Język murski

Język murski (mur. Torengau [ˌtʰɒɾəˈŋɑʊ̯] lub Murngau [ˌmʊ̜̽ə̯ˈŋɑʊ̯]~[ˌmɔˑə̯ˈŋɑʊ̯]) — język używany głównie na Wyspach Murskich oraz w koloniach i terytoriach zależnych Republiki Murów.

Język murski w wyniku izolacji znacznie różni się od pozostałych język wschodniego wybrzeża. Do najbardziej charakterystycznych cech murszczyzny należą: przejście z aglutynacyjności w stronę analityczności, uproszczenie fonologii i fonotaktyki (szczególnie warto zwrócić uwagę na brak fonemu /s/) oraz wytworzenie czasowników złożonych przy jednoczesnym zachowaniu wielu cech w odmianie czasowników, które w pozostałych językach rodziny się wytraciły (brak czasu gramatycznego, aspekt dokonany i niedokonany, tryb nieświadka, wiele prefiksów niebędących produktywnymi w innych językach).

Fonologia

Spółgłoski

Język murski jest językiem ubogim w spółgłoski — rozróżnia się weń zaledwie 16 fonemów spółgłoskowych. Warte uwagi są: brak fonemu /s/ oraz fonemiczne rozróżnienie głosek /r/, /l/ i /ɫ/.

		Dwu- wargowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Welarne	Krtaniowe
Nosowe		m	n		ŋ
Zwarte dźw.		b	d		g
Zwarte bezdźw.		p	t		k	ʔ
Szczelinowe		ɸ~f				h
Drżące			r
Aproksymanty			l ɫ	j	w

Alofonia

• Spółgłoski /p/, /t/ i /k/ mają alofony [pʰ], [tʰ], [kʰ], gdy:
  • wsytępują w nagłosie wyrazu: tore [ˈtʰɒɾə];
  • występują w sylabie z akcentem głównym lub pobocznym: hikí [çiˈkʰi].
• Fonem /ɸ/ może być realizowany jako [ɸ] lub [f] — obie wymowy występują w wolnej wariacji i mogą pojawiać się jednocześnie u jednego użytkownika.
• Fonem /h/ posiada bardziej archaiczną wymowę [x], która dominuje w dialektach północnych.
• Fonem /r/ ma alofon [ɾ], który występuje między samogłoskami. Jednakże w języku oficjalnym /r/ może być wszędzie wymawiane jako [r], a w języku potocznym — wszędzie jako [ɾ].
• Spółgłoski /k/,/g/ i /h/ przed samogłoską /i/ są wymawiane odpowiednio jako: [c], [ɟ] i [ç].

Samogłoski

	Przednie		Centralne		Tylne
Przymknięte	i ʊ ɒ ɒ̃ ɛ ɛ̃ ə æ ɑ(ː) ɑ̃
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Średnie
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte