Spółgłoska nosowa
Spółgłoska nosowa to taka, której cechą artykulacyjną jest zwarcie w jamie ustnej przy jednoczesnym otwarciu toru nosowego. Gdy tor nosowy nie zostaje otwarty, powstaje spółgłoska ustna. Język polski dysponuje trzema fonemami nosowymi: /m/, /n̪/ i /ɲ/, alofon tej drugiej, [ŋ], występuje czasami w zbitkach typu "ng" (jak w gangster czy bank). Dokładny mechanizm zachowania się organu mowy jest w rzeczywistości bardziej skomplikowany, sam język angielski znajduje przeróżne warianty; w tym znana z wojennych przekazów radiowych mowa "przez nos" amerykańskich mówców oraz niektóre dialekty z północy Wielkiej Brytanii, opisywane przez naukowców określeniami typu "sprawiają wrażenie mowy z zatkanym nosem".
Wyróżniane przez międzynarodowy alfabet fonetyczny spółgłoski nosowe to:
- /m/ (dwuwargowa)
- /ɱ/ (zębowo-wargowa, pojawia się w szybkiej oraz dokładniejszej wymowie słowa tramwaj)
- /n̪/ (językowo-zębowa)
- /n/ (językowo-dziąsłowa lub językowo-zadziąsłowa)
- /ɳ/ (retrofleksyjna)
- /ɲ/ (dziąsłowo-podniebienna lub podniebienna)
- /ŋ/ (miękkopodniebienna "welarna")
- /ɴ/ (języczkowa)