Tekst źródłowy strony Język radęcki

{{język
| kolor = #993399
| nazwa = Język radęcki
| nazwa własna = Radecko rec
| mówiący = 5.000.000 
| alfabet u = łaciński
| typologia u = w znacznej mierze fleksyjny<br/>SVO (głównie)
| rok f = 2020 
| wersja f = 1
| conlanger1 f = mok.
| fikcyjnie = tak
| conworld Msc = alternatywna historia
| państwa = [[Radęca]]
| klasyfikacja = 
Języki indoeuropejskie
*Języki bało-słowiańskie
**Języki słowiańskie
***Języki peryferyjne
| twórca f = [[Użytkownik:Pluur|Pluur]]
}}


'''Język radęcki''' (mok. radecko rec) - język słowiański należący do grupy języków peryferyjnych. Posiada zarówno cechy języków południowosłowiańskich jak i zachodniosłowiańskich. Posiada silne wpływy języka niemieckiego, połabskiego oraz Słowian Panońskich. Jedną z charakterystycznych cech jest silna dyftongizacja samogłosek oraz geminatyzacja spółgłosek dźwięcznych pomiędzy samogłoskami.

[[Plik:Radęcy.jpg|thumb|Przybliżony obszar Radęcy.]]
=Historia języka=
Język radęcki jest językiem Słowian, którzy osiedlili się we Frankonii nad rzekami: Renem oraz Regnitz (Radęca). To właśnie od tej drugiej zawdzięczają oni swoją nazwę. Język ten oparty był na zmianach fonetycznych, które zostały poświadczone w nazwach miejscowych półnconej Bawarii<ref>https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA</ref><ref>https://de.wikipedia.org/wiki/Slawische_Siedlungsnamen_in_Nordostbayern</ref>. Względem fonetyki język ten posiada elementy obecne w języku połabskim (zaokrąglone samogłoski przednie, częściowe mazurzenie, brak uszczelinowienia miękkiego ''*r'' i inne), zaś względem leksyki język radęcki (poza słowami z prasłowiańskiego) korzysta zarówno z języka czeskiego, jak i języka niemieckiego. 
==Procesy fonetyczne==
Przed strzałką (→) występuje dźwięk prasłowiański, zaś za nią derywat radęcki. Symbolem '''C''' oraz '''T''' oznacza się dowolną spółgłoskę. Symbolem '''V'' dowolną samogłoskę. 
===Samogłoski===
'''1. Rozwój samogłosek'''<br> W pryzpadku samogosek *i, *o, *u oraz *y występują trzy warianty (oddzielone ukośnikiem). Pirwszy wariant jest ''normalnym'' (spółgłoski wargowe, nagłos i wygłos wyrazu oraz pozostałe), drugi występuje przed spółgłoskami przedniojęzykowymi (*n, *t, *d, *c, *č, *s, *š, *z, *ž, *r, *l), trzeci przed tylnojęzykowymi (*k, *g, *x). W nawiasie kwadratowym występuje wariant harmoniczny, w przypadku wymian związanych z samogłoskami akcentowanymi<br>
*a → a <br>
*e → e [ö] <br>
*i → ei / i [ü] / i [ü] <br>
*o → ö / u [ö] / ou<ref>przed *b, *d, *g przechodzi zawsze w u [ö]</ref> <br>
*u → oi / u [ü] / ou<ref>przed *b, *d, *g przechodzi zawsze w u [ü]</ref> <br>
*y → ai / e / e <br>
*ę → e~en [ö~ön]<ref>przed *c, *č, *s, *š, *z, *ž, *v, *x zawsze odnosowiona (tj. ę → e)</ref><br>
*ǫ → o~on [ö~ön]<ref>przed *c, *č, *s, *š, *z, *ž, *v, *x zawsze odnosowiona (tj. ǫ → o)</ref><br>
*-ę, -ǫ → -a<br>
*ě → ie [iö]<br>
Wzdłużenie samogłosek następuje w czasie zaniku jerów oraz zlewaniem się zbitek dyftongów (zarówno wywodzących się z samogłosek, jak i połączeń samogłosek z ''l'', ''j'', oraz ''v''. Dość szybko następuje '''rozwój iloczasu''':<br>
*ā → o <br>
*ē → ai [ö] <br>
*ī → i [ü]<br>
*ō → u [ö]<br>
*ū → ou [ü]<br>
*ȳ → i [öü] <br>
'''3. Akcent'''<br>
Tym samym ustalają się trzy ogólne reguły '''przechodzenia prasłowiańskiego akcentu'''. Występują od nich jednak znaczne odstępstwa:
