|
|
Linia 13: |
Linia 13: |
| | align=center |/ü/ = {{IPA| y }} = '''u''' | | | align=center |/ü/ = {{IPA| y }} = '''u''' |
| | | | | |
− | | align=center |/u/ = {{IPA| u}} = '''u̇''' | + | | align=center |/u/ = {{IPA| u }} = '''u̇''' |
| |- | | |- |
| | align=center |/ė/ = {{IPA| e }} = '''ė''' | | | align=center |/ė/ = {{IPA| e }} = '''ė''' |
Wersja z 00:42, 21 cze 2020
Słownik tematyczny języka nowopołabskiego
O słowniku
Słownik ma na celu zebranie dobrze zaświadczonych słów połabskich (wendzkich, wendyjskich), a także wykreowanie nowych bazując na toponimji, możliwych zapożyczeniach z dolnoniemieckiego, slawizmów w dolnoniemieckim, kalek połabsko-niemieckich, a czasem sugerując się słownictwem w językach łużyckich i słowińskim, rzadziej także w czeskim i polskim.
Za literacki został wzięty djalekt, w którym wystąpiło pełne mazurzenie, psł. *ьl/ъl dało /åu/ a nie /u/ oraz psł. *u dało (za wyjątkiem pozycji przed wargowymi i przyrostków) /au/, a nie /ai/.
Wymowa i ortografja
W "/.../" podano zapis według transkrypcji Polańskiego, po środku według Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego, a następnie z prawej zapis według proponowanej przeze mnie ortografji.
Samogłoski pełne
/i/ = i = i
|
/ü/ = y = u
|
|
/u/ = u = u̇
|
/ė/ = e = ė
|
|
|
|
/e/ = ɛ = e, é
|
/ö/ = œ = o
|
|
/o/ = ɔ = a, á
|
|
|
/a/ = a = ȧ
|
/å/ = ɒ = å
|
Samogłoski zredukowane
/ĕ/ = ə = é, e
|
/ă/ = ɐ = á, a
|
Znaki é oraz á oznaczają samogłoskę pełną, jeśli są one w ostatniej sylabie słowa oraz zredukowaną, jeśli są one w innej niż ostatnia sylaba.
Dyftongi
/ai/ = ai = î
|
/åi/ = ɒi = ŷ
|
/oi/ = oi = ŷ
|
/au/ = au = û
|
/åu/ = ɒu = ů
|
Dyftong /oi/ jest alofonem /åi/ po spółgłoskach wargowych.
Samogłoski nosowe
/ą/ = ã = ą
|
/ǫ/ = ɔ̃ = ǫ
|
Spółgłoski
|
Wargowe
|
Dziąsłowe
|
Zadziąsłowe
|
Palatalne
|
Postpalatalne
|
Miękko- podniebienne
|
Krtaniowe
|
Zwarte
|
/p/ = p = p
|
/ṕ/ = pʲ = pj
|
/t/ = t = t
|
|
|
/ť/ = tʲ = tj, kj
|
|
/k/ = k = k
|
|
/b/ = b = b
|
/b́/ = bʲ = bj
|
/d/ = d = d
|
|
|
/ď/ = dʲ = dj, gj
|
|
/g/ = ɡ = g
|
|
Afrykaty
|
|
|
/c/ = t͡s = c
|
|
|
/ć/ = t͡sʲ = ć
|
|
|
|
|
|
/ʒ/ = d͡z = dz
|
|
|
/ʒ́/ = d͡zʲ = dź
|
|
|
|
Szczelinowe
|
/f/ = f = f
|
|
/s/ = s = s
|
/š/ = ʃ = š
|
|
/ś/ = sʲ = ś
|
/x́/ = xʲ = chj
|
/x/ = x = ch
|
/h/ = h = h
|
/v/ = v = w
|
/v́/ = vʲ = wj
|
/z/ = z = z
|
|
|
/ź/ = zʲ = ź
|
|
|
|
Nosowe
|
/m/ = m = m
|
/ḿ/ = mʲ = mj
|
/n/ = n = n
|
|
|
/ń/ = nʲ = ń
|
|
|
|
Boczne
|
|
|
|
/l/ = l = l
|
/ľ/ = lʲ = lj
|
|
|
|
|
Drżące
|
|
|
|
/r/ = r = r
|
/ŕ/ = rʲ = rj
|
|
|
|
|
Półsamogłoski
|
|
|
|
|
|
/j/ = j = j
|
|
|
|
Docelowa ortografja ma zapisywać spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne zgodnie z etymologją, czyli np. /defkă/ = dewka.
