Tangia (złoty wiek)

Historia Tangii

Starożytność: prehistoria « Cywilizacja Marajska (1900-2600 « 2600-2900 « 2900-3300), państwa: Pongre · Lausza · Szok Su · Rangersze « Wieki Ciemne «  Średniowiecze: « okres Kaori: [NA][TO][LU][NO][OU][RE][KN][MA][TK][AK][HI][TI] « WWKK «  Nowożytność: « 6911-8843 « Rewolucja Kauczukowa « WS1 8843-8845 « Plan 30-letni « WS2 8877-8891 « 8891-8973 « 9000-9600 « 9600-9564 « WS3 9654-9662 « 9662-9750 « 9750-9867 « Impakt 9867 « ZWN 9867-9900 « WoN 9901-9999 (A) Nowoczesność: Akioka (1"00-1"59) « WNK 1"59-1"64 « Okupacja (1"59 - 1'319) « FTI (10.6k) « FTI (11k)

N1   Państwo conworldu KYON.   6
Imperium Wielkiej Tangii
ΤΑΥ·ΤΑΝΓΥΑΝΑ·ΤΗΛΑΝΛΕΡΑ
LATA 9654 - 9750
Flaga Tangii	Imperialny Emblemat Tangii
{{{jedna flaga}}}
Mapa administracyjna Tangii Tangia na świecie
Polityka
Stolica	Kun Atla
Cesarz	Yul-Yoa Aku Olo'o (Γιυλ-γιοα Ακυ Ολο'ο)
Ustrój	monarchia absolutna
Porządek prawny	prawo kazusowe
Ustawa zasadnicza	{{{ustawa zasadnicza}}}
Zbiory praw	{{{zbiory praw}}}
Język urzędowy:	ayu, buański (Buania)
Początek	umowa tang.-secht. z Magnis z 14 Ra'anau 9662
Koniec państwa	niepokoje społeczne 9751 EK
Demografia
Ludność (rok 9750 EK)	74 544 874 - 36 526 988 Kaori - 19 381 667 Buania - 7 752 667 Pinu - 4 472 692 Wyspy Zach. - 1 863 622 Atirai - 446 897 Ma'uri - 373 Dom. Antarkt. - 2 981 795 Ter. demark. Dz. Ziem - 1 118 173 Samodz. Takatoa
Narodowości	Tangijczycy (19 narodów, w tym Buańczycy i Atyrajczycy), Pinusi, Sechtońcycy, narody dewijskie, Szurowie, Neszowie, Murowie
Języki używane:	ayu, buański, inne
Średnia dł. życia	60 lat
Wiara
Religia państwowa	karaizm (~70%)
Religia dominująca	{{{religia dominująca}}}
Typ religii	system filozoficzno-religijny
Siła wyższa lub panteon	karai (energia wody)
Najważniejsze ośrodki kultu	Świątynia Naratajska, Talanga, Pięć Mędrców Inne: Świątynia pięciu aspektów w Taka'o (KNA), drewniana świątynia w Tirameng (KLU), Wielka Świątynia w Tau Rao (KKN)
Poziom wolności wyznania	znacznie ograniczona
Inne religie	Buae (YO), szamanizm tangijski (KMA, KTK), rdzenne animistyczne, pinuskie, atyrajskie, kērosutoccu
Geografia i natura
Położenie na świecie	Kanisja: wyspa Kaori, Pinu, wyspy zachodnie, Buania Dewia: Atirai Sfeniscja: Ma'uri, nowoces.
Powierzchnia	3 620 604 km² - 1 014 748 km² wyspa Kaori - 900 087 km² Buania - 1 058 701 km² Pinu - 109 tys. km² wyspa Atirai - 38,9 tys. km² wyspa Ma'uri - 7,6 tys. km² wyspa nowocesarska
Stefy klimatyczne	wybrzeża, lasy deszczowe, lasy umiarkowane, wysokie góry, pustynie
Gospodarka
Kraje eksportu	Secht, Szur, Państwo Neszów, Ajdynir
Towary eksportowe	szkło, papier, mapy, perły i biżuteria perłowa, okręty, kauczuk, heban tangijski, ruda żelaza, miedzi
Kraje importu	Secht, Szur, Państwo Neszów, Ajdynir
Towary importowe	żywność, drewno okrętowe i budowlane (mahoń, cedr), pasza, komponenty metalowe, złoto
System monetarny	oparty na parytecie złota (1 AOT = bulion 7,78g złota)
Waluta	aotai
Kod waluty	AOT
"ΛΥΤΑ ΝΙ ΦΑΡΙ - ΜΑ'Α ΧΑΤΥΑ ΧΑΡΙ"
Ewolucja
◀ Tangia rok 9640 Tangia rok 9866 ▶

Tangijska dziewczynka.

        Tangia (ay. "Τανγυα" Tangua, bu. "Tañu", mhn. "Τανὲμά" Tanèmá), oficjalnie Cesarstwo Wielkiej Tangii (klinowo: ; ay. "Ταυ Τανγυανα Τηλανλερα" Tau Tanguana Teilanlera, bu. "Tañusy", mhn. "μα Τήλάν-μὰλι Τήλεά υ Τάο Τανὲμά" ma Teélán-màli Teéleá iu Táo Tanèmá) - państwo znajdujące się w większości w Kyonie zachodnim oraz na wyspach wszechoceanu i Sfeniscji, o powierzchni 3 620 604 km², sąsiadujące z Sechtem na wschodzie, Państwem Neszów i Dewią na północy, Szurem na południu oraz Murią i Ajdynirem na zachodzie. Składa się z dużej wyspy Kaori, wysp zachodnich Akeira i Hiranea, półwyspu Pinu, terytorium demarkacyjnego Dzikich Ziem Kanisji, południowodewijskiej wyspy Atirai, wyspy Ma'uri oraz sfeniscjańskiej wyspy nowocesarskiej oraz znacznej liczby małych wysp wszechoceanu. Stolicą państwa jest Kun Atla. Głową państwa jest cesarz, a rządzący pod Koroną Kaori, władcami poszczególnych regionów są kaoritanu. Religią państwową jest karaizm, obowiązująca na wszystkich terytoriach oprócz pustyń Marao i Takangari, gdzie dopuszczany jest także szamanizm tangijski, oraz Buania, gdzie wyznawana jest religia Buae. Symbolem państwa jest księżyc Lykaon na tle krzyża buańskiego, w Buanii flaga jest pomarańczowa, na pozostałych terytoriach granatowoniebieska. W 9700 EK populacja wynosiła 74 544 874, a średnia wieku 60 lat.

Opisywane tu lata 9654 - 9750 EK były złotym wiekiem w dziejach Tangii. Technologicznie imperium tangijskie odpowiadało poziomowi ziemskiego imperium brytyjskiego w późnym XVIII i wczesnym XIX wieku, przy czym w pewnych aspektach wyprzedzając rozwój technologii na Ziemi (taśmy przesyłowe, guma i obicia kół, optyka katadioptryczna, mikroskop), a w innych spóźniając się (brak osiągnięć humanitarnych takich jak konstytucja czy prawa człowieka, brak rewolucji przemysłowej). Imperium tangijskie było mocarstwem gospodarczym i militarnym, szczególnie sławiąc się największą i najbardziej nowoczesną marynarką wojenną na ówczesnym świecie. Jako jedno z pierwszych większych mocarstw szeroko wykorzystywało broń palną z zamkiem skałkowym u armii lądowej na dużą skalę, z dobrze dopasowanymi do niej taktykami. Gospodarczo, Tangia utraciła swoje znaczenie jako historycznego monopolisty na produkcję tropikalnego kauczuku, gdzie recepturę produkcji wtórnie odkryto bądź wykradziono i powtórzono w Sechcie, ale stała się lokalną potęgą tekstylną, eksportu przypraw, elementów okrętowych, a także transportu kruszcu i kamieni szlachetnych od potęg tych złóż z antarktycznych regionów świata. Imperium konsekwentnie prowadziło politykę importu dóbr surowych (materiałów, surowców) i eksportu towarów już przetworzonych (ubrań, naczyń, dekoracji, broni), wymagających specjalistycznej wiedzy rzemieślniczej. Była także potęgą w usługach, wpierw dzięki wprowadzeniu i unowocześnieniu sechtońskiej myśli finansowej, a później wskutek naturalnego rozwoju sektora usługowego przy bardzo pomyślnej koniunkturze makroekonomicznej. Tania siła robocza, zasilana nieludzko wykorzystywanymi niewolnikami, głównie o pochodzeniu pinuskim, sprawiła, że Tangia lat 9654 - 9750 posiadała potężny surplus eksportu nad importem.

Sukces imperium tangijskiego w złotym wieku pod kątem politycznym był efektem trzech ważnych czynników:

1. pokojowego i owocnego wstąpienia Buanii do Unii Tangijskiej;
2. skutecznych reform państwa: scalono politycznie i ideologicznie prowincje kaoryjskie, w tym na drodze rewolucji religijnej usunięto ich własne, lokalne systemy monarsze i demokratyczne, zastępując je wydajnym systemem imperialnym z cesarzem na czele i podległymi jemu kaoritanu, oraz dzięki zunifikowaniu systemu monetarnego na przestrzeni prawie całego imperium, a także dzięki metodycznym przemianom kulturowym skutkującym powstaniem kultu cesarza i wykształcenia się wydatnej warstwy arystokratycznej i zarazem kultury posłuszeństwa i dyscypliny w warstwach średniej i niższej, i zwiększeniu wykorzystania niewolnictwa w celach odniesienia korzyści finansowych;
3. dobrym traktowaniem Buanii i bardzo pomyślnym na dłuższą metę wynikiem Trzeciej Wojny o Saakę lat 9654 - 9662, która doprowadziła do upadku ekonomiczną i cywilizacyjną dominację Sechtu w regionie.

Uważa się, że złoty wiek Tangii zakończył się po 9750 roku, kiedy system imperialno-feudalny w połączeniu z dobrze już rozwiniętym kapitalizmem epoki nowożytnej, z nieprawidłowym zarządzaniem krajem przez kosztowną i arogancką klasę arystokratyczną, potężną magnaterię bez praw szlacheckich, z nieludzkim wykorzystywaniem tangijskich niewolników oraz klasy robotniczej, i fal nieurodzaju, doprowadził kraj do utraty stabilności. Gwoździem do trumny imperium był upadek meteorytu na Kun Atla w 9867 EK i następnie Tangijska Wojna Domowa lat 9900-9905 EK, która ostatecznie położyła kres imperium i dzięki której powstała Republika Tangii.

Tangię jako projekt prowadzi Canis. Jest jednym z pierwszych państw projektu Kyon. Jest najbardziej rozwiniętym projektem tego autora, nie tylko z uwagi na ilość tekstu i dbałość o szczegóły, ale także na matematyczne podejście do demografii i gospodarki, z zależnością statystyk od siebie. Demografia jest rozbijana "od góry do dołu" na coraz drobniejsze grupy społeczne, do których dopisywane jest wynagrodzenie. Na podstawie tych działań udaje się ustalić wiele szczegółów, które do tej pory przy takich projektach były tylko mglistymi domysłami. Za prowincję Buania odpowiada Kazimierz.

Uwaga: Niniejszy artykuł traktuje o czasach wybiegających daleko w przyszłość od roku 8973 EK. Należy traktować go jako apokryf, a treść jako spekulację.

Nazwa kraju

Słowo "Tangia" (język ayu) czy "Tanema" (język mahan) są niejasnego pochodzenia. W czasach unitarnych spekulowano związek ze słowem "τανγα" tanga oznaczającym "mistrzostwo" albo "władzę" (por. "τανυ" tanu - władca), ale nawet w tych czasach powszechnie akceptowano pogląd, że jest to znacznie późniejsza interpretacja. Słowo "Tangia" pojawia się pierwszy raz podczas okresu Kaori w ośmiu tekstach lutafaryjskich, gdzie tym określeniem nazywano "ciepłe kraje mórz". Prawdopodobnie przez najstarszą część historii słowo "Tangia" oznaczało po prostu "świat", a potem wyspę Kaori. Po przyłączeniu Buanii do unii tangijskiej, wyspę Tangię nazwano wyspą Kaori, a słowem "Tangia" określano polityczny ustrój podległy cesarzowi.

Kraj nazywano też innymi określeniami:

• "Ταυαν υ λουρη" tawan i lourei - kraina szkła,
• "Τηλεα υ ομα'ε" teilea i oma'e - państwo kuszy,
• "Ρανγνα ταυαν" rangna tawan - świetlisty kraj.

Buańczycy nazywają kraj "Tañusy" /taŋusɯ/, gdzie człon "-sy" dotyczy państwa. W Sechcie nazywa się go w nscht. ܬܐܵܢܘ݅ Tānū. Ajdynir nazywa Tangię "Tāzhvanir" /ta:ʐvaˈɲir/.

Nazwy w różnych językach

Poniższa tabela przedstawia nazwy Tangii w różnych językach.

język	nazwa państwa	pełna nazwa państwa	nazwa mieszkańca
języki ziemskie
Polski	Tangia	Cesarstwo Wielkiej Tangii	Tangijczyk
English	Tangia	Empire of Great Tangia	Tangian
języki kyońskie
Ajdyniriański	Tāzhvanir [ta:ʐvaˈɲir]
Ayu	Τανγυα Tangua ['taŋ(g)wa]	Ταυ Τανγυανα Τηλανλερα Tau Tanguana Teilanlera /tœː 'taŋgwana 'tejɫanɫeɾa/	Τανγυαραι Tanguarai /tœː 'taŋgwaɾai/
Buański	Tañu /taŋu/	Tañusy /taŋusɯ/	Tañuiro /taŋuiro/
Mahan	Τανὲμά [tane˨ma˦]	Τήλάν-μὰλι Τήλεά υ Τάο Τανὲμά /ma teː˦la˦n ma˨li teː˦lea˦ ɥy ta˦ɔ tane˨ma˦/	Ραί υ Τανὲμά /rai˦ ɥy tane˨ma˦/
Murski	Tangāa ['tʰʌŋʊə]
Nowosechtoński	ܬܐܵܢܘ݅ Tānū, ܬܸܢܘ݆ Tenu [taːnuː], [te'nu]	ܬܵܢܐܲܒܳ ܡ݇ܪܤ Tānav Mərs, ܬܲܢܐܲܒܳ ܡ݇ܪܤ Tanav Mərs [taːnav mr̩s], [tanav mr̩s]
Nuaryjski	Τάνυα Tanua	Τειλανξύς Τάνυα Teilanksus Tanua	Ινατανυαξύς Νύ Inatanuaksus Nu
Yuke	Tannuahero /tanːʷa'hɛɾɔ/	Ani Teilanatonxus Tannuahero /a'ni 'tejlanadə̃͡ɰ̃ksus 'tanːʷaˌhɛɾɔ/	Tannuanekan /'tanːʷanɛˌgan/

Symbole narodowe

Symbole narodowe tangijskie to imperialna flaga kaoryjska, imperialna flaga buańska, flaga takatoa oraz emblemat cesarski. Poszczególne prowincje posiadają swoje symbole narodowe wyrażone hieroglifami klinowymi. Do insygniów państwowych należy także Korona Kaori. Podstawowymi symbolami całego państwa są hieroglify klinowe "Tangia" oraz hieroglif "Teilan" (cesarz):

Hieroglif "Τανγυα" Tangua - Tangia	Hieroglif "Τηλαν" Teilan - cesarz

Romboidalny symbol klinowy Tangii z przecięciem w środku miał symbolizować jedność wyspy Kaori, reprezentując istotny historycznie związek jego części wschodniej i zachodniej. Później nabrał w ogóle znaczenia "unia", "związek". W Sechcie symbol jest nazywany obelżywie "kozie oko".

Flaga

Imperialna flaga Tangii występuje w dwóch wariantach kolorystycznych:

Flaga imperialna, wariant kaoryjski	Flaga imperialna, wariant buański

Charakterystyczny, pomarańczowy wariant buański jest używany wyłącznie przez Buańczyków. Pozostała część imperium wykorzystuje granatowy kolor.

W centrum flagi znajduje się Lykaon, księżyc, symbol narodowy Tangijczyków. Jest używany jako symbol jedności narodów tangijskich i symbol misji karajskiej, której celem jest rozprzestrzenienie religii wody na cały świat. Związek wody z naturalnym satelitą jest silny na Ziemi, ale jeszcze silniejszy na Kyonie, ponieważ Lykaon krąży o wiele bliżej swojej planety niż Księżyc.

Za księżycem znajduje się krzyż buański symbolizujący znaczną więź Tangijczyków z Buanią. W wariancie buańskim jest widoczny z charakterystycznymi okręgami występującymi w parach, na fladze kaoryjskiej te okręgi są blade i ledwie widoczne. Po lewej stronie znajduje się symbol klinowy wyspy Atirai. Po prawej stronie znajduje się symbol klinowy terytorium Pinu.

Pozostałe

Ohuż (keha) jest symbolem Buanii.

Z fizycznych (namacalnych) symboli Tangii możemy wyszczególnić poniższe:

• Kusza - choć w 9700 EK dominuje już broń palna, to kusza jest wciąż używana jako narodowy symbol łowców tangijskich
• Szkło i wszelka optyka - Tangia wykonuje soczewki i lunety, peryskopy, teleskopy, a także powszechnie wykorzystywane są ozdoby i narzędzia szklane.
• Orka (ay. "Τανγυανα αραταο") jest symbolem całej morskiej Tangii.
• Glyptodon - symbol Tangii lądowej.
• Lasy i zarośla - zdecydowana większość terytoriów imperium ma ciepły, wilgotny klimat i bujną roślinność. Dotyczy to przede wszystkim terytorium Pinu.
• Ohuż (bu. "Keha") jest symbolem Buanii. O sproszkowaną substancję o świetnych właściwościach smakowych, konserwujących, ale też psychodelicznych, toczono wojny.

Zaćmienie słońca nad Tangią. Noc jest częstym motywem kultury tangijskiej.

Slogany

✦ “ΛΥΤΑ·ΝΙ·ΦΑΡΙ-ΜΑ'Α·ΧΑΤΥΑ·ΧΑΡΙ” /'ɫʉta ni 'faɾi 'maʔa 'ɦatwa 'ɦaɾi/ język ayu   ⌑ "Luta ni Fari, wpisz mnie do kronik!"

Tangijskie władze stosują kilka sloganów. Są one ponumerowane. W roku 9700 był to "Καραι χο'υμ λοα νατλα φορονο" Karai ho'um loa natla forono /'kaɾai 'ɦoʔʉm 'ɫoa 'natɫa 'foɾono/, co oznacza "Noc karajska nad całym światem". W roku 9750 był to "Φαι τηλανλερα - τατλανευι τηλανλερα" fai teilanlera - tatlaneui teilanlera /'fai 'tejɫanɫeɾa 'tatɫanœʉ̯i 'tejɫanɫeɾa/, czyli "silne cesarstwo - piękne cesarstwo".

Oprócz sloganów przypisywanych konkretnemu cesarzowi, stosowane są ogólne slogany. Wiele z nich ma długą historię.

1. "Λυτα νι Φαρι - μα'α χατυα χαρι" Luta ni Fari - ma'a hatua hari /'ɫʉta ni 'faɾi 'maʔa 'ɦatwa 'ɦaɾi/. Najstarszy slogan, pochodzący z początków okresu Kaori. Jego słów nie da się dopasować do języka ayu, prawdopodobnie było to obcojęzyczne, być może przedtangijskie wyrażenie, które zostało przystosowane do ubogiej fonetyki ayu i przekształcone przez wieki. Hasło interpretuje się jako starożytny okrzyk bojowy "Luta ni Fari - wpisz mnie do kronik". Używany też jako okrzyk bojowy.
2. "Ιχη φινεο υ'ιτα" Ihei fineo u'ita /'iɦej 'fineo 'wʉʔita/ - "tylko pierwszy zaszczyt". Pierwsze hasło okresu unitarnego, przyjęte w 6911 EK (0 ET) wraz z ustanowienie cesarstwa.
3. "Χο'υμ! Χο'υμ! Τανγυα χο'υμ!" Ho'um! Ho'um! Tangua ho'um! /'ɦoʔʉm 'ɦoʔʉm 'taŋgwa 'ɦoʔʉm/ - "noc! noc! tangijska noc!" Okrzyk bojowy przyjęty do 9509 EK podczas karajskiej rewolucji sekty yul-yoa. Oznacza rozwój ideologii karajskiej w taki sposób, aby była wyznawana przez cały świat, tak, że zawsze nad jakimiś karaistami świeci noc z gwiazdami.

"Λυτα νι Φαρι - μα'α χατυα χαρι", to rytmiczny okrzyk bojowy z czasów okresu Kaori.
Znaczenie słów "Luta ni Fari, wpisz mnie do kronik!" zdaje się być dopisane znacznie później, a język oryginalnych słów pozostaje nieznany.

Historia

Główny artykuł: Historia Tangii

Historia Tangii to historia sporej części regionu Kanisji, tak wyspy Kaori, jak i pozostałych regionów, z których część jest tak oddalona od Kaori, że do czasów nowożytnych historia biegła zupełnie odrębnym tokiem i należy ją rozpatrywać osobno. Jednak według znanej historii to właśnie na Kaori wybudowano najstarsze po sąsiednim Sechcie cywilizacje w regionie i to tam używano pisma, zatem choć dzieje ludzi w obszarze Buanii czy Pinu są starsze, to spisana historia i wynikające z niej szczegóły są najdłuższe na Kaori, zatem o dziejach tej wyspy wiadomo najwięcej. Historia Kaori i później samej Tangii, wraz z innymi obszarami, dzieli się na następujące okresy:

• Neolit;
• Cywilizacja Marajska;
• Tangijskie Wieki Ciemne, podczas których Tangijczycy przybyli na Kaori;
• Okres Królestw Tangijskich, tzw. Kaoryjski, który był rozbiciem dzielnicowym z politycznymi zmaganiami o Koronę Kaori;
• Okres Unitarny wczesny, oznaczający okres współpracy regionów z wieloma bogatymi tradycjami demokratycznymi;
• Okres Unitarny późny, kiedy system demokratyczny istniał formalnie, ale władza już od dawna skupiała się w rękach marszałka rady państwa, tzw. cesarza tangijskiego, lub organizacji religijnej Yul-Yoa;
• Okres Imperialny, kiedy wszelkie instytucje demokratyczne były rozmontowane, którego dotyczy niniejszy artykuł.