* *V̂ → akcent przesuwa się sylabę dalej nagłosu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent cyrkumfleksowy (oznaczany ˆ nad samogłoską) to wtedy akcent padał na sylabę następującą '''po''' sylabie z cyrkumfleksem.<br>
* *V̀ lub *V̏ → akcent przesuwa się sylabę bliżej nagłosu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent krótki (oznaczane ˋ lub ̏  nad samogłoską) to wtedy akcent padał na sylabę poprzedzającą.<br>
* *V́ → akcent pozostaje na tym miejscu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent długi lub akutowy (oznaczane ́ lub ̋  nad samogłoską) to wtedy akcent pozostaje na tej sylabie.<br>
'''4. Rozwój jerów oraz sylabotwórczych *r i *l''':<br>
*ь → ia~'∅<ref>' oznacza zmiękczenie poprzedzającej spółgłoski</ref> <br>
*ъ → a~∅<br>
*CьCʙ<ref>symbolem ʙ oznaczam dowolny jer, zarówno miękki jak i twardy</ref> → CiC [CüC]  <br>
*CъCʙ<ref>symbolem ʙ oznaczam dowolny jer, zarówno miękki jak i twardy</ref> → CoC [CöC]  <br>
*r̩ → eu <br>
*l̩ → u <br>
===Grupy samogłoskowo-spółgłoskowe===
'''1. Rozwój połączeń samogłosek z półsamogłoskami'''<br>
*e-, je-, a-, ja- → ve-<br>
*jь → vi-<br>
*-ьje → -ei<br>
*ovʙ → -au<br>
*-a → -e<br>
*-oja → -ue<br>
*-eja → -ai<br>
*-ojǫ → -öja → -öü<br>
'''2. Rozwój grup typu TorT'''<br>
*TorT, TerT → TraT<br>
*TolT, TelT → TlaT<br>
*orT-, olT- → roT-, loT-<br>
*ra- → re-<br>
*-oro(-) → -arö(-)<br>
'''3. Rozwój grup typu Kvě'''<br>
*kvě, kvi → kie, ki
*gvě, gvi → gie, gi
*xvě, xvi → hie, hi
'''4. Inne'''<br>
*sV- → cV-
*VgV → Vw (zapis: Vv)

===Spółgłoski===
'''1. Rozwój miękkości'''
W języku radęckim zmiękczały prasłowiańskie samogłoski *ě, *ę, *i oraz półsamogłoski *j oraz *ь.
*m', n' → ň
*t', d' → t~c, d~j
*p', b', v' → p', b', v' (utrzymanie miękkości)
*k', g', x', c', s', z', r', l' → k, g, h, c, s, z, r, l (utrata miękkości)
'''2. Rozwój dźwięczności'''
Trzy spółgłoski dźwięczne: *b, *d oraz *g pomiędzy samogłoskami oraz w wygłosie sylaby ubezdźwięczniały i wzdłużały się, a w wygłosie absolutnym ubezdźwięczniały.
*b, d, g → pp, tt, kk {V_V, CC-_}
*-b, -d, -g → p, t, k
'''3. Częściowe mazurzenie'''
Język radęcki, podobnie jak połabski przeprowadził mazurzenie. W przeciwieństwie do mazurzenia lechickiego, w języku radęckim mazurzenie zachodziło między samogłoskami oraz w wygłosie sylaby oraz wyrazu. Co więcej przed spółgłoskami: ''l'', ''m'', ''n'', ''v'', ''p'' oraz ''t'' zachodziło zjawisko odwrotne i po pierwsze utrzymane zostawały brzmienia *č oraz *š, ale takie brzmienie przyjmowały też *c i *s:<br>
*č, š, ž → c, s, z {V_V, CC-_, -_}
*c (č), s (š), z (ž) → č, š, ž {_l, _m, _n, _v, _p, _t}
'''4. Pozostalę zmiany'''
*tl-, dl- → tl-, dl-
**tl, dl → l w pozostałych pozycjach 
*tj, dj → j, j
*dz, dž → z, ž<ref>Patrz: ''Częściowe mazurzenie''</ref>
*zdz, ždž → sc, šč
*x → k~f
**-x → -h [ɦ]
**xt → ft
*-v, vC → -w, wC
*b → v~p~f
**bl → fl
**b- → f-
**-b → -f
**VbV → VppV
**b' → b' (we wszystkich pozycjach)
*l, r → l, r
*kt, gd → pf, v
*čt → št
*sk, st → š~s
===Nowsze zmiany fonetyczne===
Zmiany fonetyczne wypisane poniżej następowały w czasie skracania dyftongów, szczególnie w końcówkach przymiotnika i zaimka. Tym samym forma podana przed strzałką to nie forma prasłowiańska, a staroradęcka. Symbolem D oznaczany jest dowolny dyftong (także pochodzący z połączeń *Vj).
