Morze Płomieni
 Mitologia ajdyniriańska
|
Główne religie: Ajniadyzm · Ajdyzm · Kejanizm · Dżaryzm · Talawizm Filozofie i kulty: Eltarowie · Waryszwaici · Patrejczycy Zakony i organizacje: Rhānıās Vwarẓıadāz · Rhānıās Taḥarāz · Zastęp Vakshara · Samnezje Wierzenia i praktyki: Wielka Muzyka · xxx · Wojna Bogów · Druga Wojna Bogów · Ład i Chaos · Hwennār · Święta Racja Stanu · Oświecenie · Wieczny Ogień Ważniejsi bogowie: Érush · Djawdayā · Zōrıan · xxx · Starzy Bogowie · Radhevar · Ishār · Ghrezdan · Arysz · Hanar̄as · Keyan · Far · Quanna · Trybunał Wydarzenia i legendy: Era Chwały · Wyprawa Dziesięciu Tysięcy Okrętów · Bitwa nad Krwawą Wodą · xxx · Wielka Tułaczka Miejsca: Ajnadestra · Pierwsze Królestwo · Imperium Świtu · Góra Férhan · Morze Płomieni · Vwijhayan Herosi: xxx Mityczne dynastie: xxx Stworzenia mityczne: Vwarźada · Ŝar̄akh Główne święta: Djyaonwayr · Vezdaqueni · Dashanar · Cir̄as Ťaomāz Święte teksty: Hwadāmi · xxx · xxx · xxx |
| Morze Płomieni Dhrāya Perzisis | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Morze Płomieni (ajd. Dhrāya Perzisis [dʰra:'ja pɛrzi'sis], alternatywnie znane także jako Quananaryan [kʷanana'rjan] oraz Ŝur̄anvąd [ɬur:an'vãd]) — region Wielkiej Pustyni Południowej, znajdujący się na południe od regionu Ajdyniriany oraz tamtejszych Pustkowi Południa. Jest to całkowicie wyschnięty basen morski pochodzenia tektonicznego, a zarazem największa depresja na świecie. Wytworzył się na granicy dwóch rozchodzących się płyt tektonicznych. Region ten dorównuje lub przekracza swym rozmiarem średniej wielkości państwom kyońskim, osiągając aż 963 533 km² i rozciągając się z północnego zachodu na południowy wschód na odległość 3 376 km przy maksymalnej szerokości 456 km, a jego głębokość sięga 2 - 5 kilometrów poniżej planetarnego poziomu morza. Basen jest kynologiczne[2] stary i w przeszłości był głębszy, na skutek ruchów tektonicznych przesunął się w głąb interioru. Z tego względu, choć posiada liczne kaniony na zboczach utworzone przez rzeki, które w przeszłości przynajmniej okresowo[3] wpadały do wnętrza uskoku; morze obecnie jest niemal całkowicie pozbawione wilgoci.
Nazwa
Etymologia
Ten solno-skalisty obszar nosi nazwę Morza Płomieni (ajd. Dhrāya Perzisis), ponieważ warunki znajdujące się na jego dnie są skrajne nawet w porównaniu z otaczającym go obszarem, który i tak należy do jednych z najsurowszych regionów planety. Na terenie całej Ajdyniriany popularne jest przekonanie, że w regionie tym jest tak gorąco, że nawet powietrze ulega samoistnemu zapłonowi, tworząc języki ognia, iskry i ogniki tańczące po dnie zbiornika. Mit ten wynika być może z tego, że panujące tam ekstremalne warunki klimatyczne, wynikające nie tylko z temperatur ale także ciśnienia atmosferycznego, bardzo sprzyjają występowaniu fatamorgan i innych nietypowych zjawisk optycznych. Jednymi z najczęstszych są owe światła i ogniki. Obserwator patrzący w dół basenu ze skraju Morza Płomieni mógłby uznać te punkty światła za płomienie gorejące w oddali.
