Tekst źródłowy strony Język bałtycki

{{język
| kolor = lawngreen
| nazwa = bałtycki
| nazwa własna = bałthyckí
| alfabet u = łaciński zmodyfikowany
| typologia u = dowolny, zwykle SVO
| faktycznie = tak
| twórca f = [[Użytkownik:BartekChom|BartekChom]]
| rok f = 2008
| cel f = początkowo język północnosłowiański, potem język urzędowy jednego z państw Panslawii
| wersja f = 
| mówiący f = 
| klasyfikacja f = języki sztuczne
* artystyczne
** '''bałtycki'''
| conlanger1 f = bal
| conlanger2 f =
| symbol f =
| symbol jaki f = 
| fikcyjnie = tak
| conworld Msc = [[Jawia|Jawii]]
| regiony =
| państwa =
| mniejszość =
| mówiący = 
| klasyfikacja = języki indo-europejskie
* bałto-słowiańskie
** słowiańskie
*** północnosłowiańskie
**** '''bałtycki'''
| kraje = [[Bałtyki]]
| pomocniczy = 
| regulowany = [[Rada Języka Bałtyckiego]]
| symbol jaki = 
| symbol = 
| tekst jaki = 
| tekst u = 
}}
'''Język bałtycki''' (''jązyk bałthyckí'' /<tt>ja~z@k bawT@t_ski</tt>/) - północnosłowiański język urzędowy [[Bałtyki|Bałtyk]].

=== Alfabet ===
a á ą ą́ b c ć d e é f g h i í j k l ł m n ń o ó p r s t u ú w y ý z ź ż

Dwuznaki
ch cz dh dz dź dż rz sz th

Litera ź występuje tylko w dwuznaku dź.

Samogłoski
 i 1 u
  I U
 e   o
   @
 E   O
   a A

Do tego <tt>a~ A~</tt>

Spółgłoski
 p b f v m w
 p' b' f' v' m'
 T D n J
 t d s z t_s d_z
 S' [s\ S] Z' [z\ Z] t_S d_Z
 l r r_o
 k g x h\

Pisownia podobna do polskiej.

sz ż odpowiednio w grupach szć szcz żdź żdż zmiękczone, utwardzone.

=== Procesy fonetyczne ===
* konsekwentnie TorT, TerT, TelT, TolT > TroT, TreT, TleT, TloT > TroT, TrzeT, TleT, TłoT
* Wymieszanie nosówek, przegłos lechicki.
* Długie: Głównie ściągnięte grup typu aja i przed jerem słabym ze spółgłoską dźwięczną (w tym nosową) i często k.
* Pochylone konsekwentnie kontynuują długie.
* p t d g między samogłoskami > f T D h\
*: (przed wypadnięciem jerów, ale nie ć dź)
*: (czyli wszędzie poza nagłosem i starymi zbitkami, przedrostki nie wpływają)
*: kath kotha kocie
* zmiękczenia:
** Brak śladów jotyzacji, druga palatalizacja jak pierwsza.
** s, z zmiękczone do sz, ż miękkiego
** ch do sz miękkiego
** t, d do ć, dź
** k, g do cz, (d)ż (ż i tak miękkie)
** rzi przetrwało
** poza tym i/y jak w polskim
* c dz pochodzą tylko z trzeciej palatalizacji i z uproszczeń grup typu czs.
* W wyrazach obcych í, ú, ale utwardzone y.
*: -ia > -íjá/-yjá

=== Odmiana ===
* Miánowník M.
* Dopełniácz D.
* Celowník C.
* Bierník B.
* Narządhník N.
* Miéjcowník Mjc. (''Locativus'')
* Wychodhník Wch. (''Ablativus'')
* Przibythník P. (''Allativus'')
* Wołácz W.

