Polski Conlanger Relay II/Pomerański

Se drap cizi. Anmareia por se volvre lli. Possiblemen om cercau por lla protegre quann om usau sas masqueras trasparens. Sa pica porvocau trauren una masquera sença coloirs. Zixi ella a uns homnes: proteig sa coloir de mias floirs. Capia unas floirs delicatas. Passau temp, mai ella no llos encontrai, totaveiç veien-se co un d’ellos. Lla parasitau, mai ella lle volla malgrat cellì. Chozia sos ochos aunte moi, lli que momentamen volvia’s una floir.

Uwagi o języku i tłumaczeniu

Pomerański jest typowym językiem zachodnioromańskim, więc jego tłumaczenie nie powinno nastręczyć wielu kłopotów. Abstrakcyjny początek przyszedł w spadku od mojego poprzednika, niemniej, w razie większych problemów służę jednak pomocą.

Gramatyka

Rodzajnik

Pomerański rozróżnia zaimki nieokreślone i określone. W uproszczeniu, zaimki nieokreślone wskazują na bliżej nieokreślony, nowy koncept, a określone na coś, o czym rozmówca wie (lub powinien wiedzieć), albo na coś, co jest jedyne w swoim rodzaju.

Formy poszczególnych rodzajników są następujące:

Rodzaj i liczba	Rodzajnik nieokreślony	Rodzajnik określony	Rodzajnik określony ściągnięty z a	Rodzajnik określony ściągnięty z de
męski, pojedyncza	un	se	as	des
żeński, pojedyncza	una	sa	asa	de sa
męski, mnoga	uns	sos	a sos	dos
żeński, mnoga	unas	sas	a sas	das

Rzeczownik

Pomerańskie rzeczowniki mogą mieć rodzaj męski lub żeński. Liczba mnoga tworzona jest generalnie za pomocą końcówki –s, jednak gdy rzeczownik kończy się na spółgłoskę /ʒ/, /ʃ/, /s/, /z/ lub /θ/, zachowana zostaje samogłoska etymologiczna, oddzielająca -s od tematu : floir – floirs, och – ochos.

Przymiotnik

Przymiotnik ulega uzgodnieniu w liczbie i rodzaju z rzeczownikiem i w większości wypadków stoi za słowem, które określa. Zasady tworzenia liczby mnogiej są takie same, jak w przypadku rzeczownika.

Nie każdy przymiotnik posiada odrębny rodzaj żeński; nigdy nie posiadają jej te zakończone na –l i –ç. Możliwość utworzenia rodzaju żeńskiego, podobnie jak obecność samogłoski łączącej, również wynika z etymologii. Dla pozostałych przymiotników, końcówką wyznaczającą rodzaj żeński jest –a.

Przysłówek

Przysłówki tworzy się przez dodanie –men do formy żeńskiej przymiotnika.

Zaimek osobowy

Zaimek osobowy jest jedyną częścią mowy, która zachowała w pomerańskim odmianę przez przypadki, chociaż funkcje tych przypadków uległy zatarciu. Gramatyki pomerańskie mówią za to o zaimku podmiotowym, zaimku dopełnienia bliższego, zaimku dopełnienia dalszego, zaimku zwrotnym i zaimku dzierżawczym. Przedstawia je tabela:

Podmiot	Dopełnienie bliższe		Dopełnienie dalsze		Zaimek dzierżawczy				Zaimek zwrotny
	Forma pełna	Forma elidowana	Forma pełna	Forma elidowana	męski, poj.	żeński, poj.	męski, mn.	żeński, mn.
ju „ja”	moi		me	m’, ‘m	miu	mia	mios	mias	me
tu „ty”	toi		te	t’, ‘t	tiu	tia	tios	tias	te
ell „on”	lli	ll’, ‘ll	lle	ll’, ‘ll	llu	lla	sios	sias	se
ella „ona”			lla
om a			lle		siu	sia
nos „my”	nis		nos		nostre	nostra	nostros	nostras	nos
vos „wy”	vis		vos		vostre	vostra	vostros	vostras	vos
ellos „oni”	llis		llos		llor	llora	llors	lloras	se
ellas „one”			llas
a „om” to zaimek służący do wyprowadzenia strony czynno-biernej, służącej do wskazywania, że podmiot czynności jest nieznany lub chemy uniknąć wymieniania go.

Pomerański jest językiem typu pro-drop, tzn. zaimek osobowy w funkcji podmiotu często jest opuszczany. Zaimki dopełnienia i zwrotne umieszczane są za czasownikiem, do którego się odnoszą w zdaniach twierdzących. W zdaniach przeczących umieszczane są przed czasownikiem. Zaimek zwrotny, po którym następują kolejne zaimki dopełnienia jest w zdaniu twierdzącym przesuwany przed czasownik, a w zdaniu przeczącym – stawiany na końcu szeregu zaimków.

