Język murski: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 14:22, 22 lip 2017

Język murski Shiongau

Utworzenie:	Spiritus w 2017
Regiony (Kyon):	Muria i jej kolonie
Liczba użytkowników (Kyon)	do ustalenia
Sposoby zapisu:	w conworldzie: pismo murskie; autor używa alfabetu łacińskiego
Typologia:	SVO
Klasyfikacja:	języki wschodniego wybrzeża^[1] język murski
Lista conlangów

Język murski (mur. Sa Mur [sə ˈməː] lub Sa ngauma nu Mur [sə ˈŋɒu̯mə nʊ ˈməː]) — język używany głównie na Wyspach Murskich oraz w koloniach i terytoriach zależnych Republiki Murów.

Fonologia

Spółgłoski

	Wargowe	Dziąsłowe	Retrofleksyjne	Podniebienne	Tylnojęzykowe
	Wargowe	Dziąsłowe	Retrofleksyjne	Podniebienne	zwykłe	labializowane
Nosowe	m	n	ɳ		ŋ	ŋʷ
Zwarte	p	t	ʈ		k	[kʷ]
Szczelinowe		s	ʂ		h	ʍ
Aproksymanty		l	ɭ	j		w

Samogłoski

	Przednie				Centralne	Tylne
	krótkie	długie	nosowe	dyftong	Centralne	krótkie	długie	nosowe	dyftong
Przymknięte	ɪ	iː		æɪ		ʊ	uː		ɒʊ
Środkowe	ɛ				əː ə	ʌ
Otwarte		æː	æ̃(ˑ)				ɑː	ɑ̃(ˑ)

Kolorem ciemnoczerwonym oznaczono samogłoski występujące tylko w sylabie akcentowanej.
Kolorem ciemnozielonym oznaczono samogłoskę występującą tylko w sylabie nieakcentowanej.

Fonotaktyka

Pismo

Morfologia

Składnia

Podstawowe stosunki morfosyntaktyczne

Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę na/e:

(1.1) Ta kausa hwerhe.
[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]
DF mężczyzna spać
Mężczyzna śpi.

(1.2) Ta kausa sauha na tātau.
[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈsɒʊ̯hə nə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]
DF mężczyzna widzieć ACC DF dziecko.
Mężczyzna widzi dziecko.

W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika ka/ke:

(1.3) Kwara tātau sauha-yunga ka ta kausa.
[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]
DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna
Dziecko jest widziane przez mężczyznę.

Zdania kopulatywne

Murską kopulą jest czasownik san'hú/sen'hí, który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.

(2.1) Tei san'hú tātau kenke!
[tæɪ̯ sə̃ˌhʊ ˈtʰʉːʳɒʊ̯ ˈkʰæ̃kə]
3.SG być dziecko tylko
On jest tylko dzieckiem!

(2.2) Mar ngāsha sen'hí kethē.
[məː ˈŋuːʂə sə̃ˌçi ˈkʰiːʈə]
DF podłoga być lawa
Podłoga to lawa.

Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).

Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).

(2.3) Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).
[miːnə kʰəˈʂɑː]
2.SG piękny
Jesteś piękny/a.

(2.4) Mēne lhē kashár
{{IPA|[[miːnə ɽiːkʰəˈʂɑː]
2.SG PERF piękny
Wypiękniałe/aś.

Dzierżawczość

Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek:

Tātau hēmer Ojciec dziecka Ngei luhwa Moja ręka

Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę 'nu/ni stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu:

Tau kurha nu tātau Zabawka dziecka Tau shengwe nu ngei' Moja książka

Słownictwo

Przypisy

↑ Nazwa tymczasowa.

[1] Nazwa tymczasowa.

[1]

@@ Linia 114: / Linia 114: @@
 Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę '''na/e''':
-(1.1) '''Ta kausa hwerhe.'''
+(1.1) '''Ta kausa hwerhe.'''<br/>
 {{IPA|[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]}}<br/>
 DF mężczyzna spać<br/>
-''mężczyzna śpi''
+''Mężczyzna śpi.''
 (1.2) '''Ta kausa sauha na tātau.'''<br/>
@@ Linia 126: / Linia 126: @@
 W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika '''ka/ke''':
-(1.3) '''Kwara tātau (NOM) sauha-yunga ka (INS) ta kausa.'''<br/>
+(1.3) '''Kwara tātau sauha-yunga ka ta kausa.'''<br/>
 {{IPA|[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]}}<br/>
 DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna<br/>
@@ Linia 133: / Linia 133: @@
 Murską kopulą jest czasownik '''san'hú/sen'hí''', który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.
-(2.1) '''Te ren (NOM, podmiot) san'hú (łącznik) tātau kenke(NOM, orzecznik)!''' ''On jest tylko dzieckiem!''<br/>
+(2.1) '''Tei san'hú tātau kenke!'''<br/>
-(2.2) '''Maua ngāsha (NOM, podmiot) sen'hí (łącznik) kethē (NOM, orzecznik).''' ''Podłoga to lawa.''
+{{IPA|[tæɪ̯ sə̃ˌhʊ ˈtʰʉːʳɒʊ̯ ˈkʰæ̃kə]}}<br/>
+.SG być dziecko tylko<br/>
+''On jest tylko dzieckiem!''<br/>
+(2.2) '''Mar ngāsha sen'hí kethē.'''
+<br/>{{IPA|[məː ˈŋuːʂə sə̃ˌçi ˈkʰiːʈə]}}
+<br/>DF podłoga być lawa<br/>
+''Podłoga to lawa.''
 Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).
@@ Linia 140: / Linia 147: @@
 Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).
-(2.3) '''Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).''' ''Jesteś piękny/a.''<br/>
+(2.3) '''Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).'''<br/>
-(2.4) '''Mēne (NOM) lhē kashár (orzeczenie.''' ''Wypiękniałe/aś.''
+{{IPA|[miːnə kʰəˈʂɑː]}}<br/>
+.SG piękny<br/>
+''Jesteś piękny/a.''<br/>
+(2.4) '''Mēne lhē kashár'''<br/>
+{{IPA|[[miːnə ɽiːkʰəˈʂɑː]<br/>
+.SG PERF piękny<br/>
+''Wypiękniałe/aś.''
 ===Dzierżawczość===
 Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek: