknie"?)
    • "i żeb nie A B gdyb nie B A"? czy to w ogóle nie jest to samo, co "żeb nie" albo "gdyb nie B A"?
      • "zanimby" oznacza, że było wykonane w celu uniknięcia, przedtem i odniosło skutek (naprawdę musiało odnieść? Zob. "skutecznie"). "bojaknie" zaleca wykonanie czegoś, żeby uniknąć czegoś innego. Inne okoliczności można opisywać osobno (przygotować skróty? Jednorazowe? Uniwersalne dla połączenia dwu relacji? "ta A tę B jes i żeb nie li bli bę gdyb nie bli bę li"?). Tak?
      • Czy "mżeb" tu pomaga?
    • A "trza", "musi" i "win" oraz "nech"? Plus "nechaj"="zaj", "oby", "obyż", "chce" i "nadzieja"?
      • "musi" i "może" to modalność aletyczna. Reszta wspomnianych to z grubsza modalność deontyczna. (A "bmo", "chba" i "raź" to raczej modalność epistemiczna.)
      • Zdaje się, że "trza A" i "win A" są blisko "szesz ta A dob" (ale które bliżej?), zaś "zaj A" i "obyż A" mogą być skrótami odpowiednio "wter jor byż A chce" i "wter jor że A nadź".
  • "tą", "jtą", "pszo" i "pszon"?
  • A może rozbić "tmu" na od, do i dla?
  • Czy przyimki od rekcji w ogóle mają ustalone znaczenie? Dobór sugeruje, że mają, ale np. "kappa" i "jes" (zwłaszcza "jes ... bli bę") je rozmywa.
• Jak się ma "lód", "ny lód" ('lodowaty' ? 'zamrożony' ?), "uj lód" ('zamarzać' ?) do "bez ciep", "nadr bez ciep", "mróz" - czy należy jakoś sprowadzić do jednego rdzenia? "bez ciep" i "jo bez ciep" odpowiada "mróz" i "jo mróz", czy "mróz" i "ny mróz"?
  • A z drugiej strony, jak się ma 'lód' do pojęć 'woda, śnieg, deszcz, para wodna (gaz i mgiełka), chmura, mgła, strumień, potok, rzeka, kałuża, staw, jezioro, morze, ocean'?
• Wychodzi, że 'procent' to czasem "cent kroć", a czasem "cent cłość", ale co z 'punktami procentowymi'?
• Zdecydowanie trzeba zagęścić słownictwo, bo nawet wyspecjalizowane konstrukcje polloku wychodzą krótsze po przetłumaczeniu na polski.
  • Precyzyjne słowa się przydadzą, ale w praktyce zajmują czas i trudno je opanować. Domyślne "sieś"? Jakieś "dosłownie" typu "dosłownie ak drap" jako 'drapiące zwierzę, nie koniecznie kot', "acz mieszka" (chociaż coś innego pewnie byłoby lepsze, w sumie czemu nie "lokator") jako 'lokator' i "dosłownie acz mieszka"? "dosłownie" ma łamać składnię?