Od	Do	Okres	Epoka	Więzi administr.	Religia	System polityczny	System ekonomiczny	Komentarz
Neolit				Homo sapiens, odmiany oceanicznej, przez tysiące lat migruje do Szuru, Buanii i następnie zasiedla Pinu.
1500 EK	2500 EK	Marajska	Cywilizacja Marajska (wczesna)	Państwa-miasta	Religia Marajska	Polis z centrum w świątyniach	Agrarny z handlem barterowym	Ludność marajska przybywa na Kaori z półwyspu sechtońskiego, przynosząc m.in. pismo hieroglificzne.
2501 EK	3000 EK		Cywilizacja Marajska (złoty wiek)	Imperium Marajskie	Religia Marajska	Zhołdowane polis dominowane przez jedną z frakcji	Agrarny z handlem barterowym, pierścienie srebrne jako waluta	Ludność marajska tworzy własną cywilizację, bogatą w pałace, toczy wewnętrzne i zewnętrzne wojny, zakłada biblioteki bogate w tabliczki klinowe
3001 EK	3300EK		Cywilizacja Marajska (późna)	Imperium Marajskie	Religia Marajska	Zhołdowane polis dominowane przez jedną z frakcji, niestabilne	Agrarny z handlem barterowym, pierścienie srebrne jako waluta	Cywilizacja marajska zaczyna zapadać się pod wpływem napływu ludności z kontynentu i własnym ciężarem, w połączeniu z katastrofami naturalnymi
3301 EK	5516 EK	Tangijskie Wieki Ciemne		regres do systemu plemiennego	Religia Marajska, szamanizm tangijski	Brak państwowości, zanik sztuk pisania, liczny bandytyzm	Agrarny z handlem barterowym, zbieractwo-łowiectwo	Napływ ludności typowo tangijskiej w 3404 EK. Podczas tego okresu na wyspie znalazła się Korona Kaori.
5517 EK	6910 EK	Kaoryjski	Okres Królestw Tangijskich	Żadne, wiele królestw	Szamanizm tangijski	Feudalny, z władcami rządzącymi swoimi prowincjami	Agrarny z handlem barterowym, monety miedziane, srebne i złote, wiele walut	Założenie Luta ni Fari w 5517 EK, inspiracja inskrypcjami marajskimi zapoczątkowała piśmiennictwo tangijskie, liczne walki o Koronę Kaori, chaos w regionie
6911 EK	8875 EK	Unitarny	Unia Tangijska (wczesna)	Unia ekonomiczna, poza tym rozdzielność	Szamanizm tangijski, karaizm	Feudalny, monarchie w jednych prowincjach, demokracja szlachecka w innych, Rada Państwa z Cesarzem (marszałkiem rady) na czele	Feudalny, agrarny, oparty o własność ziemską panów (tanu) i chłopstwo pracujące na nich
8876 EK	9200 EK		Unia Tangijska (średnia)	Unia ekonomiczna, poza tym rozdzielność	Karaizm	Monarchie w jednych prowincjach, demokracja szlachecka w innych, Rada Państwa z Cesarzem (marszałkiem rady) na czele	Pierwsze oznaki lekkiego kapitalizmu, merkantylizm, zelżenie pańszczyzny, nakłady na zwiększenie wydajności, odkrycia oceaniczne, handel	Wstąpienie Buanii do Unii Tangijskiej. Kolonizacja Atirai.
9201 EK	9550 EK		Unia Tangijska (późna)	Scentralizowanie prowincji na gruncie religijnym, upadek znaczenia Rady Państwa, wzrost znaczenia cesarza	Karaizm	Monarchie w jednych prowincjach, demokracja szlachecka w innych, Cesarz samodzielnie rządzący Radą Państwa	Wzrost znaczenia niewolnictwa, kolonizacje zagraniczne, znaczne inwestycje w Buanię, poprawa dobrobytu, ale spadek swobód obywatelskich
9551 EK	9699 EK	Imperialny	Imperium Tangijskie (wczesne)	Obalenie monarchii i sabotaż systemów demokratycznych w Tangii, potężna konsolidacja kraju, rozrost propagandy, eksploracje oceaniczne	Karaizm	Neofeudalna z potężnym rozwarstwieniem społecznym i wydatną warstwą arystokratyczną, zmiany kulturowe, polityczne, administracyjne, pierwsi kaoritanu	Inwestycje w okręty i handel, merkantylizm, jednolita polityka monetarna
9700 EK	9750 EK		Imperium Tangijskie (złoty wiek) Niniejszy artykuł	Pełne scalenie administracyjne	Karaizm	Neofeudalny z cesarzem, arystokracją, mieszczaństwem i chłopstwem, z potężnym rozwarstwieniem społecznym i wydatną warstwą arystokratyczną.	Mieszany feudalno-kapitalistyczny z kompaniami handlowymi o własnym kapitale, kwantyfikacja wartości ziemi i pracy, w późniejszym czasie w tym chłopskiej, olbrzymi skok znaczenia niewolnictwa w gospodarce.
9751 EK	9904 EK		Imperium Tangijskie (późne)	Pełne scalenie administracyjne	Karaizm	Neofeudalny z cesarzem, arystokracją, mieszczaństwem i chłopstwem.	Kolizja magnatów kapitalistycznych z ubożejącą, ale politycznie ważną warstwą arystokratyczną.	Liczne powstania niewolników, niepokoje społeczne. Impakt Kunatlyjski i Tangijska Wojna Domowa całkowicie kończą dzieje imperium.

Powstanie cywilizacji

Cywilizacja powstaje tam, gdzie istnieją warunki geoklimatyczne, które dają szansę społeczeństwu istnieć, pod warunkiem wykształcenia przez niego umiejętności gromadzenia surplusu, a także tam, gdzie klimat jest wystarczająco spójny na większej przestrzeni, żeby zaistniała możliwość rozszerzenia zasięgu geograficznego tej samej rośliny i tych samych zwierząt wykorzystywanych do produkcji żywności, która utrzyma populację. Na Ziemi, cztery pory roku z zimą na czele w Europie oraz dwa sezony z porą suchą w Azji dały Europejczykom i Azjatom potrzebę gromadzenia na zimę/porę suchą surplusu produkowanego w korzystnych porach roku. Ponadto, w Australii jednostajny klimat powodował, że nie było potrzeby gromadzenia surplusu i zarazem rozwoju państwowości, a Afryka oprócz niekorzystnego klimatu pustyń i dżungli jest większa od Aleksandrii po Kapsztad niż od Senegalu po Etiopię, więc ta sama roślina rosnąca w Zimbabwe nie była w stanie rosnąć dużo bardziej na północ czy południe. Tymczasem, przykładowo pszenicę można było uprawiać od Lizbony po Szanghaj. Należy pamiętać, że gromadzenie surplusu w Europie i Azji dało potrzebę magazynowania, a zatem spichlerzy, które musiały być bronione przez żołnierzy, którzy nie produkowali żywności, ale mieli do niej dostęp. Powstające nierówności społeczne wymagały istnienia usystematyzowanej religii, a ta bez połączenia z państwowością byłaby zbyt niestabilna i ulotna, aby utrzymać państwo, stąd powstało i państwo. Ponadto, bliski fizyczny kontakt bydła, psów, zwierząt, grzybów, i wielu roślin, którego nie było w małych i odizolowanych od siebie społeczeństwach plemiennych, dał mieszankę biologiczną, przez którą powstały i ewoluowały drobnoustroje i wraz z nimi choroby, które pierwotnie pochłonęły wiele istnień, ale przez co populacje neolityczne wykształciły w sobie z czasem pewną odporność biologiczną. To głównie dlatego przede wszystkim Europejczycy i Azjaci, choć nie tylko oni, rozwinęli zaawansowane cywilizacje, i tak odpowiada się na pytanie dlaczego to nie Aborygeni podbijali Londyn, tylko odwrotnie - przy czym choć więcej ofiar pochłonęły zawleczone choroby niż kule strzelb, to ludy pierwotne musiały mierzyć się z jednym i z drugim.

W przypadki tropikalnych terenów Tangii widzimy jednostajny klimat na wybrzeżach oraz jednostajny klimat górski i wysokogórski oraz pustynny w centrum, ale klimat wyspy Kaori powodował, że wyspa średnio co dwa lata znajdowała się pod wpływem to wiatru zachodniego, to wschodniego. Z uwagi na wspomniane wysokie góry i duży rozmiar wyspy, powodowało to, że na przemian to wschodnia, to zachodnia część wyspy zarastała bujną roślinnością, która dawała żywność człowiekowi i zwierzętom. To dawało warunki odpowiednie do stworzenia potrzeby gromadzenia i obrony surplusu, a ponadto do zawiązywania mechanizmów państwowych i do handlu. To właśnie odróżnia Pinu od Kaori. Płaski, nadmorski półwysep Pinu, porośnięty dżunglami nieustannie dającymi owoce i warzywa w małej ilości, wspierał model plemienny społeczeństw, podczas gdy wyspa Kaori wspierała model wysoce cywilizacyjny, rozpoczynając od cywilizacji marajskiej.

Cywilizacja Marajska

Główny artykuł: Cywilizacja Marajska (wczesna)

Główny artykuł: Cywilizacja Marajska (złoty wiek)

Główny artykuł: Cywilizacja Marajska (późna)

Cywilizacja Marajska istniała na wyspie Kaori orientacyjnie w latach 1500 EK - 3300 EK. Przed 1500 EK, wyspa Kaori była okazjonalnie zamieszkiwana przez ludy zbieracko-łowieckie, ale dopiero od 1500 EK zaczynają się pojawiać oznaki cywilizacyjne, przede wszystkim w postaci pisma. Ludność marajska przyszła na wyspę z półwyspu sechtońskiego i to z niego przyniosła pismo klinowe, hieroglificzne.

Kultura obfitowała w piętrowe pałace i zdobione naczynia gliniane, poza tym generalnie pasowała do innych kultur epoki miedzi i potem brązu w obszarze Kanisji. Szczyt epoki przypadał na lata około 2501 EK - 3000 EK.

Upadek cywilizacji marajskiej nastąpił w około 3300 EK, ale nie był punktowy i zajął prawie 400 lat. Był spowodowany prawdopodobnie kombinacją wielu czynników naraz, od najazdów obcych ludów (prawdopodobnie przybyłych z półwyspu Pinu przodków Tangijczyków), przez klęski naturalne (susze, głód), po zapaść systemu handlowego w całym regionie.

Tangijskie Wieki Ciemne

Główny artykuł: Tangijskie Wieki Ciemne

Tangijskie Wieki Ciemne oddzielają czasy marajskie od czasów kaoryjskich i trwały orientacyjnie od 3301 EK do 5516 EK. W tym czasie, sztuka pisma zanikła całkowicie, stąd nazwa "wieki ciemne". W tych czasach ludność marajska gwałtownie zmniejszyła swoją populację, zastąpili ją Tangijczycy, ludność przybyła z półwyspu Pinu o antropologicznie oceanicznej odmianie. W tym czasie również prawdopodobnie Korona Kaori przewędrowała nieznanym sposobem i z nieznanego powodu z głęboko starożytnej Nuarii przez Szur, Buanię i Pinu aż na Kaori.

Okres Królestw Tangijskich

Główny artykuł: Okres Królestw Tangijskich

Okres Królestw Tangijskich rozpoczyna się od powstania Królestwa Lutafaryjskiego w 5517 EK (-1394 ET), a kończy wraz ze wspomnianym założeniem cesarstwa w 6911 EK (0 ET). W tym czasie powstały państwa, które do czasów imperialnych były wyraźnie odrębnymi jednostkami administracyjnymi. Wszystkie te państwa były w początkowym okresie zarządzane przez króli, później część z nich była monarchiami elekcyjnymi z funkcjonującymi parlamentami.

W tym okresie państwa wchodzące w skład rozbicia dzielnicowego toczyły ze sobą wojny o Koronę Kaori. Frakcje walczące w konfliktach odbierały sobie prawo do rządzenia pod koroną, co miało im dać władzę nad całym państwem, jednak skrajnie rzadko miało to miejsce, zazwyczaj otwierało to kolejny epizod wiecznych wojen. Wraz z postępem technologicznym i organizacyjnym doszło do poważnej wojny zwanej Wielką Wojną o Koronę Kaori, która doprowadziła do tak znacznych zniszczeń i wyludnienia, że przeklęto Koronę i zawiązano współpracę na poziomie gospodarczym w 6911 roku, otwierając okres Unitarny.

Okres Unitarny

Główny artykuł: Tangia (6911 EK)

Okres unitarny rozpoczął się w 6911 EK, kiedy wybudowano fortecę w Tau Atla, a w niej grafitową komnatę, gdzie złożono ku przestrodze wieków Koronę Kaori. Zawiązano jednocześnie unię gospodarczą wschodu wyspy z zachodem i założono Radę Państwa na czele z cesarzem ("τηλαν" teilan), dla którego w Luta ni Fari wybudowano ogromny pałac, i którego utrzymywano z podatków wszystkich prowincji wraz z całą świtą. Cesarz posiadał funkcję marszałka rady/spikera izby i pozostali członkowie rady nie byli mu podlegli, był dziedziczny, reprezentował wszystkie kraje naraz, dbał o porządek obrad, i posiadał jeden głos. Okres unitarny definiowało zachowanie takiego właśnie stanu rzeczy, szczególnie we wczesnym i średnim etapie.

Rewolucja Kauczukowa

Główny artykuł: Rewolucja Kauczukowa

W roku 7200 EK rozpowszechniono uprawy kauczukowca, endemicznego dla Akeiry, a w roku 7340 EK odkryto proces wulkanizacji naturalnego kauczuku. Otrzymaną w ten sposób gumę wykorzystywano do obicia obuwia żołnierzy, kół, taśm przesyłowych, uszczelek kontenerowych i zderzaków, do bielizny, produkcji kaloszy i gumek zaciskowych. Tajemnicę tego procesu natychmiast zabezpieczono tajemnicą rządową. Guma tangijska nie była eksportowana, natomiast eksportowano z Tangii gotowe, wyprodukowane produkty, na które był ogromny popyt. To zapewniło Tangii ogromny przychód, regulowany jednak przez Secht, który był bramą do bogatych potęg centrum i wschodu Kyonu, takich jak Ajdynir, Państwo Truskie, Siedmiomieście, Muria czy Olsenia. Tajemnicę produkcji gumy skutecznie utrzymano aż do 9681 EK, przez 2341 lat kyońskich, czyli 873 lat ziemskich, ponad połowę mniej, niż na Ziemi utrzymano tajemnicę produkcji jedwabiu. Eksport tych produktów był największym sukcesem komercyjnym w historii Tangii, scalił prowincje tangijskie, szczególnie przeciwko Sechtowi, wykorzystującemu swoją pozycję.

Pierwsza Wojna o Saakę

Główny artykuł: Pierwsza Wojna o Saakę

Sechtońsko-tangijskie starcia w 8844 EK.

Tangijskie prowincje porozumiały się w sprawie konieczności przerwania kontroli Sechtu nad eksportem gumy na wschód. Co prawda jakakolwiek wojna kompletnie zamknęłaby możliwości eksportu, ale z powodu cła marże na tak pożądanym produkcie zaczynały i tak ograniczać jego wartość. W 8843 zarząd Sechtu otrzymał wypowiedzenie wojny, które zignorowano - Tangijczycy uchodzili wtedy za wywyższających się dzikusów, za jakich uważano na przykład Pinusów. Tangijczycy odebrali to jako obelgę.

W 8843 siły tangijskie zaatakowały Secht w miejscowościach Afair (Tangijczyków po 3 dniach zepchnięto z powrotem do morza z minimalnymi stratami sechtońskimi), Magnis (tysiąc Tangijczyków napotkało piętnaście tysięcy Sechtończyków i po zabiciu 150, porozumiało się z wrogiem i wykonało odwrót) i Saaką, gdzie jednak starły się armie równej wielkości, a walczący tam Tangijczycy byli silniejszego sortu. Zamieszanie w szeregach Sechtu wprowadziło sprawne wykorzystywanie zatrutych strzał przez Tangijczyków, i Sechtończycy wycofali się za mury.

Tangia była na niższym poziomie od Sechtu pod każdym możliwym względem, militarnym, infrastrukturalnym, ekonomicznym, populacyjnym, moralnym, strategicznym, technologicznym czy rekonesansu. W 8845 dowódca hetyński Hazad Tabad dar Masmadōr oraz arad Konfederacji Sechtu Kazim Ya-Szalef zaatakowali Tangijczyków, zabili 1500, resztę wzięli do niewoli, z cesarzem Hari Koe na czele. Statki tangijskie pod Sechtem została zatopione co do jednego, a okręty sechtońskie ruszył na Orumilo, Reitikę i Kun Atla i zatopiły 60% floty nie stoczywszy bitwy z nikim. Secht nie żądał niczego od Tangijczyków - nie wzięto ich poważnie.

Plan trzydziestoletni

Główny artykuł: Tangijski Plan Trzydziestoletni

Z perspektywy historii, Hari Koe rozegrał swoją sytuację najlepiej jak mógł: po powrocie z niewoli sechtońskiej udowodnił tangijskim przywódcom, jak głębokie błędy popełniono i że nie ma żadnych szans na odwet zanim Tangia faktycznie nie wyjdzie z poziomu "dzikusów" za jakich brał ich Secht do poziomu cywilizacji. Argumenty cesarza były potężne, bo Hari Koe upozorował przyjaźń z aradem Sechtu Kazimem Ya-Szalefem, który lubił chwalić się dzikim plemionom jak bardzo lepsze jest jego państwo, i błyskawicznie uczył się rozwiązań cywilizacyjnych. Sechtończycy, których straty w wojnie były minimalne, a którzy nie chcieli pozbawiać się cennego dostawcy, uznali to za inwestycję, i uczyli cesarza.

Trzydziestoletni plan budowy cywilizacji Tangii cesarza Hari Koe trwał od końca wojny w 8845 EK do 8875 EK. W tym czasie zbudowano setki kilometrów dróg, flotę handlową i wojenną, wzmocniono handel z Pinu, plemionami buańskimi i Szurem, wprowadzono księgowość sechtońską opartą o przychody i rozchody, bank centralny, walutę aotai, usprawniono rynek kredytu, poprawiono produktywność rolnictwa, poprawiono uzbrojenie, wprowadzono wywiad wojskowy i zaczęto szpiegowanie Sechtu, wprowadzono rozwiniętą hierarchię wojskową i dyscyplinę żołnierską oraz departament propagandy państwowej z użyciem ulicznych nawoływaczy i mówców głoszących hasła pankaoryjskie, progresywne i narodowościowe.

Kazim Ya-Szalef do samej śmierci w 8871 roku nie podejrzewał nastrojów Sechtońskich. Jego następca Lərev Farsan dar 'urn nie był tak naiwny i wyrzucił Tangijczyków ze struktur znaczenia szczególnego, zniósł ulgi podatkowe. Tangijscy podżegacze podburzyli część społeczeństwa sechtońskiego do ataków na karawany i sklepy tangijskie, ich seria w 8875 EK przerosła oczekiwania tangijskie, stosunki tangijsko-sechtońskie stały się mocno napięte. Arad Sechtu Lərev Farsan dar 'urn po spaleniu wielkiego magazynu w Ha Agav domyślił się, że Hari Koe pociąga za sznurki w jego społeczeństwie, i przedstawił plan przeciwdziałania liderom swoich krain, ale został przez nich wyśmiany, ponieważ pamiętali oni Tangijczyków jako nieinteligentne, dzikie plemiona, niezdolne do naruszenia takiej siły jak Secht - nawet po tym jak ewakuowano Tangijczyków z Sechtu i zerwano stosunki dyplomatyczne.

Druga Wojna o Saakę

Główny artykuł: Druga Wojna o Saakę

Pożar wywołany w 8879 przez Sechtończyków w Orumilo wywołał burzę ogniową, która strawiła 80% miasta.

Południowoniemieckie bełty zapalające do kusz (Germanisches Nationalmuseum, XV wiek), podobne były wykorzystywane przez Sechtończyków do podpalania strzech w Orumilo.

Tangia z 8877 była już zupełnie innym państwem niż w 8843. Atak tangijczyków rozpoczął się w nocy 14 fo'onau 8877 EK zmasowanym atakiem na magańskie porty w Surrāt, Haden, Saace, Hasin, hetyńskie miasta Ha Agav, Haq Kabot, 'er, oraz porty Afair i Bašar w kraju urańskim. Charakterystycznie dla tej wojny, w wielu z nich użyto gazów bojowych, szczególnie raelgaru i arsenu. Atak na hetyńską stolicę Ha Agav był szczególnie olbrzymi, zużyto prawie 10 tys. kanistrów z trującą substancję, a pogoda sprzyjała atakowi, co zabiło kilkadziesiąt tysięcy cywilnych osób, w tym kobiet i dzieci. Skutki i sens ataku były szokiem dla samej Tangii i doprowadził do poważnych zaburzeń w dyscyplinie floty, ale na przeprosiny było już za późno, obie strony wiedziały, że stoją w obliczu wojny totalnej.

W 8879 roku flota sechtońska rozgromiła resztki floty tangijskiej i uderzyła na Kun Atla, Reitikę i Orumilo. W bitwie o Orumilo użyto dużej ilości substancji zapalających, co rozpętało burzę ogniową, unicestwiło 80% miasta i zabiło prawie sto tysięcy ludzi. Sechtończycy i Tangijczycy równo opisali potworności z Ha Agav i Orumilo, powoli opuszczając wzajemne animozje i obwiniając bogów wojny o zmącenie umysłów ludzi, w których zaczęto się zastanawiać nad wpływem rozwoju technologii i jego użycia przez człowieka przeciwko drugiemu człowiekowi. Po wojnie, to wywołało charakterystyczny etap humanizmu w historii zachodniego Kyonu.

Natarcie sił zachodniotangijskich (Naratajczyków, Tongamijczyków, Lutafaryjczyków i Nomeurajczyków), zmobilizowanych zagładą Orumilo, unicestwiło resztki floty przeciwnika i Tangijczycy skierowali się na Secht, który po kilku bitwach został okupowany. Ponownie oblężono Saakę, tym razem porządnie. W 8883 roku skarbce obu krajów były opustoszałe, a gospodarki w ruinie. Saakę oblegano siedem lat (2,6 roku ziemskiego) i w roku 8888 wojska tangijskie katapultowały za mury miasta zwłoki osób zmarłych na dżumę i ich przedmioty. Wywołana tym epidemia pochłonęła w 8888 - 8890 EK w sumie 57 000 osób, zanim ją wygaszono, ale miasto się nie poddało.

W 8890 roku społeczeństwa obu krajów uznały, że wojna była tak bezsensowna i z tak wielkimi stratami, że w Tangii cesarz Hari Koe został aresztowany i pozbawiony tronu, a w Sechcie Lərev Farsan dar 'urn został dekapitowany w przewrocie. Oba narody szukały już sposobu na porozumienie się, a obie armie miały dość walki w okopach. Uzgodniono winnych, przyczyny wojny, i skorzystano z Pinusów do zabezpieczania handlu między oboma stronami do czasu wygaszenia animozji.

Tangia unitarna okresu średniego

Główny artykuł: Tangia (8973 EK)

Ponieważ odbudowanie pełnych kontaktów handlowych z Sechtem od razu po tak krwawej wojnie było niemożliwe, Tangia zwróciła się do innych państw celem zdywersyfikowania rynków. Rozwinęły się kontakty z Pinu i szczególnie intensywnie komunikowano się z Buanią, gdzie budowano manufaktury i osiedla, handlowano drewnem i ohużem, tytoniem, cukrem, kuszami, pancerzami, wyrobami szklanymi (np. okularami), obuwiem gumowym, wyciągi linowe. Buańczycy wzbogacili tangijską sztukę teatralną, kulinarną i filozofię.

Tangia założyła flotę państwową, nazwaną Takatoa, i opracowała galeon, inspirowana innowacjami neszyjskimi. Prześcignęła w 9353 państwo Neszów w kolonizacji Atirai, gdzie wojska aranu starły się z dewijskiego pochodzenia tubylcami. W 8973 EK, roku wspólnym Kyonu, polityka Tangii była stadium pośrednim pomiędzy niezależną unią gospodarczą z 6911 EK, a okresem imperialnym.

Tangia unitarna okresu późnego

Główny artykuł: Tangia (9509 EK)

Do roku 9495 EK karajska sekta "Gwiezdna Droga", Yul-Yoa, scalała społeczeństwo tangijskie ponad regionalnymi podziałami. Dołączyła do niej Kalia, cesarzowa, która następnie dokonała w 9495 EK przewrotu nad Radą Państwa, czyniąc jej członków swoimi marionetkami. Oficjalnie Rada jeszcze istniała, ale doradzała cesarzowej, zupełnie tracąc prawo weta.

Tymczasem Buania, nie mogąc porozumieć się wewnętrznie między swoimi plemionami, i tocząc ze sobą wojny, wreszcie od 9266 EK stopniowo zaczynała integrować się z Tangijczykami. Ostatecznie, do roku 9509 EK Buania była pełnoprawnym członkiem Unii Tangijskiej, wielu Buańczyków przyjęło karaizm, a jej wódz formalnie miał stanowisko przy Radzie.

Okres imperialny

Przejście od okresu unitarnego do imperialnego było płynne. W późnym okresie unitarnym, np. 9509 EK, Rada Państwa i tak straciła prawo weta, ale jeszcze istniała, doradzając cesarzowi. Maksymalnie do 9640 EK doszło do znacznie dalszych, głębokich przemian politycznych. Przede wszystkim zasabotowano systemy demokratyczne, tj. republiki Tongami, Lutafaryjską i Nomeurajską. We wszystkich trzech uznano, że cesarska partia Yul-Yoa jest jedyną dopuszczalną i z czasem odwołano wybory. W kilku dalszych prowincjach doszło do przewrotów procesarskich przeciwko lokalnym monarchiom. Z początku w dwóch dawnych republikach i jednej dawnej monarchii w miejsce prezydentów czy króli powołano tzw. kaoritanu, czyli władców, którzy podlegali tylko pod cesarza, ale formalnie rządzili pod słynną Koroną Kaori, którą wydobyto z grafitowej komnaty, i pod którą zaczęli na powrót rządzić cesarzowie. Jeden system polityczny po drugim upadał i powoływano nowych kaoritanu. System też wyjątkowo dobrze przyjął się w Buanii, gdzie uznano go za usprawnienie dotychczasowej buańsko-tangijskiej administracji.

