Toraia: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{| class="wikitable" style="text-align: center;" |+ '''Samogłoski''' |- ! ! <small>Przednie</small> ! <small>Tylne</small> |- ! <small>Przymknięte</small> | [i] ''...”) |
m |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | {{język | ||
+ | | kolor = #C0C0C0 | nazwa = Torajański | nazwa własna = Toraia ōmehai [toɾaja o̞ːmɛhaj] | ||
+ | | twórca = [[User:Ghoster|Ghoster]] | rok = 2017 | ||
+ | | alfabet = Ahotara (Enōihara + Mekābara) | typologia = ''A priori''<br/>'''VSO''' <br/>Aglutynacyjny<br/>Tranzytywno-genetywny | klasyfikacja = <br/> | ||
+ | * Języki anahoryjskie | ||
+ | ** Dialekty północne | ||
+ | *** '''Toraia te orihāddēa ōmehai''' (oficjalny język torajański) | ||
+ | | conlanger3 = pri.tor.gho | ||
+ | }} | ||
+ | '''Torajański''' (tor. ''Toraia ōmehai'' [toɾaja o̞ːmɛhaj]) jest językiem oraz kontinuum dialektowym, mówionym przez ~12,000,000,000 Torajańczyków na [[Nieuklękły|Nieuklękłym]]. Liczba natywnych użytkowników oficjalnego standardu torajańskiego to około siedmiu miliardów. Toraia zapisywana jest dwoma pismami: [[Enōihara|Enōiharą]], będącą tradycyjnym, torajańskim pismem czysto-ideograficznym (liczącym sobie około 1000 szeroko używanych znaków i około 500 rzadziej używanych lub archaicznych), a także zmodyfikowaną padmarańską [[Maqabra|Maqabrą]] (tutaj nazywaną „[[Mekābera|Mekāberą]]” [mɛkaːbɛɾa]), będącą nietypową wersją abdżadu. Zapisu diakrytykowanego dla ich konkretnych wartości używa się tylko w razie niejednoznaczności. Zbiórcza nazwa dla zapisu torajańskiego oboma rodzajami pisma to [[Ahotara|Ahotara]]. | ||
+ | |||
+ | '''Rodzina anahoryjska''' | ||
+ | * Proto-anahoryjski † | ||
+ | ** Staro-anahoryjski † | ||
+ | *** Dialekty Północne | ||
+ | **** [[Język torajański|Toraia te orihāddēa ōmehai]] (oficjalny język torajański) | ||
+ | **** [[Język horea|Horea ōmehai]] (dialekt horeański) | ||
+ | **** [[Język azunajski|Azūnai ōmehai]] (dialekt azunajski) | ||
+ | **** [[Język zuahi|Zuahi ōmehai]] (dialekt zuahi) | ||
+ | *** Dialekty południowe: | ||
+ | **** [[Język omenōtāia|Omenōtāia ōmehai]] (dialekt omenotajański) | ||
+ | **** Dialekty Obiō | ||
+ | ***** [[Język obiō (dialekt wybrzeża)|Obiō te kama ōmehai]] (dialekt obiō z wybrzeża) | ||
+ | ***** [[Język obiō (dialekt nizinny)|Obiō te hatta ōmehai]] (dialekt obiō z nizin) | ||
+ | *** Dialekty wschodnie: | ||
+ | **** [[Język amedutański|Ameduta ōmehai]] (dialekt amedutański) | ||
+ | **** [[Język aroro|Aroro te aoha ōmehai]] (dialekt ludu Aroro) | ||
+ | *** Dialekty zachodnie: | ||
+ | **** [[Turmizyjski język torajański|Turamēza te aodamāi ōmehai]] (dialekt [[Klasztor w Turmizie|klasztoru w Turmizie]]) | ||
+ | |||
+ | ='''Fonetyka'''= | ||
+ | |||
+ | Struktura sylaby to (C)V, chociaż w mowie potocznej rozziewy mogą przemieniać się w dyftongi. | ||
+ | |||
+ | =='''Samogłoski'''== | ||
+ | |||
{| class="wikitable" style="text-align: center;" | {| class="wikitable" style="text-align: center;" | ||
|+ '''Samogłoski''' | |+ '''Samogłoski''' | ||
Linia 7: | Linia 43: | ||
|- | |- | ||
! <small>Przymknięte</small> | ! <small>Przymknięte</small> | ||
− | | [i] '''i''' | + | | [i] '''i''' [iː] '''ī''' |
− | | [ʏ̞] '''u''' | + | | [ʏ̞] '''u''' [ʏ̞ː] '''ū''' |
|- | |- | ||
! <small>Średnie</small> | ! <small>Średnie</small> | ||
− | | [ɛ] '''e''' | + | | [ɛ] '''e''' [e̞ː] '''ē''' |
− | | [o] '''o''' | + | | [o] '''o''' [o̞ː] '''ō''' |
|- | |- | ||
! <small>Otwarte</small> | ! <small>Otwarte</small> | ||
− | | colspan=2| [a] '''a''' | + | | colspan=2| [a] '''a''' [aː] '''ā''' |
|} | |} | ||
