||samochód, aŭto(?), aŭt(?), aŭtko, aŭtk||||konkretnie 'samochód', ogólnie (z np. poniższymi) "ark jedź"
||samochód, aŭto(?), aŭt(?), aŭtko, aŭtk||||konkretnie 'samochód', ogólnie (z np. poniższymi) "ark jedź"
Linia 2602:
Linia 2606:
|-
|-
||płaci, płać||ta tę tmu zamian||ktoś coś komuś za coś; a co z czasem (z góry, z dołu) i zamianą/barterem? czy to będą jedyne różnice w stosunku do "kup"? jak opisać sprzedaż na kredyt i po przedpłacie; a spłacanie długów?
||płaci, płać||ta tę tmu zamian||ktoś coś komuś za coś; a co z czasem (z góry, z dołu) i zamianą/barterem? czy to będą jedyne różnice w stosunku do "kup"? jak opisać sprzedaż na kredyt i po przedpłacie; a spłacanie długów?
|-
||pożycza, pożycz||ta tę tmu zamian||ktoś coś od kogoś za coś (=komuś coś ktoś za coś) (?)
|-
|-
||uczy, ucz||ta tę tmu||ktoś o czymś kogoś, ? "ta ... oj o ... ta ... ej wie" czy jakoś tak
||uczy, ucz||ta tę tmu||ktoś o czymś kogoś, ? "ta ... oj o ... ta ... ej wie" czy jakoś tak
Linia 2762:
Linia 2768:
|-
|-
||myli, myl||ta tę tmu||ktoś coś z czymś
||myli, myl||ta tę tmu||ktoś coś z czymś
|-
||zepsuty, zepsut, psuj (?)||ta||'zapsuty', 'psuje się' to "zacz psuj", 'A psuje B' to "ta A oj zacz ta B psuj" (?)
|-
||naprawia, naprawa, napraw||ta tę||"ta A tę B napraw"="ta A oj bez zacz ta B psuj"
|-
|-
||metr||||
||metr||||
Linia 3075:
Linia 3085:
:: Istnieje, który jest mną, który, bo gamoń, czy mu się chce spać, nie wie, myśli o spaniu, tenże gamoń.
:: Istnieje, który jest mną, który, bo gamoń, czy mu się chce spać, nie wie, myśli o spaniu, tenże gamoń.
::: Jestem gamoniem, który myśli o spaniu, bo nie wie, czy chce mu się spać.
::: Jestem gamoniem, który myśli o spaniu, bo nie wie, czy chce mu się spać.
: siensz bo ta jors aŭtk psuj muś jor pszo kę pożycz aŭtk ku dom jedź
:: Ponieważ mój samochód był zepsuty, musiałem jechać do dom pożyczonym.
====idea.../kle...====
====idea.../kle...====
Linia 3190:
Linia 3202:
::: wyższy o jedną trzecią
::: wyższy o jedną trzecią
Tak jak chyba wszędzie, "dziej" można zastąpić przez "niż"+coś (albo coś w stylu "niź tę to li"), np.:
Tak jak chyba wszędzie, "dziej" można zastąpić przez "niż"+coś (albo coś w stylu "niź tę to li"), np.:
: nle 2 decy bel niż samochód ny ga coś
: nle 2 decy bel niż aŭtk ny ga coś
:: nlet 2 . decy bel niż samochód ny ga coś
:: nlet 2 . decy bel niż aŭtk ny ga coś
:: nle tle 2 . decy bel niż samochód ny ga coś
:: nle tle 2 . decy bel niż aŭtk ny ga coś
::: o dwa decybele głośniejszy niż samochód
::: o dwa decybele głośniejszy niż samochód
: nlet / 3 . 2 . cłość bez niż róż wysok
: nlet / 3 . 2 . cłość bez niż róż wysok
Linia 3204:
Linia 3216:
: szesz ta ten rzek i nle 1 0 0 0 k. metr dług nle 1 0 0 0 metr szerok
: szesz ta ten rzek i nle 1 0 0 0 k. metr dług nle 1 0 0 0 metr szerok
:: Ta rzeka jest długa na 1000 km i szeroka na 1000 m.
:: Ta rzeka jest długa na 1000 km i szeroka na 1000 m.
: szesz ta ten ek żarówk nle 1 0 świeć (?)
: szesz ta ten ek żarówk nle 1 0 kandel świeć (?)
:: Ta żaróweczka świeci [jasno] na 10 kandeli.
:: Ta żaróweczka świeci [jasno] na 10 kandeli.
: siesz ta ów jorj gmoń okular ogniskowa nle ok 8 djoptr bez dług
: siesz ta ów jorj gmoń okular ogniskowa nle ok 8 djoptr bez dług
Linia 3434:
Linia 3446:
* <del>Zło nie istnieje. Czy warto odróżniać "bez dob" i "nie dob"?</del>
* <del>Zło nie istnieje. Czy warto odróżniać "bez dob" i "nie dob"?</del>
** Można tego uniknąć.
** Można tego uniknąć.
* Jeśli zrobimy z "oj" przypadek, podobnie z "pszo" (wychodzi "kier"->"oj" (czy nie zawsze?: czy i jak bez tego należy używać "kier pszo"/"pszo kier"?), a "non" wynika z okoliczności)? Powinno poprawić precyzję: "ta Anna oj jorcuś tę kasza żre"->"oj Anna ta Jacuś tę kasza żre" (do tego: "Jacuś" czy "ek Jacek"<ins>?; z trochę innym znaczeniem piszemy "ęk Jacek", ewentualnie "je ę ludź Jacek" (<s>"ę Jacek"</s> odpada)</ins>), "ta Jan tą samochód kier jedź"->"oj Jan sior pszo samochód jedź", "ta Jan pszo idź"->"ta Jan pszo się idź", "ta Jan non idź"->"ta Jan pszo je żad się oj żad się idź", "szesz jor oj ta jonz ręka pszo nieś"->"szesz oj ja ta jonz ręka pszo się nieś" i nawet pasuje, ale jest dłuższe
* Jeśli zrobimy z "oj" przypadek, podobnie z "pszo" (wychodzi "kier"->"oj" (czy nie zawsze?: czy i jak bez tego należy używać "kier pszo"/"pszo kier"?), a "non" wynika z okoliczności)? Powinno poprawić precyzję: "ta Anna oj jorcuś tę kasza żre"->"oj Anna ta Jacuś tę kasza żre" (do tego: "Jacuś" czy "ek Jacek"<ins>?; z trochę innym znaczeniem piszemy "ęk Jacek", ewentualnie "je ę ludź Jacek" (<s>"ę Jacek"</s> odpada)</ins>), "ta Jan tą aŭtk kier jedź"->"oj Jan sior pszo aŭtk jedź", "ta Jan pszo idź"->"ta Jan pszo się idź", "ta Jan non idź"->"ta Jan pszo je żad się oj żad się idź", "szesz jor oj ta jonz ręka pszo nieś"->"szesz oj ja ta jonz ręka pszo się nieś" i nawet pasuje, ale jest dłuższe
** Na razie zrobimy przypadek z "pszo". Reszta zostanie, raczej jako skróty.
** Na razie zrobimy przypadek z "pszo". Reszta zostanie, raczej jako skróty.
** Po namyśle: Stare "kier" zastąpimy przez "kierk", nowe "kier" będzie przypadkiem.
** Po namyśle: Stare "kier" zastąpimy przez "kierk", nowe "kier" będzie przypadkiem.
Logiczny język to język, a właściwie grupa języków, stworzony przez BartkaChoma. Powstał początkowo bez wiedzy o innych projektach tego typu, jak lojban, czy logsan. Wyróżnia się traktowaniem wielu wyrazów jak funkcji i szykiem, wzorowanym na niemieckim, w którym nadrzędny wyraz znajduje się na końcu.
Odmiany
Istnieją trzy typy, w zależności od stopnia sformalizowania. Poza tym słownictwo jest brane żywcem z określonego języka (zwłaszcza w pierwszym wariancie), chociaż potem traktowane dosyć brutalnie.
1
2
3
źródło słownictwa
pollok
POLILOK
KOL POL
język polski
espelok
LESPELOK
KOL SPER
esperanto
deulok
DOJLOK
KOL DOJ
język niemiecki
englok
LINILOK
KOL GIN
język angielski
sanlok
NASLOK
KOL SAN
logsan
niholok
NIHOLOK
KOL PIN
język japoński
quenlok
CWENILOC
COL CEN
quenya
руслок
РУСЛОК
КОЛ СУР
język rosyjski
magyalok
MAGALOK
KOL GAM
język węgierski
język pisany (wyrazy można oddzielać po prostu spacją), małe litery
wielkie litery, wyraz zaczyna się i kończy półspółgłoską (nie półsamogłoską) lub spółgłoską zwartą, nie kończy dźwięcznym obstruantem (dostosowanie do asymilacji), takie głoski nie mogą się powtarzać w środku, grupy obstruantów muszą być zgodne pod względem dźwięczności (H jest bezdźwięczne, ale przed dźwięcznymi może być dźwięczne)
wielkie litery, wyraz składa się z jednej sylaby o budowie ABC
A: obstruant (bez H) lub ich grupa - B: samogłoska - C: czasem półspółgłoska, półsamogłoska lub H (zawsze dla wyrazów, które nie są funkcjami)
24 litery. Zapis nieco różny dla różnych wariantów (tak samo w grupie 3):
POLILOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
S
C
W
Z
X
H
L
R
M
N
Q
J
LESPELOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
S
C
V
Z
X
H
L
R
M
N
Q
J
DOJLOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
Z
C
W
S
X
H
L
R
M
N
Q
J
LINILOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
S
C
V
Z
J
H
L
R
M
N
W
Y
NASLOK
I
E
A
O
U
T
T
K
B
D
G
F
S
C
V
Z
J
H
L
R
M
N
W
Y
NIHOLOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
S
C
V
Z
J
H
L
R
M
N
W
Y
CWENILOK
I
E
A
O
U
P
T
C
B
D
G
F
S
X
V
Z
J
H
L
R
M
N
W
Y
РУСЛОК
И
Е
А
О
У
П
Т
К
Б
Д
Г
Ф
С
Ш
В
З
Ж
Х
Л
Р
М
Н
Ю
Й
MAGALOK
I
E
A
O
U
P
T
K
B
D
G
F
C
S
V
Z
X
H
L
R
M
N
Q
J
polski odpowiednik
i
e
a
o
u
p
t
k
b
d
g
f
s
sz
w
z
ż
h
l
r
m
n
ł
j
Dobór głosek oparty na esperanto.
Najbardziej zaawansowane są pollok i POLILOK. Docelowa forma to espelok lub KOL SPER. Warianty niemiecki i angielski oraz inne to raczej zabawa, zwłaszcza, że nie lubię angielskiego. Warianty logsan to dostosowanie do tutejszych warunków.
Nowa wersja LOK POL - słowa o budowie po prostu CVC, na końcu nie ma dźwięcznych obstruentów. BA BAM to jedna z możliwych nazw wariantu z własnym słownictwem.
Pollok ma warianty - słowa mogą być w pełnej formie albo możliwie skrócone. Można też skracać funkcje, ale nie zwykłe słowa.
Alfabet
Logiczny alfabet i POLILOKowy odpowiednik wg (prawa) cech głosek (lewa) wyglądu liter (wg cech po przekątnej)
Poza alfabetem łacińskim w różnych wariantach można używać specjalnego alfabetu. Powinien zapewniać dobrą czytelność dzięki zróżnicowanej wielkości liter.
Fonetyka
W wariancie 3. grupy obstruentów, samogłoski i półspółgłoski (nieco umowna klasyfikacja).
T ST TC S 0
P P SP PC F I L
T T ST TC S E R
K K SK KC C A M
B B ZB BX W O N
D D ZD DX Z U H
G G ZP GX X J
Q
Przykład (odchylenie statystyczne - 24 różne grupy w 24 słowach, brak znaczenia)
PI STEL KCAR WOM ZUN BXIH SKAJ TI KOR ZBEN DXUJ XAQ GXIL ZDUM BOJ DAL ZGON GEH FIL SER PCAJ SPOQ TCU CIR
/pi stel kszar wom zun bżih skaj ti kor zben dżuj żaŭ gżil zdum boj dal zgon geh fil ser pszaj spoŭ czu szir/
pollok
Pollok czyta się jak polski, przy czym
<ł> oznacza /ɫ/ lub /w/
<h> oznacza /ɦ/ lub /x/, ewentualnie /ɣ/ (w rodzinach "hacz", "aha" i "hor" - /h/)
<ŭ> oznacza /w/
<#> oznacza /ʘ/ (mlask wargowy, czyli cmoknięcie)
<!> oznacza /ǀ ~ ǁ ~ ǃ/ (mlask przedniojęzykowy, czyli kląśnięcie)
<ǂ> oznacza /ǂ/ (mlask podniebienny, czyli mlaśnięcie)
<ɣ> oznacza /ɣ/
Jest dopuszczalny zapis z tyldami typu "Za~z~o~l~c g~e~sl~a ja~x~n.", <ɣ> to <~h>, <ŭ> to <~u>, <ǂ> to <~!>.
Takie słowa jak "wlk" i "dzmto" mają spółgłoski zgłoskotwórcze.
Gramatyka
Przymiotniki są czasownikami (zainspirowane częściowo japońskim), a co więcej, czasowniki są rzeczownikami. Mianownik i podmiot nie są raczej wyróżnione. Mianownik i biernik nie mieszają się z dopełniaczem, w przeciwieństwie do polskiego (chłopiec gotuje - chłopca gotowanie, gotuję zupę - zupy gotowanie) i chyba innych indoeuropejskich.
Przyimki są funkcjami dwuargumentowymi, częściowo jednoargumentowymi, jak słowotwórstwo. Spójniki bywają funkcjami dwuargumentowymi lub niezależnymi zdaniami
pollok
deulok
espelok
quenlok
руслок
englok
niholok
opis
tryby - funkcje 1-argumentowe, wynikiem ma być prawda - proste ("szesz" i pochodne)
prawdą, esz, szesz
est
as
ya
эш, шеш
am
masu
tryb oznajmujący; w zasadzie można pominąć (chyba że np. przed spójnikami użytymi matematycznie), ale to nieco zmniejsza kontrolę błędów (zob. "pragma# szesz", domyślnie brak oznacza "siesz")
czy
ob
cxu
ma
ли
whether
ka
="szesz czyż"
nech
tryb rozkazujący, ="szesz zaj", oznacza, że mówiący chce, żeby coś było prawdą, czyli rzadko jest uzasadniony, chyba że z jawnym "ten"
tryby - funkcje 1-argumentowe, wynikiem ma być prawda - złożone
szensz
~="szesz wong"
szersz
~="szesz wter"
szepsz
~="szesz wpot"
szeksz
~="szesz wkoł"
siesz
~="szesz ten"
siensz
~="siesz wong"
siersz
~="siesz wter"
siepsz
~="siesz wpot"
sieksz
~="siesz wkoł"
sieś, $
~="szesz ten wyś", np. "$ i " sieś ' " $ '" (tak? ale jak to czytać)
sienś
~="sieś wong"
sierś
~="sieś wter"
siepś
~="sieś wpot"
siekś
~="sieś wkoł"
czyn
~="czy wong"
czyr
~="czy wter"
czyp
~="czy wpot"
czyk
~="czy wkoł"
ci
~="czy ten"
cin
~="czi wong"
cir
~="czi wter"
cip
~="czi wpot"
cik
~="czi wkoł"
nench, nen
~="nech wong"
nerch, ner
~="nech wter"
nepch, nep
~="nech wpot"
nekch, nek
~="nech wkoł"
niech
sei
u
á
пусть
let ?
~="nech ten", tryb rozkazujący, często się przydaje choćby żeby zaznaczyć, że chodzi o najbliższą przyszłość, a nie dowolny czas
niench, nien
~="niech wong"
nierch, nier
~="niech wter"
niepch, niep
~="niech wpot"
niekch, niek
~="niech wkoł"
nent
~="nen tor" ("nen wor")
nert
~="ner tor" ("ner wor")
nept
~="nep tor" ("nep wor")
nekt
~="nek tor" ("nek wor")
niecht
~="niech tor" ("niech wor") czyli ~="nech ten ta ty", ale może też dotyczyć "wor"/"wy", przyda się w praktyce
nient
~="nien tor" ("nien wor")
niert
~="nier tor" ("nier wor")
niept
~="niep tor" ("niep wor")
niekt
~="niek tor" ("niek wor")
dzyn
~="dzym wong"
dzyrm
~="dzym wter"
dzymp
~="dzym wpot"
dzymk
~="dzym wkoł"
słowotwórstwo - funkcje 1-argumentowe
ek
chen
et
ок
lil
-ek (zdrobnienie)
isko, jsko, sko
aĉ
zgrubienie
ka
inn
in
e
ка
-ka (rodzaj żeński)
er
virs
o
rodzaj męski
ę
id
ёнок, ёнк
dziecko, młode, np. "ę piesk" - 'szczenię' (może jednak "ęk piesk"?), "ka ę król" - 'królewna'
ęk
~="je ę coś", np. "ęk acz piecz" - 'kucharczyk'
owa
małżonek
dina
дина
na
diunowe 'na-', następca
em
~="jes je ... li", "zacz em gaz" - (?) 'staje się gazem, paruje', ?uwaga: rzeczownik jest, a z "hacz em" już kiedykolwiek, zob. "je", "jer"
ący, ɣąc, ncy
bycie z natury wykonawcą czynności, ~="nąc ba"
alący, ląc
zdolność, np. "ląc widź" - 'widzący (nie niewidomy)', "ląc leć" - 'latający', (?) ~="jes kia może ... li"
ące, nce
bycie z natury czymś, co wykonuje daną czynność, np. "szesz ta kasztan nce kłuj" - 'kasztan jest kłujący', "kia nce oj śmiech coś" - 'coś śmiesznego'
hacz
skrót od "kia ... coś" albo "hnacz ba", jakby przeciwieństwo "em", ale chyba się do końca nie równoważy
lacz
skrót od "kia ... ludź" albo "lnacz ba"
acz
er
er
zawodowy wykonawca czynności, np. "acz kop" - 'kopacz', "acz kradź" - 'złodziej'; chyba skrót od "je ludź nacz ba", "lacz ący" i od "kia ący ... ludź"
adło, dło
narzędzie, np. "dło kop" - 'łopata', "dło odź pestk" - 'drylownica (łyżeczka)'; blisko "je żad mszyn nacz bą"
arka rka
sanlage slage
maszyna robiąca coś z ręcznym napędem, np. "rka odź pestk" - 'drylownica (maszynka)'; razem z "ark" blisko "je mszyn nacz bą"
arka ark
sanlage sanlag
maszyna robiąca coś samodzielnie, np. "ark kop" - koparka, "ark oj zacz bez ny wod" - 'suszarka (np. do włosów)'; razem z "rka" blisko "je mszyn nacz bą"
trak
część ciała coś robiąca, np. "trak widź" - 'oko', "trak słysz" - 'ucho', "trak krocz" - 'noga', "trak trzym"?"krak łap" - 'ręka'; blisko "zon ciał nacz bą"
krak
część maszyny, przedmiotu coś robiąca, np. "krak jedź" - 'koło/(?)płoza/...', "krak stój" - 'noga (mebla)'; blisko "zon mszyn/rzeczk nacz bą"
krak
część coś robiąca, np. "krak widź" - 'oko', "krak słysz" - 'ucho', "krak krocz" - 'noga', "krak trzym"?"krak łap" - 'ręka', "krak leć" - 'skrzydło', "krak jedź" - 'koło/(?)płoza/...', "krak stój" - 'noga (mebla)'; blisko "je ten część nacz bą"
idło, idł, jdło
coś używane, zużywane, np. "jdło myj" - 'mydło', może "jdło oj ej zdrow" - 'lekarstwo'; blisko "nacz jtą !" ("nacz jbą"?)
