Wersja z 23:24, 20 sie 2020

Język bojkowski Bojos jožď

Sposoby zapisu:	grecki, łaciński
Typologia:	fleksyjny SOV~SVO
Faktycznie
Utworzenie:	Pluur w 2014 (pierwszy zamysł)
Najnowsza wersja:	2
Kody
Conlanger–1	`bo., boj.`
W Althist Boiohæmum
Używany w :	Bojohemia Bojowska Afryka Wschodnia Bojowskie Indie Wschodnie Mała Wenecja Bojowskie Wyspy Pacyficzne Bojowski Kanton
Klasyfikacja:	Języki celtyckie Języki p-celtyckie Języki karpatoceltyckie Język bojkowski
Przykład
Piosenka tytułowa z Pory na przygodę Tona již, jo cezi s niň, žeršvá udnás tře, ku Džekje koň pie dasje Finnje, pláns chvílas vašvat´ ažatouře. Plik:Finn i Dżejk.mp3
Lista conlangów

Język bojkowski - sztuczny język tworzony do althistu (...). Bojkowski jest językiem fleksyjnym, z bardzo licznymi naleciałościami słowiańskimi (leksyka i gramatyka). Używany przede wszystkim w Państwie Bojków oraz jego koloniach.

Fonetyka

Samogłoski

Język bojkowski posiada trzynaście samogłosek oraz cztery dyftongi. Poniższa tabela ukazuje samogłoski w dobie późnego języka średniobojkowskiego.

	Przednie	Środkowe	Tylne
Przymknięte	i i:	ɨ	u u:
Średnie	e̞ e̞: ẽ̞		o̞ o̞: õ̞
Otwarte		a a:
Dyftongi	i̯e̞ i̯ẽ̞	i̯a	o̞u̯

Spółgłoski

		Wargowe	Przedniojęzykowe	Podniebienne	Miękkopodniebienne
Nosowe		m	n	ɲ
Zwarte	bezdźwięczne	p	t	c	k
	dźwięczne	b	d	ɟ	g
	afrykaty bezdźwięczne		t͡s t͡ʃ
	afrykaty dźwięczne		d͡z d͡ʒ
Szczelinowe	bezdźwięczne		s ʃ		x
Szczelinowe	dźwięczne	w~v	z ʒ
Aproksymanty		w~v		j
Drżące	podwyższona		r̝~r̝̊~r
Drżące	normalna		r̝~r̝̊~r
Boczne	szczelinowe		ɬ
Boczne	aproksymanty		l~ɫ

Zapis

Tradycyjnie do zapisu języka bojkowskego stosuje się znacznie zmodyfikowaną postać alfabetu greckiego. W węższym użyciu jest także jego transliteracja na łacinkę. Mimo to w przeszłości istniały próby lepszego przystosowania pisma łacińskiego do mowy Bojków. Poniższe tabele ukazują zapis spółgłosek oraz samogłosek w języku średniobojkowskim.

Fonem	m	n~ɲ ^[1]	b	d~ɟ ^[1]	g	p	t~c ^[1]	k	d͡z~d͡ʒ ^[1]	t͡s~t͡ʃ ^[1]	v	z~ʒ ^[1]	f	s~ʃ ^[1]	ʃ	x	j	r	l	ɬ
Zapis grecki	Μ, μ	Ν, ν	Β, β	Δ, ꝺ	Γ, γ	Π, π	Τ, τ	Κ, κ	Ƨ, ƨ	Ϫ, ϫ	Ϝ, ϝ	Ζ, ζ	Φ, φ	Σ, с	Ϣ, ϣ ^[2]	Χ, χ	Í, ί	Ρ, ρ/ϼ ^[3]	Λ, λ	Ꙟ, ƛ~ꙟ ^[4]
Zapis łaciński	M, m	N, n	B, b	D, d	G, g	P, p	T, t	K, k	Ƨ, ƨ	C, c	V, v	Z, z	F, f	S, s	ẞ, ß	H, h	J, j	R, r	L, l	Ł, ł

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Drugi wariant fonemu występuje, jeżeli dana litera jest zmiękczona
↑ Dźwięk ten jest zapisywany także przez zmiękczone Σ, с
↑ Przekreślona forma ro (ϼ) używana jest do oznaczenia dźwięku r̝~r̝̊
↑ Mała forma litery jest używana w zależności od użytkownika

Spółgłoski są zmiękczane:

przed innymi samogłoskami samogłoską ε (łac. e)
przed spółgłoskami oraz w wygłosie znakiem η (łac. y)

Samogłoski zapisywane są następująco:

