Tekst źródłowy strony Użytkownik:Canis/Aht part

= Nazewnictwo =
{{sp}}Egzonim "ahtialański" został utworzony od nazwy języka w nim samym, «ахтіаљидаі». Ta nazwa pochodzi od słowa «ахтіаѵумє» czyli pancernika, narodowy symbol Ahtialii. Taka nazwa, "ahtialański", może być używany wobec dowolnego języka powstałego z pierwotnego tworu - wobec tego język alaktedzki również jest ahtialańskim. Ustandaryzowana przez Canisa wersja nazywana jest «ӓлаѵаі», co podobno pochodzi od staroahtialańskiego "zapach kwiatów" («ӓла» "zapach" lub "podmuch" oraz «ѵаі» czyli "kwiat" lub "płatek"<ref>Tak naprawdę, pochodzi od jakiegoś niezrozumianego fragmentu strumienia słów w ruskiej wersji Loitumy.</ref>). Istnieje jeszcze jedno, rzadziej używane słowo, czyli «наріаsау» ("szept").

Dawniej to słowo było potoczne, współcześnie jest oficjalne. W okresie średnioahtialańskim (wczesny 2006 - późny 2009) znany był w dzisiejszej formie, potem do 2012 roku jako «aŝtialidai». "Uliczna" wersja ahtialańskiego, która bardzo często się zmienia, nosi nazwę «інварs».

<center>
[[File:Ayllawai.png]]
</center>

= Prawa =
{{Główny artykuł|Prawa wykorzystywania języka ahtialańskiego}}
Język można wykorzystać na wszelkie sposoby, byleby to nie miało charakteru komercyjnego. Można go modyfikować wedle woli, ale nowy twór musi posiada własną nazwę (będzie wciąż nazywany ahtialańskim" jako część rodziny, ale nie "ajlałai"). Używanie tego języka w jakikolwiek sposób w celu zdobycia pieniędzy jest surowo zabronione.

= Opis języka =
Ogólna charakterystyka języka znajdzie się w tym artykule, zaś szczegóły zostaną wydzielone. 

== Wymowa i pisownia ==
Język ahtialański charakteryzuje się barwnym inwentarzem głosek. W kreatywny sposób używane są różne mechanizmy ludzkiego aparatu mowy do produkcji fonemów: fonacja dysząca, ejektywy, mlaski. Występuje podział na dwa inwentarze, zwykły i nacechowany emocjonalnie, dźwięki z tego drugiego zawsze nadają słowom silny wydźwięk.

Posiada własną formę pisma, będącą alfabetem wspomaganym ideogramami. Używa się go podczas pisania odręcznie, ma ono długą tradycję, o wiele starszą niż obecne wersje języka. Obecne pismo posiada dobrze wykształcone litery dla szybkiego pisania.

Podczas redakcji komputerowej wykorzystuje się wyłącznie zmodyfikowaną cyrylicę, która tak jak oryginalne pismo jest elementem tradycji ahtialańskiej. Alfabet Słowian południowych i wschodnich jest tu używany w osobliwym wydaniu, charakterystyczne jest stosowanie łacińskiego znaku «s» zamiast cyrylickiego «с» dla dźwięku [s] oraz tytła dla wydłużenia spółgłosek.

== Leksykologia ==
Jest to język a priori. Posiada słownik zawierający obecnie około półtora tysiąca słów. Są to jednostki leksykalne o różnym stopniu dostosowania do obecnej wersji. Podczas tłumaczeń i redagowania tekstów niejednokrotnie szukanie słowa w słowniku jest bardzo powierzchowne i, nie znalazłszy odpowiedniego, tworzy się kilka słów na to samo pojęcie. Skutkuje to dużą liczbą synonimów, które w późniejszych okresach różnią się użyciem. Słowniki są organizowane chronologicznie, a nie alfabetycznie, a więc o kolejności artykułów hasłowych decyduje data dodania słowa do słownika.

Słowa różnią się od siebie wydźwiękiem, który (oprócz neutralnego) zasadniczo opiera się na dwóch biegunach zwanych pięknym i silnym, lub też żeńskim i męskim, strukturą gramatyczną, użyciem i pochodzeniem. Zapożyczane są słowa z innych języków bez dbałości o realizm historyczny czy adaptację fonetyczną. Zapożyczenia stanowią nikły procent słownika.

== Morfologia i procesy słowotwórcze ==
Rzeczowniki odmieniane są przez liczbę, która może być pojedyncza lub mnoga. Przymiotniki, przysłówki, zaimki i liczebniki nie są odmieniane wcale, choć sufiks tych pierwszych różni się w zależności od stylu wypowiedzi. Przymiotniki i przysłówki mają ten sam sufiks, odróżnia je część mowy określanego słowa. Najbardziej aktywnym morfologicznie elementem zdania jest czasownik, który zachowuje się aglutynacyjnie. Jako wyjątki, niektóre najczęściej używane słowa, takie jak "być" czy "dać" posiadają autentyczną odmianę, o charakterze fleksyjnym. Czasowniki dzieli się na regularne (o końcówce -vst), nieregularne (odmienne, ale o innych końcówkach) i zerowe (bez końcówek oraz nieodmienne). Czasownik odmienia się głównie przez czasy i aspekty, także nieobowiązkowo przez rodzaj. Rzeczowniki są obdarzone irrealnym rodzajem gramatycznym, który więcej ma wspólnego z wydźwiękiem niż z płcią.

Wśród procesów słowotwórczych głównie wyróżnia się sufiksy, doczepiane do rzeczowników, i prefiksy, doczepiane do czasowników. Ich bogactwo umożliwia tworzenie wielu nowych słów. Ahtialański przy swojej wyraźnej fonetyce nie toleruje skracania słów, natomiast zdarza się łączenie dwóch słów i tworzenie nowego pojęcia w ten sposób. Reduplikacja jest zjawiskiem rzadkim, ale się zdarza.

== Składnia ==
Jest językiem o bezwzględnym szyku SVO. Nawet dla celów emfatycznych i w języku potocznym ten szyk rzadko kiedy ulega zmianie. Typologicznie jest to język głównie analityczny, większość funkcji wypełniają rozmaite cząstki o dużej fonetycznej niezależności, jedynie czasowniki są traktowane aglutynacyjnie. Podmiot i dopełnienie nie są odmieniane. Charakterystyczną cechą ahtialańskiego jest bardzo aktywne istnienie tak zwanych superpartykuł, krótkich słów, które padają jako pierwsze w wypowiedzi i przekształcają je całe na przykład w pytanie, rozkaz, zwątpienie, wyraz żalu, nadziei, czy w zdanie hipotetyczne. W ogóle nie istnieje strona bierna. Nie spotkano się też z przykładem podwójnego przeczenia, choć ten temat jest słabo zbadany.

== Stylistyka ==
Istnieje styl oficjalny (podniosły), styl zwykły oraz potoczny, w słowniku można znaleźć wulgaryzmy. Znaną gwarą uliczną jest wariant ahtialańskiego ''invars''.

= Patrz też =
* [[Ahtialański II]] - ahtialański w wersji 2.0.

= Odnośniki =
<small><references/></small>

[[Kategoria:Ahtialański|!]]

{{Języki ahtialańskie}}