Tekst źródłowy strony Język kadoński

'''Język kadoński''', '''''kàdo rà''''' - język z [[Języki miteńsko-kadońsko-zireskie|grupy miteńsko-zireskiej]]. Rozwinął się z języka [[Język proto-miteńsko-kadońsko-zireski|proto-miteńsko-zireskiego]], jego następne stadium [[Język proto-miteńsko-kadoński|proto-miteńsko-kadońskie]] i ostatecznie wyłonił się z języka [[Język proto-kadoński|proto-kadońskiego]]. 

= Zmiany fonetyczne =
*ň > dž
*ŏ ĕ ă > Ø (w pozycji słabej + tonem na poprzedniej samogłosce)
*ŏ ĕ ă > e, ʲe, o (w pozycji mocnej)
*sr > cr
*ś V_V > ź
*s V_V > z
*ɬ, ɮ >  ś, ź
*s, z {r, u, i}_ >  š, ž
*tš > č
*akcent na pierwszą sylabę
*ü ǖ > ʲi ʲī
*ö ȫ > e ē
*ä ǟ > ʲe ʲē
*Skrócenie długich:
**V́_Vː > V᷄_Vː
**ī ū > ʲe u
**ē ō > ʲa o 
**ā > o
*m, n > Ø (w wygłosie)
*tʲ dʲ > ć dź
*kʲ gʲ > č dž
*hʲ > š
*h > x

= Dźwięki =
== Spółgłoski ==
*m mʲ n nʲ (m ḿ n ń)
*p pʲ b bʲ t d k g (p ṕ b b́ t d k g)
*f fʲ v vʲ s z ɕ ʑ ʃ ʒ x ɣ (f f́ v v́ s z ś ź š ž ch h)
*t͡s t͡sʲ d͡z d͡zʲ t͡ʃʲ d͡ʒʲ (c ć dz dź č dž)
*r rʲ ɫ lʲ j (r ŕ l ĺ j)

== Samogłoski ==
*i u (i u)
*ɛ ɔ (e o)
*a (a)

== Akcent ==
Samogłoska akcentowana może przyjąć jeden z dwóch tonów:
*ˈǎ - wzrastający;
*ˈa᷈ - wzrastająco-opadający.

= Gramatyka =
== Zaimek ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! rowspan="3" | Forma
! colspan="5" | Sg.
! colspan="3" | PL
|-
! rowspan="2" | I
! rowspan="2" | II
! colspan="3" | III
! rowspan="2" | I
! rowspan="2" | II
! rowspan="2" | III
|-
! m
! f
! n
|-
! Nom.
| ḿe
| še
| vos
| veš
| vec 
| mos
| ša
| vóš
|-
! Gen.
| ḿeš
| šeš
| veš
| vechoš
| vec
| ḿem
| šem
| vem
|-
! Dat.
| ḿeś
| šeś
| veḿ
| vešeḿ
| vešeḿ
| mev
| šev
| vev
|-
! Acc.
| ḿeń
| šeń
| već
| vešeć
| većeć
| meć
| cheć
| mešeć
|}

== Rzeczownik ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan=3| Deklinacja Ia
''ta'' "mężczyzna"
|-
!Liczba
! Sg
! Pl
|-
! Nom
| ta
| ta'''t'''
|-
! Obl
| ta'''s'''
| ta'''x'''
|}

{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan=3| Deklinacja Ib
''hàvov'' "krew"
|-
!Liczba
! Sg
! Pl
|-
! Nom
| hàvov
| hàvov'''et'''
|-
! Obl
| hàvov'''es'''
| hàvov'''ex'''
|}

{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan=3| Deklinacja II
''džàj'' "oko"
|-
!Liczba
! Sg
! Pl
|-
! Nom
| džàj
| džàj'''e'''
|-
! Obl
| džàj'''s'''
| džàj'''e'''
|}

{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan=3| Deklinacja III
''rà(n)'' "język"
|-
!Liczba
! Sg
! Pl
|-
! Nom
| rà
| rà'''ne'''
|-
! Obl
| rà'''n'''
| rà'''ne'''
|}

== Czasownik ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan=3| Odmiana Czasowa
|-
!Czas
!Ndok.
!Dok.
|-
!Ter.
|colspan=2| -∅
|-
!Prz.
| -ad
| š- -ad
|}

= Słownik =
*ja  - dža
*ty,  pan/pani - sa
*on - sàv
*to - tàv
*kto - vaza
*co - daha
*nie - džàj
*jeden - sàj
*dwa - bù(m)
*mężczyzna - ta 
*matka - vaba
*ojciec - dà
*drzewo - ga
*krew - hàvov
*jajko,  jajo - iźa
*głowa - pàc
*ucho - sàv
*oko - džàj
*nos - džàv
*ząb - vazova
*język - rà(n)
*noga - vaja
*ręka - nulola 
*serce - džia
*być - ìja (ìj - )
*mieć - ixta
*robić - và(n)
*pić - saźa
*jeść - hujca
*widzieć - su 
*słyszeć - džaha
*wiedzieć,  znać - kàr
*umierać,  umrzeć - džava
*zabijać,  zabić - džuva
*iść,  chodzić - rara
*leżeć - džàp
*siedzieć - àz
*stać - ìne(m)
*dawać,  dać - co
*mówić - hàt
*słońce - az
*księżyc - nàv
*woda - ìt
*deszcz - imava 
*noc - àten
*dzień - śaźa
*nowy - lùr
*przy,  u,  na - ku
*w - ihu 
*z - de 
*i - a
*imię - maźox
*vaza - zwierzę

[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Języki Kyonu|Kadoński]]