Przejdź do zawartości

Język starowertyński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
← poprzednia edycja
WizualnieWikikod
F1req (dyskusja | edycje)
3996 edycji
Nie podano opisu zmian
F1req (dyskusja | edycje)
3996 edycji
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
| kolor = #CE2029
| kolor = #CE2029
| nazwa = Język starowertyński
| nazwa = Język starowertyński
| nazwa własna =
| nazwa własna = Wāròtóŋūroką
| alfabet u =
| alfabet u =
| typologia u =
| typologia u =
Linia 9: Linia 9:
| rok f = 2024
| rok f = 2024
| wersja f = 1.0
| wersja f = 1.0
| conlanger1 f =
| conlanger1 f = stw.
| fikcyjnie = tak
| fikcyjnie = tak
| conworld Msc =
| conworld Msc =
Linia 19: Linia 19:
{{słownik}}
{{słownik}}


'''Język starowertyński''' —
'''Język starowertyński''' (stw. ''Wāròtóŋūroką'') —
 
==Głosownia==
==Głosownia==


===Samogłoski===
===Samogłoski===
<hr>
<hr>
W języku starowertyńskim występowało 13 samogłosek, w tym 7 krótkich i 6 długich.
W języku starowertyńskim występowało 14 samogłosek, w tym 8 krótkich i 6 długich.
{| class=wikitable style=text-align:center
{| class=wikitable style=text-align:center
! rowspan="2" |
! rowspan="2" |
Linia 43: Linia 42:
|{{IPA|i}}
|{{IPA|i}}
|{{IPA|iː}}
|{{IPA|iː}}
|{{IPA|ɨ}}
|
|
|
|{{IPA|ɯ}} &bull; {{IPA|u}}
|{{IPA|ɯ}} &bull; {{IPA|u}}
|{{IPA|uː}}
|{{IPA|uː}}
|-
!Prawie przymknięte
|
|
|{{IPA|ɘ}}
|
|
|
|-
|-
!Półotwarte
!Półotwarte
Linia 64: Linia 71:
|
|
|}
|}
* /ɛ/, /ɛ̃ː/, /ɔ/, /ɔ̃ː/ często wymawiane były jako [e̞], [ẽ̞ː], [o̞] oraz [õ̞ː].


