Tekst źródłowy strony Język starowertyński

{{język
| kolor = #CE2029
| nazwa = Język starowertyński
| nazwa własna = Wāròtóŋūroką
| alfabet u =
| typologia u =
| faktycznie = tak
| twórca f = [[Użytkownik:F1req|Wirczę]]
| rok f = 2024
| wersja f = 1.0
| conlanger1 f = stw.
| fikcyjnie = tak
| conworld Msc =
| państwa =
| klasyfikacja =
| tekst jaki =
| tekst u =
}}
{{słownik}}

'''Język starowertyński''' (stw. ''Wāròtóŋūroką'') —
==Głosownia==

===Samogłoski===
<hr>
W języku starowertyńskim występowało 14 samogłosek, w tym 8 krótkich i 6 długich.
{| class=wikitable style=text-align:center
! rowspan="2" |
! colspan="2" | Przednie
! colspan="2" | Środkowe
! colspan="2" | Tylne
|-
! Krótkie
! Długie
! Krótkie
! Długie
! Krótkie
! Długie
|-
|-
!Przymknięte
|{{IPA|i}}
|{{IPA|iː}}
|
|
|{{IPA|ɯ}} &bull; {{IPA|u}}
|{{IPA|uː}}
|-
!Prawie przymknięte
|
|
|{{IPA|ɘ}}
|
|
|
|-
!Półotwarte
|{{IPA|ɛ}}
|{{IPA|ɛ̃ː}}
|
|{{IPA|ɞː}}
|{{IPA|ɔ}}
|{{IPA|ɔ̃ː}}
|-
!Otwarte
|
|
|{{IPA|ä}} &bull; {{IPA|ã}}
|{{IPA|äː}}
|
|
|}
* /ɛ/, /ɛ̃ː/, /ɔ/, /ɔ̃ː/ często wymawiane były jako [e̞], [ẽ̞ː], [o̞] oraz [õ̞ː].

====Dwugłoski====
W języku starowertyńskim występowały 4 dwugłoski zakończonych na <'''-i'''>, <'''-u'''>, oraz 2 dwugłoski zakończone na <'''-a'''> i <'''-ò'''>, czyli łącznie 6 dwugłosek.
<div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3">
*'''ai''' - [{{IPA|äi̯}}] jak w...
*'''òi''' - [{{IPA|e̞i̯}}] jak w...
*'''au''' - [{{IPA|äu̯}}] jak w...
*'''òu''' - [{{IPA|e̞u̯}}] jak w...
*'''ua''' - [{{IPA|uä̯}}] jak w...
*'''uò''' - [{{IPA|uɛ̯}}] jak w...
</div>

===Spółgłoski===
<hr>
W języku starowertyńskim występowało 37 spółgłosek.
{| class="wikitable" style=text-align:center
! colspan="2" |
!Wargowe
! colspan="2" align=center |Zębowo-dziąsłowe
!Podniebienne
!Miękkopodniebienne
!Krtaniowe
|- align="center"
! colspan="2" | Nosowe
|{{IPA|m}}
| colspan=2 align=center |{{IPA|n}}
|
|{{IPA|ŋ}} &bull; {{IPA|ŋ͡m}}
|
|- align="center"
! rowspan="2" | Zwarte
!<small>krótkie</small> 
|{{IPA|p}}
| colspan=2 align=center |{{IPA|t}} &bull; {{IPA|tʲ}}
|{{IPA|c}}
|{{IPA|k}} &bull; {{IPA|kʲ}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!<small>długie</small>
|{{IPA|pː}}
| colspan=2 align=center |{{IPA|tː}}
|
|{{IPA|kː}}
|
|- align="center"
! rowspan="2" | Szczelinowe 
!<small>krótkie</small> 
|{{IPA|f}}
|{{IPA|θ}}
|{{IPA|s}}
|{{IPA|ç}}
|{{IPA|x}} &bull; {{IPA|xʲ}}
|{{IPA|h}}
|-
!<small>długie</small>
|
| colspan=2 align=center |{{IPA|sː}}
|
|{{IPA|xː}}
|
|- align="center"
! colspan="2" | Zwarto-szczelinowe
|{{IPA|p͡f}}
| colspan=2 align=center | {{IPA|t͡θ}} &bull; {{IPA|t͡s}} &bull; {{IPA|t͡ɬ}}
|{{IPA|c͡͡ç}}
|{{IPA|k͡x}}
|{{IPA|ʔ͡h}}
|- align="center"
! colspan="2" | Drżące 
|{{IPA|ʙ}}
| colspan=2 align=center |{{IPA|r}} &bull; {{IPA|rʲ}}
|
|
|
|-
! colspan="2" | Półotwarte
|
| colspan=2 align=center |{{IPA|ɬ}} &bull; {{IPA|ɬː}}
|{{IPA|j}}
|{{IPA|w}}
|
|}