Trzecia Wojna o Saakę

Główny artykuł: Trzecia Wojna o Saakę

Kres imperium

Okres imperialny nawiązywał mocno do okresu kaoryjskiego i był antagonizmem okresu unitarnego. Tradycje demokratyczne zostały zarzucone. Doszło do przemian kulturowych, gdzie propaganda państwowa promowała posłuszeństwo u obywateli. Z czasem, nazwiska rodowe nabrały autorytetu. W środkowym etapie, zwanym złotym wiekiem Tangii, zarządzanie jeszcze było na tyle wydajne, że w kraju zapanował pokój, dobrobyt, a Tangia wyprzedziła inne państwa w poziomie cywilizacyjnym. Ten czas trwał około pięćdziesięciu lat: od ok. 9700 EK do 9750 EK. Ten system nie mógł istnieć długo, ponieważ kraju zapanował neofeudalizm, będący mieszanką systemu feudalnego przemieszanego z potężniejącymi praktykami kapitalistycznymi. To właśnie one sprowadziły na kraj szereg kryzysów, do tego wstrząsnęły nim powstania coraz to mocniej uciskanych niewolników oraz klęski naturalne. Ostatecznie, w stolicę kraju uderzył duży meteoryt, który zaburzył żniwa na całym świecie i wprowadził chaos w Tangii, kończący się wojną domową, która położyła kres Imperium.

Polityka Tangii złotego wieku

Kwadratowy emblemat używany w niektórych dokumentach.

Polityka cesarstwa tangijskiego w jej Złotym Wieku jest skomplikowana. Z uwagi na historię państwa, należące do niego tereny należy rozdzielić na tereny tangijskie (Kaorytów), buańskie, tereny podbite, kolonie zamorskie (np. Ma'uri), działania terytorialne Takatoa, i wyspę Atirai. W każdym z tych regionów zasięg władzy cesarskiej jest nieco inny i samo prawo jest inne, zatem w znaczeniu administracyjno-legislacyjnym Tangia pozostała federacją.

Jednocześnie należy odróżnić Imperium z lat 9654-9750 EK, które opisuje niniejszy artykuł, od tego z 9751-9866 EK, które opisuje odpowiedni artykuł. Tangia lat 9654-9750 EK miała najsilniejszy wizerunek monarchistyczno-arystokratyczny, z niemal boskim kultem cesarza (ay. "τηλαν" teilan) i podległych mu kaoritanu (ay. "καοριτανυ" kaoritanu) i świetnie rozwiniętą arystokracją, która początkowo zarządzała handlarzami i zezwalała niezależnym kompaniom handlowym na działania kolonialne, przede wszystkim na terytorium Pinu, Atirai i którym pozwoliła na zarządzanie nawet istotnymi międzynarodowymi trasami handlowymi (Tangia-Secht, Tangia-Dewia, Tangia-Ajdynir, Tangia-Szur, Tangia-Nuaria). W tym okresie kraj zatem wycofał się z merkantylnego zarządzania na pół-merkantylne, pół-feudalne. W późniejszych latach, 9751-9866 EK, niezależni handlarze przekształcili się w magnatów bez wstępu do pałaców, bez sztandaru, bez tytułów szlacheckich, ale zdobyli taką potęgę (faktyczną, ekonomiczno-społeczną potęgę), że nabywali faktyczną władzę polityczną pomimo braku tytułów szlacheckich i dzięki rynkowi kredytu, który udzielali arystokracji, zupełnie zakłócili istniejący ład społeczny. Niedoświadczony kapitalizm doprowadził też wtedy do kilku kryzysów gospodarczych, co w połączeniu z gospodarką kolonialno-wyzyskową opartą w coraz większej mierze o nieludzkie wykorzystywanie niewolników, uderzenie meteorytu w Kunatla w 9867 EK, z coraz silniejszymi ruchami socjalistycznym i komunistycznym wśród warstw chłopskiej i robotniczej, i fatalnymi plonami doprowadziło ostatecznie do wojny domowej i powstania republiki.

Istotnym faktem odróżniającym Imperium Tangijskie od wcześniejszych okresów (np. 8973 EK czy 9509 EK) było też zejście religii (karaizmu) na drugi plan. Odłam juljoański (ay. "γιυλ-γιοα καράιγιομι " yul-yoa karaiyomi, dosł. "religia karai gwiezdnej rzeki") stabilnie opanował cały kraj i, co ważniejsze, przeniknął wszystkie struktury polityczne. I choć Buania posiadała bardzo wysoką autonomię i specjalny status, pozwalający jej wyznawać własną religię rodzimą (Buae), to karaizm wyznawało tam 40%, w tym wiele elit społecznych. Ponadto karaizm był kompatybilny z wieloma wierzeniami Buae, ponadto karaizm był ze swojej specyficznej definicji stworzony dla wyspiarskich organizmów politycznych, nie obszarów kontynentalnych, więc i sama religia uległa przemianie. Ostatecznie doprowadziło to do odmian karaizmu zwanych "buańskim karaizmem" i "pinuskim karaizmem", które były uznane oficjalnie w Imperium epoki 9866 EK, ale w tu opisywanym okresie 9654-9750 jeszcze nie zawsze i nie wszędzie. Faktem jest, że w 9654-9750 religia była już oczywistym narzędziem państwa tangijskiego w rękach cesarza.

Struktury władzy

Na najwyższym poziomie władzy znajduje się suweren, którym jest cesarz Tangii. Cesarz jest dziedziczny, domyślnie, albo wybierany przez urzędujących kaoritanu przy wsparciu rady nadzwyczajnej. Zasiada on na tronie w Luta ni Fari albo w Kun Atla (późniejszy okres) pod legendarną Koroną Kaori, z której wyjęto piętnaście klejnotów. Rozkazy cesarskie są wdrażane poprzez przekazanie ich przedstawicielom cesarza najwyższej możliwej rangi, nazywanym kaoritanu, którzy noszą pierścień z jednym z klejnotów Kaori lub z jego repliką. Kaoritanu jest mianowany przez cesarza osobiście i występuje tylko jeden na region. Cesarz posiada władzę odwołania kaoritanu, czasowego lub trwałego pozbawienia go władzy, albo skazania go na śmierć. W większości dominiów panuje zasada "wasal mojego wasala nie jest moim wasalem", co oznacza, że cesarz nie może wydawać poleceń np. tanu, i musi przekazać kaoritanu stosowne polecenie wydania rozkazu, i dopiero to zobowiązuje do czegokolwiek kaoritanu. Ta zasada była jednak niepisana i w praktyce usłyszenie rozkazu od stanowiska wyższego bardzo rzadko powodowało sprzeciw.

Dominium (tonno'o) jest rządzone przez cesarza i jego kaoritanu. Dominia dzielą się na prowincje (mau), na czele każdej prowincji stoi kaoritanu. Prowincje dzielą się na hrabstwa (huon), rządzone przez hrabich (huontanu). Hrabstwa dalej dzielą się na dystrykty (mei'i), rządzone przez zarządców (mouri). Strukturę władzy na najwyższym poziomie w latach 9654 - 9750 odzwierciedla poniższy spis, przedstawiający spis władców tangijskich, cesarza i jego kaoritanu, na rok 9750 EK.

Cesarz Yul-Yoa Aku Olo'o (Τηλαν Γιυλ-Γιοα ΑΚΥ ΟΛΟ'Ο)

1. Dominium Kaori (Καορι Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Naratai: lord Nato'era Maku (Νατο'ερα Μακυ, Ναραταινα Καοριτανυ)
   2. Kaoritanu prowincji Tongami: lord Katu Atori (Κατυ Ατορι, Τονγαμινε Καοριτανυ)
   3. Kaoritanu prowincji Luta ni Fari: lord Hatei Utlamari (Χανη Υτλαμαρι, Καοριτανυ υ Λυτα νι Φαρι)
   4. Kaoritanu prowincji Nomeurai: lord Kao Kapori (Καο Καπορι, Νομευραινε Καοριτανυ)
   5. Kaoritanu prowincji Marao: lord Tane'ane Apori (Τανε'ανε Απορι, Μαραονα Καοριτανυ)
   6. Kaoritanu prowincji Orumilo i Rejtika: lady Kalia Warine (Καλια Υαρινε, Καοριτανυ υ Ορυμιλο νι Ρητικα)
   7. Kaoritanu prowincji Takangari: lord Takakori Harani (Τακακορι Χαρανι, Τακανγαρινε Καοριτανυ)
   8. Kaoritanu prowincji Kun Atla: lord Matu Matei (Ματυ Ματη, Κυν Ατλανα Καοριτανυ)
2. Dominium Buania (Busy, Πυ-Γιο Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Saboem: lord nieznany
   2. Kaoritanu prowincji Kehaem: lord nieznany
   3. Kaoritanu prowincji Uriikem: lord nieznany
   4. Kaoritanu prowincji Ahoem: lord nieznany
   5. Kaoritanu prowincji Unem: lord nieznany
   6. Kaoritanu prowincji Pobeem: lord nieznany
   7. Kaoritanu prowincji Feutsyem: lord nieznany
   8. Kaoritanu prowincji Ykenbegá: lord nieznany
   9. Kaoritanu prowincji Ñyem: lord nieznany
   10. Kaoritanu prowincji Laisyem: lord nieznany
3. Dominium Pinu (Πινυ Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Atla Apori: lord Kanu Kaluli (Κανυ Καλυλι, Ατλα Απορινε Καοριτανυ)
   2. Kaoritanu prowincji : lord Kakari Mari (Κακαρι Μαρι, Ταυ Φυνυνα Καοριτανυ)
   3. Kaoritanu prowincji Pinu Lau: lord Ron Kut Keri (Ρον Κυτ Κερι, Πινυ Λαυνα Καοριτανυ)
   4. Kaoritanu prowincji Kaputu Au: lady Ao Karoni (Αο Καρονι, Καπυτυ Αυνα Καοριτανυ)
   5. Kaoritanu prowincji Opila Muli: lord (Χαρα Μαραι, Οπιλα Μυλινε Καοριτανυ)
   6. Kaoritanu prowincji Yo'ati Muli: lady Sakoma Neluli (Σακομα Νελυλι, Γιο'ατι Μυλινε Καοριτανυ)
   7. Kaoritanu prowincji Komipuli: lady Kalasi Kuli (Καλασι Κυλι, Κομιπυλινε Καοριτανυ)
4. Dominium Wysp Zachodnich (Οκιτα Νημιλυν Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Akeira: lord Matatu Futlari (Ματατυ Φυτλαρ, Ακηρα Καοριτανυ)
   2. Kaoritanu prowincji Hiranea: lord Kal Fanglari (Καλ Φανγλαρι, Χιρανεα Καοριτανυ)
5. Dominium Atirai (Ατιραι Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Atirai: lord Konnari Ma'ohea (Κονναρι Μα'οχεα, Ατιραι Καοριτανυ)
6. Dominium Ma'uri (Μα'υρι Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Ma'uri: lord Tane'ane Nui-Kao (Τανε'ανε Νϋι-Καο, Μα'υρι Καοριτανυ)
7. Dominium Antarktyczne (Μενγιοα Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Wyspa Nowocesarska: lord Larimena Karifoe (Λαριμενα Καριφοε, Τηλαν Αχαρι Καοριτανυ)
8. Dominium Demarkacyjne Dzikich Ziem (Κεπορο υ Ιλο Κυνα Τοννο'ο):
   1. Kaoritanu prowincji Karere: lord Uminaro Karui (Υμιναρο Καρυι, Καρερε Καοριτανυ)
   2. Kaoritanu prowincji Kal Kapora: lord (Καλ Κυλι, Καλ Καπορα Καοριτανυ)
9. Samodzierżawstwo Takatoa (Υρα Τακατοα):
   1. Kaoritanu prowincji Samodzierżawstwa Takatoa: admirał Ariano Tonu (Αριανο Τονυ, Τακατοα Ταυτανυ)

Cesarz Tangii

Główny artykuł: Cesarz Tangii

Cesarz Tangii (ideogram klinowy: , ay. "Τηλαν" Teilan /'teĭɫan/, mhn. "Τήλαν" Téilan /tej˦lan/) - tytuł monarszy władcy Tangii. Zakres władzy cesarza ideologicznie jest absolutny, ale zgodnie z regułą "wasal mojego wasala nie jest moim wasalem" (ay. "Κανμαλονα κανμα ραόν κανμαλο" kanmalona kanma raon kanmalo) bezpośrednie polecenia wydaje wyłącznie kaoritanu. Cesarz jednak ma instrumenty politycznego nacisku na kaoritanu: może ich do woli odwoływać i mianować. Oprócz tego, z uwagi na kult jednostki cesarza w tej epoce, sprzeciwienie się cesarzowi miało bardzo niebezpieczne skutki polityczne dla kaoritanu. Wierzono, że taki system jest najlepszy, ponieważ cesarz zachowywał kontrolę nad ogółem kraju, ale nie wdawał się w szczegóły, nad którymi nie byłby w stanie zapanować z uwagi na wielkość imperium. Z tego powodu od cesarzy oczekiwano, że ich polecenia będą wydawane tam, gdzie jest to konieczne. Podpisane rozkazy cesarskie, zwane mutai ("μυται") miały moc prawną.

Pierwotnie instytucja cesarza była eksperymentem politycznym mającym za zadanie utworzenie członka rady państw Tangii, którego podstawowym celem byłoby bycie bezspornym i bezstronnym, elementem spajającym cały kraj, utrzymanym z podatków wszystkich państw podległych oraz prowincji, i odpowiedzialnym zarówno za porządek obrad poprzez sztucznie wymagany szacunek wobec jego osoby, jak i za proponowanie inicjatyw pod głosowanie. Praktyka ta wychodziła różnie i najczęściej cesarz był marionetką albo pewnych prowincji, albo całej rady. W nowszych czasach powiązania religijne z fanatykami karaistycznymi nadały cesarzowi realną władzę, która zniosła radę jako najwyższą instancję, jako niewydajną, i ustanowiła cesarza jedynym, najwyższym władcą tak w aspekcie ustawodawczym i wykonawczym, jak i sądowym i religijnym. Cesarz zasiadał na początku epoki (9640 EK) w Luta ni Fari, tradycyjnej stolicy wyspy. Potem zasiadał w ogromnym kompleksie pałacowym w Kun Atla, wydając zazwyczaj rozkazy zasiadając pod wielokrotnie restaurowaną Koroną Kaori.

Kaoritanu

Główny artykuł: Kaoritanu

Kaoritanu (ay. "Καοριτανυ") sprawowali nad poszczególnymi regionami kraju takimi jak Naratai czy Tongami. Zastąpili oni królów i prezydentów republik oraz wodzów regionów plemiennych. Początkowo było 10 kaoritanu, rządzących wyspami Kaori, Atirai i Hiranea. W 9750 roku każdy region posiadał swojego kaoritanu, było ich aż 32 plus zarządca marynarki wojennej.

Kaoritanu byli mianowani i odwoływani przez cesarza i przyjmowali od niego rozkazy. W przypadku braku rozkazów, rządzili samodzielnie. Zdarzało się, że władcy mniej istotnych regionów nie otrzymywali rozkazów od cesarza wcale (np. Pinu Lau).

Takatoa

Główny artykuł: Takatoa

Takatoa jest marynarką państwową Tangii. W latach największej ekspansji oceanicznej, Takatoa z formalnego punktu widzenia posiadała własny kodeks działania i musiała funkcjonować w dużej mierze jak oddzielna formacja administracyjna z cesarzem tangijskim jako seniorem. Ponieważ odległości geograficzne pomiędzy poszczególnymi częściami imperium były olbrzymie, terytoria, którym nie nadano własnych praw administracyjnych były zarządzane oddzielnie przez Takatoa i na podstawie praw ustanowionych przez admiralicję. Współzależność okrętów od administracji lądowej powodowała, że hierarchia polityczna generalnie była zachowywana. Takatoa w 9700 i 9750 roku zajmowała się administracją całych tysięcy mniejszych wysp Wszechoceanu oraz różnych czasowych lub permanentnych kolonii kontynentalnych ustanawianych w różnych częściach globu. To nie administracja cesarska lub najbliższego dominium miała dbać o te kolonie, ale Takatoa w zależności od ekonomicznej opłacalności kolonii lub celów politycznych.

Istniało prawo pierwszeństwa dekretu cesarskiego. W związku z nim, terytorium, któremu nadano własne prawa administracyjne ze skutkiem natychmiastowym i bez prawa do sprzeciwu przechodziło z władzy Takatoa na władzę ustanowionych dekretem organów, wpierw wchodząc w okres przejściowy, a następnie całkowicie. Nie zawsze jednak było to egzekwowane, ponieważ nie zawsze kolonie - a niektóre z nich były oddalone od innych ziem o całe tysiące kilometrów żeglugi - miały szansę dowiedzieć się o nadaniu im praw. Z tego względu głównie prawa nadawano tym obszarom, które, po pierwsze, były dostatecznie rozwinięte, a po drugie, gdzie nie dało się ukryć faktu zaistnienia dekretu, na przykład poprzez intensywne kursowanie wielu okrętów na ten teren.

Polityka zagraniczna

Tangijska polityka zagraniczna jest nastawiona na wyzysk w krajach, które można podbić, i handel w krajach, których podbić się nie da lub się nie opłaca. Podbito Pinu i Dzikie Ziemie i wchłonięto tysiące wysp od Atirai po wyspę Nowocesarską - rdzenną ludność zazwyczaj wywieziono siłą na okrętach i rozproszono po imperium, masowo wcielając w szeregi niewolników, szczególnie rdzenną ludność pinuską i atyrajską. Kilkadziesiąt czy odnośnie niektóry miejsc nawet kilkaset lat po tych działaniach podbite tereny nabrały charakteru całkowicie tangijskiego. Inaczej jest z Buanią, która zachowała bardzo wysoką autonomię, jednocześnie masowo czerpiąc z rozwiązań tangijskich i stopniowo mieszając się z Tangijczykami.

Polityka prawdziwie zagraniczna jest prowadzona przede wszystkim z Sechtem, Państwem Neszów, Szurem, ale w Złotym Wieku zasięg kontaktu bezpośredniego został rozszerzony i objął olseńską Nuarię, a także Murię i Ajdynir. Te bliższe relacje są handlowe, ale napięte i na zasadzie rywalizacji z przymuszoną współpracą. Tangijska doktryna Złotego Wieku zakłada pokaz potęgi, ale imperium nie dążyło do starcia. Relacje z dalszymi państwami takimi jak Muria, Nuaria czy Ajdynir są przyjaźniejsze i stricte nastawione na handel. Relacje z innymi państwami są głównie pośrednie i dotyczą uprzejmej wymiany korespondencji.

Geografia, klimat i podział administracyjny

Wyższy podział administracyjny posiada poniższą strukturę. Poniższa lista je przedstawia wraz z przyjętym tłumaczeniem:

1. τοννο'ο tonno'o /'tonnoʔo/ - dominium, rządzone przez cesarza za pośrednictwem kaoritanu,
2. μαυ mau /mœː/ - region, rządzony przez kaoritanu /'kaoɾitanʉ/ (wielkich lordów) i podległych im tanu /'tanʉ/ (lordów),
3. χυον huon /ɦuon/ - hrabstwo (τανυκυνα tanukuna /'tanʉkʉna/, tzw. "ziemia pańska") rządzone przez huontanu /'ɦuontanu/ (hrabich),
4. μη'ι mei'i /'mejʔi/ - dystrykt, rządzony przez mouri /'mœʉ̯ɾi/ (zarządzców).

Zatem podział administracyjny najwyższego szczebla (dominiów) jest widoczny na mapie poniżej, z zaznaczeniem, że jest to mapa na rok 9750 EK:

Dominium Kaori

✦ “Τοννο'ο·υ·Καορι·Νημι” /'tonnoʔo ʔi 'kœːɾi 'nejmi/ język ayu   ⌑ Dominium Kaori

Dominium Kaori (ay. Καορι /'kœːɾi/) znajduje się na wyspie Kaori, dużej wyspie na zachód od kontynentu. Posiada znaczne terytorium (drugie pod względem powierzchni po Pinu) oraz największą populację z całego cesarstwa. Jest centrum politycznym, militarnym i handlowym. Stolicą jest miasto Kun Atla.

Strefy wysokościowe na Kaori.

Geograficznie i klimatycznie jest to teren mocno zróżnicowany. Wyspa ma pochodzenie tektoniczne i znajduje się na zderzeniu kilku płyt kontynentalnych. W jej centrum znajduje się sześć potężnych łańcuchów górskich o przewyższeniach przekraczających 10 tys. metrów nad poziomem morza. Te łańcuchy górskie, jak również wiele łańcuchów mniejszej wysokości, rozdzielają wyspę i tworzą wyraźne pustkowie pośrodku. Z tego względu na Kaori stosuje się czasami podział wysokościowy:

• Lanakuna (ΛΑΝΑΚΥΝΑ /'ɫanakʉna/) to strefa nizin. Obejmuje obszary od poziomu morza i 1020 hPa do wysokości ciśnienia 794 hPa, to jest do około 2000 metrów.
• Lanameira (ΛΑΝΑΜΗΡΑ /'ɫanamejɾa/) to strefa wyżyn i gór mniejszych. Są to wszystkie obszary górskie zdolne do normalnego, stałego zamieszkania, wraz z prowadzeniem życia, włączając w to takie elementy życia jak przebieg ciąży, przechodzenie chorób czy dorastanie dzieci. Jest to obszar od 2000 metrów do 6000 metrów. Kończy się tam, gdzie ciśnienie atmosferyczne spada poniżej 50%, tj. 471 hPa.
• Tang-lana (ΤΑΝΓΛΑΝΑ /'taŋ(g)ɫana/) to strefa wysokościowa rozciągająca się od 6000 metrów do 8000 metrów. To obszar gór, w którym wytrenowane osoby są w stanie przebywać przez dłuższy czas, ale gdzie prowadzenie normalnego życia jest już wykluczone. To obszary do 355 hPa ciśnienia atmosferycznego.
• Tautang-lana (ΤΑΥΤΑΝΓ-ΛΑΝΑ /'tœːtaŋ(g)ɫana/) to strefa śmierci. Rozciąga się od 8000 metrów do 10000 metrów lub do spadku ciśnienia 264 hPa. W tym obszarze osoby wybitnie wytrenowane są w stanie spędzić kilka-kilkanaście godzin. Te wysokości są przekroczeniem granicy powyżej której człowiek nie jest w stanie się już zaadaptować, rany przestają się goić, a człowiek bardzo powoli zaczyna umierać. Dłuższy postój w tej części spowoduje śmierć.
• Aralang-lana (ΑΡΑΛΑΝΓ-ΛΑΝΑ /'aɾaɫaŋ(g)ɫana/) to strefa przyspieszonej śmierci. Oznacza wszystkie stratosferyczne terytoria górskie powyżej 10 000 metrów nad poziomem morza lub poniżej 264 hPa. Przebywanie na tych wysokościach wymaga pełnego kombinezonu pod przynajmniej częściowym ciśnieniem. W przeciwnym wypadku dochodzi do utraty przytomności w ciągu 60 sekund i zgonu w ciągu 30 minut.

Grafika w rozdz. 6144 x 4260 px

Historycznie, Kaori przede wszystkim dzieliła się na wschód i zachód. Z uwagi na klimat tej części Kyonu, średnio co około dwa lata (ale z możliwością wychyleń od 1 do 10 lat) to wschód, to zachód był na zmianę żyzny lub pustynniał. Kiedy jedna część kraju była wilgotna, a ziemia wydawała plony, to druga pustynniała. To dostrzeżenie właśnie tego faktu doprowadziło po wielu latach wewnętrznych konfliktów do zawiązania Unii Tangijskiej w 6911 roku.

Podział administracyjny

W 9640 roku Tangia finalnie rozwiązała stanowiska monarsze i demokratyczne. Zarządcami poszczególnych regionów zostali kaoritanu. W 9688 roku wydzielono administracyjnie Wyspy Zachodnie do osobnego dominium, a wyspa Kaori była oddzielnym dominium. Zatem, w 9700 roku, na wyspie Kaori było osiem prowincji i ośmiu kaoritanu.

