Olżycki: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Język olżycki''' (''ea rece olgittic'' /{{IPA|jaˌʀeʃ olʒiˈsːik}}/, prościej: ''e'olgittine'' /{{IPA|jolʒiˈsːiɲ}}/) - fikcyjny język zachodniosłowiański używany w alternatywnej historii w północnej Lotaryngii (''Lorunea''), Nadrenii (''Renanea'', ''Olgiti | + | '''Język olżycki''' (''ea rece olgittic'' /{{IPA|jaˌʀeʃ olʒiˈsːik}}/, prościej: ''e'olgittine'' /{{IPA|jolʒiˈsːiɲ}}/) - fikcyjny język zachodniosłowiański używany w alternatywnej historii w północnej Lotaryngii (''Lorunea''), Nadrenii (''Renanea'', ''Olgiti Etar'') i Hesji (''Olgiti Nov''). |
Nazwa pochodzi od kontaminacji ''Alzacji'' z ''Łużycami''. | Nazwa pochodzi od kontaminacji ''Alzacji'' z ''Łużycami''. |
Wersja z 16:57, 29 lip 2011
Język olżycki (ea rece olgittic /jaˌʀeʃ olʒiˈsːik/, prościej: e'olgittine /jolʒiˈsːiɲ/) - fikcyjny język zachodniosłowiański używany w alternatywnej historii w północnej Lotaryngii (Lorunea), Nadrenii (Renanea, Olgiti Etar) i Hesji (Olgiti Nov).
Nazwa pochodzi od kontaminacji Alzacji z Łużycami.
Fonologia i zapis
Spółgłoski
wargowe | dziąsłowe | zadziąsłowe | podniebienne | tylnojęzykowe | |
---|---|---|---|---|---|
zwarte | b p | d~ɾ t | ɟ c g c ** |
g k g c | |
zw.-szcz. | dz ts d t * |
||||
szczel. | v f | z s | ʒ ʃ g c * |
||
nosowe | m | n | ɲ n * |
||
płynne | l | j l * |
ʀ r |
- *) przed e i
- **) przed u
Samogłoski
Zapis
Spółgłoski
- m [m]
- b [b]
- p [p]
- bh v [v]
- ph f [f]
- n [n]
- d [d] [dz]¹
- t [t] [ts]¹, na końcu wyrazu [ɾ] (jeśli następny zaczyna się samogłoską) lub nieme
- dh [d]¹
- th [t]¹
- z [z]
- s [s], na końcu wyrazu [z] (jeśli następny zaczyna się samogłoską) lub nieme
- l [l] [j]¹
- g [g] [ʒ]¹
- c [k] [ʃ]¹
- gu [gʲ]¹
- k cu qu [kʲ]¹
- r [ʁ]
¹) przed literami "e", "i"
Dwuznaki
- dt tt [tt] [ss]¹
- zt st [st] [ss]¹
- ds ts [ss]
- gt ct [tt] [ss]¹
- zc sc [sk] [ʃʃ]¹
- gs cs x [ss]
¹) przed literami "e", "i"
Samogłoski
- a [a]
- ae [ɛ]
- an [ã]
- au [ɔ]
- e [e] [j] ² ³
- ee [e] ³
- eu [y] [u] ³
- i [i] ³
- o [o]
- oe [e]
- ou [u]
- u [y]
²) "e" jest wymawiane jako:
- [j] – między samogłoskami, na początku wyrazu przed samogłoską, po samogłosce
- [e] – między spółgłoskami, na początku wyrazu przed spółgłoską
- nieme – po spółgłosce
³) zmienia wymowę niektórych spółgłosek, po których następuje
Morfologia
Rodzajniki
W języku olżyckim występuje rodzajnik określony w dwóch rodzajach: męskim i żeńskim, w liczbie pojedynczej i mnogiej:
- Liczba pojedyncza: eu /(j)y/ (rodzaj męski), ea /ja/ (rodzaj żeński)
- Liczba mnoga: ee /je/ (brak rozróżnienia na rodzaje)
Rodzajnik określony jest często skracany do e' /j/ przed samogłoską, np. e'olgittine zamiast ea olgittine.
