Przejdź do zawartości

Irpiński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
← poprzednia edycja
WizualnieWikikod
ortografia -praktyczna +estetyczna
m Zabezpieczył „Irpiński”: Częste wandalizmy ([edytowanie=Dozwolone tylko dla administratorów] (na zawsze) [przenoszenie=Dozwolone tylko dla administratorów] (na zawsze))
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{j|a posteriori=tak|diachroniczny=tak|artystyczny=tak}}
{{Język
{{Język
|nazwa=irpiański
|nazwa=irpiński
|nazwa własna=xakwata jirpjanwaska
|nazwa własna=ŗakwata wa Jirpin
|twórca=Milyamd
|twórca=Milyamd
|rok=2011
|rok=2011
|cel=rewizja języka malinowskiego
|cel=rewizja języka malinowskiego
|wersja=3.0 (licząc malinowski)
|wersja=3.0 (licząc malinowski)
|regulowany=Irpiński Ruch Autonomiczny, Malinowska Komisja Regionalna
}}
}}


[[Plik:Irpian.PNG|thumb|Obszar używania języka irpiańskiego. Zaciemniono teren Malinowy.]]
[[Plik:Irpian.PNG|thumb|Obszar używania języka irpińskiego. Zaciemniono teren Malinowy.]]
'''Język irpiański''' (''jakwata Jirpjanwaska'' /{{IPA|ˈʒakʷata ˈjiɹpʲanʷaska}}/) - język używany w [[Malinowa|Malinui]] w fikcyjnym świecie Jawii, dawniej uważany za dialekt [[malinowski|malinowskiego]].
'''Język irpiński''' (''ŗakwata wa Jirpin'') - język używany w [[Malinowa|Malinui]] w fikcyjnym świecie Jawii, dawniej uważany za dialekt [[malinowski|malinowskiego]].


==Historia==
==Historia==
* Palatalizacja malinowska (*''č´, c´, dž´, dz´, š´'' > ''ć, dź, ś'' > ''c, q, x'');
* Palatalizacja malinowska (*''č´, c´, dž´, dz´, š´'' > ''ć, dź, ś'' > ''c, q, x'');
* Metateza *''or-, ol-, er-, el-'' do ''ra, la, ja, lja'' na początku wyrazu, ''ara, ala, jara, jala'' w środku;
* Metateza *''or-, ol-, er-, el-'' do ''ra, la, ŗa, ļa'' na początku wyrazu, ''ara, ala, jaŗa, jaļa'' w środku;
* Zanik nosowości (*''ǫ, ę'' > ''a, ja'');
* Zanik nosowości (*''ǫ, ę'' > ''a, ja'');
* Obniżenie wartości samogłosek krótkich, labializacja (*''o, e'' > *''ɜ, ʲɜ'' > *''ʷɜ, ʲʷɜ'' > ''wa, ya'') i inne przemiany samogłosek;
* Obniżenie wartości samogłosek krótkich, labializacja (*''o, e'' > *''ɜ, ʲɜ'' > *''ʷɜ, ʲʷɜ'' > ''wa, ya'') i inne przemiany samogłosek;
* Wzmocnienie miękkości (''tj, dj, sj, zj, rj'' > ''ts, dz, sh, zh, j'') i labializacji (''vw, vy'' > ''w, y'').
* Wzmocnienie miękkości (''tj, dj, sj, zj, rj, mj'' > ''ts, dz, sh, zh, ŗ, ņ'') i labializacji (''vw, vy'' > ''w, y'').
* Zanik koartykulacji po wargowych: zmiękczenia po ''b, p, v'', zaokrąglenia po ''m, b, p''.


