Padmáran: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 104 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
'''Padmáran''' [pʰadˈmaːˑˌraˑn], '''język padmarański''', '''padmarańszczyzna''' - [[:Kategoria:Języki sztuczne a priori|Język a priori]], konlang autorstwa [[Użytkownik:Ghoster|Ghostera]] charakteryzujący się dużą dozą egzotyczności, inspirowany językami nie-indoeuropejskimi, przede wszystkim arabskim, tybetańskim oraz inuickim. Wywodzi się z języka proto-padmarańskiego, charakteryzującego się nieco prostszą fonetyką oraz uboższą gramatyką. Zapisywany jest [[Qabr|Makabrą]] (co jest kalką z proto-padmarańskiego "Maqábr" - "Qabrem/pismem Qabr"), stanowiącą pewną wariację pisma spółgłoskowego (abdżadu) z zaznaczanymi na słowach funkcjami gramatycznymi. Jest to jeden z najnowszych, tym samym bardzo dopracowany (w zamiarze) język jego autora.
 
−
 
 
='''Fonetyka'''=
 
='''Fonetyka'''=
  
−
=='''Informacje'''==
+
{| class="wikitable" style="text-align: center;float:right"
−
 
+
|+ '''Dokładna realizacja padmarańskich samogłosek'''
−
* '''Struktura sylaby''':
+
|-
−
** '''(C¹)V(C¹)''' - Nagłosowa/śródgłosowa;
+
! Fonem
−
** '''(C¹)V(C¹/CC²)''' - Wygłosowa;
+
! Pozycja
−
* '''Akcent dynamiczno-iloczasowy''', '''stały pod względem morfologicznym'''.
+
! Akcent
−
 
+
! Brak
−
V - Samogłoska lub dyftong;
+
! Pauza
−
 
+
|-
−
C¹ - Dowolna spółgłoska;
+
! rowspan=3| /a/
−
 
+
! (C)V
−
CC² - Wygłosowa zbitka spółgłoskowa - więcej informacji w poddziale o spółgłoskach.
+
| colspan=2| [a]
−
 
+
| [ɐ]
−
=='''Samogłoski'''==
+
|-
−
 
+
! CʲV
−
W padmarańskim istnieje '''pięć fonemów samogłoskowych''' oraz '''trzy dyftongi'''. Nieregularność samogłosek (tym samym: fakt istnienia fonemów /ae/ oraz /ao/ przy braku /e/ oraz /o/) wynika z ewolucji systemu samogłoskowego z języka proto-padmarańskiego, w których istniał jedynie system trójsamogłoskowy (/a/, /i/ oraz /u/); dzisiejsze dwugłoski są kontynuacją pierwszych dyftongów (/ai/ oraz /au/), które całkowicie wypadły z języka. Dzisiejsze dyftongi są zmianą nową.
+
| colspan=2| [æ]
−
 
+
| [a̝]
−
Fakt zaliczania samogłosek podwójnych (dwugłosek) do samogłosek, a nie do dyftongów, łączy się z podziałem na mory - dwugłoski w wygłosie sylaby mają jedną morę, a nie, jak w przypadku dyftongów, dwie.
+
|-
−
 
+
! CˤV
−
Ponadto istnieje podział na samogłoski/dyftongi (z wewnętrznego punktu widzenia są one wszystkie określane jako samogłoski) '''męskie''' oraz '''żeńskie'''. Samogłoski męskie są innymi słowy tylne (są to: '''/u/''', '''/ao/''', '''/au/'''), a żeńskie przednie ('''/i/''', '''/ae/''', '''/ai/''', '''/iu/'''), jest jeszcze samogłoska neutralna '''/a/''', jednak często zdarza się ją klasyfikować jako samogłoskę męską. Podział bierze się od określenia używania owych samogłosek (głównie) w końcówkach deklinacji oraz koniugacji, w których samogłoski tylne są faworyzowane wśród rzeczowników męskich/czasowników o podmiocie męskim, a samogłoski przednie przypadają rzeczownikom żeńskim/czasownikom o podmiocie żeńskim.
+
| [ɑ]
 +
| [ʌ̟]
 +
| [ə]
 +
|-
 +
! rowspan=6| /i/
 +
! (C)V
 +
| colspan=2| [i]
 +
| [Ø]
 +
|-
 +
! (C)VC
 +
| colspan=3| [ɪ]
 +
|-
 +
! CʲV
 +
| colspan=2| [i̞]
 +
| [Ø]
 +
|-
 +
! CʲVC
 +
| colspan=3| [i̞]
 +
|-
 +
! CˤV
 +
| colspan=2| [ɪ]
 +
| [Ø]
 +
|-
 +
! CˤVC
 +
| colspan=3| [ɪ]
 +
|-
 +
! rowspan=3| /u/
 +
! (C)V
 +
| colspan=3| [ʊ̝]
 +
|-
 +
! CʲV
 +
| colspan=3| [ʉ̠]
 +
|-
 +
! CˤV
 +
| colspan=3| [ɵ]
 +
|-
 +
! rowspan=3| /ai/
 +
! (C)V
 +
| colspan=2| [aj]
 +
| [ɐj]
 +
|-
 +
! CʲV
 +
| colspan=3| [æj]
 +
|-
 +
! CˤV
 +
| [ɑ̆jˑ]
 +
| colspan=2| [ə̆jˑ]
 +
|-
 +
! rowspan=3| /au/
 +
! (C)V
 +
| colspan=3| [aw]
 +
|-
 +
! CʲV
 +
| [æw]
 +
| colspan=2| [a̝w]
 +
|-
 +
! CˤV
 +
| [ɑ̆wˑ]
 +
| colspan=2| [ʌ̟̆wˑ]
 +
|-
 +
|}
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
Linia 33: Linia 91:
 
! Przymknięte
 
! Przymknięte
 
| [i] '''i'''
 
| [i] '''i'''
−
| [ʊ̝ᵝ] '''u'''
+
| [ʊ̝] '''u'''
−
|-
 
−
! Średnie
 
−
| [ăɛ̝̯] '''ae'''
 
−
| [ăɔ̝̯] '''ao'''
 
 
|-
 
|-
 
! Otwarte
 
! Otwarte
Linia 51: Linia 105:
 
|-
 
|-
 
! Przymknięte
 
! Przymknięte
−
| colspan=2| [iʊ̯̆ᵝ] '''iu'''
+
| [ʊ̝j] '''ui'''
 +
| [iw] '''iu'''
 
|-
 
|-
−
! Średnie
+
! Otwarte
−
| rowspan=2| [aɪ̯̆] '''ai'''
+
| [aj] '''ai'''
−
| rowspan=2| [aʊ̯̆ᵝ] '''au'''
+
| [aw] '''au'''
 
|-
 
|-
−
! | Otwarte
 
 
|}
 
|}
−
 
−
==='''Harmonia ATR'''===
 
−
 
−
Padmarański cechuje się także niefonemiczną harmonią samogłoskową związaną z położeniem wysokościowym korzenia języka (ATR - [http://en.wikipedia.org/wiki/Advanced_and_retracted_tongue_root Advanced Tongue Root]). Harmonia ta nie wpływa na rozróżnienie jakichkolwiek wyrazów, ale wpływa w bardzo elementarny sposób na schematy deklinacyjne. Samogłoski w padmarańskim dzielą się na trzy grupy, z czego samogłoski z dwóch z nich sprawiają, iż *wszystkie samogłoski w obrębie słowa*, poczynając od samogłoski wyzwalającej (zazwyczaj pierwszej samogłoski) przyjmują to samo położenie korzenia języka.
 
−
* '''αATR''' - Jest to grupa neutralna, zawierająca tylko i wyłącznie samogłoskę '''/a/''', która teorytycznie sprawia, iż korzeń języka znajduje się nisko, zaliczana jest jednak do osobnej grupy, ponieważ *nie jest* to samogłoska wyzwalająca.
 
−
* '''βATR''' - Grupa z obniżonym korzeniem języka, zawiera samogłoski: '''/u/''', '''/au/''', '''/ao/''', '''/iu/'''.
 
−
* '''γATR''' - Grupa z podniesionym korzeniem języka, zawiera samogłoski: '''/i/''', '''/ai/''', '''/ae/'''.
 
−
 
−
=='''Spółgłoski'''==
 
−
 
−
W padmarańskim istnieje '''dwadzieścia''' fonemicznych spółgłosek, które mogą być częścią alternacyjnych rdzeni; wymowa niektórych ze spółgłosek waha się w zależności od głosek, z którymi sąsiaduje, czasem nawet od pozycji w zdaniu. W tabeli poniżej nie uwzględniono niekonsekwentnej palatalizacji występującej przed samogłoską /i/ oraz dyftongiem /iu/, owe zmiękczenie nie jest jednak fonemiczne (mimo iż standardowe w wymowie). Ponadto istnieją trzy spółgłoski, które mogą wystąpić tylko i wyłącznie na początku słowa:
 
−
* '''[ʔ]''' - Nieprzydechowe zwarcie krtaniowe (nieoznaczane diakrytykiem);
 
−
* '''[h]''' - Krtaniowa głoska bezdźwięczna szczelinowa - występuje także w innych pozyjach, lecz jako osobny fonem (oznaczane poprzez dierezę);
 
−
* '''[ɦ]''' - Krtaniowa głoska dźwięczna szczelinowa/aproksymant (oznaczane poprzez cyrkumfleks).
 