Fonem	a	a:	e̞	e̞:	ẽ̞	i	i:	ɨ	o̞	o̞:	õ̞	u	u:	i̯e̞	i̯ẽ̞	i̯a	ou̯
Zapis grecki	α	ά	ε	έ	εν/εμ	ι	ί	ῑ	ο	ό	ον/ομ	υ	ύ	ίε	ίεν/ίεμ	ία	ού
Zapis łaciński	a	á	e	é	en/em	i	í	ī	o	ó	on/om	u	ú	je	jen/jem	ja	ou

Historia języka

Okres starobojkowski

Procesy

Okres średniobojkowski

Procesy

Okres nowobojkowski

Procesy

Gramatyka

Czasownik

Czasownik w odmianie fleksyjnej posiada sześć form: czasu teraźniejszego, przeszłego dokonanego, przyszłego, trybu przypuszczającego i rozkazującego oraz stronę bierną. Ponad to czasowniki bojkowskie posiadają imiesłowy: teraźniejszy czynny, teraźniejszy bierny, przeszły niedokonany (bierny) i przeszły dokonany. Wraz z wzrostem kontaktów ze Słowianami w języku średniobojkowskim zaczęły pojawiać się czasy złożone. Nowy czas przeszły dokonany, nowy czas przeszły niedokonany, czas zaprzeszły, teraźniejszy ciągły oraz tryb nieświadka i nowy tryb rozkazujący.

Tablice koniugacyjne

Końcówka bezokolicznika	Osoba	Czas teraźniejszy		Czas przeszły (I) dokonany		Czas przyszły		Tryb przypuszczający		Tryb rozkazujący		Strona bierna		Imiesłów teraźniejszy czynny	Imiesłów teraźniejszy bierny	Imiesłów przeszły niedokonany	Imiesłów przeszły dokonany
Końcówka bezokolicznika	Liczba	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	ND	ND	ND	ND
-í	1.	-ja	-jom	-jtov	-jtomy	-švaň	-švá	-a	-amnie	-	-	-or	-amár	-ut	-amna	-jetu	-á
	2.	-ješ	-jí	-jti	-jtí	-švaš	-švat´	-aš	-atiy	-i	-	-jtor	-ježy
	3.	-jet´	-jat´	-jet	-jat	-švat´	-švat´	-at´	-at´	-	-	-jtar	-ár

-a	1.	-aň	-omy	-acov	-acomy	-švaň	-švá	-a	-amnie	-	-	-ar	-amár	-at	-amna	-otu	-á
	2.	-aš	-ati	-aci	-ací	-švaš	-švatiy	-aš	-atiy	-a	-	-ator	-ažy
	3.	-at´	-at´	-ac	-ut	-švat´	-švat´	-at´	-at´	-	-	-ár	-ár

Czasy złożone

Nazwa czasu	Sposób tworzenia
Czas przeszły (III) dokonany	imiesłów przeszły dokonany + czasownik va w czasie teraźniejszym
Czas przeszły (IV) niedokonany	imiesłów przeszły niedokonany + czasownik va w czasie teraźniejszym
Czas zaprzeszły (V)	imiesłów przeszły dokonany + czasownik bževa w czasie przeszłym (I) dokonanym
Czas teraźniejszy (II) ciągły	imiesłów teraźniejszy czynny + czasownik va w czasie teraźniejszym
Tryb nieświadka	imiesłów teraźniejszy bierny + czasownik va w czasie teraźniejszym
Tryb rozkazujący	et´ + czasownik w czasie teraźniejszym

Rzeczownik

Rzeczowniki bojkowskie odmieniają się przez pięć przypadków i dwie liczby. Przypadki co do zasady są stosowane analogicznie do ich funkcji i zakresu znanych z języków zachodniosłowiańskich. Jedynym wyjątkiem jest dopełniacz, który raczej pełni funkcje dzierżawcze, niźli typowo dopełnieniowe. Nie tworzy on też przeczeń. Z przyimkami łączą się natomiast: biernik, celownik i narzędniko-miejscownik. Język nowobojkowski wyróżnia siedem deklinacji.

Deklinacja I pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-ā(s).
Deklinacja II pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-o(s).
Deklinacja III pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-i(s).
Deklinacja IV pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-u(s).
Deklinacja V pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-r.
Deklinacja VI pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-n. Wyrosła ze zmieszania się samogłosek nosowych przednich, które ostatecznie przeszły w nienosowe a.
Deklinacja VII pochodzi z praceltyckiej deklinacji, która w mianowniku liczby pojedyńczej przyjmowała końcówkę *-n. Wyrosła ze zmieszania się samogłosek nosowych tylnych, które ostatecznie przeszły w nienosowe u.

