Użytkownik:Zabojad2137/Brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(→‎Ciekawe zmiany: Koreański dopełniacz)
 
(Nie pokazano 10 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
* glottalizacja samogłoski w nagłosie,
 
* glottalizacja samogłoski w nagłosie,
 
* podniesienie /ɨ/ do /s/ po /p/ i /k/,
 
* podniesienie /ɨ/ do /s/ po /p/ i /k/,
−
== Język derywowany z proto-pirkirskiego ==
+
* u → ɨ / _{p,b}i<ref>https://chridd.nfshost.com/diachronica/all#Wayor%C3%B3-u</ref>
−
Dostanie własną stronę na wiki jak wymyślę mu nazwę<br>
+
* e → ɨ / {k,j}_<ref>https://chridd.nfshost.com/diachronica/all#Cocama-e</ref>
−
=== Etap 0. ===
+
* manx: /m/ → [ᵇm]: trome /t̪roːm/ → [t̪roᵇm] "heavy" <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Pre-stopped_consonant</ref>
−
Dwie harmonie - nosowości i rotyczności, już na etapie protojęzyka.
+
* Nivkh features a process of [[lenition|consonant alternation]] not unlike in [[Celtic languages]], in which [[morpheme]]-initial stops alternate with fricatives and trills:
−
=== Etap I. ===
 
−
==== Słabe i mocne samogłoski ====
 
−
Samogłoski słabe:
 
−
* na końcu słowa,
 
−
* przed sylabą z samogłoską długą/akcentowaną/nosową/rotyczną,
 
−
* między dwoma sylabami z samogłoskami mocnymi,
 
−
* na początku słowa przed sylabą z samogłoską silną
 
−
Samogłoski słabe przechodzą w szwę.
 
−
==== Aspiracja /p t k ʔ/ w sylabach akcentowanych ====
 
−
* *taaká => taːˈka => taːˈka => taːˈkʰa
 
−
* *taa'á => taːˈʔa => taːˈʔa => taːˈha - */ʔʰ/ przechodzi w /h/  
 
−
==== Derotyzacja samogłosek rotycznych ====
 
−
W nieakcentowanej sylabie:
 
−
* [aʳ] > [ɾa]
 
−
* [iʳ] > [ɾi]
 
−
* [uʳ] > [ɾu]
 
−
W akcentowanej sylabie:
 
−
* [a] > [aɾ]
 
−
* [i] > [iɾ]
 
−
* [u] > [uɾ]
 
−
Zbitki /p k t/ + /ɾ/ powstałe jako efekt derotyzacji zamieniają się w /pʰ kʰ tʰ/.
 
−
Aspirowane zwarcie krtaniowe zamienia się w /h/.<br>
 
−
Struktura sylaby pod koniec etapu pierwszego - '''CV(ɾ)'''.
 
−
=== Etap II. ===
 
−
Szwa (zredukowana samogłoska w pozycji słabej) wypada całkowicie tworząc zupełnie nową strukturę sylaby - (C)CV(C), oraz wydłużając poprzedzającą samogłoskę.<br>
 
−
==== Rozbicie i zanik samogłosek nosowych ====
 
−
Samogłoski nosowe na końcu wyrazu zostają obniżone (w przypadku /a/ podniesione) i pozbawione nazalizacji:
 
−
* [ã] > [oː]
 
−
* [ĩ] > [eː]
 
−
* [ũ] > [oː]
 
−
Reszta samogłosek nosowych zostaje rozbita:
 
−
* [ã] > [on]
 
−
* [ĩ] > [en]
 
−
* [ũ] > [on]
 
−
==== Zbitki i metateza ====
 
−
Nie wszystkie zbitki w nagłosie sylaby są dopuszczalne, o strukturze zbitki stanowi [[hierarchia sonorności]]: /j w/ > /ɾ/ > /m n ŋ/ > /p t k/ > /s x/ > /h ʔ/
 
−
===== Aspiracja obstruentów =====
 
−
Obstruenty (/p t k/) po których następuję /h/ zostają aspirowane:
 
−
* *pahaa      => pa̯haː      => phaː        => pʰaː
 
−
===== Ubezdźwięcznienie spółgłosek nosowych i /ɾ/ w zbitkach /hC/ i /Ch/. =====
 