Rozróżnienie dj/gj oraz tj/kj ma podłoże etymologiczne. Piszemy /ďöră/ = gjora, /ďolü/ = djalu, /ťostü/ = tjastu, /ťölü/ = kjolu.
Z uwagi na istniejące oboczności /kj/:/kv/ i podobne, piszemy w tam, gdzie są one etymologiczne, np. /sjot/ = swjat - świat, /no svăte/ = na swáté - na świecie.
Ciało
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/brödă/ |
podbródek |
psł. *borda |
słowo poświadczone
|
/celü/ |
policzek |
psł. *čelo |
słowo poświadczone
|
/glåvă/ |
głowa |
psł. *golva |
słowo poświadczone
|
/jǫtră/ |
wątroba |
psł. *jętra |
słowo poświadczone
|
/jǫzĕk/ |
język |
psł. *językъ |
słowo poświadczone
|
/kråi/, /kåråi/ |
krew |
psł. *kry |
słowo poświadczone
|
/moiskă/ |
mięsień |
psł. *myšьka |
słowo poświadczone
|
/mǫdă/ |
męzkie genitalja |
psł. *mǫda |
słowo poświadczone
|
/müzdin/ |
mózg |
psł. *moždženь |
słowo poświadczone
|
/paizdǎ/ |
dupa |
psł. *pizda |
słowo poświadczone
|
/pąst/ |
pięść |
psł. *pęstь |
słowo poświadczone
|
/pinkă/ |
żeńskie genitalja |
??? |
słowo poświadczone
|
/plicĕ/ |
ramię, bark |
psł. *pleťe |
słowo poświadczone
|
/polăc/ |
palec |
psł. *palьcь |
słowo poświadczone
|
/potkă/ |
pochwa |
por. niem. Fotze |
słowo poświadczone
|
/ṕǫtă/ |
pięta |
psł. *pęta |
słowo poświadczone
|
/råmą/ |
ramię |
psł. *ormę |
słowo poświadczone
|
/råt/ |
usta |
psł. *rъtъ |
słowo poświadczone
|
/rebrü/ |
żebro |
psł. rebro |
słowo poświadczone
|
/pöd/ |
serce |
psł. *podъ |
słowo poświadczone
|
/pǫp/ |
pępek |
psł. *pǫpъ |
słowo poświadczone
|
/ťüst/ |
kość |
psł. *kostь |
słowo poświadczone
|
/våťü/ |
oko |
psł. *oko |
słowo poświadczone
|
/vǫs/ |
broda |
psł. *ǫsъ |
słowo poświadczone
|
/zǫb/ |
ząb |
psł. *zǫbъ |
słowo poświadczone
|
Czas
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/ceră/ |
wczoraj |
psł. *vьčera |
słowo poświadczone
|
/dans/ |
dzisiaj |
psł. *dьnьsь |
słowo poświadczone
|
/jautră/ |
jutro |
psł. *jutrě |
słowo poświadczone
|
/jautrü/ |
poranek |
psł. *jutro |
słowo poświadczone
|
/ľotü/ |
lato |
psł. *lěto |
słowo poświadczone
|
/nideľă/ |
niedziela; tydzień |
psł. *neděľa |
słowo poświadczone
|
/vicer/ |
wieczór |
psł. *večerъ |
słowo poświadczone
|
Dni tygodnia
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/pĕnideľă/ |
poniedziałek |
psł. *poneděľa? |
słowo poświadczone
|
/törĕ/ |
wtorek |
psł. vъtorъjь |
słowo poświadczone
|
/sredă/ |
środa |
psł. *serda |
słowo poświadczone
|
/perĕndan/ |
czwartek |
psł. *perunъ dьnь |
słowo poświadczone
|
/nideľă/ |
niedziela; tydzień |
psł. *neděľa |
słowo poświadczone
|
Dom
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/dvar/ |
drzwi |
psł. *dvьrь |
słowo poświadczone
|
/dvarnaićă/ |
pokój |
psł. *dvьrьnica |
słowo poświadczone
|
/komår/ |
pokój |
śdn. kamer |
słowo poświadczone
|
/lofkă/, /lovaićă/ |
ławka |
psł. *lavъka, *lavica |
poświadczone w toponimji: Lappke, Loweitz, Lowitz
|
/lovo/ |
ława |
psł. *lava |
poświadczone w toponimji: Lafei, Lowey, Lawei (l. mn.)