− | + | =='''Spółgłoski'''== | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{| class="wikitable" style="text-align: center;" | {| class="wikitable" style="text-align: center;" | ||
Linia 44: | Linia 63: | ||
! Dziąsłowe | ! Dziąsłowe | ||
! Welarne | ! Welarne | ||
− | |||
! Krtaniowe | ! Krtaniowe | ||
|- | |- | ||
! colspan=2| Nosowe | ! colspan=2| Nosowe | ||
− | | [m] '''m''' | + | | [m] '''m'''<sup>1</sup> |
− | | [n] '''n''' | + | | [n] '''n'''<sup>1</sup> |
− | |||
| | | | ||
| | | | ||
Linia 59: | Linia 76: | ||
| [t] '''t''' | | [t] '''t''' | ||
| [k] '''k''' | | [k] '''k''' | ||
− | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
! <small>Dźwięczne</small> | ! <small>Dźwięczne</small> | ||
− | | [b] '''b''' | + | | [b] '''b'''<sup>2</sup> |
− | | [d] '''d''' | + | | [d] '''d'''<sup>3</sup> |
− | |||
| | | | ||
| | | | ||
Linia 71: | Linia 86: | ||
! colspan=2| Szczelinowe | ! colspan=2| Szczelinowe | ||
| | | | ||
− | | [s̟] '''z''' | + | | [s̟] '''z'''<sup>4</sup> |
− | |||
| | | | ||
− | | [h] '''h''' | + | | [h] '''h'''<sup>5</sup> |
|- | |- | ||
! colspan=2| Drżące | ! colspan=2| Drżące | ||
| | | | ||
− | | [ɾ] '''r''' | + | | [ɾ] '''r'''<sup>6</sup> |
− | |||
| | | | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
! colspan=2| Płynne | ! colspan=2| Płynne | ||
− | | ( | + | | (ʏ̯) '''u''' |
| | | | ||
| (j) '''i''' | | (j) '''i''' | ||
− | |||
| | | | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | '''Przypisy''' | ||
+ | * 1 - Fonemy /m n/ w dialektach południowych, szczególnie przez [[Omenōtāia]], mogą być wymawiane jako [ŋ] przed samogłoskami /a o/ oraz ich długimi odpowiednikami. | ||
+ | * 2 - Fonem /b/ może być realizowany jako implozywne [ɓ], co jest wpływem języka imfursyjskiego. Jest to szczególnie popularne wśród ludności zimfursytowanej. | ||
+ | * 3 - Fonem /d/ w dialektach wschodnich w pozycjach przed /e i/ oraz ich długimi odpowiednikami wymawiamy jest jako [z̟]. | ||
+ | * 4 - Wymowa fonemu /z/ waha się mocno w zależności od regionu. Dialekty północne są bardziej konserwatywne, zachowując wczesną wymowę zbliżoną do [s], podczas gdy dialekty południowe (w szczególności dialekt obiō z wybrzeża) preferują [ʃ], [ʃʲ] bądź [ɕ]. | ||
+ | * 5 - Fonem /h/ jest bardzo różnie wymawiany i w większości dialektów istnieje sporo wariantów jego realizacji, do których najczęstszych należą [h], [ʔ], [x]; ponadto w dialekcie [[Język amedutański|amedutańskim]] można spotkać się także z wymową [ʃ] lub [χ]. | ||
+ | * 6 - Fonem /r/ w dialekcie amedutańskim wymawiany jest jako [l]. |
Wersja z 03:47, 12 lut 2018
Torajański Toraia ōmehai [toɾaja o̞ːmɛhaj] | |
---|---|
Utworzenie: | Ghoster w 2017 |
Sposoby zapisu: | Ahotara (Enōihara + Mekābara) |
Typologia: | A priori VSO Aglutynacyjny Tranzytywno-genetywny |
Klasyfikacja: |
|
Kody | |
Conlanger–3 | pri.tor.gho |
Lista conlangów |
Torajański (tor. Toraia ōmehai [toɾaja o̞ːmɛhaj]) jest językiem oraz kontinuum dialektowym, mówionym przez ~12,000,000,000 Torajańczyków na Nieuklękłym. Liczba natywnych użytkowników oficjalnego standardu torajańskiego to około siedmiu miliardów. Toraia zapisywana jest dwoma pismami: Enōiharą, będącą tradycyjnym, torajańskim pismem czysto-ideograficznym (liczącym sobie około 1000 szeroko używanych znaków i około 500 rzadziej używanych lub archaicznych), a także zmodyfikowaną padmarańską Maqabrą (tutaj nazywaną „Mekāberą” [mɛkaːbɛɾa]), będącą nietypową wersją abdżadu. Zapisu diakrytykowanego dla ich konkretnych wartości używa się tylko w razie niejednoznaczności. Zbiórcza nazwa dla zapisu torajańskiego oboma rodzajami pisma to Ahotara.