−
 
−
Istnienie owych spółgłosek wywodzi się z faktu, iż w proto-padmarańskim istniał podział na słowa zaczynające się od przydechowego zwarcia krtaniowego (''spiritus lenis''), przydechu (''spiritus asper'') oraz słowa zaczynające się samogłoską (które dzisiaj zaczynają się dźwięcznym aproksymantem/dźwięczną głoską krtaniową szczelinową). W piśmie łacińskim nie zaznacza się zwarcia krtaniowego, natomiast przydech bezdźwięczny oraz dźwięczny zaznaczane są kolejno poprzez dierezę oraz cyrkumfleks - w Makabrze są one wszystkie rozróżniane poprzez diakrytyki ponad pierwszą literą słowa.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
|+ '''Spółgłoski'''
 
|+ '''Spółgłoski'''
 
|-
 
|-
−
! rowspan="2" colspan=2|
+
! rowspan=2 colspan=2|
−
! colspan=2 rowspan="2" | Wargowe
+
! rowspan=2| Wargowe
−
! colspan=2 | Koronalne
+
! colspan=3| Koronalne
−
! colspan=2| Dorsalne
+
! colspan=3| Dorsalne
−
! colspan=2 rowspan="2" | Krtaniowe
+
! rowspan=2| Gardłowe
−
|-class=small
+
! rowspan=2| Krtaniowe
 +
|-
 
! <small>Zębowe</small>
 
! <small>Zębowe</small>
 
! <small>Dziąsłowe</small>
 
! <small>Dziąsłowe</small>
−
! <small>Welarne</small>
+
! <small>Zadziąsłowe</small>
 +
! colspan=2| <small>Welarne</small>
 
! <small>Uwularne</small>
 
! <small>Uwularne</small>
 
|-
 
|-
−
! colspan=2| Nosowe
+
! rowspan=2| Nosowe
−
| colspan=2| [m] '''m'''
+
! <small>Twarde</small>
 +
| [m] '''m'''
 
| colspan=2| [n] '''n'''
 
| colspan=2| [n] '''n'''
−
!
+
|
−
!
+
| colspan=2|
−
! colspan=2 |
+
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
! <small>Miękkie</small>
 +
| [mʲ] '''me'''
 +
| colspan=2| [nʲ] '''ne'''
 +
|
 +
| colspan=2| [ɲ] '''ñ'''
 +
|
 +
|
 +
|
 
|-
 
|-
 
! rowspan=2| Zwarte
 
! rowspan=2| Zwarte
−
! <small>Fortis</small>
+
! <small>Twarde</small>
−
| colspan=2| [p͈ʰ] '''p'''
+
| [p͈~p͈ʰ] '''p''' [b] '''b'''
−
| colspan=2| [t͈ʰ] '''t'''
+
| [t͈~t͈ʰ] '''t''' [d] '''d'''
−
| [k͈ʰ] '''c'''
+
|
−
| [q͈ʰ] '''q'''
+
|
−
| [ʔʰ] '''‘'''
+
| [k͈~k͈ʰ] '''c'''
−
| rowspan=2|(ʔ)
+
| [g] '''g'''
 +
| [q͈~q͈ʰ] '''q'''
 +
|
 +
| [ʔ] '''‘'''
 
|-
 
|-
−
! <small>Lenis</small>
+
! <small>Miękkie</small>
−
| colspan=2| [b] '''b'''
+
| [p͈ʲ] '''pe''' [bʲ] '''be'''
−
| colspan=2| [d] '''d'''
+
| [θʲ] '''te''' [ðʲ] '''de'''
−
| colspan=2 rowspan=2| [g~ɢ~ʀ] '''g'''
+
|
−
!
+
|
−
|-
+
| [k͈ʲ] '''ce'''
−
! colspan=2| Drżące
+
| rowspan=3| [ɟ~ʝ] '''ge'''
−
! colspan=2|
+
| [q͈ʲ] '''qe'''
−
!
+
|
−
| rowspan=2| [r~ɾ] '''r'''
+
| [ʔʲ] '''‘e'''
−
! colspan=2|
 
−
|-
 
−
! colspan=2| Uderzeniowe
 
−
! colspan=2|
 
−
!
 
−
!
 
−
!
 
−
! colspan=2 |
 
 
|-
 
|-
 
! rowspan=2| Szczelinowe
 
! rowspan=2| Szczelinowe
−
! <small>Bezdźwięczne</small>
+
! <small>Twarde</small>
−
| colspan=2| [f] '''f'''
+
| [f] '''f''' [v] '''v'''
−
| [θ] '''ç'''
+
|
−
| colspan=2| [s] '''s'''
+
| [s] '''s''' [z] '''z'''
−
!
+
|
−
| colspan=2 | [h] '''h'''
+
|
−
|-
+
|
−
! <small>Dźwięczne</small>
+
| [ħ] '''x'''
−
| rowspan=2| [v~ʋ̞] '''v'''
+
| rowspan=2| [h] '''h'''
−
!
 
−
!
 
−
| colspan=2| [z] '''z'''
 
−
!
 
−
| rowspan=2 colspan=2 | (ɦ)
 
−
|-
 
−
! colspan=2| Aproksymanty
 
−
| [wᵝ] '''w'''
 
−
!
 
−
!
 
−
| [ɰ̝ᶨ] '''y'''
 
−
!
 
−
|-
 
−
! colspan=2| Boczne
 
−
! colspan=2|
 
−
| colspan=2| [l] '''l'''
 
−
!
 
−
!
 
−
! colspan=2|
 
−
|}
 
−
 
 
−
Ważną kwestią dotyczącą różnicy między spółgłoskami dźwięcznymi oraz bezdźwięcznymi (lub też: przydechowymi) jest fakt, iż rozróżnienie dźwięczności nie jest idealnym rzutem na różnicę tych dwóch opozycji spółgłosek; zakłada się, iż jest to bardziej różnica między głoskami '''''„lenis”''''' '''‘słabymi’''' ([b~pʰ], [d~tʰ], [g~kʰ]) oraz '''''„fortis”''''' '''‘mocnymi’''' ([p͈ʰ], [t͈ʰ], [k͈ʰ], [q͈ʰ]), jako iż głoski dźwięczne mogą ulegać ubezdźwięcznieniu (tym samym aspiracji) w sylabach nieakcentowanych oraz w wygłosie (z czego druga sytuacja jest standardem w padmarańskim). Zjawisko głosek ''fortis'' tłumaczone jest nie do końca jasno poprzez dłuższą pauzę między zwarciem powietrza a plozją, oraz samą siłą plozji (charakteryzuje się ona wówczas szybszym przepływem powietrza po jego wyzwoleniu).
 
−
 
 
−
Spółgłoski dziąsłowe mają także tendencję do palatalizacji przed /i/ oraz /iu/, co prowadzi do następujących zmian fonetycznych:
 
−
* [n] → [nʲ]
 
−
* [t͈ʰ] → [t͈ʰʲ]
 
−
* [d] → [dʲ]
 
−
* [r~ɾ] → [rʲ~ɾʲ]
 
−
* [l] → [lʲ]
 
−
* [s] → [ç]
 
−
* [z] → [ʝ]
 
−
 
 
−
Zbitki spółgłoskowe są dozwolone w śródgłosie oraz w wygłosie wyrazu; w śródgłosie dozwolona jest dowolna zbitka dwóch spółgłosek, natomiast odnośnie zbitek w wygłosie panują dość ścisłe zasady:
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Zbitki Spółgłoskowe'''
 
 
|-
 
|-
−
!
+
! <small>Miękkie</small>
−
! m-
+
| [fʲ] '''fe''' [vʲ] '''ve'''
−
! n-
+
|
−
! b-
+
| [sʲ] '''se''' [zʲ] '''ze'''
−
! v-
+
| [ʆ] '''ŝ''' [ʓ] '''j'''
−
! w-
+
|
−
! c-
+
|
−
! q-
+
| [ħʲ] '''xe'''
−
! r-
 
−
! l-
 
 
|-
 
|-
−
! -m
+
! rowspan=2| Emfatyczne
−
!
+
! <small>Twarde</small>
−
!
+
|
−
!
+
|
−
!
+
| [rˤ] '''r̂''' [zˤ] '''ẑ'''
−
| wm
+
|
−
!
+
| colspan=2|
−
!
+
|
−
| rm
+
| [ʕ̝] '''ĉ'''
−
| lm
+
|
−
|-
 
−
! -n
 
−
| mn
 
−
!
 
−
!
 
−
!
 
−
| wn
 
−
!
 
−
!
 
−
| rn
 
−
| ln
 
 
|-
 
|-
−
! -r
+
! <small>Miękkie</small>
−
| mr
+
|
−
!
+
|
−
| br
+
| [ʑˤ] '''ẑe'''
−
| vr
+
| [ɽˤ] '''r̂e'''
−
| wr
+
| colspan=2| [ʝˤ] '''ĵ'''
−
!
+
|
−
!
+
| [ʕ̝ʲ] '''ĉe'''
−
!
+
|
−
!
 
 
|-
 
|-
−
! -s
+
! rowspan=2| Drżące
−
| ms
+
! <small>Twarde</small>
−
| ns
+
|
−
!
+
|
−
!
+
| colspan=5| [ɾ~r~ʀ] '''r'''
−
| ws
+
|
−
| cs
+
|
−
| qs
 
−
| rs
 
−
| ls
 
−
|}
 
−
 
 
−
=='''Akcent Oraz Mory'''==
 
−
 
 
−
Akcent jest '''dynamiczno-iloczasowy''' (akcentowane sylaby wymawiane są donośniej oraz dłużej), '''stały pod względem morfologicznym'''. O tym w jakim miejscu będzie padać akcent wyrazowy (zarówno akcent główny jak i akcent poboczny) decyduje podział na mory:
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Podział Na Mory'''
 
 
|-
 
|-
−
! Typ Samogłoski
+
! <small>Miękkie</small>
−
! colspan=3| V<small><sup>1</sup></small> = /a i u/
+
|
−
! colspan=3| V<small><sup>2</sup></small> = /ae ao/
+
|
−
! colspan=3| V<small><sup>3</sup></small> = /ai au iu/
+
| colspan=5| [ɾʲ~rʲ~ʀʲ] '''re'''
 +
|
 +
|
 
|-
 
|-
−
! Konstrukcja Sylaby
+
! rowspan=2| Boczne
−
! CV<small><sup>1</sup></small>
+
! <small>Twarde</small>
−
! CV<small><sup>1</sup></small>C
+
|
−
! CV<small><sup>1</sup></small>CC
+
| colspan=3| [l~ɮ] '''l'''
−
! CV<small><sup>2</sup></small>
+
| colspan=2|
−
! CV<small><sup>2</sup></small>C
+
|
−
! CV<small><sup>2</sup></small>CC
+
|
−
! CV<small><sup>3</sup></small>
+
|
−
! CV<small><sup>3</sup></small>C
 
−
! CV<small><sup>3</sup></small>CC
 
 
|-
 
|-
−
! Ilość Mor
+
! <small>Miękkie</small>
−
| 1μ
+
|
−
| 2μ
+
| colspan=3| [ʎ~ɮʲ] '''le'''
−
| 3μ
+
| colspan=2|
−
| 1μ
+
|
−
| 3μ
+
|
−
| 3μ
+
|
−
| 2μ
 
−
| 3μ
 
−
| 3μ
 
 
|}
 
|}
−
 
−
* Sylaby zawierające jedną morę to '''sylaby lekkie''';
 
−
* Sylaby zawierające dwie mory to '''sylaby ciężkie''';
 
−
* Sylaby zawierające trzy mory to '''sylaby superciężkie'''.
 
