Tekst źródłowy strony Cesarstwo Surandralskie

{{Kyon aktywny}}

{{Surandral Intro}}

{{Szablon:Surcespanstwo}}

{{Kyon apokryf przyszłości}}
'''Cesarstwo Surandralskie''' (sur. '''मेर्थहै वेटौषोहोङ्ट''' ''Mejthaé Wecóšooñca'' [ˈmɛjtʰae ˈvɛt͡soʃɔːŋt͡sa], kej.) — państwo istniejące od {{RokEryKyonu|9081}} do momentu upadku przez [[Rewolucja surandralska|rewolucję surandralską]]. Powstało w wyniku koronacji Kelzana II na cesarza (sur. '''हहै''' ''haé'') jako wyraz wzmocnienia swej władzy.

W odróżnieniu od większości poprzednich wcieleń państwa, rządzone było przez warstwę arystokratyczną, spychając mnichów na dalszy plan. Powszechne były próby nawiązania bliskich kontaktów z [[Kejren|Kejrenem]] oraz [[Kaalpas|Kaalpasem]].

Surandral w momencie zostania cesarstwem miał bardzo dobrą sytuację. Zawarł z [[Muria|Murią]] bardzo korzystny dla niego traktat związany z sferą morską, zaś [[Erutia]] nadal była w głębokim kryzysie po przegranej wojnie. W tych warunkach zaczął się interesować Ajdynirianą, będącą w chaosie po upadku [[Ajdynir|Ajdyniru]]. Po długim cyklu wojen — [[I Čahë Gen]] — pokonał rywali i utworzył zależy od siebie Związek Surandralski, a czasowo zaanektował także spore połacie Ajdyniriany. W tym okresie Surandral osiągnął swą największą potęgę w historii.

Jednak hegemonię Surandralu postanowiła zakwestionować [[Wertynia]], co spowodowało [[II Čahë Gen]], w którym walki toczyły się z zmiennymi wynikami. Surandral utracił w tym cyklu zachodnie Phejdë — później się okazało, na bardzo wiele lat. Surandral zaczął być dodatkowo być targany problemami cesarskimi, będącymi skutkiem długotrwałego kazirodztwa w dynastii Bozáós. W końcu Kheles III zmarł bezpotomnie, a po śmierci jego żony-kuzynki Thuňasi, będącej ''de facto'' władcą, wybuchła wojna sukcesyjna między odłamami rodu Ñun oraz innymi rodami. 

Tron przejął wtedy Sëľubá V z rodzimego rodu Čaklham, rozpoczynając panowanie dynastii Sëľubáós. Za jego panowania doszło do przezwyciężenia kryzysu, jednak Surandral nie miał już szans w Ajdynirianie. Wrócił więc do tradycyjnego kierunku austnego, czego punktem kuluminacyjnym była [[III Wojna o Szlak Gór]] z Erutią. Surandral był niemal bliski całkowitego podbicia Erutii, ale śmierć Syluby spowodowała załamanie się kampanii na [[Igrös|Igrys]] i ostatecznie wycofano się z wojny. Wkrótce państwo znów wpadło w kryzys, jeszcze głębszy niż poprzedni, co spowodowało masowe niezadowolenie ludności i koniec końców rewolucję, która doprowadziła do upadku Cesarstwa. Utracił wtedy też większość zdobyczy uzyskanych po roku wspólnym z wyjątkiem [[Habecja|Habecji]] oraz Kãsu, a także północny [[Kaalpas]].

Od momentu wojny sukcesyjnej do końca rewolucji w Surandralu trwał nieustannie stan wojenny.

Najważniejszymi miastami tego okresu były przede wszystkim [[Náwa Thal|Nawatal]], [[Talš Kaván|Talszkawan]], [[Val Ihá|Waliha]], [[Ňiksán]], [[Natibonë|Natybona]], [[Kpônta|Tjacha]] oraz [[Kyènā]] (sur. ''Kotno'').