henie, heń
skrót od "kę ... coś" albo "hnacz bę"
lenie, leń
skrót od "kę ... ludź" albo "lnacz bę", 'leń' to "acz bez ny prac"
enie, eń
coś, co służy do tego, żeby coś z tym robić, np. "eń żre" - 'jedzenie'; skrót od "nacz bę"; też to, co powstaje: "eń maluj" - 'obraz, malunek' (a może to 'temat obrazu' albo 'pomalowana np. ściana' lub 'ściana do pomalowania'; por. "obraz")
alny, lny
bar
ebl
им
able
nadaje się do czegoś, np. "alny żre" - 'jadalny', (?) ~="jes kę może ... li"
arnia, arń, rnia
budynek na przedmiot lub czynność, np. "rnia piecz" - 'piekarnia', "rnia rower" - 'rowerownia', materiał do stwierdzania oczywistości typu "szesz w rnia gotuj gotuj", (?)~="je pomieszcz nacz w !"~="naw ... pomieszcz"
iszcze, iszcz, szcze
splatz
miejsce na przedmiot lub czynność, np. "szcze parkuje" - 'parking', (?)~="kia duż nacz w na !" (ale nie chodzi tylko o rozmiar)
ica, ic, jca, ca
naczynie na coś, np. "jca cuk" - 'cukiernica', "je jca but work" - 'worek na buty', (?)~="je rzeczk nacz w !"~="naw ... rzeczk"
nik
pojemnik, coś na czym coś jest, np. "nik zacz bez ny wod" - 'suszarka (np. do naczyń lub do ubrań)', "nik ta naczyń zacz bez ny wod" - 'suszarka do naczyń', (?)~="kia bez duż nacz w na !" (ale nie chodzi tylko o rozmiar)
owiec, owc
człowiek w jakiś sposób związany z miejscem, pracą: "owc hotel" - 'hotelarz', "owc policja" - 'policjant', "owc metro" - 'pracownik metra', "owc fizyka" - 'fizyk'
przeciwieństwo, por. "ne", "nie", "żad" (które stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie'?)
owy, ɣow
isch
a
овый
ish
jest związany w jakiś (dowolny, ale określony w stylu "ten", bo ogólnie wszystko jest związane ze wszystkim) sposób, (?) związek z pojęciem czy konkretnym egzemplarzem: "ɣow ten piesk", "ɣow kle piesk", "ɣow idej piesk"
'kojarzony', ~="kappa ba bmu tę ... kojarz" (ale parametr "tmu" nie istnieje), np. "szesz ta ny nieb kojn wod" - 'Niebieski (kolor) jest kojarzony z wodą.' trochę ściślejsze niż "ɣow"
"szesz jor um jor szczek" - 'Umiem szczekać.' (?) może po prostu "szesz jor tę/byż jor szczek um"; "czy tor tę/byż tor siedź um", "czy tor tę/byż ta tor siedź dob um"/"czy tor um tor siedź", "czy tor um ta tor siedź dob" - 'czy umiesz (dobrze) siedzieć'
dokończy, dok
aspekt dokonany
zaczyna, zacz
zaczyna, staje się jakiś
kontynuuje, kontynuuj, kontynu
'wciąż, nadal, dalej' - coś znów się zaczyna/narasta mimo przerwy/przygaśnięcia...
bywa
czynność wielokrotna, nie konkretna
jetzt, obecnie, obec
konkretna czynność, nie zwyczaj, "jetzt jetzt" - całkiem aktualna czynność
ną
czynności jednorazowe
skutektrwa, strwa, trwa
jakby perfekt, np. "szesz wter tnorn mięs trwa gotuj" - 'To mięso jest ugotowane.'
jo
dotyczy warunków, "szesz jo ciep" - 'jest ciepło', por. "mi"
dżdży
opady, np. "dżdży śnieg" - 'opady śniegu', ale "deszcz" - 'opady deszczu'
pacz
np. "pacz widź" - 'patrzy', "pacz słysz" - 'słucha'
z "idź" itp., jak człowiek piechotą, koń albo samochód, często odpowiada "pszo się", przeciwieństwo "non"
niesiony, nony, non
z "idź" itp., jak pasażer (towar) ("nkier non") albo kierowca ("kierk non"), 'przenoszenie dźwigiem' to "tą dźwig non nieś", działa jak "pszo je żad się coś", przeciwieństwo "ptą"
prowadzi, prow, kier kierk
z "idź" itp., jak kierowca ("kierk non") albo idący samodzielnie ("kierk ptą"), często odpowiada "kier się", przeciwieństwo "nkier"
niekier, nkier
z "idź" itp., jak pojazd lub coś sterowanego ("nkier ptą") albo pasażer (towar) ("nkier non", ściślej "wieź" lub "nwieź"), "ta A nkier idź"~="kier je żad A coś ta A idź", przeciwieństwo "kierk"
nwieź
z "idź" itp.; wariant "nkier non" przeciwstawiany "wieź"; jak coś lub ktoś niesionego, kiedy niosący idzie, gdzie chce (np. plecak albo gamoń na koniu)
wieź
z "idź" itp.; wariant "nkier non" przeciwstawiany "nwieź"; jak coś lub ktoś wieziony (jako pasażer lub towar) przez kierowcę różnego od pojazdu (zwierzęcia)
wiedź
z "idź" itp.; oznacza, że kierowca nie jedzie (prowadzenie lub zdalne sterowanie); jeśli coś robi "wiedź non idź" (jest niesione, a kierowca nie jedzie), to robi "wieź idź" (oczywiście jest wiezione - kierowca nie jest pojazdem) i tym bardziej "nkier non idź" (to wynika zresztą wprost z definicji "wieź") ("siesz oś wiedź non idź wieź idź nkier non idź uf"); jeśli coś robi "wiedź ptą idź" to samo jest prowadzone na jakiejś lince lub zdalnie sterowane i oczywiście robi "nkier ptą idź"; ogólnie "siesz śli wiedź idź nkier idź" (jeśli coś jest prowadzone linką lub zdalnie sterowane, to oczywiście nie kieruje); trzeba jeszcze przemyśleć różnicę między sterowaniem zdalnym i kierowaniem sznurkiem, do tego prowadzący (nie mylić z prowadzeniem samochodu) może iść obok albo stać.
chcesię, chceś
np. "chceś śpi" - 'śpiący', "chceś konsum" - 'głodny', "chceś pij" - 'spragniony'; (?) 'chce się' to "obec nce", np. "szersz jor obec nce poŭ pollok mów" - 'Chce mi się mówić w polloku.'
nader, nadr
np. "nadr lubk" - 'kochać', "nadr ciep" - 'gorący (tak ciepły, że boli)', "nadr bez ciep" - 'lodowaty (tak zimny, że boli)'
pa, awy, aw
np. "pa górk" - 'pagórek, górka, wzgórze', "pa drzew" - 'krzew', "pa ny wod" - 'wilgotny'
ny
lich
ный
ly
przymiotnik, np. "ny wod" - 'mokry' ("nce w wod żyj" - 'wodny, żyjący w wodzie'), "ny pieprz" - 'pieprzny', "ny logika" - 'logiczny', może "ny zdrow" - 'zdrowy' (jak żywność), a może "ące oj ej zdrow", "ny coś" - 'jakiś', "ny co" - 'jaki', "ny to" - 'taki'
uje, uj
ire
ует, уй
suru
czasownik, np. "uj chom" - 'chomikować', "uj coś" - 'coś robić', "uj co" - 'co robi'; 'tym/tamtym razem' to "ąc uj to" (~="ąc ten uj coś") czy jak (por. "tune")?
skrót od "ywo ... coś", "ywyś"="ywo ... coś" nie będzie potrzebne ("coś" i tak nic nie znaczy, więc nie ma sensu zaznaczać, że zachowuje swoje znaczenie), por. "wyś" i "ɣwan"
ywonś, ɣwonś, wonś
skrót od "woś ny", czyli "ywo ny ... coś"
mini, miń, mni, kuc
~="ɣwo/ɣwy bez duż", np. "mni koń" - 'kucyk'
wielko, wlk
~="ɣwo/ɣwy duż", np. "wlk myszk" - 'szczur'
skró, skó, skr
oznacza skrót, czyli prowizoryczne skrócenie nazwy, np. "skó kalka" "skr kalk" zamiast "ɣwo język kalka" "ɣwo ski coś kalk"
ak
tworzy nazwy zwierząt, skrót od "ɣwy ... zwierzę", np. "ak gryź" - 'gryzoń', "ak drap" - 'kot', "ak coś" - 'zwierzę'
pies
tworzy nazwy psowatych, "pies coś" - 'psowaty', "pies dom"="piesk" - 'pies (domowy)', oznacza zwierzę danego typu, więc ściślejsze niż "ɣwo ... piesk"
kot
tworzy nazwy kotowatych, "kot coś" - 'kotowaty', "kot dom"="kotk" - 'kot (domowy)', dopóki nie znajdą się nowe słowa, tworzy też synonimy do "lew ...", ściślejsze... (j.w.)
lew
tworzy nazwy wielkich kotów, "lew coś" - 'wielki kot', "lew król"="lewk" - 'lew', ściślejsze... (j.w.)
mysz
tworzy nazwy gryzoni, ściślejsze... (j.w.), por. "myszk" ('mysz'), "mysz coś" ('gryzoń'), "wlk myszk" ('szczur')
lis
tworzy nazwy lisów, ściślejsze... (j.w.), por. "lisk" ('lis rudy'), "lis coś" ('lis')
pta
tworzy nazwy ptaków, "pta coś"="ptak" - 'ptak', ściślejsze... (j.w.)
żaba, żab
tworzy nazwy płazów bezogoniastych, "żab coś"="żabk" - 'płaz bezogoniasty', ściślejsze... (j.w.)
ryba, ryb
tworzy nazwy ryb, "ryb coś"="rybk" - 'ryba', ściślejsze... (j.w.)
owad, ŭwad, wŭad
("ŭwad" jest nieporęczne, ale "ład" to 'ładny', a "wad" to chyba 'wada', więc "wŭad"), tworzy nazwy stawonogów (a może tylko owadopodobnych), (?) np."wŭad miód" - 'pszczoła', "wŭad sieć" - 'pająk', "wŭad prac" - 'mrówka', "wŭad szczyp" - 'rak, krab', "wŭad i szczyp żądl" - 'skorpion', "wŭad hekto krak krocz" "wŭad h. luf" - 'wij, krocionóg', "wŭad sześć krak krocz" "wŭad 6 ." - 'owad, sześcionóg', "wŭad ośm krak krocz" "wŭad 8 ." - 'pajęczak, ośmionóg', "wŭad d. luf" - 'dziesięcionóg' (raki, kraby i krewetki)
niak
tworzy nazwy robaków, np. "niak deszcz" - 'dżdżownica', "niak mąk" - 'mączniak', "niak śluz" - 'ślimak'
ina, in
skrót od "ɣwy ... roślin", np. "in kakaŭ" - 'kakaowiec', "in coś" - 'roślina'
grzyb
"grzyb coś" - 'grzyb', "grzyb prawda"(?) - 'prawdziwek'; "szesz je każd grzyb coś in coś"
ga
dźwięk, np. "ga kotk" - 'miaŭczeć', "ga coś" - 'dźwięk'
cecha, np. "ość duż" - 'wielkość, rozmiar', "ość ciep" - 'temperatura' (a jak będzie fizyczne 'ciepło'?); wciąż ma kierunek: "ość bez duż" ~ 'małość', "ość bez ciep" ~ 'zimność'; (?) "ość wysok" - 'wysokość (jak wysokie coś jest)', "ość jo wysok" - 'wysokość (jak wysoko coś jest)'; (?) "czy tor duż"~="czy tor kia duż/bry ość duż" ("czy tor bar ość duż"), "mło ość duż"="bez duż", "siesz kjak ta ość ponur bez bry żad ten ponur" - 'Jak ponurość jest mała, nie ma ponurości.' (polskie ponurość użyte w dwu znaczeniach, mały to bezbardzy (w sumie mogłoby być "mły"))
jakby, kby, gby
wskazuje na użycie przenośne, raczej nie tłumaczy się na polski (chociaż może lepiej zostawiać), (?) ~="jak ... coś"
niby, nby, nib
coś, co coś udaje, np. "nib lewk" - 'lew-zabawka'
skróty (odmiana zaimków) - funkcje 1-argumentowe
jor
="ta ja"
jorn
="tę ja"
jorm
="tmu ja"
jors
="tgo ja"
jonz
="zon ja"
jorw, jorf
="ów ja"
jorj
="je ja"
tor
="ta ty", por. "tork"
torn
="tę ty"
torm
="tmu ty"
tors
="tgo ty"
tonz
="zon ty"
torw, torf
="ów ty"
torj
="je ty"
mor
="ta my"
morn
="tę my"
morm
="tmu my"
mors
="tgo my", por. "morsk"
monz
="zon my"
morw, morf
="ów my"
morj
="je my"
wor
="ta wy", por. "wór"
worn
="tę wy"
worm
="tmu wy"
wors
="tgo wy"
wonz
="zon wy"
worw, worf
="ów wy"
worj
="je wy"
mwor
="ta my"
mworn
="tę mwy"
mworm
="tmu mwy"
mwors
="tgo mwy"
mwonz
="zon mwy"
mworw, mworf
="ów mwy"
mworj
="je mwy"
nor
="ta on"
norn
="tę on"
norm
="tmu on"
nors
="tgo on"
nonz
="zon on"
norw, norf
="ów on"
norj
="je on"
hor
="ta an"
horn
="tę an"
horm
="tmu an"
hors
="tgo an"
honz
="zon an"
horw, horf
="ów an"
horj
="je an"
dor
="ta to"
dorn
="tę to"
dorm
="tmu to"
dors
="tgo to"
donz
="zon to"
dorw, dorf
="ów to"
dorj
="je to"
sior
="ta się"
siorn
="tę się"
siorm
="tmu się"
siors
="tgo się"
sionz
="zon się"
siorw, siorf
="ów się"
siorj
="je się"
cor
="ta co"
corn
="tę co"
corm
="tmu co"
cors
="tgo co"
conz
="zon co"
corw, corf
="ów co"
który, jaki, ki corj
="je co", ~'jaki, który (konkretnie)'; 'który (z kolei)' - "numer co"
ktor
="ta kto"="ta je ktodź co"
ktorn
="tę kto"="tę je ktodź co"
ktorm
="tmu kto"="tmu je ktodź co"
ktors
="tgo kto"="tgo je ktodź co"
ktonz
="zon kto"="zon je ktodź co"
ktorw, ktorf
="ów kto"="ów je ktodź co"
ktorj
="je kto"="je je ktodź co"
czor
="ta cóż", por. "kżeż"
czorn
="tę cóż"
czorm
="tmu cóż"
czors
="tgo cóż"
czonz
="zon cóż"
czorw, czorf
="ów cóż"
czorj
="je cóż"
kczor
="ta któż"
kczorn
="tę któż"
kczorm
="tmu któż"
kczors
="tgo któż"
kczonz
="zon któż"
kczorw, kczorf
="ów któż"
kczorj
="je któż"
nastor
="ta naste"
nastorn
="tę naste"
nastorm
="tmu naste"
nastors
="tgo naste"
nastonz
="zon naste"
nastorw, nastorf
="ów naste"
nastorj
="je naste"
ninor
="ta nine"
ninorn
="tę nine"
ninorm
="tmu nine"
ninors
="tgo nine"
ninonz
="zon nine"
ninorw, ninorf
="ów nine"
ninorj
="je nine"
tunor
="ta tune"
tunorn
="tę tune"
tunorm
="tmu tune"
tunors
="tgo tune"
tunonz
="zon tune"
tunorw, tunorf
="ów tune"
tunorj
="je tune"
ższor, szor
="ta sze"
ższorn, szorn
="tę sze"
ższorm, szorm
="tmu sze"
ższors, szors
="tgo sze"
ższonz, szonz
="zon sze"
ższorw, ższorf, szorw, szorf
="ów sze"
ższorj, szorj
="je sze"
otor
="ta oto"
otorn
="tę ot"
otorm
="tmu ot"
otors
="tgo ot"
otonz
="zon ot"
otorw, otorf
="ów ot"
otorj
="je ot"
ojtor
="ta ojt"
ojtorn
="tę ojt"
ojtorm
="tmu ojt"
ojtors
="tgo ojt"
ojtonz
="zon ojt"
ojtorw, ojtorf
="ów ojt"
ojtorj
="je ojt"
stopniowanie - funkcje 1-argumentowe
ne
niby zaprzeczenia, które działa trochę jak 'brak' - oznacza jakikolwiek brak, więc trudno powiedzieć nawet "szesz żad ne ta je panpan Bóg dob" ("czy je zacz nie je panpan Bóg ta je panpan Bóg dob" - 'Czy istnieje dobroć Pana Boga, która jest zniknięciem Pana Boga.'); por. "nie", "bez", "żad" (które stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie'?)
nie
nicht
ne
не
not
nai
~="ten ne"~="żad ten", bardziej mętne zaprzeczenia, które działa trochę jak 'brak' ("fakt żad ten" czyli "fakt nie" (a może to skrócić do "brak") chyba bardziej pasuje, jeżeli brak coś robi (a nie brak czegoś, co robi)); por. "niet"; por. "ne", "bez", "żad" (które stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie'?)
bardzo, bar
sehr
tre
íta
очень
very
skrót od "kia bry"
zerczeń
="bar bar"
zdecydowanie, znie
skrót od "kia zdecydowany", np. "szesz dor zdecydowanie ny śnieg" - 'To jest zdecydowanie białe.'
bardzawo, brwo
skrót od "kia braw"
mało, mło, (?)mał
skrót od "kia mły", por. "bżo"
coraz
'coraz', czyli 'staje się coraz bardziej jakiś', "szesz tnor ny traw coraz !" ~ 'Zieloność rośnie.' ~= '(Coś) jest coraz zieleńsze.'
eje, ej
mętne 'staje się (coraz bardziej) jakiś'
bardziej, bdziej, rdziej, dziej
mehr
pli
более
more
motto
mętny stopień wyższy, coś jak "niż to" albo "niź tę to li" itp.
naj
sten ams
plej
наи
most
mottomo
mętny stopień najwyższy, coś jak "jes je najz ... to li", por. "najnr"
stosunkowo, dosyć, dość
ganz
quite
stosunkowo, coś jak "jes je kna ... to li", np. "siesz ta jdło myj dość cięż" - 'To mydło jest ciężkie (mimo że lżejsze od człowieka).', por. "wyst"
zbyt
zuu
tro
слишкам
too
amarini
z zapętleniem: ~="kia zbyt bry" ? "kna zbyt bry" ("zbyt bry" - 'zbytni')
dostatecznie, dost wystarczająco, wyst
około, ok
cxirkaux
idee - funkcje 1-argumentowe
idej
'idea', jedyna, (?) albo nie ma wcale, jeśli nie ma pojęcia, np. "szesz żad idej dgrvgxxw"; "idej ten piesk" oznacza 'ideę tego/takiego psa', czyli to, o czym mówiący myśli; zobacz możliwe rozwiązanie w przykładach
idea
'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', np. "dzym je idej kia ny śnieg piesk idea piesk żad szesz je idej kia ny śnieg piesk idej piesk ale", "idej ten piesk" oznacza 'jedną z idei rodzajów tego(ale ten pies to ten pies, ma chyba jedną ideę, te psy to też jedna konkretna grupa, a 'część z tych psów' to w zasadzie przykład 'taki pies'/'takie psy')/takiego psa'
idejm
? ="idejk poŭ pollok", '(jedyna) idea', przyjmuje zacytowane w polloku (ogólniej używanym wariancie logicznego języka), np. "szesz je idejm " piesk ' idej piesk"; "idejm " ten piesk '" oznacza to, co wyraża się przez "ten piesk", analogicznie z "dziś" i ogólnie deixis, a co z "idejm " w '", "idejm " pies '"
idejk
? '(jedyna) idea', przyjmuje zacytowane z językiem, np. "idejm poŭ ski Polska " gotuj '"~'idea polskiego polecenia „gotuj”' (bez języka np. "idejk " wir '" obejmuje jakoś (czy naprawdę? w sumie jak?) polski „wir” i niemieckie „my”)
ideam
? ="ideak poŭ pollok", 'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', przyjmuje zacytowane w polloku, uwagi analogiczne jak do powyższych, czyli "ideam " ten piesk '" to chyba w sumie to samo, co "idea piesk" (bo każdy pies może być wskazany; "szesz ta " ideam " ten piesk NI' ' ta " idea piesk ' znacz"?; oczywiście "ideam " piesk '" to też z grubsza to samo)
ideak
? 'jedna (lub więcej) z idei rodzajów danej rzeczy', przyjmuje zacytowane z języka, uwagi analogiczne jak do powyższych, ale "ideak " wir '" może po prostu oznaczać wszystkich możliwych „nas” i wszystkie „wiry” (mieszanki w sumie też, jeśli pomyślimy, że "wir kręci" w polskim z niemiecką grą słów sugeruje też, że my kręcimy - i oczywiście "szesz je "idejk " wir ' ideak " wir '"-'Jedyna idea „wir” to jedna z idei „wir”.')
