Polski Conlanger Relay II/Pomerański
Se drap cizi. Anmareia por se volvre lli. Possiblemen om cercau por lla protegre quann om usau sas masqueras trasparens. Sa pica porvocau trauren una masquera sença coloirs. Zixi ella a uns homnes: proteig sa coloir de mias floirs. Capia unas floirs delicatas. Passau temp, mai ella no llos encontrai, totaveiç veien-se co un d’ellos. Lla parasitau, mai ella lle volla malgrat cellì. Chozia sos ochos aunte moi, lli que momentamen volvia’s una floir.
Uwagi o języku i tłumaczeniu
Pomerański jest typowym językiem zachodnioromańskim, więc jego tłumaczenie nie powinno nastręczyć wielu kłopotów. Abstrakcyjny początek przyszedł w spadku od mojego poprzednika, niemniej, w razie większych problemów służę jednak pomocą.
Gramatyka
Rodzajnik
Pomerański rozróżnia zaimki nieokreślone i określone. W uproszczeniu, zaimki nieokreślone wskazują na bliżej nieokreślony, nowy koncept, a określone na coś, o czym rozmówca wie (lub powinien wiedzieć), albo na coś, co jest jedyne w swoim rodzaju.
Formy poszczególnych rodzajników są następujące:
| Rodzaj i liczba | Rodzajnik nieokreślony | Rodzajnik określony | Rodzajnik określony ściągnięty z a | Rodzajnik określony ściągnięty z de |
|---|---|---|---|---|
| męski, pojedyncza | un | se | as | des |
| żeński, pojedyncza | una | sa | asa | de sa |
| męski, mnoga | uns | sos | a sos | dos |
| żeński, mnoga | unas | sas | a sas | das |
Rzeczownik
Pomerańskie rzeczowniki mogą mieć rodzaj męski lub żeński. Liczba mnoga tworzona jest generalnie za pomocą końcówki –s, jednak gdy rzeczownik kończy się na spółgłoskę /ʒ/, /ʃ/, /s/, /z/ lub /θ/, zachowana zostaje samogłoska etymologiczna, oddzielająca -s od tematu : floir – floirs, och – ochos.
Przymiotnik
Przymiotnik ulega uzgodnieniu w liczbie i rodzaju z rzeczownikiem i w większości wypadków stoi za słowem, które określa. Zasady tworzenia liczby mnogiej są takie same, jak w przypadku rzeczownika.
Nie każdy przymiotnik posiada odrębny rodzaj żeński; nigdy nie posiadają jej te zakończone na –l i –ç. Możliwość utworzenia rodzaju żeńskiego, podobnie jak obecność samogłoski łączącej, również wynika z etymologii. Dla pozostałych przymiotników, końcówką wyznaczającą rodzaj żeński jest –a.
Przysłówek
Przysłówki tworzy się przez dodanie –men do formy żeńskiej przymiotnika.
Zaimek osobowy
Zaimek osobowy jest jedyną częścią mowy, która zachowała w pomerańskim odmianę przez przypadki, chociaż funkcje tych przypadków uległy zatarciu. Gramatyki pomerańskie mówią za to o zaimku podmiotowym, zaimku dopełnienia bliższego, zaimku dopełnienia dalszego, zaimku zwrotnym i zaimku dzierżawczym. Przedstawia je tabela:
| Podmiot | Dopełnienie bliższe | Dopełnienie dalsze | Zaimek dzierżawczy | Zaimek zwrotny | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Forma pełna | Forma elidowana | Forma pełna | Forma elidowana | męski, poj. | żeński, poj. | męski, mn. | żeński, mn. | ||
| ju „ja” | moi | me | m’, ‘m | miu | mia | mios | mias | me | |
| tu „ty” | toi | te | t’, ‘t | tiu | tia | tios | tias | te | |
| ell „on” | lli | ll’, ‘ll | lle | ll’, ‘ll | llu | lla | sios | sias | se |
| ella „ona” | lla | ||||||||
| om a | lle | siu | sia | ||||||
| nos „my” | nis | nos | nostre | nostra | nostros | nostras | nos | ||
| vos „wy” | vis | vos | vostre | vostra | vostros | vostras | vos | ||
| ellos „oni” | llis | llos | llor | llora | llors | lloras | se | ||
| ellas „one” | llas | ||||||||
| a „om” to zaimek służący do wyprowadzenia strony czynno-biernej, służącej do wskazywania, że podmiot czynności jest nieznany lub chemy uniknąć wymieniania go. | |||||||||
Pomerański jest językiem typu pro-drop, tzn. zaimek osobowy w funkcji podmiotu często jest opuszczany. Zaimki dopełnienia i zwrotne umieszczane są za czasownikiem, do którego się odnoszą w zdaniach twierdzących. W zdaniach przeczących umieszczane są przed czasownikiem. Zaimek zwrotny, po którym następują kolejne zaimki dopełnienia jest w zdaniu twierdzącym przesuwany przed czasownik, a w zdaniu przeczącym – stawiany na końcu szeregu zaimków.
