Wielki Słownik Wysokopolskiego: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
m (Dodałem 2 słowa) |
(Dodałem 1 słowo) |
||
Linia 220: | Linia 220: | ||
|- | |- | ||
| '''Wenus''' || Jutrzenka || wskrzeszony dawnosłów || Siemoród | | '''Wenus''' || Jutrzenka || wskrzeszony dawnosłów || Siemoród | ||
+ | |- | ||
+ | | '''Droga mleczna''' || Droga ptasia || równomian || | ||
|- | |- | ||
| '''Plejady''' ||Baby, Kurczęta, Kokoszki, Kurki, Siedem Sióstr|| polskie odpowiedniki słowa || Kubok | | '''Plejady''' ||Baby, Kurczęta, Kokoszki, Kurki, Siedem Sióstr|| polskie odpowiedniki słowa || Kubok | ||
|- | |- | ||
− | | || Wołosożary || Kalka z języka ukraińskiego, słowo pochodne od boga Wołosa (Welesa) || | + | | || Wołosożary || Kalka z języka ukraińskiego, słowo pochodne od boga Wołosa (Welesa) || |
|} | |} | ||
Wersja z 16:06, 25 lip 2022
Słownik ten jest próbą zebrania wszystkich słów, które powstały w wyniku "oczyszczania" polszczyzny. Pomysł bezpośrednio wynika z tego, iż konieczność wyszukiwania słów gdzieś po wątkach forumowych i w losowej kolejności nie sprzyja promocji wysokopolskiego.
Czas
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
kwadrans | ćwierciel | wskrzeszony dawnosłów | |
marzec | brzezień | wskrzeszony dawnosłów | Dynozaur |
maj | trawień | wskrzeszony dawnosłów | Siemoród |
minuta | miżyna | kalka ukr. хвилина | Siemoród |
sekunda | wtórzyna | kalka cz. vteřina | Marzyciel |
weekend | wychodne | ros. выходные |
Nazwy geograficzne
Kontynenty
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Afryka | Wyraj | wskrzeszony dawnosłów | Mauzer |
Ameryka | |||
Europa | |||
Azja | |||
Australia i Oceania | |||
Antarktyda |
Państwa
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Austria | Rakusy | wskrzeszony dawnosłów | |
Charwaty | Chorwacja | wskrzeszony dawnosłów | Siemoród |
Cypr | Miecka | miedź + -ska | Boletto |
Dania | Duń ż. | wskrzeszony dawnosłów | |
Estonia | Cudź ż | ros. чудь | Dynozaur |
Finlandia | Sum ż. | ros. Сумь | Dynozaur |
Francja | Przęż ż. | *Pręgъ < strus. Fręgъ + ь | Boletto |
Japonia | Jutrzany | kalka kraju wschodzącego słońca | ?? |
Norwegia | Siewierska | tłumaczenie pierwszego członu pierwotnej nazwy | Boletto |
Rosja | Wielkoruś | analogicznie do Białorusi i Małorusi | Dynozaur |
Rumunia | Włoszczyzna | poprawka Wołoszczyzny | Dynozaur |
Szwecja | Świeja | strus. Свѣя | ?? |
Turcja | Tarcka | strus. Tork | Dynozaur |
' |
Regiony
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Baskonia | Juskodź ż. | bask. Euskadi | Boletto |
Etruria | Rosna | etr. Rasna | Boletto |
Saksonia | Saś ż. | rzeczownik i-osnowny od Sas? | ?? |
Miasta
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
' | |||
Belgrad | Białogród | wskrzeszony dawnosłów | Kubok |
Amsterdam | Ostrodom | wskrzeszony dawnosłów | - |
Kolonia | Kolno | wskrzeszony dawnosłów | Boletto |
Magdeburg | Majbork | wskrzeszony dawnosłów | Boletto |
Monachium | Mnichów | cz. Mnichov | - |
Nikozja | Lodra | przyswojenie dawnej nazwy - Ledra | Boletto |
Saloniki | Sołuń | scs. Солунь | ? |
Sofia (Bułgaria) | Średziec | kalka dawnej nazwy – Средец | Dynozaur |
Supraśl | Sprząśla | wskrzeszony dawnosłów | Dynozaur |
Tallinn | Koływań | est. Kalevan | Dynozaur |
Inne (rzeki, góry, krainy itp.)
Państwa
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
' | |||
Wołga | Wilga | łudoodbitka | Dynozaur |
Imiona
Męskie
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Feliks | Szczęsny | wskrzeszony dawnosłów | |
Henryk | Jędrzych | wskrzeszony dawnosłów | |
Ignacy | Żegota | wskrzeszony dawnosłów | |
Józef | Jożep | wskrzeszony dawnosłów | |
Pankracy | Wszewłód | odbitka ros. Всеволод | |
Piotr | Skałosz | wskrzeszony dawnosłów | |
Sylwester | Lasota | wskrzeszony dawnosłów | |
Wacław | Więcesław | wskrzeszony dawnosłów | |
Władysław | Włodzisław | wskrzeszony dawnosłów |
Żeńskie
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Maria | Marza | wskrzeszony dawnosłów | |
' | |||
' |
Pokrewieństwo i powinowactwo
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
bękart | pokrzywnik | wskrzeszony dawnosłów | |
wyleganiec | wskrzeszony dawnosłów | ||
kuzyn | nieć | wskrzeszony dawnosłów | |
kuzynka | nieściora | wskrzeszony dawnosłów | |
' |
Nauki ścisłe
Astronomia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
astrolog | gwiazdomówca | wskrzeszony dawnosłów | Boletto |
astronom | gwiazdozorca | wskrzeszony dawnosłów | Siemoród |
galaktyka | białoświat | wskrzeszony dawnosłów | |
kometa | kosmata | wyrzutnia od stpol. kosmata gwiazda | Siemoród |
planeta | obieżnica | kalka cz. oběžnice | Poloniok |
Wenus | Jutrzenka | wskrzeszony dawnosłów | Siemoród |
Droga mleczna | Droga ptasia | równomian | |
Plejady | Baby, Kurczęta, Kokoszki, Kurki, Siedem Sióstr | polskie odpowiedniki słowa | Kubok |
Wołosożary | Kalka z języka ukraińskiego, słowo pochodne od boga Wołosa (Welesa) |
Biologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
habitat | bytowisko | mijero |
Botanika
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
aloes | morownik | wskrzeszony dawnosłów | |
bławatek | modrak | wskrzeszony dawnosłów | |
centuria | drożezłot | ||
glistnik | |||
cyprys | jednorost | ||
mandragora | krzykawka | wskrzeszony dawnosłów |
Chemia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
arsen | mysik | мышьяк; owy pierwiastek służył ongiś jako trutka na myszy | Boletto |
azot | dusień | dawna propozycja | ?? |
brom | swądzień | odbitka gr. bromos 'smród' | Boletto |
chlor | soleń | dawna propozycja | ?? |
chrom | krasień | odbitka gr. chroma 'kolor' | Boletto |
fosfor | koścień | dawna propozycja | ?? |
kobalt | malik | dawne określenie wszelkiej maści skrzatów; co do braku sufiksacji por. kobalt ~ kobold | Boletto |
magnez | gorczyk | cz. hořčík | Boletto |
mangan | mamik | mamić; zatrucie manganem wywołuje halucynacje | Boletto |
neon | jarzyk | jarzyć się | Boletto |
potas | draślik | cz. draslík | Boletto |
Fizyka
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
kwant | lik | nowosłów | Dynozaur |
Geologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
aurypigment | pozłótka | ||
' | |||
' |
Geografia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
Antarktyka | Przecinaw | stpol. ‘biegun południowy’ | |
antypoda | przeciwkostop | ||
archipelag | wyspowie | ? | Ainigmos |
powyspie | < wyspa, wzorem pojezierza, pobrzeża czy pomorza | Siemoród | |
obszar | obszerz ż. | dźwiękoodbitka, oparta na szujodru(ż)stwie obszaru i obszernego | mijero |
terytorium | poziemie | wzorem pojezierza, pobrzeża czy pomorza | mijero |
' |
Informatyka
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
komputer | poczetnik | stpol. poczetnik ‘rachmistrz’, takąż ewolucję znaczeniową przeszedł komputer | |
' |
Kryptozoologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
bazyliszek | królik wąż | ||
centaur | półźrzebic | ||
feniks | ogniwacz | wskrzeszony dawnosłów |
Matematyka
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