jes
ес
'jest', uzupełnione przez "li" ("bli", "lili", "blili"), np. "jor jes je gamoń li" - 'bycie przeze mnie gamoniem', "tnor piłka jes tgo Karol li" - 'należenie tej piłki do Karola', "ta Michał jes zon li krak łap" - 'posiadanie ręki przez Michała', "ta Wojtek jes ta li tę li myj" - 'mycie się przez Wojtka'
wsensie
tworzy coś pośredniego między mogą zależną i niezależną, np. "szensz tor tę wsensie " szesz bo to jor boi ' mów"~="szensz tor że bo toż tor boi mów"
do nazw - funkcje 1-argumentowe
zwan
nazwa, np. "zwan je pan Tadeusz" albo nawet "zwan je pan zwan " Tadeusz '"
ɣwan
jak "zwan", kiedy to nie imię własne, lecz umowne określenie czegoś bardziej konkretnego albo nawet znaczenie przenośne; od "woś" różni się chyba głównie tym, że jest tymczasowe (coś w stylu "meta# szesz nin jor tę " ɣwan klapa ' kasuj atem#"? może się przydać), por. "wyś"
twój
dein
cia
твой
thy
="jgo ty", np. "szesz je co twój " ten piesk '" - 'co to jest ten twój pies?', 'co masz na myśli, kiedy mówisz "ten piesk"?'
mój
mein
mia
мой
my
="jgo ja"
tryby w mowie zależnej - funkcje 1-argumentowe - proste
czyż
obs
whethers
pytanie, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "szesz hor że czyż tor poŭ ski Niemcy mów pyt" - 'ona pyta, czy mówisz po niemiecku'
nechaj, nchaj, zaj
tryb rozkazujący, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym zaj to" ~ 'powiedzmy, że tego chcę'
obyż
do użycia przed "prawdą"/"szesz", por. "oby"
uwagaż, wakż
o
ho
a
oh
wołacz, do użycia przed "prawdą"/"szesz", por. "wak"
oże
niezadowolenie z czegoś, 'gęś ma kopnąć', do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym ożto", por. "oż", "ożeż"
fakt
np. "szesz bo fakt wkoł ty jor torn widź" ~=? "szesz bo tor jes wkoł li jor torn widź"
czasy - funkcje 1-argumentowe
wongi, wong
="w ong"
wteraz, wter
="w ter"
wpotem, wpot
="w pot"
wkoł
="w koł tujter"
czasotryby w mowie zależnej - funkcje 1-argumentowe - skróty
czynż
~="czyż wong"
czyrż
~="czyż wter"
czypż
~="czyż wpot"
czykż
~="czyż wkoł"
ciż
~="czyż ten"
cinż
~="ciż wong"
cirż
~="ciż wter"
cipż
~="ciż wpot"
cikż
~="ciż wkoł"
nechajn, nechan, nchajn, nchan, zajn, zan
~="zaj wong"
nechajr, nechar, nchajr, nchar, zajr, zar
~="zaj wter"
nechajp, nechap, nchajp, nchap, zajp, zap
~="zaj wpot"
nechajk, nechak, nchajk, nchak, zajk, zak
~="zaj wkoł"
niechaj, nchaj, ɣaj
="zaj ten", tryb rozkazujący, do użycia przed "prawdą"/"szesz" itp., np. "dzym ɣaj ga piesk" ~ 'powiedzmy, że chcę tego szczekania'
niechajn, niechan, nchajn, nchan, ɣajn, ɣan
~="ɣaj wong"
niechajr, niechar, nchajr, nchar, ɣajr, ɣar
~="ɣaj wter"
niechajp, niechap, nchajp, nchap, ɣajp, ɣap
~="ɣaj wpot"
niechajk, niechak, nchajk, nchak, ɣajk, ɣak
~="ɣaj wkoł", uwaga na rzeczownik "hak" z [ɣ] zamiast [x] czy [ɦ]
nechajnt, nechant, nchajnt, nchant, zajn, zant
~="zaj tor" ("zaj wor")
nechajnt, nechant, nchajnt, nchant, zajnt, zant
~="zan tor" ("zan wor")
nechajrt, nechart, nchajrt, nchart, zajrt, zart
~="zar tor" ("zar wor")
nechajpt, nechapt, nchajpt, nchapt, zajpt, zapt
~="zap tor" ("zap wor")
nechajkt, nechakt, nchajkt, nchakt, zajkt, zakt
~="zak tor" ("zak wor")
niechajt, niechat, nchajt, nchat, ɣajt, ɣat
~="ɣaj tor" ("ɣaj wor")
niechajnt, niechant, nchajnt, nchant, ɣajnt, ɣant
~="ɣan tor" ("ɣan wor")
niechajrt, niechart, nchajrt, nchart, ɣajrt, ɣart
~="ɣar tor" ("ɣar wor")
niechajpt, niechapt, nchajpt, nchapt, ɣajpt, ɣapt
~="ɣap tor" ("ɣap wor")
niechajkt, niechakt, nchajkt, nchakt, ɣajkt, ɣakt
~="ɣajk tor" ("ɣajk wor")
czasowniki modalne itp. - funkcje 1-argumentowe
może
kann
pov
может
can
musi, muś
muss
dev
must
="nie może nie"
powinien, win
soll
should
trzeba, trza
нужно
="bardzo powinien"
wolno, wno
darf
may
="nie trzeba nie"="nie bardzo powinien nie"
byćmoże, byćmo, bmo
vielleicht
eble
можетбыть
maybe
chyba, chba
wohl
пожалуй
pośrednie między "bmo" a "raź"
najwyraźniej, raź
chyba trochę częstsze niż po polsku - obejmuje więcej z 'musi', np. "szesz raź otorj tnors sąsiad piesk" - 'to musi być pies sąsiada'
podobno, ponoć, pono, pno
powiedzmy, dzmy
~'można tak powiedzieć', por. "dzym"
fikcyjnie, fnie, fik
używane, żeby nie mówić nieprawdy, np. "szesz fik ta chom tmu piesk tę kotk daj"
skutecznie, snie
oznacza, że stało się to, co powinno, było polecone itp.; np. "siensz hor snie win gotuj" - 'Powinna była gotować i gotowała.', "siensz norm snie byż nor skacz rzecz" ? "siensz norm snie że win nor skacz rzecz" (Problem: "byż" (pasuje do "mów" z rodziną?), "że win" (czy to to samo?), "że ɣaj" (to chyba znaczy, że 'ja chcę'; naprawdę określone?), "że zaj" (j.w.; nieokreślone? chyba jeszcze gorzej), a moze coś nowego spacjalnie do tego celu? A może po prostu coś w stylu "siensz norn snie byż nor skacz każ", ale czy to nie inny odcień znaczeniowy?) - 'Mówiono mu, żeby skakał, i skakał.', "siensz ta Karol norm snie byż nor skacz rzecz" ? "siensz ta Karol norm snie że win nor skacz rzecz" - 'Karol mówił mu, żeby skakał, i skakał.', podobnie np. dla "trza", "mżeb", "chce", "próbuj", "proś". To chyba wymaga wyczucia. Naprawdę jest jednoznaczne?
bezskutecznie, bnie
przeciwieństwo "snie": oznacza, że nie stało się to, co powinno, było polecone itp.; np. "siensz hor bnie win gotuj" - 'Powinna była gotować, ale nie gotowała.', "siensz norm bnie byż nor skacz rzecz"(?) - 'Mówiono mu, żeby skakał, ale nie skakał.'; analogicznie jak "snie"
mętne przysłówki - funkcje 1-argumentowe
tuż
łączy się z wyrażeniami pochodzącymi od 1-argumentowych przyimków, np. "szesz w tuż przeden ɣwo piesk dom kwiat" - 'tuż za budą jest kwiat'
już
schon
jam
уже, уж
jeszcze
noch
ankoraux
ещё
a 'jeszcze raz'?
dopiero
naszczęście
niestety
też
auch
ankaux
тоже
also too
też słówko "kanalok"
żet
ma się do "też" jak "twan" do "nawt"
nawet, nawt
'nawet'; odnosi się do wyrażenia, w którym jest wstawione; np. "szesz ta nawt kotk ga piesk" - 'Nawet kot szczeka.'
tewan, twan
'nawet'; odnosi się do funkcji, po której stoi; w sumie bardziej uniwersalne; np. "szesz ta kotk twan ga piesk" - 'Nawet kot szczeka.', np. "szesz ta ę twan słoń duż" - 'Nawet słoniątko jest duże.'; por. "zet", "klyt" (a co z innymi funkcjami od "tuż" do "tylk"?, może ten bardziej uniwersalny odwrotny szyk powinien być domyślny)
tylko, tylk
nur
nur
только
only
oklyt, klyt
ma się do "tylk" jak "twan" do "nawt"
przynajmniej, najmniej, mniej ?
jeńmjanyrzp, jeńmjan, jeńm, jeń ?
ma się do "mniej" (o ile ma sens) jak "twan" do "nawt"
własny
eigen
propra
own
~="ów tylko to" ?
specjalne funkcje 1-argumentowe - spokrewnione z niefunkcjami
lili
z argumentem może zastępować "li", kiedy byłby konflikt oznaczeń, zob. "ilil"
bli
z argumentem typu "bę" lub "w !" oznacza, że konstrukcja z "jes" łączy się z przyimkami innymi niż "ta", np. "szesz ta piesk tę kotk jes i ta li tę bli bę gryź ta bli bę tę li drap" - 'Pies gryzie kota, a ten kot drapie tego psa.', czyli 'Pies ma się do kota tak, że pierwszy gryzie drugiego, a drugi drapie pierwszego.', por. "blili"
tonr
z argumentem oznacza coś innego niż "to" i "tamto", np. "siesz jor tę i to i tamto tonr 3 . bierz" - 'Biorę to, tamto i siamto.', ="tamr ... to"
onr
z argumentem oznacza coś innego niż "on" i "tamon", ="tamr ... on"
onra, anr
z argumentem oznacza coś innego niż "an" i "taman", ="tamr ... an"
nrak
z argumentem oznacza coś innego niż "tak" i "tamtak", ="tamr ... tak"
rniet
z argumentem oznacza coś innego niż "niet" i "tamniet", ="tamr ... niet"
cóżeż
z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "cóżeż 1 ."="cóż", skrót od "żeż ... co"
któżeż
z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "któżeż 1 ."="któż", skrót od "żeż ... kto"
tożeż
z liczebnikiem tworzy określenie do mowy zależnej, oznacza, że pierwotny mówiący wiedział, o czym mówi, ale kolejni mówiący - nie, "tożeż 1 ."="toż", skrót od "żeż ... to"
ǂ
ǂ
ǂ
ǂ
ǂ
ǂ
ǂ
z liczbą zatrzymuje tyle funkcji, czyli "w ǂ 1 ." to z paroma wyjątkami to samo, co "w !", a "ta ta ǂ 2 ." to niefunkcja, bo "ta ǂ 2 ." wciąż zatrzymuje funkcje; "ǂ szesz !" tworzy niefunkcję z całego zdania (ale to tworzy nieprawidłowe zdanie), a inne argumenty mogą dać inne rezultaty (ale jakie?)
zaimkotwórstwo - funkcje 1-argumentowe
tam
inny (tylko przypomina, że może być inny, lekko sugerując, że ten sam, co inne tam), ="tamr 2 ."; tworzy słowa jak "tam ten"="tamten" i "tam on"="tamon"; odróżnia przy "si", czyli "szesz ta czło tmu tam czło że śnor czło tnorn Karol zna" oznacza 'Człowiek A mówi człowiekowi B, że człowiek A zna Karola.', a żeby powiedzieć, że to człowiek B zna Karola powinno być "si tam czło" zamiast "si czło"; 'tam'~"gdzie to"
siam
="tamr 3 ."
owam, wam
="tamr 4 ."
onam, nam
="tamr 4 ."
tamsz
inny niż wszyscy dotąd wspomniani (tylko sugeruje)
pam
="pamr 1 ."~="je pżad si A A", czyli na pewno 'inny', np. "szesz ta czło tmu pam czło tę piłka daj" - 'Człowiek daje innemu człowiekowi piłkę.'
pamsz
inny niż wszyscy inni dotąd wspomniani
mat amt
tworzy słowa jak "amt ten"="tentam" i "amt on"="ontam" (?)
wzajem wzaj
"wzaj się" i np. "wzaj si piesk" oznacza 'siebie nawzajem', por. "wzajem", "wzappa"
kwantyfikatory itp. - funkcje 1-argumentowe
ten
dies
tio
этот
the
zaimek wskazujący, coś w rodzaju rodzajnika określonego, słuchacz powinien się domyślić z kontekstu. Może oznaczać ten albo taki. (Taki to też "taen to" albo może nawet "taen ny to", jeśli jest potrzebna większa precyzja.) Zwykle najbardziej poręczne jest umieszczenie jednego "ten" gdzieś wysoko, nawet przy całym zdaniu (zobacz przykłady na tej stronie). "szesz wkoł drzwi szesz tnor klamka ny traw" - 'Tu są drzwi. Klamka (nie: Ta klamka) jest zielona'. (Kwadracik pisał chyba kiedyś, że to różnica między prawdziwym rodzajnikiem, a zaimkiem wskazującym.), ~="tenr 1 ."
tuten tentu
~="ten w tu", 'ten tu' (?)
tentam
~="ten w tam", 'ten tam' (?)
tamten
тот
inny niż "ten", ="tenr 2 ."="tam ten"
siamten
="tenr 3 ."="siam ten"
owamten, wamten
="tenr 4 ."="wam ten"
onamten, namten
="tenr 5 ."="nam ten"
si
="sinr 1.", ściśle wspomniany ostatnio
sienr
="sinr ... coś", ściśle n-ta od końca pełna konstrukcja (ale w sumie kiedy to się opłaca, a liczenie nie jest zbyt trudne?)
cien
wspomniany ostatnio, coś między "ten" a "si" czy "jgo ..."
taki, tki
'taki', trochę ściślejsze niż "ten", raczej ogólniejsze niż "kia to", por. "jki"
otaki, tok
'taki sam, jak wskazany' (?)
ojtaki, tojk
'taki, jak wskazany, w okolicy, czy coś', por. "jont" (?)
siaki, śki
'taki, jak ostatni wspomniany' (?)
ciaki, ćki
'taki, jak wspomniany', por. "cien" (?)
jakiś, kiś
какой-то
'nie wiadomo, jaki' (nie w sensie "tki" itp.)
kolwiek, lwiek, kwiek
irgend
ajn
нибудь
'jakikolwiek, nie ważne, jaki' (nie w sensie "tki" itp.)
wiem
кое
'mówiący wie, jaki' (?)
wiesz
'słuchający wie, jaki' - ale z drugiej strony chyba przy każdym użyciu "ten" powinien wiedzieć (?)
tywiesz, twiesz
'słuchający wie, jaki, a mówiący nie wie' (?)
niniejszy
np. "prawdą zon dieviel dokładnie osiem słowo niniejszy zdanie" (w tym przykładzie "osiem" to niefunkcja - przestarzałe prowizoryczne podejście), "w niniejszy arnia oi żre" - 'w tej stołówce (w której jestem)', "dziś"="niniejszy doba", "ja"="niniejszy coś", "prawdą niniejszy der ja dziękuje" - niniejszym dziękuję
niniejszym
hiermit
herby
?
niny, nin
np. "szesz zon siem dośk słowo nin zdanie", "szesz nin jor dziękuj" - 'niniejszym dziękuję' ~= "dziękuję"
tuny, tun
np. "w tun rnia oj żre" - 'w tej stołówce (w której jestem)', "dziś"="tun doba"
następujący, nacy, ncy, nac, nast, poniższy, ższy
(?)
powyższy, wyższy, ższy, szy
(?)
zeszły
vorig
np. zeszły rok, ="przedzeszły 1 .", "wczoraj"="zeszły doba"
przyszły, pszły
np. przyszły rok, ="poprzyszły 1 .", "jutro"="przyszły doba"
oten, ont
wskazany
ojten, jont
jakoś wskazany, obecny, coś między "ont" a "ten"
każdy, każd
jeder
every
kwantyfikator ogólny
kaźd
="każd ten", np. "kaźd ludź" odpowiada polskiemu 'wszyscy', kiedy nie chodzi dosłownie o wszystkich
żaden, żad
kein
никакой
kno
nie istnieje, por. "ne", "nie", "bez" (które stawiać przed zdaniami jako matematyczne 'nie'?)
plusżaden, pżad
plusein, pein
плюсникакой, пникакой
plusno, pno
pozytywne 'żaden', zaprzeczony kwantyfikator szczególny na końcu kwantyfikatorów szczególnych, np. "szesz tor tę pżad śnieg żre" - 'jesz, ale nie jesz śniegu' (~istnieje takie ż - "żre", że "tor ż" i nie istnieje takie ś - "śnieg", że "tę ś ż"), (?) "szesz tor tę je pżad śnieg coś żre" - 'jesz coś, co nie jest śniegiem' (~istnieje takie ż - "żre" i c - "coś", że "tor ż", "tę c ż" i nie istnieje takie ś - "śnieg", że "je ś c")
pewien
gewiss
certain
kwantyfikator szczególny przed ogólnymi, (?) dodatkowo "szesz ta 2 pewien kotk tę 3 myszk goń" - 'istnieją dwa koty takie, że każdy z nich goni trzy myszy' czyli 'dwa koty gonią po trzy myszy' (a może po prostu "szesz ta każd okz 2 kotk tę 3 myszk goń")
zwykle, kle
typisch, pisch
typical, pical
zwykle, przeciętny, użycie w praktyce ważne ale niedodefiniowane
cały, cał
ganz
whole
'cały', coś jak "każd" dla jednostki, ale kiedy można tego użyć?, por. "dzdrow"
caławy, caław, cław
ma się do "cał" jak "kle" do "każd", np. "szesz ta cław tygrys i ny pomarańcz ny węg", "szesz ta cław ɣwon śnieg miś ny śnieg"
jaki, jak jki, ki
~'jaki', ogólniejsze niż "kia co", odpowiada "tki"
jakiż, jkiż, kiż
zastępuje "ki" w mowie zależnej, por. "kżeż"
przyimki, miejsce (w czasoprzestrzeni) - funkcje 1-argumentowe
na
auf
sur
на
on
naen nan
aufen
suren
наэн
'pod (~na którym)', np. "w naen kura grzęda" - 'grzęda pod kurą', "szesz w naen farba co" - 'co jest pod farbą'
nak
'na (końcu)', np. "w nak smycz piesk" - 'pies na smyczy', "w nak patyk lody" - 'lody na patyku'
naken
'na (końcu) którego', np. "w naken piesk smycz" - 'smycz, na której jest pies'
między
zwischen
inter
imbe
koło, koł
neben
apud
koło + D, przy + Msc
u
bei
np. "szesz w u ty ja" - 'jestem u ciebie' (?) (a może "szesz w tma ta ty dom ja")
przy ? nrzy
przy + Msc (dotykając) (?)
