Użytkownik:Emil/Brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 35 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 51: | Linia 51: | ||
| {{IPA|au̯}} ('''au''') | | {{IPA|au̯}} ('''au''') | ||
|} | |} | ||
+ | ===Spółgłoski=== | ||
+ | {| class="wikitable" style=text-align:center | ||
+ | ! colspan="2" | | ||
+ | !Wargowe | ||
+ | !Zębowe | ||
+ | !Przedniojęzykowe | ||
+ | !Podniebienne | ||
+ | !Welarne | ||
+ | !Krtaniowe | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Nosowe | ||
+ | |{{IPA|m}} ('''m''') | ||
+ | | colspan="2" |{{IPA|n}} ('''n''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" |Zwarte | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|p}} ('''p''') | ||
+ | |colspan="2" |{{IPA|t}} ('''t''') | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|k}} ('''k''') | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|b}} ('''b''') | ||
+ | |colspan="2" |{{IPA|d}} ('''d''') | ||
+ | | | ||
+ | | {{IPA|g}} ('''g''') | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" | Afrykaty | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |({{IPA|pf}} ('''ṗ''')) | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|ts}} ('''c''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|dz}} ('''z''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" | Szczelinowe | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|f}} ('''f''') | ||
+ | |{{IPA|θ}} ('''þ''') | ||
+ | |{{IPA|s}} ('''s''') | ||
+ | |{{IPA|ʃ}} ('''š''') | ||
+ | |{{IPA|x}} ('''ch''') | ||
+ | |{{IPA|h}} ('''h''') | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|v}} ('''v''') | ||
+ | |{{IPA|ð}} ('''ð''') | ||
+ | |{{IPA|z}} ('''ȥ''') | ||
+ | |{{IPA|z}} ('''ž''') | ||
+ | |{{IPA|ɣ}} ('''gh''') | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Drżące | ||
+ | | | ||
+ | | colspan="2" | {{IPA|r}} ('''r''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|ɫ̪}} ('''ł''') | ||
+ | |{{IPA|l}} ('''l''') | ||
+ | |{{IPA|j}} ('''j''') | ||
+ | |{{IPA|w}} ('''w, ł''') | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | Dźwięk ''ṗ'' występował tylko w wczesnym okresie rozwoju, później został zastąpiony przez ''f'' w nagłosie oraz w innych pozycjach przez ''pp'' w dialektach północnych i ''ff'' w południowych. Podobnie z nie-przedsamogłoskowym ''ł'', które po początkowej odrębności połączyło się z ''w''. Nadal pozostało niezmienione przed samogłoskami. | ||
+ | |||
+ | Dźwięk ''r'' nie-przed samogłoskami był wokalizowany do [ɐ̯], by tworzyć dyftongi i tryftongi. Te drugie potem zaczęły często opuszczać drugi element niezgłoskotwórczy, czyli właśnie ''r''. Niektóre dialekty przed przedniojęzykowymi zamieniają [ɐ̯] na retrofleksje, np. rd /rd/ [ɖ] < [ɐ̯d]. | ||
+ | ==Rozwój fonologiczny== | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | ! PPD | ||
+ | ! wczesny | ||
+ | ! środkowy | ||
+ | ! nowoczesny | ||
+ | |- | ||
+ | ! *a | ||
+ | | a | ||
+ | | a, aː | ||
+ | | a, ɑː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *aː | ||
+ | | aː, æː | ||
+ | | aː, ɛː | ||
+ | | ɑː, ɛː, a | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɞ | ||
+ | | œ | ||
+ | | œ, øː | ||
+ | | œ, øː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *øː | ||
