Słownik:Język enencki: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Linia 36: | Linia 36: | ||
*'''la’ħa''' 1. mleko | *'''la’ħa''' 1. mleko | ||
*'''letʼo''' (dk. saw) 1. ''ofic.'' żądać, pragnąć, prosić | *'''letʼo''' (dk. saw) 1. ''ofic.'' żądać, pragnąć, prosić | ||
| − | *'''letʼuro''' 1. | + | *'''letʼuro''' ''mn.nokr.'' 1. wole, pragnienia; 2. petycje, żądania |
*'''liwpi''' 1. wysoki | *'''liwpi''' 1. wysoki | ||
*'''liwpo''' 1. wysokość | *'''liwpo''' 1. wysokość | ||
| Linia 117: | Linia 117: | ||
*'''sapaqa''' ''kauz.''<ref>Patrz: paqi</ref> 1. powiększać | *'''sapaqa''' ''kauz.''<ref>Patrz: paqi</ref> 1. powiększać | ||
*'''sapu''' (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić herbatę sapuro; 2. wypijać herbatę sapuro | *'''sapu''' (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić herbatę sapuro; 2. wypijać herbatę sapuro | ||
| − | *'''sapuro''' 1. herbata sapuro | + | *'''sapuro''' ''mn.nokr'' 1. herbata/y sapuro |
*'''sasama''' ''kauz.''<ref>Patrz: sama</ref> (dk. saw) 1. nazywać, nadawać komuś/czemuś imię/nazwę | *'''sasama''' ''kauz.''<ref>Patrz: sama</ref> (dk. saw) 1. nazywać, nadawać komuś/czemuś imię/nazwę | ||
*'''sawini''' ''kauz.''<ref>Patrz: wini</ref> (1.: dk. łu) 1. pokazywać, wskazywać | *'''sawini''' ''kauz.''<ref>Patrz: wini</ref> (1.: dk. łu) 1. pokazywać, wskazywać | ||
| Linia 174: | Linia 174: | ||
*'''ter''' 1. też, również 2. i, oraz (służy do łączenia rzeczowników) | *'''ter''' 1. też, również 2. i, oraz (służy do łączenia rzeczowników) | ||
*'''tīpi''' (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić; 2. wypijać | *'''tīpi''' (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić; 2. wypijać | ||
| − | *'''tīpuro''' 1. picie, napój | + | *'''tīpuro''' ''mn.nokr'' 1. picie, napój |
*'''tō''' ''II gr.'', ''przech.'' 1. być w jakimś miejscu, znajdować się gdzieś | *'''tō''' ''II gr.'', ''przech.'' 1. być w jakimś miejscu, znajdować się gdzieś | ||
*'''turān''' 1. ryk | *'''turān''' 1. ryk | ||
| Linia 183: | Linia 183: | ||
*'''t’awāti''' ''der.syng.'' 1. tawati — tradycyjna enencka broń | *'''t’awāti''' ''der.syng.'' 1. tawati — tradycyjna enencka broń | ||
*'''t’ēyu''' (1: dk. saw; 2: łu) 1. jeść; 2. wyjadać | *'''t’ēyu''' (1: dk. saw; 2: łu) 1. jeść; 2. wyjadać | ||
| − | *'''t’ēyuro''' 1. jedzenie, pożywienie | + | *'''t’ēyuro''' ''mn.nokr.'' 1. jedzenie, pożywienie |
*'''tʼōwe''' 1. ból | *'''tʼōwe''' 1. ból | ||
*'''tʼuqa''' 1. koń | *'''tʼuqa''' 1. koń | ||
Wersja z 01:20, 28 sty 2017
- āl redup. 1. nos
- ar 1. opowiadać
- arān 1. opowieść, historia, opowiadanie
- as’oani ż (temat: as’oa-) 1. człowiek[1], istota ludzka
- as’ot’ā 1. ludzkość, rodzaj ludzki
- ašūni ż, redup. (temat: ašū-) 1. mężczyzna
- ene’ni ż (temat: enen-) 1. człowiek[2]; 2. obywatel, mieszkaniec