*aja → o
*-oj → o
*-aiv → -öü
*-uj → -ü
*-ouj, -öj → öü
*oujö → öüjö → öü
*ouje → öü
*ouja, oujai → ujo
*ouje, oujei → ujö
*V1jV2 → V̄2
*D1jD2 → D̄2 + niesylabiczna część tego dyftongu (np.: ejai → āi → oi, ejei → ēi → ei)
*VjD → D̄ + niesylabiczna część tego dyftongu

=Fonologia=
==Samogłoski==
Język radęcki wykształcił siedem samogłosek ustnych oraz jedenaście dyftongów bezpośrednio z pozycji prasłowiańskich samogłosek. Wymowa dyftongiczna zachodzi także w przypadku połączenia dowolnej samogłoski ze spółgłoską ''j'' lub w pewnych pozycjach ''v'' brzmiącej jako [w]. W tabeli pogrubioną czcionką ukazany jest zapis dźwięku.
{| class="wikitable" style="text-align:center" 
!
!Przednie
!Środkowe
!Tylne
|-
!style="text-align:left"|Przymknięte
|i '''i''' y '''ü'''
|
|u '''u''' 
|-
!style="text-align:left"|Średnie
|e '''e''' ø '''ö'''
|
|o '''o''' 
|-
!style="text-align:left"|Otwarte
|
|a '''a''' 
|
|-
|}

{| class="wikitable" 
|-
! IPA
! Zapis
|-
| ai̯
| ai
|-
| au̯
| au
|-
| ei̯
| ei
|-
| eu̯
| eu
|-
| oi̯
| oi
|-
| ou̯
| ou
|-
| øy̯
| öü
|-
| i̯a
| ia
|-
| i̯e
| ie
|-
| i̯ø
| iö
|-
| u̯e
| ue
|}

===Akcent===
Akcent w języku radęckim regularnie pada na pierwszą sylabę słowa. Jeżeli jest inaczej oznacza się go akutem pojedynczym (dla: ''a'', ''e'', ''i'', ''o'', ''u'') oraz podwójnym (dla ''ö'' oraz ''ü''). W przypadku dyftongu ''öü'' stosuje się zapis ''őű'' lub ''őü''. W wielu przypadkach całe grupy wyrazów ustalały akcent na sylabie nagłosowej (pierwszej) - nie jest on wtedy zaznaczany. 
===Harmonia samogłoskowa===
W języku radęckim występuje harmonia samogłoskowa, która wpływa na niektóre końcówki fleksyjne (tradycyjnie podawane w nawiasach kwadratowych). Jej ogólną zasadą jest to, że dana końcówka, która posiada wariant harmoniczny musi być zgodna z samogłoską akcentowaną co do zaokrąglenia bądź co do tej samej pozycji na osi tylna-przednia samogłoska. Zasada ta działa także w wyrazach dziedziczonych z języka prasłowiańskiego oraz w pewnym stopniu w zapożyczeniach. Wyróżnia się więc dwa typy samogłosek:
*samogłoski stałe (niepodlegające harmonii): ''a'', ''ö'', ''ü'' oraz dyftongi: ''ai'', ''au'', ''öü'', ''ia'' i ''ue''
*samogłoski zmienne (podlegające harmonii): ''e'', ''o'', ''i'' ''u'' oraz dyftongi: ''ei'', ''eu'', ''oi'',  ''ou'' i ''ie''.

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
! Samogłoska <br />bazowa
! Samogłoska <br />zharmonizowana
! Opis
|-
| e
| rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | ö
| style="text-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ''e'' przechodzi w ''ö''
|-
| o
| style="text-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy ''o'' przechodzi w ''ö''
|-
| i
| rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | ü
| style="text-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ''i'' przechodzi w ''ü''
|-
| u
| style="text-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy ''u'' przechodzi w ''ü''
|-
| ei
| rowspan="4" style="vertical-align:middle;" | öü
| rowspan="2" style="vertical-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ''ei'' i ''eu'' przechodzą w ''öü''
|-
| eu
|-
| oi
| rowspan="2" style="vertical-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy ''oi'' i ''ou'' przechodzą w ''öü''
|-
| ou
|-
| ie
| style="vertical-align:middle;" | iö
| style="vertical-align:left;" | Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ''ie'' przechodzi w ''iö''
|-
|}
==Spółgłoski==
W języku radęckim występuje dwadzieścia cztery spółgłoski. W tabeli pogrubioną czcionką ukazany jest zapis dźwięku.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
!
