Tekst źródłowy strony Język murski

{{język
| kolor = lightgreen
| nazwa = Język murski
| nazwa własna = Shiongau
| twórca = Spiritus
| rok = 2017
| nazwa conworldu = Kyon
| regiony = [[Republika Murów|Muria]] i jej kolonie
| mówiący = ''do ustalenia''
| alfabet = w conworldzie: pismo murskie; autor używa alfabetu łacińskiego
| typologia = SVO
| klasyfikacja = języki wschodniego wybrzeża<ref>Nazwa tymczasowa.</ref>
*język murski
| tekst jaki = 
| tekst = 
}}
'''Język murski''' (mur. ''Sa Mur'' {{IPA|[sə ˈməː]}} lub ''Sa ngauma nu Mur'' {{IPA|[sə ˈŋɒu̯mə nʊ ˈməː]}}) — język używany głównie na Wyspach Murskich oraz w koloniach i terytoriach zależnych Republiki Murów.
==Fonologia==
===Spółgłoski===
{|class="wikitable" style="text-align:center;"
!rowspan=2|
!rowspan=2|<small>Wargowe</small>
!rowspan=2|<small>Dziąsłowe</small>
!rowspan=2|<small>Retrofleksyjne</small>
!rowspan=2|<small>Podniebienne</small>
!colspan=2|<small>Tylnojęzykowe</small>
|-
!<small>zwykłe</small>
!<small>labializowane</small>
|-
!<small>Nosowe</small>
|{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
|{{IPA|ɳ}}
|
|{{IPA|ŋ}}
|{{IPA|ŋʷ}}
|-
!<small>Zwarte</small>
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|{{IPA|ʈ}}
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|[kʷ]}}
|-
!<small>Szczelinowe</small>
|
|{{IPA|s}}
|{{IPA|ʂ}}
|
|{{IPA|h}}
|{{IPA|ʍ}}
|-
!<small>Aproksymanty</small>
|
|{{IPA|l}}
|{{IPA|ɭ}}
|{{IPA|j}}
|
|{{IPA|w}}
|}
===Samogłoski===
{|class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
!rowspan=2|
!colspan=4|<small>Przednie</small>
!rowspan=2|<small>Centralne</small>
!colspan=4|<small>Tylne</small>
|-
!<small>krótkie</small>
!<small>długie</small>
!<small>nosowe</small>
!<small>dyftong</small>
!<small>krótkie</small>
!<small>długie</small>
!<small>nosowe</small>
!<small>dyftong</small>
|-
!<small>Przymknięte</small>
|ɪ
|<font color="darkred">iː</font>
|
|rowspan=3|æɪ
|
|ʊ
|<font color="darkred">uː</font>
|
|rowspan=3|ɒʊ
|-
!<small>Środkowe</small>
|<font color="darkred">ɛ</font>
|
|
|<font color="darkred">əː</font> <font color="darkgreen">ə</font>
|<font color="darkred">ʌ</font>
|
|
|-
!<small>Otwarte</small>
|
|<font color="darkred">æː</font>
|æ̃(ˑ)
|
|
|<font color="darkred">ɑː</font>
|ɑ̃(ˑ)
|}<small>Kolorem <font color="darkred">ciemnoczerwonym</font> oznaczono samogłoski występujące tylko w sylabie akcentowanej.<br/>Kolorem <font color="darkgreen">ciemnozielonym</font> oznaczono samogłoskę występującą tylko w sylabie nieakcentowanej.</small>
===Fonotaktyka===
==Pismo==
==Morfologia==
==Składnia==
===Podstawowe stosunki morfosyntaktyczne===
Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę '''na/e''':

(1.1) '''Ta kausa hwerhe.'''<br/>
{{IPA|[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]}}<br/>
DF mężczyzna spać<br/>
''Mężczyzna śpi.''

(1.2) '''Ta kausa sauha na tātau.'''<br/>
{{IPA|[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈsɒʊ̯hə nə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]}}<br/>
DF mężczyzna widzieć ACC DF dziecko.<br/>
''Mężczyzna widzi dziecko.''

W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika '''ka/ke''':

(1.3) '''Kwara tātau sauha-yunga ka ta kausa.'''<br/>
{{IPA|[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]}}<br/>
DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna<br/>
''Dziecko jest widziane przez mężczyznę.''
====Zdania kopulatywne====
Murską kopulą jest czasownik '''san'hú/sen'hí''', który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.

(2.1) '''Tei san'hú tātau kenke!'''<br/>
{{IPA|[tæɪ̯ sə̃ˌhʊ ˈtʰʉːʳɒʊ̯ ˈkʰæ̃kə]}}<br/>
3.SG być dziecko tylko<br/>
''On jest tylko dzieckiem!''<br/>

(2.2) '''Mar ngāsha sen'hí kethē.'''
<br/>{{IPA|[məː ˈŋuːʂə sə̃ˌçi ˈkʰiːʈə]}}
<br/>DF podłoga być lawa<br/>
''Podłoga to lawa.''

Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).

Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).

(2.3) '''Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).'''<br/>
{{IPA|[miːnə kʰəˈʂɑː]}}<br/>
2.SG piękny<br/>
''Jesteś piękny/a.''<br/>

(2.4) '''Mēne lhē kashár'''<br/>
{{IPA|[[miːnə ɽiːkʰəˈʂɑː]<br/>
2.SG PERF piękny<br/>
''Wypiękniałe/aś.''
===Dzierżawczość===
Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek:

'''Tātau hēmer''' ''Ojciec dziecka''
'''Ngei luhwa''' ''Moja ręka''

Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę '''nu/ni'' stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu:

'''Tau kurha nu tātau''' ''Zabawka dziecka''
''Tau shengwe nu ngei''' ''Moja książka''

==Słownictwo==
==Przypisy==
<references/>
{{Języki Kyonu}}
[[Kategoria:Języki Kyonu|Murski]]