Czasownik

Czasowniki pomerańskie posiadają wiele form odmiany, ale do przetłumaczenia tekstu potrzebna będzie tylko niewielka część z nich. Czasowniki regularne pogrupowane są w cztery koniugacje, które określa się za pomocą końcówki bezokolicznika: koniugacja I gromadzi czasowniki zakończone na –ar, II na –er, III na –re a IV na –ir. Otrzymują one następujące końcówki:

W czasie praesens indicativi:

• Koniugacja I: -Ø, -as, -a, -aim, -ai, -an.
• Koniugacja II: -Ø, -es, -e, -eim, -ei, -en.
• Koniugacja III: -Ø, -s, -Ø, -eim, -ei, -on.
• Koniugacja IV: -ess, -esses, -esse, -eim, -ei, -essen.

W czasie imperfectum indicativi:

• Koniugacja I: -au, -aus, -au, -aum, -aute, -aun.
• Koniugacja II: -eu, -eus, -eu, -eum, -eute, -eun.
• Koniugacja III i IV: -ia, -ias, -ia, -iam, -iute, -ian.

W czasie perfectum indicativi:

• Koniugacja I: -ai, -aisi, -ai, -aum, -aiste, -aron.
• Koniugacja II: -ui, -uisi, -ui, -uim, -uiste, -uiron.
• Koniugacja III: -i, -isi, -i, -eim, -eiste, -iron.
• Koniugacja IV: -ei, -eisi, -ei, -eim, -eiste, -iron.

Dodatkowo, w formie 1. os. l. mn. przesunięciu ulega akcent.

W czasie conditionalis praesens:

• -eia, -eias, -eia, -eiam, -eiute, -eiun do bezokolicznika.

W formie participium praesens:

• Koniugacja I: -an.
• Koniugacja II i III: -en.
• Koniugacja IV: -essan.

Uwaga: końcówki rozpoczynające się od e lub i powodują wymianę spółgłoskową d : z. Dodatkowo, jeśli i jest poprzedzone przez l, obie te głoski znikają i zmieniają się w /ʎ/, zaznaczane również w ortografii jako ll. Jeśli ostatnim dźwiękiem tematu już jest /ʎ/, i wypadnie zarówno z wymowy, jak i pisowni.

Jeśli nucleusem ostatniej sylaby tematu czasownika jest /a/, /e/ lub /o/, w 1. os. l. poj. praesens (a w koniugacji III także w 3. os. l. poj. tego czasu) ulegają one dyftongizacji.

Czasowniki nieregularne najczęściej wyprowadza się na podstawie podawanych w słownikach tematów dla poszczególnych czasów, do których dostawia się końcówki jednej z koniugacji, niekoniecznie tej, do której dany czasownik przynależałby na pierwszy rzut oka. Część czasowników ma formy całkowicie nieregularne, ale nie pojawiają się one w przetłumaczonym tekście.

Słowniczek

• a prep do, ku
• anmar vb ożywać, zmartwychwstawać
• aunte prep przed
• caure vb mieć (tem.imperf. cap-, odm. jak III, tem.perf. c-, odmiana jak II)
• cercar vb starać się
• ceizer vb spadać (tem.imperf. c-, tem.perf. cid-, odm. jak III)
• chodre vb zamknąć, zamykać
• co prep z, razem z
• coloir f kolor
• de prep z, od (forma elidowana d’)
• delicat adj delikatny
• drap m zasłona
• encontrar vb spotkać, napotkać
• floir f kwiat
• homne m mężczyzna, człowiek
• mai conj ale
• malgrat cellì adv mimo tego, pomimo tego
• masquera f maska
• moment adj chwilowy, tymczasowy
• no part nie
• och m oko
• parasitar vb żerować na kimś/czymś
• passar vb mijać, przechodzić
• pica f dziewczyna
• por prep dla, conj aby
• porvocar vb prowokować
• possible adj możliwy
• protegre a. proteger vb chronić, osłaniać
• quann pron, conj kiedy, gdy
• sença prep bez
• sequail conj ten, który (dopełnienie poprzedniego zdania staje się podmiotem wprowadzanego)
• temp m czas
• totaveiç conj chociaż, jednak
• trasparen adj przeźroczysty, niewidzialny
• traure vb nosić, mieć na sobie
• usar vb stosować, wykorzystać
• voller vb chcieć (tem. imperf. voll-, odm. jak III, tem.perf. vull-, odm. jak II)
• volvre-s vb stać się
• zire vb powiedzieć (tem.imperf. ze-, tem.perf. zix-, odm. jak III)