====Dwugłoski====
====Dwugłoski====
Linia 69: Linia 77:
<div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3">
<div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3">
*'''ai''' - [{{IPA|äi̯}}] jak w...
*'''ai''' - [{{IPA|äi̯}}] jak w...
*'''òi''' - [{{IPA|ɛi̯}}] jak w...
*'''òi''' - [{{IPA|e̞i̯}}] jak w...
*'''au''' - [{{IPA|äu̯}}] jak w...
*'''au''' - [{{IPA|äu̯}}] jak w...
*'''òu''' - [{{IPA|ɛu̯}}] jak w...
*'''òu''' - [{{IPA|e̞u̯}}] jak w...
*'''ua''' - [{{IPA|uä̯}}] jak w...
*'''ua''' - [{{IPA|uä̯}}] jak w...
*'''uò''' - [{{IPA|uɛ̯}}] jak w...
*'''uò''' - [{{IPA|uɛ̯}}] jak w...
Linia 142: Linia 150:
|
|
| colspan=2 align=center |{{IPA|ɬ}} &bull; {{IPA|ɬː}}
| colspan=2 align=center |{{IPA|ɬ}} &bull; {{IPA|ɬː}}
||{{IPA|j}}
|{{IPA|j}}
||{{IPA|w}}
|{{IPA|w}}
|
|
|}
|}
==Pismo==
===Zapis łaciński===
<hr>
{| cellspacing="10" style="text-align: center;"
|- style="font-size: 2.0em;"
|  a  ||  ā  ||  ã  ||  ą  ||  b  ||  c  ||  cć  ||  ć  ||  f  ||  h  ||  i  ||  ī  ||  j
|-
| [{{IPA|ä}}] || [{{IPA|äː}}] || [{{IPA|õ̞ː}}] || [{{IPA|ã}}] || [{{IPA|ʙ}}] || [{{IPA|c}}] || [{{IPA|c͡͡ç}}] || [{{IPA|ç}}] || [{{IPA|p͡f}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|iː}}] || [{{IPA|j}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  k  ||  kh  ||  ki  ||  kȝ  ||  l  ||  lh  ||  m  ||  n  ||  ŋ  ||  ŋw  ||  o  ||  ō  ||  õ
|-
| [{{IPA|k}}] || [{{IPA|kː}}] || [{{IPA|kʲ}}] || [{{IPA|k͡x}}] || [{{IPA|ɬ}}] || [{{IPA|ɬː}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] || [{{IPA|ŋ}}] || [{{IPA|ŋ͡m}}] || [{{IPA|ʷo̞}}] || [{{IPA|ɞː}}] || [{{IPA|ẽ̞ː}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  ò  ||  ó  ||  p  ||  ph  ||  r  ||  ri  ||  s  ||  sh  ||  t  ||  th  ||  ti  ||  tl  ||  ts
|-
| [{{IPA|e̞}}] || [{{IPA|ɘ}}] || [{{IPA|p}}] || [{{IPA|pː}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|rʲ}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|sː}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|tː}}] || [{{IPA|tʲ}}] || [{{IPA|t͡ɬ}}] || [{{IPA|t͡s}}]
|- style="font-size: 2.0em;"
|  tþ  ||  þ  ||  u  ||  ū  ||  ù  ||  v  ||  w  ||  ȝ  ||  ȝh  ||  ȝi  ||  y  ||  'h
|-
| [{{IPA|t͡θ}}] || [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|uː}}] || [{{IPA|ɯ}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|xː}}] || [{{IPA|xʲ}}]  || [{{IPA|ʔ}}] || [{{IPA|ʔ͡h}}]
|}
==Mownia==
===Rzeczowniki===
<hr>
====Liczba====
W języku starowertyńskim występowały cztery liczby: liczba pojedyncza, podwójna, potrójna oraz mnoga.
{| class="wikitable" border="1" style="text-align: center;"
|-
! rowspan="2" | Liczba
! colspan="4" | Przykłady
|-
! Odmiana I
! Odmiana II
! Odmiana III
! Odmiana IV
|-
! Pojedyncza
| -ą<br>''ŋūrok'''ą'''''
| -ai<br>'''hóm'''ai'''''
| -ù<br>''khãt'''ù'''''
| -ò<br>''hwóm'''ò'''''
|-
! Podwójna
| -ana<br>''ŋūrok'''ana'''''
| -o<br>'''hóm'''o'''''
| -ura<br>''khãt'''ura'''''
| -u<br>''hwóm'''u'''''
|-
! Potrójna
| -ã<br>''ŋūrok'''ã'''''
| -au<br>'''hóm'''au'''''
| -ū<br>''khãt'''ū'''''
| -òta<br>''hwóm'''òta'''''
|-
! Mnoga
| -anu<br>''ŋūrok'''anu'''''
| -īta<br>'''hóm'''īta'''''
| -ūri<br>''khãt'''ūri'''''
| -òu<br>''hwóm'''òu'''''
|}
====Przypadki====
{| class="wikitable" width="40%" style="text-align:center"
|-
! colspan=2 | Przypadek
! Przyrostek
! Znaczenie
! Przykład
|-
! I.
| Mianownik
| —
| kto? co?<br><small>''Ogólny podmiot''</small>
| ŋūroką
|-
! II.
| Biernik
| a- / -to
| kogo? co?<br><small>''Wyraża dopełnienie bliższe''</small>
| '''a'''ŋūroką'''to'''
|-
! III.
| Dopełniacz
| -fu
| kogo? czego?<br><small>''Wyraża posiadanie''</small>
| ŋūroką'''fu'''
|-
! IV.
| Celownik
| o- / -ko
| komu? czemu?<br><small>''Wyraża dopełnienie dalsze''</small>
| '''o'''ŋūroką'''ko'''
|-
! V.
| Narzędnik
| -ća
| kim? czym?<br><small>''Wyraża narzędzie i sposób wykonania czynności''</small>
| ŋūroką'''ća'''
|}
===Czasowniki===
<hr>
====Odmiana przez osoby====
Odmiana czasowników w języku starowertyńskim następuje poprzez dodanie do rdzenia czasownika odpowiedniego przyrostka.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! colspan="5" | ''Odmiana''
|-
! colspan=3 | Osoba
!Przyrostek
!Przykład
|-
! colspan="5" | Liczba pojedyncza
|-
! colspan=2 | I.
| wāno<br><small>''ja''</small>
| -ãsù
| ŋūròw'''ãsù'''<br><small>''mówię''</small>
|-
! colspan=2 | II.
| riasą<br><small>''ty''</small>
| -oȝā
| ŋūròw'''oȝā'''<br><small>''mówisz''</small>
|-
! colspan=2 | III.
| morò<br><small>''on''</small>
| -akią
| ŋūròw'''akią'''<br><small>''mówi''</small>
|-
! colspan="5" | Liczba podwójna
|-
! colspan=2 | I.
| kóna<br><small>''my dwoje''</small>
| -óno
| ŋūròw'''óno'''<br><small>''mówimy''</small>
|-
! colspan=2 | II.-III.
| hòtu<br><small>''wy dwoje''</small>
| -òiþò
| ŋūròw'''òiþò'''<br><small>''mówicie''</small>
|-
! colspan="5" | Liczba mnoga
|-
! colspan=2| I.-III.
| tamò<br><small>''my''</small>
| -õka
| ŋūròw'''õka'''<br><small>''mówimy''</small>
|}
===Liczebniki===
<hr>


[[Kategoria:Języki sztuczne]] [[Kategoria:Języki wertyńskie]]
[[Kategoria:Języki sztuczne]] [[Kategoria:Języki wertyńskie]]

Aktualna wersja na dzień 19:04, 2 maj 2025

Język starowertyński
Wāròtóŋūroką
Faktycznie
Utworzenie: Wirczę w 2024
Najnowsza wersja: 1.0
Kody
Conlanger–1 stw.
W
Lista conlangów
Zobacz też słownik tego języka.

