Tekst źródłowy strony Księstwo Bornholmskie

{{ApaństwoV2
|nazwa własna=Richt Apëlnzesanosio
|nazwa polska=Księstwo Bornholmskie
|herb=[[Plik:Herbbornholmskiego.png|100px]]
|flaga=[[Plik:Flaga Ks. Bh.jpg|150px]]
|mapa=[[Plik:Mapa Księstwa Bornholmskiego współcześnie.jpg|330 px]]
|i= 
|y/e=y
|język urzędowy=[[język bornholmski|bornholmski]]
|języki regionalne=duński
|hid1=hiddenStructure
|hid2=hiddenStructure
|hid3=hiddenStructure
|hid4=hiddenStructure
|hid5=hiddenStructure
|hid6=hiddenStructure
|języki nieoficjalne=-
|Hymn= ''Orp Meresvumäns'' - [[Albärt Kvumores#Hymn_Bornholmu|Z Mierzeswumu]]
|stolica= Arojin
|system rządów= demokracja
|typ państwa= monarchia parlamentarna
|powierzchnia= 588 km²
|populacja= 48893 (2020)
|narody= [[Bornholmczycy]] - 93,1%; Duńczycy - 4,8%; inni - 2,1%
|tytuł= Książę
|głowa państwa= [[Duraujwuv II]]
|Tytuł zastępcy głowy państwa= Prezes Rady Ministrów
|tytuł2= Premier
|zastępca= [[Kaul Men]]
|nazwa parlamentu= [[Rada Stujeden|Kalbëio Ainkumta (Rada Stu jeden)]]
|organizacje= Unia Europejska (od 1995), NATO (od 1999), ONZ (od 1958)
|dod1a=<del>
|dod1b=<del>
|dod2a=<del>
|dod2b=<del>
|dod3a=<del>
|dod3b=<del>
|waluta=vedër = 100 
|Utworzenie-sposób=Secesja od [[Unia Dwaliniecka|Unii Dwalinieckiej]]
|ogłoszenie-data= ogłoszenie: 1 stycznia 1958 r.
|uznanie-data= uznanie: 2 stycznia 1958 r.
|Likwidacja-sposób=-
|data=-
|przez kogo=-
|religia panująca= rzymski katolicyzm
|długość= 80,2 lat
|strefa letnia= latem UTC+2
|strefa zimowa= zimą UTC+1
|domena=.ap
}}
'''Księstwo Bornholmskie''', [[język bornholmski|bh.]] ''Richt Apëlnzesanosio'' [ˈɾiχt ˈa.pəln.ze.sa.no.sʲo] - małe państwo na Morzu Bałtyckim, złożone z wyspy Bornholm oraz archipelagu Stoinun (duń. Ertholmene). Państwo jest monarchią parlamentarną. Należy do Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO.

=Historia=
Na Bornholm Wiwaryjczycy dopłynęli już w X wieku i zamieszkali tam. Zasiedlili również wyspy Stoinun ([[język starobornholmski|sbh.]] ''Skały''). Na początku XI wieku rozpoczęła się tam dynastia [[Mierzesswumici|Mierzeswumitów]].

W 1656 r. Bornholm i Stoinun podbili Szwedzi podczas wojen północnych. W 1657 r., podczas ataku na Szwecję, Dania podbiła również tereny Księstwa. W 1660 r. podczas pokoju w Kopenhadze Starą Wyspę (bo dosłownie to oznacza "Apëlnsan" - Bornholm po [[język bornholmski|bornholmsku]]) wraz z pobliskim archipelagiem dano Królestwu Duńskiemu.

Znany przedwojenny bornholmski piosenkarz śpiewający głównie po angielsku, [[Lauri Julches]], którego znała cała Europa i USA, znał Theodore'a Roosevelta. Gdy USA dołączyło się do II wojny światowej, Julches zapytał się prezydenta USA, czy nie można by było dać jego ojczyźnie niepodległości, bardzo by jej chciał, jak i cały wiwaryjski lud Bornholmu. Zaproponował unię narodu bornholmskiego i wiwaryjskiego narodu z duńskich wysp Falster i Møn. Po negocjacjach Roosevelt zgodził się, by w ramach którejś z rozmów Wielkiej Trójki omówić utworzenie takiego państwa. W 1945 r. powstała [[Unia Dwaliniecka]]. W zamian za utracone terytoria Dania dostała część Szlezwiku-Holsztynu, razem z Kilonią.

W 1957 r. do władzy doszła [[Narodowa Partia Bornholmu]] (''Partia Gamuvas Apëlnsan'' - PGA), jednym z jej postulatów było przeprowadzenie referendów wśród obu narodów, czy chciałyby być niepodległe. PGA planowało również przywrócić monarchię w przyszłym odrodzonym państwie bornholmskim. Ostatecznie, we wrześniu 1957 r. doszło do referendów wśród obu narodów. Na Bornholmie przeważająco, bo z 82 punktami procentowymi wygrała opcja niepodległego Bornholmu. 1 stycznia 1958 r. Księstwo Bornholmskie ogłosiło niepodległość, 2 stycznia zostało uznane międzynarodowo. Automatycznie w Księstwie władzę objęło PGA, które przywróciło księstwo i po tygodniu, 7 stycznia zrezygnowało z władzy - zorganizowało wybory do Rady Stujeden - nowego parlamentu. Celem PGA bowiem było to, co już osiągnęli. Partia PGA jednak się nie rozpadła. (Więcej o Narodowej Partii Bornholmu będzie [[Narodowa Partia Bornholmu|tutaj]], jak stworzę artykuł).

W 1958 r. Księstwo weszło do ONZ, w 1995 do Unii Europejskiej, a w 1999 wstąpiło w struktury NATO.