!Wargowe
!Zębowe
!Dziąsłowe
!Podniebienne
!Miękkopodniebienne
|-
!style="text-align:left" colspan=2|'''Nosowe'''
|m '''m''' 
|n '''n''' 
|
|ɲ '''ň'''
|
|-
!style="text-align:left" rowspan=3|'''Zwarte'''
!style="text-align:left" |'''bezdźwięczne'''
|p '''p''' 
|t '''t''' 
|
|
|k '''k''' 
|-
!style="text-align:left" |'''długie'''
|p: '''pp''' 
|t: '''tt''' 
|
|
|k: '''kk''' 
|-
!style="text-align:left" |'''dźwięczne'''
|(b '''b''')
|(d '''d''') 
|
|
|(g '''g''') 
|-
!style="text-align:left" colspan=2|'''Afrykaty'''
|
|t͡s '''c'''
|t͡ʃ '''č'''
|
|
|-
!style="text-align:left" rowspan=2|'''Szczelinowe'''
!style="text-align:left" |'''bezdźwięczne'''
|f '''f''' 
|s '''s'''
|ʃ '''š''' 
|
|rowspan=2| x~ɦ '''h''' 
|-
!style="text-align:left" |'''dźwięczne'''
|rowspan=2|v~w '''v''' 
|z '''z''' 
|ʒ '''ž'''
|
|-
!style="text-align:left" colspan=2|'''Aproksymanty'''
|
|
|j '''j''' 
|
|-
!style="text-align:left" colspan=2|'''Drżące'''
|
|colspan=2|r '''r''' 
|
|
|-
!style="text-align:left" colspan=2|'''Boczne'''
|
|colspan=2|l '''l''' 
|
|
|-
|}
Uwagi:
*Spółgłoskę '''''v''''' wymawia się jako [w] w następujących pozycjach:
**przed inną spółgłoską
**w wygłosie wyrazu
**w nagłosie wyrazu przed samogłoskami: ''o'', ''u'', ''ö'', ''ü''.
*Spółgłoska '''''h''''' wymawiana jest inaczej, w zależności od regionu. W standardzie literackim zwykło się realizować ją dźwięcznie jako [ɦ].
*Spółgłoski dźwięczne: '''''b''''', '''''d''''', '''''g''''' występują bardzo rzadko i w wygłosie wyrazu ubezdźwięczniają się.
*Pozostałe spółgłoski dźwięczne, w szczególności szczelinowe '''''z''''', '''''ž''''' w wygłosie pozostają dźwięczne.
===Historyczna twardość spółgłosek===
Spółgłoski w języku radęckim, podobnie jak w innych językach słowiańskich, dzielą się na spółgłoski twarde i miękkie. W obecnej formie języka radęckiego podział ten wpływa na wybór odmiany wyrazów - w szczególności w rzeczownikach. Poniższa tabela ukazuje szczegółowo ten podział, gdzie ''j'' oznacza zmiękczenie historyczne (w zapisie oddawane poprzez ''j'', ''i'' lub ''e''):
{| class="wikitable"; text-align:center;"
|-
! style="text-align:left;" | Spółgłoski twarde
| m
| style="vertical-align:middle;" | n
| style="vertical-align:middle;" | p
| style="vertical-align:middle;" | t
| style="vertical-align:middle;" | k
| style="vertical-align:middle;" | pp
| style="vertical-align:middle;" | tt
| style="vertical-align:middle;" | kk
| b
| style="vertical-align:middle;" | d
| style="vertical-align:middle;" | g
| style="vertical-align:middle;" | f
| h
| style="vertical-align:middle;" | v
| style="font-weight:normal;" | r
| style="font-weight:normal;" | l
|- style="font-weight:normal;"
! style="vertical-align:middle; text-align:left;" | Spółgłoski miękkie
| style="vertical-align:middle;" | ň
| style="vertical-align:middle;" | pj
| style="vertical-align:middle;" | kj
| style="vertical-align:middle;" | bj
| style="vertical-align:middle;" | gj
| style="vertical-align:middle;" | hj
| style="vertical-align:middle;" | c
| style="vertical-align:middle;" | č
| style="vertical-align:middle;" | s
| style="vertical-align:middle;" | š
| style="vertical-align:middle;" | z
| ž
| style="vertical-align:middle;" | vj
| j
| 
| 
|}
=Morfologia=
==Rzeczownik==
Rzeczownik w języku radęckim jest odmienny przez przypadki oraz liczby. Występuje sześć przypadków:
*Mianownik
*Dopełniacz
*Celownik
*Biernik
*Narzędnik
*Miejscownik<br>
oraz dwie liczby (pojedyncza i mnoga). Posiada ponadto trzy rodzaje i częściowo wyróżnia ożywione, osobowe i nieożywione formy rzeczowników (w rodzaju męskim). Z rzeczowniki osobowe uważane są wszystkie nazwy odnoszące się do ludzi, za ożywione do zwierząt i częściowo roślin, zaś wszystkie pozostałe rzeczowniki należą do grupy rzeczowników nieożywionych. Łącznie wyróżnia się dziesięć wzorców odmian, po cztery dla rodzaju męskiego i żeńskiego oraz dwie dla rodzaju nijakiego. 
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! rowspan="2" |Odmiana
! colspan="8" | Męska
! colspan="4" | Nijaka
! colspan="8" | Żeńska
|- style="vertical-align:middle;"
! colspan="2" | Ożywiona
! colspan="2" | Os. twarda
! colspan="2" | Os. miękka
! colspan="2" | Nieoż.