Język starowertyński (stw. Wāròtóŋūroką) —

Głosownia

Samogłoski

W języku starowertyńskim występowało 14 samogłosek, w tym 8 krótkich i 6 długich.

Przednie Środkowe Tylne
Krótkie Długie Krótkie Długie Krótkie Długie
Przymknięte i iː ɯ • u uː
Prawie przymknięte ɘ
Półotwarte ɛ ɛ̃ː ɞː ɔ ɔ̃ː
Otwarte ä • ã äː
  • /ɛ/, /ɛ̃ː/, /ɔ/, /ɔ̃ː/ często wymawiane były jako [e̞], [ẽ̞ː], [o̞] oraz [õ̞ː].

Dwugłoski

W języku starowertyńskim występowały 4 dwugłoski zakończonych na <-i>, <-u>, oraz 2 dwugłoski zakończone na <-a> i <-ò>, czyli łącznie 6 dwugłosek.

  • ai - [äi̯] jak w...
  • òi - [e̞i̯] jak w...
  • au - [äu̯] jak w...
  • òu - [e̞u̯] jak w...
  • ua - [uä̯] jak w...
  • uò - [uɛ̯] jak w...

Spółgłoski

W języku starowertyńskim występowało 37 spółgłosek.

Wargowe Zębowo-dziąsłowe Podniebienne Miękkopodniebienne Krtaniowe
Nosowe m n ŋ • ŋ͡m
Zwarte krótkie p t • tʲ c k • kʲ ʔ
długie pː tː kː
Szczelinowe krótkie f θ s ç x • xʲ h
długie sː xː
Zwarto-szczelinowe p͡f t͡θ • t͡s • t͡ɬ c͡͡ç k͡x ʔ͡h
Drżące ʙ r • rʲ
Półotwarte ɬ • ɬː j w

Pismo

Zapis łaciński

a ā ã ą b c cć ć f h i ī j
[ä] [äː] [õ̞ː] [ã] [ʙ] [c] [c͡͡ç] [ç] [p͡f] [h] [i] [iː] [j]
k kh ki kȝ l lh m n ŋ ŋw o ō õ
[k] [kː] [kʲ] [k͡x] [ɬ] [ɬː] [m] [n] [ŋ] [ŋ͡m] [ʷo̞] [ɞː] [ẽ̞ː]
ò ó p ph r ri s sh t th ti tl ts
[e̞] [ɘ] [p] [pː] [r] [rʲ] [s] [sː] [t] [tː] [tʲ] [t͡ɬ] [t͡s]
tþ þ u ū ù v w ȝ ȝh ȝi y 'h
[t͡θ] [θ] [u] [uː] [ɯ] [f] [w] [x] [xː] [xʲ] [ʔ] [ʔ͡h]

Mownia

Rzeczowniki

Liczba

W języku starowertyńskim występowały cztery liczby: liczba pojedyncza, podwójna, potrójna oraz mnoga.

Liczba Przykłady
Odmiana I Odmiana II Odmiana III Odmiana IV
Pojedyncza -ą
ŋūroką 		-ai
'hómai 		-ù
khãtù 		-ò
hwómò
Podwójna -ana
ŋūrokana 		-o
'hómo 		-ura
khãtura 		-u
hwómu
Potrójna -ã
ŋūrokã 		-au
'hómau 		-ū
khãtū 		-òta
hwómòta
Mnoga -anu
ŋūrokanu 		-īta
'hómīta 		-ūri
khãtūri 		-òu
hwómòu


Przypadki

Przypadek Przyrostek Znaczenie Przykład
I. Mianownik — kto? co?
Ogólny podmiot 		ŋūroką
II. Biernik a- / -to kogo? co?
Wyraża dopełnienie bliższe 		aŋūrokąto
III. Dopełniacz -fu kogo? czego?
Wyraża posiadanie 		ŋūrokąfu
IV. Celownik o- / -ko komu? czemu?
Wyraża dopełnienie dalsze 		oŋūrokąko
V. Narzędnik -ća kim? czym?
Wyraża narzędzie i sposób wykonania czynności 		ŋūrokąća

Czasowniki

Odmiana przez osoby

Odmiana czasowników w języku starowertyńskim następuje poprzez dodanie do rdzenia czasownika odpowiedniego przyrostka.

Odmiana
Osoba Przyrostek Przykład
Liczba pojedyncza
I. wāno
ja 		-ãsù ŋūròwãsù
mówię
II. riasą
ty 		-oȝā ŋūròwoȝā
mówisz
III. morò
on 		-akią ŋūròwakią
mówi
Liczba podwójna
I. kóna
my dwoje 		-óno ŋūròwóno
mówimy
II.-III. hòtu
wy dwoje 		-òiþò ŋūròwòiþò
mówicie
Liczba mnoga
I.-III. tamò
my 		-õka ŋūròwõka
mówimy

Liczebniki

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_starowertyński&oldid=60985”