−
* *haraa    => haɾaː      => hə̯ɾaː      => hɾaː      => ɾ̥aː
 
−
* *hamaa    => hamãː      => hə̯mãː      => hmãː      => m̥oː
 
−
* *hanaa    => hanãː      => hə̯nãː      => hnãː      => n̥oː
 
−
* *hagaa    => haŋãː      => hə̯ŋãː      => hŋãː      => ŋ̥oː
 
−
* *rahaa    => ɾahaː      => ɾə̯haː      => ɾhaː      => ɾ̥aː
 
−
* *mahaa    => mãhaː      => mãhaː      => mãhaː    => mon̥aː
 
−
* *nahaa    => nãhaː      => nãhaː      => nãhaː    => non̥aː
 
−
* *gahaa    => ŋãhaː      => ŋãhaː      => ŋãhaː    => ŋon̥aː
 
  
−
===== Deaspiracja w zbitkach z /s/ =====
+
{| class="wikitable" border="1"
−
W zbitkach /s/ + aspirowana, dochodzi do deaspiracji - tylko w nagłosie sylaby.
+
!
−
* *situr    => situʳ        => sə̯tuʳ      => stʰu      => stu
+
! colspan="5" | Aspirated ↔ voiceless
−
 
+
! colspan="5" | Unaspirated ↔ voiced
−
=== *Nosówki ===
+
|- style="text-align: center;"
−
* [j̃] i [w̃] zlewają się w /j̃/ > /ʒ/ albo /ʝ/ albo /ʑ/
+
! Stop
−
* /sj/ i /si/ > /ɕ/
+
| {{IPA|pʰ}}
−
Infiksacja po rozbiciu nosówek na Vn:<br>
+
| {{IPA|tʰ}}
−
* *'inkáa  => ʔĩˈkaː      => ʔĩˈkaː      => ʔĩˈkaː    => ʔeˈknaː
+
| {{IPA|cʰ}}
−
Infiksacja po rozbiciu rotycznych na Vr:<br>
+
| {{IPA|kʰ}}
−
* *'ártii    => ˈʔaʳtiː        => ˈʔaʳtiː        => ˈʔaɾtiː        => ˈhatɾiː
+
| {{IPA|qʰ}}
−
 
+
| {{IPA|p}}
−
=== *Zbitki w nagłosie po wypadnięciu szwy ===
+
| {{IPA|t}}
−
{| class="wikitable" style="vertical-align:bottom;"
+
| {{IPA|c}}
−
|-
+
| {{IPA|k}}
−
!  
+
| {{IPA|q}}
−
! style="background-color:#A64D79;" | j
+
|- style="text-align: center;"
−
! style="background-color:#A64D79;" | w
+
! Continuant
−
! style="background-color:#C27BA0;" | r
+
| {{IPA|f}}
−
! style="background-color:#D5A6BD;" | m
+
| {{IPA|r̥}}
−
! style="background-color:#D5A6BD;" | n
+
| {{IPA|s}}
−
! style="background-color:#D5A6BD;" | g
+
| {{IPA|x}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | p
+
| {{IPA|χ}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | t
+
| {{IPA|v}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | k
+
| {{IPA|r}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | s
+
| {{IPA|z}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | x
+
| {{IPA|ɣ}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | h
+
| {{IPA|ʁ}}
−
! style="background-color:#EAD1DC;" | ʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#A64D79;" | j
 