Czasownik
Czasowniki pomerańskie posiadają wiele form odmiany, ale do przetłumaczenia tekstu potrzebna będzie tylko niewielka część z nich. Czasowniki regularne pogrupowane są w cztery koniugacje, które określa się za pomocą końcówki bezokolicznika: koniugacja I gromadzi czasowniki zakończone na –ar, II na –er, III na –re a IV na –ir. Otrzymują one następujące końcówki:
W czasie praesens indicativi:
- Koniugacja I: -Ø, -as, -a, -aim, -ai, -an.
- Koniugacja II: -Ø, -es, -e, -eim, -ei, -en.
- Koniugacja III: -Ø, -s, -Ø, -eim, -ei, -on.
- Koniugacja IV: -ess, -esses, -esse, -eim, -ei, -essen.
W czasie imperfectum indicativi:
- Koniugacja I: -au, -aus, -au, -aum, -aute, -aun.
- Koniugacja II: -eu, -eus, -eu, -eum, -eute, -eun.
- Koniugacja III i IV: -ia, -ias, -ia, -iam, -iute, -ian.
W czasie perfectum indicativi:
- Koniugacja I: -ai, -aisi, -ai, -aum, -aiste, -aron.
- Koniugacja II: -ui, -uisi, -ui, -uim, -uiste, -uiron.
- Koniugacja III: -i, -isi, -i, -eim, -eiste, -iron.
- Koniugacja IV: -ei, -eisi, -ei, -eim, -eiste, -iron.
Dodatkowo, w formie 1. os. l. mn. przesunięciu ulega akcent.
W czasie conditionalis praesens:
- -eia, -eias, -eia, -eiam, -eiute, -eiun do bezokolicznika.
W formie participium praesens:
- Koniugacja I: -an.
- Koniugacja II i III: -en.
- Koniugacja IV: -essan.
Uwaga: końcówki rozpoczynające się od e lub i powodują wymianę spółgłoskową d : z. Dodatkowo, jeśli i jest poprzedzone przez l, obie te głoski znikają i zmieniają się w /ʎ/, zaznaczane również w ortografii jako ll. Jeśli ostatnim dźwiękiem tematu już jest /ʎ/, i wypadnie zarówno z wymowy, jak i pisowni.
Jeśli nucleusem ostatniej sylaby tematu czasownika jest /a/, /e/ lub /o/, w 1. os. l. poj. praesens (a w koniugacji III także w 3. os. l. poj. tego czasu) ulegają one dyftongizacji.
Czasowniki nieregularne najczęściej wyprowadza się na podstawie podawanych w słownikach tematów dla poszczególnych czasów, do których dostawia się końcówki jednej z koniugacji, niekoniecznie tej, do której dany czasownik przynależałby na pierwszy rzut oka. Część czasowników ma formy całkowicie nieregularne, ale nie pojawiają się one w przetłumaczonym tekście.
Słowniczek
a prep do, ku anmar vb ożywać, zmartwychwstawać aunte prep przed caure vb mieć (tem.imperf. cap-, odm. jak III, tem.perf. c-, odmiana jak II) cercar vb starać się ceizer vb spadać (tem.imperf. c-, tem.perf. cid-, odm. jak III) chodre vb zamknąć, zamykać co prep z, razem z coloir f kolor de prep z, od (forma elidowana d’) delicat adj delikatny drap m zasłona encontrar vb spotkać, napotkać floir f kwiat homne m mężczyzna, człowiek mai conj ale malgrat cellì adv mimo tego, pomimo tego masquera f maska moment adj chwilowy, tymczasowy no part nie och m oko parasitar vb żerować na kimś/czymś passar vb mijać, przechodzić pica f dziewczyna por prep dla, conj aby porvocar vb prowokować possible adj możliwy protegre a. proteger vb chronić, osłaniać quann pron, conj kiedy, gdy sença prep bez sequail conj ten, który (dopełnienie poprzedniego zdania staje się podmiotem wprowadzanego) temp m czas totaveiç conj chociaż, jednak trasparen adj przeźroczysty, niewidzialny traure vb nosić, mieć na sobie usar vb stosować, wykorzystać voller vb chcieć (tem. imperf. voll-, odm. jak III, tem.perf. vull-, odm. jak II) volvre-s vb stać się zire vb powiedzieć (tem.imperf. ze-, tem.perf. zix-, odm. jak III)