! colspan="2" | Twarda
! colspan="2" | Miękka
! colspan="2" | Twarda
! colspan="2" | Miękka
! colspan="2" | Twarda spółgł.
! colspan="2" | Miękka spółgł.
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold; | Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | M.
| X
| e [ö]
| X
| övai
| X
| ei
| X
| ai
| o [ö] <br> a {e}
| a
| e <br> ei
| e
| a
| ai
| e
| e
| X
| ei
| X
| e
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | D.
| a {e}
| X
| a {e}
| au
| a {e}
| ij
| a {e}
| au
| a
| X
| e
| X
| ai
| X
| e
| X
| ei
| X
| ie
| X
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | C.
| oi
| em [öm]
| oi
| um [üm]
| oi
| im
| oi
| im
| oi
| um [üm]
| oi
| aim
| e
| om
| ei
| om
| ei
| im
| ie
| om
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | B.
| a {e}
| e [ö]
| a {e}
| ai
| a {e}
| ei
| X
| e
| ö
| a
| e
| e
| a
| ai
| a
| e
| X
| ei
| X
| ie
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | N.
| em [öm]
| i [ü]
| om
| ai
| im
| ei
| im
| e
| um [üm]
| ai
| em [öm]
| ei
| ue
| amei
| ai
| amei
| a
| amei
| ia
| amei
|- style="vertical-align:middle;"
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F0F0;" | Ms.
| oi
| eh [öh]
| oi
| oh
| oi
| ih [üh]
| oi
| ih
| oi
| eh
| im
| ih [üh]
| e
| oh
| ei
| oh
| ei
| oh
| ie
| oh
|}
Legenda:
*Znak '''X''' oznacza brak końcówki i zakończenie danej formy tematem, a więc dowolną spółgłoską. 
*W nawiasach kwadratowych podano formę oboczną względem harmonii wokalicznej.
*W nawiasach klamrowych podano formę oboczną względem historycznej twardości poprzedzającej spółgłoski (w nawiasie forma po spółgłosce miękkiej).
==Przymiotnik==
Przymiotniki radęckie odmieniają się przez te same przypadki oraz liczby, co rzeczowniki, poza tym posiadają różne formy w zależności od rodzaju określanego rzeczownika. W liczbie pojedynczej każdy rodzaj posiada osobne formy, zaś w liczbie mnogiej doszło do zlania form w jedną. Co ciekawe, mianownikowa forma przymiotnika rodzaju męskiego i żeńskiego posiada taką samą formę. Spowodowane to jest tym, że długie ''a'' jakie powstało z prasłowiańskiej końcówki rodzaju żeńskiego przeszło w radęckie ''o'', zaś formy przymiotników męskich zostały urobione z prasłowiańskiej końcówki ''*-oj''. Poniżej przedstawiona została tabela odmiany przymiotnika. 

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! Liczba
! colspan="3" | Pojedyncza
! colspan="3" | Mnoga
|- style="font-weight:bold; text-align:left;"
! style="text-align:center;" | Rodzaj
! Męski
! Żeński
! Nijaki
! Męski
! Żeński
! Nijaki
|-
! style="font-weight:bold;" | M.
| o [ö]
| o [ö]
| öü
| colspan="3" | ei
|-
! style="font-weight:bold;" | D.
| öv
| o [ö]
| öv
| colspan="3" | ih [üh]
|-
! style="font-weight:bold;" | C.
| öümü
| ei
| öümü
| colspan="3" | im [üm]
|-
! style="font-weight:bold;" | B.
| o [ö]
| oňa
| öü
| colspan="3" | o [ö]
|-
! style="font-weight:bold;" | N.
| oiń
| oňa
| oiń
| colspan="3" | ejňei
|-
! style="font-weight:bold;" | Ms.
| oiń
| ei
| oiń
| colspan="3" | ih [üh]
|}
==Zaimek==
Zaimki w języku radęckim odmieniają się analogicznie jak odpowiadające im rzeczowniki i przymiotniki. Znaczy to tyle, że zaimki osobowe posiadają odmianę podobną do rzeczownika, a zaimki dzierżawcze do przymiotnika. 
===Zaimek osobowy===
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! 
! JA
! TY
! ON
! ONA
! MY
! WY
! ONI/ONE
! SIĘ
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | M.
| ve
| tei
| vun
| vuna
| mei
| vei
| vunei
| sa
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | D.
| mene
| teppe
| vunukka
| vunujo
| nos
| vos
| vuňeh
| seppe
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | C.
| mei
| tei
| vunömü
| vunü
| nai
| vai
| vuňem
| sei
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | B.
| ňa
| ca
| vun
| vuna
| nei
| vei
| vunai
| sa
|-
! style="font-weight:bold;" | N.
| mnöü
| toppöü
| vuňeň
| vunuja
| naňei
| vaňei
| vuňeňei
| soppöü
|-
! style="font-weight:bold;" | Ms.
| mňe
| teppé
| vunuň
| vunü
| nos
| vos
| vuňeh
| seppé
|}
===Zaimek dzierżawczy===
Zaimek dzierżawczy posiada częściowo końcówki przymiotnika. Za rodzaj zbiorowy uznawana jest liczba mnoga określanej frazy nominalnej. Poniżej umieszczone są dwie tabele z zaimkami dzierżawczymi. 