• ustalić fonetykę (raczej nie POLILOK, KOL POL czy BA BAM, tylko zoptymalizowany pollok)
  • Prawdopodobnie pollok jest dobry (niczego bardziej rewolucyjnego pewnie i tak nie zapamiętam, chociaż może proste sylaby można by wymawiać szybciej), trzeba tylko opanować zasady skracania.
  • I może jakieś krótkie (pół- i zerosylabowe - a jak wymawiać "w" itp.) słowa zamiast słowotwórstwa. Robi się straszny bałagan:
    • rodzina "szesz" aż do "siekś", "żer" "niecht" i dalej
    • "ta"="der"-"ba"="ber"-"kia"="deren" plus "jor"-"tor"-"dor" plus "jomcz" z "ninż" i "eń" z "acz"-"ark"-"rka"-"dło"
    • "pies"-"piesk"="pies domk" z "żabk"-"żabk"="żab coś" i jeszcze "dom"-"domk" i "idej"-"idejm"-"idejk"
    • "ɣwon"="ɣwo ny"
    • "od"-"do"-"cod"-"cdo" i reszta rodziny (wspomniana w jednym z problemów powyżej)
    • "alb"-"olb" itp.
    • To chyba jeszcze nie koniec. Mniej i bardziej mętne skróty się mnożą.
• ogarnąć kwantyfikatory w skomplikowanych przypadkach i standardową interpretację
  • 'Ten sam' i 'taki sam'... Problemy z zakresem kwantyfikatorów: "czy ta każd (ten) czło tę chleb żre" a "czy kę ta każd (ten) czło żre chleb" ("pewien" nie wystarczy)...
  • dodatkowy problem ze znaczeniem "ta" itp.: "szesz je ta Kamil przyjaciel ta Karol bez przyjaciel" - 'Istnieje wróg Karola, który jest przyjacielem Kamila.' (istnieje takie p, że "je p ta Kamil przyjaciel" i "je p ta Karol bez przyjaciel" - samo "ta" nie wyjaśnia sytuacji - jakby są potrzebne pełne relacje z lojbanu)
    • Pełnych relacji chyba nie trzeba, ale takie "ta", "tę" itp. łączą się z wieloma dużymi słowami asymetrycznie. A może "je" odrywające rzeczownik od relacji. Ale czy nie wychodzi lojban?
• W którą stronę działa słowotwórstwo? Zwłaszcza dla "lis ny lis ny lisk".
• Opanować okolicę 'pomagać', 'pozwalać, umożliwiać', 'odradzać', 'przeszkadzać', 'doradzać', 'uniemożliwiać', 'zmuszać' i 'zabraniać' (słowem, czynem i jako narzędzie).
• 'oskarżać', 'podejrzewać' i stosunek między "o" i "że".

