Język murski: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 159: | Linia 159: | ||
Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek: | Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek: | ||
'''Tātau hēmer''' ''Ojciec dziecka'' | (2.1) '''Tātau hēmer'''<br/> | ||
'''Ngei luhwa''' ''Moja ręka'' | {{IPA|[ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˈçiːmə]}}<br/> | ||
dziecko ojciec<br/> | |||
''Ojciec dziecka'' | |||
(2.2) '''Ngei luhwa'''<br/> | |||
{{IPA|[ŋæɪ̯ ˈlʊʍə]}}<br/> | |||
1.SG ręka<br/> | |||
''Moja ręka'' | |||
Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę '''nu/ni'' stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu: | Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę '''nu/ni'' stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu: | ||
'''Tau kurha nu tātau''' ''Zabawka dziecka'' | (2.3)'''Tau kurha nu tātau'''<br/> | ||
'' | {{IPA|[tɒʊ̯ ˈkʰəːhə nʊ kʷəɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]<br/> | ||
DF zabawka POSS DF dziecko<br/> | |||
''Zabawka dziecka'' | |||
(2.4)''Mer shengwe nu ngei'''<br/> | |||
{{IPA|[məː ˈʂɛŋʷə nʊ ŋæɪ̯]}}<br/> | |||
DF książka POSS 1.SG<br/> | |||
''Moja książka'' | |||
==Słownictwo== | ==Słownictwo== | ||
Wersja z 15:00, 22 lip 2017
| Język murski Shiongau | |
|---|---|
| Utworzenie: | Spiritus w 2017 |
| Regiony (Kyon): | Muria i jej kolonie |
| Liczba użytkowników (Kyon) | do ustalenia |
| Sposoby zapisu: | w conworldzie: pismo murskie; autor używa alfabetu łacińskiego |
| Typologia: | SVO |
| Klasyfikacja: | języki wschodniego wybrzeża[1]
|
| Lista conlangów | |
Język murski (mur. Sa Mur [sə ˈməː] lub Sa ngauma nu Mur [sə ˈŋɒu̯mə nʊ ˈməː]) — język używany głównie na Wyspach Murskich oraz w koloniach i terytoriach zależnych Republiki Murów.
Fonologia
Spółgłoski
| Wargowe | Dziąsłowe | Retrofleksyjne | Podniebienne | Tylnojęzykowe | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| zwykłe | labializowane | |||||
| Nosowe | m | n | ɳ | ŋ | ŋʷ | |
| Zwarte | p | t | ʈ | k | [kʷ] | |
| Szczelinowe | s | ʂ | h | ʍ | ||
| Aproksymanty | l | ɭ | j | w | ||
Samogłoski
| Przednie | Centralne | Tylne | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| krótkie | długie | nosowe | dyftong | krótkie | długie | nosowe | dyftong | ||
| Przymknięte | ɪ | iː | æɪ | ʊ | uː | ɒʊ | |||
| Środkowe | ɛ | əː ə | ʌ | ||||||
| Otwarte | æː | æ̃(ˑ) | ɑː | ɑ̃(ˑ) | |||||
Kolorem ciemnoczerwonym oznaczono samogłoski występujące tylko w sylabie akcentowanej.
Kolorem ciemnozielonym oznaczono samogłoskę występującą tylko w sylabie nieakcentowanej.
Fonotaktyka
Pismo
Morfologia
Składnia
Podstawowe stosunki morfosyntaktyczne
Domyślnym szykiem murskiego zdania jest SVO, jednakże nie jest on sztywny. Murski jest językiem nominatywno-akuzatywnym. Podmiot czasownika nieprzechodniego i agens czasownika przechodniego pozostają nieoznaczone, dopełnienie bliższe jest oznaczone poprzez partykułę na/e:
(1.1) Ta kausa hwerhe.
[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈʍæːhə]
DF mężczyzna spać
Mężczyzna śpi.
(1.2) Ta kausa sauha na tātau.
[tə ˈkʰɒʊ̯sə ˈsɒʊ̯hə nə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]
DF mężczyzna widzieć ACC DF dziecko.
Mężczyzna widzi dziecko.
W stronie biernej agens oznaczany jest poprzez partykułę narzędnika ka/ke:
(1.3) Kwara tātau sauha-yunga ka ta kausa.
[kʷʰɑɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˌsɒʊ̯həˈjʊŋə kə tə ˈkʰɒʊ̯sə]
DF dziecko widzieć.PASS INS DF mężczyzna
Dziecko jest widziane przez mężczyznę.
Zdania kopulatywne
Murską kopulą jest czasownik san'hú/sen'hí, który jest o tyle charakterystyczny, że podlega harmonii samogłoskowej względem orzecznika.
(2.1) Tei san'hú tātau kenke!
[tæɪ̯ sə̃ˌhʊ ˈtʰʉːʳɒʊ̯ ˈkʰæ̃kə]
3.SG być dziecko tylko
On jest tylko dzieckiem!
(2.2) Mar ngāsha sen'hí kethē.
[məː ˈŋuːʂə sə̃ˌçi ˈkʰiːʈə]
DF podłoga być lawa
Podłoga to lawa.
Jak widać na przykładzie 2.1, czasownik razem z orzecznikiem są traktowane jako orzeczenie, więc przysłówek przesuwa się za orzecznik (a więc za orzeczenie).
Przymiotniki traktowane są jak czasowniki i nie potrzebują kopuli (mogą przyjmować natomiast partykuły czasu i aspektu).
(2.3) Mēne (NOM) kashár (orzeczenie).
[miːnə kʰəˈʂɑː]
2.SG piękny
Jesteś piękny/a.
(2.4) Mēne lhē kashár
{{IPA|[[miːnə ɽiːkʰəˈʂɑː]
2.SG PERF piękny
Wypiękniałe/aś.
Dzierżawczość
Murski posiada dwa typy dzierżawczości — pozbawialna (ang. alienable) i przyrodzona (ang. inalienable). Dzierżawczość przyrodzoną wyraża się poprzez postawienie posiadacza przed rzeczownikiem posiadanym, które traci swój przedimek:
(2.1) Tātau hēmer
[ˈtʰʉːʔɒʊ̯ ˈçiːmə]
dziecko ojciec
Ojciec dziecka
(2.2) Ngei luhwa
[ŋæɪ̯ ˈlʊʍə]
1.SG ręka
Moja ręka
Dzierżawczość pozbawialną oznacza się natomiast poprzez partykułę 'nu/ni stawianą po głowie a przed posiadaczem; przedimek pozostaje na miejscu:
(2.3)Tau kurha nu tātau
{{IPA|[tɒʊ̯ ˈkʰəːhə nʊ kʷəɾə ˈtʰʉːʔɒʊ̯]
DF zabawka POSS DF dziecko
Zabawka dziecka
(2.4)Mer shengwe nu ngei'
[məː ˈʂɛŋʷə nʊ ŋæɪ̯]
DF książka POSS 1.SG
Moja książka
Słownictwo
Przypisy
- ↑ Nazwa tymczasowa.