|
/våknü/ |
okno |
psł. *okъno |
słowo poświadczone
|
/vortă/ |
wrota, brama |
psł. *vorta |
słowo poświadczone
|
Jedzenie i napoje
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/jednă/, /jeʒdnă/ |
jedzenie |
psł. *jedьna(ja), *jeďьna(ja) |
słowo poświadczone
|
/jopťü/ |
jabłko |
psł. *jablъko |
słowo poświadczone
|
/mosko/, /moskǎ/ |
masło |
psł. *mastъka |
słowo poświadczone
|
/moslenă mlåkă/ |
maślanka |
psł. *moslenoje melko |
słowo poświadczone
|
/moslenĕ/ |
maślany |
psł. *maslenъjь |
słowo poświadczone
|
/mǫkă/ |
mąka |
psł. *mǫka |
słowo poświadczone
|
/mlåkă/ |
mleko |
psł. *melko |
słowo poświadczone
|
/paivü/ |
piwo |
psł. *pivo |
słowo poświadczone
|
/pican/ |
bochenek chleba |
psł. *pečьnь |
słowo poświadczone
|
/picenĕ/ |
pieczony |
psł. *pečenъjь |
słowo poświadczone
|
/pict/ |
piec |
psł. *peťi |
słowo poświadczone
|
/süťår/ |
cukier |
śdn. sucker |
zapożyczenie ze śdn., śdn. -er -> wen. -år w zasadzie typowe
|
/viceră/ |
kolacja |
psł. *večeřa |
słowo poświadczone
|
/vorĕt/ |
gotować, warzyć |
psł. *variti |
słowo poświadczone
|
/zaitü/ |
zboże |
psł. *žito |
słowo poświadczone
|
Kolory
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/blovĕ/ |
niebieski |
śdn. blawe |
słowo poświadczone
|
/b́olĕ/ |
biały |
psł. *bělъjь |
słowo poświadczone
|
/carvenĕ/ |
czerwony |
psł. *čьrvenъjь |
słowo poświadczone
|
/cornĕ/ |
czarny |
psł. *čьrnъjь |
słowo poświadczone
|
/farbă/ |
kolor |
por. niem. Farbe |
słowo poświadczone
|
/galě/ |
żółty |
śdn. gêle |
dodatkowo zasymilowane poświadczone nieodmienne /gale/
|
/grönĕ/ |
zielony |
śdn. gröne |
słowo poświadczone
|
/saivĕ/ |
szary |
psł. *sivъjь |
słowo poświadczone
|
/sribarnĕ/ |
srebrny, srebrzony |
psł. *sьrebrьnъjь |
słowo poświadczone
|
/zlåtenĕ/ |
złoty, złocony |
psł. *zoltenъjь |
słowo poświadczone
|
Krajobraz
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/blånĕ/ |
błonie |
psł. *bolnьje |
słowo poświadczone
|
/bognaină/ |
bagnisko |
psł. *bagnina |
poświadczone w toponimji: Bonnein
|
/bognĕ/ |
bagno |
psł. *bagno |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Bonnein (*bagnina), Bockeneitz (*bagnišče?)
|
/brig/ |
brzeg |
psł. *bergъ |
słowo poświadczone
|
/bröd/ |
bród |
psł. *brodъ |
poświadczone w toponimji: Brode, Bröde, Brodei, Brudberg
|
/brödăk/ |
brodzik |
psł. *brodъkъ |
poświadczone w toponimji: Brodeck, Brüdack
|
/daipo/ |
jama, jaskinia |
psł. *dupa |
poświadczone w toponimji: Düpe, Wolfsdüpe, Suckolnedüpe
|
/ďöră/ |
góra |
psł. *gora |
słowo poświadczone
|
/goj/ |
gaj, lasek |
psł. *gajь |
poświadczone w toponimji: Gei, Gei-wiesen
|
/got/ |
gać, grobla, (staw?) |
psł. *gatъ~gatь |
poświadczone w toponimji: Katei, Jatey-feld, Jatey-wiesen
|
/gotĕk/ |
mały staw |
psł. *gatikъ |
poświadczone w toponimji: Kadieck
|
/glǫb/ |
głębina |
psł. *glǫbь |
poświadczone w toponimji: Glimp, Glumm, Glamp-Sei
|
/jizer/ |
jezioro |
psł. *jezerъ? |
poświadczone w toponimji: Iser-kamp, Jesere, Gesehre, Josöhrn
|
/jizerăk/? |
jeziorko |
psł. *jezerъkъ |
poświadczone w toponimji: Jirseik (zam. Jiserk)
|
/jor/ |
dolina |
psł. *jarъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Jirjost (*jarogvozdь)
|
/ľos/ |
las |
psł. *lěsъ |
słowo poświadczone
|
/ľǫdü/ |
pole, ziemia rolna |
psł. *lędo |
słowo poświadczone
|
/pǫt/ |
droga |
psł. *pǫtь |
słowo poświadczone
|
/vas/ |
wieś |
psł. *vьsь |
słowo poświadczone
|
/ziḿă/ |
ziemia |
psł. *zemьja |
słowo poświadczone
|
Liczebniki
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/jadån/ |
jeden |
psł. *jedьnъ |
słowo poświadczone
|
/jidainĕ/ |
jedyny |
psł. *jedinъjь |
słowo poświadczone
|
/dåvo/ |
dwa |
psł. *dъva |
słowo poświadczone
|
/dåvoj/ |
dwoje |
psł. *dъvojь |
słowo poświadczone
|
/drauďĕ/ |
drugi |
psł. *drugъjь |
słowo poświadczone
|
/tåri/ |
trzy |
psł. *tri |
słowo poświadczone
|
/tåroj/ |
troje |
psł. *trojь |
słowo poświadczone
|
/citĕr/ |
cztery |
psł. *četyre |
słowo poświadczone
|
/citvărü/ |
czworo |
psł. *četvoro |
słowo poświadczone
|
/ciťortĕ/ |
czwarty |
psł. *četvьrtъjь |
słowo poświadczone
|
/pąt/ |
pięć |
psł. *pętь |
słowo poświadczone
|
/pątărü/ |
pięcioro |
psł. *pętero |
słowo poświadczone
|
/ṕǫtĕ/ |
piąty |
psł. *pętъjь |
słowo poświadczone
|
/divąt/ |
dziewięć |
psł. *devętь |
słowo poświadczone
|
/divątărü/ |
dziewięcioro |
psł. *devętero |
słowo poświadczone
|
/div́ǫtĕ/ |
dziewiąty |
psł. *devętъjь |
słowo poświadczone
|
/disąt/ |
dziesięć |
psł. *desętь |
słowo poświadczone
|
/disątărü/ |
dziesięcioro |
psł. *desętero |
słowo poświadczone
|
/diśǫtĕ/ |
dziesiąty |
psł. *desętъjь |
słowo poświadczone
|
/jadånădistĕ/, /janădist/, /janünăcti |
jedenaście |
psł. *jedьnъ (jedьno) na desęte |
słowo poświadczone
|
/trainăcti/, /trainădist/, /trainoctĕ/ |
trzynaście |
psł. *tri na desęte |
słowo poświadczone
|
/citĕrnocti/, /citĕrnădist/, /citĕrnoctĕ/ |
czternaście |
psł. *četyre na desęte |
słowo poświadczone
|
/pątnădist/ |