Również inne popularne nazwy dosadnie oddają nieprzyjazne realia Morza Płomieni. Quananaryan tłumaczyć można jako "Siewca Śmierci" lub "Posiadacz Śmierci", nie tylko dlatego, że obszar ten jest jałowy i martwy. Szybkie i gorące wiatry znad Wielkiej Pustyni wywiewają także okresowo znaczne ilości piasku, kamieni i soli z dna basenu, tworząc niezwykle mocne, ostre i toksyczne wiatry. Stanowią one znaczne zagrożenie na terenach położonych nad brzegami Morza Płomieni.
W związku z tym basen Morza Płomieni często łączony był z mitologią i wierzeniami okolicznych ludów, szczególnie zaś z siłami złymi lub szkodliwymi. W tym właśnie duchu w ajdyniriańskim kontekście religijno-kulturowym wytworzyła się nazwa Ŝur̄anvąd, oznaczająca "krainę opanowaną przez demony/złych bogów".
Nazwy w językach obcych
| język | nazwa regionu | ||
|---|---|---|---|
| języki ziemskie | |||
| polski | Morze Płomieni | ||
| angielski | Sea of Flames | ||
| języki kyońskie | |||
| adezaski | ܦܨܐܡܘܒ Pesȝâmwib /pe's:ˤæ:mwɪb/ | ||
| ajdyniriański | Dhrāya Perzisis, Quananaryan, Ŝur̄anvąd /dʰra:'ja pɛrzi'sis/, /kʷanana'rjan/, /ɬur:an'vãd/ | ||
| ażerymski | |||
| ayu | Ορυ Ερι Oru Eri /'ʔɔɾʉ 'ʔeɾi/ | ||
| esalski | |||
| sechtoński | ܟ݇ܦ ܙܸܐܐܲ Kəp Ze'ā /kəp zᵊ'ʔaː/ | ||
| rykadański | |||
| unagurski | |||
| yuke | Atsatonruo /'at͡sadə̃ɰ̃rʷo/ | ||
Historia
- Zobacz też: Geologiczna historia Kyonu
Początki basenu Morza Płomieni sięgają końcówki pseudokriogenu, około 240 mln lat temu[4], gdy końca dobiegało III Globalne Zlodowacenie. Był on połączony z Wszechoceanem, jednak wraz z ostatecznym uformowaniem się pangei połączenie to zostało odcięte, a Morze Płomieni zaczęło wysychać. Obszar ten stanowił, i wciąż stanowi, nieustanne pole walki między siłami erozji, zacierającymi ślady po dawnych formacjach i linii brzegowej, a silną aktywnością wulkaniczna i tektoniczną, odpowiadającą za tworzenie się nowych.
Morze Płomieni najprawdopodobniej kilkakrotnie w swojej historii wysychało częściowo lub całkowicie, po to by po jakimś czasie ponownie się wypełnić. Ostatni taki epizod miał miejsce bardzo niedawno, pod koniec chionoiku, około 3,2 mln lat temu[5].Woda z lodowców pokrywających wtedy Góry Pochodzenia tworzyła znaczny system rzeczny. Rzeki te płynęły ze wschodu na zachód, ponownie wypełniając basen Morza Płomieni, tworząc także Blizny Arysza.
Kynografia i dane przyrodnicze
Warunki klimatyczne
Na obszarze Morza Płomieni panują skrajnie nieprzyjazne warunki klimatyczne. Na obszarze centralnym, a więc na pustyni o głębokości 5 km p.p.m. parcie atmosferyczne kolumny powietrza wynosi około 1770 hPa, znacznie zwiększając ryzyko przegrzania. Z uwagi na to oraz inne efekty, w tym skrajnie wysoką temperaturę oraz znajdujące się pod piaskiem pokłady soli, basen Morza Płomieni jest biologicznie całkowicie jałowy, z wyjątkiem nielicznych mikroorganizmów z rodzaju ekstremofili. Jedyne okazy fauny i flory zamieszkują Czerwone Ziemie oraz Blizny Arysza, najbardziej na północ i południe wysunięte części Morza Płomieni. Gdyby doszło do ponownego zalania Morza Płomieni wodą oceaniczną, globalny poziom morza mógłby się znacznie obniżyć. Miejsce to byłoby bogate w surowce i ciekawostki naukowe.
Regiony
Podział Morza Płomieni na trzy główne regiony kynograficzne.
Można wyróżnić trzy główne regiony, lub też krainy, składające się na Morze Płomieni. Są to: Czerwone Ziemie (ajd. Kshaenęri Vaedjoraya), będące najbardziej na północ wysuniętą część Morza; Wielka Depresja (ajd. Éxan Firyayesh), będąca jego centralną a zarazem największą częścią; oraz Blizny Arysza[6] (ajd. Xendrahas Arhishaz), będące najmniejszą częścią Morza Płomieni, położona na samym jego południowo-wschodnim skraju. Krainy te zauważalnie różnią się od siebie krajobrazem oraz panującymi w nich warunkami klimatycznymi.
Czerwone Ziemie
Czerwone Ziemie to najbardziej na północny-zachód wysunięta część Morza Płomieni, stanowiąca przedłużenie głównego basenu. Jest to obszar wąski, oraz dość płytki, z najgłębszymi częściami depresji Czerwonych Ziem sięgającymi maksymalnie 500 metrów poniżej planetarnego poziomu morza. Obszar ten znajdując się znacznie bliżej granicy Pasa Życia. Podczas opadów [Rekina] do tego obszaru z północy wpływają liczne rzeki i strumienie, które następnie szybko wysychają wraz z końcem pory deszczowej. Sprawia to, że warunki panujące na obszarze Czerwonych Ziem są mniej ekstremalne niż w innych częściach Morza Płomieni, co pozwala na występowanie pewnych gatunków fauny i flory. Charakterystycznym widokiem Czerwonych Ziem są wielkie stoliwa, a więc zerodowane formacje skalne wyrastające niczym iglice ponad otaczające je tereny, zbudowane w większości z czerwonego piaskowca. Od tego właśnie Czerwone Ziemie biorą swą nazwę.
Wielka Depresja
Wielka Depresja to główna cześć Morza Płomieni, zarówno pod względem lokalizacji jak i rozmiaru. Jak wskazuje nazwa, to tutaj Morze Płomieni osiąga największe głębokości, sięgając miejscami aż 5 kilometrów poniżej planetarnego poziomu morza, przy czym większość Wielkiej Depresji położona jest na głębokości około 2 - 3 kilometrów. Dno jest bardzo nierówne, pokrywają go także gigantyczne pokłady soli, pochodzące z czasów gdy Morze Płomieni wypełnione było wodą. Niekiedy przykryte są one równie wielkimi pokładami piasku, nawianymi przez milenia a sięgającymi nawet kilkaset metrów. W innych miejscach skorupa solna jest jednak przez te same wiatry całkowicie odkryta, odbijając światło słońca i księżyca. W miejscach odsłoniętych postępuje znaczna erozja, co tworzy unikalne formacje skalne. Wydmy są jednak w ciągłym ruchy, rzadko zdarza się więc by skorupa solna pozostała na długo odkryta. Pokłady te, chociaż potencjalnie niezwykle wartościowe, są praktycznie niemożliwe do wydobycia dla cywilizacji preindustrialnych (a bardzo trudne nawet dla postindustrialnych, z uwagi na panujące na dnie warunki). Północne i północno-wschodnie brzegi Morza Płomieni na obszarze Wielkiej Depresji są ponadto bardzo strome, często tworząc strome stoki i skarpy, opadające nawet 2 km w dół. Tworzy to zapierające dech w piersiach widoki dla obserwatora stojącego na brzegu basenu i spoglądającego w jego dół.
Blizny Arysza
Blizny Arysza to część Morza Płomieni wysunięta najbardziej na południowy-wschód, położona najbliżej Gór Pochodzenia. Obszar ten bierze swoją nazwę od sieci potężnych kanionów i wąwozów. Miejscami są one znacznie zerodowane, chociaż poziom zerodowania nie jest równomierny. Z oddali system ten przypominać może źle zgojone blizny na ludzkiej skórze. Wąwozy te wyryte zostały w skale przez antyczne rzeki, spływające przeważnie ze wschodu na zachód, z Gór Pochodzenia do Morza Płomieni. Znaczna większość pochodzi z okresu ostatniego 3.2 mln lat[7], z chionoiku, gdy woda z lodowców pokrywających Góry Pochodzenia ponownie wypełniała Morze Płomieni. Wiele z tych wąwozów może liczyć sobie nawet 2 kilometry głębokości, co czyni je prawdopodobnie największymi takimi formacjami na Kyonie. Podobnie jak Wielka Depresja, również Blizny Arysza niemal całkowicie pozbawione są źródeł wody oraz wilgoci w powietrzu, jednakże cień zapewniany przez wąwozy zapewnia schronienie przed słońcem, burzami piaskowymi oraz wiatrami, co umożliwia pewnym nielicznym okazom fauny i flory zasiedlenie tej części Morza Płomieni.
Formacje skalne Czerwonych Ziem często pokryte są niewielkimi krzaczkami, uporczywie wyrastającymi z lokalnego czerwonego piaskowca.
Dno Wielkiej Depresji pokrywają gigantyczne pokłady soli, niekiedy odkrywane przez wiatry. Pochodzą one z dawno wyparowanej wody, wypełniającej niegdyś Morze Płomieni.
Blizny Arysza to system wielkich, w różnym stopniu zerodowanych wąwozów, wykutych w ziemi przez antyczne i dawno wyschnięte rzeki, spływające z Gór Pochodzenia.
Fauna i flora
Z uwagi na ekstremalne temperatury oraz inne czynniki klimatyczno-atmosferyczne, obszar Morza Płomieni jest w przewarzającej większości jałowy. Prócz pewnych mikroorganizmów ekstremofilnych, potrafiących znieść lokalne warunki, jest to region całkowicie pozbawiony życia, bez żadnych zamieszkujących go okazów flory i fauny. Wyjątkiem jest tutaj północna, oraz w mniejszym stopniu południowa, część Wielkiej Pustyni, przede wszystkim zaś Czerwone Ziemie. Warunki są tam mniej nieprzyjazne, znajdują się także nieliczne źródła wody, co pozwala rosnąć niektórym gatunkom roślin kserofilnym (sucholubnym). Czerwone Ziemie zamieszkują także nieliczne okazy fauny, takie jak jaszczurki, skorpiony czy skarabeusze. Warunki są zdecydowanie mniej przyjazne w znajdujących się na południu Bliznach Arysza, lecz mimo to, cień zapewniany przez głębokie wąwozy zapewnia schronienie nielicznym gatunkom, ewolucyjnie przystosowanym to tego typu ekstremalnego środowiska.
System jaskiń
Spekuluje się, że w regionie Morza Płomieni może znajdować się rozwinięty system jaskiń, pochodzący z czasów, gdy na obszarze tym powszechna była woda. Z uwagi na skrajnie nieprzyjazny klimat, jaskinie te są jednak bardzo trudno dostępne, przez co ciężko ustalić ich skalę lub warunki, które mogą panować w ich środku. Niektórzy badacze spekulują, że w niektórych z nich mogły zachować się zbiorniki wodne, a nawet okazy gatunków, wywodzących się od pradawnych mieszkańców Morza Płomieni. Spekulacje te nie zostały jednak w żaden sposób potwierdzone.