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold; vertical-align:middle;"
! Osoba
! colspan="3" | JA
! colspan="3" | TY
! colspan="3" | ON
! colspan="3" | ONA
|- style="font-weight:bold; vertical-align:middle;"
! Rodzaj
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | M.
| muj/mü
| mujo
| mujei
| tvuj/tvü
| tvujo
| tvujei
| colspan="3" | vekkö
| colspan="3" | venei
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | D.
| moujöv>möüv
| mujo
| mujih
| tvöüv
| tvujo
| tvujih
| colspan="3" | vekköv
| colspan="3" | venö
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | C.
| mujömü
| mujei
| mujim
| tvujömü
| tvujei
| tvujim
| colspan="3" | vekköümü
| colspan="3" | venei
|- style="vertical-align:middle;"
! style="font-weight:bold;" | B.
| muj/mü
| mujoňa
| mujo
| tvuj/tvü
| tvujoňa
| tvujo
| colspan="3" | vekkö
| colspan="3" | venöňa
|-
! style="font-weight:bold; | N.
| mujoiň>möüň
| mujei
| mujńei
| tvöüň
| tvujei
| tvujńei
| colspan="3" | vekkoiň
| colspan="3" | venei
|-
! style="font-weight:bold;| Ms.
| mujoiň>möüň
| mujoňa
| mujih
| tvöüň
| tvujoňa
| tvujih
| colspan="3" | vekkoiň
| colspan="3" | venöňa
|}

{| class="wikitable" style="text-align:center; vertical-align:middle;"
|- style="font-weight:bold;"
! Osoba
! colspan="3" | MY
! colspan="3" | WY
! colspan="3" | ONI/ONE
! colspan="3" | SIĘ
|- style="font-weight:bold;"
! Rodzaj
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
! Męski
! Żeński
! Zbiorowy
|-
! style="font-weight:bold;" | M.
| nos
| noso
| nosei
| vos
| voso
| vosei
| colspan="3" | jeih
| svuj/svü
| svujo
| sveih
|-
! style="font-weight:bold;" | D.
| nosöv
| noso
| nosih
| vosöv
| voso
| vosih
| colspan="3" | jeih
| svöüv
| svujo
| sveih
|-
! style="font-weight:bold;" | C.
| nosöümü
| nosei
| nosim
| vosöümü
| vosei
| vosim
| colspan="3" | jeim
| svujömü
| svujei
| sveim
|-
! style="font-weight:bold;" | B.
| nos
| nosoňa
| noso
| vos
| vosoňa
| voso
| colspan="3" | jeih
| svü
| svujoňa
| sveih
|-
! style="font-weight:bold;" | N.
| nosoiň
| nosei
| nosih
| vosoiň
| vosei
| vosih
| colspan="3" | jeiň
| svöüň
| svujei
| sveih
|-
! style="font-weight:bold;" | Ms.
| nosoiň
| nosoňa
| nosńei
| vosoiň
| vosoňa
| vosńei
| colspan="3" | jeih
| svöüň
| svujoňa
| sveih
|}

==Czasownik==
Czasownik w języku radęckim jest jedną z najbardziej rozbudowanych części mowy. Podstawową formą czasownika radęckiego jest bezokolicznik. Oprócz niego istnieją jeszcze cztery inne formy bezosobowe:
*'''bezokolicznik''' - nieodmienny
*'''rzeczownik odczasownikowy''' - odmieniany tak samo jak rzeczowniki rodzaju nijakiego miękkie
*'''imiesłów przeszły''' - odmieniany przez rodzaje
*'''imiesłów uprzedni''' - nieodmienny
*'''imiesłów bierny''' - nieodmienny
Poza tymi formami czasownik radęcki odmienia się przez trzy osoby, dwie liczby, cztery czasy, trzy tryby oraz posiada ograniczony system aspektów - odnoszący się właściwie tylko do czasu teraźniejszego. Aspekty w języku radęckim, tak jak w innych językach słowiańskich, są przypisane do danego czasownika. Dawniej występowały także w czasie przeszłym oraz perfekt, które wyrażały uprzedniość czynności - w szczególności dokonany czas przeszły stosowany jako czas zaprzeszły. Obecnie formy dokonane zachowane zostały tylko w czasie teraźniejszym. 