piętnaście |
psł. *pętь na desęte |
słowo poświadczone
|
/divątnăcti/, /divątnădist/ |
dziewiętnaście |
psł. *devętь na desęte |
słowo poświadczone
|
/disątnocti/ |
dwadzieścia |
psł. *desętь na desęte |
słowo poświadczone
|
/citĕrdiśǫt/ |
czterdzieści |
psł. *četyre desętъ |
słowo poświadczone
|
/pątdiśǫt/ |
pięćdziesiąt |
psł. *pętь desętъ |
słowo poświadczone
|
/divątdiśǫt/ |
dziewięćdziesiąt |
psł. *devętь desętъ |
słowo poświadczone
|
/disątdiśǫt/ |
sto |
psł. *desętь desętъ |
słowo poświadczone
|
/pątstiďĕ/ |
sto |
psł. *pętь + stig |
słowo poświadczone
|
/disąt pątstiďĕ/ |
tysiąc |
psł. *desętь + *pętь + stig |
słowo poświadczone
|
Miasta
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/Bårlĕn/? |
Berlin |
psł. *bъrlinъ? |
|
/Ďörskă/ |
Bergen |
psł. *gorьska(ja) |
słowo poświadczone
|
/Gordüv/? |
Gartow |
psł. *gordovъ? |
rekonstrukcja
|
/Glaini/? |
Lüneburg |
psł. *glinьje |
poświadczony miejscownik /vå Gľainĕ/
|
/Korvaićă/? |
Karwitz |
psł. korvica? |
rekonstrukcja
|
/Kľǫskă/ |
Clentz |
psł. *klęsъka |
słowo poświadczone
|
|
Küsten |
psł. *kostinъ? |
|
|
Lemgow |
|
|
/Lauküv/? |
Luckau |
psł. *lukovъ? |
rekonstrukcja
|
|
Lübbow |
psł. *ľubovъ? |
|
|
Lüchow |
|
|
/Vǫďöŕǫtă/ |
Seehausen |
psł. *ǫgoręta |
słowo poświadczone
|
|
Schnega |
|
|
|
Schwerin |
psł. *zvěrinъ? |
|
|
Waddeweitz |
|
|
/Våstrüv/ |
Wüstrow |
psł. *ostrovъ |
słowo poświadczone
|
|
Dannenberg |
|
|
Miesiące
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/sür-mond/ |
marzec |
śdn. sor + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
/pątťüste-mond/ |
czerwiec |
pątťüste + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
/zaimă-mond/ |
listopad |
psł. *zima + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
Narodowości
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/b́olărus/ |
Białorusin |
b́olĕ + rus |
por. biał. беларус, cz. Bělorus
|
/cex/ |
Czech |
cz. Čech |
zapożyczenie z czeskiego
|
/den/ |
Duńczyk |
śdn. Dêne |
zapożyczenie ze średnio-dolno-niemieckiego
|
/froncöz/? |
Francuz |
dn. Franzoos |
zapożyczenie z dolno-niemieckiego
|
/fris/ |
Fryzyjczyk |
śdn. Vrêsch |
słowo poświadczone
|
/xarvăt/ |
Chorwat |
sch. hrvat |
zaadaptowane zapożyczenie
|
/slüv́onĕk/ |
Słowianin |
psł. *slověnъkъ |
z /slüvensťĕ/ - słowiański, wzorem ďörconĕk:ďörconi
|
/pülăk/ |
Polak |
püli + -ăk |
odbitka, złożenie pole + -ak
|
/rus/ |
Rosjanin |
ros. россъ |
por. cz./sch. Rus, biał. беларус
|
/sarb/? |
Łużyczanin, także Serb? |
psł. *sьrbъ |
odbitka łuż. Sorb
|
/śos/ |
Niemiec |
śdn. Sasse |
z /śosťĕ/ - niemiecki
|
/tork/ |
Turek |
śdn. Torke |
słowo poświadczone
|
/vend/ |
Wend, Połabianin |
niem. Wend? |
z /vensťĕ/ - połabski, wendzki
|
/zaid/ |
Żyd |
psł. *židъ |
słowo poświadczone
|
Narzędzia