Dominium		Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Mapa
DOMINIUM KAORI		Καορι Τοννο'ο Kaori Tonno'o	Kun Atla Κυν Ατλα	36 526 988	829 379 km²
Zdjęcie	Jednostka	Nazwa/klin	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Naratai	Μαυ Ναραται mau Naratai	Naratai Ναραται	8 985 639	123 834 km²	lasy deszczowe, bagna, trawy, wybrzeża	KNA
	Region Tongami	Μαυ Τονγαμι mau Tongami	Tounarao Τουναραο	5 040 724	92 493 km²	lasy deszczowe, równiny, stepy, wyżyny, wysokie góry, wybrzeża	KTO
	Region Luta ni Fari	Μαυ Λυτα νι Φαρι mau Luta ni Fari	Luta ni Fari Λυτα νι Φαρι	3 272 818	45 482 km²	lasy deszczowe, sawanna, góry, step	KLU
	Region Nomeurai	Μαυ Νομευραι mau Nomeurai	Hatlangao Χατλανγαο	2 228 146	45 864 km²	lasy deszczowe, sawanna, góry, step	KNO
	Region Marao	Μαυ Μαραο mau Marao	Tungu i Marao Τυνγυ υ Μαραο	336 048	92 875 km²	stepy, pustynia, równiny, wyżyny, wysokie góry, wybrzeża	KMA
	Region Orumilo i Reitika	Μαυ Ορυμιλο νι Ρητικα mau Orumilo ni Reitika	Orumilo, Reitika Ορυμιλο, Ρητικα	7 013 182	78 734 km²	sawanna, równiny, lasy deszczowe, góry, wybrzeża	KOR
	Region Takangari	Μαυ Τακανγαρι mau Takangari	Tungu i Takangari Τυνγυ υ Τακανγαρι	737 845	186 897 km²	pustynia, lasy deszczowe, lasy, stepy, wyżyny, wysokie góry	KTK
	Region Kun Atla	Μαυ Κυν Ατλα mau Kun Atla	Kun Atla Κυν Ατλα	8 912 585	163 200 km²	wybrzeża, lasy, lasy leszczowe, równiny, stepy, góry	KKN

Ukształtowanie terenu

Główny artykuł: Mapa wyspy Kaori

Dominium Buania

✦ “Busy” /busɯ/ język buański   ⌑ Buania

✦ “Τοννο'ο·υ·Πυ-Γιο” /'tonnoʔo ʔi 'pujo/ język ayu   ⌑ Dominium Buania

Buania to duża kraina kontynentalna na zachodzie Kyonu znajdująca się na południe od Pinu, ale na północ od Szuru. Posiada łagodny klimat ze znaczną liczbą rzek i bujną roślinność. Posiada bardziej urodzajne gleby niż pozostałe krainy i ciepły, łagodny klimat. Bogata w ohuż. Prowincje w Buanii nazywane są "em", jest ich dziesięć, zatem i występuje dziesięciu kaoritanu.

Dominium		Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Mapa
DOMINIUM BUANIA		Busy Πινυ Τοννο'ο Pinu Tonno'o	Saboat Saboat / Σαποατι	19 381 667	900 115 km²
Zdjęcie	Jednostka	Nazwa/klin	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Saboacki	Saboem	Saboat	6 977 400	135 013 km²	wybrzeża, lasy, równiny, pola, pagórki	BSB
	Region Kehacki	Kehaem	Kehaseat	4 651 600	101 312 km²	wybrzeża, dżungla, lasy deszczowe, bagna	BKS
	Region Urycki	Uriikem	Feketaba	3 488 700	88 929 km²	wybrzeża, wzgórza, góry, jeziora, bagna, las liściasty, las iglasty	BUM
	Region Ahoacki	Ahoem	Ahoat	290 725	64 471 km²	wybrzeża, bagna, dżungle	BAT
	Region Unacki	Unem	Migába	872 175	95 409 km²	wybrzeża, jeziora, bagna, góry, wzgórza	BUN
	Region Pobecki	Pobeem	Rýul	678 358	46 888 km²	wybrzeża, dżungla, lasy liściaste, jeziora	BPM
	Region Feucki	Feutsyem	Feutsyat	775 267	107 110 km²	wybrzeża, bagna, dżungle, lasy liściaste, lasy iglaste	BFC
	Region Ykenbecki	Ykenbegá	Begárýat	387 633	104 410 km²	góry, bardzo wysokie góry, wzgórza, kotliny, lasy iglaste, pustynia	BYB
	Region Niecki	Ñyem	Ñybeul	290 725	96 707 km²	góry, wzgórza, dżungle, jeziora, bagna, rwące rzeki	BNM
	Region Laisujecki	Laisyem	Isrobeul	969 083	59 866 km²	wybrzeża, lasy iglaste, lasy cedrowe	BLS

Dominium Pinu

✦ “Τοννο'ο·υ·Πινυ” /'tonnoʔo ʔi 'pinu/ język ayu   ⌑ Dominium Pinu

Dominium Pinu znajduje się w Kanisji, jest dużym półwyspem bezpośrednio na południe od wyspy Kaori. Posiada granicę lądową z Buanią i Terytorium Demarkacyjnym Dzikich Ziem. Największa prowincja Imperium, ale o najmniejszej gęstości zaludnienia. Do Trzeciej Wojny o Saakę w latach 9654-9662 EK stanowiła niepodległe państwo o nazwie Pinu, w wojnie większość ludności autochtonicznej albo została wywieziona z półwyspu w charakterze niewolników, albo zginęła (wskutek działań wojennych, zbiorowych mordów, od chorób). Obecnie autochtoni stanowią 9% populacji, głównie wymieszanej z Tangijczykami i Buańczykami i akceptujących ich zwyczaje i religie, dodatkowe 2% wciąż żyje w dżunglach prowadząc tradycyjny tryb życia. Półwysep jest relatywnie płaski, z łagodnym wzniesieniem w jego centrum, i jest niemal w całości porośnięty gęstymi lasami deszczowymi. Posiada najłagodniejszy klimat ze wszystkich terytoriów i umiarkowanie żyzne gleby. Stolicą jest Atla Apori, młode miasto założone przez Tangijczyków w 9655 EK.

Dominium		Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Mapa
DOMINIUM PINU		Πινυ Τοννο'ο Pinu Tonno'o	Atla Apori Ατλα Απορι	7 752 667	1 058 701 km²
Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Atla Apori	Μαυ Ατλα Απορι mau Atla Apori	Atla Apori Ατλα Απορι	4 031 387	102 614 km²	wybrzeża, dżungle, wodospady, rwiste rzeki	PAA
	Region Tau Funu	Μαυ Ταυ Φυνυ mau Tau Funu	Kulai Κυλαι	775 267	463 207 km²	wybrzeża, dżungle, wzgórza, wodospady, rwiste rzeki, bagna	PTF
	Region Pinu Lau	Μαυ Πινυ Λαυ mau Pinu Lau	Oañiat bu. Oañiat / ay. Οανιατι	155 053	93 960 km²	bardzo gęste dżungle, rwiste rzeki, wodospady, bagna	PPL
	Region Kaputu Au	Μαυ Καπυτυ Αυ mau Kaputu Au	Nyaluli Mauk Νιαλυλι Μαυκι	1 046 610	124 044 km²	wybrzeża, dżungle, wzgórza, wodospady, rwiste rzeki, bagna	PKA
	Region Opila Muli	Μαυ Οπιλα Μυλι mau Opila Muli	Opilapu Οπιλαπυ	426 397	90 251 km²	wybrzeża, bagna, dżungle, rwiste rzeki	POM
	Region Yo'ati Muli	Μαυ Γιοατι Μυλι mau Yo'ati Muli	Feutaoiat bu. Feutaoiat, ay. Φευταογιατι	503 923	107 148 km²	bagna, gęste dżungle, wybrzeża, urwiska	PYM
	Region Komipuli	Μαυ Κομιπυλι mau Komipuli	Komi Κομι	814 030	77 476 km²	wybrzeża, dżungle, wzgórza	PKP

Dominium Wysp Zachodnich

✦ “Τοννο'ο·Οκιτα·Νημιλυν”/'tonnoʔo ʔi 'ʔokita 'nejmiɫʉn/ język ayu   ⌑ Dominium Wysp Zachodnich

Wyspy Zachodnie odnoszą się do dwóch wysp bezpośrednio na zachód od wyspy Kaori. Są to większa Akeira na północy ze stolicą w porcie Uruna i mniejsza wyspa Hiranea na południu ze stolicą w mieście Yatlomea. Obie wyspy mają istotne znaczenie handlowe, są ważnym punktem tranzytowym w handlu towarami tak dalej na zachód do Atirai i dalej z Murią i Ajdynirem, jak i z Neszami na północy. Ponadto, mają znaczenie produkcyjne, ponieważ wytwarza się tam cukier. Historycznie, Akeira jest wyspą, z której pochodzi kauczukowiec. Wyspy mają też bardziej urodzajne ziemie i produkują więcej żywności niż zużywają, dzięki czemu sprzedają zapasy okrętom. Specjalizują się w imporcie narzędzi stoczniowych i materiałów zamiennych, i naprawiają okręty.

Dominium		Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Mapa
DOMINIUM WYSP ZACHODNICH		Τοννο'ο Οκιτα Νημιλυν Tonno'o i Okita Neimilun	Atla Apori Ατλα Απορι	4 472 692	135 682 km²
Zdjęcie	Jednostka	Nazwa/klin	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Akeira	Μαυ Ακηρα mau Akeira	Uruna Υρυνα	2 683 615	97 844 km²	lasy deszczowe, wybrzeża	OAK
	Region Hiranea	Μαυ Χιρανεα mau Hiranea	Yatlomea Γιατλομεα	1 789 077	37 838 km²	lasy deszczowe, wybrzeża	OHI

Dominium Atirai

✦ “Τοννο'ο·υ·Ατιραι·Νημι” /'tonnoʔo ʔi 'ʔatiɾaj 'nejmi/ język ayu   ⌑ Dominium Atirai

Atirai jest obszarem państwa Tangijskiego o statusie kolonii dojrzałej i należała pierwotnie do tangijskiej grupy wysp odległych, a w złotym wieku Tangii stanowi niepodległe dominium. Ta jednostka administracyjna jest położona na równikowej wyspie o rozmiarach 391 km na 411 km o powierzchni 109 692 km², w olbrzymiej odległości 6 901 km od północnych skrajów Akejry i 8 641 km na wschód od zachodnich wybrzeży wyspy Tangia, znajduje się w regionie Dewii bardziej niż Kanisji, do której dzieli ją odległość "zaledwie" 4 379 km. Jest wyspą wulkaniczną o złożach siarki i złota, egzotycznych przypraw, jest kolonią karną i miejscem badań naukowych, stanowi jako baza tangijska poważny punkt handlowy z Dewią. Wyspą zarządza jeden kaoritanu. Atirai przecina równik.

Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Atirai	Μαυ Ατιραι mau Atirai	Alai Ara Αλαι Αρα	1 863 622	109 692 km²	wybrzeża, równiny, wulkany	ATI

Tangia napadła na wyspę w 9401 EK, pokonała miejscowe statki, a lokalną ludność zabrała w niewolę. Atirai znajduje się w tak ogromnej odległości od Tangii, że posiada autonomię w dosłownie wszystkim, czyniąc ją de facto niepodległym państwem w zaawansowanej unii z Tangią. Ważny punkt na szlakach eksploracyjnych tangijskiej floty handlowej, żegluga w te strony stała się szczególnie intensywna w złotym wieku Tangii z uwagi na szlak wody, nie tylko dalej na zachód w celach handlowych z Murią i Ajdynirem, ale też na północ z Dewijczykami Państwa Neszów.

Dominium Ma'uri

✦ “Τοννο'ο·υ·Μα'υρι·Νημι” /'tonnoʔo ʔi 'maʔʉɾi 'nejmi/ język ayu   ⌑ Dominium Ma'uri

Wyspa Ma'uri znajduje się na oceanie, daleko na zachód i południe. Jest to najbardziej oddalony punkt, gdzie sięga cesarstwo tangijskie. Wyspa została odkryta przypadkiem przez okręt T.K.T. Nuilau w 9562 EK, którego zniosły utrzymujące się wiatry. Wyspę stanowi dawno wygasły wulkan, posiada ona morsko-umiarkowany klimat, który jest w stanie utrzymać zupełnie inną roślinność niż Tangia. Przede wszystkim jednak są na niej znaczne pokłady surowców, w tym złota. Kolonia w formalnym sensie istnieje od 9594 EK. W 9700 - 9750 EK jest zdolna do samodzielnego utrzymania się. Zamieszkują ją głównie Tangijczycy.

Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod	Położenie
	Region Ma'uri	Μαυ Μα'υρι mau Ma'uri	Ako Lea Ακο Λεα	446 897	38 985 km²	wybrzeża, równiny, lasy umiarkowane, góry	MUI

Dominium Antarktyczne

✦ “Τοννο'ο·υ·Μενγιοα” /'tonnoʔo ʔi 'menjoa/ język ayu   ⌑ Dominium Antarktyczne

Tak zwane "Dominium Antarktyczne" to twór administracyjny z 9684 EK. Ekspedycje buańsko-tangijskie poszukujące nowych terenów eksploracyjnych w morzach południowych natrafiły w 9660 EK tylko na jedną większą wyspę, którą pierwotnie nazwano "Αχαρι Ταυριαν-Τα'ο" Ahari Taurian-Ta'o, tj. "nowe obserwatorium Tauriana", po czym zmieniono nazwę na "Τηλαν Αχαρι" Teilan Ahari, tj. "Nowocesarska". Działania cywilizacyjne na wyspie są bardzo utrudnione z powodu potężnych wiatrów antarktycznych i ponieważ sama wyspa składa się prawie w całości z gołych skał i jest agrarnie nieurodzajna. Nie znaleziono tam interesujących surowców naturalnych. Terytorium stworzono jako kolonię karną, obóz pracy o wyjątkowo ciężkim rygorze z więzieniem obliczonym na śmierć skazanych. Wyspa jest miejscem odpoczynku wielu ptaków. Znajdują się tam kolonie pingwinów. Wyspa doświadcza zjawiska dnia i nocy polarnej. Czasami zimą ocean potrafi zamarznąć.

Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod
	Region Wyspy Nowocesarskiej	Μαυ Τηλαν Αχαρι mau Teilan Ahari	brak stałej załogi	373	7 644 km²	skały, porosty, tundra	NTA

Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem

✦ “Τοννο'ο·υ·Κεπορο·υ·Ιλο·Κυνα” /'tonnoʔo ʔi 'kepoɾo ʔi 'ʔiɫo 'kʉna/ język ayu   ⌑ Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem

Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem powstało na bazie traktatu pokojowego z Trzeciej Wojny o Saakę w 14 Ra'anau 9662. Przyczyną wybuchu wojny były napady plemion z terytorium Pinu na Buanię. Terytoria tzw. Dzikich Ziem Kanisji zamieszkują plemiona o jeszcze wyższej agresywności niż pinuskie, co było między innymi przyczyną powstania południowego muru sechtońskiego, tzw. Małego Muru. Zatem i traktat pokojowy, oprócz tangijskiej aneksji Pinu, obejmował podzielenie pozostałego terytorium rozdzielającego Tangię i Secht na pół i, słowami propagandy, "ucywilizowanie" terytorium celem otwarcia bezpośrednich szlaków handlowych, pokojowo lub siłą.

Dominium		Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Mapa
TERYTORIUM DEMARKACYJNE DZIKICH ZIEM		Τοννο'ο υ Κεπορο υ Ιλο Κυνα Tonno'o Keporo i Ilo Kuna	Mengu Oma'e Μενγυ Ομα'ε	2 981 795	342 454 km²
Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod
	Region Karere	Μαυ Καρερε mau Karere	Mengu Oma'e Μενγυ Ομα'ε	894 538	189 955 km²	dżungle, wybrzeża, wulkany, rozpadliny, kaniony, sawanna, pustynia	IK1
	Region Kal Kapora	Μαυ Καλ Καπορα mau Kal Kapora	Muan Nui Μυαν Νϋι	2 087 256	152 499 km²	dżungle, wybrzeża, wulkany, rozpadliny, kaniony	IK2

Samodzierżawstwo Takatoa

✦ “Τοννο'ο·υ·Υρα·Τακατοα” /'tonnoʔo ʔi 'ʔʉɾa 'takatoa/ język ayu   ⌑ Samodzierżawstwo Takatoa

Jednostka samodzierżawstwa Takatoa odnosi się do domyślnego stanu terytoriów morskich, wyspiarskich i oceanicznych zarządzanych przez Takatoa, czyli marynarkę państwową Tangii. Są to wszystkie tereny, którym aparat państwowy Tangii nie nadał praw administracyjnych i nie uznał za jednostkę terytorialną, na bazie swoich praw lub na bazie uznania terytorium zagranicznego (tj. nie są uznawane przez państwo Tangia jako obce państwo). Takatoa zarządza tymi terytoriami według swoich praw i odpowiada bezpośrednio przed cesarzem. Władza Takatoa jest z definicji tymczasowa i może zostać natychmiastowo ograniczona po uznaniu wniosku dowolnej prowincji o rozszerzenie na jej korzyść terytorium, ponieważ o ile nie ma roszczeń innych prowincji ani istotnych konfliktów prawa międzynarodowego, to Takatoa natychmiast traci prawa samodzierżawy i wchodzi w okres przejściowy przekazania władzy, podczas którego zmieniany jest ustrój danego terytorium.

Siedzibą samodzierżawstwa jest miasto Alai Lele położone na mniejszej w pobliżu zatoki naratajskiej na wyspie Kaori.

Zdjęcie	Jednostka	Nazwa	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Klimat/teren	Kod
	Samodzierżawstwo Takatoa	Μαυ Υρα Τακατοα mau Ura Takatoa	Alai Lele Αλαι Λελε	1 118 173	-	wyspy, osady nabrzeżne	TKT

Flaga Takatoa, czyli marynarki wojennej o kwazi-państwowym ustroju, przedstawia pysk orki tangijskiej widziany od przodu z księżycem Lykaonem w charakterze "trzeciego oka". Wariant buański jest pomarańczowy i posiada krzyż buański.

Flaga Takatoa, wariant kaoryjski	Flaga Takatoa, wariant buański

Społeczeństwo

Społeczeństwo tangijskie jest silnie zróżnicowane, ale także z biegiem czasu zaczyna powoli się zlewać w nowy, mieszany byt. W latach 9662 - 9750 EK doszło do znacznego rozwastwienia społecznego i dużych przemian w mentalności. Wiele ludów było uciskanych, niektóre bardzo brutalnie. Nierówności społeczne się bardzo pogłębiły.

Religia

Lykaon wschodzący nad Tangią. Moc Lykaona w sterowaniu falami jest od dawna elementem wiary karajskiej, a sam księżyc występuje na fladze Tangijczków.

Większość imperium wyznaje karaizm, akwatyczną religię skodyfikowaną przed 6911 EK przez Pięciu Mędrców karajskich. Religia ta jest systemem filozoficzno-religijnym i zasadniczo nie zakłada bóstw, pozostając generalnie kompatybilna z wierzeniami teistycznymi, ale stawia w centrum świata wodę jako centralny pierwiastek życia. Energia życia, zwana karai, bierze swoją moc z wody. Stąd Tangijczycy starają się zamieszkiwać te tereny, gdzie wody jest pod dostatkiem. Buańczycy wyznają swoją wiarę, zwaną Buae. Te dwie religie stanowią większość w cesarstwie. Z pozostałych religii, spotyka się rdzenne religie takie jak szamanizm tangijski, głównie wyznawany na pustyniach (Marao i Takangari), wierzenia rodzime Pinusów i plemion Dzikich Ziem, oraz dewijsko-oceaniczne wierzenia Atyrajczyków.

Religia	Opis	Typ	Założyciel	Główne centrum kultu	Lider
Karaizm Yul Yoa	Odłam cesarski, gwiezdny	System filozoficzno-religijny	Pięciu Mędrców, cesarzowa Kalia	Świątynia Naratajska	Narataine TauKuiru
Karaizm Rang Ku	Odłam świetlny, obserwatoriów	System filozoficzno-religijny	Pięciu Mędrców, cesarz Taurian	Saktuarium Rangfen w Tenfarai 4 Ta'o	Rangfenne TauTanu TauKuiru
Karaizm Om Yoa	Odłam morski, głównie marynarzy	System filozoficzno-religijny	Pięciu Mędrców, admirał Weleke	Świątynia Patori w Urunie	TauTanu TauKuiru i Alai Lele
Buae	Religia Buańczyków
Szamanizm tangijski	Religia prastara Tangijczyków, spirytystyczna	Spirytyzm-animizm	Tradycyjna religia	Świątynia Mirażu w Tungu i Takangari	TauKuiru i Takangari
Wierzenia pinuskie	Religie rdzenne ludzi Pinu i Dzikich Ziem	Wielobóstwo, spirytyzm	Tradycyjna religia	Zdecentralizowana	Brak
Wierzenia atyrajskie	Religie rdzenne wyspy Atirai	Wielobóstwo, spirytyzm	Tradycyjna religia	Zdecentralizowana	Brak

Karaizm

Główny artykuł: Karaizm

Cesarz Meinopau Reiki (9254 - 9438), karaista-asceta, karmiony przez dziewczynkę.

Religią państwową Tangijczyków jest karaizm (ay. καραιγιομι /'karai 'jomi/), obowiązującą wszędzie oprócz Buanii.

Karaizm wywodzi się z rdzennej religii kaoryjskiej, stawiając za swój centralny aspekt wodę. Woda jest uznawana za centralne źródło wszelkiego życia, a energia życiowa pobudzona przez wodę, nazywa się "karai" (ay. καραι /'karai/), skąd nazwa religii.

System jest filozoficzny i z zasady nie zakłada bóstw, zatem pozostaje do pewnego stopnia kompatybilny z wierzeniami teistycznymi, ale uważa się powszechnie, że należy zachować czystość karaizmu, czyli nie mieszać go z innymi wierzeniami. Karaiści wierzą w to, że wszystko w świecie jest płynne, z różnym tempem, i głoszą, że świat należy rozpatrywać według sześciu aspektów, które opisują świat i zachowanie zmian w nim:

Kolor	Nazwa ayu	Aspekt	Opis
czerwony	ΠΥΡΟ puro /pʉrɔ/	pozytywny wartości dodane	Wszelkie wartości dodane, przybycie, pojawienie się, narodziny, zysk, otrzymanie choroby, nowe przekleństwo, upał, zalety
niebieski	ΝΕΥ neu /nɛʉ/	negatywny wartości ujemne	Wszelkie wartości ujemne, odejście, zanik, śmierć, strata, wyleczenie choroby, oczyszczenie z przekleństwa, oczyszczenie, chłód, wady
żółty	ΦΟ'Ο fo'o /'fɔʔɔ/	świadomość wiedza	Zbiór wiedzy pozwalający na podjęcie dobrej decyzji lub sprawiedliwej oceny
zielony	ΝΥ nu /nʉ/	sposób metoda	Techniczny sposób, albo plan, albo zestaw czynności, które w zamierzeniu osiągną cel
biały	ΡΑ'Α ra'a /'raʔa/	kontekst tło sprawy i konsekwencje	Szerokotorowe i długofalowe myślenie oraz analiza łańcucha konsekwencji podjętych akcji
czarny	ΝΟΡΑ nora /'nɔra/	brak niestnienie	Stan pierwotny myśli abstrakcyjnej, stan sprzed powstania myśli

Te aspekty podlegają czci same w sobie i nierzadko bywają personifikowane, choć formalnie uważa się to za dziedzinę sztuki, a nie dogmat. Życie Tangijczyka ma być prowadzone poprzez manewrowanie pomiędzy puro a neu, aspektami przybytku i utraty. Należy to robić zachowując fo'o, czyli wiedzę, świadomość, które pozwalają na rozumienie sytuacji. Należy to robić poprzez prawidłowe zadbanie o nu, czyli metodę, sposób, którym przyjmuje się działanie. Ostatecznie, należy tak planować działania, aby nie zignorować ra'a, czyli kontekstu, tła sprawy, aspektu odpowiadającego za długofalowe konsekwencje każdego działania.

Aspekty przedstawia się na diagramie z centralnym kwiatem o pięciu płatkach. Wokoło diagramu, na czubkach płatków, wpisuje się hieroglify mające na celu ukazania tego samego konceptu w pięciu aspektach, czasami szósty dorzuca się u dołu. Takie heksagramy mają słowo fonetycznie wpisane w środek, słowo jest umieszczone w okręgu, umieszcza się przecięcia w NW, NE, SW, SE, N okręgu, i za przecięciami wskazującymi rysuje się hieroglify.

Karaiści głoszą głęboką więź człowieczeństwa z wodą, szczególnie morską, wierzą w pochodzenie człowieka z morza, i wielką misję przyznaną ludziom na świecie. Kosmologia karajska zakłada, że człowiek pochodzi z Wielkiego Wiru na kosmicznym morzu (chodzi o Drogę Mleczną, widziana na jednej stronie nocnego nieba na Kyonie), i że kiedy jako całość spełni swoje zadanie na świecie, będzie mógł tam wrócić.

Ta szczególnie potężna więź człowieka z wodą ma przejawiać się w większej zależności ludzi od wód niż u zwierząt (καποι), do których nie zaliczano istot morskich (φευται). Aby sprostać Misji, ludziom dano umysł, dzięki któremu są oni w stanie dokonywać rzeczy, jakich zwierzęta nie potrafią i nie będą potrafiły: manipulować otoczeniem na szeroką skalę, celem dostawy wody. Stąd o ludziach mówi się lau (λαυ) - serce, ponieważ irygacyjne działania ludzi wpompowują wodę w martwy ląd, przynosząc życie roślinności i następnie zwierzętom i ludziom.