+ | | øː | ||
+ | | øː | ||
+ | | øː, œ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɛ | ||
+ | | ɛ | ||
+ | | ɛ, eː | ||
+ | | ɛ, eː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *eː | ||
+ | | ɪː | ||
+ | | ɪ̈i̯ | ||
+ | | ʊi̯ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɔ | ||
+ | | ɔ | ||
+ | | ɔ, oː | ||
+ | | ɔ, oː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *oː | ||
+ | | oː | ||
+ | | oː | ||
+ | | oː, ɔ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɘ | ||
+ | | ɘ | ||
+ | | ɘ, ɨː | ||
+ | | ɪ, iː, e | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɨ̞ː | ||
+ | | ɨ̞ː | ||
+ | | ɨː | ||
+ | | iː, e | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɵ | ||
+ | | ɵ | ||
+ | | ɵ, ʉː | ||
+ | | ʏ, yː, ᵿ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ʉ̞ː | ||
+ | | ʉ̞ː | ||
+ | | ʉː | ||
+ | | yː, ᵿ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ɪ | ||
+ | | ɪ | ||
+ | | ɪ, iː | ||
+ | | ɪ, iː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *iː | ||
+ | | iː | ||
+ | | iː | ||
+ | | iː, ɪ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ʊ | ||
+ | | ʊ | ||
+ | | ʊ, uː | ||
+ | | ʊ, uː | ||
+ | |- | ||
+ | ! *uː | ||
+ | | uː | ||
+ | | uː | ||
+ | | uː, ʊ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ə | ||
+ | | ᵿ, ə | ||
+ | | ᵿ, Ø | ||
+ | | ᵿ, Ø | ||
+ | |- | ||
+ | ! *ai | ||
+ | | ai, eː | ||
+ | | ai, eː | ||
+ | | ai, eː, ɛ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *au | ||
+ | | au, oː | ||
+ | | au, oː | ||
+ | | au, oː, ɔ | ||
+ | |- | ||
+ | ! *iu | ||
+ | | iu, yː | ||
+ | | iu, yː | ||
+ | | iu, yː, ʏ | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | *rő < ráá, ghó < yoo | ||
+ | *paþ, kwaþ < quaþ | ||
+ | *üv < ǫv | ||
+ | *ðiu < ðiu, šiṗṗ < šipf | ||
+ | *jó < joo | ||
+ | *ves < es | ||
+ | |||
+ | =Nadbużański= | ||
+ | * ''*tj *dj → c´ dz´'' | ||
+ | * ''*TelT → TolT'' | ||
+ | * ''*C_E → C´'' | ||
+ | * ''*o- *ǫ- → vo- vǫ- '' | ||
+ | * ''*ę *ǫ → ą'' (z zachowaniem miękkości) | ||
+ | * ''*ě → a'' (z zachowaniem miękkości) | ||
+ | * ''*ol ol´ → öl öl´'' | ||
+ | * ''*´l̥´_T → ´l̥'' (przed twardymi przedniojęzykowymi) | ||
+ | * ''*T´erT TorT TölT → T´er´eT ToroT TölöT'' | ||
+ | * ''*´ь̥ ъ̥ → ´e a'' | ||
+ | * ''*´ь̯ ъ̯ → ´Ø Ø'' (z wydłużeniem zastępczym po niebezdźwięcznych oraz ''c č š'') | ||
+ | * ''*c´ dz´ → c dz'' | ||
+ | * ''*V_g_V → ʁ → r | ||
+ | * ''*r´ → ř'' | ||
+ | * ściągnięcie samogłosek w grupach z jotą: ''VjV > Vː, aje → ē, oje → ō, oją → ą̄'' itd. | ||
+ | **''ь̥jь̯ ъ̯jь̯ → ī ȳ'' | ||
+ | * ''*l̥ *´l̥ *´l̥´ *r̥ *´ř̥ → ol ´ol ´el´ yr ´iř'' | ||
+ | * ''*v → w'' (ale ''*v´ → v´'') | ||
+ | *'''Miękki przegłos (_P)''' | ||
+ | ** ''*o *ō → ö ȫ'' | ||
+ | ** ''*a *ā → e ē'' | ||
+ | ** ''*ą *ą̄ → ę ę̄'' | ||
+ | ** ''*e → ė'' | ||
+ | * ''*č *š *ž → c s z | ||
+ | *''*y *ȳ K_ → i ī'' | ||
+ | * ''*n´ *t´ *d´ *s´ *z´ *l´ → ń ť ď ś ź ĺ'' | ||
+ | * ''chc → cc → č'' | ||
+ | *'''Zanik iloczasu''' | ||
+ | **''*ī, *ȳ, *ū → ei, oi /œɪ̈/, au'' | ||
+ | **''*ē *ȫ *ō *ā → é ő ó á'' | ||
+ | **''*ˊę̄_P → į'' | ||
+ | **''*ą̄ ę̄ → ą́ → ǫ'' | ||
+ | *''*v´ → v'' | ||
+ | *''*m´ *b´ *p´ _[!P #] → m b p'' | ||
