Tekst źródłowy strony Język âng qo'or

{{Surandral Intro}}
{{Język
|kolor=#33CC33
|nazwa=język âng qo'or
|nazwa własna=eran zōhâng-qo'or <br>एरन् डोह्घाङ् कोहोध्
|klasyfikacja= 
języki Gór Żelaznych
* [[Języki jalniockie I|języki jalniockie I]]
** [[język starosurandralski]]
*** '''język âng qo'or'''
|alfabet=Pismo surandralskie (dewanagari), pismo kejreńskie (ormiańskie), r̄agul, łacińskie
| twórca = [[User:Emil|Emil]] (w 2024)
 |mówiący2 =
 |mówiący = 
|cel = [[Kyon]]
| typologia u = aktywny<br>izolujący/aglutynacyjny
| conlanger1 = ''agq.''
| conlanger3 =
| wersja=
|tekst jaki=
|tekst=
}}{{sp}}
{{słownik}}

'''Język âng qo'or''' bądź '''ankorski''' (agq. '''एरन् डोह्घाङ् कोहोध्''' ''eran zōhâng-qo'or'' [ˈɛɹɑn zɒːˈhɒːɴ‿qɔʔɔɹ]) — jeden z [[Języki jalniockie I|języków jalniockich I]], blisko spokrewniony z [[Język surandralski|surandralskim]] oraz [[Język czouski|czouskim]]. Dawniej używany w [[Surandral|Surandralu]], obecnie nadal znajduje się tam około 20 tys. rodzimomówców. Obecnie używany jest przede wszystkim w [[Âng Qo'or]], co sprawia, że jest to jedyny język jalniocki I używany rodzimie również poza [[Góry Żelazne|Górami Żelaznymi]].

W Surandralu zapisywany jest pismem surandralskim (dewanagari), w Âng Qo'or stosuje się także r̄agul oraz pismo kejreńskie (alfabet ormiański). Oznacza to, że występuje zjawisko trigrafii (a licząc łacinkę, nawet tetragrafii).

==Fonologia==
===Samogłoski===
{| class="wikitable"
!
! colspan=2| Przednie
! colspan=2| Tylne
|-
!
! Długa
! colspan=2| Krótka
! Długa
|-
! Przymknięte
| {{IPA|iː}} <''ī, î''>
| {{IPA|ɪ̈}} <''i''>
| {{IPA|ʏ̈}} <''u''>
| {{IPA|uː}} <''ū, û''>
|-
! Półprzymknięte
| {{IPA|eː}} <''ê''>
| colspan=2| 
| {{IPA|oː}} <''ô''>
|-
! Półotwarte
| {{IPA|ɛː}} <''ē, ä̂''>
| {{IPA|ɛ}} <''e''>
| {{IPA|ɔ}} <''o''>
| {{IPA|ɒː~ɔː}} <''ō, â''>
|-
! Otwarte
| {{IPA|aː}} <''ǟ''>
| {{IPA|æ}} <''ä''>
| {{IPA|ɑ~ɐ}} <''a''>
| {{IPA|ɑː}} <''ā''>
|-
|}
Samogłoski <''i''> oraz <''u''> są bardziej przednie, aniżeli tylne (tyczy to się zwłaszcza tej drugiej).

===Spółgłoski===
{| class="wikitable" style=text-align:center
! colspan="2" |
!Wargowe
!Przedniojęzykowe
!Podniebienne
!Welarne
!Języczkowe
!Gardłowe
|- align="center"
! colspan="2" | Nosowe
|{{IPA|m}} <''m''>
|{{IPA|n}} <''n''>
|{{IPA|ɲ}} <''ň''>
|{{IPA|ŋ}} <''ng''>
|
|- align="center"
! rowspan="3" |Zwarte
!<small>przydechowe</small>
|{{IPA|pʰ}} <''ph''>
|{{IPA|tʰ}} <''th''>
|
|{{IPA|kʰ}} <''kh''>
|{{IPA|qʰ}} <''qh''>
|
|-
!<small>bezdźwięczne</small>
|{{IPA|p}} <''p''>
|{{IPA|t}} <''t''>
|
|{{IPA|k}} <''k''>
|{{IPA|q}} <''q''>
|{{IPA|ʔ}} <'>
|-
!<small>dźwięczne</small>
|{{IPA|b}} <''b''>
|{{IPA|d}} <''d''>
|
|{{IPA|g}} <''g''>
|
|
|- align="center"
! rowspan="3" | Afrykaty
!<small>przydechowe</small>
|
|{{IPA|t͡sʰ}} <''ch''>
|{{IPA|t͡ʃʰ}} <''čh''>
|
|
|
|-
!<small>bezdźwięczne</small>
|
|{{IPA|t͡s}} <''c''>
|{{IPA|t͡ʃ}} <''č''>
|
|
|
|-
!<small>dźwięczne</small>
|
|
|{{IPA|d͡ʒ}} <''dž''>
|
|
|
|- align="center"
! rowspan="2" | Szczelinowe 
!<small>bezdźwięczne</small>
|
|{{IPA|s}} <''s''>
|{{IPA|ʃ}} <''š''>
|{{IPA|x}} <''x''>
|{{IPA|χ}} <''x̂''>
|{{IPA|h}} <''h''>
|-
!<small>dźwięczne</small>
|{{IPA|v}} <''v''>
|{{IPA|z}} <''z''>
|{{IPA|ʒ}} <''ž''>
|{{IPA|ɣ}} <''h''>
|{{IPA|ʁ}} <''ĝ''>
|
|- align="center"
! colspan=2| Sonanty
| 
| {{IPA|l}} <''l''>
| {{IPA|ʎ}} <''ľ''>
|
|
|
|-
! colspan=2| Półsamogłoski
| {{IPA|w}} <''w''>
| {{IPA|ɹ}} <''r''>
| {{IPA|j}} <''j''>
|
|
|
|-
|}