Karaizmowi stawia się świątynie i sanktuaria, gdzie dokonuje się medytacji i filozoficznej analizy podjętych działań, które mają zapewnić człowiekowi szczęście. Na czele świątyń zazwyczaj stoi duchowny zwany kuiru (κυιρυ /'kujru/). Lider kompleksu świątynnego nazywany jest taukuiru, czyli wielkim duchownym. Osoby święte w religii karajskiej noszą tytuł otoayate, czyli "ci, którzy znaleźli siłę".

Karaizm juljoański

Karaizm yul-yoa (z ayu γιυλ-γοα /jyl-joa/ "potok gwiazd") to pierwotnie sekta karajska, a od 9505 EK oficjalny, państwowy odłam karaizmu. Jest radykalnym ruchem, który wzmacnia teorię, że karaiści są zesłani na świat celem niesienia swojej misji, głosi, że wszyscy Tangijczycy mają tę samą misję i tak ostre wewnętrzne podziały, jak stosowane wcześniej (królestwa/republiki czasów unitarnych czy kaoryjskich) są tylko osłabieniem ich misji na powietrzu i przyczynią się do konfliktów wewnętrznych, które zdewastuje ich cel "wyjścia z wody". Tangia ma być silna i podbijać inne ludy, aby te mogły przejść przez Wielki Wir na niebie, i już tamtejsze oryginalne królestwo, niejako "po drugiej stronie", ma postanowić co dalej. Wariant silnie forsowany przez cesarzową Kalię w 9500 EK, łączy religię i państwowość, i bezpośrednio jest odpowiedzialny za koniec federacji tangijskiej i upadek demokracji.

Karaizm rangku

Karaiści Rang Ku (ρανγ κυ /'ɾaŋ kʉ/ "fala światła") uważają, że nie tylko woda jest centralna dla życia, ale powietrze także. Wskazują na związek jednego z drugim w perspektywie karaistycznej, wykazując, że powietrze też jest płynem i podlega prawom wody, i że służy wielu istotom, podkreślając, że nawet ryby, delfiny i wieloryby pobierają powietrze. Stąd uważają oni, że człowiek nie tylko musi być blisko wody, ale też blisko powietrza, dlatego rankuizm jest uważany za religię górali i obserwatoriów.

Karaizm om joa

Karaizm Om Yoa (ομ γιοα /om 'joa/ "głęboka woda") to odłam wiary wyznawany głównie przez marynarzy. Rozszerza wiarę o zjawiska i legendy powstałe przez długotrwałe przebywanie na morzu, bogaty w charakterystyczne tradycje.

Karaizm teilanna

Karaizm Teilanna (τηλαννα "cesarski") odnosi się do postaci cesarza Meinopau Reiki. Jest to ascetyczny odłam religii, który głosi, że człowiek osiąga harmonię wtedy, kiedy energia karai pochodząca z jego wód jest w stanie spoczynku. Porównywano ten stan do tafli wody w stanie bezwietrznym. Frakcja ta przegrała z odłamem yul-yoańskim.

Buae

Główny artykuł: Buae

Buae to politeistyczna religia narodowa Buańczyków, gdzie lokalni bogowie są czczeni w świątyniach. Obrządek uwzględnia ofiar dla bogów i oczekuje w zamian działań. Znaczenie mają talizmany i artefakty religijne. Uważano, że najważniejsi bogowie zamieszkują Wielkie Góry Niebosiężne. Stopniowo religia Buae traci na znaczeniu wraz z laicyzacją Buańczyków, niemniej rytuały nadal są powtarzane, jako że podkreślają przywiązanie do społeczności skoncentrowanej wokół świątyni.

Szamanizm tangijski

Główny artykuł: Szamanizm tangijski

Szamanizm tangijski jest niejednolitym zespołem wierzeń o pochodzeniu z okresu królestw tangijskich. Szamanizm stracił na popularności przez religię karaistyczną krótko po okresie działań pięciu mędrców karajskich w 6900, która stopniowo była przyjmowana przez struktury administracyjne kraju, a do roku 9509 EK został zakazany na wszystkich obszarach, choć był tolerowany na terenach Pustyni Marajskiej i Pustyni Takangaryjskiej. W okresie imperialnym z uwagi na fascynację artystów, pisarzy i rzeźbiarzy religią przodków, szamanizm tangijski przeżył do pewnego stopnia renesans w postaci obecności w sztuce, ale pozostał zakazany na wszystkich prowincjach oprócz wymienionych dwóch pustyń, gdzie zezwolono na jego praktykowanie.

Szamanizm tangijski, jak każdy inny, opiera się na praktykach religijnych zakładających kontakt konkretnych osób, zwanych szamanami, ze światem nadprzyrodzonym za pośrednictwem zmienionego stanu świadomości, zwanego transem. W taki sposób szamani są w stanie oddziaływać z duchami, dobrymi i złymi, i za pośrednictwem pewnych praktyk kierować nimi, czy to w ramach praktyk leczniczych (wyganianie złych duchów), zaklinających, czy ofensywnych (rzucanie klątw). Szamani mogą wejść w trans celem interakcji ze światem nadprzyrodzonym, aby odnaleźć odpowiedzi na pytania, doświadczając wizji. Interpretują oni omeny i inne znaczniki świata nadprzyrodzonego w normalnym. Zajmują się też przepowiadaniem przyszłości. Zajmują się pochówkiem zmarłych i kierowaniem ich dusz w zaświaty, leczą bezpłodność, asystują w porodach celem sprowadzenia duszy na świat, i komunikują się z siłami przyrody takimi jak dzikie zwierzęta czy siły natury takie jak słońce, wiatr czy deszcz.

Wierzenia pinuskie

Pinusi wierzą w siły przyrody i w przodków, ale ich wiara jest mocno zróżnicowana pomiędzy poszczególnymi plemionami. Plemiona liczą sobie od kilku do kilkudziesięciu osób i posługują się swoimi językami, żyją w gęstych dżunglach, rzadko wchodząc w interakcje z obcymi. Wiele plemion wyznaje wiarę w nadchodzący koniec czasów, który demoniczny ogień ma przynieść na złe siły rządzące światem. Poza tym, Pinusi posiadają swój panteon bogów i dusz.

Wierzenia atyrajskie

Atyrajczyk.

Atyrajczycy tradycyjnie wierzyli w moc sprawczą ich przodków, którzy mieli zamieszkiwać kakowa, uświęcone miejsce na szczycie wulkanu Paro. Spoglądając z góry, przodkowie atyrajscy mieli wpływ na życie i na siły przyrody, ale przede wszystkim na stan duchowy i zdrowie ludzi żyjących. Dla zapewnienia pamięci przodków, stawiano im totemy.

Ten zwyczaj przetrwał rzeź Atyrajczyków, którą przynieśli Tangijczycy szturmujący wyspę w 9401 EK. W toku historii wyspy Atirai, część Tangijczyków przejęła kontrolę nad wyspą, przyjmując lokalny język i zwyczaje. W obecnych czasach populacja jest przemieszana i stąd część zwyczajów przetrwała dalej, a potem była umacniana w ramach lokalnej kultury.

Dane demograficzne

Tangijska dziewczyna.

Wszystkie statystyki demograficzne przedstawiane poniżej odnoszą się do roku 9750 EK. Demograficzny podział dominiów (tonno'o) imperium przedstawiono w tabeli poniżej.

Poziom dominium

Dominium	Populacja	Procent
Kaori	36 526 988	49,0%
Buania	19 381 667	26,0%
Pinu	7 752 667	10,4%
Wyspy Zachodnie	4 472 692	6,0%
Ter. Dem. Dzikich Ziem	2 981 795	4,0%
Samodz. Takatoa	1 118 173	1,5%
Atirai	1 863 622	2,5%
Ma'uri	446 897	0,6%
Antarktyka	373	0,0%

Poziom mau

Dominium	Prowincja	Nazwa stolicy	Ludność całkowita	Stolica populacja	Miasta	Pozamiejskie
Kaori	Naratai	Naratai	8 985 639	1 567 994	1 202 400	6 215 245
Kaori	Tongami	Tounarao	5 040 724	677 977	449 363	3 913 384
Kaori	Luta ni Fari	Luta ni Fari	3 272 818	1 029 301	328 675	1 914 842
Kaori	Nomeurai	Hatlangao	2 228 146	546 787	261 956	1 419 403
Kaori	Marao	Tungu i Marao	336 048	52 894	22 935	260 219
Kaori	Orumilo i Reitika	Orumilo	7 013 182	2 044 342	682 719	4 286 121
Kaori	Takangari	Tungu i Takangari	737 845	549 990	46 663	141 192
Kaori	Kun Atla	Kun Atla	8 912 585	2 383 225	977 445	5 551 915
Buania	Saboem	Saboat	6 977 400	1 496 652	1 027 092	4 453 656
Buania	Kehaem	Kehaseat	4 651 600	380 966	289 549	3 981 085
Buania	Uriikem	Feketaba	3 488 700	566 565	217 699	2 704 436
Buania	Ahoem	Ahoat	290 725	36 195	13 872	240 658
Buania	Unem	Migába	872 175	123 413	53 349	695 413
Buania	Pobeem	Rýul	678 358	121 019	69 389	487 950
Buania	Feutsyem	Feutsyat	775 267	129 780	60 805	584 682
Buania	Ykenbegá	Begárýat	387 633	102 529	16 964	268 141
Buania	Ñyem	Ñybeul	290 725	37 155	15 316	238 255
Buania	Laisyem	Isrobeul	969 083	151 662	60 571	756 851
Pinu	Atla Apori	Atla Apori	4 031 387	477 316	204 004	3 350 067
Pinu	Tau Funu	Kulai	775 267	121 329	10 071	643 867
Pinu	Pinu Lau	Oañiat	155 053	27 832	1 234	125 987
Pinu	Kaputu Au	Nyaluli Mauk	1 046 610	173 109	23 934	849 567
Pinu	Opila Muli	Opilapu	426 397	67 285	10 666	348 446
Pinu	Yo'ati Muli	Feutaoiat	503 923	78 310	12 854	412 760
Pinu	Komipuli	Komi	814 030	308 110	45 887	460 033
Dominium Wysp Zachodnich	Akeira	Uruna	2 683 615	1 018 432	206 649	1 458 534
Dominium Wysp Zachodnich	Hiranea	Yatlomea	1 789 077	696 845	121 128	971 103
Dominium Atirai	Atirai	Alai Ara	1 863 622	744 331	299 298	819 993
Dominium Ma'uri	Ma'uri	Ako Lea	446 897	301 834	17 509	127 554
Dominium Antarktyczne	Nowocesarska	Teilan Ahari	373	373	-	-
Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem	Karere	Mengu Oma'e	894 538	490 923	5 893	397 723
Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem	Kal Kapora	Muan Nui	2 087 256	866 003	23 570	1 197 684
Samodzierżawstwo Takatoa	Samodzierżawstwo Takatoa	Alai Lele	1 118 173	75 365	310 131	732 677

Poziom urbanizacji

Średni poziom urbanizacji to 9,9%, przy czym:

• Dominium Kaori: 14,80%,
• Dominium Buania: 8,68%,
• Dominium Pinu: 3,72%,
• Dominium Wysp Zachodnich: 11,75%,
• Dominium Atirai: 26,74%,
• Dominium Ma'uri: 12,07%,
• Dominium Antarktyczne: 0%,
• Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem: 1,70%,
• Samodzierżawstwo Takatoa: 29,74%.

Dominium	Prowincja	Nazwa stolicy	Urbanizacja %
Kaori	Naratai	Naratai	16,21%
Kaori	Tongami	Tounarao	10,30%
Kaori	Luta ni Fari	Luta ni Fari	14,65%
Kaori	Nomeurai	Hatlangao	15,58%
Kaori	Marao	Tungu i Marao	8,10%
Kaori	Orumilo i Reitika	Orumilo	13,74%
Kaori	Takangari	Tungu i Takangari	24,84%
Kaori	Kun Atla	Kun Atla	14,97%
Buania	Saboem	Saboat	18,74%
Buania	Kehaem	Kehaseat	6,78%
Buania	Uriikem	Feketaba	7,45%
Buania	Ahoem	Ahoat	5,45%
Buania	Unem	Migába	7,13%
Buania	Pobeem	Rýul	12,45%
Buania	Feutsyem	Feutsyat	9,42%
Buania	Ykenbegá	Begárýat	5,95%
Buania	Ñyem	Ñybeul	6,04%
Buania	Laisyem	Isrobeul	7,41%
Pinu	Atla Apori	Atla Apori	5,74%
Pinu	Tau Funu	Kulai	1,54%
Pinu	Pinu Lau	Oañiat	0,97%
Pinu	Kaputu Au	Nyaluli Mauk	2,74%
Pinu	Opila Muli	Opilapu	2,97%
Pinu	Yo'ati Muli	Feutaoiat	3,02%
Pinu	Komipuli	Komi	9,07%
Dominium Wysp Zachodnich	Akeira	Uruna	12,41%
Dominium Wysp Zachodnich	Hiranea	Yatlomea	11,09%
Dominium Atirai	Atirai	Alai Ara	26,74%
Dominium Ma'uri	Ma'uri	Ako Lea	12,07%
Dominium Antarktyczne	Nowocesarska	Teilan Ahari	0,00%
Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem	Karere	Mengu Oma'e	1,46%
Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem	Kal Kapora	Muan Nui	1,93%
Samodzierżawstwo Takatoa	Samodzierżawstwo Takatoa	Alai Lele	29,74%

Stratyfikacja społeczna

Okres pomiędzy powstaniem imperium a kolizją kapitalizmu z feudalizmem to Złoty Wiek Tangii i zarazem złoty wiek tangijskiej arystokracji.

Mieszkańców Tangii różni od wielu innych narodów ogólnej rasy oceanicznej oraz od swoich przodków sprzed epoki imperialnej silne i gwałtownie postępujące rozwarstwienie społeczne. W tym zakresie należy rozróżnić okres złotego wieku, to jest 9662 - 9750 EK, od okresów przed i po nim.

• W Tangii okresu 9600 - 9662 EK dopiero wprowadzano lub wprowadzono mechanizmy, które stanowiły podstawę do powstania rozwarstwienia społecznego. Przede wszystkim, w imię religii cesarskiej zdemontowano wszystkie instytucje demokratyczne i lokalne monarchie. W tym niepewnym okresie jednak jeszcze nie doszło do zmian mentalności pokoleń na fanatycznie posłuszną cesarzowi.
• Złoty wiek, tj. okres 9662 EK - 9750 EK. W tym momencie wykształciła się potężna warstwa arystokratyczna, która nadawała ziemie lokalnym panom, chyba że ziemia należała bezpośrednio do korony. To lokalni panowie mieli prawo zmuszać chłopów do pracy jak tylko chcieli. W tym okresie pojawiła się też magnateria. W obrębie kilku pokoleń poziom życia przeciętnego człowieka się pozornie poprawił (szczególnie po wojnie), co wraz z wydajną propagandą utworzyło kulturę imperium i posłuszności boskiemu cesarzowi.
• Okres 9750 - 9866 EK to okres, który zaczyna się od przystosowania się arystokracji do dających finansowy sukces (i władzę) działań magnaterii i masowym "uwolnieniem" chłopów od pańszczyzny (de facto wyrzuceniem ich z ziem) i przywiązania do ziemi dzięki kwantyfikacji wartości ziem pod hodowlę zwierząt produkujących wełnę, owiec i wielbłądów, oraz państwowe uprawy pod nowoodkryty handel z bogatą w metale i kamienie szlachetne Nuarią. To dało chłopom wolność bez pomysłu na życie, co zmusiło ich do sprzedawania pracy, i katapultowało nierówności społeczne do poziomów nigdy niespotykanych w Kanisji.

Imperium tangijskie złotego wieku było nadal bardzo różnymi ziemiami i narodami zszytymi osobą cesarza i pewnymi rozwiązaniami cywilizacyjnymi, które były dobre dla pewnych grup społecznych. Generalnie, większe społeczności były cztery:

• Kaoryjczycy - mieszkańcy wyspy Kaori.
• Buańczycy - mieszkańcy dominium buańskiego, którzy znacznie poprawili się w poziomie cywilizacyjnym dzięki dość braterskiej współpracy z Tangijczykami, znacznie zwiększyli swoją populację i możliwości jako jednostka, szczególnie w porównaniu z Szurem i Pinu.
• Pinu - zagrabione siłą. W trzeciej wojnie większość autochtonów wymordowano lub wywieziono do niewoli, przez co tylko garstka plemion zamieszkująca najbardziej nieprzystępne terytoria gęstych dżungli Tau Funu i Pinu Lau nadal się ukrywa.
• Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem - gdzie trwa siłowa kolonizacja tego terytorium, niemniej mało skuteczna z uwagi na przebiegłość i agresję autochtonów oraz skrajnie nieprzyjazny, gęsty teren. Mieszkańcy są ograniczeni do warowni nabrzeżnych i fortów, handlują okrętami wzdłuż wybrzeża bardziej niż po drogach, i żyją w strachu.

Sami mieszkańcy dzielą się na:

• Warstwa cesarska,
• Kaoritanu i arystokracja wyższa,
• Magnateria,
• Panowie ziemscy,
• Rangfeniści,
• Miastowi,
• Mieszkańcy wysp,
• Koloniści,
• Chłopi,
• Wojskowi,
• Marynarze,
• Niewolnicy.

Powyższa lista nie zawsze oddaje prawidłowo wyższość czy niższość konkretnych warstw. Przykładowo, chłopi nierzadko byli w gorszej sytuacji niż niewolnicy, ponieważ mieli takie same de facto prawa, ale do tego musieli płacić podatki, z kolei magnateria już w złotym wieku imperium potrafiła przewyższać wpływami szlachtę.

Najważniejsze jest zrozumienie, że społeczeństwo już było wyraźnie podzielone, i istniał wyraźny podział na lepszych ludzi (ay. πευκο /'pœːʉ̯kɔ/ "osoba lepszego sortu", "szlachetnie urodzony") i gorszych ludzi (ay. οτυνυ /'ʔotʉnʉ/ "człowiek gorszego sortu", "osoba niskiej klasy"). Ten podział często opierał się na podleganiu pod swoich przełożonych i potężnej presji polityczno-społecznej na "porządku" (ay. καο'ο /'kaɔʔɔ/ "ład społeczny") i "znaniu swojego miejsca", wyrażanego rozkazami takimi jak "Ρα-αν τυ κυκυα!" /ɾaːn tʉ 'kʉkʉʷa/, czyli "nie psuj standardu!".

Ten standard "kukua" wobec "kao'o", stawiający ludzi w stosunku do siebie na zasadzie peuko (lepszy) - otunu (gorszy), powodował dwa statusy, w których człowiek mógł się ideologicznie znaleźć:

• Pului (πυλυι /'pʉɫʉj/) - stan świętości społecznej, wynikający z prawidłowego zachowania. Stan ten wiązał się z pewnymi przywilejami dla wszystkich warstw społecznych, od niewolnika po samych kaoritanu.
• Ra-rueti (ρα-ρυετι /ɾa 'ɾweti/) - stan społecznego potępienia, wynikający z nieprawidłowego zachowania. Stan ten miał głębokie społeczne konsekwencje, od niemożliwości uzyskania pomocy i utratę pewnych podstawowych praw ludzkich chroniących przed śmiercią czy torturami, aż po stan głębokiego potępienia w aspekcie religijnym. Zawsze towarzyszył mu poważny ostracyzm. Konsekwencje był mniej poważne dla wyższych klas, ale nawet kaoritanu mogli być wrzuceni w ra-rueti przez cesarza, przez co tracili oni władzę.

Ten podwójny system społeczny był głęboko zakorzeniany w mentalności ludzi i nie występował w poprzedniej epoce, np. 9640 EK. Wywoływał paniczny strach przed utratą łask.

Cesarz

✦ “ Τηλαν” /'tejɫan/ Język ayu   ⌑ Cesarz

Teilan, czyli cesarz, Luna Świata, był najpotężniejszym człowiekiem imperium.

Cesarz tangijski, czyli Tejlan, stoi na czele całego ładu społecznego i całego imperium. Posiada on formalnie władzę pośrednią poprzez kaoritanu, których wyznacza i odwołuje, którzy jemu raportują. Przy czym ponieważ w neofeudalnej Tangii obowiązuje zasada "wasal mojego wasala nie jest moim wasalem", teoretycznie nie może on wydawać rozkazów tanu czy huontanu czy innym. Tu jednak należy zapamiętać o dwóch zasadach:

• Cała władza pochodzi od cesarza. Oznacza to, że w sytuacji bezkrólewia kaoritanu mogą rządzić maksymalnie dwa lata i muszą się porozumieć co do cesarza, bo inaczej sami stracą władzę i drabina społeczna się rozsypie. W praktyce rzadko do tego dochodziło, ponieważ cesarz najczęściej był dziedziczny, nie elekcyjny, miał harem, i miał zająć się płodzeniem potomstwa. Z tego i tylko z tego powodu też zdecydowanie częściej preferowano mężczyzn niż kobiety - kobieta, pomimo że posiadała też swój harem, to sama nie była w stanie wydać tyle potomstwa co harem kobiet. Natomiast nieformalnie przyjmowano, że potomek kobiety-cesarza był bardziej wartościowy i miał niejako "nadcesarski" prestiż.
• Cesarz posiadał część świty i część ziem, którymi zarządzał sam. To są ludzie i terytoria władcy i podlegają jemu, nie kaoritanu czy komukolwiek innemu.

Cesarz pierwotnie zasiadał w Luta ni Fari, gdzie jest poświęcony mu wielki kompleks pałacowy. Zdarzało się, że przemieszczał się do pałacu Temeteu w Rejtice lub do Naratai, niemniej ostatecznie kompleks pałacowy przeniesiono w 9600 EK do Kun Atla. Tam poświęcono całą dzielnicę na budowę Τηλανλιτα Teilanlita, czyli miasta cesarskiego. Zbudowano olbrzymi kompleks pałacowy z majestatyczną wieżą pośrodku, otoczoną fosą w kształcie oktagonu i ośmioma dzielnicami naokoło. Centralna wieża posiadała Κυν Ατλα τα'ο Kun Atla ta'o, obserwatorium kunatlyjskie, i posiadała zasięg wzrokowy na pobliskie ta'o, zatem mogła otrzymywać i nadawać sygnały rangfeniczne, wysyłając w ten sposób zaszyfrowane dekrety. Taka wiadomość mogła nocą przy dobrej pogodzie i nieprzerwanej pracy łańcucha ta'o trafić z Kun Atla do Naratai w godzinę, co w tamtych czasach było niesłychanie krótkim czasem reakcji i usprawniało panowanie.

Rodzina cesarza była święta. Do rodziny cesarza należały jego oficjalne żony lub w przypadku kobiety, mężowie, namaszczeni konkubiny/konkubini o osobnej funkcji, potomstwo oraz bezpośredni krewni:

• Τολου Tolou /'tɔɫœːʉ̆/ - tytuł księcia należny synom cesarza lub cesarzowej. O ile cesarz nie postanowił inaczej dekretem, domyślnie to książę był następcą tronu.
• Μη'α Mei'a /'mejʔa/ - tytuł księżniczki należny córkom cesarza lub cesarzowej. Księżniczki mogły zostać cesarzowymi, jeżeli nie miały braci, lub jeżeli cesarz postanowił, że one mają być następczyniami tronu.

Do cesarza zwracano się Αι, τηλαν'αι! Ai, teilan'ai! /ʔaj 'tejɫan ʔaj/, czyli "o cesarzu", lub Παυ'αι pau'ai, co jest skrótem od Παυπορι'αι paupori'ai, oznaczający "o czcigodny!". Zwracano się też tytułem Ακυα akua, czyli "wspaniały".

Najważniejszym elementem insygniów cesarskich była Korona Kaori. Starożytna, duża konstrukcja metalowa ozdabiana dużymi, pięknymi kamieniami szlachetnymi, trafiła na tereny wyspy Kaori w Tangijskich Wiekach Ciemnych (3300-5517 EK) nieznanym sposobem i powodem. Jej pochodzenie jest staronuaryjskie. Prawdopodobnie pomiędzy chalkolitem a epoką brązu, w czasach świetności Nuarii, opracowano dwie korony, jedną dla wschodu i jedną dla zachodu (tereny starożytnej Ajdyniriany). Spekuluje się, że korona wschodnia przepadła, a korona zachodnia znalazła się jakimś cudem w Tangii. W tangijskim średniowieczu o koronę toczono krwawe wojny i w okresie unitarnym osądzono ją o czary niezgody i umieszczono w tzw. komnacie grafitowej w fortecy Tau Atla rearai. Wieki później, w czasach cesarskich, została wyciągnięta na nowo, służąc cesarzom. Klejnoty z korony rozdawane były kaoritanu w pierścieniach, symbolizując ich władzę. W złotym wieku Tangia już miała kontakty z olseńską Nuarią i temat korony wzbudzał duże zainteresowanie wszystkich trzech krajów.

