Obj-17

Obiekt 17 «μαἁν»
języki hoa > Obj-17
{{{flaga}}}	{{{terytorium}}}
▸ Używany:	{{{w}}}
▸ Użytkownicy:	{{{użyt}}}
▸ Regulacja:	{{{regu}}}
▸ Pismo:	pismo greckie
▸ Cel:	{{{cel}}}
▸ Autor:	{{{autor}}}
▸ Słownik:	niedostępny/niepubliczny
▸ Kody:	{{{kody}}}
{{{demo}}}
Kody{{{cc}}}
Meta info styl: a priori typ: minimalist. aglut. stosunki morfs.: austronez. cel: autor: Canis (2012) kody: Obj-17

        Obiekt 17 (pot. siedemnastka, Obj-17, nazwa własna μαἁν [maɦan] "dech" lub χάκ [haːk] "szmer") - nienazwany projekt języka a priori od Canisa. Genetycznie bliski udanemu projektowi języka ayu (άγιυ ινγιυμευρατόα, άγιυ χοά), różni się od niego bardziej zaawansowaną, nie tak czysto izolującą gramatyką, dzieli fonetykę i piśmiennictwo, używa innej leksyki, zapożyczając słowa najczęściej z niego. Obj-17 był planowany od dłuższego czasu i na linii prototypów widnieje z dość niskim numerem. Został w lipcu 2012 roku zaaprobowany do publicznego szkicowania i testowania. Sama numeracja prototypowych conlangów została zapożyczona z radzieckiego nazewnictwa prototypów wojskowych czasów drugiej wojny światowej, za pośrednictwem gry World of Tanks.

Język nie jest w żaden sposób regulowany i istnieje kilka wariantów opisów każdej warstwy językowej, różniących się w zależności od wybranego źródła. Najczęściej cytowanymi źródłami są naukowcy Brytyjczyk Bernard Howett z uniwersytetu Leeds (1976) oraz Rosjanin Andriej Czernienko ze szkoły moskiewskiej (1982), czasami wspomina się jeszcze opinie nowozelandzkiego badacza języków egzotycznych chińskiego pochodzenia Jun Huanyi (2003).

Wprowadzenie do fonetyki i ortografii

Podobnie jak ayu, Obj-17 używa do swojej ubogiej fonetyki raczej skromnej części pisma greckiego. Charakteryzuje się bardzo nieostrym wyznaczeniem fonemów i wachlarz alofonów odpowiadających każdemu z nich jest duży. Pismo, z definicji konkretne, z trudem radzi sobie z zapisem obu wspomnianych języków i należy go używać z dużym dystansem. Nierzadko używane są litery istniejące w języku greckim i dostępne z greckiej klawiatury, a raczej nieużywane w siedemnastce czy ayu.

Wymowa

Liczba fonemów samogłoskowych raczej nie budzi wątpliwości, w przeciwieństwie do ich klasyfikacji. Podziały Howetta i Czernienki oba zakładają istnienie czterech fonemów nieakcentowanych lub krótkich, czterech akcentowanych lub długich, dyftongów z użyciem glajdów /j/ i /w/ oraz osiem dyftongów z użyciem głoski [e]: cztery zamykające i cztery otwierające. Większe kontrowersje budzi podział spółgłosek.

Spółgłoski

Howett nie akceptuje fonemu /p/, wskazywanego przez Czernienkę, za to wyróżnia /ɦ/, które ten ostatni traktuje jako alofon /h/ na podstawie stwierdzenia, że każdy fonem spółgłoskowy w tym języku musi móc występować na końcu słowa. W literaturze światowej najczęściej jednak cytuje się podział Howetta. I o ile nowsze badania, w tym badania Huanyi, wskazują, że analiza Czernienki może być poprawniejsza, to używana ortografia odzwierciedla podział Howetta. Zbitki spółgłosek teoretycznie dopuszczają jeszcze spółgłoskę /x/, w zbitce /nx/, oraz /r/, w zbitce /rt/.

Podział Howetta

	Wargowo- wargowe	Wargowo- zębowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Welarne	Krtaniowe
Nosowe	/m/~/p/		/n/		/ŋ/
Zwarte			/t/		/k/
Szczelinowe		/f/				/h/, /ɦ/
Płynne	/w/		/ɾ/, /l/	/j/

Podział Czernienki

	Wargowo- wargowe	Wargowo- zębowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Welarne	Krtaniowe
Nosowe	/m/		/n/		/ŋ/
Zwarte	/p/		/t/		/k/	/ʔ/
Szczelinowe	/ɸ/~/f/					/h/
Płynne	/w/		/ɾ/~/l/	/j/

Samogłoski

Samogłoski nie przysparzają klasyfikacji aż takiego problemu, choć na tle innych języków ich układ wypada nietypowo. Wszyscy badacze klasyfikują je jednak tak samo.