−
 
−
Sylaby zawierające jedną morę (inaczej: sylaby lekkie) mają pierwszeństwo w akcentuacji - ostatnia sylaba lekka (lub ta, która jest najbardziej lekka) w słowie wyjściowym (to jest: bez żadnej gramatycznej odmiany) jest akcentowana, natomiast akcent poboczny działa na dokładnie tej samej zasadzie, przy czym sylaba już akcentowana jest pomijana (preferowane są jednak sylaby następujące po sylabie akcentowanej!). Poniżej przykład rozłożenia kilku słów na sylaby, a tych na mory (na zielono oznaczono sylaby akcentowane, a na niebiesko akcent poboczny):
 
−
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Podział Na Mory - DO POPRAWY'''
 
−
|-
 
−
! colspan=5| 3σ<br/>Padmáran<br/>‘Padmarański’
 
−
! rowspan=8|
 
−
! colspan=6| 3σ<br/>Íxnallum<br/>‘Dwa domy’
 
−
! rowspan=8|
 
−
! colspan=6| 4σ<br/>Îmadinta<br/>‘Zero Ludzi’
 
−
|-
 
−
| colspan=5| 5μ
 
−
| colspan=6| 6μ
 
−
| colspan=6| 5μ
 
−
|-
 
−
! colspan=5|
 
−
! colspan=6|
 
−
! colspan=5|
 
−
|-
 
−
! colspan=2| 1σ<br/>Pad-
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''1σ<br/>-má-'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA" colspan=2| '''1σ<br/>-ran'''
 
−
| bgcolor="#99ff66" colspan=2| '''1σ<br/>Ix-'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA" colspan=2| '''1σ<br/>-nal-'''
 
−
! colspan=2| 1σ<br/>-lum
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''1σ<br/>Î-'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''1σ<br/>-ma-'''
 
−
! colspan=2| 1σ<br/>-din-
 
−
! 1σ<br/>-ta
 
−
|-
 
−
| colspan=2| 2μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE" colspan=2| 2μ
 
−
| bgcolor="#ccff99" colspan=2| 2μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE" colspan=2| 2μ
 
−
| colspan=2| 2μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| colspan=2| 2μ
 
−
| 1μ
 
−
|-
 
−
! colspan=5|
 
−
! colspan=6|
 
−
! colspan=5|
 
−
|-
 
−
! [p͈ʰa
 
−
! d]
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''[maːˑ]'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''[raˑ'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''n]'''
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''[ʔiː'''
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''θ]'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''[naˑ'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''l]'''
 
−
! [lʊ̝ᵝ
 
−
! m]
 
−
| bgcolor="#99ff66"| '''[ɦiː]'''
 
−
| bgcolor="#87CEFA"| '''[maˑ]'''
 
−
! [dʲi
 
−
! n]
 
−
! [t͈ʰa]
 
−
|-
 
−
| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
| bgcolor="#ccff99"| 1μ
 
−
| bgcolor="#AFEEEE"| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
| 1μ
 
−
|}
 
−
 
−
Istnieją też pewne znikome różnice między długością akcentowanych samogłosek, które także mają dużo wspólnego z morami. Otóż sylaby kończące się na samogłoski bądź dyftongi (inaczej: sylaby bez spółgłoski w wygłosie) wymawiane są z dodatkową długością zaznaczaną poprzez "[ːˑ]"; wszystkie inne sylaby akcentowane mają długość normalną ("[ː]"), a sylaby z akcentem pobocznym są zawsze półdługie ("[ˑ]").
 
  
 
='''Gramatyka'''=
 
='''Gramatyka'''=
−
 
−
=='''Informacje'''==
 
−
 
−
* '''Trójdzielny''';
 
−
* '''Alternacyjno-polisyntetyczny''';
 
−
* '''Lewo-nukleusowy''';
 
−
* '''Dziewięć przypadków''';
 
−
* '''Szyk zdania''':
 
−
** '''SO''' - Zdanie imienne;
 
−
** '''SV''', '''VS''' - Zdanie nieprzechodnie;
 
−
** '''SOV''', '''VSO''' - Zdanie przechodnie;
 
−
** '''<small>(V)</small>SO¹O²''', '''SO¹O²<small>(V)</small>''' - Zdanie podwójnie przechodnie
 
−
** Przy każdej formie pytającej podmiot zamienia się miejscem z dopełnieniem bliższym.
 
−
* '''Pięć liczb''':
 
−
** '''Liczba Pojedyncza''' - Określa wszystkie obiekty żywe i nieożywione występujące pojedynczo/sztukami;
 
−
** '''Liczba Syngulatywna''' - Określa się nią wszystkie grupy obiektów, zbiorowiska ludzi, jedności oraz rzeczowniki niepoliczalne;
 
−
** '''Liczba Mnoga''' - Oznacza wszystkie zbiory pojedynczych przedmiotów/istot, wielkie grupy (liczba mnoga jest zawsze żeńska);
 
−
** '''Liczba Podwójna''' - Używa się jej do opisania rzeczy występujących naturalnie dwójkami bądź będących w parach (liczba podwójna jest zawsze rodzaju żeńskiego), historycznie pochodzi od liczby mnogiej;
 
−
** '''Liczba Zerowa''' - Prezentuje brak jakiegokolwiek elementu danego pojęcia, służy najczęściej do tworzenia przeczeń rzeczownikowych.
 
−
* '''Rozwinięta inkorporacja rdzeni'''.
 
−
 
−
=='''Omówienie Przypadków'''==
 
−
 
−
*'''Absolutyw''' <small>ABS</small> - Przypadek oznaczający stronę doświadczającą bierną wobec orzeczenia;
 
−
*'''Intransytyw''' <small>INT</small> - Przypadek oznaczający stronę doświadczającą aktywną wobec orzeczenia;
 
−
*'''Ergatyw''' <small>ERG</small> - Przypadek oznaczający agensa;
 
−
*'''Biernik''' <small>ACC</small> - Przypadek oznaczający pacjensa;
 
−
*'''Narzędnik''' <small>INS</small> - Przypadek wyrażający uczestnictwo obiektu jako narzędzia;
 
−
*'''Possesyw''' <small>POS</small> - Przypadek oznaczający przynależność obiektu do rzeczownika określanego possesywem;
 
−
*'''Prepozycjonal''' <small>PRE</small> - Przypadek używany w post- lub prepozycji z różnymi przyimkami;
 
−
*'''Essyw''' <small>ESS</small> - Przypadek wyrażająco konstrukcję "jako coś", "w jakiś sposób", służy także do tworzenia wyrażeń przysłówkowych;
 
−
*'''Wołacz''' <small>VOC</small> - Przypadek używany w zwrotach bezpośrednich.
 
−
 
−
=='''Stosunki Morfosynktatyczne'''==
 
−
 
−
Padmáran jest językiem '''trójdzielnym''', który dość dokładnie rozgranicza trzy podstawowe elementy w stosunkach morfosynktatycznych: '''agensa''' (wyrażanego ergatywem), '''pacjensa''' (wyrażanego biernikiem, który może prezentować dopełnienie bliższe lub dalsze) oraz '''stronę doświadczającą''' (wyrażaną absolutywem bądź intransytywem). Ponadto jest to język '''lewogłowy''' (nukleus znajduje się zawsze przed wyrażeniami określającymi, tym samym przymiotniki stoją zawsze za określanymi rzeczownikami/czasownikami/innymi przymiotnikami).
 
−
 
−
'''Różnica między absolutywem oraz intransytywem:''' W wielkim skrócie przypadek intransytywny oznacza stronę doświadczającą, która wykonuje jakieś działanie odnoszące się do nieprzechodnich czasowników, podczas gdy absolutyw wyraża stronę doświadczającą bierną, która podlega jakiemuś działaniu, ale sama go nie wykonuje (można go tym samym uznać za stronę bierną języków nominatywno-akuzatywnych). Mimo odmiennych funkcji, bywają sytuacje, w których oba przypadki mogą być używane zamiennie, zazwyczaj jednak mają one swoje ustalone funkcje w zdaniu - nie oznacza to jednak, iż nie mogą pojawić się w jednym zdaniu jednocześnie. Najprostsza forma zdań imiennych (w formie "X jest Y") używa zarówno absolutywu jak i intransytywu w takowy sposób:
 
−
 
−
* X<sup>INT</sup> (jest) Y<sup>ABS</sup>
 
−
 
−
Teorytycznie w zdaniu tym należałoby użyć konstrukcji ergatywno-biernikowej (wyrażającej konkretniej pojęcie "X *jest* Y"), ale zdanie to wyraża nie zamianę jednej strony w drugą, lecz informację, iż *coś jest czymś* (lub, bardziej akuratnie: "X ma formę Y"), zatem nie ma tutaj ani strony aktywnej, ani strony biernej, jak miałoby to miejsce w językach nominatywno-akuzatywnych.
 