==Kynografia==

==Demografia==

==Miasta==
Okres Cesarstwa charakteryzował się znacznym rozwojem tkanki miejskiej. Ulokowano 50 nowych miast, drugie tyle to stare osady, co otrzymały prawa miejskie. Chociaż wiele z tych miast pozostało małymi ośrodkami, niektóre silnie się rozwinęły. Nowymi miastami, które stały się znaczne, są przede wszystkim Ňiksán, Kotos, Džjažoar oraz Bozámajd. Wsie, które po otrzymaniu praw miejskich rozwinęły się, to przede wszystkim Inoňiksán, Bad Surándral oraz Tesloga.

Początkowo największym miastem Cesarstwa była Natybona, jednak po I powstaniu habeckim i jej wysiedleniu utraciła to miejsce na rzecz Nawatalu. Natybona z czasem jednak zajęła drugie miejsce w podium. Inne duże miasta przez cały okres cesarstwa stanowiły Talszkawan, Tjacha, Bendžën, Pinkut, Mitan oraz Hawa-Nagila.

==Podział administracyjny==
Początkowo Cesarstwo Surandralskie posiadało pochodzący z czasów [[Arew Wielki|arewskich]] podział na rejencje (sur. '''ऴी''' ''ľhi''), których względem roku wspólnego było o 12 więcej – reaktywowano Kãs (pozostałe podbite od [[Erutia|Erutii]] tereny włączono do innych jednostek) oraz utworzono 11 rejencji habeckich o dużym stopniu autonomii, a ich granice pokrywały się z dawnymi strefami wpływów. Jednak w celu wzmocnienia władzy centralnej i zmniejszenia wpływu przeciwników, faktycznych lub urojonych, w {{RokEryKyonu|9089}} dokonano ogromnej reformy administracyjnej. Reforma nie objęła początkowo Habecji.

W miejsce 17 (z ogólnej liczby 28) starych rejencji powołano aż 77 małych rejencji. Zupełnie zmienił też się ich cel – dotychczas dość niezależne rejencje miały stać się jednostkami wykonawczymi władzy centralnej. Naczelną rolę objęli ''namiestnicy'' (sur. '''सोंहा''' ''sõá''), a ich, jak i nowych jednostek, pozycja była zbyt słaba, by móc być konkurencją dla władzy cesarskiej, jednocześnie mieli większą kontrolę nad lokalną ludnością. W ten sposób spektakularnie pozbyto się potencjalnej opozycji w tym obszarze. Po dwóch kyońskich latach zmieniono nazwę tych jednostek na ''prowincje'' (sur. '''जाम्''' ''džám'') – dotyczyło to też jednostek na terenie Habecji.

Wraz z kolejnymi podbojami tworzono nowe prowincje, z kolei po utracie części [[Phejdë]] dokonano skomasowania prowincji Thori. Jeszcze wcześniej zlikwidowano słabą jednostkę Teondañ. Po [[II powstanie habeckie|drugim powstaniu habeckim]] Habecja utraciła swą autonomię, a jej jednostki przeszły analogiczny proces co interior, tworząc z dawnych obszarów wpływu 11 miast 20 prowincji.

W {{RokEryKyonu|9102}} roku [[Náwa Thal|Nawatal]] wywalczył status miasta wydzielonego, stając się osobną prowincję. Po [[I powstanie habeckie|pierwszym powstaniu habeckim]] ten status otrzymała też [[Natibonë|Natybona]], w celu wprowadzenia tam wyjątkowego represyjnego prawa. Później jeszcze kilka miast zdołało uzyskać ten status.

W ostatni dzień przed rewolucją Surandral był podzielony na 102 prowincje oraz 7 miast wydzielonych: [[Náwa Thal|Nawatal]], [[Talš Kaván|Talszkawan]], [[Piñkhut|Pinkut]], [[Ňiksán|Niksan]], [[Natibonë|Natybona]], [[Tjacha]] oraz [[Advur|Adwur]].

===Podział w 9089===
(Uwaga: do oddania znaku घ w oznaczeniach użyto transkrypcji ''Gh'' w odróżnieniu do ह ''H''). 

