Tekst źródłowy strony Qińsko-brocki traktat o przyjaźni (9016)

'''Qińsko-brocki traktat o przyjaźni''' został zawarty w {{RokEryKyonu|9016}} pomiędzy [[Królestwo Shan|Qin]] a [[Chanat Brocki|Chanatem Brockim]]. Był to tajny układ o podziale stref wpływów w Środkowym Kyonie, który przez kilka dekad pozostawał w mocy, zanim jego treść wyszła na jaw i wywołała poważny kryzys dyplomatyczny.

== Tło ==
Qińsko-brocki traktat o przyjaźni został podpisany jeszcze przed [[Wojna qińsko-esmijska|wojną esmijsko-qińską]], w okresie narastających napięć na północy. Brotowie, mimo osłabionej władzy centralnej, planowali ekspansję na ziemie [[Północni Barbarzyńcy|Północnych Barbarzyńców]] położone na północ od [[Jezioro Słoneczne|Jeziora Słonecznego]]. Długotrwała i trudna wojna z barbarzyńcami nie przynosiła jednak decydujących rezultatów, a ich obecność w pobliżu granic Qin budziła niepokój w [[Królestwo Shan|Królestwie Shan]].  

Zamiast otwartego konfliktu obie strony zdecydowały się na dyplomatyczne rozwiązanie. W {{RokEryKyonu|9016}} podpisano traktat, który nie tylko kończył spór, ale też regulował podział stref wpływów w całym regionie [[Morze Słone|Morza Słonego]]. Na mocy porozumienia Qin i Brotowie wspólnie podbili resztki Północnych Barbarzyńców, a granicę swoich interesów ustalili wzdłuż linii południkowej: zaczynała się ona na północ od Jeziora Słonecznego, następnie biegła przez sam akwen, dalej wzdłuż [[Wielka Rzeka|Wielkiej Rzeki]] i [[Rzeka Księżycowa|Rzeki Księżycowej]] przez [[Jezioro Księżycowe]], a od tego punktu ponownie południkowo ku wybrzeżom południa.  

Układ taki stawiał całą [[Pojcja|Pojcję]] oraz niemal cały [[Ajdynir]] (z wyjątkiem Górnego Mhasalu) w strefie wpływów Qin, podczas gdy Brotowie mogli skupić się na obszarach północnych. W praktyce oznaczało to uznanie dominującej roli Qin w Środkowym Kyonie i podporządkowanie Ajdyniru przyszłym planom ekspansji Shanów.

== Treść ==
Dokładna treść traktatu nie jest znana, a historycy rekonstruują jego postanowienia jedynie na podstawie fragmentów ujawnionych później. Układ przewidywał wzajemne uznanie granic i obietnicę nienaruszalności terytoriów, zobowiązywał Brotów do nieudzielania wsparcia wrogom Qin, a także dzielił strefy wpływów: Qin mógł swobodnie prowadzić ekspansję na wschód od ustalonej linii, podczas gdy Brotowie mieli zachować kontrolę nad terenami po zachodniej stronie. W niektórych źródłach wspomina się również o możliwościach współpracy wojskowej na wypadek zewnętrznej inwazji.

== Ujawnienie ==
Traktat pozostał tajemnicą przez blisko trzy dekady. Dopiero w latach 9040–9050 jego treść została ujawniona, prawdopodobnie w wyniku działań szpiegowskich [[Pojcja|Pojtów]], którzy następnie rozpowszechnili dokumenty wśród państw kupieckich nad [[Morze Słone|Morzem Słonym]]. Dla Ajdyniru, żywo zainteresowanego utrzymaniem neutralności [[Dairaishzin|Dairaishzinu]], stanowiło to znakomity pretekst do interwencji. Ujawnienie traktatu wywołało oburzenie w całym regionie: sąsiedzi Qin poczuli się zagrożeni możliwością, że ich los został ustalony bez ich udziału, a elity brockie oskarżyły własnych przywódców o zdradę narodowych interesów.

== Skutki ==
Początkowo traktat dawał Qin strategiczną przewagę i poczucie bezpieczeństwa, jednak w dłuższej perspektywie przyniósł więcej szkód niż korzyści. Jego ujawnienie osłabiło reputację Qin jako wiarygodnego partnera, podkopało stabilność wewnętrzną Brotów i stało się jednym z czynników prowadzących do wybuchu [[Pierwsza wojna pojcka|pierwszej wojny pojckiej]]. Choć traktat formalnie nie został nigdy wypowiedziany, w praktyce przestał obowiązywać, gdy Broci pogrążyli się w wewnętrznych wojnach, a Ajdynir uzyskał prawo do przemarszu swoich wojsk przez ich ziemie.

== Dziedzictwo ==
Qińsko-brocki traktat o przyjaźni jest w historiografii postrzegany jako przykład krótkowzrocznej polityki. Miał dać Qin wolną rękę w ekspansji, ale ostatecznie doprowadził do ich izolacji dyplomatycznej. Dla Brotów był symbolem rozbicia wewnętrznego i politycznej słabości, która później pozwoliła Ajdynirowi zdominować region.

[[Kategoria:Wojny pojckie]]