==Fonologia==
==Fonologia==
Linia 22: Linia 25:
|- style="font-size: 90%;"
|- style="font-size: 90%;"
!rowspan=2|Spółgłoski
!rowspan=2|Spółgłoski
!colspan=4|Wargowe
!rowspan=2|Wargowe
!colspan=2|Dziąsłowe
!colspan=2|Dziąsłowe
!colspan=2|Zadziąsłowe
!colspan=2|Zadziąsłowe
Linia 28: Linia 31:
!colspan=2|Tylnojęz.
!colspan=2|Tylnojęz.
|- style="font-size: 80%;"
|- style="font-size: 80%;"
!zwykłe
!lab.
!palat.
!lab.-pal.
!zwykłe
!zwykłe
!lab.
!lab.
Linia 43: Linia 42:
!style="font-size: 90%;"|Nosowe
!style="font-size: 90%;"|Nosowe
|{{IPA|m}}<br/>m
|{{IPA|m}}<br/>m
|{{IPA|mʷ}}<br/>mw
|{{IPA|mʲ}}<br/>mj
|{{IPA|mᶣ}}<br/>my
|{{IPA|n}}<br/>n
|{{IPA|n}}<br/>n
|{{IPA|nʷ}}<br/>nw
|{{IPA|nʷ}}<br/>nw
!
!
!
!
|{{IPA|ɲ}}<br/>nj
|{{IPA|ɲ}}<br/>ņ
|{{IPA|ɲʷ}}<br/>ny
|{{IPA|ɲʷ}}<br/>ņw
!
!
!
!
Linia 57: Linia 53:
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Zwarte
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Zwarte
|{{IPA|p}}<br/>p
|{{IPA|p}}<br/>p
|{{IPA|pʷ}}<br/>pw
|{{IPA|pʲ}}<br/>pj
|{{IPA|pᶣ}}<br/>py
|{{IPA|t}}<br/>t
|{{IPA|t}}<br/>t
|{{IPA|tʷ}}<br/>tw
|{{IPA|tʷ}}<br/>tw
Linia 70: Linia 63:
|-
|-
|{{IPA|b}}<br/>b
|{{IPA|b}}<br/>b
|{{IPA|bʷ}}<br/>bw
|{{IPA|bʲ}}<br/>bj
|{{IPA|bᶣ}}<br/>by
|{{IPA|d}}<br/>d
|{{IPA|d}}<br/>d
|{{IPA|dʷ}}<br/>dw
|{{IPA|dʷ}}<br/>dw
Linia 83: Linia 73:
|-
|-
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Afrykaty
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Afrykaty
!
!
!
!
!
!
!
Linia 96: Linia 83:
!
!
|-
|-
!
!
!
!
!
!
!
Linia 111: Linia 95:
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Szczelinowe
!rowspan=2 style="font-size: 90%;"|Szczelinowe
|rowspan=2|{{IPA|v}}<br/>v
|rowspan=2|{{IPA|v}}<br/>v
!rowspan=2|
|rowspan=2|{{IPA|vʲ}}<br/>vj
!rowspan=2|
|{{IPA|s}}<br/>s
|{{IPA|s}}<br/>s
|{{IPA|sʷ}}<br/>sw
|{{IPA|sʷ}}<br/>sw
Linia 131: Linia 112:
!
!
!
!
!
!
|{{IPA|ɹ}}<br/>r
!
!
!
!
Linia 142: Linia 120:
|{{IPA|w}}<br/>w
|{{IPA|w}}<br/>w
|-
|-
!style="font-size: 90%;"|Boczne
!style="font-size: 90%;"|Drżące
!
|{{IPA|r}}<br/>r
|{{IPA|rʷ}}<br/>rw
!
!
!
|{{IPA|rʲ}}<br/>ŗ
|{{IPA|rᶣ}}<br/>ŗw
!
!
!
!
|-
!style="font-size: 90%;"|Boczne
!
!
|{{IPA|l}}<br/>l
|{{IPA|l}}<br/>l
Linia 151: Linia 137:
!
!
!
!
|{{IPA|ʎ}}<br/>lj
|{{IPA|ʎ}}<br/>ļ
|{{IPA|ʎʷ}}<br/>ly
|{{IPA|ʎʷ}}<br/>ļw
|{{IPA|ɫ}}<br/>lw
!
!
|{{IPA|ɫ}}<br/>lw
|}
|}


W języku irpiańskim występują dwie samogłoski:
[[Plik:Irpianv.png|right]]
W języku irpińskim występują dwa fonemy samogłoskowe:
{|class=wikitable
{|class=wikitable
!Fonem
!Fonem
!Alofony
!Alofony
!Zapis
|-
|-
|/{{IPA|a}}/
|/{{IPA|a}}/
|[{{IPA|æ~ɐ~ɶ}}]
|[{{IPA|ɐ~ɛ, ɔ~œ}}]
|< a, o >
|-
|-
|/{{IPA|ə}}/
|/{{IPA|ə}}/
|[{{IPA|i~ə~ʉ}}]
|[{{IPA|ə~ɪ, ʊ~ʏ}}]
|< i, u >
|}
|}
Po spółgłoskach zaokrąglonych <tt>a i</tt> są zapisywane jako <tt>o u</tt>.


