Język murski: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 13:39, 22 lip 2017

Język murski Shiongau

Utworzenie:	Spiritus w 2017
Regiony (Kyon):	Muria i jej kolonie
Liczba użytkowników (Kyon)	do ustalenia
Sposoby zapisu:	w conworldzie: pismo murskie; autor używa alfabetu łacińskiego
Typologia:	SVO
Klasyfikacja:	języki wschodniego wybrzeża^[1] język murski
Lista conlangów

Język murski (mur. Sa Mur [sə ˈməː] lub Sa ngauma nu Mur [sə ˈŋɒu̯mə nʊ ˈməː]) — język używany głównie na Wyspach Murskich oraz w koloniach i terytoriach zależnych Republiki Murów.

Fonologia

Spółgłoski

	Wargowe	Dziąsłowe	Retrofleksyjne	Podniebienne	Tylnojęzykowe
	Wargowe	Dziąsłowe	Retrofleksyjne	Podniebienne	zwykłe	labializowane
Nosowe	m	n	ɳ		ŋ	ŋʷ
Zwarte	p	t	ʈ		k	[kʷ]
Szczelinowe		s	ʂ		h	ʍ
Aproksymanty		l	ɭ	j		w

Samogłoski

	Przednie				Centralne	Tylne
	krótkie	długie	nosowe	dyftong	Centralne	krótkie	długie	nosowe	dyftong
Przymknięte	ɪ	iː		æɪ		ʊ	uː		ɒʊ
Środkowe	ɛ				əː ə	ʌ
Otwarte		æː	æ̃(ˑ)				ɑː	ɑ̃(ˑ)

Kolorem ciemnoczerwonym oznaczono samogłoski występujące tylko w sylabie akcentowanej.
Kolorem ciemnozielonym oznaczono samogłoskę występującą tylko w sylabie nieakcentowanej.

Fonotaktyka

Pismo

Morfologia

Składnia

Podstawowe stosunki morfosyntaktyczne

Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę na/e:

(1.1) Ta kausa hwerhe. [tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]
DF mężczyzna spać
mężczyzna śpi

(1.2) Ta kausa sauha na tātau.
[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈsɒʊ̯hə nə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]
DF mężczyzna widzieć ACC DF dziecko.
Mężczyzna widzi dziecko.

W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika ka/ke:

(1.3) Kwara tātau (NOM) sauha-yunga ka (INS) ta kausa.
[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]
DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna
Dziecko jest widziane przez mężczyznę.

Zdania kopulatywne

Murską kopulą jest czasownik san'hú/sen'hí, który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.

(2.1) Te ren (NOM, podmiot) san'hú (łącznik) tātau kenke(NOM, orzecznik)! On jest tylko dzieckiem!
(2.2) Maua ngāsha (NOM, podmiot) sen'hí (łącznik) kethē (NOM, orzecznik). Podłoga to lawa.

Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).

Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).

(2.3) Mēne (NOM) kashár (orzeczenie). Jesteś piękny/a.
(2.4) Mēne (NOM) lhē kashár (orzeczenie. Wypiękniałe/aś.

Dzierżawczość

Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek:

Tātau hēmer Ojciec dziecka Ngei luhwa Moja ręka

Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę 'nu/ni stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu:

Tau kurha nu tātau Zabawka dziecka Tau shengwe nu ngei' Moja książka

Słownictwo

Przypisy

↑ Nazwa tymczasowa.

[1] Nazwa tymczasowa.

[1]

@@ Linia 114: / Linia 114: @@
 Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę '''na/e''':
-'''Ta kausa (NOM) hwerhe.''' ''Mężczyzna śpi''<br/>
+(1.1) '''Ta kausa hwerhe.'''
-'''Ta kausa (NOM) sauha na (ACC) tātau.''' ''Mężczyzna widzi dziecko.''
+{{IPA|[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]}}<br/>
+DF mężczyzna spać<br/>
+''mężczyzna śpi''
+(1.2) '''Ta kausa sauha na tātau.'''<br/>
+{{IPA|[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈsɒʊ̯hə nə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]}}<br/>
+DF mężczyzna widzieć ACC DF dziecko.<br/>
+''Mężczyzna widzi dziecko.''
 W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika '''ka/ke''':
-'''Kwara tātau (NOM) sauha-yunga ka (INS) ta kausa.''' ''Dziecko jest widziane przez mężczyznę.''
+(1.3) '''Kwara tātau (NOM) sauha-yunga ka (INS) ta kausa.'''<br/>
+{{IPA|[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]}}<br/>
+DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna<br/>
+''Dziecko jest widziane przez mężczyznę.''
 ====Zdania kopulatywne====
 Murską kopulą jest czasownik '''san'hú/sen'hí''', który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.
-'''Te ren (NOM, podmiot) san'hú (łącznik) kenke tātau (NOM, orzecznik)!''' ''On jest tylko dzieckiem!''<br/>
+(2.1) '''Te ren (NOM, podmiot) san'hú (łącznik) tātau kenke(NOM, orzecznik)!''' ''On jest tylko dzieckiem!''<br/>
-'''Maua ngāsha (NOM, podmiot) sen'hí (łącznik) kethē (NOM, orzecznik).''' ''Podłoga to lawa.''
+(2.2) '''Maua ngāsha (NOM, podmiot) sen'hí (łącznik) kethē (NOM, orzecznik).''' ''Podłoga to lawa.''
+Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).
 Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).
-'''Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).''' ''Jesteś piękny/a.''<br/>
+(2.3) '''Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).''' ''Jesteś piękny/a.''<br/>
-'''Mēne (NOM) lhē kashár (orzeczenie.''' ''Wypiękniałe/aś.''
+(2.4) '''Mēne (NOM) lhē kashár (orzeczenie.''' ''Wypiękniałe/aś.''
 ===Dzierżawczość===
 Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek:
@@ Linia 140: / Linia 152: @@
 '''Tau kurha nu tātau''' ''Zabawka dziecka''
 ''Tau shengwe nu ngei''' ''Moja książka''
 ==Słownictwo==
 ==Przypisy==