Arystokracja

Arystokratka kunatlyjska, przedstawiana w zagranicznych, głównie sechtońskich galeriach.

Arystokracja tangijska obejmowała osoby posiadające dziedziczone lub nadane wyższymi stanowiskami tytuły szlacheckie, z zachowaniem pewnej hierarchii. Formalnie, ostatecznym źródłem przywilejów szlacheckich był cesarz. Cesarz jednak w praktyce mógł wydawać bezpośrednie rozkazy tylko podległym mu kaoritanu i rzadko zdarzało się, aby cesarz bezpośrednio nadał czy pozbawił tytułu hrabiego albo zarządcę. Mógł, jak najbardziej, wydać podległemu mu kaoritanu rozkaz wydania rozkazu osobie podległej pod kaoritanu, nadania czy odebrania tytułu, ale tworzący się łańcuch zależności był pewną przeszkodą. Przy tym należy pamiętać, że zakres tej władzy był mniejszy na początku złotego wieku Tangii, a pod jego koniec był prawie nieograniczony.

W okresie 9662 - 9750 EK generalnie struktura rang arystokratycznych była stała. Szlachta dzieliła się na dwie grupy:

• Atla Tua (Ατλα Τυα) - arystokracja wyższa, posiadająca ziemię i do tego posiadająca moc polityczną.
• Kaokorai (Καοκοραι) - arystokracja niższa, posiadająca ziemię na własność, ale bez siły politycznej.

Poniższa tabela przedstawia rangi w obu grupach.

Atla Tua - arystokracja wyższa
Nazwa rangi	Tytulatura	Komu podlega	Przywileje	Insygnia	Tłumaczenia
Kaoritanu Καοριτανυ	Τονο [imię]	cesarzowi	Odwołuje i zwołuje hrabich, zarządza całym mau, tworzy lokalne prawo.		pol. Książę ang. Duke
Huontanu Χυοντανυ	Χοα [imię]	kaoritanu	Kieruje oddziałami wojennymi i ekonomicznie koordynuje gubernatorów.		pol. hrabia ang. count
Mouri Μουρι	Μου [imię]	hrabiemu	Zarządza poszczególną prowincją, wsiami, baronami, lokalnymi zakładami.		pol. gubernator ang. governor
Kaokorai - arystokracja niższa
Nazwa rangi	Tytulatura	Komu podlega	Przywileje	Insygnia	Tłumaczenia
Nokota Νοκοτα	Νονο [imię]	hrabiemu	Baron posiada ziemię i może utrzymać się z niej.		pol. baron ang. baron
Haturi Χατυρι	Κιν [imię]	hrabiemu	Rycerz to przysięgły żołnierz.		pol. rycerz ang. knight
Waru Υαρυ	Ακο [imię]	hrabiemu	Jaśniepan to dowolny majętny mężczyzna dobrego statusu.		pol. jaśniepan ang. gentleman

Wyższa arystokracja, uważano, była w posiadaniu dużych zasobów karai. Jako potężna siła życia wynikająca z wody, była obecna we wszystkich formach życia, ale skupiała się najsilniej w arystokratach, u zarządców, u hrabich i kaoritanu, a największe jej zasoby skupiały się w rękach cesarza, rządzącego pod koroną Kaori. Ten, kto posiada karai, miał mieć życie pełne sukcesu, jako wojownik, rzemieślnik czy przywódca. Arystokraci posiadali władzę nad rozległymi terytoriami, pełnymi wody, i naturalnie to od hydrologii posiadanych terenów zależała siła karai.

Arystokracja niższa

Arystokraci tangijscy niższej rangi, szczególnie magnaci i baronowie, nosili stroje inspirowane sechtońskimi.

Arystokracja niższa dotyczyła dwóch grup ludzi, baronów i rycerzy, plus trzeci tytuł powszechnie uznawany, odzwierciedlający status społeczny i porządek społeczny. Rycerzem był zawodowy żołnierz, przysięgły wobec pana, i który odznaczał się wyjątkowym kodeksem honorowym i gotowością do boju. W zamian otrzymywał ziemię, którą mógł zarządzać po upływie określonego przez pana czasu.

Baron nie posiadał władzy politycznej, ale posiadał ziemię, pomimo braku zobowiązań wojennych ponad standardową służbę. Zarządzał więc chłopstwem, które było przywiązane do jego ziemi, i płacił podatki lokalnemu zarządcy. Mógł też uprawiać ziemię i polować, wedle swojego uznania, i czerpać materialne zyski z tych działań. Funkcja barona była rzadka w przeszłości i raczej rozwinęła się w czasach wczesnonowożytnych, a więc 9600 EK i później, wraz z rozwojem kapitalizmu. Baronowie, którzy byli w stanie umiejętnie zarządzać swoimi zasobami i handlem nimi, i silnie wzbogacali się, byli nazywani magnatami. Ta grupa społeczna później, w 9750-9905 EK, wyraźnie przyczyniła się do upadku imperium.

Tytuł jaśniepana odnosił się do mężczyzn z miasta, którzy dobrowolnie zachowywali kodeks rycerski pomimo bycia zwykłymi mieszczanami. W efekcie tego otrzymywali pewne przywileje handlowe i choć nie posiadali żadnej produktywnej surowcowo ziemi, to potrafili się poważnie wzbogacić dzięki przemysłowi i działaniu jako pośrednicy.

Magnateria

Magnat Nytú Ewan. Gwałtowny rozwój neofeudalizmu zbiegł się w czasie ze skokowym rozwojem kapitalizmu. W złotym wieku to arystokratyzacja wyszła na prowadzenie, później jednak kapitalizm wzmocniony przez przedświt rewolucji przemysłowej Kyonu zwyciężył.

Magnaci tangijscy będący szlachcicami posiadali dziesiątki folwarków, czyli gospodarstwo rolno-hodowlanych specjalizujących się w masowej produkcji zboża i produktów rolniczych wyłącznie pod handel. Takie latyfundia, głównie ekspansywne, wykorzystywały przymusową pracę chłopów, odrabiających pańszczyznę. Zupełnie innym typem magnata byli handlowcy, wędrowcy, posiadający porty i okręty, którzy dzięki zmianom w prawie w 9650 EK mogli łączyć się, zakładając prywatne kompanie handlowe. Ta druga grupa handlowców nie posiadała żadnych przywilejów szlacheckich, ale odbierała towar od tej pierwszej i sprzedawała w innych krajach, przywożąc w zamian inne towary, nieraz także zakładając banki. Ten typ działalności doprowadził do znacznego wzrostu znaczenia niektórych z nich. Magnaci szlacheccy pogardzali magnatami kupieckimi z uwagi na ich niskie pochodzenie, a ci drudzy pogardzali pierwszymi przez brak ekonomicznego uzasadnienia ich władzy. Prowadziło to w jasny sposób do rywalizacji obu grup. I chociaż ze względów kulturowych obie grupy sobą pogardzały, to ekonomicznie były od siebie zależne.

Największe prywatne, nieszlacheckie kompanie handlowe, w 9750 EK to były:

• Ταχυ - Strzała. Specjalizowali się w handlu pomiędzy Buanią i Kaori, a także z Szurem i w mniejszym stopniu z Neszami.
• Μεα Λανα - Niebiańskie Powietrze. Specjalizowali się w wielkoskalowym przerzucie towaru pomiędzy wyspą Kaori a wyspami Akeira i Hiranea.
• Χοεμ Ακο'υ - Chwała Imperium. Subsydiowane przez Takatoa, specjalizowało się w obsłudze wielkich, oceanicznych ekspedycji na Szlaku Wody pomiędzy Kanisją, wyspą Atirai a handlem z Ajdynirem na wyspie Aroman.
• Ματυα Ρεαραι - Cudowna Forteca. Specjalizowało się w handlu pomiędzy Buanią a olseńską Nuarią na Szlaku Lodu.

W roku 9730 EK doszło do dwóch ważnych zmian:

• Kompanie handlowe zezwoliły na anonimowy wykup udziałów w nich i zarazem oczywisty udział w dywidendzie. To doładowało kompanie handlowe kapitałem, jakiego wcześniej nigdy nie miały. Przykładowo, kompania handlowa Cudowna Forteca w 9750 EK dysponowała prywatną armią stu tysięcy żołnierzy i była w stanie skutecznie najeżdżać państwa terytorium Szuru i pacyfikować Dzikie Ziemie Kanisji. To była siła wojskowa przekraczająca możliwości niejednego państwa.
• Słabnąca w porównaniu z kupcami arystokracja szlachecka, z całymi swoimi folwarkami, nie mogąc zwalczyć magnatów kupieckich, zrozumiała, że należy dołączyć do ich taktyki, i na południowych, lodowatych terytoriach Nuarii istnieje potężne zapotrzebowanie na żywność, gumę, przyprawy konserwujące oraz wełnę, szczególnie wielbłądów i owiec, w zamian za złoto, srebro, platynę, miedź, diamenty, rubiny, szmaragdy, i inne cenne metale i kamienie szlachetne. Z tego powodu wielu arystokratów policzyło ile owiec są w stanie wypasać ich pastwiska i wyrzuciło na siłę ze swoich ziem chłopstwo uprawiające do tej pory ziemię. Ci chłopi zyskali wolność, straciwszy wszystkie środki do utrzymania się. Wałęsając się od wsi do wsi, oferowali oni swoją pracę w zamian za wynagrodzenie. Praca sama w sobie stała się kapitałem, ale ówczesny rynek do czasu powstania faktorii handlowych nie był w stanie przyjąć takiej ilości potrzebujących pracy, co rzuciło setki tysięcy ludzi w nędzę i katapultowało przyspieszające przemiany społeczne.

Dzięki temu bajecznie bogaci magnaci stali się jeszcze bogatsi, a ubodzy ludzie stali się jeszcze biedniejsi. Nierówności społeczne się pogłębiły. Największymi rodzinami byli:

• Magnaci szlacheccy:
  • Kao Tari, Naratai, Tongami.
  • Puruwa, Nomeurai.
  • Korupela, Nomeurai,
  • Haopera, Orumilo,
  • Hakopeli, Kun Atla,
  • Furuwana, Kun Atla,
  • Yate Ate'a, Akeira,
  • Kurumiya, Atirai,
  • Keon, Saboem i okoliczne mau,
  • Taró, Uriikem, miasto Feketaba, Laisyem,
  • Tae'ori, Atla Apori,
  • Tikuwaki, Ma'uri.
• Magnaci kupieccy:
  • Puro Kari, Naratai, Tongami.
  • Fuwarati, Nomeurai.
  • Hi'afo'a, Orumilo,
  • Ren Taro'i, Reitika,
  • Hatlatomi, Uruna,
  • Tían, Kehaem,
  • Mevu, Ahoem,
  • Kopuri, Kaputu Au,
  • Halourai, Komipuli.

Najbogatszym magnatem roku 9750 EK był Buańczyk Nytú Ewan. Wzbogacił się na eksporcie wełny i kauczuku na południe od Szuru.

Panowie ziemscy

Posiadłości ziemskie w Buanii.

W latach 9660 - 9750 EK zbiory były dobre i import kwitł. Niemal cała Tangia musiała sobie poradzić z nieustającym problemem przeludnienia swojego terytorium i zarazem z tematem jego wyżywienia, szczególnie, że powoli postępująca urbanizacja powodowała zmniejszoną produkcję żywności i wraz z nimi, ich cen. Pieniądze wróciły na wieś.

Ta należała do hrabich, niekiedy do baronów, z przypisanymi do niej na stałe chłopami, i dzieliła się na dwa rodzaje: τανυκυνα tanukuna, "ziemia pańska", na którą musieli przychodzić chłopi zajmować się rolą, oraz ελακυνα elakuna, "ziemia plemienna", czyli miejscem, gdzie chłopi mieszkali i mogli uprawiać ziemię, z plonami pod ich własne potrzeby.

Panowie ziemscy, mieszkający w tanukunach, zazwyczaj zamieszkiwali duże budowle, zwane αορομα aoroma, willami. Tam mieli służbę, ogrodników, stajnie oraz część rzemieślników, niedaleko także zamieszkiwali ich żołnierze. Wraz ze wzrostem cen żywności, panowie ziemscy bogacili się, ale ponieważ postępująca powoli inflacja zagrażała standardowi życia hrabich i baronów, starali się uzyskać większe zyski z ich ziemi. Zatem zachęcano chłopstwo do posiadania dzieci. Ten okres, do 9710 EK, był bardzo pomyślny dla życia na wsi, i wiele osób wróciło z miast do służby pańskiej.

Kiedy zaledwie kilkadziesiąt lat później handel zagraniczny spowodował, że panowie ziemscy masowo wyrzucili chłopów na bruk, aby zrobić miejsce pod pastwiska dla owiec i ich wełny, ci panowie, którzy pozostali skupieni na przychodzie od zajęć agrarnych, nagle mieli do dyspozycji dziesiątki tysięcy chłopów bez środków do życia, błagających o pracę za wynagrodzenie. Pewien wzrost kosztów wynikający z konieczności zapłaty ubogim rolnikom za pracę był wynagrodzony przez potężną presję na nich do zwiększenia produktywności oraz większą możliwość kontroli i wyzysku tych ludzi, co w dłuższej skali doprowadziło do wzbogacenia się właścicieli ziemskich.

Nawet do połowy lat imperialnych ziemia była przypisana do rodu i kto ją miał, ten jej nie oddawał. Była to ziemia ojcowska i każdy łan nadawał znaczny status społeczny. Zatem społeczeństwo dzieliło się na tych, którzy ją mieli, i tych, którzy skoro jej nie mieli, to jej nigdy nie zdobywali. Przypadki nobilitacji czy nadawania ziemi na własność były stosunkowo rzadkie. W późniejszych latach, szczególnie w 9700-9900 stuleciach, postępujący kapitalizm doprowadził do kwantyfikacji wartości ziemskiej i wpierw możliwości jej wydzierżawiania i najmu, na przykład przez hrabich swoim baronom, a potem już bezpośrednio do jej sprzedaży.

Rangfeniści

Latarnia rangfeniczna.

Olbrzymim elementem kultury tangijskiej są światła. Noc na Kyonie trwa 22 godziny i prawdopodobnie każda zamieszkująca go cywilizacja mająca równoczesny dostęp do drewna i pasmowo/pierścieniowo ułożonych gór wynalazła pewien system komunikacji świetlnej, ale nigdzie nie zostało to tak rozwinięte jak w Tangii, która opracowała podobny do aflabetu Morse'a kod oparty o impulsy świetlne. Siatka obserwatoriów zwanych τα'ο ta'o /'taʔo/, rozmieszczonych setkami po całym terytorium, często na znacznych wysokościach (średnio 1000 - 4000 m n.p.m.) nadawała impulsy świetlne na znaczne odległości od stacji do stacji. Taka siatka nazywała się "rang fen" ( ρανγ φεν), czyli "siatka światła". Potocznie nazywano ten system ρυτι ruti, od skrótu ρανγφεν υ Τανγυα, czyli "tangijska sieć świetla".

Pracowników tego systemu nazywano ρανγφενραι rangfenrai, tłumaczy się to na polski jako "rangfeniści", po angielsku "rangfenists". Rangfeniści byli ludźmi wyższego zaufania i było to zadanie absolutnie elitarne. Wymagało wytrwałości fizycznej i psychicznej, potężnej dyscypliny, i siły umysłu. Praca rangfenisty wiązała się z przebywaniem w ta'o w lodowatych warunkach, pozyskiwaniem drewna opałowego, obserwowaniem oddalonych obserwatoriów nadawczych, przechwytywaniem i przekazywaniem sygnałów. Sygnały był szyfrowane na kilka poziomów.

Tangijskie urządzenia nadawcze wyglądają podobnie do powyższego ziemskiego - z żaluzjami. Są jednak znacznie większe, otoczone lustrami i zasilane przez żywy ogień.

Mieszczaństwo

Mieszczanami byli obywatele miast. To obywatelstwo było sformalizowane i udokumentowane prawnie. Mieszczaninem się zostawało z prawa urodzenia, kiedy przynajmniej jedno z rodziców posiadało obywatelstwo miejskie, lub na podstawie nadania praw, którego zasady były ściśle określane w ordynacjach lokalnych Rad Miast. Posiadanie obywatelstwa miejskiego oznaczało podleganie prawom miejskim i korzystny dostęp do cechów, gildii i kompanii handlowych, nierzadko instytucji finansowych, do których przynależność gwarantowała lepszy poziom życia niż chłopski. Zatem mieszczanie zazwyczaj zajmowali się albo rzemiosłem, albo usługami, i jako takie stanowili duży pomost pomiędzy warstwą wyższą, a niższą. W tym znaczeniu tę warstwę społeczną określa się mianem burżuazji.

Mieszczanie mieli szereg dodatkowych przywilejów. Przestępstwo przeciwko mieszczaninowi traktowano jak przestępstwo przeciwko społeczności miasta, co wyraźnie mu dawało wyższy status niż chłopstwu. Mieszczanie mieli też prawo podróży, tj. prawo przemieszczania się z towarem, czego nie mieli chłopi, przypisani do ziemi. Z drugiej strony, mieszczaństwo było grupą społeczną silnie obciążoną podatkami, i było potężnym źródłem dochodów skarbu państwa.

Dokładne warunki otrzymania obywatelstwa były różne w zależności od miasta czy dominium. W Kun Atla, należało mieć poparcie dwóch znacznych nazwisk i złożyć przysięgę, w Naratai wymagane było udowodnienie, że członek rodziny ma posiadłość w mieście, w Kehaseacie konieczna była zgoda wpływowych kompanii handlowych, a w Atla Apori należało znaleźć świadków na potwierdzenie, że jest się wyznawcą karaizmu albo Buae.

Mieszkańcy wysp

Mieszkańcami wysp określa się mieszkańców wysp innych niż określone osobno, czyli inne niż Kaori, Akeira, Hiranea, Atirai, Ma'uri czy wyspa Nowocesarska. Są to przeważnie mniejsze przybrzeżne wyspy, takie jak na przykład atol Ka'epi, Alua, Teratera czy atol Lianau. Mieszkańcy tych wysp traktowani są jako oddzielna klasa i generalnie traktowane są jako autonomiczne eksklawy o charakterze rybacko-wiejskim, chyba że są w stanie cywilizacyjnie rozwinąć się do poziomu nadania im statusu praw miejskich. Można było to osiągnąć poprzez dostateczny handel czy wzrost populacji, ale wtedy cała wyspa wchodziła pod władzę hrabich i zarazem bywała włączana w system neofeudalny.

Mieszkańcy pustyń

Pustynie Takangari oraz Marao i przynależące im tereny górskie rządzone są według innych praw niż pozostała część imperium. Te obszary są traktowane jako zbyt ubogie w wodę i żywność, i o zbyt skrajnych temperaturach, a także zbyt ubogie w energię karai, aby zbudować tam pełnoprawną cywilizację. Rozumie się przez to akceptowany i sankcjonowany prawnie stan niezdolności organizmu państwowego do egzekwowania centralnego prawa z powodu znaczących przeszkód środowiskowych i naturalnych.

Pustynie jako takie nie mają obywateli, ale mogą mieć miasta, które mogą mieć obywateli. Takie miasta to Oaza Takangaryjska oraz Oaza Marajska. Lokalna polityka opiera się na innych zasadach i zazwyczaj kierowana jest przez lokalnych wodzów.

Koloniści

Koloniści podlegali prawom marynarki, tj. prawom lądów należących do tzw. Samodzierżawstwa Takatoa. Działo się to do momentu ograniczenia władzy Samodzierżawstwa poprzez nadanie konkretnemu miejscu lokalnych praw poprzez wydzielenie ich jako odrębna jednostka administracyjna.

Koloniści to generalnie marynarze, którzy założyli osady na podbitych terenach, zazwyczaj wyspach. Rzadziej byli to osadnicy, głównie na terenach takich jak Szur. Tangijscy i Buańscy koloniści nie mieli praw do osiedlania się na ziemiach administrowanych przez Państwo Neszów, choć czasami obchodzili te zakazy. Zdecydowana większość osadnictwa dotyczyła małych wysp Wszechoceanu.

Chłopi

Wieczorna biesiada chłopstwa.

Chłopstwo to cała ludność zamieszkująca tereny pozamiejskie, w zdecydowanej większości zajmująca się uprawą ziemi, zbieractwem, łowiectwem i hodowlą zwierząt. Chłopi byli przypisani do ziemi i podlegali rozporządzającemu nią panu, zazwyczaj hrabiemu lub baronowi. Był to system szczególnie popularny na ziemiach kaoryjskich, ale z biegiem czasu, od ok. 9509 EK, rozpowszechnił się także w Buanii. Oficjalnie chłop mieszkający na ziemi pana mógł na niej przebywać i cieszyć się jego protekcją, sprawiedliwością oraz utrzymywać się sam z dóbr pól, pod dożywotnim obowiązkiem wykonywania określonej pracy dla pana i oddawania mu części dóbr.

W praktyce, pan mógł rozporządzać chłopstwem jak chciał i z biegiem stuleci coraz bardziej bezkarnie traktować chłopów, w szczytowym okresie już całkowicie bezkarnie dopuszczając się bicia czy przestępstw. Wypaczało to mentalność tej całej warstwy społecznej, zacierając dawne poczucie obywatelstwa, które istniało jeszcze w okresie unitarnym, do roku 9509 EK. I choć formalnie Tangijczyk czy Buańczyk przez długi czas imperium nie mógł zostać niewolnikiem i zabronione było branie w niewolę któregokolwiek z nich, to w praktyce los niewolnika bywał często lepszy niż los chłopa pańszczyźnianego, bo chłop pracował na siebie, pracował na pana, i do tego musiał płacić miażdżące podatki. Kiedy w roku 9712 EK wreszcie cesarz zezwolił na wejście w niewolę, pod warunkiem dobrowolności takiego kontraktu, pojawiła się nowa mieszana klasa społeczna, gdzie Tangijczyk czy Buańczyk mógł dobrowolnie przejść ze stanu chłopskiego w stan niewolnictwa, z zastrzeżeniem, że jego potomstwo było wolne.

W praktyce doprowadziło to do poważnych nadużyć. Ponieważ niewolnik z punktu widzenia prawa był rzeczą, a nie osobą, to nie płacił podatków. Oprócz zakończenia płacenia podatków, dla chłopa który przeszedł do tej kategorii nic się nie zmieniało. W praktyce szlachta różnie podchodziła do tego. Z jednej strony niewolnika można było sprzedać, a chłopa nie, poza tym zdarzały się jeszcze sytuacje, w których za gnębienie chłopstwa można było zostać ukaranym przez hrabiego czy kaoritanu. Z drugiej zaś strony, chłop musiał się sam utrzymać i do tego płacić podatki, a te były przychodem.

Życie chłopów toczyło się od święta do święta. Przy czym ludność kaoryjska nie zauważała tak mocno różnic sezonowych w krótszej skali, to już ludność buańska jak najbardziej. Lokalizacja dyktowała charakter prac. Mniejsze wysypy oraz tereny pofałdowane wymagały optymalizacji terenu, zatem ziemię uprawiano na tarasach. Tereny równinne i mokre zawierały domy, stajnie, szop, szopy i zagrody dla zwierząt skoncentrowane wokoło centrum wsi. Poza tym obszarem znajdowały się pola uprawne i pastwiska.

Domostwa chłopstwa były słabej jakości. Były na ogół wykonane z drewna lub na styl szałasów, przeciekały w równikowych deszczach, a wiatry potrafiły zrywać strzechę. Podłoże było na ogół zrobione z ubitej ziemi i brakowało źródeł wentylacji czy światła, z wyłączeniem okien. W warstwie najuboższej, często bydło nocowało w jednym miejscu z ludźmi, ale w sercu złotego wieku większość chłopstwa posiadała oddzielne komnaty dla ludzi i zwierząt.

Włókna naturalne były często przybijane kołkami do drewnianych ławek w celu poprawy komfortu. Łóżka, najczęściej z liści lub innego miękkiego materiału, było pełne insektów, i większość populacji preferuje spanie na hamakach.

Dietą chłopów zazwyczaj było ziarno i warzywa, owoce, które można było zebrać. Żywność nierzadko była konserwowana za pomocą ohużu, w szopach lodowych lub pod ziemią, solona lub wędzona. Mięso rzadko było spożywane, głównie były to ryby i skorupiaki w terenach przybrzeżnych i rzekach, poza nimi mogła to być drobna zwierzyna i zwierzyna łowna, spożywana natychmiast, jako że klimat tangijski sprzyjał szybkiemu psuciu się mięsa. Chłopstwo rzadko piło wodę, która potrafiła być trująca i pełna pasożytów, preferując lekkie piwo, które pili wszyscy, od pracujących mężczyzn po dzieci i kobiety w ciąży.