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/nüz/ |
nóż |
psł. *nožь |
słowo poświadczone
|
/plaug/ |
pług |
psł. *plugъ |
słowo poświadczone
|
/ťölü/ |
koło |
psł. *kolo |
słowo poświadczone
|
/ťösă/ |
kosa |
psł. *kosa |
słowo poświadczone
|
/ťüpål |
motyka |
psł. *kopъlь |
słowo poświadczone
|
Podstawowe przymiotniki
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/blaisťĕ/ |
blizki |
psł. *blizъkъjь |
według poświadczonego /blaizĕk/ - blizko
|
/dåuďĕ/ |
długi |
psł. *dъlgъjь |
słowo poświadczone
|
/doleťĕ/? |
daleki |
psł. *dalekъjь |
według poświadczonego /dolĕk/ - daleko
|
/dübrĕ/ |
dobry |
psł. *dobrъjь |
słowo poświadczone
|
/lepsĕ/ |
lepszy |
psł. *lěpьšьjь |
słowo poświadczone
|
/naisťĕ/ |
nizki |
psł. *nizъkъjь |
słowo poświadczone
|
/voisüťĕ/ |
wysoki |
psł. *vysokъjь |
słowo poświadczone
|
/vǫsťě/ |
wązki |
psł. *ǫzъkъjь |
poświadczone w toponimji: Wunski
|
Pogoda
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/blåtü/ |
błoto |
psł. *bolto |
poświadczone w toponimji: Platjei, Plaut
|
/dåzd/ |
deszcz |
psł. *dъždžь |
słowo poświadczone
|
/Moraină zaipă/ |
tęcza |
psł *Marina župa, dosłownie pieluchy Maryi |
słowo poświadczone
|
/morz/ |
mróz |
psł. *morzъ |
słowo poświadczone
|
/ḿåglă/ |
mgła |
psł. *mьgla |
słowo poświadczone
|
/sneg/ |
śnieg |
psł. *sněgъ |
słowo poświadczone
|
/tǫco/ |
chmura |
psł. tǫča |
słowo poświadczone
|
/v́otĕr/ |
wiatr |
psł. *větrъ |
słowo poświadczone
|
Rodzina
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/aită/ |
ojciec |
germanizm, por. sfr. heitha |
słowo poświadczone
|
/brot/ |
brat |
psł. *bratъ |
słowo poświadczone
|
/ľoľă/ |
tata |
prawdopodobnie ze słownictwa dziecięcego |
słowo poświadczone
|
/motai/ |
matka |
psł. *mati |
słowo poświadczone
|
/motex́ă/ |
macocha |
psł. *matexa |
słowo poświadczone
|
/ząt/ |
zięć |
psł. *zętь |
słowo poświadczone
|
/zenă/ |
żona, także kobieta |
psł. *žena |
słowo poświadczone
|
Rolnictwo
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/jaiďü/ |
jarzmo |
psł. *jьgo |
słowo poświadczone
|
/post/ |
paść |
psł. *pasti |
słowo poświadczone
|
Rośliny
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/bauk/ |
buk |
psł. *bukъ |
słowo poświadczone
|
/båz/ |
bez |
psł. *bъzъ |
słowo poświadczone
|
/breză |
brzoza |
psł. *berza |
słowo poświadczone
|
/jadlă/ |
jodła |
psł. *jedla |
słowo poświadczone
|
/jaivo/? /jaivă/? |
iwa |
psł. *jьva |
poświadczone w toponimji: Geifholz
|
/joblün/, /joblüńa/ |
jabłoń |
psł. *jablonь(-ja) |
słowo poświadczone
|
/laipo/ |
lipa |
psł. *lipa |
słowo poświadczone
|
/ľån/ |
len |
psł. *lьnъ |
słowo poświadczone
|
/molainǎ/ |
malina |
psł. *malina |
słowo poświadczone
|
/porport/, /poport/ |
paproć |
psł. *paportь>*porportь |
poświadczone w toponimji: Parpar, Pampar, Pirporn, Paperneitzen
|
/prösü/ |
proso |
psł. *proso |
słowo poświadczone
|
/smårk/ |
świerk |
psł. smъrkъ? |
poświadczone w toponimji: Schmarkien
|
/vrex/ |
orzech |
psł. *orěxъ |
słowo poświadczone
|
/źornü/ |
ziarno |
psł. *zьrno |
słowo poświadczone
|
Rzeki
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/Låbü/ |
Łaba |
psł. *olbo |
słowo poświadczone
|
/Ṕono?/, /Ṕonă?/ |
Penne, Piana |
psł. *pěna |
rekonstrukcja
|
Substancje
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/papir/ |
papier |
śdn. papîr |
słowo poświadczone
|
/ṕosăk/ |
piasek |
psł. *pěsъkъ |
słowo poświadczone
|
/srebrü/ |
srebro |
psł. *sьrebro |
słowo poświadczone
|
/vådă/ |
woda |
psł. *voda |
słowo poświadczone
|
/våsk/ |
wosk |
psł. *voskъ |
słowo poświadczone
|
/vǫďėl/ |
węgiel |
psł. *ǫglь |
słowo poświadczone
|
/ziľozü/ |
żelazo |
psł. *želězo |
słowo poświadczone
|
/zlåtă/ |
złoto |
psł. *zolto |
słowo poświadczone
|
Święta i uroczystości
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/dǫpnaićă/, /dǫpă/, /dǫpo/ |
chrzest |
śdn. dôpe + psł. *-ьnica |
słowo zaświadczone
|
/pątťüste/ |
Zielone Świątki |
psł. *pętъ kostě? |
słowo poświadczone
|
/sjǫtĕ/ |
święty |
psł. *svętъ |
słowo poświadczone
|
/Sjǫtĕ Ånskă/ |
dzień św. Jana |
psł. *svęt, Ånskă ze śdn. |
słowo poświadczone
|
/Sjǫtĕ Tåri Ťėnąʒai/ |
Trzech Króli |
psł. *svętyji trьje kъnęʒi |
słowo poświadczone
|
/sjǫtü/ |
święto |
psł. *svęto |
słowo poświadczone
|
/rådüst/ |
ślub |
psł. *radostь |
słowo poświadczone
|
Wiara
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/Büg/, /Büzăc/, /Büzacăk/ |
Bóg |
psł. *bogъ, božьcь, božьčьkъ |
słowo poświadczone
|
/büză motai/ |
Matka Boża |
psł. *božьja mati |
słowo poświadczone
|
/büzą/ |
obraz święty |
psł. *božę |
słowo poświadczone
|
/Büzĕ/ |
Boży |
psł. Božьjь |
słowo poświadczone
|
/Büzĕ Våtrük/ |
Syn Boży |
psł. Božьjь Otrokъ |
słowo poświadczone
|
/büźǫtťü |
obrazek święty |
psł. *božętъko |
słowo poświadczone
|
/carťai/ |
kościół, także cmentarz przykościelny |
psł. *cьrky |
słowo poświadczone
|
/püp/ |
ksiądz, duchowny |
psł. *popъ |
słowo poświadczone
|
Zawody
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/pekăr/ |
piekarz |
psł. *pekařь |
słowo poświadczone
|
/pekărnaićă/ |
piekarnia |
psł. *pekarьnica |
słowo poświadczone
|
/peraikă/ |
praczka |
psł. *perika |
słowo poświadczone
|
/postarnĕk/ |
pasterz |
psł. *pastyřьnikъ |
słowo poświadczone
|
/püp/ |
ksiądz, duchowny |
psł. *popъ |
słowo poświadczone
|
/ťaipăc/ |
kupiec |
psł. *kupьcь |
słowo poświadczone
|
/våkninĕk/ |
szklarz |
psł. *okъnenikъ |
słowo poświadczone
|
Zwierzęta
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/blåxă/ |
pchła |
psł. *blъxa |
słowo poświadczone
|
/böbĕr/ |
bóbr |