−
| jj
 
−
| jw
 
−
| jr
 
−
| jm
 
−
| jn
 
−
| jg
 
−
| jp
 
−
| jt
 
−
| jk
 
−
| js
 
−
| jx
 
−
| jh
 
−
| jʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#A64D79;" | w
 
−
| wj
 
−
| ww
 
−
| wr
 
−
| wm
 
−
| wn
 
−
| wg
 
−
| wp
 
−
| wt
 
−
| wk
 
−
| ws
 
−
| wx
 
−
| wh
 
−
| wʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#C27BA0;" | r
 
−
| rj
 
−
| rw
 
−
| rr
 
−
| rm
 
−
| rn
 
−
| rg
 
−
| rp
 
−
| rt
 
−
| rk
 
−
| rs
 
−
| rx
 
−
| rh
 
−
| rʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#D5A6BD;" | m
 
−
| mj
 
−
| mw
 
−
| mr
 
−
| mm
 
−
| mn
 
−
| mg
 
−
| mp
 
−
| mt
 
−
| mk
 
−
| ms
 
−
| mx
 
−
| mh
 
−
| mʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#D5A6BD;" | n
 
−
| nj
 
−
| nw
 
−
| nr
 
−
| nm
 
−
| nn
 
−
| ng
 
−
| np
 
−
| nt
 
−
| nk
 
−
| ns
 
−
| nx
 
−
| nh
 
−
| nʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#D5A6BD;" | g
 
−
| gj
 
−
| gw
 
−
| gr
 
−
| gm
 
−
| gn
 
−
| gg
 
−
| gp
 
−
| gt
 
−
| gk
 
−
| gs
 
−
| gx
 
−
| gh
 
−
| gʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | p
 
−
| pj
 
−
| pw
 
−
| pr
 
−
| pm
 
−
| pn
 
−
| pg
 
−
| pp
 
−
| pt
 
−
| pk
 
−
| ps
 
−
| px
 
−
| ph
 
−
| pʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | t
 
−
| tj
 
−
| tw
 
−
| tr
 
−
| tm
 
−
| tn
 
−
| tg
 
−
| tp
 
−
| tt
 
−
| tk
 
−
| ts
 
−
| tx
 
−
| th
 
−
| tʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | k
 
−
| kj
 
−
| kw
 
−
| kr
 
−
| km
 
−
| kn
 
−
| kg
 
−
| kp
 
−
| kt
 
−
| kk
 
−
| ks
 
−
| kx
 
−
| kh
 
−
| kʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | s
 
−
| sj
 
−
| sw
 
−
| sr
 
−
| sm
 
−
| sn
 
−
| sg
 
−
| sp
 
−
| st
 
−
| sk
 
−
| ss
 
−
| sx
 
−
| sh
 
−
| sʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | x
 
−
| xj
 
−
| xw
 
−
| xr
 
−
| xm
 
−
| xn
 
−
| xg
 
−
| xp
 
−
| xt
 
−
| xk
 
−
| xs
 
−
| xx
 
−
| xh
 
−
| xʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | h
 
−
| hj
 
−
| hw
 
−
| hr
 
−
| hm
 
−
| hn
 
−
| hg
 
−
| hp
 
−
| ht
 
−
| hk
 
−
| hs
 
−
| hx
 
−
| hh
 
−
| hʔ
 
−
|-
 
−
| style="background-color:#EAD1DC;" | ʔ
 
−
| ʔj
 
−
| ʔw
 
−
| ʔr
 
−
| ʔm
 
−
| ʔn
 
−
| ʔg
 
−
| ʔp
 
−
| ʔt
 
−
| ʔk
 
−
| ʔs
 
−
| ʔx
 
−
| ʔh
 
−
| ʔʔ
 
 
|}
 
|}
−
=== *Lexurgy ===
 
−
<nowiki>
 
−
Feature Type(*cons, vowel, diphthong)
 
−
Feature Height(close, nearclose, closemid, mid, openmid, nearopen, open)
 
−
Feature Frontness(front, central, back)
 
−
Feature Roundness(rounded, unrounded)
 
−
Feature Length(*short, long)
 
  
−
Feature Rhoticization(*nonrhotic, rhotic)
+
This occurs when a morpheme is preceded by another morpheme within the same [[phrase]] (e.g. a [[prefix]] or an [[adjunct (grammar)|adjunct]]), unless the preceding morpheme ends itself in a fricative or trill, or in a nasal or {{IPA|/l/}}.
−
Feature Nasalization(*unnasalized, nasalized, prenasalized)
+
* {{IPA|/'''p'''əŋx/}} 'soup'
 +
* {{IPA|/pənraj‿'''v'''əŋx/}} 'duck soup'
 +
* {{IPA|/amsp‿'''v'''əŋx/}} 'kind of seal soup'
 +
* but: {{IPA|/cxəf‿'''p'''əŋx/}} 'bear soup'
  
−
Feature Stress(*unstressed, stressed)
+
Only the morpheme-initial position is affected: other clusters ending in a stop are possible within a morpheme (e.g. {{IPA|/utku/}} "man").
  