Archiwum

• Trzeba jeszcze rozróżnić cechy definiujące, niedefiniujące i z natury:
  • też dla słów typu "acz" (to jest z natury, "kia ... coś", a "ący" zmienia zwykły czasownik na ów MIN z natury NIM czasownik?),
    • Tak.
  • a także "ɣwo"
    • jest? "ɣwo", "ɣwy", "ów" itp.?
  • i "oj" (to jest zwykłe czy z natury?).
  • A co z definiujące/niedefiniujące? Czy naprawdę trzeba to rozróżnić?
    • Mamy "ten kia ga piesk czło" i "kia ga piesk ten czło". Może wystarczy. Jeśli jakikolwiek człowiek szczeka, to nie ważne, czy to jest jakiś szczekający człowiek, który coś robi, czy jakiś człowiek, który szczeka i coś robi.
      • A "tże jorj okz li gmoń" to 'grupa gamoni, do której należę', czy 'gamonie (sam jestem gamoniem)'? Jak to rozróżnić?
        • "tże jorj okz li gmoń" to 'grupa gamoni, do której należę' (może wszystkie gamonie). "tże jorj okz li każd gmoń" to 'wszyscy gamonie (sam jestem gamoniem)'. "okz tże jorj okz li każd gmoń" to 'gamoń/gamonie (sam jestem gamoniem)' (jako 'jeden (lub więcej) z grupy wszystkich gamoni, której ja [też] jestem przedstawicielem').
          • Ale " każd ' to 'każdy', czy 'wszyscy'? Jak z kolei to rozróżnić? Czy trzeba?
  • Chyba "szesz jor tę kia wter em motyl gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź" - 'Widziałem gąsienicę, która teraz jest motylem, kiedy była poczwarką', ale co z "szersz jor tę ę ludź widź" - 'widzę dziecko', kiedy widzę dorosłego? Jak się ma "piesk" do "hacz em piesk"?
    • Może używać "jer" kiedy teraz (w chwili, o której mowa - ale czy to nie zbyt mętne) i "je", kiedy w ogóle i przyjąć, że rzeczownik jest, a z "hacz em" już kiedykolwiek? "je"="jer hacz em", "jer"~="je hacz w gdy to em"? "szesz jor tę kia wter em motyl hacz em gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li hacz em gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź"="szesz jor tę kia wter em motyl je gąsienica poczwarka widź"? Czy to nie zbytni bałagan?
• A może lepsze są osobne słowa na kolory i smaki? Np. "żółt"/"ɣwo śnieg jaj" i "ny żółt"/"ny śnieg" czy "ɣwo żółt jaj"/"ɣwo biał jaj" i "żółt"/"biał" ("ɣwo ny śnieg jaj" zdecydowanie zbyt długie)?
  • "żółt"/"ɣwon śnieg jaj" i "ny żółt"/"ny śnieg"
• Czy czas to kawałek czasu? Czy przestrzeń i miejsce to kawałek przestrzeni?
  • Chyba jest. "szesz zo gdzie coś gdzie coś"
• Zło nie istnieje. Czy warto odróżniać "bez dob" i "nie dob"?
  • Można tego uniknąć.
• Jeśli zrobimy z "oj" przypadek, podobnie z "pszo" (wychodzi "kier"->"oj" (czy nie zawsze?: czy i jak bez tego należy używać "kier pszo"/"pszo kier"?), a "non" wynika z okoliczności)? Powinno poprawić precyzję: "ta Anna oj jorcuś tę kasza żre"->"oj Anna ta Jacuś tę kasza żre" (do tego: "Jacuś" czy "ek Jacek"?; z trochę innym znaczeniem piszemy "ęk Jacek", ewentualnie "je ę ludź Jacek" ("ę Jacek" odpada)), "ta Jan tą samochód kier jedź"->"oj Jan sior pszo samochód jedź", "ta Jan pszo idź"->"ta Jan pszo się idź", "ta Jan non idź"->"ta Jan pszo je żad się oj żad się idź", "szesz jor oj ta jonz ręka pszo nieś"->"szesz oj ja ta jonz ręka pszo się nieś" i nawet pasuje, ale jest dłuższe
  • Na razie zrobimy przypadek z "pszo". Reszta zostanie, raczej jako skróty.
• "jak" jako porównanie (kojarzące się, podobne czy identyczne?) i jako podkreślenie analogii?, por. "też", "kanalok"