{| class=wikitable
!!!l.p.!!l.m.
|-
!M.
|koth||kothy
|-
!D.
|kotha||kothéw
|-
!C.
|kothy||kothóm
|-
!B.
|kotha||kothy
|-
!N.
|kothém||kothami
|-
!Mjc.
|kocie||kothách
|-
!Wch.
|kothah||kothów
|-
!P.
|kothen||kothéj
|-
!W.
|kocie||kothy
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|kóń||konie
|-
!D.
|konia||koni
|-
!C.
|koniowi||konióm
|-
!B.
|konia||konie
|-
!N.
|koniém||koniami
|-
!Mjc.
|koniu||koniách
|-
!Wch.
|koniah||koniów
|-
!P.
|konien||koniéj
|-
!W.
|koniu||konie
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|miódh||miodhy
|-
!D.
|miodhu||miodhéw
|-
!C.
|miodhowi||miodhóm
|-
!B.
|miódh||miodhy
|-
!N.
|miodhém||miodami
|-
!Mjc.
|miodzie||miodhách
|-
!Wch.
|miodha||miodhów
|-
!P.
|miodhen||miodhéj
|-
!W.
|miodzie||miodhy
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|Bałthyk||Bałthyczy
|-
!D.
|Bałthyka||Bałthykiéw
|-
!C.
|Bałthykowi||Bałthykóm
|-
!B.
|Bałthyka||Bałthyków
|-
!N.
|Bałthykiém||Bałthykami
|-
!Mjc.
|Bałthyku||Bałthykách
|-
!Wch.
|Bałthykah||Bałthyków
|-
!P.
|Bałthykien||Bałthyki
|-
!W.
|Bałthyku||Bałthyczy
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|małpa||małpy
|-
!D.
|małpy||małp
|-
!C.
|małpią||małpóm
|-
!B.
|małpą||małpy
|-
!N.
|małpą́||małpami
|-
!Mjc.
|małpie||małpách
|-
!Wch.
|małpój||małpów
|-
!P.
|małpen||małpéj
|-
!W.
|małpo||małpy
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|szwinia||szwinie
|-
!D.
|szwini||szwíń
|-
!C.
|szwini||szwinióm
|-
!B.
|szwinią||szwinie
|-
!N.
|szwinią́||szwiniami
|-
!Mjc.
|szwini||szwiniách
|-
!Wch.
|szwiniój||szwiniów
|-
!P.
|szwinien||szwiniéj
|-
!W.
|szwinio||szwinie
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|mysz||myszi
|-
!D.
|myszi||myszi
|-
!C.
|myszi||myszóm
|-
!B.
|mysz||myszi
|-
!N.
|myszą́||myszami
|-
!Mjc.
|myszi||myszách
|-
!Wch.
|myszą||myszów
|-
!P.
|myszni||myszéj
|-
!W.
|myszi||myszi
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|drzewo||drzewa
|-
!D.
|drzewa||drzéw
|-
!C.
|drzewy||drzewóm
|-
!B.
|drzewo||drzewa
|-
!N.
|drzewém||drzewami
|-
!Mjc.
|drzewie||drzewách
|-
!Wch.
|drzewah||drzewów
|-
!P.
|drzewen||drzewy
|-
!W.
|drzewo||drzewa
|-
| colspan = 3 |
|-
!M.
|serce||serca
|-
!D.
|serca||serc
|-
!C.
|sercy||sercóm
|-
!B.
|serce||serca
|-
!N.
|sercém||sercami
|-
!Mjc.
|sercu||sercách
|-
!Wch.
|sercah||serców
|-
!P.
|sercen||serce
|-
!W.
|serce||serca
|}

=== Słownictwo ===
# jedén jedena jedeno
# dwa
# trzi
# czetrze
# piąć
# szeszć
# sétmy
# osmy
# dziewiąć
# dziesząć

* gruby - grubí
* gęś - gás
* żółw - szkolthpadór
* kobieta, żona - białka
* wiadro - bąbórek
* wiaderko - bąborúszek
* cnota - bylnota
* parasol - szorn
* srebro - strzébro
* stopa, stóp - stopa, stop
* tłuc - tłuć
* kropla - krofia
* bluszcz - biuszć?
* pluć - piuć?
* szczur - szciúr?
* szczyt - szcith?
* drożdże - drożdzie?
* gwiżdżę - gwiżdzią
* deszcz - deszć?
* wszyscy - wszé
* serce - wą́troba
* wątroba - játra
* wesz - pchła
* iść - ić