W Surandralu dochodzi w wygłosie do redukcji spółgłosek wygłosowych, w szczególności wszystkie zwarte redukują się do [ʔ]. Zjawisko to nie występuje w Âng Qo'or, niemniej dochodzi do asymilacji dźwięczności i jej utraty w wygłosie.

Przed języczkowymi /ŋ/ asymiluje się do [ɴ].

Różnica między /ɣ/ oraz /h/ nie jest do końca pewna. Pewne jest, że /h/ pochodzi przede wszystkim z zapożyczeń, natomiast /ɣ/ dominuje w słownictwie rodzimym. Spór toczy się o to, czy aby na pewno były one osobnymi fonemami, czy swobodnymi allofonami. Istnieje też możliwość, że allofonami były między sobą /h/ oraz /ʔ/.

== Zapis ==
===Dewanagari===
{|class="wikitable" style="margin: auto; border: none; text-align:center; width:75%"
|-
! Forma niezależna
! Transkrypcja
! Jako diakrytyk na प
| rowspan=7 |
! Forma niezależna
! Transkrypcja
! Jako diakrytyk na प
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|अ
| a
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|प
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|आ
| â
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पा
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|अ॒
| ä
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|प॒
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|आ॒ 
| ä̂
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पा॒
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|इ
| i
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पि
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ई
| î
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पी
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|उ
| u
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पु
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ऊ
| û
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पू
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ए
| e
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पे
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ऐ
| ê
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पै
|-
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ओ
| o
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पो
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|औ
| ô
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|पौ
|-
|}

{|class="wikitable" style="margin: auto; border: none; text-align:center; width:75%"
|-
!
! colspan=2| Bezdźwięczne
! colspan=2| Przydechowe
! colspan=2| Dźwięczne
! colspan=2| Dźwięczne przydechowe
! colspan=2| Nosowe
! colspan=2| Płynne
! colspan=2| Boczne szczelinowe
! colspan=2| Szczelinowe
! colspan=2| Krtaniowe
|-
! Uwularne
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|क
| ''qa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ख
| ''qha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ग
| ''ĝa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|घ
| ''ĝa''
| colspan = 6 |
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ह़
| ''x̂a''
|colspan = 2 |
|-
! Welarne
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|कँ
| ''ka''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|खँ
| ''kha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|गँ
| ''ga''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|घँ
| ''ha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ङ
| ''nga''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|र
| ''ra''
| colspan = 2 |
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|हँ
| ''xa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ह
| ''ˉ'','' 'a''
|-
! Welarne palatalizowane
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|च
| ''ča''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|छ
| ''čha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ज
| ''dža''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|झ
| ''ža''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ञ
| ''ňa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|य
| ''ja''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|श
| ''ša''
| colspan = 4 rowspan = 4|
|-
! Przedniojęzykowe palatalizowane
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ट
| ''ca''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ठ
| ''cha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ड
| ''za''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ढ
| ''ja''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ण
| ''ňa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ळ
| ''ľa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ष
| ''ša''
|-
! Przedniojęzykowe
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|त
| ''ta''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|थ
| ''tha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|द
| ''da''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ध
| ''ra''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|न
| ''na''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ल
| ''la''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|स
| ''sa''
|-
! Wargowe
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|प
| ''pa''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|फ
| ''pha''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|ब
| ''ba''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|भ
| ''va''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|म
| ''ma''
| style="background:#ccc; font-size:24px;"|व
| ''wa''
| colspan = 2 |
|}


[[Kategoria:Użytkownik:Emil]] [[Kategoria:Kyon]] [[Kategoria:Języki Kyonu|Ang Qo'or]] [[Kategoria:Języki jalniockie I]] [[Kategoria:Języki sztuczne a priori]]