Nikau: Różnice pomiędzy wersjami
RAKIETA WAM W RURĘ WYDECHOWĄ! |
m Zabezpieczył „Nikau”: Częste wandalizmy ([edytowanie=Dozwolone tylko dla administratorów] (na zawsze) [przenoszenie=Dozwolone tylko dla administratorów] (na zawsze)) |
||
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ | '''[[Plik:Klw_njkw.PNG|thumb|200px|Keleu nikau.]]'''{{lang|[[keleu nikau|nikau]] • [[nikau|polski]]}} | ||
'''Nikau''' (''keleu nikau''), '''język śnikowski''' - język używany w świecie 780, w północnej [[Śnikogóra|Śnikogórze]] na [[Malubeta|Malubecie]]. Zapisywany [[Pismo Thara|quasi-abdżadem]] i transkrypcją. | |||
==Fonologia== | |||
===Spółgłoski=== | |||
{| class="wikitable" | |||
! scope="row"| | |||
! scope="col"|[[Spółgłoski zwarte|Zwarte]] | |||
! scope="col"|[[Spółgłoski szczelinowe|Szczel.]] | |||
! scope="col"|[[Spółgłoski nosowe|Nosowe]] | |||
! scope="col"|[[Półsamogłoski|Inne]] | |||
|- | |||
! scope="row"|[[Spółgłoski wargowe|Dwuwargowe]] | |||
|{{IPA|b p}} | |||
! | |||
|{{IPA|m}} | |||
! | |||
|- | |||
! scope="row"|[[Spółgłoski wargowo-zębowe|Warg.-zębowe]] | |||
|{{IPA|b̪ p̪}}<br /><tt>fb fp</tt> | |||
|{{IPA|v f}} | |||
|{{IPA|ɱ}}<br /><tt>fm</tt> | |||
! | |||
|- | |||
! scope="row"|[[Spółgłoski zębowe|Jęz.-zębowe]] | |||
|{{IPA|d̪ t̪}}<br /><tt>fd ft</tt> | |||
|{{IPA|z̪ s̪}}<br /><tt>fz fs</tt> | |||
|{{IPA|n̪}}<br /><tt>fn</tt> | |||
|{{IPA|l̪}}<br /><tt>l</tt> | |||
|- | |||
! scope="row"|[[Spółgłoski zadziąsłowe|Zadziąsłowe]] | |||
|{{IPA|d̠ t̠}}<br /><tt>d t</tt> | |||
|{{IPA|ʒ ʃ}}<br /><tt>z s</tt> | |||
|{{IPA|n̠}}<br /><tt>n</tt> | |||
|{{IPA|ɻ}}<br /><tt>r</tt> | |||
|- | |||
! scope="row"|[[Spółgłoski tylnojęzykowe|Tylne]] | |||
|{{IPA|g k}} | |||
|{{IPA|(ɣ x)}}<br /><tt>g k</tt> | |||
! | |||
! | |||
|} | |||
Zalicza się tu też półsamogłoski {{IPA|j w}}, występujących w dyftongach. | |||
===Samogłoski=== | |||
[[Plik:Nikau_vowel_trapezoid.PNG|thumb|250px]] | |||
{| class="wikitable" | |||
!scope="col"|Otw. | |||
!scope="col"|Półotw. | |||
!scope="col"|Półprz. | |||
!scope="col"|Prz. | |||
|- | |||
|{{IPA|a}} | |||
|{{IPA|ɛ}}<br /><tt>ae</tt> | |||
|{{IPA|e}} | |||
|{{IPA|i}} | |||
|- | |||
| colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|ai au}} | |||
| colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|ei eu}} | |||
|- | |||
! | |||
|{{IPA|ɔ}}<br /><tt>ao</tt> | |||
|{{IPA|o}} | |||
|{{IPA|u}} | |||
|- | |||
!colspan="2" rowspan="1"| | |||
| colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|oi ou}} | |||
|} | |||
===Fonotaktyka=== | |||
Struktura sylaby: <tt>(C)CV(m/n/t/s/r/l)</tt>, w wyjątkowych przypadkach występuje końcowe [{{IPA|p ~ p̪ ~ b ~ b̪}}] i [{{IPA|k ~ g}}]. | |||
Spółgłoski wygłosowe przed spółgłoskami zębowymi dokonują asymilacji zębowości - {{IPA|m n̠ t̠ ʃ ɻ}} stają się {{IPA|ɱ n̪ t̪ s̪ l̪}}. | |||
==Gramatyka== | |||
===Deklinacja=== | |||
{| class="wikitable" | |||
! | |||
! colspan="2" rowspan="1"|Grupa I | |||
! colspan="2" rowspan="1"|Grupa II | |||
! colspan="2" rowspan="1"|Grupa III | |||
|- | |||
! colspan="11"|Liczba pojedyncza | |||
|- | |||
!M. | |||
|''-a -ae -ai'' | |||
|''-ao -au'' | |||
|''-e -ei -i'' | |||
|''-eu'' | |||
|''-oi'' | |||
|''-o -ou -u'' | |||
|- | |||
!D. | |||
|''-aet'' | |||
|''-aot'' | |||
| colspan="2" rowspan="1"|''-it'' | |||
| colspan="2" rowspan="1"|''-ut'' | |||
|- | |||
! colspan="11"|Liczba mnoga | |||
|- | |||
!M. | |||
|''-an'' | |||
|''-am'' | |||