−
 
−
=='''Rzeczowniki/Przymiotniki'''==
 
−
 
−
==='''Słowotwórstwo'''===
 
−
 
−
Słowotwórstwo padmarańskie opiera się przede wszystkim na alternacjach, to jest na opończach samogłoskowych derywowanych z rdzeni spółgłoskowych - każda alternacja ma z góry określony akcent oparty na morach, toteż wszystkie słowa utworzone z danego schematu będą pasować do opończ pod względem siły sylab, czyli ilości mor w każdej z nich.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
|+ '''Alternacje'''
 
|+ '''Alternacje'''
 
|-
 
|-
−
! colspan=2|
+
! colspan=2| Alternacja
 
! L. Pojedyncza
 
! L. Pojedyncza
 
! L. Syngulatywna
 
! L. Syngulatywna
Linia 409: Linia 258:
 
! L. Zerowa
 
! L. Zerowa
 
|-
 
|-
−
! Alternacja I
+
! colspan=7| Wspólne Alternacje
−
! Obiekty naturalne,<br/>ludzie, zwierzęta
 
−
| CáCaC
 
−
| aCCaCá
 
−
| CuCúCan
 
−
| CaCCúm
 
−
| iCaCaCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja II
+
! Alternacja<br/>I
−
! Osoby, zawody
+
! rowspan=3| <small>Etymologiczne<br/>Rzeczowniki</small>
−
| CáeCaC
+
| CaC(ː)aC–(V)<br/>CuC(ː)aC–(V)<br/>CiC(ː)aC–(V)
−
| aCCuCá
+
| CaC(ː)aCar<br/>CuC(ː)aCar<br/>CiC(ː)aCar
−
| CaiCúCan
+
| aCCaCan<br/>aCCuCan<br/>aCCiCan
−
| aCCáCum
+
| aCCaCum<br/>aCCuCum<br/>aCCiCum
−
| iCaiCaCí
+
|iCCaCi<br/>iCCuCi<br/>iCCiCi
 
|-
 
|-
−
! Alternacja III
+
! Alternacja<br/>II
−
! Osoby, zawody
+
| CaC(ː)iC–(V)<br/>CuC(ː)iC–(V)<br/>CiC(ː)iC–(V)
−
| nuCCáC
+
| CaC(ː)iCar<br/>CuC(ː)iCar<br/>CiC(ː)iCar
−
| nuCCuCá
+
| aCCaiCan<br/>uCCaiCan<br/>iCCaiCan
−
| núCaCCan
+
| aCCaiCum<br/>uCCaiCum<br/>iCCaiCum
−
| núCaCCum
+
| iCCaiCi
−
| inCaCaCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja IV
+
! Alternacja<br/>III
−
! Pojęcia abstrakcyjne,<br/>obiekty
+
| CaC(ː)uC–(V)<br/>CuC(ː)uC–(V)<br/>CiC(ː)uC–(V)
−
| aCCáC
+
| CaC(ː)uCar<br/>CaC(ː)uCar<br/>CaC(ː)uCar
−
| aCaCCá
+
| aCCuCan
−
| aCCauCán
+
| aCCuCum
−
| aCCaC:úm
+
| iCCauCi
−
| iCaCaCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja V
+
! Alternacja<br/>IV
−
! Duże obiekty,<br/>ważne osoby
+
! rowspan=3| <small>Etymologiczne<br/>Imiesłowy<br/>Czynne</small>
−
| iCCáC
+
| aCCaC–(V)<br/>uCCa(u)C–(V)<br/>iCCa(i)C–(V)
−
| iCCaC:á
+
| aCCaCar<br/>uCCaCar<br/>iCCaCar
−
| iCCaiCán
+
| aCCaCan<br/>uCCuCan<br/>iCCiCan
−
| iCCaC:úm
+
| aCCaCum<br/>uCCuCum<br/>iCCiCum
−
| iCCaCí
+
| iCaCaCi<br/>iCuCuCi<br/>iCiCiCi
 
|-
 
|-
−
! Alternacja VI
+
! Alternacja<br/>V
−
! Zwierzęta,<br/>małe przedmioty
+
| aCCuC–(V)<br/>uCCuC–(V)<br/>iCCuC–(V)
−
| CáCiC
+
| aCCuCar<br/>uCCuCar<br/>iCCuCar
−
| CaC:iCú
+
| aCCuCan
−
| CaiCáCin
+
| aCCuCum
−
| aCCíCum
+
| iCaCauCi<br/>iCuCauCi<br/>iCiCauCi
−
| iCaCiCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja VII
+
! Alternacja<br/>VI
−
! Pojęcia abstrakcyjne, <br/>przedmioty, osoby
+
| aCCiC–(V)<br/>uCCiC–(V)<br/>iCCiC–(V)
−
| CaCCá
+
| aCCiCar<br/>uCCiCar<br/>iCCiCar
−
| aCCaCáe
+
| aCCaiCan
−
| CuCáCan
+
| aCCaiCum
−
| CaCúCum
+
| iCaCaiCi<br/>iCuCaiCi<br/>iCiCaiCi
−
| iCaCCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja VIII
+
! Alternacja<br/>VII
−
! Pojęcia abstrakcyjne
+
! rowspan=3| <small>Etymologiczne<br/>Imiesłowy<br/>Bierne</small>
−
| muCaCaCá
+
| aCːaCC–(V)<br/>uCːaCC–(V)<br/>iCːaCC–(V)
−
| muCaCaCáe
+
| aCaCCar<br/>uCaCCar<br/>iCaCCar
−
| muCaCáCan
+
| aCaCCan<br/>uCaCCan<br/>iCaCCan
−
| muCaCáCum
+
| aCaCCum<br/>uCaCCum<br/>iCaCCum
−
| imCaCaCí
+
| iCːaCCi
 
|-
 
|-
−
! Alternacja IX
+
! Alternacja<br/>VIII
−
! Pojęcia abstrakcyjne
+
| aCːuCC–(V)<br/>iCːuCC–(V)
−
| saCCaCá
+
| aCːuCCar
−
| saCCáCain
+
| aCːuCCan<br/>iCːuCCan
−
| saCaCáCan
+
| aCːuCCum<br/>iCːuCCum
−
| sáCaCCum
+
| iCːuCCi
−
| isCuCaCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja X
+
! Alternacja<br/>IX
−
! Przedmioty, obiekty
+
| aCːiCC–(V)<br/>iCːiCC–(V)
−
| caCCiCá
+
| aCːiCCar
−
| caCCíCain
+
| aCːiCCan<br/>iCːiCCan
−
| caCiCáCan
+
| aCːaiCiCum<br/>iCːaiCiCum
−
| cáCiCCum
+
| iCːaiCiCi
−
| icCaCiCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja XI
+
! colspan=7| Żywotne Alternacje
−
! Narzędzia,<br/>przedmioty
 
−
| CáCuC
 
−
| uCCuCá
 
−
| CaCúCan
 
−
| CaCúCum
 
−
| iCaCuCí
 
 
|-
 
|-
−
! Alternacja XII
+
! Alternacja<br/>X
−
! Obiekty naturalne
+
! rowspan=2| <small>Etymologiczne<br/>Rzeczowniki</small>
−
| CúCauC
+
| naCCiC–(V)<br/>nuCCiC–(V)<br/>niCCiC–(V)
−
| uCuCiuCá
+
| naCCaiCar<br/>nuCCaiCar<br/>niCCaiCar
−
| CúCiuCan
+
| naCCiCan<br/>nuCCiCan<br/>niCCiCan
−
| CúCiuCum
+
| naCCiCum<br/>nuCCiCum<br/>niCCiCum
−
| iCuCuCí
+
| inaCCiCi<br/>inuCCiCi<br/>iniCCiCi
−
|}
 
−
 
 
−
Rzeczownik oraz przymiotnik są w padmarańskim nierozróżnialne leksykalnie, oba są przyjmowane jako nazwy obiektów lub pojęć abstrakcyjnych. Odmieniają się przez '''dziewięć przypadków''', '''rodzaje''' ('''męski''' oraz '''żeński''') oraz '''pięć liczb''' ('''pojedyncza''', '''syngulatywna''', '''mnoga''', '''podwójna''' oraz '''zerowa'''). Rzeczowniki oraz przymiotniki są ''de facto'' nazwami dwóch gatunków obiektów: nieżywych (słońce, wodospad, kamień, stół) oraz obiektów ożywionych wraz z pojęciami abstrakcyjnymi (człowiek, złość, bóg, wodnik). Podział na te dwie kategorie jest ważny z gramatycznego punktu widzenia, ponieważ owe rzeczowniki różnią się deklinacją: obiekty nieżywe przypisywane są deklinacji słabej (nazywanej tak ze względu na uproszczoną odmianę - deklinacja słaba nie odróżnia absolutywu od intransytywu [obie przyjmują formy absolutywu], nie posiada także wołacza), obiekty żywe zaś deklinacji mocnej (podstawowej). Poniżej prezentowana jest deklinacja mocna.
 
