|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| '''[[Plik:Klw_njkw.PNG|thumb|200px|Keleu nikau.]]'''{{lang|[[keleu nikau|nikau]] • [[nikau|polski]]}}
| | [[Image:Tenis.jpg]] |
| | |
| '''Nikau''' (''keleu nikau''), '''język śnikowski''' - język używany w świecie 780, w północnej [[Śnikogóra|Śnikogórze]] na [[Malubeta|Malubecie]]. Zapisywany [[Pismo Thara|quasi-abdżadem]] i transkrypcją.
| |
| | |
| ==Fonologia==
| |
| ===Spółgłoski===
| |
| {| class="wikitable"
| |
| ! scope="row"|
| |
| ! scope="col"|[[Spółgłoski zwarte|Zwarte]]
| |
| ! scope="col"|[[Spółgłoski szczelinowe|Szczel.]]
| |
| ! scope="col"|[[Spółgłoski nosowe|Nosowe]]
| |
| ! scope="col"|[[Półsamogłoski|Inne]]
| |
| |-
| |
| ! scope="row"|[[Spółgłoski wargowe|Dwuwargowe]]
| |
| |{{IPA|b p}}
| |
| !
| |
| |{{IPA|m}}
| |
| !
| |
| |-
| |
| ! scope="row"|[[Spółgłoski wargowo-zębowe|Warg.-zębowe]]
| |
| |{{IPA|b̪ p̪}}<br /><tt>fb fp</tt>
| |
| |{{IPA|v f}}
| |
| |{{IPA|ɱ}}<br /><tt>fm</tt>
| |
| !
| |
| |-
| |
| ! scope="row"|[[Spółgłoski zębowe|Jęz.-zębowe]]
| |
| |{{IPA|d̪ t̪}}<br /><tt>fd ft</tt>
| |
| |{{IPA|z̪ s̪}}<br /><tt>fz fs</tt>
| |
| |{{IPA|n̪}}<br /><tt>fn</tt>
| |
| |{{IPA|l̪}}<br /><tt>l</tt>
| |
| |-
| |
| ! scope="row"|[[Spółgłoski zadziąsłowe|Zadziąsłowe]]
| |
| |{{IPA|d̠ t̠}}<br /><tt>d t</tt>
| |
| |{{IPA|ʒ ʃ}}<br /><tt>z s</tt>
| |
| |{{IPA|n̠}}<br /><tt>n</tt>
| |
| |{{IPA|ɻ}}<br /><tt>r</tt>
| |
| |-
| |
| ! scope="row"|[[Spółgłoski tylnojęzykowe|Tylne]]
| |
| |{{IPA|g k}}
| |
| |{{IPA|(ɣ x)}}<br /><tt>g k</tt>
| |
| !
| |
| !
| |
| |}
| |
| Zalicza się tu też półsamogłoski {{IPA|j w}}, występujących w dyftongach.
| |
| | |
| ===Samogłoski===
| |
| [[Plik:Nikau_vowel_trapezoid.PNG|thumb|250px]]
| |
| {| class="wikitable"
| |
| !scope="col"|Otw.
| |
| !scope="col"|Półotw.
| |
| !scope="col"|Półprz.
| |
| !scope="col"|Prz.
| |
| |-
| |
| |{{IPA|a}}
| |
| |{{IPA|ɛ}}<br /><tt>ae</tt>
| |
| |{{IPA|e}}
| |
| |{{IPA|i}}
| |
| |-
| |
| | colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|ai au}}
| |
| | colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|ei eu}}
| |
| |-
| |
| !
| |
| |{{IPA|ɔ}}<br /><tt>ao</tt>
| |
| |{{IPA|o}}
| |
| |{{IPA|u}}
| |
| |-
| |
| !colspan="2" rowspan="1"|
| |
| | colspan="2" rowspan="1"|{{IPA|oi ou}}
| |
| |}
| |
| | |
| ===Fonotaktyka===
| |
| Struktura sylaby: <tt>(C)CV(m/n/t/s/r/l)</tt>, w wyjątkowych przypadkach występuje końcowe [{{IPA|p ~ p̪ ~ b ~ b̪}}] i [{{IPA|k ~ g}}].
| |
| | |
| Spółgłoski wygłosowe przed spółgłoskami zębowymi dokonują asymilacji zębowości - {{IPA|m n̠ t̠ ʃ ɻ}} stają się {{IPA|ɱ n̪ t̪ s̪ l̪}}.
| |
| | |
| ==Gramatyka==
| |
| ===Deklinacja===
| |
| {| class="wikitable"
| |
| !
| |
| | |
| ! colspan="2" rowspan="1"|Grupa I
| |
| | |
| ! colspan="2" rowspan="1"|Grupa II
| |
| | |
| ! colspan="2" rowspan="1"|Grupa III
| |
| |-
| |
| ! colspan="11"|Liczba pojedyncza
| |
| |-
| |
| !M.
| |
| | |
| |''-a -ae -ai''
| |
| | |
| |''-ao -au''
| |
| | |
| |''-e -ei -i''
| |
| | |
| |''-eu''
| |
| | |
| |''-oi''
| |
| | |
| |''-o -ou -u''
| |
| |-
| |
| !D.