==Liczebniki==
==Liczebniki==
Linia 176: Linia 168:
|-
|-
!1.
!1.
|jin / jinwa
|jin
|pjir
|pir
|-
|-
!2.
!2.
|dva / dvja
|dva
|twar
|tor
|-
|-
!3.
!3.
|tshi / tshiya
|tŗi
|tshwatc
|tŗotc
|-
|-
!4.
!4.
|cwatshi / cwatshwa
|cotŗi
|cwatir
|cotir
|-
|-
!5.
!5.
|pjats
|pats
|pjatin
|patin
|-
|-
!6.
!6.
|xwasts
|xosts
|xwastin
|xostin
|-
|-
!7.
!7.
|shwamj
|shoņ
|shwamin
|shomin
|-
|-
!8.
!8.
|wasmj
|wosņ
|wasmin
|wosmin
|-
|-
!9.
!9.
|dzwavjats
|dzovats
|dzwavjatin
|dzovatin
|-
|-
!10.
!10.
|dzwashats
|dzosts
|dzwashatin
|dzostin
|-
|-
!100.
!100.
|stwa
|sto
|sitwin
|situn
|-
|-
!1000.
!1000.

Aktualna wersja na dzień 23:33, 5 maj 2021

Typ: a posteriori
Grupa: diachroniczny
Rodzaj: artystyczny
Lista conlangów
irpiński
ŗakwata wa Jirpin
Utworzenie: Milyamd w 2011
Cel utworzenia: rewizja języka malinowskiego
Najnowsza wersja: 3.0 (licząc malinowski)
Status urzędowy
Oficjalna regulacja: Irpiński Ruch Autonomiczny, Malinowska Komisja Regionalna
Lista conlangów


Obszar używania języka irpińskiego. Zaciemniono teren Malinowy.

Język irpiński (ŗakwata wa Jirpin) - język używany w Malinui w fikcyjnym świecie Jawii, dawniej uważany za dialekt malinowskiego.

Historia

  • Palatalizacja malinowska (*č´, c´, dž´, dz´, š´ > ć, dź, ś > c, q, x);
  • Metateza *or-, ol-, er-, el- do ra, la, ŗa, ļa na początku wyrazu, ara, ala, jaŗa, jaļa w środku;
  • Zanik nosowości (*ǫ, ę > a, ja);
  • Obniżenie wartości samogłosek krótkich, labializacja (*o, e > *ɜ, ʲɜ > *ʷɜ, ʲʷɜ > wa, ya) i inne przemiany samogłosek;
  • Wzmocnienie miękkości (tj, dj, sj, zj, rj, mj > ts, dz, sh, zh, ŗ, ņ) i labializacji (vw, vy > w, y).
  • Zanik koartykulacji po wargowych: zmiękczenia po b, p, v, zaokrąglenia po m, b, p.

Fonologia

Spółgłoski Wargowe Dziąsłowe Zadziąsłowe Podniebienne Tylnojęz.
zwykłe lab. zwykłe lab. palat. lab.-pal. zwykłe lab.
Nosowe m
m 		n
n 		nʷ
nw 		ɲ
ņ 		ɲʷ
ņw
Zwarte p
p 		t
t 		tʷ
tw 		c
c 		cʷ
cw 		k
k 		kʷ
kw
b
b 		d
d 		dʷ
dw 		ɟ
q 		ɟʷ
qw 		g
g 		gʷ
gw
Afrykaty tʃ
ts 		tʃʷ
tsw
dʒ
dz 		dʒʷ
dzw
Szczelinowe v
v 		s
s 		sʷ
sw 		ʃ
sh 		ʃʷ
shw 		ç
x 		çʷ
xw 		x
h 		xʷ
hw
z
z 		zʷ
zw 		ʒ
zh 		ʒʷ
zhw
Półsamogłoski j
j 		ɥ
y 		w
w
Drżące r
r 		rʷ
rw 		rʲ
ŗ 		rᶣ
ŗw
Boczne l
l 		ʎ
ļ 		ʎʷ
ļw 		ɫ
lw

W języku irpińskim występują dwa fonemy samogłoskowe:

Fonem Alofony Zapis
/a/ [ɐ~ɛ, ɔ~œ] < a, o >
/ə/ [ə~ɪ, ʊ~ʏ] < i, u >

Po spółgłoskach zaokrąglonych a i są zapisywane jako o u.

Liczebniki

Numer L. główny L. porządkowy
1. jin pir
2. dva tor
3. tŗi tŗotc
4. cotŗi cotir
5. pats patin
6. xosts xostin
7. shoņ shomin
8. wosņ wosmin
9. dzovats dzovatin
10. dzosts dzostin
100. sto situn
1000. tishats tishatsin
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Irpiński&oldid=45090”