Czasy, tryby oraz aspekty występujące w języku radęckim:
*'''Czas teraźniejszy''' - wyraża czynności teraźniejsze, trwające w chwili mówienia, określające prawdy ogólne i stany obecne, jest tworzony fleksyjnie
**'''Czas teraźniejszy niedokonany''' - wyraża czynność teraźniejszą
**'''Czas teraźniejszy dokonany''' - wyraża czynność przyszłą bliską, a więc taką, co do której mamy pewność, że się wydarzy.
*'''Czas przyszły''' - wyraża ogólnie czynności przyszłe. Względem czasu teraźniejszego dokonanego jest czasem przyszłym dalszym, określonym i służącym do wyrażania planów. Tworzony analitycznie poprzez przyszłą formę czasownika '''''fec''''' - ''być'' oraz bezokolicznika danego czasownika.
*'''Czas perfekt''' - wyraża zależności pomiędzy przeszłością, a teraźniejszością. Jest swego rodzaju odpowiednikiem germańskich perfektów, znanych na przykład z języka angielskiego. Tworzony jest analitycznie poprzez konstrukcję imiesłowu przeszłego w danym rodzaju oraz czasownika '''''fec''''' w czasie teraźniejszym.
*'''Czas przeszły''' - wyraża stricte czynność przeszłą, określoną i bez znacznej zależności z teraźniejszością. Polski czas przeszły jest w znacznej mierze jego odpowiednikiem. Podobnie jak dwa wcześniejsze czasy, jest tworzony analitycznie przez imiesłów przeszły i czasownik ''być'' - '''''fec''''' w czasie przeszłym.
*'''Tryb rozkazujący''' - posiada osobną formę fleksyjną dla każdego czasownika, wyraża rozkazy, nakazy, zakazy i prośby. Tryb ten nie posiada formy 1. osoby liczby pojedynczej oraz 3. osoby liczby mnogiej. Formy 2. osoby liczby pojedynczej i 3. osoby liczby pojedynczej są tożsame. 
*'''Tryb przypuszczający''' - wyraża przypuszczenia, gdybania, a także - w przeciwieństwie do języka polskiego - także jest odpowiednikiem trybu nieświadka, kiedy jest łączony z partykułą '''''prai''''' - ''ponoć, rzekomo''.
Czasownik ''fec'' jako jedyny posiada wszystkie powyższe kategorie w odmianie fleksyjnej. Czasownik ''viňec'' - ''mieć'' nie posiada jedynie fleksyjnych form czasu przyszłego i trybu przypuszczającego. Wszystkie inne czasowniki posiadają formy fleksyjnie tylko dla czasu teraźniejszego oraz trybu rozkazującego. Tworzą ponadto wszystkie pięć form bezosobowych. 
===Odmiana czasownika===
====Czasownik być====
Formy bezosobowe: 
{| class="wikitable" style="font-weight:bold; vertical-align:middle;"
|-
! Bezokolicznik
! style="text-align:center;" | fec
|-
! Gerund
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | fecei
|-
! Imiesłów przesły
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | bio/biöü/biei
|-
! Imiesłów uprzedni
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | folšai
|-
! Imiesłów bierny
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | fetno
|}
Formy osobowe:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! 
! colspan="2" | Czas teraźniejszy
! colspan="2" | Czas przyszły
! colspan="2" | Czas perfekt
! colspan="2" | Czas przeszły
! colspan="2" | Tryb rozkazujący
! colspan="2" | Tryb przypuszczający
|-
! Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|-
! style="vertical-align:middle; | 1.
| style="vertical-align:middle;" | saim
| style="vertical-align:middle;" | samo
| fom
| foma
| bieh
| biehöm
| biom
| bieima
| X
| fodmo
| bim
| biöm
|-
! style="vertical-align:middle;| 2.
| style="vertical-align:middle;" | sei
| style="vertical-align:middle;" | ste
| fos
| fostö
| bie > bies
| bieste
| bios
| bieite
| foj
| fodtö
| fei
| feiste
|-
! style="vertical-align:middle;| 3.
| style="vertical-align:middle;" | ve
| style="vertical-align:middle;" | sa
| fo
| foma
| bie
| biesa
| bio
| bieima
| foj
| X
| fei
| fa
|}
====Czasownik mieć====
Formy bezosobowe: 
{| class="wikitable" style="font-weight:bold; vertical-align:middle;"
|-
! Bezokolicznik
! style="text-align:center;" | viňec
|-
! Gerund
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | viňeňei
|-
! Imiesłów przesły
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | viňelö/viňelöü/viňelei
|-
! Imiesłów uprzedni
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | viňelšai
|-
! Imiesłów bierny
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | viňeno
|}
Formy osobowe:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! 