−
Feature Place(bilabial, dental, alveolar, retroflex, palatal, labiovelar, velar, uvular, pharyngeal, glottal)
 
−
Feature Manner(nasal, stop, plosive, fricative, approximant, tap, trill)
 
−
Feature Voicing(*voiceless, voiced)
 
−
Feature Aspiration(*unaspirated, aspirated)
 
  
−
Feature Strength(*strong, weak)
+
* The voiceless plosives /p/, /t/, /c/, /k/ may occur with or without aspiration (as [p] vs. [pʰ], etc.); this difference is contrastive before a vowel. However, the aspirated sounds in that position may be analyzed as sequences of two phonemes: /ph/, /th/, /ch/, /kh/. This analysis is supported by the fact that infixes can be inserted between the stop and the aspiration; for example [tʰom] ('big') becomes [tumhum] ('size') with a nominalizing infix. When one of these plosives occurs initially before another consonant, aspiration is no longer contrastive and can be regarded as mere phonetic detail:[31][32] slight aspiration is expected when the following consonant is not one of /ʔ/, /b/, /d/, /r/, /s/, /h/ (or /ŋ/ if the initial plosive is /k/).<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language</ref>
  
−
Diacritic ʰ [aspirated]
 
  
−
#Diacritic ́  (floating) [stressed]
+
* [https://en.wiktionary.org/wiki/-%E3%85%85-#Korean Koreański dopełniacz który ma wpływ na dźwięczność w słowach pochodzenia chińskiego]
−
Diacritic ˈ (floating) [stressed]
 
−
Diacritic ̃  [nasalized]
 
−
Diacritic ː [long]
 
−
# Diacritic ˞  [rhotic]
 
−
Diacritic ʳ [rhotic]
 
−
Diacritic ̯  [weak]
 
−
Diacritic ̥  [voiceless]
 
  
−
Symbol a [vowel open unrounded central]
+
== Proto-pirkirski akcent ==
−
Symbol i [vowel close unrounded front]
+
Zerżnięte z japońskiego (na razie).<br>
−
Symbol u [vowel close rounded back]
+
Down-step (↓) oznacza akcent.<br>
−
 
+
* tá /H↓/ vs. ta /L/<br>
−
Symbol ɨ [vowel close unrounded central]
+
* táta /H↓L/ vs. tatá /LH↓/ vs. tata /LH/<br>
−
Symbol ə [vowel mid unrounded central]
+
* tátata /H↓LL/ vs. tatáta /LH↓L/ vs. tatatá /LLH↓/ vs. tatata /LLH/ lub /LHH/(tak jest w japońskim i lugandzie)<br>
−
 
+
  <nowiki>
−
Symbol ai [diphthong front]
+
apply-tones:
−
Symbol au [diphthong back]
+
   [stressed] => [hightone]
−
 
+
   * => ꜜ / [stressed] _  
−
Symbol m [voiced bilabial nasal]
+
lowtone propagate:
−
Symbol n [voiced alveolar nasal]
+
   [!hightone !cons] => [lowtone]
−
Symbol ŋ [voiced velar nasal]
 
−
 
 
−
Symbol p [voiceless bilabial stop]
 
−
Symbol t [voiceless alveolar stop]
 
−
Symbol k [voiceless velar stop]
 
−
Symbol ʔ [voiceless glottal stop]
 
−
 
 
−
Symbol s [voiceless alveolar fricative]
 
−
Symbol x [voiceless velar fricative]
 
−
Symbol h [voiceless glottal fricative]
 
−
 
 
−
Symbol ɾ [voiced alveolar tap]
 
−
Symbol j [voiced palatal approximant]
 
−
Symbol w [voiced labiovelar approximant]
 
−
 
 
−
Symbol ᵐp [prenasalized voiceless bilabial stop]
 
−
Symbol ⁿt [prenasalized voiceless alveolar stop]
 
−
Symbol ᵑk [prenasalized voiceless velar stop]
 
−
 
 
−
Class stop {p, t, k}
 
−
Class glide {j, w}
 
−
 
 
−
Deromanizer:
 
−
  [vowel] n => [nasalized] * / _ {[cons], $}
 
−
  [vowel] r => [rhotic] * / _ {[cons], $}
 
−
  [vowel] [vowel] => [long] *
 
−
  [stressed] => [stressed] / [vowel] _
 
−
  r => ɾ
 
−
  ' => ʔ
 
−
  g => ŋ
 
−
  y => j
 
−
 
 
−
# two things happen before the rhotic vowels disappearance:
 