Język bojkowski bardzo wcześnie pozbył się pozostałych deklinacji praceltyckich. Deklinacja welarna i dentalna przeszła w całości do bojkowskiej deklinacji II (przyjmując niejako dodatkową końcówkę -as). Z kolei deklinacja s-tematyczna przeszła w większości przypadków do deklinacji I (opuszczając wygłosowe -s i przyjmując końcówkę -a). Zapożyczenia słowiańskie zostały przyjmowane do poszczególnych deklinacji ze względu na ich zakończenia w mianowniku.

Rzeczowniki zakończone samogłoską *-a, bądź -e (żeńskie po przegłosie bojkowskim) weszły w skład deklinacji I.
Rzeczowniki zakończone samogłoską *-e, *-ę (nijakie) weszły w skład deklinacji VI.
Rzeczowniki zakończone samogłoską *-o (nijakie) weszły w skład deklinacji VII, przyjmując końcówkę -u.
Rzeczowniki zakończone spółgłoską różną od *-s oraz *-r weszły w skład deklinacji III.
Rzeczowniki zakończone spółgłoską *-s weszły w skład deklinacji II, przyjmując końcówkę -as.
Rzeczowniki zakończone spółgłoską *-r weszły w skład deklinacji V.
Rzeczowniki zakończone samogłoską *-i lub *-y stały się, jako jedyne rzeczowniki w języku bojkowskim nieodmienne.

Tablice koniugacyjne

Deklinacja	I		II		III		IV		V		VI		VII
Liczba	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga	pojedyncza	mnoga
Mianownik	-a -e	-as	-as	-i -´	∅	-i -´	-y -ou	-ouc	-r	-jí	-a -e (<*ę)	-e	-u -i (<*ǫ)	-oň
Biernik	-je	-ov	-a -e	-ov	-je	-´ -ov	-u -i	-ov	-je	-jov	-e		-ou	-ona
Dopełniacz	-je	-a -e	-i	-a -e	-i	-je	-u -i		-ra		-e		-ona
Celownik	-i	-á -é	-ov	-á -é	-i	-jé -jí	-ji	-á -é	-ře	-řba	-e	-le	-nie	-uba
Narzędniko-miejscownik	-i	-sy	-je	-´sy	-je	-jes	-ji	-jus	-r	-řy	-e		-oň	-usy

Apostrof (´) oznacza zmiękczenie poprzedzającej spółgłoski.
Pogrubione końcówki są przyjmowane jeśli poprzedza je spółgłoska miękka (ň, d´, t´, j, c, č, z, ž, s, š, ř, ł).

Przymiotnik

Przymiotnik w języku bojkowskim jedynie się stopniuje, nie odmienia się ani przez przypadki, ani przez rodzaje. Wraz ze wzrostem kontaktów ze Słowianami powstały dwa równoległe systemy stopniowania: fleksyjny celtycki i analityczny słowiański. W tym pierwszym wymienia się końcówki, w drugim do danego rzeczownika dodaje się odpowiednią partykułę.

	System celtycki	System słowiański
Stopień równy	-s
Stopień wyższy	-ár	zelši
Stopień najwyższy	-ja	nejzelši
Stopień niższy	-ár	mni
Stopień najniższy	-ja	mníj
Stopień porównawczy	ka

Liczebnik

Zaimek

Przyimek

Słowotwórstwo

Składnia

Przykładowe teksty

Słownik

Odnośniki

[p1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Drugi wariant fonemu występuje, jeżeli dana litera jest zmiękczona

[2] Dźwięk ten jest zapisywany także przez zmiękczone Σ, с

[3] Przekreślona forma ro (ϼ) używana jest do oznaczenia dźwięku r̝~r̝̊

[4] Mała forma litery jest używana w zależności od użytkownika

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 217: / Linia 217: @@
 *przed innymi samogłoskami samogłoską ε (łac. e)
 *przed spółgłoskami oraz w wygłosie znakiem η (łac. y)
+Samogłoski zapisywane są następująco:
+{| class="wikitable"
+|-
+! Fonem
+! a
+! a:
+! e̞
+! e̞:
+! ẽ̞
+! i
+! i:
+! ɨ
+! o̞
+! o̞:
+! õ̞
+! u
+! u:
+! i̯e̞
+! i̯ẽ̞
+! i̯a
+! ou̯
+|-
+| Zapis grecki
+| α
+| ά
+| ε
+| έ
+| εν/εμ
+| ι
+| ί
+| ῑ
+| ο
+| ό
+| ον/ομ
+| υ
+| ύ
+| ίε
+| ίεν/ίεμ
+| ία
+| ού
+|-
+| Zapis łaciński
+| a
+| á
+| e
+| é
+| en/em
+| i
+| í
+| ī
+| o
+| ó
+| on/om
+| u
+| ú
+| je
+| jen/jem
+| ja
+| ou
+|}
 =Historia języka=