−
 
 
−
'''Deklinacja Alfa''' (obejmująca rzeczowniki kończące się w tematowo na spółgłoskę bądź dwie spółgłoski), lub inaczej stanowi największy procent padmarańskich słów.
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Deklinacja α (-C, -CC)'''
 
−
|-
 
−
! rowspan=2|
 
−
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
−
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
−
! colspan=2| L. Zerowa
 
 
|-
 
|-
−
! <small>R. Męski</small>
+
! Alternacja<br/>XI
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| maCCaC–(V)<br/>muCCaC–(V)<br/>miCCaC–(V)<br/>
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| maCCaCar<br/>muCCaCar<br/>miCCaCar
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| maCCaCan<br/>muCCaCan<br/>miCCaCan
−
! <small>R. Męski</small>
+
| maCCaCum<br/>muCCaCum<br/>miCCaCum
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| imaCCaCi<br/>imuCCaCi<br/>imiCCaCi
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Absolutyw
+
! Alternacja<br/>XII
−
| colspan=2| -Ø
+
! rowspan=2| <small>Etymologiczne<br/>Imiesłowy<br/>Czynne</small>
−
| rowspan=3| -um
+
| CasCaC–(V)<br/>CusCa(u)C–(V)<br/>CisCa(i)C–(V)
−
| -Ø
+
| CasCaCar<br/>CusCa(u)Car<br/>CisCa(i)Car
−
| colspan=2| -a
+
| CasCaCan<br/>CusCaCan<br/>CisCaCan
−
| colspan=2| -ata
+
| CasCaCum<br/>CusCaCum<br/>CisCaCum
 +
| iCasCaCi<br/>iCusCaCi<br/>iCisCaCi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Intransytyw
+
! Alternacja<br/>XIII
−
| -an
+
| CatCiC–(V)<br/>CutCiC–(V)
−
| -un
+
| CatCaiCar
−
| colspan=3| -un
+
| CatCaiCan
−
| colspan=2| -unta
+
| CatCaiCum
 +
| iCatCaiCi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Ergatyw
+
! Alternacja<br/>XIV
−
| colspan=2| -a
+
! <small>Etymologiczne<br/>Imiesłowy<br/>Bierne</small>
−
| colspan=2| -a
+
| CaŝCuC–(V)<br/>CuŝCuC–(V)
−
| -i
+
| CaŝCuCar
−
| colspan=2| -a
+
| CaŝCuCan
 +
| CaŝCuCum
 +
| iCaŝCuCi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Biernik
+
! colspan=7| Abstrakcyjne
−
| colspan=2| -i
 
−
| -im
 
−
| colspan=5| -i
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Narzędnik
+
! Alternacja<br/>XV
−
| colspan=2| -ae
+
! rowspan=4| <small>Etymologiczne<br/>Rzeczowniki</small>
−
| -imna
+
|
−
| -ina
+
| muCaCaCa<br/>muCaCuCa<br/>muCaCiCa
−
| colspan=2| -aen
+
|
−
| -anna
+
|
−
| -inna
+
| imCaCaCːi<br/>imCaCuCːi<br/>imCaCiCːi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Possesyw
+
! Alternacja<br/>XVI
−
| -(i)ra
+
|
−
| -(i)ri
+
| saCaCaCa<br/>saCaCuCa<br/>saCaCiCa
−
| -uma
+
|
−
| -una
+
|
−
| colspan=2| -ao
+
| isCaCaCːi<br/>isCaCuCːi<br/>isCaCiCːi
−
| -anya
 
−
| -anyi
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Prepozycjonal
+
! Alternacja<br/>XVII
−
| colspan=2| -Ø
+
|
−
| -umu
+
| caCaCaCa<br/>caCaCuCa<br/>caCaCiCa
−
| -u
+
|
−
| colspan=2| -un
+
|
−
| -unva
+
| icCaCaCːi<br/>icCaCuCːi<br/>icCaCiCːi
−
| -unvi
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Essyw
+
! Alternacja<br/>XVIII
−
| -uca
+
|
−
| -ica
+
| aŝCaCaCa<br/>aŝCaCuCa<br/>aŝCaCiCa
−
| -aucs
+
|
−
| colspan=3| -auc
+
|
−
| colspan=2| -aucat
+
| iŝCaCaCːi<br/>iŝCaCuCːi<br/>iŝCaCiCːi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Wołacz
 
−
| colspan=2| -u
 
−
| -umu
 
−
| -au
 
−
| -awa
 
−
| -iwa
 
−
! colspan=2|
 
 
|}
 
|}
−
 
−
'''Deklinacja Beta''' (obejmująca rzeczowniki kończące się w temacie na samogłoski: -a, -u, -au, -ao bądź -iu), lub inaczej: '''deklinacja A-tematowa''', nie różni się aż tak bardzo od deklinacji pierwszej, ale przede wszystkim występuje małe zamieszanie z samogłoskami, ponieważ tam gdzie w deklinacji pierwszej pojawiało się /i/, tutaj jest ono zastąpione samogłoską /a/, ponadto deklinacja druga jest właściwie połączeniem dwóch osobnych deklinacji (osobno dla rzeczowników w liczbie pojedynczej kończących się na -a oraz na -u), ale różnice między dwiema deklinacjami są znikome, dlatego uznaje się, iż jest to jedna deklinacja z dwoma wariacjami samogłoski po rdzeniu.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
−
|+ '''Deklinacja β (-a, -u, -au, -ao, -iu)'''
+
|+ '''Deklinacja'''
 
|-
 
|-
 
! rowspan=2|
 
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 +
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! L. Mnoga
 
! L. Podwójna
 
! L. Podwójna
−
! L. Mnoga
 
−
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 +
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
−
! <small>R. Męski</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Absolutyw
+
! Absolutyw
−
| colspan=2| -a/u
+
| colspan=2| -Ø
−
| rowspan=3| -um
+
| colspan=2| -ar
−
| colspan=3| -a/u
+
| rowspan=2| -an
−
| colspan=2| -ata
+
| -um
 +
| colspan=2| -i
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Intransytyw
+
! Intransytyw
 
| -an
 
| -an
 
| -un
 
| -un
−
| colspan=3| -an/un
+
| -aran
−
| colspan=2| -unta
+
| -arun
 +
| -uman
 +
| colspan=2| -in
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Ergatyw
+
! Ergatyw
−
| rowspan=2 colspan=2| -a
+
| colspan=2| -a
−
| rowspan=2 colspan=5| -a
+
| -ara
 +
| -aru
 +
| -ana
 +
| -uma
 +
| colspan=2 rowspan=2| -i
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Biernik
+
! Biernik
−
| -am
+
| colspan=2| -i
 +
| colspan=2|-ari
 +
| -ani
 +
| -umi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Narzędnik
+
! Narzędnik
−
| colspan=2| -ao
+
| -abis
−
| -amna
+
| -ubis
−
| -ana
+
| -arbis
−
| colspan=2| -aon
+
| -urbis
−
| colspan=2| -anna
+
| -anbis
 +
| -umbis
 +
| -ibis
 +
| -ibus
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Possesyw
+
! Possesyw
−
| colspan=2| -ra
+
| -at
−
| -uma
+
| -ut
−
| -una
+
| colspan=2| -art
−
| colspan=2| -ao
+
| -ant
−
| colspan=2| -anya
+
| -umt
 +
| -ita
 +
| -itu
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Prepozycjonal
+
! Prepozycjonał
−
| colspan=2| -a/u
+
| colspan=2| -u
−
| -umu
+
| colspan=2| -aru
−
| -u
+
| -an
−
| colspan=2| -un
+
| -um
−
| colspan=2| -unva
+
| colspan=2| -i
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Essyw
+
! Essyw
−
| colspan=2| -cun
+
| -as
−
| -aucun
+
| -us
−
| colspan=3| -aucan
+
| -aras
−
| colspan=2| -ancat
+
| -arus
 +
| -anis
 +
| -umis
 +
| colspan=2| -is
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Wołacz
+
! Wołacz
−
| colspan=2| -au/uwa
+
| colspan=2| -u
 +
| colspan=2| -aru
 +
| -anu
 
| -umu
 
| -umu
−
| -au
+
! -
−
| colspan=2| -awa
+
! -
−
! colspan=2|
 
 
|}
 
|}
−
 
−
'''Deklinacja Gamma''' (obejmująca rzeczowniki kończące się tematowo na samogłoski: -i, -ai lub -ae), lub inaczej: '''deklinacja I-tematowa''', najrzadsza i tym samym najprostsza z deklinacji rzeczowników, występują w niej pewne oboczności (pokroju występowania samogłosek męskich) wynikające z rzadkiego używania.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
−
|+ '''Deklinacja γ (-i, -ai, -ae)'''
+
|+ '''Zaimki osobowe'''
 +
|-
 +
! colspan=3|
 +
! Absolutyw,<br/>Ergatyw,<br/>Intransytyw
 +
! Prepozycjonał
 +
! Biernik
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2|
+
! rowspan=4| L. Poj.
−
! colspan=2| L. Pojedyncza
+
! colspan=2| O. 1
−
! L. Podwójna
+
| Ane
−
! L. Mnoga
+
| Aneu
−
! colspan=2| L. Syngulatywna
+
| Anei
−
! colspan=2| L. Zerowa
+
|-
 +
! colspan=2| O. 2
 +
| Zu,<br/>Zunai
 +
| Zu
 +
| Zi
 
|-
 
|-
−
! <small>R. Męski</small>
+
! rowspan=2| O. 3
−
! <small>R. Żeński</small>
+
! M.
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| Anta
−
! <small>R. Żeński</small>
+
| rowspan=2| Antu
−
! <small>R. Męski</small>
+
| rowspan=2| Anti
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Absolutyw
+
! Ż.
−
| colspan=2| -i
+
| Antu
−
| rowspan=4| -im
 
−
| -in
 
−
| colspan=2| -i
 
−
| colspan=2| -ita
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Intransytyw
+
! rowspan=4| L. Podw.
−
| colspan=2| -in
+
! colspan=2| O. 1
−
| colspan=2| -in
+
| colspan=2| Anum
−
| colspan=3| -inta
+
| Nimi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Ergatyw
+
! colspan=2| O. 2
−
| -a
+
| colspan=2| Zum
−
| -i
+
| Zumi
−
| colspan=2| -a
 
−
| colspan=3| -i
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Biernik
+
! rowspan=2| O. 3
−
| colspan=2| -i
+
! M.
−
| colspan=5| -i
+
| colspan=2| Idum
 +
| rowspan=2| Dumi
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Narzędnik
+
! Ż.
−
| colspan=2| -ae
+
| colspan=2| Udum
−
| -imna
 
−
| rowspan=2| -ina
 
−
| colspan=2| -aen
 
−
| colspan=2| -inna
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Possesyw
+
! rowspan=3| L. Mn.
−
| colspan=2| -ri
+
! colspan=2| O. 1
−
| -ima
+
| colspan=2| Arnan
−
| colspan=2| -ri
+
| Runi
−
| colspan=2| -anyi
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Prepozycjonal
+
! colspan=2| O. 2
−
| colspan=2| -i
+
| colspan=2| Uzan
−
| -imu
+
| Zuni
−
| -i
 
−
| colspan=2| -in
 
−
| colspan=2| -invi
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Essyw
+
! colspan=2| O. 3
−
| colspan=2| -aecan
+
| colspan=2| Adan
−
| -aemn
+
| Duni
−
| colspan=3| -aen
 
−
| colspan=2| -aent
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Wołacz
 
−
| colspan=2| -iu
 
−
| -imu
 
−
| -iu
 
−
| colspan=2| -iwa
 
−
! colspan=2|
 
 
|}
 
|}
−
 
−
=='''Czasowniki'''==
 
−
 
−
Czasowniki odmieniają sie przez '''trzy osoby''', dwie płci (płeć '''męska''' oraz '''żeńska'''), '''czasy''' ('''teraźniejszy''' oraz dwa aspekty '''czasu przeszłego''': '''dokonany''' oraz '''niedokonany''', w teraźniejszym istnieje także '''imperatyw''') oraz '''pięć liczb'''.
 