−
#  - nasal harmony
 
−
#    nasal vowel/consonant spreads the nasality - stopped by any cons except glides
 
−
# sanaˈya => sanãˈj̃ã => sa̯nãˈj̃ã => snãˈj̃ã => snãˈj̃a
 
−
# santaˈ => sãtaˈ    => sãtaˈ      => sãtaˈ    => sãtʰaˈ
 
−
# sanjaˈ  => sãj̃ãˈ  => sãj̃ãˈ    => sãj̃ãˈ  => sãj̃aˈ
 
−
# naja    => nãj̃ã    => nãj̃ã    => nãj̃ã  => nãj̃a
 
−
# nawa    => nãw̃ã    => nãw̃ã    => nãw̃ã  => nãw̃a
 
−
nasal-harmony propagate:
 
−
  @glide => [nasalized] / [nasalized] _
 
−
   [vowel] => [nasalized] / [nasal] _
 
−
   [vowel] => [nasalized] / [nasalized] _
 
−
 
 
−
#  - rhotic harmony
 
−
#    rhotic vowel spreads rhoticity to next short vowel
 
−
# tarkaˈ => taʳkaʳˈ  => taʳkaʳˈ  => tʰakar
 
−
rhotic-harmony [short vowel] propagate:
 
−
   [] => [rhotic] / [rhotic] [cons]? _
 
−
 
 
−
Romanizer-harmonies:
 
−
  unchanged
 
−
 
 
−
# .---------. 
 
−
# | Stage I | 
 
−
# '---------'
 
−
 
 
−
mark-weak [vowel]:
 
−
  [short nonrhotic unnasalized unstressed] => [weak] / _ $
 
 
   Then:
 
   Then:
−
   [short nonrhotic unnasalized unstressed] => [weak] / _ {[long], [stressed], [nasalized], [rhotic]}
+
   [lowtone] => [hightone] / [!stressed] _ $</nowiki>
−
  Then:
+
Ciekawy pomysł - ton jest przenoszony nie na sylaby, ale na mory (jedna mora - krótkie samogłoski, dwie mory - nosowe, rotyczne, długie i dyftongi).
−
  [short nonrhotic unnasalized unstressed] => [weak] / [strong] _ [strong]
+
* tár /H↓L/ vs. tar /LH/
−
  Then:
+
* tártar /H↓LLL/ vs. tartár /LLH↓L/
−
  [short nonrhotic unnasalized unstressed] => [weak] / $ _ [strong]
+
=== Inspiracje ===
−
 
+
Hausa, Luganda, Japoński
−
weak-to-schwa:
+
== Proto-pirkirski południowy derywat tonalny (P<sup>3</sup>DT, 旧岄南舌) ==
−
  [weak] => [vowel mid unrounded central]
+
Oparty o dialekt południowy proto-pirkirskiego.<br>
−
 
+
Zmiany fonetyczne:<br>
−
Romanizer-weak:
+
* (?)przesunięcie akcentu na ostatnią sylabę w słowach z więcej niż dwoma sylabami
−
  unchanged
+
* /uʳ/ > /Tˡu/
−
 
+
* /Vʳ/ > [+retroflex]/V:/(?)
−
#unstressed rhotic into rV
+
* udźwięcznienie między samogłoskami(?), bezdźwięcznie > dźwięczne, aspirowane bez zmian(?)
−
rhotic-unstressed [rhotic unstressed]:
+
* redukcja nieakcentowanych samogłosek (podobna do tej z [[Użytkownik:Zabojad2137/Brudnopis#Język derywowany z proto-pirkirskiego|języka derywowanego z północnego dialektu]]
−
  [vowel open unrounded central] => ɾa
+
* samogłoski krótkie w wygłosie słowa dostają zwarcie krtaniowe dla odróżnienia od samogłosek długich
−
  [vowel close unrounded front] => ɾi
+
* labializacja > "lateral release"(?)
−
  [vowel close rounded back] => ɾu
+
* prenazalizacja (ze zbitek /NP/, gdzie N to dowolna spółgłoska nosowa, a P to /p t k/)
−
 