Wojskowi

Żołnierz tangijski.

Życie żołnierza zależało od rodzaju armii i charakteru służby. Większość osób służyła albo w Aranu (siłach lądowych) albo w Takatoa (marynarce wojennej). Dotyczyło to tak Kaoryjczyków jak i Buańczyków. Armia zajmowała się znacznie większym zakresem działań niż wojna czy trzymanie dyscypliny w narodzie. Zajmowała się obserwatoriami, propagandą, masowo szpitalnictwem, edukacją, logistyką, handlem i dyplomacją. Armia też musiała w jak największym stopniu na siebie zarabiać, zatem żołnierze zajmowali się nawet takimi zajęciami jak rolnictwo czy połów ryb.

Szczegóły na temat wojska są opisane dalej w części "Siły Zbrojne". W rozdziale dotyczącym ich miejsca w społeczeństwie należy uznać ich szeroką obecność i ogromną liczebność względem społeczeństwa. Przy tym Tangia jeszcze od poprzednich epok była państwem policyjnym i zmilitaryzowanym. Odznaczony żołnierz był wysoko ceniony i potrafił otwierać własne kompanie handlowe, szczególnie w późniejszym okresie. Pomimo braku tytułu szlacheckiego, mógł mieć wstęp na salony szlacheckie.

Marynarze

Marynarze tangijscy rekrutowani byli z młodych mężczyzn szukających pracy w miejscowościach okołoportowych, ale też wielka ich liczba pochodziła ze zwyczajnej rekrutacji. Większość pracy marynarzy dotyczyła patrolowania wód należących do imperium, do połowu ryb i do tranzytu pomiędzy różnymi częściami rozsianego po oceanach kraju. Życie marynarzy zależało od trasy, mórz i celu. O ile życie marynarzy zajmujących się połowem wód naokoło wyspy Kaori lub tranzytujących towary i ludzi pomiędzy nią a wyspami Akeira i Hiranea, o tyle życie tych, którzy odbywali dalekie wyprawy na Atirai, do Dewii, do Nuarii było już bardzo trudne z uwagi na znaczną ilość czasu spędzaną samotnie na wodzie. Zdecydowanie najgorsze życie prowadzili marynarze na trasach Atirai-Aroman oraz Buania-Nuaria i Buania - Ma'uri lub wyspa nowocesarska.

Niewolnictwo

Niewolnicy siłą wyprowadzani z Pinu do Tangii. Trzecia wojna o Saakę, miesiąc fo'anau roku 9654 EK.

Niewolnictwo w Tangii przez większość historii miało marginalne znacznie. Polityka wojny i wyzysku doprowadziła do ogromnego wzrostu liczby niewolników w czasach nowożytnych, aż do wojny domowej. Niewolnicy pracowali przede wszystkim na farmach i plantacjach, w punktach rzemieślniczych, w kopalniach, służyli jako tragarze, ładownicy, usługiwali w domach czy wykonywali prace seksualne, pomagali w polowaniach, a także nadzorowali innych niewolników.

Niewolnik nie był traktowany przez społeczność imperium jako człowiek. Był rzeczą, którą można było rozporządzać do woli, przede wszystkim zmuszać do pracy, karać fizycznie, nabywać, sprzedawać, dawać w zastaw czy spłacać nim długi. Niewolnik nie miał żadnych praw i był na samym dole drabiny społecznej.

Niewolnicy dzielili się na trzy kategorie, które traktowano inaczej:

1. Yukarai (ay. γιυκαραι - dosł. "człowiek posłuszny") - Tangijczycy, którzy dobrowolnie oddawali się w niewolę, skorzystawszy z zezwalającego na to edyktu cesarskiego. Byli to przeważnie chłopi, którzy zrzekali się praw człowieka, dzięki temu zachowując ten sam charakter pracy, ale (jako rzecz, a nie człowiek) tracąc obowiązki podatkowe. Okazjonalnie były to osoby wyższych klas społecznych, którzy w ten sposób chcieli podkreślić całkowite oddanie panu. Słowo yukarai miało generalnie pozytywne konotacje i bywało używane w przenośni. Pan miał pewne obowiązki wobec yukarai, nie mógł go zabić i miał obowiązek nie sprowadzać na niego krzywdy.
2. Pekori (ay. πεκορι - dosł. "niewolnik") - tradycyjni niewolnicy, którzy znajdowali się na terenach Tangii okresu unitarnego. Byli oni w stosunkowo niewielkiej liczbie i służyli Tangijczykom od wielu pokoleń. Byli to potomkowie jeńców wojennych, głównie autochtonowie z wypraw na wyspy (np. na Atirai) oraz niewolnicy nabyci z innych państw. Nigdy nie byli specjalnie istotni ekonomicznie. Ich traktowanie było pośrednie.
3. Uronlera (ay. υρονλερα - dosł. "rzecz wojenna") - niewolnicy głównie pochodzenia pinuskiego schwytani podczas Trzeciej Wojny o Saakę albo schwytani podczas prób pacyfikacyjnych na tangijskim terytorium demarkacyjnym Dzikich Ziem. Traktowani najgorzej i wykorzystywani na wszelkie możliwe sposoby, gdzie systemowe wykorzystywanie uronlera było nastawione na powolne zniszczenie całej grupy społecznej. Uronlera można było bić, okaleczać, torturować i zabijać zgodnie z prawem. Wykorzystywano ich do wywołania poczucia wyższości u innych niewolników, zmuszano do najbardziej niebezpiecznych prac i wyniszczano psychicznie.

Posiadanie niewolników po roku 9662 EK znacznie wzrosło. Początkowo, niewielu potencjalnych właścicieli chciało mieć do czynienia z bojowniczymi jeńcami, zatem uronlera kierowano najpierw do zakładów, gdzie wyniszczano ich psychicznie do czasu osiągnięcia pewnej dominacji i posłuszeństwa. To podnosiło wartość cenową niewolnika i dopiero po takim przygotowaniu kierowano go na rynek niewolników. Około 45% właścicieli niewolników to były kobiety, które jako dłużej żyjące od mężczyzn dziedziczyły niewolników w spadku po mężach.

W latach 9662 - 9725 EK, niewolnicy uronlera byli zatem "tresowani" i rozpraszani po terytorium, gdzie zaczynali stanowić coraz większy procent społeczeństwa. Trzymali się we własnych społecznościach, które notorycznie rozdzielano: odrywano żony od mężów i dzieci od rodziców. Popularne było kierowanie agresji chłopstwa czy niewolników pekori przeciwko uronlera poprzez bicie i okaleczanie, gwałt czy morderstwo. Ten dramatyczny stan rzeczy trwał do ok. 9725, kiedy zachodnie mau kraju i spora część Buanii zaczęła pod przyzwoleniem nowych cesarzy łagodzić traktowanie niewolników. Przede wszystkim, w tym samym czasie zmuszono część chłopstwa do nauki pisma, znacznie zwiększając klientelę i zasięg pisanych gazet. Zaczynały w nich się ukazywać artykuły o okrutnym traktowaniu niewolników. Szczególnie powszechna była codzienna gazeta Νε'ο μα Ρου ("Spotkanie z marynarzem"), w której informacje o szczególnie okrutnym traktowaniu uronlera przez mau południowokaoryjskie i zachodniobuańskie zaczynały wzbudzać oburzenie i zaczynały wyraźnie dzielić imperium na polityczne frakcje.

Rola płci - kobiety w Tangii

Portret Hiranejki. W odróżnieniu od innych kultur, w Tangii akceptowalne i powszechne jest noszenie się z odkrytym torsem, także u kobiet.

Kobiety w Tangii miały umiarkowane znaczenie w życiu administracyjno-politycznym. Choć stanowiły zdecydowaną mniejszość osób rządzących, to w odróżnieniu od wielu innych narodów, kobiety w Tangii mogły zajmować bardzo wysokie stanowiska takie jak kaoritanu, a także być cesarzami. Jedną z najbardziej wpływowych kobiet w historii Tangii była cesarzowa Kalia. Takie kobiety nie zostawały nimi z przypadku, z braku mężczyzn czy w sytuacjach, kiedy były kobietami o wybitnych umiejętnościach, ale nawet w sytuacjach zupełnie zwyczajnych, kiedy były osobami przeciętnych umiejętności lub zwyczajnie były słabsze od mężczyzn. Egalitaryzm pod kątem płci nie występował zawsze i wszędzie. Wśród najwyższych warstw preferowano mężczyzn z uwagi na dysproporcję płodności, ważną w systemie dynastycznym, kluczowy mężczyzna z haremem mógł mieć więcej potomstwa niż kluczowa kobieta, tym samym mógł lepiej zapewnić następców tronu. W Tangii jednak cesarzy często wybierano elekcyjnie (na szczeblu najwyższej arystokracji), uważano też, że potomek szlachetnej kobiety będzie silniejszy niż córki nałożnicy, zatem nie miało to centralnego znaczenia.

Wśród zwykłego społeczeństwa, kobietom przypisywano mistyczną moc kontroli płodności. W gospodarce agrarnej, w przeludnionym społeczeństwie, ma to kluczowe znaczenie. Kobiety odprawiały rytuały nad polami i wśród zwierząt hodowlanych, zajmowały się ogrodnictwem i ziołami, zbierały jagody i grzyby. Dziewczynki przechodziły własną inicjację dojrzałości wraz z nastaniem pierwszej miesiączki i wychodziły za mąż wcześnie, zazwyczaj w wieku 12 - 13 lat. Poliginia w Tangii jest dozwolona, choć rzadka, i zazwyczaj korelowała z wpływami czy bogactwem mężczyzn, zatem zdarzało się, że mężczyźni mieli kilka żon. Oczekiwano, że kobieta będzie rodzić dzieci tak samo jak od mężczyzn oczekiwano służby wojennej.

Pewna separacja mężczyzn od kobiet powodowała, że mężczyźni postrzegali kobiety według rozdwojonej wizji, na którą kobiety często miały znikomy wpływ. Idealizowano macierzyństwo jako troszczące się, zapewniające opiekę, oczyszczające, płodne i czyste, moralne, ale z drugiej strony postrzegano to samo jako plugawiące, niebezpieczne, nieprzewidywalne, agresywne i groteskowo cielesne. Szczególnie na terenach nizinnych i w dżunglach ta separacja była zaznaczona, aczkolwiek bez skrajności widywanych w innych państwach. Na terenach górskich, pustynnych, małych wyspach czy mniejszych miejscowościach wybrzeżnych o dużym stopniu niezależności, kobiety i mężczyźni mimo nieco odrębnych ról w społeczeństwie cieszyli się tymi samymi przywilejami.

Dla wielu kultur, szczególnie kaoryjskich, charakterystyczny jest związek gospodarki z religią. Przykładowo, zbieranie bananów jako męskich plonów było zajęciem mężczyzn, a kobiety zajmowały się bardziej żeńsko nastawionymi odpowiednikami. Kobiety też posiadały własną sieć handlową, głównie z innymi kobietami. Wymieniały liny, kosze, sieci i produkty spożywcze.

Dzieci w Tangii

Dzieci z Nomeurai grające w kokuo.

Chłopiec z wyspy Akeira.

Rodzina tangijska na ogół składała się z małżeństwa, które zamieszkiwało z rodziną ojca. Kobiety były wysyłane czasami na większe odległości, aby dołączyć do innych plemion. Ten zwyczaj był i jest szczególnie powszechny wśród społeczności archipelagowych, w dżunglach i na pustyniach, za to niemal zanikł w społecznościach równinnych i miejskich, gdzie po prostu ojciec córki decyduje o jej zamążpójściu. Z takiego związku rodziły się dzieci, z których główną pozycję miał najstarszy syn i jego małżonki i dzieci, a także nieślubne dzieci.

Generalnie im mniejsza społeczność, tym większa popularność adopcji. Zwiększała ona pulę genową. Wśród bogatych warstw społecznych, zwłaszcza arystokracji, popularna była praktyka adopcji dzieci z zagranicy, szczególnie wyglądających odmiennie. Adoptowano dzieci neszyjskie i sechtońskie, które po dorośnięciu i znalezieniu sobie lokalnych partnerów dawały potomstwo mieszanych ras.

Dzieci mogły generalnie poruszać po całym domostwie i co do zasady, były wychowywane przez społeczność, a nie tylko przez biologicznych rodziców. Dzieci bardzo często przybierały sobie dodatkowych rodziców. Poczucie więzów krwi było zatem bardzo niskie u chłopstwa i powstanie w sercu czasów imperialnych warstwy arystokratycznej, dla której więzy krwi były ważne, tego nie zmieniło.

Dzieci brały udział w obowiązkowej edukacji, która generalnie była uznawana przez całą populację za ważną. Uwzględniała obowiązek nauki pisania, dzięki którym nawet chłopstwo mogło czytać rozkazy kierowane do nich i poprawiała świadomość prawa, choć to pismo było uproszczone w stosunku do używanego przez inne grupy społeczne. Dzieci w wieku (w latach ziemskich) 6 do 10 lat podejmowały taką naukę. Po zdaniu egzaminu kończono etap dziecięcy i poddawano dziecko drugiej skaryfikacji. Trzecia i ostatnia skaryfikacja była dla dzieci w wieku 10 do 15 lat i była na poziomie religijnym i rządowym, i kończyła się inicjacją.

Lista ludów zamieszkujących imperium

Pod względem narodowościowym, można stosować podział klasyczny, na makrogrupę narodową, naród i plemiona. Makrogrupami Tangii są właśnie Tangijczycy, oraz obcokrajowcy, tacy jak Pinusi, Sechtończycy, Neszowie czy Szurowie. Po pełnej aneksji Buanii, są oni traktowani jak pełnoprawni Tangijczycy. Podstawowymi językami Tangijczyków na wyspach są język ayu i najbliższe mu języki pokrewne, a na kontynencie jest to język buański. Istnieją też mniejszości Pinusów, wśród nich Pinusi tangijscy, oraz różne narody dewijskie w kolonii Atirai.

Tangijczycy

Główny artykuł: Tangijczycy

Tangię przede wszystkim zamieszkują Tangijczycy (ay. τανγυαραι Tanguarai), lud rasy oceanicznej, choć w coraz większym stopniu ulegający zmieszaniu z innymi rasami. Tangijczycy są raczej ciemnej karnacji, choć ta mocno waha się od osoby do osoby. Niemal wszyscy mają oczy czarne lub brązowe i tak samo włosy, okazjonalnie zdarza się, że pojawiają się włosy odcienia rudego. Nos raczej szeroki i wargi średniego rozmiaru. Oczy ze zmarszczką nakątną nadającą im charakterystyczny, nieco skośny kształt. Włosy proste lub lekko pofalowane, bywają kręcone. U mężczyzn zarost dobrze rozwijający się, ale owłosienie ciała jest raczej skąpe. Średni wzrost mężczyzn 174 cm, średni wzrost kobiet 163 cm.

Naród	Podstawowa kraina
Naratajczycy biali	Królestwo Naratajskie
Naratajczycy zieloni	Królestwo Naratajskie
Tongamijczycy	Republika Tongami
Lutafaryjczycy Eura	Republika Lutafaryjska
Lutafaryjczycy Harani	Republika Lutafaryjska
Lutafaryjczycy Hea	Republika Lutafaryjska
Nomeurajczycy	Republika Nomeurajska
Narody marajskie	Pustynia Marajska
Orumilowie	Królestwa Orumilo i Rejtiki
Reańczycy	Reitika
Narody takangaryjskie	Pustynia Takangaryjska
Kunatlyjczycy Apori	Królestwo Kunatla
Kunatlyjczycy Hayano	Królestwo Kunatla
Kunatlyjczycy Leleke	Królestwo Kunatla
Kunatlyjczycy Afhari	Królestwo Kunatla
Akejryjczycy	Akeira
Hiranejczycy	Hiranea
Atyrajczycy	Atirai
Buańczycy	Buania

Proporcje narodowościowe nie są jeszcze opracowane dla całego kraju i różnią się w zależności od miasta. Wiadomo, że dla największych miast Królestwa Naratajskiego, w tym Naratai, Fang Apori, Atla Tau, Taka'o, Neurua i Atla Hea, 38% populacji stanowią Naratajczycy biali, 24% Naratajczycy zieloni, 13% Tongamijczycy, 3% Lutafaryjczycy Eura, 3% Buańczycy, 3% Lutafaryjczycy Hea, 3% Akejryjczycy, a pozostała populacja jest rozdzielona pomiędzy pozostałe narody.

Diaspora

Istotna diaspora tangijska zamieszkuje tereny okolicznych krajów, przede wszystkim Secht, Państwo Neszów (w miejscach, gdzie im na to pozwolono), Dewię oraz region Szuru. W czasach złotego wieku zaczęły pojawiać się także pewne diaspory w dalszych częściach świata, takich jak Talonbat, Trugia, Nuaria czy Ajdynir.

Buańczycy

Buańczycy są narodem zamieszkującym dominium Buania. Do niedawna byli znani z podziału na plemiona, które wojowały ze sobą. Wejście do unii tangijskiej i możliwości gospodarcze, które za tym szły, przemieniły społeczność buańską w bardziej zjednoczoną, gdzie Buańczycy z przyjemnością przyjęli tangijskie możliwości wykorzystywania gospodarczego, logistycznego i górniczego potencjału jaki miał ich kraj. Buańczycy są genetycznie dalej spokrewnieni z Pinusami, Kaoryjczykami, Szurami i Nuaryjczykami, ale tysiące lat własnej historii oraz oddziaływania z sąsiadami z Sechtu wywarły swój wpływ.

Diaspora

Poza granicami imperium, Buańczycy są szczególnie aktywni w krainach sąsiednich: w Szure i Sechcie, od którego kiedyś stronili. Buańczycy aktywnie zajmują się kolonizacją terenów Pinu oraz terytorium demarkacyjnego, w tym systematycznym wyniszczaniem ludności rdzennej. Na terytorium Szuru tworzą własne społeczności skoncentrowane wokół centrów logistyczno-handlowych oraz w miastach, a w Sechcie zajmują się koordynacją wysiłków ujarzmienia terytorium demarkacyjnego, co ma służyć otwarciu bezpiecznych szlaków handlowych lądowych pomiędzy Sechtem a Buanią. W pozostałych krajach, takich jak Neszi czy Nuaria są obecni, ale nieliczni.

Atyrajczycy

Atyrajczycy są narodem pochodzenia dewijskiego, który przybył przed tysiącami lat na wyspę Atirai i tam osiadł. Charakteryzują się jaśniejszym kolorem włosów i, u mężczyzn, większym owłosieniem ciała. Ich religia skoncentrowana jest na kulcie przodków i wyznają totemy. Atyrajczycy po ataku Tangijczyków na wyspę zostali niemal w całości wybici lub trafili do niewoli, ale ich kultura przetrwała i w późniejszych czasach Imperium zaczynała przeżywać renesans.

Lingwistyka

Wyspy Kaori, Akeira, Hiranea, Atirai oraz Pinu w zdecydowanej większości posługują się językiem ayu. Obszar Nomeurai i w znacznie mniejszej części Orumilo i Reitika posługują się w pewnej cześci językiem mahan. Terytorium Buanii w zdecydowanej większości posługuje się językiem buańskim i pokrewnymi językami, ale ayu jest znany. Narodowe, dewijskie języki Atirai są niemal na wymarciu, ale rozpoczęto program odbudowy języka atyrajskiego, co podniosło liczbę jego rdzennych użytkowników do około 150 osób i liczbę osób posługujących się nim wtórnie do około 2000 do roku 9750 EK. Plemiona zamieszkujące dżungle Pinu posługują się swoimi językami, ale najczęściej znają też język ayu, tworząc z nim pinuskie kreole. Podobnie z plemionami zamieszkującymi Terytorium Demarkacyjne Dzikich Ziem, niemniej kontakt tych plemion z Tangijczykami jest słaby lub oparty o działania wojenne.

Język ayu

Główny artykuł: Język ayu

Język ayu pochodzi z centralnej grupy języków kaoryjskich i jest spokrewniony z językiem mahan. Ayu posiada ubogą fonetykę pozbawioną iloczasu czy politonii, ze stałym, inicjalnym akcentem, jest nominatywno-akuzatywny w czasie teraźniejszym i ergatywno-absolutywny w czasie przeszłym, aglutynacyjny, i posiada bogatą odmianę posesywną rzeczowników oraz komitatywną czasowników. Używany jest z pewnymi różnicami dialektalnymi na terenie całej wyspy Kaori, Akeiry, Hiranei, Pinu, Ma'uri i Atirai, jest znany w Buanii, na Dzikich Ziemiach jest używany wzdłuż linii brzegowej oraz linii demarkacyjnej tangijsko-sechtońskiej.

Split [-ŋa] vs [-ŋga]

Split regionalny wymowy [-ŋa] vs [-ŋga] dotyczy realizacji fonemu /ŋ/, kiedy bezpośrednio po nim występuje samogłoska. W językach ayu i mahan słowa zaczynają się zawsze spółgłoską, choćby zwarciem krtaniowym /ʔ/. Split prawdopodobnie rozszerzył się przez wzrost znaczenia miasta Fang Apori. Frazy tego typu, gdzie jedno słowo kończy się na /ŋ/, a drugie zaczyna na /ʔ/, powodują trudną do wymówienia zbitkę /ŋʔ/. Ta uległa uproszczeniu z normatywnego niegdyś Φανγ 'Απορι /faŋ 'ʔapoɾi/ do /faŋ 'gapoɾi/. Z czasem zaczęto też analogicznie wymawiać inne słowa, np. Τονγαμι "Tongami" /'toŋgami/ czy Χατλανγαο "Hatlangao" /'hatɫaŋgao/, nawet, jeżeli po /ŋ/ nie ma /ʔ/. Identyczny proces zaszedł w języku mahan. Wschodnia część wyspy, szczególnie Pustynia Takangaryjska oraz Kun Atla oparły się tej różnicy.

Split [ɦ] vs [h]

Realizacja /h/ różni się regionalnie. Generalnie Naratai, Luta ni Fari, część Marao, cześć pustyń i Kun Atla wymawia /h/ dźwięcznie, jako [ɦ]. Pozostała część kraju wymawia fonem jako [h].

Split [ʉ] vs [u]

Zdecydowana większość kraju wymawia fonem /u/ jako [ʉ]. Jedynie obszar Tongami oraz część terenów pustynnych realizuje go jako [u].

Język mahan

Główny artykuł: Język mahan

Język mahan (μαἁν [maɦan] "dech" lub χάκ [haːk] "szmer") jest głównie używany na terytorium Nomeurai oraz przez istotne mniejszości w miastach Orumilo i Reitika. Genetycznie bliski językowi ayu, różni się od niego bardziej zaawansowaną, nie tak czysto izolującą gramatyką, dzieli fonetykę i piśmiennictwo, używa innej leksyki.

Mahan jest bardziej konserwatywny, jest izolujący, politoniczny, zezwala na więcej zbitek spółgłoskowych. Podobnie jak ayu, stosuje zarówno układ nominatywno-akuzatywny jak i ergatywno-absolutywny, ale w innych celach, mahan rozróżnia w ten sposób tryb świadka od trybu nieświadka. Charakterystyczne jest silne rozbudowanie morfologiczne aspektowo-emocjonalne. Osiem operatorów gramatycznych sygnalizuje podejście do omawianej rzeczy, od nienawiści przez dystans po radość.

Język mahan jest uznawany za trudniejszy od ayu. W Tangii cieszy się pewnym małym prestiżem. Użytkownicy języka mahan są znani ze sztuk teatralnych i pieśni, których chętnie uczy się młodzież. Mahańczycy również rozwinęli własne sztuki walki zwane karakoa, uczone w całości w języku mahan.

Pismo klinowe

Główny artykuł: Tangijskie pismo klinowe

Pryzmat-1 w trakcie schnięcia. Zrobiony z syntetycznej gliny i pisany ręcznie wykonanym bambusowym stylusem, zawiera dwie zwrotki tłumaczonego tekstu "Davy Jones" Fialejy. W całości zapisany pierwotną abugidą. Jedyny obecnie istniejący pryzmat.