pod naden
unter überen
sub superen
'pod' (przeciwieństwo 'nad')
nad
über
super
над
over
za przeden
malantaux antauxen
overen
'za' (przestrzeń)
przed
antaux
'przed' + N (przestrzeń)
przede poen, pon
nachen
antauxs
epe
посльеэн
afteren
'przed' + N (czas)
po przedeen
nach
malantauxs antauxsen
послье
after
'po' + Msc (czas)
wew
'w' + Msc, wewnątrz pojemnika (chyba jeśli to nie pojemnik, to "w"/"do"/"od", a jeśli pojemnik, to może być "w wew"/"od wew"/"do wew")
wewen
obejmuje, ~'na', np. "w wewen pieniądz kieszeń" - 'kieszeń, w której są pieniądze', "niecht oj ta work do wewen węg idź" - 'Weź węgiel w worek. (Przesuń worek tak, żeby obejmował węgiel.)' (jeśli to nie pojemnik to np. "do wen ... !" zamiast "do wewen"?)
poza
außer
'poza' + N
blisko, blisk
nah
np. "szesz w blisk Kraków chom" - 'Blisko Krakowa jest chomik.'
daleko, dlko, dko
weg
np. "szesz w dko Kraków chom" - 'Daleko od Krakowa jest chomik.', "czy od dko tu tor jedź" - 'Czy jedziesz z daleka?'
kiedy, gdy
wenn
kiam
когда
when
'wtedy, kiedy jest/był/będzie' (pytanie to "w gdy co")
gdzie
wo
kie
где
where
'tam, gdzie jest/był/będzie' (pytanie to "w gdzie co")
trag, ubr
trag
~'na' (ubranie), np. "szesz ta w ubr ja piżama ny nieb"
tragen, ubren
tragen
~'w' (ubranie), np. "szesz ta w ubren kia ny krew bluza ę czło bez duż"
za
'za' + B (czas, ileś np. minut od teraz)
temu zaen
... 'temu' (czas)
liczebniki itp. - funkcje 1-argumentowe
okaz, okz
np. "je kto okz 2 ka brat" - 'która z dwu sióstr', może też jako trochę inne znaczenie "okz my"="nas", "okz mwy"="nwas", "okz wy"="was"
raz
="tle 1 ." ? "tle dokładnie 1 .", bez tego może równie dobrze chodzić o liczbę pojedynczą jak i mnogą (?) (ale czy domyślnie nie mówimy, że istnieje jeden, chociaż "ten" może utworzyć grupę), przy okazji może dzielić liczby, np. "1 1 raz 2 5 0 kotk" - 'jedenaście dwieście pięćdziesiątek kotów'
mno
liczba mnoga, ="tle kilk"
wiele, wle ? wielu, wlu
="tle dżo", por. "blu"
bezwiele, bwle, ble ? bezwielu, bwlu, blu
="tle bez dżo"="tle bżo"
dwaj
="tle 2 ."
trzej
="tle 3 ."
czterej
="tle 4 ."
pięciu
="tle 5 ."
sześciu
="tle 6 ."
siedmiu
="tle 7 ."
ośmiu
="tle 8 ."
dziewięciu
="tle 9 ."
dziesięciu
="tle 1 0 ."
jedenastu
="tle 1 1 ."
dwunastu
="tle 1 2 ."
trzynastu
="tle 1 3 ."
czternastu
="tle 1 4 ."
piętnastu
="tle 1 5 ."
szesnastu
="tle 1 6 ."
siedemnastu
="tle 1 7 ."
osiemnastu
="tle 1 8 ."
dziewiętnastu
="tle 1 9 ."
dwudziestu
="tle 2 0 .", itp.
dokładnie
'nie więcej' przed "tle", np. "szesz zon ja tle dokładnie 2 . krak krocz" - 'Mam dokładnie dwie nogi.'
conajmniej
(?) przed "tle"
dośk
'nie więcej' przed liczbą, np. "szesz zon ja tle 2 . dośk krak krocz"="szesz zon ja 2 dośk krak krocz" - 'Mam dokładnie dwie nogi.'. Wychodzi "szesz 6 dośk 2 okz 4 coś", czyli 'jest sześć par w grupie czterech przedmiotów'
nyr
sprawia, że liczby tworzą liczebniki porządkowe, np. "2 3 nyr piesk"="num 2 3 . piesk" - '23. pies', ? "2 raz 3 4 nyr piesk"="2 raz num 3 4 . piesk"="2 num 3 4 . piesk" - 'dwa 34. psy'
ryn
sprawia, że liczby tworzą liczebniki porządkowe od końca, np. "2 3 ryn piesk"="rem 2 3 . piesk" - '23. od końca piesk', ? "2 raz 3 4 ryn piesk"="2 raz rem 3 4 . piesk"="2 rem 3 4 . piesk" - 'dwa 34. od końca psy'
przypadki, przyimki, przyimkopodobne spójniki itp. - funkcje 2-argumentowe
der, ta
der
o
ni
та
I
ga
mianownik (podmiot), dopełniacz w odniesieniu do sytuacji, które nie oznaczają posiadania, a przypominają 'dla', np. "ta ja ka mam" - moja matka, dla mnie jest matką ("tma" mogłoby być alternatywą, ale w sumie nie jest potrzebne)
den, tę
den
on
nye
ту
him
o
biernik
dem, temu, tmu
dem
als
n
тому
celownik (bardziej aktywne z dwóch dopełnień)
des, tego, tgo
des
des
va
того
of
dopełniacz (posesyw), ~="kę ta ... posiada ..." (o ile "posiada" będzie)
pogo, pgo
(z pod i tego) dopełniacz jako czyiś pracownicy, podwładni, poddani (?), "pgo ty ludź"~="acz dla ty pracuj" (a może nie zawsze), "pgo ty acz fałszuj"~="acz dla ty fałszuj"
de
aŭtor
derm, tema, tma
derm
del
тома
dopełniacz w odniesieniu do sytuacji, które nie oznaczają posiadania, a przypominają dla, np. "tma ja ka mam" - moja matka, dla mnie jest matką patrz "ta"
mit, tą
mit
per
nen
той, тем
with
narzędnik, oznacza narzędzie itp., np. "szesz tą dło kop kop"; a czy obejmuje "jtą", "pszo" i "pszon"
miti, itą, jtą
miti
peri
итой, итем
withi
narzędnik, oznacza środek, coś co się zużywa, np. "szesz jtą jdło myj myj", "szesz jtą powietrze oddycha" (a może "szesz tę powietrze oddycha")
pieszo, pszo
wath
z "idź" itp., oznacza to, (na) czym się jedzie czy płynie (jak samochód albo koń)
pszon
z "idź" itp., oznacza to, (na) czym się jedzie czy płynie (jak koła albo nogi), np. "szesz pszon noga krocz"="szesz pszon krak krocz krocz" - 'chodzi na nogach', "szesz pszon ręka krocz"="szesz pszon krak łap krocz" - 'chodzi na rękach' (nie mylić z "pszoen": "szesz ta pszoen tor krocz koń corj kolor" - 'Jakiego koloru jest koń, na którym jedziesz?'; od "pszon" jest oczywiście "pszonen")
pszow
z "idź" itp., oznacza miejsce w pojeździe zajmowane przez przemieszczającego się (jak fotel w samochodzie czy plecak, w którym są niesione książki), np. "szesz ta Jaś pszo pociąg pszon skr kółk pszow pod fotel od Toruń do Poznań wzdłuż tor jedź"-'Jaś jedzie pociągiem na kołach pod fotelem z Torunia do Poznania po torach.', "ta A pszow B idź"~="ta i A wen się B idź"
kier
z "idź" itp., oznacza kierującego
z
zusammenmit, zmit
с
togetherwith, twith
'(razem) z + N', "z żad", "z nie" albo "z pżad" to 'bez'
poŭ
ausch
пои
insh
="ŭoŭ w !", 'po (język), w (itp.)', np. "poŭ pollok" - 'w polloku', "poŭ ski Polska" - 'po polsku', też alfabet, np. "poŭ cyrylica" - 'cyrylicą', "szersz jor poŭ Linux pracuj" - 'pracuję pod Linuksem', "siesz fikt ta koń poŭ takt oj ta ogon nieś" - Fikcyjnie koń macha ogonem.'
poŭd
="ŭoŭ od !", 'z (jakiegoś język itp.)', np. tłumaczyć, por. "gidź"
dŭop
="ŭoŭ do !", 'na (jakiś język itp.)', np. tłumaczyć, por. "gidź"
przoŭ przeŭ
="ŭoŭ przez !" to funkcja dwuargumentowa, jak w "czy przeŭ UTF-32 coś" - 'Czy robi się coś przez UTF-32?' (raczej podobno tak, np. konwertuje), por. "gidź", nie mylić z "pszoł"
w
in
en
mi
в
in
'w + Msc', też typu 'w środę'
od
de
llo
'z + D, skądś' (z czasownikiem), np. "od Kraków jedź" - 'jedzie z Krakowa'
do
al
nna
'w + B, dokądś, do wnętrza' (z czasownikiem), np. "do Kraków jedź" - 'jedzie do Krakowa'
cod
'z + D, (pochodzący) skądś' (z rzeczownikiem), np. "cod Kraków acz gotuj" - 'kucharz z Krakowa'
cdo
'w + B, (przeznaczony) dokądś, do wnętrza' (z rzeczownikiem), np. "cdo Kraków list" - 'list do Krakowa'
uk
'od czegoś', np. "szesz jor uk stół odwrócony" - 'jestem odwrócony od stołu', "uk Kraków jedź" - 'jedzie od strony Krakowa'
ku
'w kierunku czegoś', np. "szesz jor ku stół odwrócony" - 'jestem odwrócony w stronę stołu', "ku Kraków jedź" - 'jedzie na Kraków'
aŭs, iz, ęz z
el
'z + D (materiał)' (z czasownikiem), np. "tę kula iz glina rób" - 'robi kulę z gliny'
wę
je
'w (warkocz zaplatać), na (coś przerabiać)' (z czasownikiem), np. "tę ogórk wę plastr krój" - 'kroi ogórek na plasterki', por. esp. 'je'
caŭs, ciz, cęz
'z + D (materiał)' (z rzeczownikiem), np. "ciz glina kula" - 'kula z gliny'
cwę
'(przeznaczone) na coś' (z rzeczownikiem), np. "cwę kiełbas mięs" - 'mięso na kiełbasę'
przez
durch
tra
ter
через
through
'przez + B (droga)', "przez na schody idzie" - 'idzie po schodach'
wzdłuż
wpoprzek
ażdo, żdo
np. "szensz ta Michał żdo gdy ta er kur ną ga er kur tańcz" - 'Michał tańczył aż kogut zapiał.', por. "aż"
ażod, żod
np. "szersz ta Wiesiek żod gdy świt siedź" - 'Wiesiek siedzi od świtu.', "szensz ta Karolina żod gdy siorm że sior zbyt bez duż płacz" - 'Karolina płakała odkąd powiedziano jej, że jest za mała.'
przeciw
gegen
kontraux
pa
против
against
'przeciw + C, z + N', niem. 'gegen', np. "przeciw mucha środek", "przeciw Niemcy walczy" (a może "tę Niemcy walczy")
zamian
imaustausch, imaus
вобмен
inexchange, inex
np. odpowiadać na, sprzedawać za
dla, gwoli
für
por
ann
для
for
celownik typu 'sobie a muzom', 'dla + D', też przedmioty, ale por. "naw", "jca" itp.
wla
(?) 'dla' (względnie dla) jak w 'łatwy/trudny dla kogoś'
o
um
pri
о
about
'o + B, o + Msc'
zo
kun
'z + N, o + Msc, którego częścią jest', też czasowniki, często używana odwrotność "zon", np. "zon ja ręka" - 'moja ręka', "zon metro pociąg" - 'pociąg metra', niem. 'dazu gehört'
że
dass
ke
чтоо
thatt
~'który znaczy, że'
żen
~="że wong"="że wong"
żer
~="że wter"="że wter"
żen
~="że wpot"="że wpot"
żek
~="że wkoł"="że wkoł"
byże, byż
'żeby', niem. 'dass' (np. 'chcę, żeby', 'proszę, żeby', 'rozkaz, żeby'), kiedy nie wiadomo, czy ma być "tę" czy "że", zlikwidować jak "tma"?
zza
из-за?
sztywne 'bo', np. "szesz jor zza boi drży" - 'drżę za strachu', "szesz jor zza ty dumny" - 'jestem z ciebie dumny' (a może "szesz jor torn dumny"), "szesz jor zza i chlebk wod żyj" - 'żyję o chlebie i wodzie' (?), jak potraktować "potyka" (zob.)
izza, jza ?
odpowiednik "zza" jako sztywny przypadek, np. "jza potyk"-'potykać się o' (?)
py
rosyjskie 'по' jako '(egzamin) z' i '(mistrzostwa) w' (?)
je
is
es
na
е
desu
'[który] jest (kiedykolwiek?)', ?="jer hacz em"
jer
'[który] jest (w chwili, o której mowa)', ?~="je hacz w gdy to em", "szesz jor tę kia wter em motyl hacz em gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li hacz em gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź"="szesz jor tę kia wter em motyl je gąsienica poczwarka widź" - 'Widziałem coś, co było gąsienicą, a teraz jest motylem, kiedy było poczwarką' czyli 'Widziałem poczwarkę, która była gąsienicą, a teraz jest motylem.' ?
mi
mir
dotyczy warunków odczuwanych przez kogoś, "szesz mi ja ciep" - 'jest mi ciepło', "szesz mi ty ciep" - 'jest ci ciepło', por. "jo", "wrażeń"
nan naw
'na' w znaczeniu w stylu "wen win", np. "naw żniwa gdy coś"="wen win żniwa gdy coś" - 'czas na żniwa', por. "jca", "rnia"
kjak
'jak' jako 'jeśli' lub 'kiedy' (lub oba naraz)
według, weg, wg
laux
'według (kogoś)', por "zniez"
zgodniez, zgniez, zniez
'według (np. chęci, jakiegoś kryterium), zgodnie z', por. 'weg'
dieviel, tyle, tle
dieviel
da
столько
liczebnik, odwrotnie niż esp. 'da', też "tle 2 . gotuj"="2 gotuj" - 'gotować dwa razy'
nieviel, nyle, nle
np. "nle tle 2 . rok (ość?) stary bez młody" - 'ma dwa lata', "nle tle 3 . metr (ość?) długi" - 'długi na trzy metry', "szesz ta Mateusz nle tle 5 . cent metr niż Marek wysoki" - 'Mateusz jest o pięć centymetrów wyższy niż Marek', por. "nlet", "nlel"
ać
ать
"czy ta on ać tę li żre idź" - 'Czy on idzie zostać zjedzonym?' (?), domyślne "ta li", np. "ać żre idź" - 'idzie jeść', też sztywne 'żeby', np. "ać pokój walczy" - 'walczy o pokój'
jać ?
odpowiednik "ać" jako przypadek, np. ? (?), a co z 'iść po chleb' i 'iść na jagody'?
ąc
imiesłów, kiedy np. "je", "w gdy" ani "zo" nie pasuje; raczej angielskie 'by singing' niż 'singing'; a może przy podmiocie, z grubsza jako "ko hacz"
niż
ol
than
yori
porównanie (stopień wyższy), uzupełnione przez "tol" skrót od "niź ta ... li", np. "niż piesk wesoł" - 'weselszy niż pies'
ninż
skrót od "niź tę ... li"
niumż
skrót od "niź tmu ... li"
taw, jacz
porównanie, skrót od "jak ta ... li", np. "jacz piesk wesoł" - 'wesoły jak pies', "jacz słońce światło" - 'światło słoneczne (takie jak słońca)'
jancz
skrót od "jak tę ... li"
jomcz
skrót od "jak tmu ... li"
ziacz
ściślejsze porównanie, skrót od "ziak ta ... li"
ziancz
skrót od "ziak tę ... li"
ziomcz
skrót od "ziak tmu ... li"
jaczo, czo
skrót od "jako ta ... li", np. "szesz jor jaczo gmoń w rnia tę młot produkuj tą młot je em owc młot pracuj" - 'Jako (to „jako” to tłumaczenie "jaczo") gamoń pracuję młotkiem w fabryce młotków (miejscu produkcji młotków) jako młotkowy (moja praca to bycie młotkowym).' (?)
janczo, nczo
skrót od "jako tę ... li", np. "siesz bo ta wod ny wod tę wod janczo hacz ny wod dotyk" - 'Wodę czuje się dotykiem jako coś mokrego (dla podkreślenia biernika: jako mokrą substancję), bo woda jest mokra.'
jomczo, mczo
skrót od "jako tmu ... li"
im
je
np. "szesz im ta domk duż śnor domk drogi" - 'Im dom jest większy, tym droższy.'
ów
ов
skrót od "kia owy", mętny dopełniacz
przy liczebnikach - funkcje 2-argumentowe
numer, num
numer
numer
номер
number
liczebnik porządkowy
remun, mun, rem
remun
remun
ремон
rebmun
liczebnik porządkowy od końca, np. "remun 1 ." (="ostatni"?) - 'ostatni', "remun 2 ." - 'drugi od końca'
mętne słowotwórstwo - funkcje 2-argumentowe
ywo, ɣwo
s ? es
es ?
wyrazy złożone niezachowujące znaczenia drugiego członu, np. "ɣwo wod lilia" ("ɣwo wod gby lilia"?) - 'lilia wodna', "ɣwo ręka but" ("ɣwo łap but" skoro "ręka"="krak łap") ("ɣwo ręka gby but"?) - 'rękawiczka' (a może jednak "ica ręk"), "ɣwo żab płyń" - 'pływanie żabką'
ywy, ɣwy
ess ?
ess ?
wyrazy złożone zachowujące znaczenie drugiego członu, np. "ɣwy żab płyń" - 'pływanie żabką'
ywon, ɣwon
="ɣwo ny"
ywyn, ɣwyn
="ɣwy ny"
ywob, ɣwob
="ɣwo bez"
ywyb, ɣwyb
="ɣwy bez"
półnapół
"półnapół A B" - 'pół-A, pół-B' (Ale czy proporcje są dokładnie równe, czy na oko? Czasem się tak mówi, ale na ile to logiczne?); praktyczne: "szesz dzmy i je każd muł półnapół koń osioł je ta każd muł ka mam koń" - 'Powiedzmy, że każdy muł to pół-koń i pół-osioł, a matka każdego muła jest koniem.', ale przy tym podejściu jak krótko rozróżniać muły i osłomuły oraz lygrysy i tyglwy; co z centaŭrami; por. "opół", "częśćnaczęść", "oczęść"
specjalne funkcje 2-argumentowe - spokrewnione z jednoargumentowymi
najz
ste
stopień najwyższy dla danego zbioru, np. "najz duży małpa" - 'największa małpa', "najz kappa bę ba jor lubk piłk" - 'moja ulubiona piłka'; por. "naj", "najnr"
jakna, jkna,, kna
stosunkowo, np. "kna duż myszk" - 'duża (jak na mysz) mysz', (?) "szesz ta kle kna woś dob pirat bez dob" - 'typowy dobry pirat jest zły'
jejakna, jekna, jkna, ikna, śkna, śka, śna
= "je kna ... to", np. "jkna now" - 'nowy (jako który jest nowym wiadomo czym)' ("jkna now " szesz '" - 'nowe "szesz" (w przeciwieństwie do starego " prawdą ')'), "jkna bez duż Trąbusia" - 'mała (słonica) Trąbusia (ale, bezwzględnie patrząc, pewnie i tak wielka)')
niź
stopień wyższy, uzupełnione przez "li", np. "szesz torn niź tę Karol li jor lubk" - 'lubię cię bardziej niż Karola', zob. "niż", "ninż", "niumż"
jak
wie
kiel
как
like
porównanie uzupełnione przez "li", np. "jak ta chom li piszcz" - 'piszczenie jak chomik' (="jacz chom piszcz"), zob. "jancz", "jomcz"
ziak
ściślejsze porównanie uzupełnione przez "li", ale jak właściwie działa, zob. "ziacz", "ziancz", "ziomcz"
uzupełnione przez "li", zob. "jaczo"="czo", "janczo"="nczo", "jomczo"="mczo"
hnacz
np. "hnacz bem" to "kmu ... coś", zob. "heń" i "hacz"
lnacz
~="je ludź hnacz", np. "lnacz bem" to "kmu ... ludź", zob. "leń" i "lacz"
nacz
do czegoś służy; por. "acz", "enie"; np. "nacz w na ! siedzi" - 'miejsce do siedzenia', (?) "nacz tma ta syn"="mam", "nacz tma ta je A syn"="tma ta A mam"
nący, ɣnąc, nąc
do czegoś służy (czasownik), "szesz ta herbat ɣnąc bę pij" - 'herbata służu do picia (jej)' ~="szesz je herbat eń pij" - 'herbata jest piciem (napojem)'
poza pona
np. "szensz w pona 2 godzina mecz ta on do tma ta się dom wróć" - 'dwie godziny po meczu wrócił do domu', "pona A B"="nlel A po ! B"
ponaen, ponan
np. "szensz w ponan 2 godzina mecz ta on do ten stadion idź" - 'dwie godziny przed meczem przyjechał na stadion', "ponan A B"="nlel A pon ! B"
poprzyszły
np. "poprzyszły 2. doba"="pojutrze"
przedzeszły
np. "przedzeszły 2. doba"="przedwczoraj"
takiże, tże
uzupełnione przez "li", np. "tże jor oj ta li krocz tornistr" - 'tornister, który noszę', "kia" itp. ~="tże ta li" itp.