Rodzina anahoryjska
- Proto-anahoryjski †
- Staro-anahoryjski †
- Dialekty Północne
- Toraia te orihāddēa ōmehai (oficjalny język torajański)
- Horea ōmehai (dialekt horeański)
- Azūnai ōmehai (dialekt azunajski)
- Zuahi ōmehai (dialekt zuahi)
- Dialekty południowe:
- Omenōtāia ōmehai (dialekt omenotajański)
- Dialekty Obiō
- Obiō te kama ōmehai (dialekt obiō z wybrzeża)
- Obiō te hatta ōmehai (dialekt obiō z nizin)
- Dialekty wschodnie:
- Ameduta ōmehai (dialekt amedutański)
- Aroro te aoha ōmehai (dialekt ludu Aroro)
- Dialekty zachodnie:
- Dialekty Północne
- Staro-anahoryjski †
Fonetyka
Struktura sylaby to (C)V, chociaż w mowie potocznej rozziewy mogą przemieniać się w dyftongi.
Samogłoski
Przednie | Tylne | |
---|---|---|
Przymknięte | [i] i [iː] ī | [ʏ̞] u [ʏ̞ː] ū |
Średnie | [ɛ] e [e̞ː] ē | [o] o [o̞ː] ō |
Otwarte | [a] a [aː] ā |
Spółgłoski
Wargowe | Dziąsłowe | Welarne | Krtaniowe | ||
---|---|---|---|---|---|
Nosowe | [m] m1 | [n] n1 | |||
Zwarte | Bezdźwięczne | [p] p | [t] t | [k] k | |
Dźwięczne | [b] b2 | [d] d3 | |||
Szczelinowe | [s̟] z4 | [h] h5 | |||
Drżące | [ɾ] r6 | ||||
Płynne | (ʏ̯) u | (j) i |
Przypisy
- 1 - Fonemy /m n/ w dialektach południowych, szczególnie przez Omenōtāia, mogą być wymawiane jako [ŋ] przed samogłoskami /a o/ oraz ich długimi odpowiednikami.
- 2 - Fonem /b/ może być realizowany jako implozywne [ɓ], co jest wpływem języka imfursyjskiego. Jest to szczególnie popularne wśród ludności zimfursytowanej.
- 3 - Fonem /d/ w dialektach wschodnich w pozycjach przed /e i/ oraz ich długimi odpowiednikami wymawiamy jest jako [z̟].
- 4 - Wymowa fonemu /z/ waha się mocno w zależności od regionu. Dialekty północne są bardziej konserwatywne, zachowując wczesną wymowę zbliżoną do [s], podczas gdy dialekty południowe (w szczególności dialekt obiō z wybrzeża) preferują [ʃ], [ʃʲ] bądź [ɕ].
- 5 - Fonem /h/ jest bardzo różnie wymawiany i w większości dialektów istnieje sporo wariantów jego realizacji, do których najczęstszych należą [h], [ʔ], [x]; ponadto w dialekcie amedutańskim można spotkać się także z wymową [ʃ] lub [χ].
- 6 - Fonem /r/ w dialekcie amedutańskim wymawiany jest jako [l].