+
Wyjściowa struktura sylaby: '''(C)(j/w)V(P)(T)''', gdzie C to dowolna spółgłoska, V to dowolna samogłoska lub dyftong, P to /p t k/ a T oznacza ton.
−
# maybe change the syllable(or word?) final ɾ to t ?
+
=== Tonogeneza ===
−
# the rule below also causes weird consonant clusters(maybe limit with  / _ [cons/stop]? [vowel])
+
* #C - poziom
−
# maybe some assimilation? or retroflex consonants (don't like them really)
+
* C# - kontur
−
 
+
* #C[+voiced] - L
−
rhotic-stressed [rhotic stressed]:
+
* #C[-voiced] - H
−
  [vowel open unrounded central] => aˈɾ
+
* C[+cont]# - L
−
  [vowel close unrounded front] => iˈɾ
+
* C[-cont]_ - H
−
  [vowel close rounded back] => uˈɾ
 
−
 
 
−
# stop+r => aspirated stop
 
−
# piʳˈkiʳ => priˈkir => pʰiˈkir
 
−
# miʳˈkiʳ => mri'kir
 
−
 
 
−
stop-rhotic-to-aspirated:
 
−
  @stop ɾ => [aspirated] * / _ [vowel]
 
−
 
 
−
# .----------. 
 
−
# | Stage II | 
 
−
# '----------'
 
−
 
 
−
drop-weak:
 
−
  [vowel short nonrhotic unnasalized] => [long] / _ [cons] [weak]
 
−
  [weak] => *
 
−
 
 
−
# before sorting out the horrible clusters resulting from drop-weak
 
−
 
 
−
Romanizer-weak-dropped:
 
−
  unchanged
 
−
 
 
−
####################################################################
 
−
#                        CLUSTERS                                #
 
−
####################################################################
 
−
 
 
−
approximant-to-vowel:
 
−
  {w, j} => {ʔu, ʔi} / _ [cons]
 
−
 
 
−
glottal-stop-geminate:
 
−
  ʔʔ => k
 
−
 
 
−
glottal-stop-clusters:
 
−
  {[stop !glottal], [nasal], ɾ}$1 [glottal stop] => $1 $1
 
−
 
 
−
# TODO:
 
−
initial-glottal-stop-cluster:
 
−
  ʔ j => * ʔij
 
−
  ʔ w => * ʔuw
 
−
#  * [glottal stop] => k * / $ _ [!stop]
 
−
 
 
−
# taakaˈ => taːkaˈ => taːkaˈ => taːkʰaˈ
 
−
# taa'aˈ => taːʔaˈ => taːʔaˈ => taːhaˈ # aspirated glottal stop becomes h
 
−
aspirate-stops-stressed-syllable:
 
−
  @stop => [stop aspirated] / _ [stressed] // [stop] _
 
−
  ʔ => h / _ [stressed] // [stop] _
 
−
 
 
−
# pahaa      => pa̯haː      => phaː        => pʰaː
 
−
stop-h-clusters-to-aspirated:
 
−
  [stop] h => [aspirated] *
 
−
 
 
−
# haraa      => ha̯raː      => hraː        => ɾ̥aː
 
−
# hamaa      => ha̯maː      => hmaː        => m̥aː
 
−
# hanaa      => ha̯naː      => hnaː        => n̥aː
 
−
# hagaa      => ha̯gaː      => hgaː        => ŋ̥aː
 
−
h-nasal-liquid-to-voiceless:
 
−
  h {[nasal], ɾ} => * [voiceless]
 
−
  {[nasal], ɾ} h => [voiceless] *
 
−
 
 
−
#prenasalized stops, efect of the weak vowel loss producing the clusters:
 
−
# {m, n, g} {p, t, k}
 
−
#prenasalized-stops:
 
−
#  @stop => [prenasalized] / [nasalized] _
 
−
#  @stop => [prenasalized] / [nasal] _
 
−
 
 
−
metathesis:
 
−
  [nasal]$1 [stop]$2 => $2 $1
 
−
  [tap]$1 [stop]$2 => $2 $1 / $ _
 
−
  {ɾ, m, n}$1 {p, t, k, s}$2 => $2 $1
 
−
 
 
−
# siturpi => si̯tuʳpi̯ => stʰuːp => stuːp
 
−
# turpi  => tuʳpi̯    => tʰuːp  => tʰuːp
 
−
# should this work only at word beginning? Or maybe only when new syllable?
 