  • Jest "ziak", ale które znaczenia obejmuje?
  • "jakż" załatwia identyczny.
  • A jak działa "tojk", "tojkie" itp.? 'pies taki jak wskazany/wspomniany kot' to standard, czy osobna grupa?
• "kę może gotuj" to "tże może tę li gotuj", czy "tże tę li może gotuj"? Co z "kia lny gotuj"? To raczej mała różnica, ale chyba widziałem gorszy przypadek.
  • Powiedzmy, że jednak nie widziałem.
• Może należy skrócić "dok zacz", "acz oj dok ej bez" i inne kombinacje. Jak to się ma do "odź"? Czy to to samo, co "oj zacz nie"?
• Wspólne mianowniki:
  • Jak dokładnie ma się "poŭ" do "w"? "w na", "cdo", "cwę", "poŭd", "dŭop" ('tłumaczyć z jakiegoś języka na jakiś'), "uk", "ku"... i odpowiedniki w stylu "w" i "od"? Czy nie należy znaleźć wspólnego mianownika? to warianty "poŭ"? A może po prostu "w"?
    • Co z 'tańczyć do' i 'w rytmie'? "poŭ rytm": "szesz jor poŭ rytm tor walc tańcz" - 'Tańczę w rytmie walca, którego grasz', "poŭ rytm rokendrol odź brud" - 'Sprzątać w rytmie rokendrola' "szesz jor poŭ ta tor walc rytm tańcz" - 'Tańczę w rytmie walca, którego grasz', "poŭ ta rokendrol rytm odź brud" - 'Sprzątać w rytmie rokendrola'
    • Jakieś 'przejść na rytm' i 'wyjść z rytmu'? "poŭd rytm" i "dŭop rytm"
  • "zanimby" nie wymaga wspólnego mianownika? jakby nie, ale dlaczego uwzględniamy tylko bycie przed czymś, co być mogło? Chyba dlatego, że przyczyna zwykle poprzedza skutek. A jeżeli chcemy powiedzieć o takiej, która nie poprzedza? (i to w dwu wariantach - co z "bojaknie"?)
    • "i żeb nie A B gdyb nie B A"? czy to w ogóle nie jest to samo, co "żeb nie" albo "gdyb nie B A"?
      • "zanimby" oznacza, że było wykonane w celu uniknięcia, przedtem i odniosło skutek (naprawdę musiało odnieść? Zob. "skutecznie"). "bojaknie" zaleca wykonanie czegoś, żeby uniknąć czegoś innego. Inne okoliczności można opisywać osobno (przygotować skróty? Jednorazowe? Uniwersalne dla połączenia dwu relacji? "ta A tę B jes i żeb nie li bli bę gdyb nie bli bę li"?). Tak?
      • Czy "mżeb" tu pomaga?
    • A "trza", "musi" i "win" oraz "nech"? Plus "nechaj"="zaj", "oby", "obyż", "chce" i "nadzieja"?
      • "musi" i "może" to modalność aletyczna. Reszta wspomnianych to z grubsza modalność deontyczna. (A "bmo", "chba" i "raź" to raczej modalność epistemiczna.)
      • Zdaje się, że "trza A" i "win A" są blisko "szesz ta A dob" (ale które bliżej?), zaś "zaj A" i "obyż A" mogą być skrótami odpowiednio "wter jor byż A chce" i "wter jor że A nadź".
  • "tą", "jtą", "pszo" i "pszon"?
  • A może rozbić "tmu" na od, do i dla?
  • Czy przyimki od rekcji w ogóle mają ustalone znaczenie? Dobór sugeruje, że mają, ale np. "kappa" i "jes" (zwłaszcza "jes ... bli bę") je rozmywa.
• Jak się ma "lód", "ny lód" ('lodowaty' ? 'zamrożony' ?), "uj lód" ('zamarzać' ?) do "bez ciep", "nadr bez ciep", "mróz" - czy należy jakoś sprowadzić do jednego rdzenia? "bez ciep" i "jo bez ciep" odpowiada "mróz" i "jo mróz", czy "mróz" i "ny mróz"?
• A z drugiej strony, jak się ma 'lód' do pojęć 'woda, śnieg, deszcz, para wodna (gaz i mgiełka), chmura, mgła, strumień, potok, rzeka, kałuża, staw, jezioro, morze, ocean'?