| |
| | |
| |''-aet''
| |
| | |
| |''-aot''
| |
| | |
| | colspan="2" rowspan="1"|''-it''
| |
| | |
| | colspan="2" rowspan="1"|''-ut''
| |
| |-
| |
| ! colspan="11"|Liczba mnoga
| |
| |-
| |
| !M.
| |
| | |
| |''-an''
| |
| | |
| |''-am''
| |
| | |
| |''-en''
| |
| | |
| |''-em''
| |
| | |
| |''-on''
| |
| | |
| |''-om''
| |
| |-
| |
| !D.
| |
| | |
| |''-ae''
| |
| | |
| |''-ao''
| |
| | |
| | colspan="2" rowspan="1"|''-i''
| |
| | |
| | colspan="2" rowspan="1"|''-u''
| |
| |-
| |
| ! colspan="11"|Liczba zerowa
| |
| |-
| |
| !M.
| |
| | |
| |''-ai''
| |
| | |
| |''-au''
| |
| | |
| |''-ei''
| |
| | |
| |''-eu''
| |
| | |
| |''-oi''
| |
| | |
| |''-ou''
| |
| |-
| |
| !D.
| |
| | |
| |''-ait''
| |
| | |
| |''-aut''
| |
| | |
| |''-eit''
| |
| | |
| |''-eut''
| |
| | |
| |''-oit''
| |
| | |
| |''-out''
| |
| |}
| |
| Wyrazy zakończone na spółgłoski zębowe odmieniają się według deklinacji IIa; zakończone na pozostałe spółgłoski - IIIa.
| |
| ====Przypadki====
| |
| Oficjalnie istnieją dwa przypadki: mianownik i dopełniacz. Nieoficjalnie mówi się też o bierniku i wołaczu, które formalnie są połączeniem użyć tych dwóch form.
| |
| | |
| Biernik ma formę dopełniacza, jeśli obiekt jest ożywiony (traktowanie bardziej "osobowe") lub mianownika, jeśli obiekt jest nieożywiony (traktowanie bardziej "przedmiotowe").
| |
| | |
| W funkcji wołacza formy dopełniacza używa się bardzo rzadko. Dotyczy on tylko rzeczowników pospolitych, wyłącznie osobowych, w liczbie pojedynczej. Wołacz dopełniaczowy spotyka się prawie wyłącznie w wypowiedziach pisemnych.
| |
| | |
| ====Liczby====
| |
| Rzeczowniki odmieniają się przez liczbę pojedynczą (istnienie jednej sztuki przedmiotu), liczbę podwójną (przedmioty występujące w parach; funkcja wyłącznie archaiczna), liczbę mnogą (wielość opisywanych rzeczy) i zerową (brak lub niedobór).
| |
| | |
| Liczba mnoga i zerowa często w języku mówionym pełnią funkcję stylizacyjną. Mogą wyrażać podkreślenie lub zdziwienie spowodowane zbyt dużą czy zbyt małą liczbą obiektów.
| |
| | |
| Po liczebnikach ułamkowych i zerze używa się liczby zerowej.
| |
| | |
| ===Koniugacja===
| |
| {| class=wikitable
| |
| |+ ''fasdi'' - pisać
| |
| |-
| |
| !liczba
| |
| !pojedyncza
| |
| !mnoga
| |
| !zerowa
| |
| |-
| |
| ! 0.
| |
| |colspan=3| ''fasdi'' - pisze się
| |
| |-
| |
| ! 1.
| |
| | ''fasde'''na''''' - piszę
| |
| | ''fasde'''rum''''' - piszemy
| |
| | ''fasde'''rou''''' - nikt z nas nie pisze
| |
| |-
| |
| ! 2.
| |
| | ''fasde'''k''''' - piszesz
| |
| | ''fasde'''gen''''' - piszecie
| |
| | ''fasde'''gei''''' - nikt z was nie pisze
| |
| |-
| |
| ! 2.
| |
| | ''fasde'''fba''''' - Pan pisze
| |
| | ''fasde'''vim''''' - Państwo piszą
| |
| | ''fasde'''veu''''' - nikt z Państwa nie pisze
| |
| |-
| |
| ! 3.
| |
| | ''fasd'''ei''''' - pisze
| |
| | ''fasde'''lan''''' - piszą
| |
| | ''fasde'''fni''''' - nikt z nich nie pisze
| |
| |-
| |
| ! 4.
| |
| | ''fasde'''mlaes''''' - tamten pisze
| |
| | ''fasde'''mlaon''''' - tamci piszą
| |
| | ''fasde'''doi''''' - nikt z tamtych nie pisze
| |
| |-
| |
| ! 5.
| |
| | ''fasd'''ifmi''''' - ktoś pisze
| |
| | ''fasd'''iftae''''' - dużo osób pisze
| |
| | ''fasd'''ifti''''' - nikt nie pisze
| |
| |}
| |
| | |
| Czasownik odmienia się przez 7 osób i 3 liczby. Do wyrażania czasów służy słowotwórstwo, np. ''aoku'' (przed) + ''ramai'' (używać) = ''aokuramai'' (użyć wcześniej), stąd ''ramana'' (używam) i ''aokuramana'' (użyłem, mam użyte).
| |
| | |
| ==Zobacz też==
| |
| *[[słownik nikau|słownik języka nikau]]
| |
| [[Kategoria:Języki sztuczne a priori]]
| |
| [[Kategoria:Łunateraz]]
| |
| [[Kategoria:Języki Miłego]]
| |