Czasowniki
Czasowniki określają wykonywaną czynność lub stan, w jakim znajduje się podmiot. Czasowniki charakteryzują cechy wyróżniające: tryb, czas (w tym aspekt), koniugacja. Dzielą się na kilka grup:
- koniugacja -a- - grupa czasowników kończących się w bezokoliczniku regularnie na -ate /ats/, mające wstawkę w temacie czasu teraźniejszego, np. cita-te > citae-an
- koniugacja samogłoskowa - grupa podobna do poprzedniej, zawierająca krótkie czasowniki o jednosylabowych tematach kończących się samogłoską, np. pi-te > pie-an
- koniugacja -e-, czyli czasowniki kończące się w bezokoliczniku regularnie na -ete /ets/ i -ite /its/, np. vide-te, voli-te > vide-an, vole-an
- koniugacja spółgłoskowa - grupa zawierająca czasowniki o temacie kończącym się spółgłoską: mog-te > mog-an
- czasowniki nieregularne, mające różne wzorce odmiany, np. bu-te > eme, eed-te > eem, ean-te > im-an
Eu present
Czas teraźniejszy będący czasem podstawowym.
Odmiana czasowników regularnych:
inf | citate /ʃitats/ | pite /pits/ | videte /vidzets/ | recte /ʁeʃː/ |
---|---|---|---|---|
1sg | citaean /ʃitajã/ | piean /pijã/ | videan /vidzã/ | recan /ʁekã/ |
2sg | citaese /ʃitɛz/ | piese /pijz/ | vidise /vidziz/ | recese /ʁeʃez/ |
3sg | citaet /ʃitɛ/ | piet /pij/ | vidit /vidzi/ | recet /ʁeʃe/ |
1pl | citaeme /ʃitɛm/ | pieme /pijm/ | vidime /vidzim/ | receme /ʁeʃem/ |
2pl | citaete /ʃitɛts/ | piete /pijts/ | vidite /vidzits/ | recete /ʁeʃets/ |
3pl | citaeant /ʃitajã/ | pieant /pijã/ | videant /vidzã/ | recant /ʁekã/ |
Eu present contemporal
Czas teraźniejszy współczesny oznaczający czynności występujące równocześnie. Może wskazywać bardziej na trwanie czynności.
- Konstrukcja: bute (present) + imiesłów współczesny
Imiesłów współczesny tworzy się najczęściej końcówką -ante, np. citaeante, voleante.
inf | bute /byts/ |
---|---|
1sg | eme /em/ |
2sg | ese /ez/ |
3sg | est /e(t)/ |
1pl | emee /eme/ |
2pl | este /esː/ |
3pl | sant /sã/ |
Przykład:
- Eo eme eedeante a recan. /jo em jedzãts a ʁekã/ - Jem i mówię. / Jedząc, mówię.
Eu perfect
E'imperfect
Eu passee contemporal
Czas przeszły współczesny oznaczający czynności występujące równocześnie w przeszłości. Może wskazywać, jak present contemporal, na trwanie czynności.
- Konstrukcja: bute (imperfect) + imiesłów współczesny
inf | bute /byts/ |
---|---|
1sg | buvaean /byvajã/ |
2sg | buvaese /byvɛz/ |
3sg | buvaet /byvɛ/ |
1pl | buvaeme /byvɛm/ |
2pl | buvaete /byvɛts/ |
3pl | buvaeant /byvajã/ |
Przykład:
- Eo buvaeant eedeante a recaean. /jo byvajã jedzãts a ʁekajã/ - Jadłem i mówiłem. / Jedząc, mówiłem.
Eu plusperfect
Eu futur
Eu futur proce
Czas przyszły bliski wyrażający czynności mające miejsce w najbliższej przyszłości, co do których jesteśmy pewni, że się wydarzą.
- Konstrukcja: vedte (present) + bezokolicznik bez -e
inf | vedte /vesː/ |
---|---|
1sg | vedan /vedã/ |
2sg | vedese /vedzez/ |
3sg | vedet /vedze/ |
1pl | vedeme /vedzem/ |
2pl | vedete /vedzets/ |
3pl | vedant /vedã/ |
Przykład:
- Eo vedan edt. /jo vedã etː/ - Będę jeść.