- enent’ā 1. człowieczeństwo
- fatani ż (temat: fata-) 1. syn
- feħe mn.nokr. 1. ogień; 2. ognisko
- feħāti der.syng. 1. płomień
- feħes’ā 1. dom, domostwo, ognisko domowe[3]; 2. miejsce pochodzenia
- fēli 1. chmura
- fōn II gr. 1. robić coś; 2. działać, podejmować działanie; 3. zaimek czasownikowy
- hessāti der.syng. 1. pogoda; 2. poet., książk. chumra
- hesse mn.nokr. 1. niebo
- hilini ż, redup. (temat: hili-) 1. córka
- hikt’ā 1. lewa strona
- hiqu 1. lewy
- hiqulānīl 1. leworęczny
- hiqulānīilt’ā 1. leworęczność
- ħaqa mn.nokr. 1. organy, narządy
- ī II gr. (1: wszystkie w zależnośći od kontekstu) 1. iść
- iš’ārni ż (temat: iš’ār-) mn.nokr. 1. gwiazdy
- kaffa (4: ndk. lay, dk. łu) 1. świeże powietrze; 2. przeciąg; 3. na dworze, na świeżym powietrzu; 4. wietrzyć
- kaffi 1. odświeżający, świeży
- kān (3: dk. saw) 1. światło; 2. jasny, świetlisty; 3. świecić
- kanpi 1. prosty (kształt); 2. oczywisty, jasny; 3. bezpośredni
- kāʼi 1. jasny, świetlisty
- kēke (1: ndk. lay, dk. saw; 2: łu) 1. dawać; 2. rozdawać, wydawać
- koypa (temat: koywa-) 1. psuć, niszczyć, dewastować
- kʼawa II gr. (2: ndk. lay, dk. lay saw; 3: łu; 4: saw) 1. biec; 2. przebiegać; 3. wybiegać; 4. wbiegać
- kʼawwi 1. szybki
- kʼoššuni ż, redup. (temat: kʼoššu-) 1. pies
- lāni mn.okr. 1. ręce, ramiona
- la’ħa 1. mleko
- letʼo (dk. saw) 1. ofic. żądać, pragnąć, prosić
- letʼuro mn.nokr. 1. wole, pragnienia; 2. petycje, żądania
- liwpi 1. wysoki
- liwpo 1. wysokość
- loāpo mn.nokr. (2: ndk. /lay, dk. saw/lay saw; 3: ndk. lay łu, dk. łu/lay łu) 1. ładunki; 2. ładować; 3. wyładowywać
- ła’na mn.nokr. 1. deszcze, deszcz
- ła’nāti der.syng. 1. kropla deszczu
- łeqa II gr., dwubiernikowy (1: dk. saw; 2: ndk. lay, dk. lay saw; 3: ndk. /lay; dk. łu/lay łu) 1. prowadzić, wieść; 2. przeprowadzać; 3. wyprowadzać
- łōpā mn.nokr. 1. panteon, ogół bóstw
- łōpātini ż (temat: łōpāti-) der.syng. 1. bóstwo, bóg, Sopati
- łʼušši 1. mały
- maħa (saw) 1. śmierć; 2. umierać
- mak’āl 1. dom, budynek mieszkalny[4]
- māna mn.nokr. 1. wody, woda
- mānāti der.syng. 1. kropla
- may (1: ndk. lay, dk. saw); 2: łu) 1. kupować; 2. wykupować
- maysūl 1. sklepik, mały sklep, stragan, stoisko
- massoni ż (temat: masso-) 1. kot
- meys’ō 1. głuchy
- meytāle 1. niemy
- meywini 1. ślepy
- miyān redup. 1. twarz
- more mn.nokr. 1. czas
- morāti der.syng. 1. chwila
- mūpi mn.nokr. 1. studnie
- nere redup. 1. serce
- nišini ż (temat: niši-) 1. dziecko (wiek)[5]
- nu- (prefisk) 1. przeciw, w odpowiedzi, anty-
- nupāni (2. dk. saw, czasem łu) 1. obrona; 2. bronić, ochraniać
- nuri 1. plecy; 2. tył
- ōpa mn.nokr/poj. 1. papier 2. książka, dzieło literackie 3. dokument
- ōrši 1. brutalny, okrutny
- ōrširāwe’ni ż (temat: orširāwen-) 1. tyran, despota
- ōrširāwt’ā 1. tyrania
- ōršōrši 1. złowrogi; 2. paskudny, okropny; 3. brutalny, okrutny
- ō’suni ż (temat: ō’su-) 1. zwierzę
- pali (2: dk. łu) 1. krew; 2. krwawić
- palīl 1. krwisty, krwawy
- pamā 1. wojna
- 'pame’ni ż (temat: pamen-) 1. żołnierz (zawodowy)
- pāni (3,4: dk. łu) 1. uderzenie; 2. atak; 3. bić, uderzać; 4. atakować
- pānān 1. bitwa 2. bijatyka, bójka
- pānās’ā 1. pole bitwy
- paqi 1. duży, wielki
- pari mn.nokr. 1. prezenty, dary
- pata mn.okr. 1. nogi
- paur II gr. 1. ciężar; 2. dźwigać, nieść
- pauri 1. ciężki
- paywa mn.nokr. 1. owce
- pēkʼi redup. 1. wóz
- peōni redup. 1. dolina, równina; 2. łąka; 3. pejzaż; 4. książk. pole
- pēpeni ż, redup. (temat: pēpe-) 1. siostra
- pisini ż (temat: pisi-; niereg. mn.okr: pisilini) 1. dziecko (więzy krwi)[6]
- pūnpa 1. flaga, sztandar, chorągiew
- pʼāweʼni ż (temat: pʼāwen-) 1. winowajca; 2. grzesznik, zły człowiek
- pʼāwi mn.nokr. 1. winy; 2. grzechy
- pʼāwitaʼfa (dk. łu) 1. wybaczać, zapominać winy
- p’ewi mn.nokr. 1. piaski, piasek
- p’ewāti der.syng. 1. ziarnko piasku
- pʼihini ż, mn.nokr. (temat: pʼihi-) 1. ryby
- p’uššo 1. książka; 2. korzeń, konar
- qawi mn.nokr. 1. kamienie, głazy
- qili mn.nokr. 1. ziemie, ziemia, obszar; 2. Kyon, świat
- qili’āti der.syng. 1. pole uprawne
- qiwāšu. (1,2: dk. saw) 1. głaskać 2. pieścić
- qutāle mn.nokr., II gr. 1. odpowiedzi; 2. odpowiadać
- rāwāni (ndk. lay) 1. rządzić, królować, władać (o monarsze)
- rāwāntʼā 1. królestwo, księstwo, monarchia
- rāwāʼeʼni ż (temat: rāwāʼen-) 1. król, książę, monarcha, władca
- roxū (ndk. /lay, dk. saw/lay saw) 2. słuchać, wysłuchiwać
- rumē II gr. (1,2: saw) 1. nprzech. spadać; 2. przech. spadać na
- rūpʼi mn.nokr. 1. chleby, pieczywo
- russa 1. stół
- sakʼawwa kauz.[7] 1. przyspieszać
- sakāʼa kauz.[8] 1. oświecać, rozjaśniać; 2. wyjaśniać, rozjaśniać, tłumaczyć
- salā II gr. 1. zacząć
- saliwpa kauz.[9] 1. podnosić, wznośić; 2. podwyższać; 3. (w stronie biernej) rosnąć
- sałʼušša kauz.[10] 1. zmniejszać, kurczyć
- sama mn.nokr. 1. imię, nazwa; 2. nazywać się, mieć na imię
- samaya kauz.[11] (1: dk. łu; 2: łu) 1. sprzedawać; 2. wysprzedawać
- sapaqa kauz.[12] 1. powiększać
- sapu (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić herbatę sapuro; 2. wypijać herbatę sapuro
- sapuro mn.nokr 1. herbata/y sapuro
- sasama kauz.[13] (dk. saw) 1. nazywać, nadawać komuś/czemuś imię/nazwę
- sawini kauz.[14] (1.: dk. łu) 1. pokazywać, wskazywać
- saya kauz.[15] 1. wieźć, nieść; 2. (w stronie biernej) jechać, poruszać się czymś
- seme 1. dobry
- semetaʼfa (dk. łu) 1. wybaczać, zapominać winy
- semetʼā 1. dobro, dobroć
- seni 1. prawy (strona)
- senilānīl 1. praworęczny
- senilānīlt’ā 1. praworęczność
- sent’ā 1. prawa strona
- sere 1. każdy, wszyscy (łączy się z liczbą pojedynczą)
- seren 1. razem
- seretʼāʼi 1. codzienny, powszedni
- sōmi (dk. łu) 1. obserwować, patrzeć, spoglądać
- sōpa 1. sława, chwała; 2. sławić. chwalić
- sōpi 1. chwalebny, sławetny
- sūl 1. pokój, pomieszczenie
- sulini ż, redup. (temat: suli-) 1. ojciec
- suni 1. wełna
- sult’ā 1. ojcostwo
- sūtʼi 1. inny, różny, odmienny; 2. ale, lecz
- sʼaffa II gr. 1. ciągnąć (ciałem, np. wóz; głównie o zwierzętach)
- s’ō II gr. (1: dk. saw; 2: łu) 1. słyszeć; 2. podsłuchiwać
- s’ōħaqa mn.okr. 1. uszy
- šano 1. wzgórze, góra
- ši II gr., przech. 1. być skądś, pochodzić
- šu (partykuła) 1. nie
- šu- (prefiks) 1. nie-
- šufī mn.nokr. 1. lasy
- šukuni ż (temat: šuku-) 1. sługa
- šuwuni ż, redup. (temat: šuwu-) 1. brat
- š’awa (3: dk. łu; 4: dk. saw; 5: ndk. lay, dk. lay saw) 1. myśl; 2. marzenie, pragnienie; 3. myśleć; 4. chcieć, pragnąć, marzyć; 5. rozmyślać, rozważać, zastanawiać się
- tāle mn.nokr., II gr. (2: dk. saw; 3: łu) 1. język, mowa; 2. mówić; 3. obgadywać, plotkować
- tāleħaqa 1. język (narząd)
- tāle’ni ż (temat: tālen-) 1. mówca, orator. 2. Mówca, przywódca talesati
- tāles’ā mn.nokr. 1. talesa, miasta-państwa[16]
- tała II gr. (2: dk. łu) 1. brać, odbierać; 2. wybierać, wyciągać
- tāma nż/ż 1. rodzina
- tāmaqili 1. ojczyzna
- tanqa II gr. 1. pływać
- taqesa II gr. (1: dk. saw; 2,3: łu) 1. zabijać; 2. wybijać, mordować; 3. (w stronie biernej) wymierać
- tara mn.nokr. 1. pióra
- tās’u 1. miasto, obszar miasta[17]
- tāw 1. zły
- tāwe’ni ż (temat: tāwen-) 1. zły człowiek 2. chuligan, bandyta, rzezimieszek
- tāwtʼā 1. zło
- tayfatani ż (temat: fata-) 1. zięć
- tayhilini ż, redup. (temat: hili-) 1. synowa
- taysulini ż, redup. (temat: suli-) 1. teść/świekr
- taywāmani ż, redup. (temat: wāma-) 1. żona
- tayxawīni ż, redup. (temat: xawī-) 1. teściowa/świekra
- tay’ašūni ż, redup. (temat: ašū-) 1. mąż
- tay’ene’ni ż, (temat: enen-) 1. of. małżonek/małżonka
- taʼfa (dk. łu) 1. zapominać
- ter 1. też, również 2. i, oraz (służy do łączenia rzeczowników)
- tīpi (1. dk. saw; 2: łu) 1. pić; 2. wypijać
- tīpuro mn.nokr 1. picie, napój
- tō II gr., przech. 1. być w jakimś miejscu, znajdować się gdzieś
- turān 1. ryk
- tūri 1. ryczeć
- tʼā ż 1. słońce; 2. dzień
- t’arqa 1. drzewo
- t’awa mn.nokr. 1. broń, oręż
- t’awāti der.syng. 1. tawati — tradycyjna enencka broń
- t’ēyu (1: dk. saw; 2: łu) 1. jeść; 2. wyjadać
- t’ēyuro mn.nokr. 1. jedzenie, pożywienie
- tʼōwe 1. ból
- tʼuqa 1. koń
- ūna II gr. 1. trwać; 2. istnieć, stać w jakimś miejscu (o budynku, organizacji itp.)
- ułʼi 1. noc
- ūra mn.nokr. 1. morza, oceany
- uš’a (2: dk. saw) 1. usta 2. szeptać
- uš’alāni (2: dk. saw; 3: saw) 1. pismo; 2. pisać 3. zapisywać, notować
- wāmani ż, redup. (temat: wāma-) 1. kobieta
- xawīni ż, redup. (temat: xawī-) 1. matka
- xawīt’ā 1. macierzyństwo
- wini II gr. (1: dk. saw; 2: łu) 1. widzieć; 2. podglądać
- winiħaqa mn.okr. 1. oczy