==Pismo== 

===Zapis łaciński===
<hr>
{| cellspacing="10" style="text-align: center;"
|- style="font-size: 2.0em;"
|  a  ||  ā  ||  ã  ||  ą  ||  b  ||  c  ||  cć  ||  ć  ||  f  ||  h  ||  i  ||  ī  ||  j
|-
| [{{IPA|ä}}] || [{{IPA|äː}}] || [{{IPA|õ̞ː}}] || [{{IPA|ã}}] || [{{IPA|ʙ}}] || [{{IPA|c}}] || [{{IPA|c͡͡ç}}] || [{{IPA|ç}}] || [{{IPA|p͡f}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|iː}}] || [{{IPA|j}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  k  ||  kh  ||  ki  ||  kȝ  ||  l  ||  lh  ||  m  ||  n  ||  ŋ  ||  ŋw  ||  o  ||  ō  ||  õ
|-
| [{{IPA|k}}] || [{{IPA|kː}}] || [{{IPA|kʲ}}] || [{{IPA|k͡x}}] || [{{IPA|ɬ}}] || [{{IPA|ɬː}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] || [{{IPA|ŋ}}] || [{{IPA|ŋ͡m}}] || [{{IPA|ʷo̞}}] || [{{IPA|ɞː}}] || [{{IPA|ẽ̞ː}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  ò  ||  ó  ||  p  ||  ph  ||  r  ||  ri  ||  s  ||  sh  ||  t  ||  th  ||  ti  ||  tl  ||  ts
|-
| [{{IPA|e̞}}] || [{{IPA|ɘ}}] || [{{IPA|p}}] || [{{IPA|pː}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|rʲ}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|sː}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|tː}}] || [{{IPA|tʲ}}] || [{{IPA|t͡ɬ}}] || [{{IPA|t͡s}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  tþ  ||  þ  ||  u  ||  ū  ||  ù  ||  v  ||  w  ||  ȝ  ||  ȝh  ||  ȝi  ||  y  ||  'h
|-
| [{{IPA|t͡θ}}] || [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|uː}}] || [{{IPA|ɯ}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|xː}}] || [{{IPA|xʲ}}]  || [{{IPA|ʔ}}] || [{{IPA|ʔ͡h}}]
|}

==Mownia==

===Rzeczowniki===
<hr>

====Liczba====
W języku starowertyńskim występowały cztery liczby: liczba pojedyncza, podwójna, potrójna oraz mnoga.
{| class="wikitable" border="1" style="text-align: center;"
|-
! rowspan="2" | Liczba
! colspan="4" | Przykłady
|-
! Odmiana I
! Odmiana II
! Odmiana III
! Odmiana IV
|-
! Pojedyncza
| -ą<br>''ŋūrok'''ą'''''
| -ai<br>'''hóm'''ai'''''
| -ù<br>''khãt'''ù'''''
| -ò<br>''hwóm'''ò'''''
|-
! Podwójna
| -ana<br>''ŋūrok'''ana'''''
| -o<br>'''hóm'''o'''''
| -ura<br>''khãt'''ura'''''
| -u<br>''hwóm'''u'''''
|-
! Potrójna
| -ã<br>''ŋūrok'''ã'''''
| -au<br>'''hóm'''au'''''
| -ū<br>''khãt'''ū'''''
| -òta<br>''hwóm'''òta'''''
|-
! Mnoga
| -anu<br>''ŋūrok'''anu'''''
| -īta<br>'''hóm'''īta'''''
| -ūri<br>''khãt'''ūri'''''
| -òu<br>''hwóm'''òu'''''
|}


====Przypadki====
{| class="wikitable" width="40%" style="text-align:center"
|-
! colspan=2 | Przypadek
! Przyrostek
! Znaczenie
! Przykład
|-
! I. 
| Mianownik
| —
| kto? co?<br><small>''Ogólny podmiot''</small>
| ŋūroką
|-
! II.
| Biernik
| a- / -to
| kogo? co?<br><small>''Wyraża dopełnienie bliższe''</small>
| '''a'''ŋūroką'''to'''
|-
! III.
| Dopełniacz
| -fu
| kogo? czego?<br><small>''Wyraża posiadanie''</small>
| ŋūroką'''fu'''
|-
! IV.
| Celownik
| o- / -ko
| komu? czemu?<br><small>''Wyraża dopełnienie dalsze''</small>
| '''o'''ŋūroką'''ko'''
|-
! V.
| Narzędnik
| -ća
| kim? czym?<br><small>''Wyraża narzędzie i sposób wykonania czynności''</small>
| ŋūroką'''ća'''
|}

===Czasowniki===
<hr>

====Odmiana przez osoby====
Odmiana czasowników w języku starowertyńskim następuje poprzez dodanie do rdzenia czasownika odpowiedniego przyrostka.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! colspan="5" | ''Odmiana''
|-
! colspan=3 | Osoba
!Przyrostek
!Przykład
|-
! colspan="5" | Liczba pojedyncza
|-
! colspan=2 | I.
| wāno<br><small>''ja''</small>
| -ãsù
| ŋūròw'''ãsù'''<br><small>''mówię''</small>
|-
! colspan=2 | II.
| riasą<br><small>''ty''</small>
| -oȝā
| ŋūròw'''oȝā'''<br><small>''mówisz''</small>
|-
! colspan=2 | III.
| morò<br><small>''on''</small>
| -akią
| ŋūròw'''akią'''<br><small>''mówi''</small>
|-
! colspan="5" | Liczba podwójna
|-
! colspan=2 | I.
| kóna<br><small>''my dwoje''</small>
| -óno
| ŋūròw'''óno'''<br><small>''mówimy''</small>
|-
! colspan=2 | II.-III.
| hòtu<br><small>''wy dwoje''</small>
| -òiþò
| ŋūròw'''òiþò'''<br><small>''mówicie''</small>
|-
! colspan="5" | Liczba mnoga
|-
! colspan=2| I.-III.
| tamò<br><small>''my''</small>
| -õka
| ŋūròw'''õka'''<br><small>''mówimy''</small>
|}

===Liczebniki===
<hr>

[[Kategoria:Języki sztuczne]] [[Kategoria:Języki wertyńskie]]