• Jak zastosować "nle" do wyrażeń jak 'dwa metry za psem', 'o dwa decybele głośniejszy', 'o dwa metry wyżej', 'dwa razy niższy', 'o dwa procent dłuższy', 'o dwa kilogramy za lekki'?
  • "nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li", "nle tle 2 . decy bel dziej ny ga coś", "nle tle 2 . metr jes w nad to li", "nle tle 2 . kroć dziej bez wysok" (wtedy "nle tle 2 . całość dziej bez wysok" to 'o dwa razy', czyli 'minus jeden raz' (dla większego byłoby 'trzy razy' i miałoby sens, zmniejszanie raczej najwyżej o część całości (np. "nle tle / 3 . 2 . całość dziej bez wysok" - 'o dwie trzecie niższy'); tylko "dzdrow" to "dzdrow")), "nle tle 2 . procent dziej dług", "nle tle 2 . kilo gram zbyt bez cięż"?
    • Czy to jest dosyć jednoznaczne? Nie za długie? Może chociaż "nlet"="nle tle". Może jeszcze "nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li"="nlelt 2 . metr przeden piesk", dla "nlelt"="nlel tle" (a może wyciągnąć "w" przed nawias - ale co gdyby było bez "w" (z "do" chyba też bywa)).
      • Tak (ze zmianami z ostatniego nawiasu). Zobacz tabelkę i przykłady.
      • przy okazji: skąd wiadomo, ile funkcji jest neutralizowanych przez "!"? Np. "nacz w na ! siedzi" - skąd wiadomo, że "w na !" to nie funkcja (bycie w "na !")?
        • Załatwione.
      • "tle tle 2 0 . metr ku gór w nad domk leć" - 'podlecieć dwadzieścia metrów nad dom' (a właściwie 'polecieć dwadzieścia metrów w górę nad domem'; "ku nad domk" może oznaczać np. poziomy lot, ale czy kalka się nie przyda?)
        • Jest w przykładach, kalka raczej się nie przyda.
      • Wychodzi, że 'procent' to czasem "cent kroć", a czasem "cent cłość", ale co z 'punktami procentowymi'?
      • Wychodzi też, że "nlet / 2 . 1. kroć duż" to 'pół raza większy', czyli 'dwa razy mniejszy'.
        • Cóż.
  • Jak się ma "duż" i "bez duż" do 'wielkości, rozmiaru'? A stopniowanie?
    • "ość"
• Żeby dorównać lojbanowi, można by:
  • uporządkować i zagęścić (po co "ak drap", jeśli "kot" jest wolne?) słownictwo To z grubsza jest
    • Zdecydowanie trzeba zagęścić, bo nawet wyspecjalizowane konstrukcje polloku wychodzą krótsze po przetłumaczeniu na polski.
      • Precyzyjne słowa się przydadzą, ale w praktyce zajmują czas i trudno je opanować. Domyślne "sieś"? Jakieś "dosłownie" typu "dosłownie ak drap" jako 'drapiące zwierzę, nie koniecznie kot', "acz mieszka" (chociaż coś innego pewnie byłoby lepsze, w sumie czemu nie "lokator") jako 'lokator' i "dosłownie acz mieszka"? "dosłownie" ma łamać składnię?
  • ustalić fonetykę (raczej nie POLILOK, KOL POL czy BA BAM, tylko zoptymalizowany pollok)
    • Prawdopodobnie pollok jest dobry (niczego bardziej rewolucyjnego pewnie i tak nie zapamiętam, chociaż może proste sylaby można by wymawiać szybciej), trzeba tylko opanować zasady skracania.
    • I może jakieś krótkie (pół- i zerosylabowe - a jak wymawiać "w" itp.) słowa zamiast słowotwórstwa. Robi się straszny bałagan:
      • rodzina "szesz" aż do "siekś", "żer", "niecht" i dalej
      • "ta"="der"-"ba"="ber"-"kia"="deren" plus "jor"-"tor"-"dor" plus "jomcz" z "ninż" i "eń" z "acz"-"ark"-"rka"-"dło"
      • "pies"-"piesk"="pies domk" z "żabk"-"żabk"="żab coś" i jeszcze "dom"-"domk" i "idej"-"idejm"-"idejk"
      • "ɣwon"="ɣwo ny"
      • "od"-"do"-"cod"-"cdo" i reszta rodziny (wspomniana w jednym z problemów powyżej)