−
# tursitur => tuʳsi̯tuʳ => tʰuːstʰu => tʰuːstʰu
 
−
# or maybe take the english path and deaspirate only in s + cons?
 
−
deaspirate-clusters:
 
−
  s [aspirated] => s [unaspirated]
 
−
 
 
−
####################################################################
 
−
#                      CODA                                        #
 
−
####################################################################
 
−
 
 
−
# what about coda consonants? For now there can be any consonant in coda.
 
−
 
 
−
# ʔaːj #
 
−
# ʔaːw #
 
−
# ʔaːɾ # can mix with /t/
 
−
# ʔaːm # good
 
−
# ʔaːn # good
 
−
# ʔaːŋ #
 
−
# ʔaːp # good
 
−
# ʔaːt # can mix with /r/
 
−
# ʔaːk # good
 
−
# ʔaːs # good
 
−
# ʔaːx # good
 
−
# ʔaːh # vanish and elongated vowel before
 
−
# ʔaːʔ # ? in coda can be realized as creaky voice or change of tone
 
−
 
 
−
####################################################################
 
−
#                      VOWEL SHIFT                                #
 
−
####################################################################
 
−
 
 
−
# ai -> e
 
−
# au -> o
 
−
 
 
−
# a  ->
 
−
# i  ->
 
−
# u  ->
 
−
 
 
−
# a: ->
 
−
# i: -> ie
 
−
# u: -> ɨu au # don't change u: before labials and after /j/
 
−
 
 
−
####################################################################
 
−
#                      Experimental                              #
 
−
####################################################################
 
−
 
 
−
 
 
−
# I want simple syllable structure:
 
−
# (#L)CVT
 
−
# L - geminate or ?T, only at the beggining of a morpheme/lexeme/word
 
−
# C - any consonant
 
−
# V - any vowel/diphthong
 
−
# T - p, t, k, s, r, n, m, ng
 
−
 
 
−
# i need some variations in vowels
 
−
# In Miyako (Ryukyuan language) /ɨ/ rises to syllabic /s/ after /p/ and /k/.
 
−
# So assuming that short /i/ transforms into /ɨ/ and then to /s/:
 
−
#  ki    => ks
 
−
# i need some alternations in vowels & consonants
 
−
# palatalization - short /i/ palatalizes?
 
−
# i need to deal somehow with nasal & rhotic vowels
 
−
# nasal harmony? eg.
 
−
# roots:  kan      saa
 
−
# suffix: -ja      -ja
 
−
# word:  kanna(n) saaja
 
−
# alt:    kanjan
 
−
 
 
−
# merge short nasals into õ and e~
 
−
# long nasals ?
 
−
# change vowels in open/closed syllables?
 
−
#umlaut [vowel]:
 
−
# [] => i / _ [front]
 
−
 
 
−
# rhythmic rule like in Slovak, however one of the Ryukyuan languages requires
 
−
# the word to have at least two moras, so it artificially lengthens the vowel
 
−
rhythmic-rule [vowel]:
 
−
  [long] => [short]/ $ [long]+ [short]? _
 
−
 
 
−
# rhoticization
 
−
rhoticization:
 
−
  s => ɾ / [vowel] _ [vowel]
 
−
 
 
−
# nasal vowels__
 
−
# loss at the end of a word
 
−
# other positions - Vn ?
 
−
denasalize-final:
 
−
  [nasalized] => [unnasalized] / _ $
 
−
</nowiki>
 
  
 
== Przypisy ==
 
== Przypisy ==
−
[[Kategoria:Użytkownik:Zabojad2137]]
+
[[Kategoria:Użytkownik:Zabojad2137/Brudnopis]]

Aktualna wersja na dzień 16:28, 20 lis 2022

Ciekawe zmiany

  • glottalizacja samogłoski w nagłosie,
  • podniesienie /ɨ/ do /s/ po /p/ i /k/,
  • u → ɨ / _{p,b}i[1]
  • e → ɨ / {k,j}_[2]
  • manx: /m/ → [ᵇm]: trome /t̪roːm/ → [t̪roᵇm] "heavy" [3]
  • Nivkh features a process of consonant alternation not unlike in Celtic languages, in which morpheme-initial stops alternate with fricatives and trills:
Aspirated ↔ voiceless Unaspirated ↔ voiced
Stop pʰ tʰ cʰ kʰ qʰ p t c k q
Continuant f r̥ s x χ v r z ɣ ʁ

This occurs when a morpheme is preceded by another morpheme within the same phrase (e.g. a prefix or an adjunct), unless the preceding morpheme ends itself in a fricative or trill, or in a nasal or /l/.