=== Przykład ===
<s>Wpádł pies do jatki i porwáł miąsa ćwiérć, a pewien kuchárz głupí wżą́ł zatłukł go na szmiérć. A pewien kuchárz mą́drý, co lithoszć w sercu miáł postawíł psu nagrobek i nápis na ním dáł:</s>

<s>/<tt>vpAdw p'Es dO jatkI I pOrvAw m'a~sa t_s\v'ert_s\ | a pEv'En kUxAr_o gwUfi wZ'A~w zatwUkw gO na S'm'ert_s\ || a pEv'En kUxAr_o mA~dr1 | t_sO liTOs\t_s\ v sErt_sU m'Aw pOstaviw psU nagrObEk i nApIs na Jim dAw</tt>/</s>

=== Dialekty ===
* północne (przymorskie - ''przimorskié'', Przymorzanie - ''Przimorzanie'') - dziwne pochylenie samogłosek
* wschodnie (okańskie - ''okáńskié'', Okanie - ''Okanie'') - zlanie ć dż i cz dź, asynchroniczna wymowa b' itp.
* zachodnie (płockie - ''płockié'', ''Płocy'' - ''Płoczy'') - cz dż miękkie, ć dź jak t' d', rz jak r'
* południowo-wschodnie (pogórzańskie - ''pogórzańskié'', Pogórzanie - ''Pogórzanie'') - brak pochylenia samogłosek, twarda wymowa sz ż, stale synchroniczna wymowa ą ą́
* południowo-zachodnie (węskie - ''wąskié'', Węszy - ''Wąszi'') - silne pochylenie samogłosek, mazurzenie, rz jak twarde ż, wymowa nosówek przed szczelinowymi i na końcu z [M\~]

a á ą ą́ b c ć d e é f g h i í j k l ł m n ń o ó p r s t u ú w y 
ý z ź ż

Brak pochylenia
: é á ą́ ó > e a ą o
: i y u > í ý ú

Silne pochylenie
: á ą́ é ó > o ǫ í/ý ú
: i u y > e o a

Dziwne pochylenie
: é /1/ á /3\/ ą́ /3\~/ ó /U/ e /E/ a /a/ ą /{~/ o /V/ i /1/ y /1/ u /}/ í /i/ ý /I/ ú /u/

wariant standardowy - przymorskie - okańskie - płockie - pogórzańskie - węskie

# jedén jedena jedeno /jEden jEdEna jEdEnO/ /jEd1n jEdEna jEdEnV/ /jEden jEdEna jEdEnO/ /jEden jEdEna jEdEnO/ /jEdEn jEdEna jEdEnO/ /jEden jEdEna jEdEnO/ /jEd1n jEdEna jEdEnO/
# dwa /dva/ /dva/ /dva/ /dva/ /dva/ /dva/
# trzi /tr_oI/ /tr_o1/ /tr_oI/ /tr'I/ /tr_oi/ /tZE/
# czetrze /t_SEtr_oE/ /t_SEtr_oE/ /t_S'Etr_oE/ /t_S'Et'E/ /t_SEtr_oE/ /t_sEtZE/
# piąć /p'aJt_s\/ /p'{Jt_s\/ /pjant_S'/ /p'ant'/ /p'a~t_s\/
# szeszć /S'Es\t_s\/ /S'Es\t_s\/ /S'ES't_S'/ /S'Est'/ /SESt_s\/ /S'Es\t_s\/ /sEs\t_s\/
# sétmy /setm@/ /s1tm1/ /setm@/ /setm@/ /sEtm1/ /s1tma/
# osmy /Osm@/ /Vsm1/ /Osm@/ /Osm@/ /Osm1/ /Osma/
# dziewiąć /d_z\Ev'aJt_s\/ /d_z\Ev'{Jt_s\/ /d_Z'Evjant_S'\/ /d'Ev'ant'/ /d_z\Ev'a~t_s\/ /d_z\Ev'aJt_s\/
# dziesząć /d_z\ES'aJt_s\/ /d_z\ES'{Jt_s\/ /d_Z'ES'aJt_s\/ /d'ES'ant'/ /d_z\ESa~t_s\/ /d_z\EsaJt_s\/
[[Kategoria:Bałtyki]]
[[Kategoria:słowiańskie języki Jaruzji|Bałtycki]]