WKRÓTCE WIĘCEJ DANYCH
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;"
! Rejencja (sur.)
! Transkrypcja
! Stolica
! Oznaczenie (sur.)
! Oznaczenie (trans.)
! Uwagi
|-
! बल्गु
! Balgë
| [[Balgë|Balga]]
| बग
| BG
|
|-
! बर्दौ
! Bardó
| Bardo
| बद
| BD
|
|-
! बेल्सू
! Belsu
| Belsu
| बल
| BL
|
|-
! बेन्जिन्
! Bendžën
| Bendžën
| बन
| BN
|
|-
! बेसी
! Besi
| Besi
| बस
| BS
|
|-
! टीन्सङ्
! Cinsañ
| Cinsañ
| टन
| CN
|
|-
! ठङ् दास्
! Čhañ Dás
| Čhañ Dás
| ठद
| ČhD
|
|-
! दो़ लोन्
! Dõ Lon
| Dõ Lon
| दल
| DL
|
|-
! जिस्
! Džës
| Džës
| जस
| DžS
|
|-
! जूक्
! Džuk
| Džuk
| बक
| DžK
|
|-
! गस्तौ
! Gastó
| Gastó
| गस
| GS
|
|-
! गीलीम्ळट्
! Gilimľac
| Gilimľac
| गल
| GL
|
|-
! घहं
! Haã
| Haã
| घह
| GhH
|
|-
! हंपूना
! Hãpuná
| Hãpuná
| हन
| HN
|
|-
! हव
! Hawa
| Hawa-Nagila
| हव
| HW
|
|-
! हेळे
! Heľë
| Elie
| हळ
| HĽ
|
|-
! घोम्गोल्
! Homgol
| Homgol
| घम
| GhM
|
|-
! हेपुतौयकि
! Hopëtójakë
| Optojak
| हप
| HP
|
|-
! हौळस्क्
! Hóľask
| Holask
| हस
| HS
|
|-
! घौहोभ्
! Hóov
| Hóov
| घभ
| GhV
|
|-
! ईल्मेक्
! Ilmek
| Ilmek
| ईल
| IL
|
|-
! यल्भहै
! Jalvaé
| Jalvaé
| यल
| JL
|
|-
! येशिक्
! Ješëk
| Ješëk
| यश
| JŠ
|
|-
! कके
! Kake
| Kacia
| कक
| KK
|
|-
! केहासीहाहिन्
! Keásiáën
| Kerasja
| कस
| KS
|
|-
! कोत्नो
! Kotno
| Kiena
| कत
| KT
|
|-
! कूद्डेल्
! Kudzel
| Kudzel
| कल
| KL
|
|-
! खेलक्ई
! Khelaki
| Khelaki
| खक
| KhK
| Później przekształcona w '''ञीक्सान्''' ''Ňiksán'' ze stolicą w [[Ňiksán|Niksanie]]
|-
! खोल्गं
! Kholgõ
| Kholgõ
| खग
| KhG
|
|-
! खूल्सङ्ग्
! Khulsañg
| Khulsañg
| खस
| KhS
|
|-
! लैकीस्
! Lékis
| Lejkis
| लक
| LK
|
|-
! ल़हक्
! Lhaak
| Lhaak
| ल़क
| LhK
|
|-
! ल़ूड्ला
! Lhuzlá
| Lhuzlá
| ल़ड
| LhZ
|
|-
! ळीह़्तौ
! Ľixtó
| Ľixtó
| ळह़
| ĽX
|
|-
! ळून्कल्
! Ľunkal
| Ľunkal
| ळन
| ĽN
|
|-
! मय्षन्
! Majšan
| Majšan
| मय
| MJ
|
|-
! मेहं
! Meã
| Meã
| मह
| MH
|
|-
! मिद्लोभ्
! Mëdlov
| Mëdlov
| मद
| MD
|
|-