  • /pəŋx/ 'soup'
  • /pənraj‿vəŋx/ 'duck soup'
  • /amsp‿vəŋx/ 'kind of seal soup'
  • but: /cxəf‿pəŋx/ 'bear soup'

Only the morpheme-initial position is affected: other clusters ending in a stop are possible within a morpheme (e.g. /utku/ "man").


  • The voiceless plosives /p/, /t/, /c/, /k/ may occur with or without aspiration (as [p] vs. [pʰ], etc.); this difference is contrastive before a vowel. However, the aspirated sounds in that position may be analyzed as sequences of two phonemes: /ph/, /th/, /ch/, /kh/. This analysis is supported by the fact that infixes can be inserted between the stop and the aspiration; for example [tʰom] ('big') becomes [tumhum] ('size') with a nominalizing infix. When one of these plosives occurs initially before another consonant, aspiration is no longer contrastive and can be regarded as mere phonetic detail:[31][32] slight aspiration is expected when the following consonant is not one of /ʔ/, /b/, /d/, /r/, /s/, /h/ (or /ŋ/ if the initial plosive is /k/).[4]


Proto-pirkirski akcent

Zerżnięte z japońskiego (na razie).
Down-step (↓) oznacza akcent.

  • tá /H↓/ vs. ta /L/
  • táta /H↓L/ vs. tatá /LH↓/ vs. tata /LH/
  • tátata /H↓LL/ vs. tatáta /LH↓L/ vs. tatatá /LLH↓/ vs. tatata /LLH/ lub /LHH/(tak jest w japońskim i lugandzie)
apply-tones:
  [stressed] => [hightone]
  * => ꜜ / [stressed] _ 
lowtone propagate:
  [!hightone !cons] => [lowtone]
  Then:
  [lowtone] => [hightone] / [!stressed] _ $

Ciekawy pomysł - ton jest przenoszony nie na sylaby, ale na mory (jedna mora - krótkie samogłoski, dwie mory - nosowe, rotyczne, długie i dyftongi).

  • tár /H↓L/ vs. tar /LH/
  • tártar /H↓LLL/ vs. tartár /LLH↓L/

Inspiracje

Hausa, Luganda, Japoński

Proto-pirkirski południowy derywat tonalny (P3DT, 旧岄南舌)

Oparty o dialekt południowy proto-pirkirskiego.
Zmiany fonetyczne:

  • (?)przesunięcie akcentu na ostatnią sylabę w słowach z więcej niż dwoma sylabami
  • /uʳ/ > /Tˡu/
  • /Vʳ/ > [+retroflex]/V:/(?)
  • udźwięcznienie między samogłoskami(?), bezdźwięcznie > dźwięczne, aspirowane bez zmian(?)
  • redukcja nieakcentowanych samogłosek (podobna do tej z języka derywowanego z północnego dialektu
  • samogłoski krótkie w wygłosie słowa dostają zwarcie krtaniowe dla odróżnienia od samogłosek długich
  • labializacja > "lateral release"(?)
  • prenazalizacja (ze zbitek /NP/, gdzie N to dowolna spółgłoska nosowa, a P to /p t k/)

Wyjściowa struktura sylaby: (C)(j/w)V(P)(T), gdzie C to dowolna spółgłoska, V to dowolna samogłoska lub dyftong, P to /p t k/ a T oznacza ton.

Tonogeneza

  • #C - poziom
  • C# - kontur
  • #C[+voiced] - L
  • #C[-voiced] - H
  • C[+cont]# - L
  • C[-cont]_ - H

Przypisy

  1. ↑ https://chridd.nfshost.com/diachronica/all#Wayor%C3%B3-u
  2. ↑ https://chridd.nfshost.com/diachronica/all#Cocama-e
  3. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Pre-stopped_consonant
  4. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Użytkownik:Zabojad2137/Brudnopis&oldid=51571”