−
 
−
==='''Czas Teraźniejszy'''===
 
−
 
−
'''Koniugacja I''' - Obejmuje ona czasowniki '''dynamiczne''', odpowiadające akcjom wykonywanym świadomie i czynnie przez podmiot; do tej grupy należą takie wyrażenia jak: chodzić, rzucać, pływać, spożywać.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
Linia 759: Linia 556:
 
! rowspan=2|
 
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 773: Linia 568:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Bezokolicznik
+
! Alternacja
−
| colspan=8| CaCaCá
+
| colspan=8| aCCaC
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Pierwsza
+
! O. Pierwsza
 
| colspan=2| -i
 
| colspan=2| -i
−
| -ima
+
!
−
| -a
+
!
−
| -as
+
| -in
−
| -is
+
| -umi
−
| -ar
+
!
−
| -ir
+
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Druga:
+
! O. Druga:
−
| -al
 
 
| -il
 
| -il
−
| -alma
+
| -ail
−
| -ayna
+
!
−
| colspan=2| -us
+
!
−
| -ast
+
| -ain
−
| -ist
+
| -umil
 +
!
 +
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Trzecia
+
! O. Trzecia
−
| colspan=2| -a
+
| -a
−
| -awma
+
| -u
−
| -awna
+
| -da
−
| colspan=2| -a
+
| -dai
−
| -at
+
| -ceun
−
| -it
+
| -ceum
 +
| colspan=2| -iti
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Imperatyw
+
! Imperatyw
−
| colspan=2| iCCíC
+
| colspan=2| CaCCa
−
| iCCaCamá
+
!
−
| iCCiCaná
+
!
−
| colspan=2| iCCíC
+
| CaCCan
−
! colspan=2|
+
| CaCCaum
 +
!
 +
!
 
|}
 
|}
−
 
−
'''Koniugacja II''' - Obejmuje ona czasowniki '''dynamiczno-statyczne''', wyrażające czynności znajdujące się pomiędzy stanem aktywności a bierności, podmiot jest często świadomy ich wykonywania, ale nie jest to faktyczne działanie, często są to pojęcia abstrakcyjne. Do tej grupy zaliczają się czasowniki takie jak: myśleć, rozważać, planować, przestawać, zaczynać.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
−
|+ '''Koniugacja II - Dynamiczno-Statyczna'''
+
|+ '''Koniugacja II - Dynamiczno-statyczna'''
 
|-
 
|-
 
! rowspan=2|
 
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 831: Linia 626:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Bezokolicznik
+
! Alternacja
−
| colspan=8| CuCiCná
+
| colspan=8| aCCaCn
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Pierwsza
+
! O. Pierwsza
−
| colspan=2| -ni
+
| colspan=2| -i
−
| -nama
+
!
−
| -na
+
!
−
| -nas
+
| -in
−
| -nis
+
| -umi
−
| -nar
+
!
−
| -nir
+
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Druga:
+
! O. Druga:
−
| colspan=2| -nil
+
| -il
−
| -nilma
+
| -ul
−
| -ninna
+
!
−
| colspan=2| -nus
+
!
−
| colspan=2| -nust
+
| -ain
 +
| -umil
 +
!
 +
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Trzecia
+
! O. Trzecia
−
| colspan=2| -na
+
| -a
−
| -nawma
+
| -u
−
| -nawna
+
| -ida
−
| colspan=2| -na
+
| -idu
−
| colspan=2| -nut
+
| -iceun
 +
| -iceum
 +
| colspan=2| -iti
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Imperatyw
+
! Imperatyw
−
| colspan=6| iCCiCí
+
| colspan=2| CaCCan
−
! colspan=2|
+
!
 +
!
 +
| CaCCan
 +
| CaCCaum
 +
!
 +
!
 
|}
 
|}
−
 
−
'''Koniugacja III''' - Obejmuje ona czasowniki '''statyczne''', prezentujące czynności bierne, abstrakcyjne, na które podmiot często nie ma wpływu, którym podlega nie wykonując faktycznego działania. Do tej grupy pasują pojęcia takie jak: być dobrym, mieć szczęście, być twórczym, być towarzyskim, być łatwowiernym.
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
Linia 869: Linia 672:
 
! rowspan=2|
 
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 883: Linia 684:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Bezokolicznik
+
! Alternacja
−
| colspan=8| CaCuCná
+
| colspan=8| aCCuCn
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Pierwsza
+
! O. Pierwsza
−
| colspan=2| -ni
+
| colspan=2| -i
−
| -numa
+
!
−
| -na
+
!
−
| rowspan=2 colspan=2| -nus
+
| -in
−
| colspan=2| -nur
+
| -umi
 +
!
 +
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Druga:
+
! O. Druga:
−
| colspan=2| -nil
+
| -il
−
| -nulma
+
| -ul
−
| -nunna
+
!
−
| colspan=2| -nust
+
!
 +
| -ain
 +
| -umil
 +
!
 +
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Trzecia
+
! O. Trzecia
−
| colspan=2| -na
+
| -a
−
| -nuwma
+
| -u
−
| -nuwna
+
| -ida
−
| colspan=2| -nu
+
| -idu
−
| colspan=2| -nut
+
| -iceun
 +
| -iceum
 +
| colspan=2| -uti
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Imperatyw
+
! Imperatyw
−
| colspan=6| iCCuCú
+
| colspan=2| CaCCun
−
! colspan=2|
+
!
 +
!
 +
| CaCCun
 +
| CaCCum
 +
!
 +
!
 
|}
 
|}
−
 
−
==='''Czas Przeszły'''===
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
|+ '''Koniugacja I - Dynamiczna'''
 
|+ '''Koniugacja I - Dynamiczna'''
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 colspan=2|
+
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 932: Linia 742:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 align="left" | O. Pierwsza
+
! Alternacja
−
! <small>Asp. Dok.</small>
+
| colspan=8| CaCaC
−
| -aur
 
−
| -air
 
−
| -irma
 
−
| -ar
 
−
| -ars
 
−
| -irs
 
−
| -ar
 
−
| -ir
 
 
|-
 
|-
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
+
! O. Pierwsza
−
| -ura
+
| colspan=2| -i
−
| -ira
+
!
−
| -umri
+
!
−
| -ara
+
| -in
−
| -ursa
+
| -um
−
| -ursi
+
!
−
| -urta
+
!
−
| -urti
 
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 align="left" | O. Druga:
+
! O. Druga
−
! <small>Asp. Dok.</small>
+
| -il
−
| -aura
+
| -al
−
| -iura
+
!
−
| -arma
+
!
−
| -arna
+
| -ain
−
| colspan=2| -urs
+
| -aum
−
| -astar
+
!
−
| -istar
+
!
 
|-
 
|-
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
+
! O. Trzecia
−
| -aora
+
| colspan=2| -Ø
−
| -aeri
+
| -ada
−
| -armi
+
| -adu
−
| -arni
+
| -aceun
−
| colspan=2 rowspan=2| -ar
+
| -aceum
−
| -arat
+
| -iti
−
| -irat
+
| -uti
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 align="left" | O. Trzecia
 
−
! <small>Asp. Dok.</small>
 
−
| colspan=2| -ar
 
−
| -awarma
 
−
| -awarna
 
−
| -artu
 
−
| -irtu
 
−
|-
 
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
 
−
| colspan=2| -iur
 
−
| -armu
 
−
| -arnu
 
−
| -aor
 
−
| -aer
 
−
| -atar
 
−
| -itar
 
 
|}
 
|}
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
−
|+ '''Koniugacje II i III - Dynamiczno-Statyczna i Statyczna'''
+
|+ '''Koniugacja II - Dynamiczno-Statyczna'''
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 colspan=2|
+
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 1009: Linia 792:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! rowspan=2 align="left" | O. Pierwsza
+
! Alternacja
−
! <small>Asp. Dok.</small>
+
| colspan=8| CaCaCn
−
| -auran
 
−
| -airan
 
−
| -irman
 
−
| -arn
 
−
| -arsan
 
−
| -irsan
 
−
| -arn
 
−
| -irn
 
 
|-
 
|-
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
+
! O. Pierwsza
−
| -urn
+
| colspan=2| -i
−
| -irn
 
−
| -umrin
 
−
| -arn
 
−
| -ursan
 
−
| -ursin
 
−
| -urtan
 
−
| -urtin
 
−
|-
 
−
! rowspan=2 align="left" | O. Druga:
 
−
! <small>Asp. Dok.</small>
 
−
| -auran
 
−
| -iuran
 
−
| -arman
 
−
| -arnan
 
−
| colspan=2| -ursan
 
−
| -astarn
 
−
| -istarn
 
−
|-
 
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
 
−
| -aoran
 
−
| -aerin
 
−
| -armin
 
−
| -arnin
 
−
| colspan=2 rowspan=2| -arn
 
−
| -artan
 
−
| -irtan
 
−
|-
 
−
! rowspan=2 align="left" | O. Trzecia
 
−
! <small>Asp. Dok.</small>
 
−
| colspan=2| -arn
 
−
| -awarman
 
−
| -awarnan
 
−
| -artun
 
−
| -irtun
 
−
|-
 
−
! <small>Asp. Ndk.</small>
 
−
| colspan=2| -iuran
 
−
| -armun
 
−
| -arnun
 
−
| -aorun
 
−
| -aern
 
−
| -atarn
 
−
| -itarn
 
−
|}
 
−
 
 
−
=='''Inne Części Mowy'''==
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Zaimki Osobowe'''
 
−
|-
 
−
! rowspan=2|
 
−
! colspan=2| L. Poj./Syng.
 