      • "alb"-"olb" itp.
    • To chyba jeszcze nie koniec. Mniej i bardziej mętne skróty się mnożą.
  • zlikwidować obowiązkowe "szesz": "ta piesk tę kotk goń" zamiast "szesz ta piesk tę kotk goń" (a co z "szensz" itp. - skrót do "w ongi" przyda się i bez likwidacji obowiązkowego "szesz") - po co dodawać funkcje i pluć samą prawdą - unikanie możliwości błędnych form (oraz swobodnego szyku) pozwala pomieścić więcej informacji
    • tak na szybko jest, trzeba opanować
  • ogarnąć kwantyfikatory w skomplikowanych przypadkach i standardową interpretację
    • 'Ten sam' i 'taki sam'... Problemy z zakresem kwantyfikatorów: "czy ta każd (ten) czło tę chleb żre" a "czy kę ta każd (ten) czło żre chleb" ("pewien" nie wystarczy)...
    • dodatkowy problem ze znaczeniem "ta" itp.: "szesz je ta Kamil przyjaciel ta Karol bez przyjaciel" - 'Istnieje wróg Karola, który jest przyjacielem Kamila.' (istnieje takie p, że "je p ta Kamil przyjaciel" i "je p ta Karol bez przyjaciel" - samo "ta" nie wyjaśnia sytuacji - jakby są potrzebne pełne relacje z lojbanu)
      • Pełnych relacji chyba nie trzeba, ale takie "ta", "tę" itp. łączą się z wieloma dużymi słowami asymetrycznie. A może "je" odrywające rzeczownik od relacji. Ale czy nie wychodzi lojban?
  • wprowadzić uwagi do wnętrza zdań - między "meta" i "atem"? "ME#" i "EM#"? czy jeden wariant wystarczy? widać, że w niniejszym artykule mamy cały gąszcz kursywy i innych zmian czcionki, nawiasów, rozmaitych cudzysłowów, podpunktów, strzałek...
    • "meta#" i "atem#" dodać prowizorki powinny wystarczyć. Może coś jeszcze ustalę.
    • jeszcze coś do gmerania przy kolejności poza "ktuj", "jutk" i "potr". Łamiące składnię?
      • Co by to miało być? "meta#" i "atem#" z prowizorkami nie wystarczą?
  • zrobić coś ze zbytnią długością konstrukcji z "ɣwo" i "ɣwy" W trybie "sieś" można je pomijać i to chyba wystarczy razem z "ɣwyn", "ɣwon" i "skr"
  • rozróżnić lojbanowe (?) "nu" i "ka", czyli robienie rzeczowników z całych zdań i z orzeczeń bez podmiotu
    • miejsce dla "li" przy "ać", domyślnie jako "ta li"?
      • Powiedzmy, że jest.
  • urozmaicić składnię, ale to już zmieniłoby pollok w wariację na temat lojbanu
    • coś się jednak udało
• coś jak "jes" z innymi argumentami niż "ta"
  • zmodyfikowane z pomocą "bli" "jes"
• Skrót od "ta ja", "tę ty" itp.?
  • oraz "niech ta ty"? "niecht"
  • W ogóle coś zrobić, żeby nie tracić czasu na "ta", "tę" itp.? "pragma# loż loż" wystarczy? "jor"..."dorj"
• "też" jak w 'dalmatyńczyki szczekają - pudle też szczekają' i jak w 'do posmarowania chleba potrzeba noża - potrzeba też masła'?
  • Ten problem to chyba pomyłka - to to samo znaczenie: Do smarowania trzeba chleba i do smarowania trzeba masła. Po porstu dwie myśli, których podobieństwo warto podkreślić.
    • Chociaż szczekania są niezależne, a do jednego smarowania potrzeba i chleba i masła, w dodatku w nieco inny sposób ("szesz tą nóż jtą masło tę chleb smaruj").
• W którą stronę działa słowotwórstwo? Zwłaszcza dla "lis ny lis ny lisk".
• Opanować okolicę 'pomagać', 'pozwalać, umożliwiać', 'odradzać', 'przeszkadzać', 'doradzać', 'uniemożliwiać', 'zmuszać' i 'zabraniać' (słowem, czynem i jako narzędzie).
• 'oskarżać', 'podejrzewać' i stosunek między "o" i "że".