! मुसोड्गु
! Mësozgë
| Mësozgë
| मस
| MS
|
|-
! मीक्भि
! Mikvë
| Mikvë
| मक
| MK
|
|-
! मीस्फीम्
! Misphim
| Misphim
| मफ
| MPh
|
|-
! मीतन्
! Mitan
| Mitan
| मस
| MT
|
|-
! नगील
! Nagila
| Hawa-Nagila
| नग
| NG
|
|-
! नतीबोनु
! Natibonë
| [[Natibonë|Natybona]]
| नत
| NT
|
|-
! नथ्वा
! Nathwá
| Nathwá
| नव
| NW
|
|-
! नाचा मेभत्
! Náčá Mevat
| Náčá Mevat
| नम
| NM
|
|-
! नाव ल़ोहेस्
! Náwa Lhoes
| Náwa Lhoes
| नल़
| NLh
|
|-
! नाव थल्
! Náwa Thal
| [[Náwa Thal|Nawatal]]
| नथ
| NTh
|
|-
! नैस्का
! Néská
| Néská
| नथ
| NK
|
|-
! ञहेम्
! Ňaem
| Ňaem
| ञम
| ŇM
|
|-
! ञेत्लूक्मर्द्
! Ňetlukmajd
| Ňetlukmajd
| ञत
| ŇT
|
|-
! णीगोन्
! Ňigon
| Nigum
| णग
| ŇG
|
|-
! ङली
! Ñali
| Ngalia
| ङल
| ÑL
|
|-
! ङेनीस्
! Ñenis
| Ñenis
| ङन
| ÑN
|
|-
! पिह़ोहुल्
! Pëxoul
| Pëxoul
| पह़
| PX
|
|-
! पिडय्
! Pëzaj
| Pëzaj
| पड
| PZ
|
|-
! पीङ्खूत्
! Piñkhut
| [[Piñkhut|Pinkut]]
| पङ
| PÑ
|
|-
! फोळीया
! Phoľijá
| Phoľijá
| फळ
| PhĽ
|
|-
! सेल्गु
! Selgë
| Selzgo
| सल
| SL
|
|-
! सैळ्मर्द्
! Séľmajd
| Séľmajd
| सम
| SM
|
|-
! तजीळाट्
! Tadžiľác
| Tadžiľác
| तज
| TDž
|
|-
! तय्ड्गु
! Tajzgë
| Tajzgo
| तय
| TJ
|
|-
! तल्ष् कभान्
! Talš Kaván
| [[Talš Kaván|Talszkawan]]
| तक
| TK
|
|-
! तेरेगोवि
! Tejgowë
| Tejgowë
| तग
| TG
|
|-
! तेहोन्दङ्
! Teondañ
| Teondañ
| तन
| TN
| Później zlikwidowana
|-
! तीहन्तौ
! Tiantó
| Tiantó
| तत
| TT
|
|-
! तीड्गु
! Tizgë
| Tizgë
| तड
| TZ
|
|-
! तीड्मर्द्
! Tizmajd
| Tizmajd
| तद
| TD
|
|-
! त्रठ
! Tjacha
| Ponta
| तठ
| TCh
|
|-
! थोरी
! Thori
| Thori
| थर
| ThR
| Połączona z '''ञीक्सान्''' ''Ňiksán'' po [[II Čahë Gen]]
|-
! ऊह़्तु
! Uxtë
| Uxtë
| ऊह़
| UX
|
|-
! भल् चं
! Val Čã
| Val Čã
| भच
| VČ
|
|-
! भल् ईघा
! Val Ihá
| [[Val Ihá|Waliha]]
| भई
| VI
|
|-
! भीमहै
! Vimaé
| Vimaé
| भम
| VM
|
|-
! ह़ोड्बम्
! Xozbam
| Xozbam
| ह़ड
| XZ
|
|-
! डोहाइ
! Zoái
| Zoái
| डह
| ZH
|
|-
! झोहीन्
! Žoin
| Žoin
| झह
| ŽN
|
|-
|}