cyfra | ręcznica | wskrzeszony dawnosłów |
Medycyna
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
angina | dławica | wskrzeszony dawnosłów | |
artretyzm | gościec | ||
dna | |||
astma | dychawica | ||
febra | ostróbka | wskrzeszony dawnosłów | |
popłonka | wskrzeszony dawnosłów | ||
' | |||
' |
Zoologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
borsuk | jaźwiec | wskrzeszony dawnosłów | |
chomik | krzeczek | wskrzeszony dawnosłów | |
skrzeczek | wskrzeszony dawnosłów | ||
dorsz | wątłusz |
Nauki humanistyczne
Filozofia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
los | dola | ||
kob | wskrzeszony dawnosłów | ||
źrzeb | wskrzeszony dawnosłów |
Językoznawstwo
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
ablatyw | pochodnik | równomian | - |
idiolekt | włos(t)norzecze | odbitka | Boletto |
konlang | somięz | okrutna odbitka | ? |
kryptonim | skrytomian | odbitka | Feles |
paronim | zbieżnomian | odbitka | Ainigmos |
pseudonim | łudomian | odbitka | Feles |
synonim | równomian | ? | ? |
familiolekt | rodzin(n)orzecze | rodzina/rodzinne + narzecze | Kubok |
chronolekt | dziejorzecze | dzieje + narzecze | Kubok |
grafolekt | pismorzecze | pismo + narzecze | Kubok |
Psychologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
choleryczny | czarnokrewny | wskrzeszony dawnosłów | |
euforia | roznos | Ainigmos | |
flegmatyczny | wodnokrewny | wskrzeszony dawnosłów | |
instynkt | strzew | < z trzewi | mijero |
' |
Socjologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
domator | domak | wskrzeszony dawnosłów; źródłosłowni szczerzedrugowie | |
domalegaj | wskrzeszony dawnosłów; źródłosłowni szczerzedrugowie | ||
egoista | sobek | wskrzeszony dawnosłów | |
ekstremista | skrajeniec | < skrajny | Marzyciel |
mizantrop | gardzilud | ? | Wedyowisz |
singiel (osoba) | osóbkowiec | stpol. osóbkować 'żyć osobno' | poloniok |
Teatrologia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
aktor | igrzec | wskrzeszony dawnosłów |
Państwo i prawo
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
' | |||
' |
Ideologie polityczne
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca | |||
---|---|---|---|---|---|---|
nacjonalizm | narodo(w)stwo | naród + owstwo/ostwo | ? | ' | ||
' |
Stopnie wojskowe
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
' | |||
' |
Media
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
' | |||
' |
Budownictwo
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
aleja | poścież | ||
biblioteka | książnica | ||
browar | ozd | ||
cmentarz | mogilnik | ||
żalnik | |||
pomarlisko | |||
alkierz | bokówka | wskrzeszony dawnosłów | |
altana | letnica | wskrzeszony dawnosłów | |
posiadka | stpol. posiedka | ||
arsenał | zbrojownia | ||
baldachim | nadwiesz | ||
rozpona | |||
belka | bierwiono | ||
blok mieszkalny | kostkowiec | ? | mijero |
cegła | pieczyna | wskrzeszony dawnosłów | |
fosa | wątok | wskrzeszony dawnosłów | |
fuga | wątor | wskrzeszony dawnosłów | |
futryna | odrzwie | wskrzeszony dawnosłów | |
gont | dranica | wskrzeszony dawnosłów | |
kanał | kopanica | wskrzeszony dawnosłów | |
przykopa | wskrzeszony dawnosłów | ||
wątok | wskrzeszony dawnosłów | ||
krużganek | przechodzieniec | wskrzeszony dawnosłów | |
' |
Ukierunkowania płciowe, tożsamość płciowa i współżycie
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
gej | samcołożnik | wskrzeszony dawnosłów | |
mężolubnik | wskrzeszony dawnosłów | ||
luby | dawne słowiańskie słowo, wskrzeszony dawnosłów | ||
lesbijka | samicołożnica | od samcołożnika | |
homoseksualista | sodomita | równomian | Kubok |
homoseksualistka | sodomitka | równomian | Kubok |
transseksualizm | zmiennopłciowość | zmiana + płciowość | Kubok |