jego, jgo
sein
lia
его
his
to, co ktoś nazywa jakoś, np. "jgo Marysia " taen ny nieb wyś kafelek '" - 'to, co Marysia nazywa "taen ny nieb wyś kafelek" (niebieskie kafelkowe coś)', "jgo on" odpowiada polskiemu "jego" w tym znaczeniu, zob. "twój"
sinr
pierwszy argument to liczba, drugi to rzeczownik, oznacza ściśle n-te od końca użycie rzeczownika, np. "szensz ta er czło tę kia ga piesk er czło widź szensz bo to ta sienr 2 . czło o mno kotk ną myśl" - 'Mężczyzna zobaczył mężczyznę, który szczekał. Dlatego pierwszy mężczyzna pomyślał o kotach.'; por. "si", "sienr", "się"
ilil
definiuje użycie "lili" zamiast "li", np. "tże ilil 1 . ta kę ta Marek niź ta Karol tę siors kotk li lubk piesk oj ta lili 1 . krocz piłk" - 'piłka niesiona przez psa, którego Marek lubi bardziej niż Karol swojego kota'
blili
np. "blili bę 1 ." ma się do "bli bę" jak "lili 1 ." do "li", np. "jes ilil 1 . ta kia jacz jak w lili 1 . li ryb coś ny wod piesk tę blili bę 1 . goń" - 'pies mokry jak ryba, która jest jak w (argumencie przy "ta"), goni (argument przy "tę")'
żeż
z liczebnikiem tworzy pytania itp. do mowy zależnej, "żeż 1 . co"="cóż", "żeż 1 . to"="toż", "szesz ta kto że ta któż że ta żeż 2 . kto tę cóż gotuj pyta pyta" - ~'kto się pyta ˛ kto się pyta ˛ kto gotuje , i o gotowanie czego się pyta' [1], wyspecjalizowana forma "eże"
czyżeż
z liczebnikiem tworzy pytania do mowy zależnej, "czyżeż 1 ."="czyż", skrót od "kżeż ... czy !"
tenr
z argumentem oznacza coś innego niż "ten" i "tamten", np. "siesz jor tę i ten piłk i tamten piłk tenr 3 . piłk bierz" - 'Biorę tę, tamtą i siamtą piłkę.', "tenr 1 ."="ten", "tenr 2 ."="tamten", "tenr 3 ."="siamten", "tenr 4 ."="wamten", "tenr 5 ."="namten", ="tamr ... ten"
tamr
jeszcze inny (tylko sugeruje), "tamr ... on"="tonr", "onr ... ten"="tenr" itp., "tamr 1 ." nic nie znaczy, "tamr 2 ."="tam", "tamr 3 ."="siam", "tamr 4 ."="wam", "tamr 5 ."="wam"
pamr
inny niż "tamr" z odpowiednim numerem, ~="je pżad si tamr A B B"
przypadki z określonością - funkcje 2-argumentowe
tnor
="ta ten"
tnorn
="tę ten"
tnorm
="tmu ten"
tnors
="tgo ten"
tnonz
="zon ten"
tnorw
="ów ten"
tnorj
="je ten"
śnor
="ta si"
śnorn
="tę si"
śnorm
="tmu si"
śnors
="tgo si"
śnonz
="zon si"
śnorw
="ów si"
śnorj
="je si"
otnor, ontor
="ta ont"
otnorn, ontorn
="tę ont"
otnorm, ontorm
="tmu ont"
otnors, ontors
="tgo ont"
otnonz, ontonz
="zon ont"
otnorw, ontorw
="ów ont"
otnorj, ontorj
="je ont"
ojtnor, jontor
="ta jont"
ojtnorn, jontorn
="tę jont"
ojtnorm, jontorm
="tmu jont"
ojtnors, jontors
="tgo jont"
ojtnonz, jontonz
="zon jont"
ojtnorw, jontorw
="ów jont"
ojtnorj, jontorj
="je jont"
żador, żdor
="ta żad"
żadorn, żdorn
="tę żad"
żadorm, żdorm
="tmu żad"
żadors, żdors
="tgo żad"
żadonz, żdonz
="zon żad"
żadorw, żdorw
="ów żad"
żadorj, żdorj
="je żad"
spójniki (matematyczne), funkcje 2-argumentowe
i
und
kaj
ar
и
and
por. "or", "kanalok"
lub
oder
aux
или
or
por. "ol"
albo, alb
oders
auxs
либо
exor, xor
por. "olb"
bądź
jedno, drugie, albo żadne, nie oba naraz, por. "ądź"
ani, ni
weder
nek
ни
nor
por. "oń"
jeżeli, jeśli, śli
if
por. "oś"
wtedyitylkowtedy, witw, witow, wit
if
'wtedy i tylko wtedy', por. "ow"
spójniki (łączą tylko wyrażenia, nie wartości logiczne), funkcje 2-argumentowe
ili
'czy', np. "szesz tę ili kotk piesk ten tor widź" - 'Widzisz psa czy kota?', ale kiedy to nie pytanie, używamy "kiś lub", np. "szesz tgo on kiś lub piesk kotk" - 'Ma psa czy kota.'; por. "oli", "iliż"
iliż
="iliże 1 ."="eż ili !", 'czy' w mowie zależnej, np. "szesz ta Marek że tę iliż kotk piesk ten tor widź" - 'Marek pyta, czy widzisz psa, czy kota?', por. "ili", "oliż"
względnie, wzgl.
beziehungsweise, bzw.
respektive, resp.
соответственно, соотв.
respectively, resp.
'względnie' jako spójnik, np. "siesz ta względnie piesk kotk tę względnie kość myszk żre" - 'Psy (względnie koty) jedzą kości (względnie myszy).' (tak? a może się pojawiać raz w zdaniu? "owzględnie" do "uf"? jakieś "względnież" w stylu "lili" się przyda? "owzględnież"?)
gdyby, gdyb
würde
us
еслибы, еслиб, кабы, каб
would
gdyby, tryb przypuszczający (chyba nie oznacza, że to fałszywe, ale co oznacza? Ogólnie trzeba pomyśleć - "śli" oznacza matematyczną przyczynowość, "bo"/"więc", że oba są prawdziwe, ale związek jest, "ale"/"mimo" sugeruje, że związek jest, ale najwyraźniej słaby, bo nie zadziałał (czy przyda się jakieś "ifaktycznie", które oznacza, że związek jest słaby, ale tym razem działa?), "nyb" ("nawetgdyby") sugeruje, że związek jest, ale za słaby - czy nie trzeba tego ujednolicić?......); "gdyb to" odpowiada trybowi przypuszczającego bez jawnego warunku, np. "siesz gdyb to jor zacz bez żyj" - 'Umarłbym.'; por. "ogdyb"
żeby, żeb
damit
чтобы, чтоб
"szesz żeb co to" - 'Po co?', por. "ożeb"
musiżeby, mżeby, mżeb
np. "szsz mżeb tor żyj tor oddych" - 'musisz oddychać, żeby żyć', por. "omż"
bo
weil
cxar
an
потомучто, помшт
because, 'cause
"szesz bo co to" - 'dlaczego?', "szesz bo to co" - ~'i co z tego?', por. "obo"
dzięki
благодаря
'dzięki (komuś, czemuś)', ~="naszczęście bo"
zwiny, zwin przez
'przez (kogoś, coś), z (czyjejś) winy', ~="niestety bo"
mimo
obwohl
malgraux
несмотряна
though
bojaknie, bon
tryb rozkazujący z uzasadnieniem, np. "siesz bo jor wter zacz szalon bon jor torn gryź tor od tune idź" - 'Zaczynam szaleć, więc wyjdź, bo jak nie, to cię pogryzę.'
zanimby
zanim stałoby się coś, np. "szesz zanimby ten ta Karol że je Marek ten acz kradź mów śnor Marek oj śnor Karol dok zacz bez żyj" - 'Marek zabił Karola, zanim Karol powiedział, że Marek jest złodziejem.'
nawetjeśli, nśli, nli
~="śli nawt"~="śli ... twan" (czyli 'jeśli nawet' ~= 'nawet jeśli') (?); "nli A B" - 'nie wiem, czy A; wiem, że B; chociaż wydawałoby się, że gdyby A, to nie B'
nawetgdyby, ngdyb, ndyb, nyb
~="gdyb nawt"~="gdyb ... twan" (czyli 'nawet gdyby' ~= 'gdyby nawet') (?); "nyb A B" - 'nie A; B; wydawałoby się, że gdyby A, to nie B; ale gdyby A, to też B'
aż
np. "szesz ta Karol tę Marjan aż może nor oj nor zacz bez żyj bez nadr lubk" - 'Karol nienawidzi Marjana tak, że aż może go zabić', por. "żdo"
funkcje 3-argumentowe
kappa
kappa
kapo
каппа
kappa
kappa
zamiana rządu: "szesz ta zupa kappa bę ba gotuj" - 'zupa jest gotowana' - niewymijająca odpowiedź na "szesz ta zupa co", normalnie "szesz tę zupa gotuj"; "czy w ja kappa ba w ! przyjaciel"="czy jor przyjaciel" - 'Czy mam przyjaciela?'
wzappa
rodzaj strony zwrotnej, oznacza, że dwa argumenty są zamieniane, "wzappa A B C"~="i C kappa A B C", np. "szesz fik ta piesk tę kotk wzappa ba bę tmu myszk daj" - 'Pies i kot dają siebie nawzajem myszy.', "szesz fik ta piesk tmu kotk wzappa ba bmu tę myszk daj" - 'Pies i kot dają sobie nawzajem mysz.', "szesz fik tę piesk tmu kotk wzappa bę bmu ta myszk daj" - 'Mysz daje psu i kotu siebie nawzajem.', por. "wzaj", "wzajem"
nlel
np. "nlel 2 metr przeden ! piesk" - 'dwa metry za psem' (miejsce, rzeczownik jak "na domk"), por. "nle", "nlelt", "pona"
nlet
="nle tle"
najnr
oznacza „któreś najbardziej”, np. "najnr 6 . duż myszk" - 'szósta największa mysz'~="najz duż niż 5 myszk bez duż myszk" - 'największa mysz mniejsza od pięciu myszy', por. "naj", "najz"
jakżeż, kżeż
z liczebnikiem tworzy pytania itp. do mowy zależnej, "kżeż 1 . cor !"="czor", "kżeż 1 . corj !"="czorj", "kżeż 1 . kiż !"="kiż", "kżeż 1 . ten !"="tenż", wyspecjalizowana forma "żeż", por. "jakż"
iliże
="eże ... ili !", uogólnienie "iliż"
ŭoŭ
abstrakcyjne znaczenie przyimków, tworzy "poŭ", "dŭop", "poŭd", "przeŭ", por. "gidź"
funkcje 4-argumentowe
nlelt
="nlel tle"
częśćnaczęść
uogólnione "półnapół" (zobacz uwagi (tutaj problemy są większe) i odnośniki przy tym), np. "częśćnaczęść dwa c-ip piesk len c-ip kotk"="częśćnaczęść 2 . piesk 1 . kotk"="częśćnaczęść 4 . piesk 2 . kotk" - 'w dwóch [trzecich] pies, w jednej [trzeciej] kot'='w czterech [szóstych] pies, w dwóch [szóstych] kot', dla potęg dwójki ma sens: "częśćnaczęść 3. elf 1. czło" - 'trzy czwarte elf (i ćwierć człowiek)', a nawet przynajmniej "częśćnaczęść ok 2. elf 1. czło"="częśćnaczęść ok 2. elf ok 1. czło" - 'z grubsza dwie trzecie elf (i jedna trzecia człowiek)' można otrzymać po dłuższym mieszaniu
funkcje wieloargumentowe
oraz, or
'i' do "uf", ~="i i ...", np. "szersz w Polska or Warszawa Łódź Kraków Poznań Gdańsk Szczecin uf"
olub, ol
'lub' do "uf", ~="lub lub ..."
olbo, olb
'albo' do "uf", dokładnie jedno z wielu, por. "alb"
obądź, obź, ob, ądź
'bądź' do "uf", najwyżej jedno z wielu, por. "bądź"
oni, oń
'ani' do "uf", żadne nie jest prawdziwe, por. "ni"
ośli, oś
'jeśli' w łańcuchu do "uf", czyli łańcuch niemalejącej prawdziwości FFF...PPP..., por. "śli"
owtedyitylkowtedy, owitw, owitow, owit, ow
'wtedy i tylko wtedy' w łańcuchu do "uf", czyli wszystko jest albo prawdziwe, albo fałszywe, por. "wit"
oli
'czy' do "uf", ~="ili ili ...", np. "siersz tor tę oli ryż kasz in ziem uf chce" - 'Chcesz ryż, kaszę, czy ziemniaki?' ("oli" jest ustalone, ale czy reszta zdania naprawdę tak: "tę ... chce" (p. "chce"); "ryż", "kasz" i "in ziem" (w sumie ryż to też kasza); "siersz" (chyba tak - chcesz teraz (r, "wter"), a że masz dostać za chwilę to właśnie "ten" (si))?), "siersz tor tę oli ryż ciz proso kasz ciz gryka kasz batat in ziem uf chce" - 'Chcesz ryż, kaszę jaglaną, kaszę gryczaną, bataty czy ziemniaki?'; por. "oliż"
oliż
'czy' w mowie zależnej do "uf", ~="iliż iliż ..." (z "oli" i "ili"), np. "szesz ta Marek że tę oliż kotk piesk chom uf ten tor widź" - 'Marek pyta, czy widzisz psa, kota, czy chomika?' (Jakieś "oliż" z "oli" i "iliż" się przyda?)
ogdyby, ogdyb
'gdyby' do "uf", ~="or gdyb A B gdyb B C gdyb C D ...", np. "siesz ogdyb tgo ja kur jor tę si kur do hor ślij hor jorn zacz zakch uf" - 'Gdybym miał kurę, to bym ją do niej posłał i ona by mnie pokochała.'~='Gdybym miał kurę, to bym tę kurę do niej posłał, a gdybym tę kurę do niej posłał, to on by się we mnie zakochała.' (tutaj i dla podobnych dwu i wieloargumentowych funkcji przyda się odwracanie ......)
ożeby, ożeb
'żeby' do "uf", ~="or żeb A B żeb B C żeb C D ...", np. "siesz ożeb jor do Honolulu leć tgo ja wlu pieniądz jor pracuj jor kia elegancki ubierz uf" - 'Ubieram się elegancko, żeby pracować, żeby mieć dużo pieniędzy, żeby polecieć do Honolulu.'
omusiżeby, omżeby, omżeb, omż
~="or mżeb A B mżeb B C mżeb C D ...", np. "siesz omż ta czło żyj ta si czło żre ta si czło pracuj uf" - 'Człowiek musi jeść, żeby żyć i pracować, żeby jeść.'
obo
~="or bo A B bo B C bo C D ...", np. "siesz obo ta kiś ludź oj bezzacz w nak smycz piesk zacz ta piesk tę kotk goń bez zacz ta kotk tę myszk goń uf" - 'Kot przestał gonić mysz, bo pies zaczął gonić kota, bo ktoś go spuścił ze smyczy.'
opół
odpowiednik "półnapół" (zobacz uwagi (tutaj problemy są większe) i odnośniki przy tym) do "uf", np. "opół piesk kotk myszk lisk ptak uf" to 'w jednej piątej pies, w jednej piątej kot, w jednej piątej mysz, w jednej piątej lis, w jednej piątej ptak'; dla potęg dwójki mieszańce pasują, np. "opół elf krasnolud hobbit ork uf"~="półnapół półnapół elf krasnolud półnapół hobbit ork" - "ćwierć elf, ćwierć krasnolud, ćwierć hobbit i ćwierć ork", ale "opół elf krasnolud hobbit uf" trudniej tak otrzymać (czy przy przybliżeniach trzeba mówić co najmniej "oczęść ok len c-ip elf ok len c-ip krasnolud len c-ip hobbit uf"?)
oczęść
odpowiednik "częśćnaczęść" do "uf", czyli uogólnienie "opół" (przyjmuje nieparzystą liczbę argumentów - na zmianę liczby i składniki, a na końcu samo "uf"; zobacz uwagi (tutaj problemy są większe) i odnośniki przy "półnapół"), np. "oczęść 3. piesk 7. kotk 9. myszk 1,3. lisk 1,(1. ptak uf"="oczęść 270. piesk 630. kotk 810. myszk 117. lisk 100. ptak uf" to 'w trzech częściach pies, w siedmiu częściach kot, w dziewięciu częściach mysz, w 1,3 części lis, w 1,(1) części ptak'='w 270 częściach pies, w 630 częściach kot, w 810 częściach mysz, w 117 częściach lis, w 100 częściach ptak' (w sumie 21,4(1) względnie 1927 części); dla potęg dwójki ma sens, np. "oczęść 1. elf 1. ork 2. czło uf" - 'ćwierć elf, ćwierć ork (i pół człowiek)' (ale tutaj "opół elf ork czło czło uf" jest w sumie krótsze), dłuższe mieszanie daje szanse co najmniej na "oczęść ok 4. ork ok 3. czło 2. elf uf" - 'z grubsza w czterech dziewiątych ork, w jednej trzeciej człowiek i w dwu dziewiątych elf'
potraktuj, ktuj
podstawienie wykomentowanych funkcji do zmiennej (aż do "uf"), kolejność funkcji bez zmian, np. "szesz jor niż ty duż"="szesz ktuj duż jor ! niż ty ! uf", por. "potr" (przeoczone, co to miało być?)