==Historia==
===Wojny===
*[[Wojna surandralsko-muryjska]]
*[[I Čahë Gen]]
**coming soon
*[[I powstanie habeckie]]
*[[II Čahë Gen]]
**[[II powstanie habeckie]]
**coming soon
*[[Wojna o Phejdë]]
*[[Surandralska wojna sukcesyjna]]
*[[III wojna o Szlak Gór]]
*[[Rewolucja surandralska]]
**[[IV  wojna o Szlak Gór]]
**[[III powstanie habeckie]]
**[[Wojna o niepodległość Bengtamu]]
===Stronnictwa pod koniec istnienia Cesarstwa===
Kiedy Surandral był już w głębokim kryzysie, w kraju zaczęły się formować różne stronnictwa, dążące do przejęcia władzy z rąk cesarstwa. Jednak znacznie się różniły swoimi ideami – lista od najbliższych cesarstwu po najbardziej radykalne:
* '''monarchiści''' – optujący za utrzymaniem Cesarstwa i monarchii absolutnej, ale dążący do dużych reform gospodarczych. Stanęli przeciw rewolucji;
* '''hakowcy''' – od dawnego określenia ''Hak'', dążyli do przywrócenia przedcesarskiej diarchii monarcha-parlament. Początkowo bardzo popularni, ale w czasie rewolucji większość członków przeszła do innych ruchów;
* '''cenowcy''' – ich nazwa pochodzi od nazwy surandralskiego parlamentu ''Cénë'' dawniej istniejącego. Dążyli do zniesienia monarchii, ale bez represji wobec dynastii, zaś władza byłaby dostępna tylko dla wyższych warstw. Początkowo członkowie rewolucji, ale wraz z wzrostem znaczenia lidowców część członków obróciła się przeciwko niej;
* '''lidowcy''' – ruch narodzony w mewackim miasteczku Ľidá, zakładali wprowadzenie demokratycznej republiki, ale z wieloma cenzusami. Mieli neutralny stosunek do monarchy po obaleniu jego władzy, nie zakładali wyrównania warstw, aczkolwiek one nie miały wpływać na rządzenie. Początkowo ze względu na wymieszanie poglądów ruch był dość pogardzany, ale wraz z czasem stał się główną siłą rewolucji przez uniwersalność. To oni utworzyli pierwszy rząd Republiki;
* '''narodowcy''' – zbliżony do lidowców, ale zakładali silną redukcje znaczenia warstw społecznych (redukcja do funkcji honorowej). Dodatkowo wykreowali rozumowanie ''Surandralczykiem jest każdy wyznawca ngelizmu'', tworząc pierwszą popularną, nowoczesną definicję narodu surandralskiego. Mimo braku dominacji narodowców w rewolucji ich definicja Surandralczyka przyjęła się u większości grup i obowiązywała aż do okolic ziemskiego ~1950. Oznaczało to możliwość ingerowania w wyznawców ngelizmu w innych krajach, a także stało się podwaliną pod asymilację kulturową ludu Ołłuch oraz Habecjan;
* '''holmowcy''' – ruch, na którego czele stał kupiec Tapiáná Holmë (stąd nazwa). Zakładał zniesienie hierarchii społecznej, likwidacje monarchii i ukaranie cesarza, dążyli do wprowadzenia republiki, w której głosować mogłaby większość kraju. Nie określali się w kwestiach narodowych, ale byli za laicyzacją kraju (przy czym, religia miała być kwestią indywidualną i nie walczyli stricte z nią, w odróżnieniu od połskan). Był to ruch masowo popierany przez kupców i mający stałe poparcie przez całą rewolucje, będąc jednym z jej filarów. Po zwycięstwie oraz przejęciu władzy przez lidowców holmowcy stali się pierwszą surandralską opozycją parlamentarną; 
* '''połskanie''' – od (nowo)suradralskiej nazwy habeckiego miasta Polzgë, skąd wywodziło się stronnictwo. Najbardziej radykalny ruch, dążący do wprowadzenia demokratycznej republiki, z brakiem większości cenzusów (poza wiekiem i majątkiem), ale tylko dla ''prawdziwych'' Surandralczyków. Ich celem było zniesienie wszelkich przywilejów warstw, zrównanie praw oraz rozliczenie monarchy. Zakładali także likwidacje lub asymilacje wszystkich innych ludów, nawet wyznających ngelizm – więc także mieszkańców Phejdë, Banzyjczyków, a nawet Lecajów. Walczyli z religią jako ''relikt przeszłości i monarchii''. W rewolucji walczyli jako osobna strona, zostali pokonani, a część przeszła do narodowców. Później od nich narodził się skrajny, szowinistyczny ruch ultrasów.
Dodatkowo w północnym Kaalpasie, Bengtamie oraz Habecji zaczęły się rozwijać ruchy separatystyczne. Tylko ta ostatnia nie zdołała zdobyć niepodległości/wrócić do ojczyzny, pośrednio przez istnienie w tym regionie także połskan.

==Polityka==

==Gospodarka==

==Kultura==

[[Kategoria:Surandral]] [[Kategoria:Góry Żelazne]] [[Kategoria:Kyon]]