|''-en'' | |||
|''-em'' | |||
|''-on'' | |||
|''-om'' | |||
|- | |||
!D. | |||
|''-ae'' | |||
|''-ao'' | |||
| colspan="2" rowspan="1"|''-i'' | |||
| colspan="2" rowspan="1"|''-u'' | |||
|- | |||
! colspan="11"|Liczba zerowa | |||
|- | |||
!M. | |||
|''-ai'' | |||
|''-au'' | |||
|''-ei'' | |||
|''-eu'' | |||
|''-oi'' | |||
|''-ou'' | |||
|- | |||
!D. | |||
|''-ait'' | |||
|''-aut'' | |||
|''-eit'' | |||
|''-eut'' | |||
|''-oit'' | |||
|''-out'' | |||
|} | |||
Wyrazy zakończone na spółgłoski zębowe odmieniają się według deklinacji IIa; zakończone na pozostałe spółgłoski - IIIa. | |||
====Przypadki==== | |||
Oficjalnie istnieją dwa przypadki: mianownik i dopełniacz. Nieoficjalnie mówi się też o bierniku i wołaczu, które formalnie są połączeniem użyć tych dwóch form. | |||
Biernik ma formę dopełniacza, jeśli obiekt jest ożywiony (traktowanie bardziej "osobowe") lub mianownika, jeśli obiekt jest nieożywiony (traktowanie bardziej "przedmiotowe"). | |||
W funkcji wołacza formy dopełniacza używa się bardzo rzadko. Dotyczy on tylko rzeczowników pospolitych, wyłącznie osobowych, w liczbie pojedynczej. Wołacz dopełniaczowy spotyka się prawie wyłącznie w wypowiedziach pisemnych. | |||
====Liczby==== | |||
Rzeczowniki odmieniają się przez liczbę pojedynczą (istnienie jednej sztuki przedmiotu), liczbę podwójną (przedmioty występujące w parach; funkcja wyłącznie archaiczna), liczbę mnogą (wielość opisywanych rzeczy) i zerową (brak lub niedobór). | |||
Liczba mnoga i zerowa często w języku mówionym pełnią funkcję stylizacyjną. Mogą wyrażać podkreślenie lub zdziwienie spowodowane zbyt dużą czy zbyt małą liczbą obiektów. | |||
Po liczebnikach ułamkowych i zerze używa się liczby zerowej. | |||
===Koniugacja=== | |||
{| class=wikitable | |||
|+ ''fasdi'' - pisać | |||
|- | |||
!liczba | |||
!pojedyncza | |||
!mnoga | |||
!zerowa | |||
|- | |||
! 0. | |||
|colspan=3| ''fasdi'' - pisze się | |||
|- | |||
! 1. | |||
| ''fasde'''na''''' - piszę | |||
| ''fasde'''rum''''' - piszemy | |||
| ''fasde'''rou''''' - nikt z nas nie pisze | |||
|- | |||
! 2. | |||
| ''fasde'''k''''' - piszesz | |||
| ''fasde'''gen''''' - piszecie | |||
| ''fasde'''gei''''' - nikt z was nie pisze | |||
|- | |||
! 2. | |||
| ''fasde'''fba''''' - Pan pisze | |||
| ''fasde'''vim''''' - Państwo piszą | |||
| ''fasde'''veu''''' - nikt z Państwa nie pisze | |||
|- | |||
! 3. | |||
| ''fasd'''ei''''' - pisze | |||
| ''fasde'''lan''''' - piszą | |||
| ''fasde'''fni''''' - nikt z nich nie pisze | |||
|- | |||
! 4. | |||
| ''fasde'''mlaes''''' - tamten pisze | |||
| ''fasde'''mlaon''''' - tamci piszą | |||
| ''fasde'''doi''''' - nikt z tamtych nie pisze | |||
|- | |||
! 5. | |||
| ''fasd'''ifmi''''' - ktoś pisze | |||
| ''fasd'''iftae''''' - dużo osób pisze | |||
| ''fasd'''ifti''''' - nikt nie pisze | |||
|} | |||
Czasownik odmienia się przez 7 osób i 3 liczby. Do wyrażania czasów służy słowotwórstwo, np. ''aoku'' (przed) + ''ramai'' (używać) = ''aokuramai'' (użyć wcześniej), stąd ''ramana'' (używam) i ''aokuramana'' (użyłem, mam użyte). | |||
==Zobacz też== | |||
*[[słownik nikau|słownik języka nikau]] | |||
[[Kategoria:Języki sztuczne a priori]] | |||
[[Kategoria:Łunateraz]] | |||
[[Kategoria:Języki Miłego]] |
Aktualna wersja na dzień 23:35, 5 maj 2021
Nikau (keleu nikau), język śnikowski - język używany w świecie 780, w północnej Śnikogórze na Malubecie. Zapisywany quasi-abdżadem i transkrypcją.
Fonologia
Spółgłoski
Zwarte | Szczel. | Nosowe | Inne | |
---|---|---|---|---|
Dwuwargowe | b p | m | ||
Warg.-zębowe | b̪ p̪ fb fp |
v f | ɱ fm |
|
Jęz.-zębowe | d̪ t̪ fd ft |
z̪ s̪ fz fs |
n̪ fn |
l̪ l |
Zadziąsłowe | d̠ t̠ d t |
ʒ ʃ z s |
n̠ n |
ɻ r |
Tylne | g k | (ɣ x) g k |
Zalicza się tu też półsamogłoski j w, występujących w dyftongach.
Samogłoski
Otw. | Półotw. | Półprz. | Prz. |
---|---|---|---|
a | ɛ ae |
e | i |
ai au | ei eu | ||
ɔ ao |
o | u | |
oi ou |
Fonotaktyka
Struktura sylaby: (C)CV(m/n/t/s/r/l), w wyjątkowych przypadkach występuje końcowe [p ~ p̪ ~ b ~ b̪] i [k ~ g].
Spółgłoski wygłosowe przed spółgłoskami zębowymi dokonują asymilacji zębowości - m n̠ t̠ ʃ ɻ stają się ɱ n̪ t̪ s̪ l̪.
Gramatyka
Deklinacja
Grupa I | Grupa II | Grupa III | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba pojedyncza | ||||||||||
M. | -a -ae -ai | -ao -au | -e -ei -i | -eu | -oi | -o -ou -u | ||||
D. | -aet | -aot | -it | -ut | ||||||
Liczba mnoga | ||||||||||
M. | -an | -am | -en | -em | -on | -om | ||||
D. | -ae | -ao | -i | -u | ||||||
Liczba zerowa | ||||||||||
M. | -ai | -au | -ei | -eu | -oi | -ou | ||||
D. | -ait | -aut | -eit | -eut | -oit | -out |
Wyrazy zakończone na spółgłoski zębowe odmieniają się według deklinacji IIa; zakończone na pozostałe spółgłoski - IIIa.
Przypadki
Oficjalnie istnieją dwa przypadki: mianownik i dopełniacz. Nieoficjalnie mówi się też o bierniku i wołaczu, które formalnie są połączeniem użyć tych dwóch form.
Biernik ma formę dopełniacza, jeśli obiekt jest ożywiony (traktowanie bardziej "osobowe") lub mianownika, jeśli obiekt jest nieożywiony (traktowanie bardziej "przedmiotowe").
W funkcji wołacza formy dopełniacza używa się bardzo rzadko. Dotyczy on tylko rzeczowników pospolitych, wyłącznie osobowych, w liczbie pojedynczej. Wołacz dopełniaczowy spotyka się prawie wyłącznie w wypowiedziach pisemnych.
Liczby
Rzeczowniki odmieniają się przez liczbę pojedynczą (istnienie jednej sztuki przedmiotu), liczbę podwójną (przedmioty występujące w parach; funkcja wyłącznie archaiczna), liczbę mnogą (wielość opisywanych rzeczy) i zerową (brak lub niedobór).
Liczba mnoga i zerowa często w języku mówionym pełnią funkcję stylizacyjną. Mogą wyrażać podkreślenie lub zdziwienie spowodowane zbyt dużą czy zbyt małą liczbą obiektów.
Po liczebnikach ułamkowych i zerze używa się liczby zerowej.
Koniugacja
liczba | pojedyncza | mnoga | zerowa |
---|---|---|---|
0. | fasdi - pisze się | ||
1. | fasdena - piszę | fasderum - piszemy | fasderou - nikt z nas nie pisze |
2. | fasdek - piszesz | fasdegen - piszecie | fasdegei - nikt z was nie pisze |
2. | fasdefba - Pan pisze | fasdevim - Państwo piszą | fasdeveu - nikt z Państwa nie pisze |
3. | fasdei - pisze | fasdelan - piszą | fasdefni - nikt z nich nie pisze |
4. | fasdemlaes - tamten pisze | fasdemlaon - tamci piszą | fasdedoi - nikt z tamtych nie pisze |
5. | fasdifmi - ktoś pisze | fasdiftae - dużo osób pisze | fasdifti - nikt nie pisze |
Czasownik odmienia się przez 7 osób i 3 liczby. Do wyrażania czasów służy słowotwórstwo, np. aoku (przed) + ramai (używać) = aokuramai (użyć wcześniej), stąd ramana (używam) i aokuramana (użyłem, mam użyte).