+ | *''*k *g *ch S_E→ č dž š'' | ||
+ | *''*k *g *ch _E → š ž š'' | ||
+ | |||
+ | =Sadaryn= | ||
+ | {{państwo | ||
+ | | nazwa własna państwa=Iscoi Sadarinan <br>Csugéchej ra Száddarin | ||
+ | | nazwa polska państwa=Sadaryn | ||
+ | | języki urzędowe=[[język ludżorycki|ludżorycki]], [[język maszyjski|maszyjski]] | ||
+ | | stolica=''Neetiscueïs/Lüdzsoriköjk'' | ||
+ | | stolica współrzędne= | ||
+ | | ustrój=republika | ||
+ | | głowa państwa=Prezydent<br/>(''Moolita/Apfapun'') | ||
+ | | władca= | ||
+ | | waluta= | ||
+ | | kod waluty= | ||
+ | | organizacje= | ||
+ | }} | ||
+ | '''Sadaryn''' (lug. ''Sadarina'' /ˈsadarina/, mas. ''Száddarin'' /ˈsaːːdarin/), oficjalnie '''Państwo Sadarynu''' (lug. ''Iscoi Sadarinan'' /ˈiskɔj ˈsadarinan/, mas. ''Csugéchej ra Száddarin'' /ˈt͡ʃugeːxɛj ˌra ˈsaːːdarin/) - państwo federacyjne na północy Wielkiego Kontynentu [[Hadżal|Hadżalu]]. Jest to republika prezydencka składająca się z oficjalnie równoprawnych podmiotów - Ludżoryki (''Lugiorica'') oraz Maszapu (''Másáp''). Jednak ze względu na historię oraz liczne prawa dyskryminujące Maszów to ludność ludżorycka jest główną siłą polityczną w kraju. Prowadzi to bardzo często do konfliktów i buntów. Obecny status tego państwa reguluje ''Konstytucja Państwa Sadarynu'' oraz ''Traktat Krutsomujcki'', kończący interwencje [[Jechgiw|Jesiwu]] w tym państwie. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Związek Ludżorycki (''Brug Lugoricesa'') | ||
+ | |||
+ | Protest Maszów (''Nötter arr Más'') |
Wersja z 23:47, 12 lis 2022
Język hurr durr
Jeden z języków północnodarkajskich.
Fonologia
Samogłoski
Przednie | Środkowe | Tylne | ||
---|---|---|---|---|
Płaskie | Zaokrąglone | |||
Przymknięte | ɪ iː (i í) | ʏ yː (ü ű) | ᵿ (ue) | ʊ uː (u ú) |
Średnie | ɛ eː (e é) | œ øː (ö ő) | ɔ oː (o ó) | |
Otwarte | ɛː (ä) | a ɑː (a á) |
Dyftongi
Zakończone na i̯ | Zakończone na y̯ | Zakończone na u̯ | |
---|---|---|---|
Przymknięte | ʊi̯ (ě)[1] | iu̯ (iu) | |
Średnie | ɛi̯ (ei) | œy̯ (eu) | ɔu̯ (ou) |
Otwarte | ai̯ (ai) | au̯ (au) |
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Przedniojęzykowe | Podniebienne | Welarne | Krtaniowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m (m) | n (n) | |||||
Zwarte | bezdźwięczne | p (p) | t (t) | k (k) | |||
dźwięczne | b (b) | d (d) | g (g) | ||||
Afrykaty | bezdźwięczne | (pf (ṗ)) | ts (c) | ||||
dźwięczne | dz (z) | ||||||
Szczelinowe | bezdźwięczne | f (f) | θ (þ) | s (s) | ʃ (š) | x (ch) | h (h) |
dźwięczne | v (v) | ð (ð) | z (ȥ) | z (ž) | ɣ (gh) | ||
Drżące | r (r) | ||||||
Boczne, Półsamogłoski | ɫ̪ (ł) | l (l) | j (j) | w (w, ł) |
Dźwięk ṗ występował tylko w wczesnym okresie rozwoju, później został zastąpiony przez f w nagłosie oraz w innych pozycjach przez pp w dialektach północnych i ff w południowych. Podobnie z nie-przedsamogłoskowym ł, które po początkowej odrębności połączyło się z w. Nadal pozostało niezmienione przed samogłoskami.
Dźwięk r nie-przed samogłoskami był wokalizowany do [ɐ̯], by tworzyć dyftongi i tryftongi. Te drugie potem zaczęły często opuszczać drugi element niezgłoskotwórczy, czyli właśnie r. Niektóre dialekty przed przedniojęzykowymi zamieniają [ɐ̯] na retrofleksje, np. rd /rd/ [ɖ] < [ɐ̯d].