Znaczenie religijno-mitologiczne
W wielu ajdyniriańskich podaniach i tekstach religijnych Morze Płomieni utożsamiane jest z miejscem ukrycia się boga Arysza, głównego antagonisty mitologii ajdyniriańskiej. W zależności od tekstu, ma on spać na dnie Morza Płomieni razem z resztą służących mu demonów lub też czekać tam, liżąc swe rany i gromadząc rozproszonych popleczników. Tam też właśnie przygotowuje się do swego powrotu, który rozpocząć ma Drugą Wojnę Bogów.
Niektóre teksty twierdzą, że podczas walk pierwszej Wojny Bogów Arysz (lub też Vwijhayan - jego latające miasto) został strącony z niebios. Jego upadek miał stworzyć Morze Płomieni, zwłaszcza zaś jego południową część, Blizny Arysza. Charakterystyczne i przypominające ogromne blizny kaniony miały zostać wyżłobione właśnie w skutek tego tego boskiego upadku.
Dla większości ludów południowej Ajdyniriany, w szczególności zaś dla Unagurów, Esalów i Ażerymów, a także dla Rykadańczyków, basen Morza Słonego tożsamy jest z piekłem lub Krainą Zmarłych. Tam właśnie trafiać mają ludzkie dusze po śmierci, chociaż szczegóły różnią się w zależności od ludu oraz mitologii. Niektóre ludy wierzą, że jedynie niektórzy ludzie trafiają tam po śmierci, zwłaszcza ludzie źli, zhańbieni lub w inny sposób nieczyści bądź niegodni. Inne zaś uważają, że trafiają tam wszyscy, bez względu na pochodzenie czy czyny za życia. Ten drugi pogląd jest popularny zwłaszcza wśród ludów unagurskich. Uważają one ponadto, że płomienie i ogniki widoczne na dnie, od których Morze Płomieni wzięło swą nazwę, są manifestacją ludzkich dusz. Niezależnie od różnic, wspólnym motywem większości okolicznych mitologii i systemów wierzeń jest to, że człowiek za życia jest w stanie wejść do świata zmarłych, schodząc (lub rzucając się) na dno Morza Słonego. Nikt nie jest jednak w stanie z takiej podróży powrócić do świata żywych.
Morze Płomieni, a konkretniej jego północna część zwana Czerwonymi Ziemiami, pojawia się także w wierzeniach Talonbatu. Tam właśnie został wygnany Mugbaḍȝi, bóg pustyni. Stamtąd ciągle stara się też on odzyskać władzę nad Talonbatem.
Morze Płomieni jako projekt
Morze Płomieni jest zainspirowane historią Morza Środziemnego, które w pewnym momencie zostało odcięte od Oceanu Atlantyckiego, w następstwie czego wyschło w dużej mierze lub całkowicie[8][9]. Obszar został zaproponowany późno (w październiku 2020) przez Canisa, przez co model klimatyczny Wielbłąd i Rekin nie uwzględnia tego obszaru. Ponieważ nie wpływa w żaden istotny sposób na kraje innych osób, decyzję odnośnie kanoniczności pomysłu pozostawiono Borlachowi odpowiedzialnemu za Ajdynir oraz szerzej, region Ajdyniriany. Ostatecznie oraz oficjalnie, Morze Płomieni zostało uznane za kanoniczne na przełomie 2020 oraz 2021.
Przypisy
- ↑ Morze Płomieni charakteryzuje się skrajnie nieprzyjaznym dla życia klimatem.
- ↑ Kynologia, geologia planety Kyon.
- ↑ W kynologicznych okresach czasu.
- ↑ Około 90 mln lat ziemskich temu.
- ↑ Około 1.2 mln lat ziemskich temu.
- ↑ Nazwa często skracana do formy Blizny.
- ↑ 1.2 mln lat ziemskich.
- ↑ https://www.wikiwand.com/en/Zanclean_flood
- ↑ https://www.wikiwand.com/en/Messinian_salinity_crisis