potrajukt, jutk
podstawienie wykomentowanych funkcji do zmiennej (aż do "uf"), bliskie zostaje bliskie, np. "szesz jor niż ty duż"="szesz jukt duż niż ty ! jor ! uf"
kaba
przed "uf" podajemy przypadki/przyimki (w formie typu "ba", "w na !"), pod które podstawiamy argumenty następujące po kolejnym, np. "szesz ta poŭ pollok " kaba ba bę uf goń ' jacz poŭ pollok " ta ... tę ... goń ' znacz" ("kaba ba bę uf goń piesk myszk" ma 6=2 n+2 (n - liczba parametrów przed "uf") parametrów i znaczy to samo, co "ta piesk tę myszk goń")
loż
do "uf", zainspirowane lożbanem, podstawia pierwsze argumenty do ostatniego przed "uf" jako "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "loż piesk kotk myszk daj"="ta piesk tmu kotk tę myszk daj", można łączyć z pominięciem szesz, żeby upodobnić się do lożbanu, "pragma# szesz loż" pozwala też pomijać samo "loż"
lożf, lofsz
do drugiego "uf", zainspirowane lożbanem, podstawia pozostałe argumenty do ostatniego przed pierwszym "uf" jako "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "lofsz piesk daj uf myszk kotk uf"="ta piesk tmu kotk tę myszk daj", można łączyć z pominięciem szesz, żeby upodobnić się do lożbanu, (?) a co, jeśli uf jest pierwszym argumentem - może da się wykorzystać
lo
do "uf", zainspirowane lożbanem, użycie wygląda jak dla jego 'lo' ("szesz tnor użyj jak ów poŭ lożban " lo ' wyg widź") ale jest prawołączne, zastępuje wiele "ów" (od początkowych argumentów przyłożonych do ostatniego przed "uf"), np. "lo ny krew ga piesk piesk uf"="ów ny krew ów ga piesk piesk"~'czerwonościowy szczekaniowy pies', czyli może "kia ny krew kia ga pies pies"-'czerwony szczekający pies' (ale co to za czerwone psy)
loke
do "uf", zainspirowane lożbanem, lewołączność nawet bardziej się z nim zgadza, użycie daje wynik zastępuje wiele "ów" (od początkowych argumentów przyłożonych do kolejno siebie), np. "loke ny krew ga piesk piesk uf"="ów ów ny krew ga piesk piesk"~'czerwonościowo szczekaniowy pies' (cokolwiek to znaczy, może pies, którego szczekanie maluje w wyniku dziwnego zjawiska na czerwono)
meks
do "uf", zainspirowane lożbanem, chyba coś w stylu "meks 2 + 2 uf", ale jak to działa?
eż
="eże 1 ."
eże
przyjmuje stopień mowy zależnej, następnie zaimek wskazujący i tyle argumentów, ile ma oryginał, uogólnienie "eż" i "iliże", można (zawsze?) użyć w miejsce "kżeż" i "żeż"
spójniki, zdania
ale
aber
sed
но
but
'ale, lecz'
lecz
sondern
seds
'lecz, ale, tylko'
itak
(?) czym to się różni od "ale"?
analogicznie, analog, kanalok
~'też', (chociaż jest też funkcja "też"), można czasem tłumaczyć jako 'i' (por. "i")
więc
do
bo
weil
cxar
an
because
dodatkowe słówka, zdania
proszę
bitte
bonvolu
пожалуйста
please
~="szesz nin jor torn proś"
dziękuję
danke
dankon
спасибо
thankyou, thanks
~="szesz nin jor torn dziękuj"
przepraszam
entschuldige
pardonon
извени
~="szesz nin jor torn przeproś"
witam
saluton
~="szesz nin jor torn wita"
żegnam
adiaux
~="szesz nin jor torn żegna"
ożeż ożto
niezadowolenie, ="oż to"="szesz oże to"="szesz ożto" - 'ożeż'='niech to gęś kopnie', czyli skraca o tyle, o ile oszczędzamy na oddzielaniu słów
hura
radość, zadowolenie
dzymto, dzmto
="dzym to"="szesz dzmy to"
hm
zastanawianie się, ~="siesz co"="szesz ten co" (?)
aha
'aha', 'przyjąłem', jakby ściślejsze niż "szesz to"
eh
(rezygnacja)
ojej
(coś jakby zmartwienie)
ehe
~="aha ożeż"
oho
(przewidywane zdarzenie się wydarzyło)
o-o
(przewidywanie kłopotów)
ooo
(stwierdzenie kłopotów)
brawo
'brawo', 'gratulacje', 'udało ci się'
niekręć
~ 'nie udawaj, że nie rozumiesz', 'interpretuj normalnie moje słowa' (ale z "szesz", "siesz", "sieś" oraz "ten", "wyś" itp. można określić, kiedy zdanie znaczy tyle, ile każe logika, kiedy mniej, a kiedy coś trochę innego - chociaż "niekręć" i tak wydaje się przydawać)
opowiembajkę
żeby nie kłamać, zapowiada, że następne zdania nie będą prawdziwe, zob. "opowiadabajkę", "pragma#"
opowiadambajkę
przypomina, że opowiadam bajkę
opowiedziałembajkę
po opowiedzeniu bajki
zaimki
to
das
это
it
~="ten coś" ~="tonr 1 .", zob. "dor"
on
li
он
he
kare
="ten er ludź", czyli czasem 'oni (tylko mężczyźni)' (?), zob. "nor"
ona, an
sxi
она, ан
she
kanojo
="ten ka ludź", czyli czasem 'one' (?), zob. "hor"
tuto totu
~="tuten coś"? ~="tentu coś" (?)
totam
~="tentam coś" (?)
ontam
~="tentam er ludź" (?)
antam
~="tentam ka ludź" (?)
tamto
то
="tam to", ~="tamten coś" ~="tonr 2 ."
tamon
="tam on", ~="tamten er ludź"
tamona, taman
="tam an", ~="tamten ka ludź"
siamto
="siam to", ~="siamten coś" ~="tonr 3 ."
siamon
="siam on", ~="siamten er ludź"
siamona, siaman
="siam an", ~="siamten ka ludź"
owamto, wamto
="wam to", ~="wamten coś" ~="tonr 4 ."
owamon, wamon
="wam on", ~="wamten er ludź"
owamona, waman
="wam an", ~="wamten ka ludź"
onamto, namto
="nam to", ~="namten coś" ~="tonr 5 ."
onamon, namon
="nam on", ~="namten er ludź"
onamona, naman
="nam an", ~="namten ka ludź"
tak
ja
jes
да
yes
hai
~'tak' (odpowiedź), może "szesz to", może zaimek oznaczający brak przeczenia ("czy tor nie gotuj" - "szesz tak" - 'Nie gotujesz?' - 'Gotuję.')
niet
nein
net
нет
no
~'nie' (odpowiedź), może "szesz nie to", może ~="nie tak" (ale jakby są różnice, np. czasem "żad" albo "nie" jest w środku), por. "nie"
tamtak
="tam tak"="nrak 2 ."
tamniet
="tam niet"="rniet 2 ."
siamtak
="siam tak"="nrak 3 ."
siamniet
="siam niet"="rniet 3 ."
owamtak, wamtak
="wam tak"="nrak 4 ."
owamniet, wamniet
="wam niet"="rniet 4 ."
onamtak, namtak
="nam tak"="nrak 5 ."
onamniet, namniet
="nam niet"="rniet 5 ."
ja
ich
mi
inyë
я
me
watashi
zob. "jor"
ty
du
ci
lye
ты
thou
anata
zob. "tor"
my
wir
ni
lve
мы
we
watashitachi?
ekskluzyw, (?)"każd nas" oznacza naprawdę 'każdego z nas', a "my" oznacza grupę, zob. "mor"
mwy
wihir
nvi
lme
мвы
wye
wareware?
inkluzyw, (?)"każd nwas" oznacza naprawdę 'każdego z „nwas”', a "mwy" oznacza grupę, zob. "mwor"
wy
ihr
ni
le
вы
ye
anatatachi?
(?)"każd was" oznacza naprawdę 'każdego z was', a "wy" oznacza grupę, zob. "wor"
nas
uns
nin
нас
us
~='jeden (niektórzy) z nas' (ekskluzyw)
nwas
unch
nvin
нвас
wyou
~='jeden (niektórzy) z nas' (inkluzyw)
was
euch
vin
вас
you
~='jeden (niektórzy) z was'
co
was
kio
что
what
nan
np. "szesz tę co ta ty żre" - 'co jesz?', zob. "cor"
kto
wer
кто
who
="je ludź co" ? "je ktodź co"
się
sich
si
ся
self
="sienr 1 ."="si coś"="sinr 1 . coś", ściśle ostatnia pełna konstrukcja, np. "ta coś oj do się idź" - 'powodowanie, że coś przemieszcza się do siebie (tego, co to powoduje)', zob. "sior" itp. (np. "ta coś siorm tę eń ubiera ubiera" - 'ubieranie na siebie ubrania')
wzajem
skrót od "wzaj się", por. "wzappa"
cio
="cien coś", wspomniane ostatnio, coś między "to" a "się"
zastępuje "co" w mowie zależnej, np. "szesz nor że tę cóż tor żre pyta" - 'on pyta, co jesz', zob. "czor", "cóżeż", "żeż"
któż
zastępuje "kto" w mowie zależnej
toż
zastępuje "to" w mowie zależnej, oznacza że ten, o kim się mówi, wiedział, o czym mówi, ale mówiący niekoniecznie
zdaniopodobne funkcje 0-argumentowe - skróty
ożeto, ożto
="oże to", np. "czy ożeto" ~ 'czy gęś ma to kopnąć' por. "ożeż"
dzmyto, dzmty dzymto
="dzmy to"
specjalne słowa
całość, cłość
'100%', o ileś razy, np. "nlet / 3 . 1. cłość dziej wysok" ("nle / 3 . cłość dziej wysok"?)-'wyższy o jedną trzecią'
kroć
ileś razy, np. "nle 2 kroć dziej bez wysok" - 'dwa razy niższy'
prawda
'prawda', obok "fałsz" "bez prawda" (czyli matematyczne przeczenie to "bez" (?, por. "ne", "nie", "bez", "żad"), ale czy inne spójniki nie głupieją) wynik "szesz" i tego, co ma "szesz" wbudowane, ale "czy szesz żad pies", czyli "czy bez prawda"
jest
ist
есть
are
aru
np. "jor tę gamoń jest" - 'bycie przeze mnie gamoniem', "tnor piłka tgo Karol jest" - 'należenie piłki do Karola', "jes ... li" jest bardziej uporządkowane, ale to jest krótsze (rekcja zostaje bez zmian poza tym, że "ta" przechodzi w "tę", a "tę" nie da się wyrazić - wymaga "jes ... li")
wycofaj ? !!coś#
materiał do budowy czegoś jak "!!#", ale jak właściwie działa? jakiś czasownik?
li
tworzy argument dla niektórych funkcji
uf
ostatni argument dla paru funkcji wieloargumentowych
luf
(a 'lufa'?) tworzy liczby, np. "h. luf"="1 0 0 .", "1 2 h. luf"="1 2 1 0 0 ."?"1 2 0 0 ."
!
!
!
!
!
!
!
argument, który zmienia funkcję w niefunkcję, prawie jak "ǂ 1 .", ale jest inteligentniejsze i (np. ?) "na !" itp. zatrzymuje "w" itp. ("w na !" to niefunkcja), "ber"="der !", "ben"="den !", "bem"="dem !"... przy czym czasem można podstawić argumenty funkcji jako, kolejno, "ta", "tę", "tmu", "zamian", np. "szesz ta piesk ga piesk"~="szesz ta piesk tę ga piesk ta !", "dżdży śnieg"~="ta śnieg dżdży !", a "pies dom"~="ta dom pies !" (ale co na przykład z "oj !"?)
operatory łamiące zasady składni
", MIN
", MIN
", MIN
", MIN
", МИН
", MIN
", MIN
początek cudzysłowu
', NIM
', NIM
', NIM
', NIM
', НИМ
', NIM
', NIM
koniec cudzysłowu ("NI" wykomentowuje, kiedy jest to potrzebne)
..., KROP
..., ?
..., ?
..., ?
..., ?
..., ?
..., ?
tworzy argument dla niektórych funkcji, np. "szesz ta " hacz ' jacz " kia ... coś ' znaczy", "szesz ta " em ' jacz " jes je ... li ' znaczy" (ale czy to jasne, kiedy działanie się zaczyna i kończy? - chyba tak, jakieś "lambda"???), mówimy o tym jako "" NI ... '" ("MIN NIKROP NIM")? (a może jednak to działa jak "%s" w printf w odróżnieniu od "\n"? - raczej w składni działa zawsze, nawet kiedy nie może się przydać)
KROPA
przyjmuje argument - liczbę, która wskazuje, który argument zastępuje, np. "" je pżad si tamr KROPA 1 . KROPA 2 . KROPA 2 .'" oznacza to, co '"je pżad si tamr A B B"' (ale czy nie za dużo argumentów wymaga "NI"? Czy ""KROP NI a'", czyli '"KROP a"' nie jest zbyt pokrętne?; jak to łączyć ze zwykłym "..."?)
KROPAP
? przyjmuje 2 argumenty - liczbę, która wskazuje, który argument zastępuje, i przypadek, do użycia w językach takich jak polski, np. "szesz ta poŭ ski Polska " pies KROPAP 1 . dopełniacz ' jacz poŭ pollok " tgo ... piesk ' znacz"
!!#
!!#
!!#
!!#
!!#
!!#
!!#
wycofanie, odwołanie wypowiedzi, niedopracowane, mówimy o tym jako "" !!NI# '" ("MIN !!NI# NIM"), ewentualnie "" NI!NI!NI# '" ("MIN NI!NI!NI# NIM"), por. "wycofaj"
meta#
meta#
meta#
мета#
meta#
otwiera wtrącenie do "atem#", pozwala coś zredefiniować, przestawić słowa, w środku raczej całe zdanie, mówimy o tym jako "" meta NI # atem NI # '", np. "meta# siesz w naste i ta " HM NI # ' że jor że ta w przed si " HM NI # ' lub raz słowo mno słowo woś dob wątpi oznacza ta " ILI NI # ' że jor że iliż w przed to słowo w po to słowo dziej woś dob nie wie atem# sieś " pokój ILI# pokójk HM# '" ('W następującym: "HM#" oznacza, że wątpię, że słowo lub słowa przed tym "HM#" są dobrocosiowe, a "ILI#" oznacza, że nie wiem, czy słowo przed tym, czy po tym jest lepsze. "pokój ILI# pokójk HM#" ("pokój ? pokójk ?")')
atem#
atem#
atem#
атем#
atem#
zamyka "meta#"
pragma#
następne słowa coś określają, nie muszą trzymać się składni, zobacz odpowiednią sekcję, lepiej sprzątać (np. "pragma# lofsz 1 .", "pragma# szesz sieś") albo użyć "pragma# kasuj", zob. "opowiembajkę" z rodziną
na#
kla#
paren#
ско#
bra#
otwiera wtrącenie do "wias#", w środku raczej całe zdanie, pozwala coś dodać w środku zewnętrznego zdania
wias#
mer#
tezo#
бка#
ket#
zamyka "na#"
Przyimki można odwrócić (pollok "deren", espelok "oen" ~ polski 'który'). "der !" skraca się do "ber". Ogólnie w różnych wariantach polloku:
der, ta
deren, taen, kia
ber, ba
den, tę
denen, tęen, kę
ben, bę
dem, temu, tmu
demen, temuen, tmuen, kiemu, kmu
bem, bemu, bmu
des, tego, tgo
desen, tegoen, tgoen, kiego, kgo, chgo
bes, bego, bgo
derm, tema, tma
dermen, temaen, tmeen, kiema, kma
berm, bema, bma
Zdania pytające można sprowadzić do rozkazujących, a rozkazujące do oznajmujących.
cyfry ("jeden" ("len"), "dwa", "trzy", "cztery" ("czter"), "pięć", "sześć", "siedem" ("siedm", "siem"), "osiem" ("ośm"), "dziewięć" ("dźwięć"), "zero" ("zer") a może to jednak całe liczby, a nie funkcje
kropka ("c-ip", liczba zero i podstawa dla innych liczb), przecinek ("koma", przecinek dziesiętny), lewy nawias ("wokresie", "wokres", "wokr", znak okresu)
Można też budować liczby na rzeczowniku, zamiast na "c-ip" ("2 3 piesk" - 'dwadzieścia trzy psy', "2 , ( 3 tort" - '2 i jedna trzecia tortu', "0 czło" - 'zero człowieków' (ale czym to się różni od "żad czło"?))
potem następuje liczba, która określa, ile argumentów uważa się za puste, jeśli nie ma ich przed "lofsz" (domyślnie 1, jak w lożbanie), np. "lofsz kup uf piesk uf"="pragma# lofsz 1 . lofsz kup uf piesk uf"="tę piesk kup", "pragma# lofsz . lofsz kup uf piesk uf pragma# lofsz 1 ."="ta piesk kup", "pragma# lofsz 2 . lofsz kup uf piesk uf lofsz piesk kup uf kotk uf"="tmu piesk kup ta piesk tmu kotk kup" (ale nieposprzątane, czyli z dokładnością do tego, że nie jest posprzątane)
prawdą, esz, szesz
decyduje, jak należy rozumieć rzeczownik w stanie wolnym; potem następuje "szesz", "siesz", "sieś" albo "błąd" (oznacza, że rzeczowniki w stanie wolnym są niedopuszczalne); domyślne "sieś"; np. "piesk"="sieś piesk", "pragma# szesz szesz piesk"="szesz piesk" (ale nieposprzątane - wpływa na znaczenie następnych wypowiedzi)
loż
"pragma# loż loż" powoduje, że rzeczowniki w stanie wolnym są sklejane "loż" aż do uf (np. "pragma# loż loż ja ty widź uf ty ja słysz uf"="loż ja ty widź uf loż ty ja słysz uf"="siesz loż ja ty widź uf siesz loż ty ja słysz uf"="siesz ta ja tę ty widź siesz ta ty tę ja słysz" (coś w stylu 'Widzę cię. Słyszysz mnie.'; ale nieposprzątane)), "pragma# loż szesz" przywraca domyślne zachowanie
kasuj
przywraca tryb domyślny wszystkiego, również opowiadania bajki i "meta#", zawsze działa
kas
jak "kasuj" z wyjątkami (np. określonymi w "meta#": "opowiembajkę ... pragma# loz loż pragma# szesz siesz ... meta# szesz żad ten ta przyszły " pragma NI # kas ' tę ów " opowiembajkę ' stan kasuj atem# pragma# kas opowiadambajkę ... opowiedziałembajkę" - Opowiadam bajkę, ustawiam skomplikowany tryb, kasują go ale nie opowiadanie bajki, przypominam, że wciąż opowiadam bajkę, a po jakimś czasie kończę. - z tym, że łatwiej wszystko skasować i wrócić do opowiadanie bajki: "opowiembajkę ... pragma# loz loż pragma# szesz siesz ... pragma# kasuj opowiembajkę ... opowiedziałembajkę")
Słownictwo
coś (dowolny byt (czy coś takiego - "fik coś"))
roślina in coś
zwierz ak coś
ludź
anioł
Bóg
ktoś
ktodź
Trzecia osoba nie jest do końca dobrze określona, w sumie można używać "ten ludź" w roli "on", "ona".
Smaki: ny cukier (ny cuk), ny sól, ny kwas, gorzki ny piołun (ny pioł)
Ruch: kroczy (krocz) (biegnie (bieg), maszeruje (maszeruj, marsz)), jedzie (jedź), płynie (płyń), leci (leć), pełznie (pełzń, pełź, pełza, pełz), ywo woda płynie ywy woda idzie (ɣwy wod idź; płynie jak woda, niem. fließen; rzadko potrzebne doprecyzowanie, zwykle wystarczy kontekst: "ta wod idź"; też np. o prądzie elektrycznym), niesie (nieś; "szesz jor oj ta zon ja ręka pszo się nieś" - przesuwam rękę), ślizga (ślizg; "ny ślizg" - śliski)...
ogólnie: idzie (idź)
rekcja: ta od do przez (itp.) pszo pszon pszow kier
słowo
rekcja
uwagi
część
ta ? (zon)
a może "hnacz zon (coś)"
czas
jako abstrakcja, bywa też "kiedy coś" (jako 'pora'); co do 'raz', por. "tle"
sekunda, sekund
minuta, minut
godzina, godzin
doba
dzień
"szesz je ta doba część je zo doba coś je zo doba gdy coś to" a może jednak nie
noc
="bez dzień"
tydzień
miesiąc, msiąc
rok
wiosna, wios
lato, lat
jesień, jeśń, jsień
zima, zim
przestrzeń, peń
jako abstrakcja, bywa też "gdzie coś" i "przestwór"
przestwór, przestw
bardziej konkretne znaczenie polskiego 'przestrzeń', jak w 'potrzebuję przestrzeni'
droga
od do przez
tunel
od do przez
niebo, nieb niebiosa, niebios
'niebo jako stan wiecznej szczęśliwości'
piekło
czyściec
anioł
"kia święt anioł" lub "diabeł"
diabeł
święty, święt
ta
"lacz święty" to 'święty (człowiek)'
ciało, ciał
(zon)
dusza, dusz
(zon)
maszyna, maszyn, mszyn, machina, machin, mchin
człowiek, czło
gamoń, gmoń
"szesz ja każd gmoń ludź"
król
ta
książę pa król
ta
cesarz nadr król
ta
królik, królk
oczywiście zwierzę, zdrobnienie "ek król"
zając, zajc
kaczka, kacz
gęś
pies pies dom, piesk
kotak drap kot dom, kotk
gryzońak gryź mysz coś
mysz myszk
chomik, chomk ? chom
czy "chomk"="chom coś"
szczur, wlk mysz wlk myszk
kapibara, kapibar ? mysz duż ? mysz bar duż ? mysz naj duż ?
owca, owc, ak wełna, ak wełn
lis lis coś
'lis'
ɣwyn lis lis lisk, lis ny lisk
'lis rudy'
wiewiórka, wiewiór ? mysz drzew ? mysz drzewk
niedźwiedź, dźwiedź, miś, ak miód
podobno je miód, pszczoła bardziej pasuje do miodu ale pszczoła to owad; "miś" może się do czegoś przydać
pszczoła, pczoł, pszoł, ak miód, wŭad miód
robi miód, por. "ak wełn"
nietoperz, toperz, toprz, pta futro, pta futr
ryje, ryj
ta ...
ryjek, ryj, krak ryj
(zon)
ryjówka, ak ryj(?)