	Przednie		Centralne		Tylne
Przymknięte	/i/ /u/ V/e/V /o/ /ä/
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Środkowe
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte

Nietypowość zestawu samogłosek polega na istnieniu de facto tylko czterech fonemów samodzielnych, tj. /a/, /i/, /o/, /u/. One mogą być akcentowane lub nieakcentowane (Czernienko jeszcze wspomina o licznych dialektach używających akcentu długiego, a nawet melodycznego, zamiast dynamicznego). Fonem /e/ natomiast nigdy nie jest samodzielny i występuje w dyftongach /ea/, /ei/, /eo/, /eu/ oraz /ae/, /ie/, /oe/, /ue/. Od lat siedemdziesiątych po ostatnie badania ten stan samogłosek jest zbadany i uznany za trwały.

Zapis

Zapis siedemnastki jest kontrowersyjny. Podjęty przez Howetta podział fonemów znalazł odzwierciedlenie w alfabecie, który, również przez niego, został zaproponowany dla tego języka.

Α Ο Ε Ι Υ Μ Ν Τ Κ Φ Χ Ρ Λ ΓΙ ΝΓ Π

[ä] Α α	[o] Ο ο	[e] Ε ε	[i] Ι ι	[u] Υ υ
['ä] Ά ά	['o] Ό ό		['i] Ί ί	['u] Ύ ύ
[äe] Αε αε	[oe] Οε οε		[ie] Ιε ιε	[ue], [we] Υε υε
[eä] Εα εα	[eo] Εο εο		[ei] Ει ει	[eu], [ew] Ευ ευ
[jä] Για για	[jo] Γιο γιο			[ju] Γιυ γιυ
[m] Μ μ	[n] Ν ν		[ŋ] Νγ νγ
	[t] Τ τ		[k] Κ κ
[f] Φ φ			[h] Χ χ
[ɦä] Ἁ ἁ	[ɦo] Ὁ ὁ		[ɦi] Ἱ ἱ	[ɦu] Ὑ ὑ
[ɾ] Ρ ρ	[l] Λ λ

Struktura sylaby i słowa

Liczne są słowa wielosylabowe. Większość słów zawiera dwie sylaby, z jedną dominującą, zwaną akcentowaną. Akcent jest ruchomy i najczęściej dynamiczny, choć bywa iloczasowy, melodyczny lub mieszany. Redukcja samogłosek nie występuje. Słowo może się rozpoczynać i kończyć dowolną spółgłoską z wyjątkiem /ɦ/ i rozpoczynać lub kończyć dowolną samogłoską. Sporadycznie się słowa złożone, o dwóch rdzeniach (lub więcej) rozdzielonych łącznikiem. Zdarzają się słowa z rdzeniem rozdzielonym myślnikiem lub apostrofem, oznacza to fonemiczne zwarcie krtaniowe, i nie należy tego mylić ze słowami złożonymi.
        Zbitki spółgłosek są częste, ale liczba ich typów jest ograniczona. Zbitki spółgłosek rządzą się swoimi prawami fonetycznymi i zawierają fony nieklasyfikowane w normalny spis fonemów siedemnastki. Występują następujące zbitki:

• μπ (używając litery π),
• νπ,
• ντ,
• νκ [ŋk],
• μφ,
• νχ [nx],
• φτ,
• τλ,
• νλ,
• ρτ [rt].

Wystąpienie ich we wszystkich pozycjach jest dozwolone, ale zdecydowana większość z nich występuje pomiędzy samogłoskami, jako drugi spółgłoskowy segment dwusylabowego słowa. Mają większą wagę od zwykłych spółgłosek i po nich samogłoska bywa akcentowana.         Wzory najczęstszych słów wydają się wyglądać tak: CV, VC, CVC, CVCVC, CVCCVC.
        Akcent oznaczamy podobnie jak w języku greckim. Jako że język nie jest regulowany, dość często spotyka się teksty z częścią słów z akcentami zaznaczonymi, czasami zaznacza się wszystkie - natomiast prawie nigdy nie zdarza się, by tekst nie był zaznaczony nigdzie. Iloczas widać po słowach jednosylabowych z zaznaczonym graficznie akcentem oraz po słowach z dwoma lub więcej akcentami. Przykłady:

τία rzecz. park

τιά niezręczny / niewygodny

έον jest

εόν na, w (oznacza położenie)