−
! rowspan=2| L. Podw.
 
−
! rowspan=2| L. Mn.
 
−
! colspan=2| L. Zer.
 
−
|-
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Pierwsza
 
−
| colspan=2| Wa
 
−
| Vum
 
−
| Wan
 
−
| Vatá
 
−
| Vatí
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Druga
 
−
| Zu
 
−
| Zi
 
−
| Zum
 
−
| Za
 
−
| Zatá
 
−
| Zatí
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Trzecia
 
−
| An
 
−
| Bi
 
−
| Ánum
 
−
| Anná
 
−
| Atá
 
−
| Atí
 
−
|-
 
−
! align="left" | Obwiatyw
 
−
| colspan=2| Irá
 
−
| Irtúm
 
−
| Irrá
 
−
| colspan=2| Irtá
 
−
|}
 
−
 
 
−
Wyrażenie dopełnienia bez konkretnego rzeczownika odbywa sie w szangryjskim poprzez zastosowanie sufiksów rzeczownych/sufiksów dopełnienia, które obejmują miejsce po końcówce przypadka.
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Sufiksy Rzeczowne/Sufiksy Dopełnienia'''
 
−
|-
 
−
! rowspan=2|
 
−
! colspan=2| L. Poj./Syng.
 
−
! rowspan=2| L. Podw.
 
−
! rowspan=2| L. Mn.
 
−
! colspan=2| L. Zer.
 
−
|-
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Pierwsza
 
−
| -wa
 
−
| -wi
 
−
| -vam
 
−
| -van
 
−
| colspan=2| -uvtu
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Druga
 
−
| -za
 
−
| -zi
 
−
| -zam
 
−
| -zan
 
−
| colspan=2| -uztu
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Trzecia
 
−
| -aywa
 
−
| -ayvi
 
−
| -nam
 
−
| -nan
 
−
| colspan=2| -utu
 
−
|-
 
−
! align="left" | Obwiatyw
 
−
| -rada
 
−
| -rida
 
−
| -ramda
 
−
| -randa
 
−
| colspan=2| -urdu
 
−
|}
 
−
 
 
−
Istnieje także grupa osobnych zaimków wskazujących, które posiadają swój własny akcent wyrazowy (są zatem traktowane jako samodzielne słowa), jednak grupa ta jest niepełna (obejmuje jedynie część liczb), a ponadto jest uznawana za dość przestarzałą.
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Zaimki Rzeczowne'''
 
−
|-
 
−
! rowspan=2|
 
−
! colspan=2| L. Poj./Syng.
 
−
! rowspan=2| L. Podw.
 
−
! rowspan=2| L. Mn.
 
−
! colspan=2| L. Zer.
 
−
|-
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Pierwsza
 
−
| Âhaiwá
 
−
| Âhaiwí
 
 
!
 
!
 
!
 
!
 +
| -in
 +
| -um
 
!
 
!
 
!
 
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Druga
+
! O. Druga
−
| Ruzá
+
| -il
−
| Ruzí
+
| -ul
−
| colspan=2| Âhzán
 
−
!
 
−
!
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Trzecia
 
−
| Âyawá
 
−
| Âyaví
 
 
!
 
!
 
!
 
!
 +
| -ain
 +
| -aum
 
!
 
!
 
!
 
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Obwiatyw
+
! O. Trzecia
−
!
+
| colspan=2| -Ø
−
!
+
| -ada
−
!
+
| -idu
−
!
+
| -iceun
−
!
+
| -iceum
−
!
+
| -iti
−
|}
+
| -uti
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Prefiksy Dzierżawcze'''
 
−
|-
 
−
! rowspan=2|
 
−
! colspan=2| L. Poj./Syng.
 
−
! rowspan=2| L. Podw.
 
−
! rowspan=2| L. Mn.
 
−
! colspan=2| L. Zer.
 
 
|-
 
|-
−
! <small>R. Męski</small>
+
|}  
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Męski</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Pierwsza
 
−
| colspan=2| fi-
 
−
| afva-
 
−
| aywa-
 
−
| colspan=2| urfa-
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Druga
 
−
| colspan=2| zu-
 
−
| izma-
 
−
| izna-
 
−
| colspan=2| uzi-
 
−
|-
 
−
! align="left" | O. Trzecia
 
−
| colspan=2| na-
 
−
| imna-
 
−
| inna-
 
−
| colspan=2| aitu-
 
−
|-
 
−
! align="left" | Obwiatyw
 
−
| colspan=2| arda-
 
−
| arma-
 
−
| arna-
 
−
| colspan=2| artu-
 
−
|}
 
−
 
 
−
=='''Wyrażanie Poszczególnych Konstrukcji'''==
 
−
 
 
−
'''Przeczenia Czasownikowe'''
 
  
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
−
|+ '''Koniugacja II - Dynamiczno-Statyczna - "Czasownik Nie" - Czas Teraźniejszy'''
+
|+ '''Koniugacja III - Statyczna'''
 
|-
 
|-
 
! rowspan=2|
 
! rowspan=2|
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
 
! colspan=2| L. Pojedyncza
−
! L. Podwójna
 
−
! L. Mnoga
 
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 
! colspan=2| L. Syngulatywna
 +
! rowspan=2| L. Mnoga
 +
! rowspan=2| L. Podwójna
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
! colspan=2| L. Zerowa
 
|-
 
|-
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
−
! <small>R. Żeński</small>
 
−
! <small>R. Żeński</small>
 
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Męski</small>
 
! <small>R. Męski</small>
Linia 1268: Linia 842:
 
! <small>R. Żeński</small>
 
! <small>R. Żeński</small>
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Bezokolicznik
+
! Alternacja
−
| colspan=8| Duninná
+
| colspan=8| CaCuCn
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Pierwsza
+
! O. Pierwsza
−
| colspan=2| Darí
+
| colspan=2| -i
−
| Damá
+
!
−
| Daná
+
!
−
| colspan=2| Dis
+
| -in
−
| colspan=2| Dir
+
| rowspan=2| -um
 +
!
 +
!
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Druga:
+
! O. Druga
−
| Dal
+
| -il
−
| Dal
+
| -ul
−
| Dilmá
+
!
−
| Dilná
+
!
−
| Dus
+
| -ain
−
| Disú
+
!
−
| Dustá
+
!
−
| Distá
 
 
|-
 
|-
−
! align="left" | O. Trzecia
+
! O. Trzecia
−
| Da
+
| colspan=2| -Ø
−
| Di
+
| -ada
−
| Daemá
+
| -idu
−
| Daená
+
| -aceun
−
| Da
+
| -aceum
−
| Di
+
| -iti
−
| colspan=2| Dut
+
| -uti
 
|-
 
|-
−
! align="left" | Imperatyw
 
−
| colspan=6| Di‘í
 
−
! colspan=2|
 
 
|}
 
|}
  
 
='''Pismo'''=
 
='''Pismo'''=
  
−
=='''Informacje'''==
+
[[Qabr|Osobny Artykuł.]]
  
−
=='''Alfabet'''==
+
'''Qabr''', '''Makabra''' - Pismo spółgłoskowe gramatyczne opracowane specjalnie dla padmarańskiego.
  
 
=='''Przykłady'''==
 
=='''Przykłady'''==
  
−
='''Tłumaczenia'''=
+
[[Plik:Protoqabr08.png]]
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
−
|+ '''Tłumaczenie I'''
 
−
|-
 
−
! colspan=6| Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn.
 
−
|-
 
−
! colspan=6| '''''Tuwimná Quçulún asbár sumnaçnál sumrílah miçávaruca.'''''
 
−
|-
 
−
! Tuwimná
 
−
! Quçulún
 
−
! asbár
 
−
! sumnaçnál
 
−
! sumrílah
 
−
! miçávaruca
 
−
|-
 
−
| [t͈ʰʊ̝ᵝ˨ˌwᵝiˑm˧ˈnaːˑ˥
 
−
| q͈ʰʊ̝ᵝ˨ˌθʊ̝ᵝˑ˨ˈlʊ̝ᵝːˑ˦ˌn‿
 
−
| aˑs˨ˈbaːɾ˧
 
−
| sʊ̝ᵝm˨ˌnaˑθ˧ˈnaːl˥
 
−
| sʊ̝ᵝm˨ˈɾiːˑ˥ˌlaˑh˧
 
−
| mi˦ˈθaː˥ˑˌʋ̞aˑ˧.rʊ̝ᵝ˨.k͈ʰa˩]
 
−
|-
 
−
| Czekać<small><sup>(3-sg)</sup></small>
 
−
| Cthulhu<small><sup>(INT)</sup></small>
 
−
| martwy<small><sup>(ABS)</sup></small>
 
−
| w-<small><sup>(3-sg-ACC)</sup></small>dom<small><sup>(PRE)</sup></small>
 
−
| w-R'lyeh<small><sup>(PRE)</sup></small>
 
−
| jako-sen<small><sup>(ESS)</sup></small>}<br/>
 
−
|-
 
−
! colspan=6| ''W swym domu w R’lyeh czeka w uśpieniu martwy Cthulhu.''
 