Piśmienność wyspy Tangia i następnie kraju rozpoczyna się jeszcze w starożytności. Pogląd na temat Tangijczyków, głoszący, że nie są pierwszym narodem czy cywilizacją wyspy, istniał jeszcze w czasach przedcesarskich. Wiedziano, że na wyspie istniała bardzo silna cywilizacja, potrafiąca między innymi stosować magiczną sztukę pozwalającą utrwalać słowa, co pozwoliło im tak zarządzać zasobami, aby wyżywić znaczną liczbę ludzi. Prawdopodobnie to te informacje przyciągały falami Tangijczyków, pierwotnie zapewne zamieszkujących półwysep Pinu. Nie jest jasne, czy dochodziło do spotkań Tangijczyków ze zdziczałymi potomkami pierwszej cywilizacji zwanej Maraami. Kiedy starożytni Tangijczycy docierali na wyspę, samej cywilizacji już nie było. Maraowie pozostawili po sobie konstrukcje i ruiny, pochłonięte przez dżungle, pustynie i erozyjny klimat Tangii, między innymi wiele stel, tabliczek i innych obiektów z zapisem hieroglificznym (najstarsze) lub klinowym (młodsze), głównie rytych w kościach, kamieniach i glinie. Ten język jeszcze w roku 9509 EK, tysiące lat później, pozostał nieodczytany. Tangijczycy inspirowali się nimi, opracowując własne pismo klinowe, alfabetyczno-sylabiczne, dostosowując je do swojego języka. Cywilizacja marajska ryła kliny w kamieniu, glinie i skórze, prawdopodobnie także w drewnie, co się nie zachowało. Pismo pierwotnie było obrazkowe, mnemoniczne, następnie hieroglificzne, a na końcu pełne ideograficzne pismo klinowe. W roku 9509 EK pismo pozostawało nieodszyfrowane. Liczne tabliczki i stele znajdują się w Tau Atla. Pismo zostanie odszyfrowane dwieście ziemskich lat później dzięki dwujęzycznej steli.

To pismo w obecnej (9509 EK) formie jest stosowane w stanie prawie niezmienionym, choć warstwa najuboższa jest uczona pisma chłopskiego, uproszczonego, głównie w celu zapewnienia świadomości prawa państwowego, a potem cesarskiego, i religii, a warstwa najwyższa, lubująca się w kryptografii, korzystała z hieroglificznego metajęzyka.

Pomimo znacznej siły Tangii jako dostawcy papieru, raczej na papierze zarabiano pieniądze, na jego sprzedaży, niż używano go do pisma. Papier jako nośnik był nietrwały i w bardzo korozyjnej atmosferze tangijskiej łatwo ulegał zniszczeniu razem z atramentem lub podarciu, gnił, obawiano się zamoczenia, spalenia czy utopienia. Papier stosowano przede wszystkim w celach archiwalnych na terenach pustynnych, takich jak forteca w Tau Atla, gdzie wilgoć jest znikoma, i gdzie lekkość i mała objętość papieru stanowi jego wielką zaletę przy składowaniu w znacznych ilościach.

Makrofotografia glifów tangijskich na obiekcie Pryzmat-1.

Podstawowym nośnikiem jest glina i materiały glinopodobne. Glify stawiane są stylusem z trzciny o przekroju trójkątnym, oszlifowanym drewienkiem, narzędziem kościanym lub rzadziej metalowym. Trójkątne ostrze przyciskano głęboko do gliny, pozostawiając wgłębienie dające glif krótki. Glif długi uzyskiwano tak samo, jedynie przyciskając dodatkowo ostrą krawędź stylusa. W odróżnieniu od ziemskich klinów sumeryjsko-akadyjskich, tangijczycy stosowali dwa glify, nie trzy. Gliniany materiał wypalano na słońcu lub w piecu. Glinę można było przykleić do ściany, dając stele. W przypadku błędu, zwilżano delikatnie palec i przeciągano po błędnym glifie. Stele kamienne i tym bardziej nośniki z metalu (złota, brązu) nie dawały szans na poprawki, były znacznie cięższe, droższe i niekiedy mniej trwałe (żelazo ulegało oksydacji, złoto było za drogie, o wiele za cięższe i za miękkie). Materiały kamienne i szczególnie gliniane charakteryzowały się znaczną łamliwością, więc musiały być grubsze, przez co były nieodpowiednie dla rozdmuchanej biurokracji tangijskiej. Ostatecznie do prostych zapisów niewymagających szczególnej archiwizacji stosowano proste tabliczki gliniane, od wielkości męskiej dłoni do długości jednego łokcia. Zapisy wymagające archiwizacji przepisywano na pryzmaty, tj. wielościany z gliny lub kamienia o trzech ścianach i obu podstawach w kształcie trójkątów. Aby uniknąć zarysowania klinów o kliny, pryzmaty przekładano miękkim materiałem, najczęściej wełną, i składowano poziomo jeden na drugim. Rzadziej, pryzmaty były na czubku wyposażone w haki, i składowano je w trójkątnych gniazdach w ziemi, i wyciągano nawet czasem drewnianym dźwigiem.

Z czasem stylus coraz częściej zastępowano nożykiem lub sztyletem z uwagi na ich większą dostępność. Odciskane w ten sposób glify różnią się od tych odciskanych trójkątną trzcinką. Zamiast trójkątnego wgłębienia, glif krótki pozostawia półkoliste wgłębienie, którego przedłużenie (ostrze) nie jest możliwe od razu. Glif ostrza stawia się po prostu poprzez przyłożenie ostrza noża podłużnie obok glifu trójkątnego. Jest to trudniejsze. Za stylus czasami robił także drewniany patyczek.

Do powszechnego transportu wykorzystywano przede wszystkim tabliczki drewniane i pergamin. Niektóre wiadomości przepisywano na papier dla oszczędności miejsca i wagi. Czasami nie było czasu na czekanie aż kawaleria przetransportuje wiadomość i na to czy napadną ją bandyci czy nie. W takich sytuacjach czekano na pomyślną pogodę i stosowano rangfen.

O wiele rzadziej stosowano metal i szkło. Stele z metalu były wykonywane z miedzi, brązu, srebra, ołowiu, złota, platyny, rzadko z żelaza czy stali. Tak były uwieczniane teksty najważniejsze z najważniejszych: kroniki państwowe, historie wojen, teksty religijne najwyższej wagi, kluczowe dekrety królewskie. Złoto pomimo swojej kolosalnej ceny i wysokiej gęstości, przejawiającej się w bardzo dużej wadze na centymetr sześcienny materiału, miało trzy zalety: nie rdzewiało ani nie ulegało pasywacji, było bardzo miękkie, zachowywało swój charakterystyczny, luksusowy kolor i poblask. Uboga w złoto Tangia musiała importować znaczne ilości tego kruszca nie tylko dla mennic i biżuterii, ale także dla skrybów świątynnych, pałacowych, naukowych i archiwalnych.

Kiedy pisano na papierze, stosowano dwa pędzle, szeroki i wąski. Szeroki stawiał klin, a wąski ostrze glifów długich.

Pismo powszechne pisano od lewej do prawej, rzadziej bustrofedonem. Kluczowe teksty na większych stelach pismo zygzakiem, falami, dla oszczędności materiału wykorzystując dość trójkątny kształt sylab klinowych, łącząc taką praktykę tak z religijnym związkiem z morzem (pisanie falami), jak i wskazując na trójkąt jako kluczowy kształt tak samych glifów, jak i stylusa używanego do ich stawiania. Część tekstów, szczególnie papierowych, pisano z góry do dołu.

Pismo demotyczne

Pismo demotyczne zostało opracowane za potrzebą szybko upowszechniającego się papieru i pisma odręcznego z pomocą wynalazków takich jak ołówek, pióro ze stalówką czy nawet węgla lub farb i pędzla zamiast tradycyjnego stylusa/dłuta i pisma klinowego. Problem polegał na tym, że pismo klinowe jest nie tylko trójwymiarowe, a nie dwuwymiarowe jak standardowe pismo (w tym wszystkie rodzaje pisma wykorzystywane współcześnie na Ziemi), ale też jest wektorowe, a nie liniowe. Pismo klinowe posiada grafemiczną głębokość, co nie istnieje przy normalnym piśmie, a poszczególne linie mają system wektorowy, strzałkowy, w kształcie grotów wyznaczających kierunek linii.

W Tangii rozwiązano ten problem poprzez zmniejszenie grafemicznego znaczenia głębokości i oddano wektorowość poprzez dodatkowe kształty. Zazwyczaj jest to prawostronny hak do wszystkich glifów, który sygnalizuje początek linii. Glify drobne (odciśnięcia bez ostrza) reprezentowano przez v-kształtne linie, jak przedstawiono na grafice poniżej.

Pismo klinowe
Pismo demotyczne

Ruchy społeczne i lokalne frakcje

W okresie złotego wieku, szczególnie w jego późniejszej części, totalitaryzm cesarski osłabł. Przemiany gospodarczo-społeczne, brutalizowanie niewolników i gwałtowny skok nierówności społecznych doprowadził do powstania odpowiednio rewolucyjnych nastrojów społecznych, aby populacja tangijska wyprodukowała bardziej wpływowe ruchy społeczne. Katalizatorem przemian, szczególnie w późniejszych latach, była słabość kolejnych cesarzy, którzy ku frustracji kaoritanu tolerowali takie ruchy, pogłębiając niechęć pomiędzy warstwami wyższymi a niższymi.

Kilka głównych ruchów zdobyło znaczną popularność:

• abolicja niewolnictwa, rasizmu i polityka równości etnicznej,
• wprowadzenie własności dzielonej,
• prawa robotników,
• laicyzacja społeczeństwa.

Abolicjonizm

Ludność pochodzenia pinuskiego zwana uronlera, która dokonała mordu w Saboacie, a następnie wskutek brutalnej tangijskiej inwazji odwetowej w ramach Trzeciej Wojny o Saakę dostała się masowo do niewoli. W przeciwieństwie do dwóch innych kategorii niewolników, uronlera byli wprowadzeni w społeczność tangijską z celem ich wyniszczenia przez eksploatację. Stosunek do nich był bardzo negatywny i ci ludzie często byli brutalizowani, nawet jeżeli nie mieli nic wspólnego z przedwojennym napadem na Saboat. Starano się ich zniszczyć psychicznie i kulturowo. Piętnowano ich analogicznie co bydło.

Z każdym rokiem od wojny agresja Tangijczyków malała. Wraz z wymianą pokoleń, coraz młodsi Tangijczycy zaczynali dostrzegać traktowanie niewolników jako alarmujące. Tymczasem tangijska szlachta i magnateria w swojej rywalizacji coraz mniej dbali o samą wolną ludność tangijską. Warstwa chłopska i niższa mieszczańska zaczęły dostrzegać analogie w traktowaniu ich do traktowania niewolników i zaczęła systematycznie sympatyzować się z niewolnikami. Z biegiem czasu, nie tylko cesarze zaczęli delikatnie z nimi sympatyzować wbrew tradycjom i kaoritanu, ale też i poszczególni kaoritanu.

W roku 9738 EK, kaoritanu poniższych lądów zarządzili w sprawie uronlera:

• Naratai, Nomeurai, Tongami, Luta ni Fari, Akeira, Hiranea, Ykenbegá, Unem, Ahoem, Ñyem, Uriikem, Laisyem zarządziły, że niewolników uronlera należy zrównać prawami z niewolnikami pekori.
• Marao, Takangari, Orumilo ni Reitika, Kun Atla, Saboem, Kehaem, Feutsyem, Pobeem i wszyscy zarządcy dominium Pinu i terytorium demarkacyjnego zarządziły, że niewolników uronlera należy zbiorowo surowo karać za winy plemion aż do śmierci ostatniego człowieka.
• Wyspy Atirai, Ma'uri oraz nowocesarska nie zabrały głosu.

Wiele z regionów pierwszej grupy określiło, że dążą do docelowej integracji populacji niewolników, podczas gdy grupa druga głosiła plugawość uronlera jako podludzi z ich domniemanej natury i nakazywała ich wyniszczenie. Nierówne traktowanie niewolników pomiędzy regionami doprowadziło do serii powstań niewolniczo-chłopskich, które zdestabilizowały państwo. Pierwsze powstanie niewolników w Tangii w 9750 EK definitywnie zamknęło złoty wiek kraju.

Socjalizm i komunizm

Do 9750 EK palma kokosowa stała się symbolem uciskanych mniejszości.

Na rywalizacji szlachty i ich latyfundiami z prywatną magnaterią i ich kompaniami handlowymi nie zyskiwali chłopi czy prości ludzie. Najczęściej padali oni ofiarami zmian takich jak kwantyfikacja wartości pól uprawnych w oparciu o możliwość produkcji owczej wełny z traw w miejscu dawnych pól uprawnych chłopów. W efekcie wielu szlachciców dało chłopom wolność, wyrzucając ich na błoto bez środków do życia, przez co ci szli do magnatów lub innych arystokratów, oferując pracę za płacę. Nagłe powstanie pełnego kapitalizmu i pierwszy raz od stuleci (i pierwszy raz na taką skalę) nagłe powstanie rynku pracy spowodowało gwałtowną dysproporcję podaży na popytem tego rynku, i zarazem skokowo doprowadziło do nowych, nieznanych wcześniej poziomów nędzy.

Z tą sytuacją chłopi radzili sobie różnie. Do powstania zakładów produkcji masowych, w tym faktorii, rynek nie był w stanie wchłonąć takiej liczby nagle uwolnionych chłopów, szczególnie biorąc pod uwagę nasycenie tangijskiej populacji niewolnikami, wyzysk wszelkich pracodawców był olbrzymi. Równolegle, skokowy wzrost nierówności społecznych zbiegł się z coraz większym naciskiem władz centralnych na całkowitą eliminację analfabetyzmu. Te działania były prowadzone od kilkuset lat z różną intensywnością i do złotego wieku w 9750 EK około 65% populacji już potrafiło czytać. Zaczęto rozprowadzać materiały wkrótce dopisane do ksiąg zakazanych, tzw. τυλυνγα χογιον tulunga hoyon, traktujących o Πα'ακυ Pa'aku, który był odpowiednikiem ziemskiego traktatu o Utopii - kraju idealnym, w którym ludzie nie byli podzieleni na klasy społeczne, nierówności między nimi nie istniały, dobra społeczne były rozdystrybuowane sprawiedliwie według realnych potrzeb.

To dało początek ruchowi Naonua Korae Ναονυα Κοραε, "ludzi sprawiedliwych". Od pierwszych dwóch liter abugidy klinowej, Νινα "dobry" i Καλα "palma" wziął się symbol świetlistej palmy kokosowej, a samą organizację nazwano ΝΚ, Νικα Nika. Ruch zainspirowany zakazanymi tabliczkami na temat Pa'aku nakazywał zakończenie etapu cesarzy i kaoritanu, panów, szlachety i magnatów, przejęcie przemysłu i wszelkiej produkcji przez chłopów i robotników, i sprawiedliwość społeczną. Ponieważ nacisk organów władzy cesarskiej był w złotym wieku potężny i poszczególnie komórki nekowców były szybko namierzane i brutalnie likwidowane, to ruch był niszowy. Dopiero po roku 9750 EK, w Tangii 9866 EK na przykład, długotrwały okres słabości cesarzy i głębokiej niestabilności kraju doprowadził do masowego rozprzestrzenienia się socjalistycznych i komunistycznych postulatów nekowców.

Prawa robotników, kodeks pracy, powstanie podpisu

Nie wszystkie latyfundia przepisowo stawiały klepsydry.

W niektórych zakładach pracy, szczególnie w Naratai, Atla Tau, Saboacie, Kun Atla, Hiranea, Hatlangao i Fang Apori, uznano, że napływ chłopów i robotników jest tak duży, że konieczne jest systemowe zarządzanie pracownikami. I choć większość pracodawców określała swoje zasady, to wymienione miasta wprowadziły wymóg określenia tych zasad na piśmie. Tym samym część pracodawców tworzyła zasady, które wymienione miasta uznały za poniżej ich standardów cywilizacyjnych, i określiła odgórnie pierwsze kodeksy pracy. W większości, te miasta opracowały takie rozwiązania niezależnie od siebie. Kodeksy te były bardzo proste i zawierały zasady takie jak:

• Pod karą chłosty dla właściciela i grzywny dla jego zakładu, nie wolno zatrudniać do pracy osoby, która nie przeszła inicjacji (ok. 13 r.ż.), chyba że jest jego członkiem rodziny.
• Pod karą chłosty dla właściciela i grzywny dla jego zakładu, nie wolno zatrudniać do pracy kobiety brzemiennej.
• Pod karą chłosty dla właściciela i grzywny dla jego zakładu, nie wolno zmuszać pracownika do ciągłej pracy dłuższej niż 5 godzin. Pracownikom przysługuje prawo do przerwy trwającej trzy standardowe cesarskie klepsydry (ok. 9 minut) co godzinę. Zakład pracy musi mieć muanko, osobę odpowiedzialną za odmierzanie tego czasu. Klepsydra powinna być ustawiona prostopadle do na stałe przymocowanej do niej podstawki, i być umieszczona na płaskiej powierzchni o równości stwierdzonej za pomocą poziomicy.
• Za każde trzy dni ciągłej pracy pracownikowi przysługuje jeden dzień wolny.

Miasta te silnie pilnowały powyższych zasad, co spowodowało powstanie inspekcji pracy w każdym z nich. Inspektorzy weryfikowali przestrzeganie prawa, często pod ukryciem. Z jednej strony powodowało to, że większość zakładów otwierano poza jego granicami, doprowadzając do powstania miasteczek pod większymi miejscowościami. Z drugiej strony, zakłady pracy ściśle przestrzegające zasad kodeksu pracy były bardzo atrakcyjne dla pracowników i przyciągały najbardziej uzdolnione osoby.

Podpis poświadczany był przez wyraźny odcisk dłoni na tabliczce glinianej w obecności świadków, na odcisku dłoni stawiano znaki klinowe oznaczające imię, nazwisko, miejsce i datę, zazwyczaj z odciskiem pieczęci. Dla uproszczenia czasami stawiano odcisk dwóch palców.

Laicyzm

Wyżej wspomniane ruchy chłopsko-robotnicze wiązały warstwy wyższe z religią. Często się zdarzało, że właściciele ziemscy, szlachta czy magnateria sprawowała jednocześnie funkcje religijne i zarazem aktywnie przyczyniała się do ucisku wobec niższych klas. Z tego względu, nawet jeżeli dany ruch nie miał na celu przemian czy rewolucji w społeczeństwie, to często wiązał się ze zniesieniem zwyczajów i tradycji religijnych, i przede wszystkim instytucjonalizacji wiary. Zamiast tego, wiara miała być prywatnym aspektem życia każdego człowieka. W złotym wieku Tangii laicyzm był ruchem niszowym i nie miał większego poparcia żadnej grupy społecznej.

Przestępczość

Przestępczość w Tangii dzielimy na pospolitą, zorganizowaną, zorganizowaną przenikającą struktury państwowe (mafijną), oraz morską (piractwo). Na terenie wyspy Kaori, w większości terytorium, z uwagi na policyjny charakter państwa przestępczość pospolita jest niewysoka. Znacznie bardziej rozpowszechniona jest w pozostałych terytoriach.

Przestępczość pospolita

Przestępczość pospolita głównie dotyczy drobnych ulicznych kradzieży, wyłudzeń i oszustw komercyjnych, oraz włamań do mieszkań celem kradzieży. Te zjawiska są praktycznie niemierzone na terenach wiejskich, ale na terenach miejskich zajmuje się nimi oddział Aranu spełniający funkcje policyjne. Te przestępstwa są klasyfikowane jako przestępstwa pospolite klasy trzeciej.

Przestępstwa pospolite klasy drugiej uwzględniają kradzież średnioskalową, tj. kradzież w znaczącym stopniu wpływającą na dobrobyt obywatela, zatem nie będącą kradzieżą pojedynczego mniej wartościowego przedmiotu, ale też nie stanowiące kradzieży zorganizowanej czy ciągłej. Przykładem jest włamanie z ograbieniem czy napad na powóz. Dotyczą też dotkliwego pobicia, którego skutki jednak nie są trwałe i nieodwracalne.

Przestępstwa pospolite klasy pierwszej uwzględniają morderstwo, trwałe okaleczenie takie jak pozbawienie kończyny, wzroku czy płodności lub do innego kalectwa, doprowadzenie do poronienia wbrew woli kobiety, zgwałcenie, obcowanie płciowe z nieletnimi, krewnymi najbliższego stopnia czy ze zwierzętami.

Organizacje przestępcze

W Tangii funkcjonują liczne organizacje przestępcze, zajmujące się nielegalnym przemytem niewolników, sutenerstwem, lichwą, wyłudzeniami, czy bandyctwem. Szczególnie jest to dobrze rozwinięte w Pinu, bardziej odległych części Buanii oraz na terenach pustynnych wyspy Kaori. Część organizacji specjalizuje się w regionalnym przemycie narkotyków, paserstwie, konio- i wielbłądokradztwie. Zdarzają się organizacje przestępcze o charakterze sekt i pseudoreligijnym.

Organizacje mafijne

Organizacje mafijne, definiowane jako rozległe siatki przestępcze przenikające wyższe struktury polityczne, nabierały sił wraz z rozwojem potęgi Tangii jako organizacji państwowej. Specjalizując się w oszustwach podatkowych pod ochronnym parasolem państwa, osiągały swoje cele poprzez wpływy polityczne, co przy arystokratycznym układzie społecznym imperium tangijskiego było łatwiejsze do osiągnięcia. W złotym wieku wpływ tych organizacji był jeszcze ograniczony, natomiast znacznie rozwinął się po tych czasach. Charakterystyczne, że głównie dotykał wyspę Kaori i wyspy Akeira i Hiranea, podczas gdy Buania głównie rozdzierana była przez magnaterię. Osłabienie państwa wynikające z tych działań również było niskie na tym etapie, jednak w późniejszych czasach było mocniejsze.

Chronografia

Rok ma 5 miesięcy (ναυ nau) po 15 dni każdy, nazwany na cześć jednego z Pięciu Mędrców, kluczowych dla karaizmu. Miesiące nie zależą od księżyca, jak na Ziemi, zamiast tego, okres piętnastu dni został arbitralnie wyznaczony z powodów religijnych. Każdy z mędrców opowiada o zależności wody i człowieka z pozostałymi przedwiecznymi żywiołami λαυ lau, które rozgraniczono: puro, neu, fo'o, nu, ra'a. Kalendarz został przedstawiony w tabeli poniżej.

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40	41	42	43	44	45	46	47	48	49	50	51	52	53	54	55	56	57	58	59	60	61	62	63	64	65	66	67	68	69	70	71	72	73	74	75
Puronau	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Neunau																1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Fo'onau																															1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Nunau																																														1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Ra'anau																																																													1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15

Pionowe, żółte dni oznaczają punkty astronomiczne:

• Przesilenie letnie w 1 Puronau;
• Równonoc jesienna w 4 Neunau;
• Przesilenie zimowe w 8 Fo'onau;
• Równonoc wiosenna w 12 Nunau.

W miesiącu Ra'anau nie ma żadnych takich zjawisk.

Tangia stosuje datowanie od założenia cesarstwa, tj. początku ery unitarnej w roku 6911 EK, zatem 6911 EK to 0 ET, a 9750 EK to 2839 ET. Rok tangijski jest sprzężony z jednym rokiem w datowaniu wspólnym.

Rytm dnia i nocy - doba

Doba tangijska (dt) składa się z 29 godzin (ht), z których każda godzina trwa 90 minut ziemskich. Godziny, tak się składa, że podzielono na 90 minut, co wyrównuje minutę tangijską z minutą ziemską. Minuta tangijska podzielona jest na 60 sekund, ale sekunda jest podzielona na 30 podsekund, tymczasem na Ziemi stosuje się raczej podział na 100 setnych sekundy.

Nazwa lokalna pory doby	Pora doby	Godzina startowa	Godzina zakończenia	Czas trwania (ht)	Czas trwania (hz)	Średnia temperatura¹
Χο'υμ /'ɦoʔʉm/	Noc	28:00	5:89	7	10,5	22°C
Γιαο /'jao/	Poranek	6:00	11:89	7	10,5	18°C
Ραμι /'ɾami/	Dzień	12:00	20:89	9	13,5	31°C
Μαλυ /'maɫʉ/	Wieczór	21:00	26:89	6	9	31°C

¹Dla Naratai.
Te pory dnia wyznaczają rytm pracy, snu i aktywności dla Tangijczyków zamieszkujących regiony nadmorskie.

Przeciętny Tangijczyk śpi stosunkowo długo, przez 8 osiem godzin tangijskich (12 ziemskich) w nocy, zazwyczaj w godzinach od północy do 8 rano, a następnie zasypia znowu w godzinach upalnych, w godzinach od 15 w południe do 23 wieczorem, o zachodzie słońca. Następnie czas aktywności przypada na noc, pod warunkiem, że jest dostępna dostateczna ilość światła.

Siły zbrojne

Marynarka wojenna

Główny artykuł: Takatoa

Siły lądowe

Główny artykuł: Aranu