łapie, łap, zacz trzyma, zacz trzym
ta tę
czy naprawdę "zacz trzym" - łapanie rzuconej piłki albo uciekającej myszy to coś ciekawego; jak się ma do "bierz"
np. "ciz in won won", "ciz śliw won", "ɣwyn krew won", "ɣwyn śnieg won"
in wino, in won winogrono, winogron, in win, ...
len lnu
"len" to cyfra 'jeden' (funkcja jednoargumentowa, tworzy liczby przed "c-ip" i przed rzeczownikami)
kakao, kakaŭ
'kakao (napój)'
ɣwy kakaŭ proszk
'kakao (proszek)'
in kakaŭ
'kakaowiec'
czekolada, czekolad, czeklad, czeko
... ɣwy mlek czeko
'czekolada mleczna'
... ɣwyn pioł czeko
'czekolada gorzka'
... ɣwyn śnieg czeko
'czekolada biała'
ogień, ogń
woda, wod
ziemia, ziem
in ziemia, in ziem
'ziemniak'
kamień, kamń
piasek, piask
prąd
'prąd elektryczny'
nurt
'nurt, prąd (wody)'
rzecz rzeczk
'rzecz' (raczej w wąskim znaczeniu: materialna, sztuczna, nieduża)
szyna, szyn ?
naczynie, naczyń
'naczynie (kuchenne?)', co z "jca coś"
pomieszczenie, pomieszczeń, pomieszcz, pom
co z "rnia coś"
pokój pokójk
ta (a może "je ta ... dom pokójk"?)
'pokój (czyjś)'
pokój, (?) bez wojna, bez wojn
?
walczy, walcz
ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?
ktoś przeciw komuś o coś (żeby np. ustalić, jakie jest) o coś (żeby to było); bywa "ać nie", a jak wyrazić walkę o coś, żeby to mieć; dotyczy też następnych
wojna, wojn
ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?
? 'wojna, toczyć wojnę, walczyć na wojnie', por. "świeć"
kłótnia, kłócisię, kłóci, kłóć
ta tę (przeciw) (zza) (ać) ?
bawi, baw
ta (tą)
'bawi się', bez wygranych i przegranych
muzyka, muzyk
ta (tą)
'gra, muzykuje', np. "tą pianino muzyk"-'gra na pianinie', "acz muzyk"-'muzyk'
gra
ta (przeciw) (tą)
"siesz wlu je gra coś" "siesz or je gra pasjans je gra ɣwy piłk gra je gra berek uf"
'piłka ręczna (gra)', a może np. "ɣwy i rek piłk gra"
piłka, piłk
ɣwy noga piłka, ɣwy krak krocz piłk
'piłka nożna (przedmiot; do nogi, do gry w nogę, do gry w piłkę nożną)'
ɣwy ręka piłka, ɣwy krak trzym piłk
'piłka ręczna (przedmiot; do gry w piłkę ręczną)'
pokona, wygra, wygr
ta tę (ąc)
"przegra" zbędne, np. "siensz ta Marek tę Damian ąc szachy wygr"-'Marek wygrał z Damianem w szachy', "siensz tę Niemcy ąc wojna wygr"-'Niemcy (państwo) przegrały wojnę.', "szesz ta kle ąc pasjans wygr jes tę pnic li"~="szesz tę pnic kle ąc pasjans wygr"-'Przeciętna wygrana w pasjansa jest z nikim.'
przemoc
ta (tę ? (przeciw)) ((je) ? ((ąc)))
potyka, potyk, potknie, potkń
ta (zza) ? ta przeciw
ktoś o coś, np. "szesz jor zza próg potkń" ? "szesz jor przeciw próg potkń" - 'potykam się o próg', "szensz ta on zza martw zza próg dok potkń" ? "szensz ta on zza martw przeciw próg potkń" - 'ze zmartwienia potknął się o próg')
klucz
ta
do czegoś
katastrofa, katastrof, ktrof
ɣwy ktrof ogń
'pożar'
ɣwy?ɣwo ktrof zalej
ta tę jtą ? ta tę ?
'powódź'
powód
ta
czegoś, np. "ta fakt żad może to powód" - 'powód niemożliwości tego'
sieć
krata, krat
np. metalowa
woś krat, kratka, kratk ? ny krat
ta
wzór (?), przymiotnik 'kraciasty'
pas
np. skórzany
pasek, pask ? ny pas
ta
wzór, por. "woś krat"
skóra, skór
skórka, skórk ? gby skór
np. owocu
włosy, włos
'włosy, czupryna'
futro, futr
'futro'
włos, włosk
'włos' (też w liczbie mnogiej; ludzkie lub zwierzęce)
pióro, piór, ɣwo ptak włosk
łuska, łusk
tor tork ?
'tor' jako coś podobnego do trasy? A tory kolejowe? Tor ruchu i tor bobslejowy?
wór, work , wor
gryzie, gryź
ta tę
woś gryź
ta tę ?
'piecze, drażni (jak szampon)', "nce woś gryź" - 'gryzące, drażniące', co z miejscem
ktoś coś czymś (jakąś częścią), np. "jor tę stół tą palc dotyk", ale "jor oj ta długopis tę stół dotyk", por. "dot", "tycz" (?)
tyczka, tyczk, tycz, tyk
?
kij
żre
ta tę
"je" to coś koło "jest"
konsumuje, konsumuj, konsum, jeść
ta tę
'je (stały pokarm)'
pije, pij, ɣwy wod żre
ta tę
skrót albo ze słowotwórstwa
posiłek, psiłek, psił
ta tę
"eń psił" to 'posiłek (pokarm przeznaczony na posiłek)', w odróżnieniu od ogólnego "eń żre"
śniadanie, śniada, śnia
ta tę
obiad
ta tę
'obiad jako spożywanie na obiad, obiadanie', "szesz je żre obiad", "szesz tę co ten obiad"~="szesz je co ten eń obiad" (ale to drugie nawet nie mówi, że "eń obiad" ('obiad jako pokarm') będzie zjedzone) ~ 'Co jest na obiad?' (analogicznie inne posiłki i samo "psił")
kolacja, klacja, klac
ta tę
częstuje, częstuj
ta tę tmu
ktoś czymś kogoś; czym dokładnie różni się "ta A tę B tmu C częstuj" od "ta A oj ta C tę B żre"?; co z 'częstować się'?
gotuje, gotuj
ta tę
smaży, smaż ? ɣwo olej gotuj
ta tę
obraz, obr
ta
'obraz, wyobrażenie (czegoś)'
maluje, maluj
ta tę ?
ktoś coś ? ale co to znaczy? można malować ścianę, obraz albo słońce na obrazie, można też zamalować płótno
rysuje, rysuj, rys
ta tę ?
z uwagami z grubsza jak wyżej dodać stosunek do rys i rysowania samochodu przez wandala
fotografia, fotka, foto
ta (de)
? "oj foto" to 'fotografować'
kryje, kryj
ta tę
?
ące kryje, nce kryj
ta
'skryty, skłonny do sekretów', por. "nce tę ... kryj", ?
ny kryje, ny kryj
ta
'skryty, skrycie, po kryjomu'
pomoc, pomaga, pomóż, pom
ta tę byż ać ?
ktoś komuś w czymś
przeszkadza, przeszkódź, ... bez pom(?)
ta tę byż ać ?
ktoś komuś w czymś
każe, każ
ta tę byż
ktoś komuś coś, por. "proś"
karze, karz kara, kar
ta tę zza (?) (je)
czy "tę ja kar" to i 'kara dla mnie', i 'karanie mnie'? czy "zza" pasuje?
radzi, radź
ta tę tmu o byż ?
decyduje, decyduj ?
ta (o?) byż
'ktoś decyduje, że coś ma być', to z następnymi wydaje się potwierdzać, że "byż" jest blisko "że win" (ale co z "że trza" i okolicami "że niech"?) (?)
rozsądza, rozsądź ?
ta (o?) że
'ktoś decyduje, że jakoś jest', por. "wyrok" (?)
wyrok
ta (o?) że
'ktoś decyduje w wyroku sądowym, że jakoś jest' (czy to prawdziwa różnica?) (?)
rodzisię (?), rodzi, rodź
ta ? ta tę
posiada ? bgo
ta tę
? "jest tgo ... li", "bgo" samo z siebie w sumie tak działa
ubiera
ta tmu tę
"ta ... tę ... tmu ... ubiera" to skrót od "ta ... oj zacz ta ... jes w ubr ... li"
ucieka, uciek bez goni, bez goń
ta tę od do przez pszo pszon pszow kier(??)
ktoś komuś ...
goni, goń bez ucieka, bez uciek
ta tę od do przez pszo pszon pszow kier(??)
ktoś kogoś ...
ładny, ład
ta
"bez ład" to 'brzydki', "bar ład" - 'piękny'
śliczny, ślicz
ta
'śliczny, uroczy, słodki'
węgiel, węg
czarny ny węgiel, ny węg
ta
śnieg
biały ny śnieg
ta
krew
(zon)
czerwony ny krew
ta
trawa, traw
liść
(zon)
zielony ny trawa, ny traw
ta
niebo, nieb
por. "niebios"
niebieski ny niebo, ny nieb
ta
żółtko, żółt
ɣwon śnieg jaj
'białko jajka'
żółty ny żółtko, ny żółt
ta
brąz
'brąz (stop)'
brązowy ? ny brąz
ta
"czy ta brąz ny brąz"
szary, szar ny myszk
ta
fiołek, fioł
fioletowy ny fiołek, ny fioł
ta
różowy
ta
pomarańcza, pomarańcz, pom
cytryna, cytryn ? cytrus kwas
mandarynka, mandarynk, mandaryn(?)
grejfrut ? cytrus ny pioł
cytrus ? cytrusk, cytrus coś
pomarańczowy ny pomarańcza, ny pomarańcz
ta
rudy ny lisk, ny lis coś(?)
ta
kolor
ta
'kolor, coś ma kolor', np. "je kolor ny śnieg"
ny kolor
ta
'kolorowy'
ny biały ny ny śnieg ? pa ny śnieg
ta
'jasny (kolor)'
bez ny biały bez ny ny śnieg ? bez pa ny śnieg ?ny czarny ... ny ny węg? pa ny węg
ta
'ciemny (kolor)'
pa biały pa ny śnieg
ta
'białawy'
pa czarny pa ny węg
ta
'czerniawy'
świat
?
światło, światł, świeć
ta
'świecić, światło czegoś' (a może trzeba odróżnić 'światło' od 'świecenia'?), por. "wojn"
ny światło, ny światł, ny świeć
ta
'jasny, oświetlony' ('mocno świecący' to "bar świeć")
... bez ny świeć
ta
'ciemny, nieoświetlony' ('słabo świecący' to chyba "bez bar świeć")
np. iść, raczej jako przysłówek (chyba że 'szybki bieg'); 'wolny, powolny' - "bez szybki"
ny szybki, ny szybk, ny szyb
ta
np. człowiek; 'wolny, powolny' - "bez ny szybki"
wolny
ta ...
'wolny, swobodny'
zdrowy, zdrow
ta
sam zdrowy, człowiek czy zwierzę; 'chory' - "bez zdrowy"
ny zdrowy, ny zdrow
ta
np. jedzenie
dzdrow ? całość
ta
'cały, nie w kawałkach'
szalony, szalon
ta
'szalony, szaleć'
młody, młod
ta
'młody', 'nowy (niedawno wyprodukowany)'; 'stary' to "bez młody" albo "bez nowy", zależnie od dokładnego znaczenia
nowy, now
ta?
raczej z "kna"; 'nowy' jak 'Nowy eksponat w muzeum to najstarsza na świecie książka' - "szesz je ten kna now w muzeum eksponat najz bez młod książk", 'Nasza nowa sprzątaczka jest starsza niż stara' - "szesz tnor kna now ka acz dla my sprząta niż kna bez now an bez młod"; 'stary' to "bez młody" albo "bez nowy", zależnie od dokładnego znaczenia; por. "jkna"
nowina, nowin
?
zaskakuje kogo? a może "je że to wie kna now jor wie"
wiadomość
?
'przekazywanie wiadomości' ?
nowość
?
dla kogo, czy nie wystarczy "hacz now" (ale miało być z "kna")
specjalny
ta?
?
łatwy, łatw
ta (wla)
'trudny' - "bez łatwy"
stoi, stój
ta
kiedy nie "bez idź"
siedzi, siedź
ta
leży, leż
ta
czworak(?)
ta
'stoi na czworaku' (jeśli to w ogóle poprawny polski. A może to klęczenie?), to samo co "je stój czworak"(?) Ale co z chodzeniem na czworaku? "pszon 4 kończyn krocz"? A w sumie czemu nie analogicznie "pszon 4 kończyn stój" (uogólnić "pszon"? "pszon plecy leż" i "pszon brzuch leż" (ale tutaj plecy czy brzuch to nawet nie całe wsparcie)? "pszon pośladki siedź"?)? A może "czworak" jako 'bycie na czworaku' i "zo czworak stój" i "zo czworak krocz" (zamiast "zo" może "i", "ąc" albo nawet "je")...
trwa
ta
zbędne, jest np. "szersz mecz" - 'Trwa mecz.', "szensz w gdy to mecz" - 'Wtedy trwał mecz.', "w gdy mecz" - 'w czasie (trwania) meczu'; zob. "skutektrwa"="trwa"
szczeka, szczekga pies ga pies dom, ga piesk
ta
miaŭczy, miaŭczga kotga ak drap ga kot dom, ga kotk
ta
wina, winny, winka, wink, win
ta tę
'ktoś jest czemuś winny', "szesz tor dorn wink"~="szesz dorj heń tor wink"~="szesz zwin ty to" ~ 'jesteś temu winny'~='to twoja wina'~='to jest twoją winą'~='to przez ciebie', por. "dłuż", "win", "won"
wolne
ta
'ktoś ma wolne, czyjś wolny czas' ?
zależy
ta tę
coś od czegoś
chce
ta byż ta że ? ta tę
"że ... chce" = (?) "tę fakt ... chce", ale co z "mów" Czasami 'chcę czegoś' znaczy, że 'chcę, żeby tak było', ale czasami że 'chcę, żeby to było moje' - "jor byż jorw/jors to chce" - nie należy tego jakoś skrócić?
zależym
ta tę ? ta że ta byż
'komuś na czymś zależy'
próbuje, próbuj, prób
ta tę
np. "szensz nor tę gotuj prób" - 'Próbował gotować.'
bróbuje, bróbuj, brób
ta tę
'bezskutecznie próbować', ="bnie próbuj"
nadzieja, nadź
ta że
~="jes i ta li byż bli że ! chce ta li że bli że ! przypuść" (?)
zakład, zakłada, stawia
ta tę tmu zamian że ? ta tę (?) że
'ktoś coś przeciw czyjemuś czemuś że coś ('na kogoś' z grubsza "że ta ... wygra", chyba że chodzi o 'stawianie, że coś będzie', czyli po prostu "że") stawia' ? jak "je zakład umowa"; można nawet się doszukać sześciu stron jeśli stawia się że ktoś wygra z kimś, ale to już naciągane - widać, że "że" jest potrzebne; z drugiej strony 'stawiać na kogoś' to podstawowe pojęcie - problem
umowa
ta tę(?) że
kogoś (z kimś, czy dawać dwie osoby pod "ta"?) że
macha, mach
ta tę
np. "tor tę tonz ręka macha"
trzyma, trzym
ta tę
por. "łap"
rzuć
ta tę tmu
'ktoś coś w kogoś rzuca'
drzuć
ta tę tmu
'ktoś coś komuś rzuca', ~="je rzuć daj"
daje, daj, da
ta tę tmu
"dostaje" zbędne
prezentuje, prezentuj, prezent
ta tę tmu
"eń prezent" to 'prezent'
bierze, bierz
ta tę tmu
ktoś coś od kogoś (a skądś?); jak się ma do "przyjm" i "łap"?
przyjmuje, przyjmuj, przyjm
ta tę tmu
ktoś coś od kogoś; a może "bierz"?
kradnie, kradź
ta tę tmu
dług dłużny, dłuż
ta tę tmu
'(ktoś coś komuś) jest winny/dłużny', por. "wink"
kupuje, kup
ta tę tmu zamian
ktoś coś od kogoś za coś; "sprzedaje" zbędne; to symetryczne (można kupować pieniądze za towar), czy nie?; można rozbić na przekazanie towaru, przekazanie opłaty i umowę, ale co z tego wynika?; co z usługami?; por. "płać"
płaci, płać
ta tę tmu zamian
ktoś coś komuś za coś; a co z czasem (z góry, z dołu) i zamianą/barterem? czy to będą jedyne różnice w stosunku do "kup"? jak opisać sprzedaż na kredyt i po przedpłacie; a spłacanie długów?
pożycza, pożycz
ta tę tmu zamian
ktoś coś od kogoś za coś (=komuś coś ktoś za coś) (?)
uczy, ucz
ta tę tmu
ktoś o czymś kogoś, ? "ta ... oj o ... ta ... ej wie" czy jakoś tak
oddziela, oddziel
ta tę tmu ? ta tę od ? ta tę
"tę śtan tmu mlek oddziel"?"tę śtan od mlek oddziel"?"tę i śtan mlek oddziel"
kroi, krój
ta tę (wę)
odkrawa, odkrój
ta tę tmu ? ta tę od ? ta tę
'oddziela krojąc' (por.)
skrawa, skrój
ta tę tmu
'odkrawa po plasterku', tego chyba nie da się wyrazić innym sposobem
szyje, szyj
ta tę tą jtą iz (?)
np. "ta Karolina tę suknia tą igła jtą nić iz satyna szyj" (?)
smaruje, smaruj
ta tmu tę ? ta tę jtą
zalewa, zalej
ta tę jtą ? ta tę
'coś coś zalewa', np. "ta Ania tę japk jtą wod zalej" czy "ta Ania oj ta wod tę japk zalej"
huśtasię, huśta, huśt
ta (?)
"ta X oj ta Y huśt"-'X huśta Y'
... dło huśt
'huśtawka'
nazywa, nazwie ?
ta tę tmu
ktoś jakoś kogoś, np. "ta on tmu ja tę " Łukasz ' nazywa"="nor jorm tę " Łukasz ' nazwie" ? a może "nor oj je jor imię " Łukasz '" ? jak rozróżnić 'nazywać/wołać' i 'nadawać imię/nazwę'
kojarzy, kojarz
ta tę tmu
ktoś z czymś coś
mówi, mów
ta tę tmu o że byż(?)
ogólnie
rzecze, rzecz
ta tę tmu o że byż(?)
krzyczy, krzycz, krzyk
ta tę tmu o że byż(?)
szepce, szepcz, szepc, szept
ta tę tmu o że byż(?)
bełkoce, bełkocz, bełkoc, bełkot
ta tę tmu o że byż(?)
mamroce, mamrocz, mamroc, mamrot
ta tę tmu o że byż(?)