−
|}
 
  
−
[[Kategoria:Języki sztuczne a priori]]
+
[[Plik:Protoqabr09.png]]

Aktualna wersja na dzień 21:44, 19 lis 2017

Fonetyka

Dokładna realizacja padmarańskich samogłosek
Fonem Pozycja Akcent Brak Pauza
/a/ (C)V [a] [ɐ]
CʲV [æ] [a̝]
CˤV [ɑ] [ʌ̟] [ə]
/i/ (C)V [i] [Ø]
(C)VC [ɪ]
CʲV [i̞] [Ø]
CʲVC [i̞]
CˤV [ɪ] [Ø]
CˤVC [ɪ]
/u/ (C)V [ʊ̝]
CʲV [ʉ̠]
CˤV [ɵ]
/ai/ (C)V [aj] [ɐj]
CʲV [æj]
CˤV [ɑ̆jˑ] [ə̆jˑ]
/au/ (C)V [aw]
CʲV [æw] [a̝w]
CˤV [ɑ̆wˑ] [ʌ̟̆wˑ]
Samogłoski
Przednie Tylne
Przymknięte [i] i [ʊ̝] u
Otwarte [a] a
Dyftongi
Przednie Tylne
Przymknięte [ʊ̝j] ui [iw] iu
Otwarte [aj] ai [aw] au
Spółgłoski
Wargowe Koronalne Dorsalne Gardłowe Krtaniowe
Zębowe Dziąsłowe Zadziąsłowe Welarne Uwularne
Nosowe Twarde [m] m [n] n
Miękkie [mʲ] me [nʲ] ne [ɲ] ñ
Zwarte Twarde [p͈~p͈ʰ] p [b] b [t͈~t͈ʰ] t [d] d [k͈~k͈ʰ] c [g] g [q͈~q͈ʰ] q [ʔ] ‘
Miękkie [p͈ʲ] pe [bʲ] be [θʲ] te [ðʲ] de [k͈ʲ] ce [ɟ~ʝ] ge [q͈ʲ] qe [ʔʲ] ‘e
Szczelinowe Twarde [f] f [v] v [s] s [z] z [ħ] x [h] h
Miękkie [fʲ] fe [vʲ] ve [sʲ] se [zʲ] ze [ʆ] ŝ [ʓ] j [ħʲ] xe
Emfatyczne Twarde [rˤ] r̂ [zˤ] ẑ [ʕ̝] ĉ
Miękkie [ʑˤ] ẑe [ɽˤ] r̂e [ʝˤ] ĵ [ʕ̝ʲ] ĉe
Drżące Twarde [ɾ~r~ʀ] r
Miękkie [ɾʲ~rʲ~ʀʲ] re
Boczne Twarde [l~ɮ] l
Miękkie [ʎ~ɮʲ] le

Gramatyka

Alternacje
Alternacja L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
Wspólne Alternacje
Alternacja
I 		Etymologiczne
Rzeczowniki 		CaC(ː)aC–(V)
CuC(ː)aC–(V)
CiC(ː)aC–(V) 		CaC(ː)aCar
CuC(ː)aCar
CiC(ː)aCar 		aCCaCan
aCCuCan
aCCiCan 		aCCaCum
aCCuCum
aCCiCum 		iCCaCi
iCCuCi
iCCiCi
Alternacja
II 		CaC(ː)iC–(V)
CuC(ː)iC–(V)
CiC(ː)iC–(V) 		CaC(ː)iCar
CuC(ː)iCar
CiC(ː)iCar 		aCCaiCan
uCCaiCan
iCCaiCan 		aCCaiCum
uCCaiCum
iCCaiCum 		iCCaiCi
Alternacja
III 		CaC(ː)uC–(V)
CuC(ː)uC–(V)
CiC(ː)uC–(V) 		CaC(ː)uCar
CaC(ː)uCar
CaC(ː)uCar 		aCCuCan aCCuCum iCCauCi
Alternacja
IV 		Etymologiczne
Imiesłowy
Czynne 		aCCaC–(V)
uCCa(u)C–(V)
iCCa(i)C–(V) 		aCCaCar
uCCaCar
iCCaCar 		aCCaCan
uCCuCan
iCCiCan 		aCCaCum
uCCuCum
iCCiCum 		iCaCaCi
iCuCuCi
iCiCiCi
Alternacja
V 		aCCuC–(V)
uCCuC–(V)
iCCuC–(V) 		aCCuCar
uCCuCar
iCCuCar 		aCCuCan aCCuCum iCaCauCi
iCuCauCi
iCiCauCi
Alternacja
VI 		aCCiC–(V)
uCCiC–(V)
iCCiC–(V) 		aCCiCar
uCCiCar
iCCiCar 		aCCaiCan aCCaiCum iCaCaiCi
iCuCaiCi
iCiCaiCi
Alternacja
VII 		Etymologiczne
Imiesłowy
Bierne 		aCːaCC–(V)
uCːaCC–(V)
iCːaCC–(V) 		aCaCCar
uCaCCar
iCaCCar 		aCaCCan
uCaCCan
iCaCCan 		aCaCCum
uCaCCum
iCaCCum 		iCːaCCi
Alternacja
VIII 		aCːuCC–(V)
iCːuCC–(V) 		aCːuCCar aCːuCCan
iCːuCCan 		aCːuCCum
iCːuCCum 		iCːuCCi
Alternacja
IX 		aCːiCC–(V)
iCːiCC–(V) 		aCːiCCar aCːiCCan
iCːiCCan 		aCːaiCiCum
iCːaiCiCum 		iCːaiCiCi
Żywotne Alternacje
Alternacja
X 		Etymologiczne
Rzeczowniki 		naCCiC–(V)
nuCCiC–(V)
niCCiC–(V) 		naCCaiCar
nuCCaiCar
niCCaiCar 		naCCiCan
nuCCiCan
niCCiCan 		naCCiCum
nuCCiCum
niCCiCum 		inaCCiCi
inuCCiCi
iniCCiCi
Alternacja
XI 		maCCaC–(V)
muCCaC–(V)
miCCaC–(V)
 maCCaCar
muCCaCar
miCCaCar 		maCCaCan
muCCaCan
miCCaCan 		maCCaCum
muCCaCum
miCCaCum 		imaCCaCi
imuCCaCi
imiCCaCi
Alternacja
XII 		Etymologiczne
Imiesłowy
Czynne 		CasCaC–(V)
CusCa(u)C–(V)
CisCa(i)C–(V) 		CasCaCar
CusCa(u)Car
CisCa(i)Car 		CasCaCan
CusCaCan
CisCaCan 		CasCaCum
CusCaCum
CisCaCum 		iCasCaCi
iCusCaCi
iCisCaCi
Alternacja
XIII 		CatCiC–(V)
CutCiC–(V) 		CatCaiCar CatCaiCan CatCaiCum iCatCaiCi
Alternacja
XIV 		Etymologiczne
Imiesłowy
Bierne 		CaŝCuC–(V)
CuŝCuC–(V) 		CaŝCuCar CaŝCuCan CaŝCuCum iCaŝCuCi
Abstrakcyjne
Alternacja
XV 		Etymologiczne
Rzeczowniki 		muCaCaCa
muCaCuCa
muCaCiCa 		imCaCaCːi
imCaCuCːi
imCaCiCːi
Alternacja
XVI 		saCaCaCa
saCaCuCa
saCaCiCa 		isCaCaCːi
isCaCuCːi
isCaCiCːi
Alternacja
XVII 		caCaCaCa
caCaCuCa
caCaCiCa 		icCaCaCːi
icCaCuCːi
icCaCiCːi
Alternacja
XVIII 		aŝCaCaCa
aŝCaCuCa
aŝCaCiCa 		iŝCaCaCːi
iŝCaCuCːi
iŝCaCiCːi
Deklinacja
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Żeński R. Żeński R. Męski R. Żeński
Absolutyw -Ø -ar -an -um -i
Intransytyw -an -un -aran -arun -uman -in
Ergatyw -a -ara -aru -ana -uma -i
Biernik -i -ari -ani -umi
Narzędnik -abis -ubis -arbis -urbis -anbis -umbis -ibis -ibus
Possesyw -at -ut -art -ant -umt -ita -itu
Prepozycjonał -u -aru -an -um -i
Essyw -as -us -aras -arus -anis -umis -is
Wołacz -u -aru -anu -umu - -
Zaimki osobowe
Absolutyw,
Ergatyw,
Intransytyw 		Prepozycjonał Biernik
L. Poj. O. 1 Ane Aneu Anei
O. 2 Zu,
Zunai 		Zu Zi
O. 3 M. Anta Antu Anti
Ż. Antu
L. Podw. O. 1 Anum Nimi
O. 2 Zum Zumi
O. 3 M. Idum Dumi
Ż. Udum
L. Mn. O. 1 Arnan Runi
O. 2 Uzan Zuni
O. 3 Adan Duni
Koniugacja I - Dynamiczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja aCCaC
O. Pierwsza -i -in -umi
O. Druga: -il -ail -ain -umil
O. Trzecia -a -u -da -dai -ceun -ceum -iti
Imperatyw CaCCa CaCCan CaCCaum
Koniugacja II - Dynamiczno-statyczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja aCCaCn
O. Pierwsza -i -in -umi
O. Druga: -il -ul -ain -umil
O. Trzecia -a -u -ida -idu -iceun -iceum -iti
Imperatyw CaCCan CaCCan CaCCaum
Koniugacja III - Statyczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja aCCuCn
O. Pierwsza -i -in -umi
O. Druga: -il -ul -ain -umil
O. Trzecia -a -u -ida -idu -iceun -iceum -uti
Imperatyw CaCCun CaCCun CaCCum
Koniugacja I - Dynamiczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja CaCaC
O. Pierwsza -i -in -um
O. Druga -il -al -ain -aum
O. Trzecia -Ø -ada -adu -aceun -aceum -iti -uti
Koniugacja II - Dynamiczno-Statyczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja CaCaCn
O. Pierwsza -i -in -um
O. Druga -il -ul -ain -aum
O. Trzecia -Ø -ada -idu -iceun -iceum -iti -uti
Koniugacja III - Statyczna
L. Pojedyncza L. Syngulatywna L. Mnoga L. Podwójna L. Zerowa
R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński R. Męski R. Żeński
Alternacja CaCuCn
O. Pierwsza -i -in -um
O. Druga -il -ul -ain
O. Trzecia -Ø -ada -idu -aceun -aceum -iti -uti

Pismo

Osobny Artykuł.

Qabr, Makabra - Pismo spółgłoskowe gramatyczne opracowane specjalnie dla padmarańskiego.

Przykłady

Protoqabr08.png

Protoqabr09.png

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Padmáran&oldid=22441”