Inne użycia

Podejście z funkcjami nadaje się też do matematyki i chemii, ale te warianty niezbyt się zgadzają z głównym.

Matematyka

Główny artykuł: logiczny zapis matematyki

Wariant uzgodniony z głównym jest pod przykładami.

Chemia

yl an 1. 2. an 3.

RIL NAN LEN TSIP DUP TSIP NAN TIR TSIP

2-metylopropan

yl an 1. 2. ol 2. en 3. an 4.

RIL NAN LEN TSIP DUP TSIP LOL DUP TSIP NEN TIR NAN TCET TSIP

2-metylobut-3-en-2-ol

oksy an 2. 1. an 3.

1-etoksypropan (ester etylowo-n-propylowy)

wiąż an 2. wiąż an 3. 8.

tlenek etylu i n-propylu

wiąż 1. wiąż 1. wiąż dow 1. wiąż wiąż 1. wiąż 1. wiąż wiąż 1. wiąż 1. wiąż dow 1. 6. 6. 6.

cyklo an 3.

cyklopropan

yl 35. 1. an 1.

wiąż an 1. 35.

chlorometan

yl 35. 2. an 3.

2-chloropropan

wiąż yl an 1. 1. an 2. 35.

chlorek 1-metyloetylu

dwiąż 8. dwiąż 8. wiąż wiąż 1. 8. wiąż wiąż 1. 8. 16.

kwas siarkowy

yl dwiąż 8. dwiąż 8. wiąż wiąż 1. 8. 16. 1. amina 2. an 2.

dwiąż 8. dwiąż 8. wiąż wiąż 1. 8. wiąż amina 2. an 2. 16.

wiąż wiąż 1. wiąż 1. wiąż wiąż 1. wiąż 1. wiąż wiąż 1. wiąż 1. 7. 6. 6. dwiąż 8. dwiąż 8. wiąż wiąż 1. 8. 16.

1-sulfo-2-aminoetan

tauryna

an (liczba węgli) - alkan (może się zmienić w alken czy coś) (np. "an 3 ." - 'propan')

yl (od czego (węglowodór, atom lub "dow"), pozycja, do czego podstawiamy) - wynik podstawienia (np. "yl an 1 . 2 . an 3 ." - '2-metylopropan')

ol (pozycja, do czego podstawiamy) - alkohol (np. "ol 1. an 2 ." - 'etanol')

oksy (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - ester (np. "oksy yl. 1 . an 2 . 2 . an 3 ." - 'ester dwuizopropylowy')

on (pozycja, do czego podstawiamy) - przyłącza tlen, czyli aldehyd albo keton (np. "on 1 . an 1 ." - 'aldehyd mrówkowy')

amina (pozycja, do czego podstawiamy) - grupa aminowa (-NH2) (np. "amina 1 . an 2 ." - 'etyloamina')

damina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - amina drugorzędowa (np. "damina an 1 . 1 . an 1 ." - 'dwumetyloamina'

tamina (podstawnik, podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - amina trzeciorzędowa (np. "tamina an 1 . an 2 . 1 . an 3 ." - 'metyloetylopropyloamina')

imina (pozycja, do czego podstawiamy) - grupa iminowa (=NH) (np. "imina 1. an 1 ." - CH2=NH)

timina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - imina trzeciorzędowa (baza=N-podstawnik) (np. "timina yl 1 . an 2 . 2 . an 3 ." - (CH3)2CH-N=C(CH3)2)

itmina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - imina trzeciorzędowa (baza-N=podstawnik) (np. "itmina en 1 . an 2 . 2 . an 5 ." - CH2=C=N-CH(-CH3)-CH2-CH2-CH3)

en (pozycja, od czego) - alken (tworzy wiązanie podwójne między n i n+1) (np. "en 2 . an. 5 ." - "pent-2-en")

yn (pozycja, od czego) - alkin (tworzy wiązanie potrójne między n i n+1) (np. "yn 1 . yn 3 . an 4 ." - 'butadiyn')

cyklo (od czego) - węglowodór pierścieniowy (np. "yl an 1 . 1 . en 1 . en 3 . en 5 . an 6 ." - 'toluen (1-metylo-cykloheksa-1,3,5-trien)')

wiąż (atom/"dow"/węglowodór, atom...) - wiązanie

dwiąż (atom..., atom...) - wiązanie podwójne

twiąż (atom..., atom...) - wiązanie potrójne

dow (liczba) - miejsce wiązania zamykającego pierścień

pierwiastki chemiczne opisujemy liczbami

chnic - chemiczne nic, wiązania do tego dają wolny rodnik

We wzorach czysto nieorganicznych zaczynamy od najcięższego atomu, po drugie z największą liczbą wiązań, potem największa liczba atomowa najcięższego podstawnika (i kolejno drugiego, trzeciego itd. najcięższego), potem liczba podstawników bezpośrednich podstawników, potem liczba podstawników najcięższego podstawnika i tak dalej. (To, od czego zaczynamy, ląduje na końcu.) "dow" używamy, jeśli wrócimy do atomu, który już był (czyli w trakcie opisywania wiązań którego jesteśmy), przy tym atom za "dow" liczymy normalnie do wagi, ale nie liczymy wiązań, którymi doszliśmy. (Patrz przykład cyklopropanu.)

We wzorach organicznych kopiujemy konwencje IUPAC, ale zamiast kolejności alfabetycznej zaczynamy od najcięższych (Naprawdę? Jak konkretniej?).

Czy to wystarczy do jednoznaczności?