Rozwój fonologiczny
PPD | wczesny | środkowy | nowoczesny |
---|---|---|---|
*a | a | a, aː | a, ɑː |
*aː | aː, æː | aː, ɛː | ɑː, ɛː, a |
*ɞ | œ | œ, øː | œ, øː |
*øː | øː | øː | øː, œ |
*ɛ | ɛ | ɛ, eː | ɛ, eː |
*eː | ɪː | ɪ̈i̯ | ʊi̯ |
*ɔ | ɔ | ɔ, oː | ɔ, oː |
*oː | oː | oː | oː, ɔ |
*ɘ | ɘ | ɘ, ɨː | ɪ, iː, e |
*ɨ̞ː | ɨ̞ː | ɨː | iː, e |
*ɵ | ɵ | ɵ, ʉː | ʏ, yː, ᵿ |
*ʉ̞ː | ʉ̞ː | ʉː | yː, ᵿ |
*ɪ | ɪ | ɪ, iː | ɪ, iː |
*iː | iː | iː | iː, ɪ |
*ʊ | ʊ | ʊ, uː | ʊ, uː |
*uː | uː | uː | uː, ʊ |
*ə | ᵿ, ə | ᵿ, Ø | ᵿ, Ø |
*ai | ai, eː | ai, eː | ai, eː, ɛ |
*au | au, oː | au, oː | au, oː, ɔ |
*iu | iu, yː | iu, yː | iu, yː, ʏ |
- rő < ráá, ghó < yoo
- paþ, kwaþ < quaþ
- üv < ǫv
- ðiu < ðiu, šiṗṗ < šipf
- jó < joo
- ves < es
Nadbużański
- *tj *dj → c´ dz´
- *TelT → TolT
- *C_E → C´
- *o- *ǫ- → vo- vǫ-
- *ę *ǫ → ą (z zachowaniem miękkości)
- *ě → a (z zachowaniem miękkości)
- *ol ol´ → öl öl´
- *´l̥´_T → ´l̥ (przed twardymi przedniojęzykowymi)
- *T´erT TorT TölT → T´er´eT ToroT TölöT
- *´ь̥ ъ̥ → ´e a
- *´ь̯ ъ̯ → ´Ø Ø (z wydłużeniem zastępczym po niebezdźwięcznych oraz c č š)
- *c´ dz´ → c dz
- *V_g_V → ʁ → r
- *r´ → ř
- ściągnięcie samogłosek w grupach z jotą: VjV > Vː, aje → ē, oje → ō, oją → ą̄ itd.
- ь̥jь̯ ъ̯jь̯ → ī ȳ
- *l̥ *´l̥ *´l̥´ *r̥ *´ř̥ → ol ´ol ´el´ yr ´iř
- *v → w (ale *v´ → v´)
- Miękki przegłos (_P)
- *o *ō → ö ȫ
- *a *ā → e ē
- *ą *ą̄ → ę ę̄
- *e → ė
- *č *š *ž → c s z
- *y *ȳ K_ → i ī
- *n´ *t´ *d´ *s´ *z´ *l´ → ń ť ď ś ź ĺ
- chc → cc → č
- Zanik iloczasu
- *ī, *ȳ, *ū → ei, oi /œɪ̈/, au
- *ē *ȫ *ō *ā → é ő ó á
- *ˊę̄_P → į
- *ą̄ ę̄ → ą́ → ǫ
- *v´ → v
- *m´ *b´ *p´ _[!P #] → m b p
- *k *g *ch S_E→ č dž š
- *k *g *ch _E → š ž š
Sadaryn
|
Sadaryn (lug. Sadarina /ˈsadarina/, mas. Száddarin /ˈsaːːdarin/), oficjalnie Państwo Sadarynu (lug. Iscoi Sadarinan /ˈiskɔj ˈsadarinan/, mas. Csugéchej ra Száddarin /ˈt͡ʃugeːxɛj ˌra ˈsaːːdarin/) - państwo federacyjne na północy Wielkiego Kontynentu Hadżalu. Jest to republika prezydencka składająca się z oficjalnie równoprawnych podmiotów - Ludżoryki (Lugiorica) oraz Maszapu (Másáp). Jednak ze względu na historię oraz liczne prawa dyskryminujące Maszów to ludność ludżorycka jest główną siłą polityczną w kraju. Prowadzi to bardzo często do konfliktów i buntów. Obecny status tego państwa reguluje Konstytucja Państwa Sadarynu oraz Traktat Krutsomujcki, kończący interwencje Jesiwu w tym państwie.
Związek Ludżorycki (Brug Lugoricesa)
Protest Maszów (Nötter arr Más)
- ↑ wymowa głównego dialektu, występują też warianty typu [ɪ̈i̯] [əi̯] czy [ɤi̯]