! colspan="2" | Czas teraźniejszy
! colspan="2" | Czas przyszły
! colspan="2" | Czas perfekt
! colspan="2" | Czas przeszły
! colspan="2" | Tryb rozkazujący
! colspan="2" | Tryb przypuszczający
|-
! Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|-
! style="vertical-align:middle; | 1.
| style="vertical-align:middle;" | vimom
| style="vertical-align:middle;" | vimamo
| fom viňec
| foma viňec
| viňeh
| viňehöm
| viňelöm
| viňeleima
| X
| viňmö
| viňelö bim
| viňelei biöm
|-
! style="vertical-align:middle;| 2.
| style="vertical-align:middle;" | vimos
| style="vertical-align:middle;" | vimate
| fos viňec
| fostö viňec
| viňe > viňes
| viňeste
| viňelös
| viňeleite
| viňej
| viňejtö
| viňelö fei
| viňelei feiste
|-
! style="vertical-align:middle;| 3.
| style="vertical-align:middle;" | vimo
| style="vertical-align:middle;" | vima
| fo viňec
| foma viňec
| viňe 
| viňesa
| viňelö
| viňeleima
| viňej
| X
| viňelö fei
| viňelei fa
|}
====Koniugacja innych czasowników====
Formy bezosobowe: 
{| class="wikitable" style="font-weight:bold; vertical-align:middle;"
|-
! Bezokolicznik
! style="text-align:center;" | Vc
|-
! Gerund
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | (eň)ei
|-
! Imiesłów przesły
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | lö/löü/lei
|-
! Imiesłów uprzedni
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | lšai
|-
! Imiesłów bierny
| style="text-align:center; font-weight:normal;" | no [nö]
|}
Formy osobowe:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|- style="font-weight:bold;"
! 
! colspan="2" | Czas teraźniejszy
! colspan="2" | Czas przyszły
! colspan="2" | Czas perfekt
! colspan="2" | Czas przeszły
! colspan="2" | Tryb rozkazujący
! colspan="2" | Tryb przypuszczający
|-
! Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|-
! style="vertical-align:middle; | 1.
| style="vertical-align:middle;" | om [öm]
| style="vertical-align:middle;" | amo [amö]
| fom + bezok.
| foma + bezok.
| im. prze. + saim
| im. prze. + samo
| im. prze. + biom
| im. prze. + bieima
| X
| mo [mö]
| im. prze. + bim
| im. prze. + biöm
|-
! style="vertical-align:middle;| 2.
| style="vertical-align:middle;" | es [ös]
| style="vertical-align:middle;" | ete [ötö]
| fos + bezok.
| fostö + bezok.
| im. prze. + sei
| im. prze. + ste
| im. prze. + bios
| im. prze. + bieite
| Ø
| te [tö]
| im. prze. + fei
| im. prze. + feiste
|-
! style="vertical-align:middle;| 3.
| style="vertical-align:middle;" | e [ö]
| style="vertical-align:middle;" | a
| fo + bezok.
| foma + bezok.
| im. prze. + ve
| im. prze. + sa
| im. prze. + bio
| im. prze. +  bieima
| Ø
| X
| im. prze. + fei
| im. prze. + fa
|}
====Czasowniki atematyczne====
Język radęcki odziedziczył po języku prasłowiańskim kilka czasowników odmienianych nieregularnie. Ich nieregularność wynika głównie z atematyczności. Wszystkie formy, poza czasem teraźniejsyzm i trybem rozkazuącym, tworzy się tak jak podano paragraf wyżej. <br>
Czas teraźniejszy:
{| class="wikitable" style="text-align:center; vertical-align:middle;"
|- style="font-weight:bold;"
! Czasownik
! colspan="2" | dac – dać
! colspan="2" | viettec – wiedzieć
! colspan="2" | viösc – jeść
|-
! style="font-weight:bold;" | Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|-
! style="font-weight:bold;" | 1.
| dom
| damo
| viem
| viamo
| viöm
| viamö
|-
! style="font-weight:bold;" | 2.
| dos
| daste
| vies
| vieste
| viös
| viöstö
|-
! style="font-weight:bold;" | 3.
| do
| da
| vie
| via
| viö
| viöda
|}
Tryb rozkazujący:
{| class="wikitable" style="text-align:center; vertical-align:middle;"
|- style="font-weight:bold;"
! Czasownik
! colspan="2" | dac – dać
! colspan="2" | viettec – wiedzieć
! colspan="2" | viösc – jeść
|-
! style="font-weight:bold;" | Liczba
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
! Poj.
! Mn.
|-
! style="font-weight:bold;" | 1.
| X
| dojmo
| X
| viejmö
| X
| viöjmo
|-
! style="font-weight:bold;" | 2.
| doj
| dojto
| viej
| viejtö
| viöj
| viöjtö
|-
! style="font-weight:bold;" | 3.
| doj
| X
| viej
| X
| viöj
| X
|}

=Przypisy=
<references/>

[[Kategoria:Pluur]][[Kategoria:Języki sztuczne a posteriori]]