psł. *bobrъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Bobra (<*bobŕaja), Bobracken (<*bobrovъka)
|
/carv/ |
robak? |
psł. *čьrvь |
poświadczone tylko w złożeniu, por. /god/ i /godĕk/
|
/carv lezącĕ/ |
wąż |
psł. *čьrvь lězęťьjь |
słowo poświadczone
|
/daivăk/ |
jeleń |
psł. *divakъ |
słowo poświadczone
|
/ďölǫb/ |
gołąb |
psł. golǫbь |
słowo poświadczone
|
/ďölǫbăk/ |
gołąbek |
psł. golǫbъkъ |
słowo poświadczone
|
/god/ |
wąż |
psł. *gadъ |
słowo poświadczone
|
/godĕk/ |
robak |
psł. *gadikъ |
słowo poświadczone
|
/jilen/ |
jeleń |
psł. jelenь |
poświadczone w toponimji: Jilehn, Jilang
|
/jostrąb/ |
jastrząb |
psł. *jastrębъ |
poświadczone w toponimji: Jostreben
|
/joster/ |
jaszczurka; smok |
psł. jaščerъ |
poświadczone w toponimji: Jesters, Jestersche, Gistren
|
/ľåv/ |
lew |
psł. *lьvъ |
słowo poświadczone
|
/mois/ |
mysz |
psł. *myšь |
słowo poświadczone
|
/modĕk/ |
dżdżownica |
śdn. made, maddik |
słowo poświadczone
|
/netüpard/ |
motyl |
psł. *netopyřь, -d nieregularne |
słowo poświadczone
|
/korvo/ |
krowa |
psł. *korva |
słowo poświadczone
|
/pąpil/ |
bak |
psł. pępelь |
słowo poświadczone
|
/pojąk/ |
pająk |
psł. *pajǫkъ |
słowo poświadczone
|
/porsą/ |
prosię |
psł. *porsę |
słowo poświadczone
|
/ṕås/ |
pies |
psł. *pьsъ |
słowo poświadczone
|
/raibo/ |
ryba |
psł. *ryba |
słowo poświadczone
|
/stiną/ |
szczenię |
psł. *ščenę |
słowo poświadczone
|
/süköl/ |
sokół |
psł. sokolъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Sückolofen (<*sokolovъ), Suckolnedüpe (<*sokolьnaja dupa)
|
/ťöză/ |
koza |
psł. *koza |
słowo poświadczone
|
/ťün/ |
koń |
psł. *koňь |
słowo poświadczone
|
/ťünĕk/ |
koń |
psł. *koňikъ |
słowo poświadczone
|
/vål/ |
wół |
psł. *volъ |
słowo poświadczone
|
/vås/ |
wesz |
psł. *vъšь |
słowo poświadczone
|
/våsă/, /våsăk/ |
osa |
psł. *osa, *osъkъ |
słowo poświadczone
|
/vićă/ |
owca |
psł. *ovьca |
słowo poświadczone
|
/vǫďör/ |
węgorz |
psł. ǫgořь |
słowo poświadczone
|
/zaibĕr/ |
żubr |
psł. *zǫbr, odnosowione |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Suberitz-feld (<*zubrica)
|
/zobo/ |
żaba |
psł. *žaba |
słowo poświadczone
|
/zojąc/ |
zając |
psł. zajęcь |
słowo poświadczone
|
/zopkă/ |
żaba drzewna, rzekotka |
psł. *žabъka |
słowo poświadczone
|
/züzaucka/ |
kukułka |
psł. *zozučьka |
słowo poświadczone
|
Zwroty
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/drauz Büg/ |
szczęść Boże, dopomóż Boże |
psł. *druži bogъ |
zwrot poświadczony
|
/dübrĕ dan/ |
dzień dobry |
psł. dobrъjь dьnь |
zwrot poświadczony
|
/dübrĕ vicer/ |
dobry wieczór |
psł. *dobrъjь večerъ |
zwrot poświadczony
|
Inne
połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
/braud/ |
brud |
psł. *brudъ |
poświadczony w toponimji: Braud, Braude
|
/dåug/ |
dług |
psł. *dъlgъ |
słowo poświadczone
|