gender | płeć kulturowa/rodzaj płciowy | równomian | Kubok |
zoofilia | sodomia | równomian | Kubok |
zoofil | sodomita | równomian | Kubok |
Gędźba
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
cytra | gąsłki | wskrzeszony dawnosłów | - |
muzyczny | gędziebny | wskrzeszony dawnosłów | - |
muzyk | gędziec | wskrzeszony dawnosłów | - |
muzyka | gędźba | wskrzeszony dawnosłów | - |
' |
Technologja
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
ekspres (ciapąg) | rychlik | cz. | Towarzysz Mauzer |
metro | spódko | odbitka ang. underground | Towarzysz Mauzer |
Barwy
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
barwa | maść | wskrzeszone szersze znaczenie | |
krasa | wskrzeszone szersze znaczenie | ||
barwić | krasić | wskrzeszony dawnosłów | |
brązowy | gniady | ||
gliwy | |||
cisy | |||
farba | kraśba | wskrzeszony dawnosłów | |
fioletowy | bzowy | gwarowe | |
ostróżkowy | gwarowe | ||
' | |||
' | |||
' |
Ubiór
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
amulet | nawąz | wskrzeszony dawnosłów | |
bransoleta | nałokietnica | ||
napięstka | |||
zaponica | |||
fartuch | przypole | wskrzeszony dawnosłów | |
gorset | gat | wskrzeszony dawnosłów | |
kołnierz | obojek | wskrzeszony dawnosłów | |
ożydle | wskrzeszony dawnosłów | ||
pończocha | nagolenica | nowoznaczność | spitygniew |
koszula | czecheł | wskrzeszony dawnosłów z uogólnionym znaczeniem | |
giezło | wskrzeszony dawnosłów z uogólnionym znaczeniem | ||
maska | naliczek | wskrzeszony dawnosłów | |
obcas | napiętek | ||
' | |||
' | |||
' | |||
' | |||
' |
Ustrojstwa
Urządzenia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
czajnik | warnik | < war | Wedyowisz |
Narzędzia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
buława | sześciopiór | wskrzeszony dawnosłów | - |
chochla | warząchew | wskrzeszony dawnosłów | - |
cyrkiel | krążydło | wskrzeszony dawnosłów | - |
czekan | nadziak | wskrzeszony dawnosłów | - |
dildo | dymadło | neosemantyzacja | Boletto |
korkociąg | wyrwiczopek | wskrzeszony dawnosłów | - |
marker | grubopis | analogja co cienkopisu | QRSGN |
pędzel | kistek | wskrzeszony dawnosłów | - |
scyzoryk | nożyk-złożyk | ? | mijero |
Naczynia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
butla | łagwica | wskrzeszony dawnosłów | Boletto |
Substancje
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
atrament | czernidło |
Gastronomia
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
agrest | wieprzek | gwarowe | - |
cynamon | skorzyca | śląskizm | - |
galareta | skrzepiel | Ainigmos | |
kajzerka | pięciorka | ciasto składane jest pięciokrotnie | mijero |
lukier | połyska | mijero | |
nektar | brzeczka | wskrzeszony dawnosłów | - |
pasta (jadło) | pomasta | wzorem omasty | mijero |
Wygląd
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
cera | miazdra | wskrzeszony dawnosłów | - |
sylwetka | zrębica | < zrąb | Ainigmos |
Inne, niezdziałowane
Polski | Wysokopolski zastępnik | Pochodzenie | Pomysłodawca |
---|---|---|---|
nastolatek | podrostek | wskrzeszony dawnosłów | ? |
podlotek | wskrzeszony dawnosłów | ? | |
podwiek | język PFJ tudzież Syjamu | ? | |
abstrakt | odryw | ? | Towarzysz Mauzer |
awansować | wystopniować | ? | mijero |
postąpić | odbitka czeska | Boletto | |
rykoszet | poskos | od wyrażenia przyimkowego po skosie | Ainigmos |
zdegradować | zestopniować | ? | mijero |
cytat | przytok | < przytoczyć = zacytować | Vilène |
deadline | nieodrok | < nie odroczyć, wzorem wyroku | Ainigmos |
egzotyka | wyścianek | wzorem zaścianku | Ainigmos |
klon | wtór | mijero | |
aktualny | naczesny | wskrzeszony dawnosłów | - |
sugestja | wszept | mijero | |
tradycja | podziedztwo | < po dziadach, w nawiązaniu do dziedzictwa | Wedyowisz |