śpiewa, śpiew
ta tę tmu o że byż(?)
"eń śpiew" to 'piosenka'
pisze, pisz
ta tę tmu o że byż(?)
pyta, pytanie
ta tę tmu o że
"że" zawsze (?) łączy się z jakimś "czyż", "cóż" czy podobnym; por. "problem"
myśli, myśl
ta tę o że byż(?)
konkretna sformułowana myśl
rozsądny, rozsądek, rozsąd ? ny rozmyśl
ta
uważa, uważ
ta o że
'myśli, uważa, sądzi' (pewności nie ma, ale "nadr uważ" to 'pewny, przekonany', a "bar uważ" oznacza, że uważa coś za bardzo prawdopodobne, nawet jeśli nie w 100% procentach)
'wie' (tak uważa i tak jest); jak się ma do "snie uważ"?; "o" to 'na temat kogoś/czegoś' (ale "że hors piesk wie" - 'wiedzieć o jej psie, wiedzieć, że ma psa')
zna
ta tę
'wiedzieć dużo(?) o kimś/czymś' (nie ma kilku znaczyń? Znam wiersz, fizykę, ludzi (ledwo, dobrze)? Jak rozwiązać klasyczny paradoks „Ojciec Jana jest zamaskowany, więc Jan mówi, że nie zna tego człowieka”?)
przypuszcza, przypuść
ta tę o że
jakby skrót: "że chba ... uważa" blisko "że ... przypuść"
czuje, czuj
ta tę o że
'czuje (że coś jest prawdziwe)'
wrażenie, wrażeń
ta tę o że
'ma wrażenie, że jakoś jest', np. "szesz jor że jo zimny bez ciep wrażeń" - 'mam wrażenie, że jest zimno, zimno mi' (por. "szesz mi ja bez ciep") (?)
rozmyśla, rozmyśl
ta o
odpowiada, odp
ta tę o że tmu zamian
ktoś coś o czymś że coś komuś na coś
słowo, słow
o że(?) (je) (poŭ)
zdanie, zdań
o że (je) (poŭ)
'zdanie gramatyczne', por. "uważa"
tłumaczy, tłumacz, tłumcz
ta tę tmu o że poŭd dŭop
"acz tłumacz" - 'tłumacz'
błogosławi, błogosław, błogsław, błog(?)
ta tę (poŭ) (bo ? zza) ?
przeklina, przeklin ? przeklnie ? przeklni ? przeklnij ? przeklń ?, ... bez błogsław, bez błog(?)
ta tę (poŭ) (bo ? zza) ?
język ski coś
ta (?)
czyjś, 'język (mowa)'
ɣwo mam język ɣwo mam ski coś
ta
czyjś, 'język ojczysty'
ozór, krak liże, krak liż
(zon)
'język (część ciała)'
liże, liż
ta tę
znaczy, znacz
ta tę (jacz) (ów)
'znaczenie, znaczy, oznacza', np. "siesz ta " piesk ' tę piesk znacz" - '"piesk" oznacza psa.', "siesz ta " szesz ' ów tryb_oznajmujący znacz" ~ '"szesz" oznacza/sugeruje tryb oznajmujący.', "siesz ta poŭ ski Niemcy " ich ' jacz poŭ ski Polska " ja ' znacz" - "Niemiecki "ich" oznacza to, co polskie "ich"."
skrót
ta
'skrót', w takim znaczeniu, jakiego używam w niniejszym artykule
zwan ɣwy logika język ? zwan ɣwy logika ski coś
'logiczny język (cała rodzina)'
pamięta, pamięć
ta tę o że
zapamięta ? zacz pamięta, zacz pamięć
ta tę o że
przypomni
ta tę o że
zapomni
ta tę o że
problem, kłopot
ta o (je)
'czyj z czym' (ale czasem 'problem' tłumaczy się raczej na "pyta")
błąd
ta o (je)
'czyj związany z czym', np. "je fakt nie gotuj jor błąd" - 'mój błąd polegający na niegotowaniu' (pomijając inne problemy, czy "nie" można tak używać bez "fakt" chyba nie można), por. "pragma# szesz błąd"
pracuje, pracuj, praca, prac
ta (ów)
(?) ktoś nad czymś/czyjaś nad czymś (a może "o" zamiast "ów"?)
... ny prac
ta
'pracowity'
leniwy, leniw, leń ... bez ny prac
ta
'leniwy'
... acz bez ny prac
'leń'
... ak bez ny prac
'leniwiec'
strzeże, strzeż
ta tę
"acz strzeż" to 'stróż', "je acz jorn strzeż anioł" to 'mój anioł stróż'
mama, mam
tma ta
'rodzic czyli ojciec lub matka'
syn
tma ta
'dziecko jako syn lub córka'
brat
tma ta
'brat lub siostra'
mąż
tma ta
'mąż lub żona'
przyjaciel
tma ta
dumny
ta (zza)
takie uczucia często z "zza", a może jednak "ta ... tę ... dumny" albo ewentualnie "ta ... o ... dumny" zamiast "ta ... zza ... dumny"
szczęśliwy, szczęśliw, szczęście, szczęść
ta
fart, bez pech
ta
'szczęście (przeciwieństwo pecha)'
pech, bez fart
ta
uśmiechasię, uśmiech
ta
płacze, płacz
ta
wesoły, wesoł, wesół
ta
smutny, smutek, bez wesoły, bez wesoł, bez wesół
ta
nuda
ta
martwisię, martwi, martw
ta
'martwy' to raczej "bez żyj"
przestroga
ta dla ? de dla ? ta tę
nagły, nagł
ta
'nagły, nagle'
pełny, pełen ?
ta tę ?
pusty, pust ? bez pełny ... ?
ta ?
żyje, żyj
ta
'żyje', 'żywy', 'życie'
bez żyje, bez żyj martw
ta
'martwy, zmarły', por. "żad żyj"
żad żyje, żad żyj martw
ta
'martwy, mieożywiony' (po prostu "żad", czyli 'brak' - to nie czasownik, trzeba pilnować, żeby przeczenie pozostawało zgodne z logiką), por. "bez żyj"
zacz bez żyje, zacz bez żyj
ta
'umrzeć' ('zabić' to "oj zacz bez żyj" ("ta A oj ta B zacz bez żyj"), "bez zacz żyj" jest błędne w odniesieniu do ludzi, bo dusza ludzka jest nieśmiertelna, czyli zmarli nie przestają żyć)
myli, myl
ta tę tmu
ktoś coś z czymś
zepsuty, zepsut, psuj (?)
ta
'zapsuty', 'psuje się' to "zacz psuj", 'A psuje B' to "ta A oj zacz ta B psuj" (?)
naprawia, naprawa, napraw
ta tę
"ta A tę B napraw"="ta A oj bez zacz ta B psuj"
metr
kandela, kandel
luks
lumen
dioptrja, djoptr
ogniskowa
ta
opowiadabajkę
ta
zwykły czasownik, używany, kiedy ktoś mówi "opowiembajkę" itp.
stan
ta
np. "szesz jor je stan opowiadabajkę" (?)
wystarczy, starczy, wyst, dosyć, dość
ta tę (?)
coś komuś
bardzy, bary, bry
ta
'bardzo, wielki', np. "szesz tnor nadr lubk bry" - 'Ta miłość jest wielka.', zob. "bar"
zdecydowany
ta
'zdecydowany, wyraźny', zob. 'zdecydowanie'
bardzawy, brwy, bwy, braw
ta
~'mocno', jakby mniej niż 'bardzo', zob. "baw"
mały, maɣ, mał, mły
ta
="bez bry" ("bez bardzy", "bez bary"), ~'mało' jako 'nie bardzo', zob. "mło", 'mały' to "bez duż"
kilka, klka, kilk
'więcej niż jeden', jak liczebnik, z "tle", "tle kilk"="mno"
dużo, dżo
jak liczebnik, z "tle", "bez dżo"="bżo", "tle dżo"="wlu"
bżo
'mało', jak liczebnik, z "tle", ="bez dżo", "tle bżo"="blu", por. "mało"="mło"(="kia mły")
robi, rób
ta iz tę
?, może raczej "ta ... iz ... oj ..."
gidź
ta poŭd przeŭ dŭop
~"gby idź": 'iść, przechodzić w znaczeniu abstrakcyjnym', np. "siensz ta koń poŭd stęp przeŭ kłus dŭop galop gidź" - 'Koń przeszedł od stępa przez kłus do galopu.'
zostaje
ta tę
?, raczej "zacz jes je ... li"
jest
ta tę
?, raczej "jes je ... li", jak już to trochę ogólniej, zobacz przy specjalne słowa
Kalki
Nie wiem, czy to logiczne, ale są kalki typu
"je pan" - 'pan' jako grzecznościowy tytuł albo forma drugiej osoby, np. "szesz w gdzie co wter ten je pan profesor" - 'Gdzie jest pan profesor?', "szesz ta je pan ty co"(~="szesz ta torj pan co") - 'Co pan robi?'
"je panpan Bóg" - 'Pan Bóg', "je panpan ty" (~="torj panpan") - 'Ty, Panie' (można też stosować np. do króla, ogólnie tam, gdzie w polskim z powodu dużego szacunku używa się „panie” zamiast „proszę pana”)
"kto", "on", "ona" - nie mówi się 'co', 'coś', 'to' o ludziach
Chociaż niby można z nich zrezygnować.
Przykłady
pollok - pierwszy zestaw
prawdą der ja den ty lubi
-> szesz jor tę ty lubk
prawdą der Karol dem mama den piłka daje
-> szesz ta Karol tmu mam tę piłk daj
prawdą w desderm der ja dom ja
-> szesz w tgotma ta ja dom ja
prawdą do Poznań przez na tor der pociąg jedzie
-> szesz do Poznań przez na tor ta pociąg jedź
niech der ten piesk od tu idzie
-> niech tnor piesk od tu(ale tu jestem ja, więc psa tu chyba nie ma) idź
czy der piesk kwiczy
-> czy ta piesk kwicz
prawdą der ja o piesk den że der piesk ga piesk coś mówi
-> szesz jor o pies tę że ta piesk ga piesk coś mów
prawdą der ty niż der ja tol deren der acz oi uczy lubi synprawdą der ty niż ja denen der acz oi uczy lubi syn prawdą derm der ty niź derm der ja li denen der acz oi uczy lubi syn
szesz tor niż ja kę ta acz oj ucz lubk syn
Ty bardziej niż ja masz syna (dziecko), którego nauczyciel lubi.
Nauczyciel lubi twojego syna bardziej niż mojego.
prawdą der rod niż platyna niź der platyna niż złoto li drogi
szesz ta rod niż platyna niź ta platyna niż złoto li drogi
Rod jest bardziej droższy od platyny niż platyna od złota.(?)
szesz ta coś oj ta zo się ręka rusza
Coś rusza swoja ręką.
szesz zo i jak zon ɣwy żab płyń li ta ręka rusza jak zon ɣwy pełznie płyń li ta noga rusza płyń
Płynie z ruchami ręki jak przy pływaniu żabką i ruchami nogi jak przy pływaniu kraulem
niecht płyń
niech ten ów żab ręk
niech ten ów pełz nog
Płyń. Niech będzie ta żabowa ręka. Niech będzie ta pełzaniowa noga. (Ręce do żabki, nogi do kraula.)
szesz ta zon ja włos niź ny krew ny traw
Moje włosy są bardziej zielone niż czerwone.
dla owiec gimnazjum je adło eje den mat zna książka
podręcznik do matematyki dla gimnazjalistów
szesz ta kia w gdy ta Mark_Spitz jes je nastolatek li tę tle 6 . tę płynie ɣwy złoto medal w w num 1 9 6 5 . w n.e. rok ɣwo Machabeusz olimpiada zdobywa si Mark_Spitz w po si zdobywa jeszcze tę i śnor Mark_Spitz w w Meksyk w num 1 9 6 8 . w n.e. rok olimpiada tę i tle 2 . ɣwy złoto medal i tle 1 . ɣwy srebro medal tle 1 . ɣwy brąz medal zdobywa śnor Mark_Spitz kę dopiero w w Pekin olimpiada ta Michael_Phelps pobija w Monachium w num 1 9 7 2 . w n.e. rok ów tle 7 . ɣwy złoto medal rekord udajesię
szesz
ta
kia
w
gdy
ta
Mark_Spitz
jes
je
nastolatek
li
tę
tle
6
.
tę
płynie
ɣwy
złoto
medal
w
w
num
1
9
6
5
.
w
n.e.
rok
ɣwo
Machabeusz
olimpiada
zdobywa
si
Mark_Spitz
w
po
si
zdobywa
jeszcze
tę
i
śnor
Mark_Spitz
w
w
Meksyk
w
num
1
9
6
8
.
w
n.e.
rok
olimpiada
tę
i
tle
2
.
ɣwy
złoto
medal
i
tle
1
.
ɣwy
srebro
medal
tle
1
.
ɣwy
brąz
medal
zdobywa
śnor
Mark_Spitz
kę
dopiero
w
w
Pekin
olimpiada
ta
Michael_Phelps
pobija
w
Monachium
w
num
1
9
7
2
.
w
n.e.
rok
ów
tle
7
.
ɣwy
złoto
medal
rekord
udajesię
(?) Markowi Spitzowi, który zdobył jako nastolatek 6 złotych medali w pływaniu na Olimpiadzie Machabejskiej w 1965 roku, później udało się jeszcze zdobyć 2 razy złoto, raz srebro i brąz na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 roku, a także ustanowić pobity dopiero na igrzyskach w Pekinie przez Michaela Phelpsa, który zdobył 8 złotych medali, rekord 7 złotych krążków w Monachium w 1972 roku. [2]
czy ta kle ny krew nce kappa ba bę widź
czy bo ta ny krew ɣow krew to
Czy czerwony rzuca się w oczy? Czy to dlatego, że czerwony wiąże się z krwią?
szesz je ɣwy ktrof zalej jtą?ta wod zalej
(?) Powódź to zalanie wodą.
szesz żad może z żad co ten żyj
(?) nie może być tak, że (istnieje ż takie, że (nie istnieje c takie że ((c - co) i (ż - takie życie z c))))
(?) Bez czego nie mogą żyć. (Poza gramatyką, co znaczy to "z"?)
szesz i szorf bałagan ninorf bałagan
~ Jest bałagan w powyższym i niniejszym.
szesz bo co ta tan skr igła jes tki li
Dlaczego ta igła (zależnie od kontekstu, np. igła z drzewa) jest taka?
dzym fik w nak ciz szkło górk mno kę trwa tresuj szczur
Powiedzmy, że fikcyjnie na szczycie („końcu”) szklanej góry są tresowane szczury.
siensz chba zacz nie hacz grub
Chyba pojawił się brak grubych.
Grube (np. łodygi) chyba się skończyły.
szersz chba obec ta pnic tę garnek myj
szensz w gdy tę sze pisz si obec myj
szersz si obec myj
kanalok
szersz 2 2 . w 2 1 . w 1 3 . w 1 2 . w 2 0 1 7 . w n.e. rok miesiąc doba godzina minuta
szersz 2 3 . w 2 1 . w 1 3 . w 1 2 . w 2 0 1 7 . w n.e. rok miesiąc doba godzina minuta
Nic chyba teraz myje garnek. Kiedy powyższe było pisane miało miejsce to mycie. Teraz też to mycie ma miejsce. Jest 2017-12-13, 20:21. Jest 2017-12-13, 20:22.
siesz tors wlu kulk
szesz kia or ny nieb ny krew ny traw ny żółt uf to
siepsz tą ki to tor bawi
siepsz tą hacz ny nieb to
„Masz dużo kulek. Niebieskie, czerwone, zielone i żółte. Jakimi będziesz się bawić?” „Niebieskimi.”
cip wno mor do ten er pan idź
szesz tak niepch nie ta wor kia zbyt późny wróć ale
siepsz nie ten wróć
„Czy możemy iść do tego pana?” „Tak, ale nie wracajcie zbyt późno.” „Nie wrócimy [zbyt późno].”
siesz fik ta zo smok głow kierk ptą nieś
Głowy smoka „niosą się piechotą” ("kierk": same kierują, "ptą": samodzielnie, "nieś": przemieszczają się jako część całości względem tej całości (ewentualnie, dla "non nieś", są przenoszone na takich częściach)). [Jeśli chodzi o smoki z niezależnymi głowami.]
wak ład
siesz gdyb jor ty zacz jorw kę jor chce er czło (?)
Urodo, gdybym cię miała, dostałabym mężczyznę, którego bym chciała.
dzym ta kle wŭad cyk wlu cyk
Powiedzmy, że typowe cykady dużo cykają.
szeksz ta tle bar dżo czło pszo rower jedź
Bardzo wielu ludzi jeździ ~tutaj (koło tu i teraz) na rowerach.
opowiedziałembajkę
szesz nib transformers
opowiembajkę
[Na początku wypowiedzi musiałem być w trybie opowiadania bajek.] (Przestaję opowiadać bajki.) Istnieją nibytransformersy. (Zaczynam opowiadać bajki.)
Istnieją zabawkowe transformersy, poważnie.
siesz tunorj len nyr ów wlk rybk dzień
To (ten dzień) jest ostatni dzień wieloryba. ("wlk rybk" to wieloryb?)
siesz śli torj szczęść ɣapt klaszcz
Klaszcz, jeśli jesteś szczęśliwy.
szesz chba jorj kia nce kappa ba bę bez goń gmoń
Chyba istnieje gamoń, który wykazuje skłonność do znajdowania się w sytuacji, w której coś mu ucieka, który jest mną.
Chyba jestem uciekajumym (ściślej, skłonnym do bycia uciekajumym) gamoniem.
szesz ta wen ów okular ściereczka jca okular pszow kieszeń pszo gmoń pszon 2 dośk krak krocz nkier non krocz
Pojemnik na okulary, w którym jest chusteczka, jedzie/jest niesiony (nie kierując) w kieszeni przez gamonia idącego na dokładnie dwu nogach.
Etui na okulary ze ściereczką do okularów jest niesione w kieszeni przez gamonia idącego na dwóch nogach.
szesz jor że je totu kę ta Picasso w gdy ta się em zo kia dług włos er ę czło maluj obraz uważa
Uważam, że to tu to obraz namalowany przez Picassa, kiedy był chłopcem z długimi włosami.
szersz oen ta jorj gmoń poŭ pollok mamrot się
Istnieje teraz, o którym, którym jestem, gamoń w polloku mamroce, toż (mamrotanie).
Gamoń, którym jestem, mamroce w polloku o tym mamrotaniu.
wak kia bar ek ślicz ek gby ę chom
~ O bardzo śliczniutkie jakbychomiczątko!
szesz je krak krocz nacz pszon ! krocz
szesz je krak łap nacz tą ! łap
ale
~ Istnieją chodzidła, które są chodzidłami, ale istnieją łapacze, które są łapaczami.
Nogi służą do chodzenia na nich, ale ręce służą do łapania nimi.
ci ta i in ziem ser bez ny wod
siesz bmo ta i in ziem ser dość bez ny wod
Czy ziemniaki i ser są suche? Może ziemniaki i ser są stosunkowo suche.
siesz kia kna ny ny węg pa ny śnieg mno kafl
~ Mamy ciemnobiaławe kafle.
Istnieją takie (chodzi np. o znajdujące się tutaj, nie o „takie, które”), które mają stosunkowo węgielnostną (=czarnostną=ciemną) śnieżnawość (=białawość), mnogie kafle.
siesz ta ta jorj gmoń ląc widź woś bez dob
Wzrok gamonia, którym jestem, jest słaby (bezdobrocosiowy).
wak kia bar bar zerczeń zerczeń ek ek nadr nadr i ślicz ponur ek gby toprz
~ Bardzo bardzo bardzo bardzo bardzo bardzo przeprześliczniuteńki i przeprzeponuruteńki jakbynietoperku.
(Przy czym przede wszystkim tłumaczenie "nadr nadr i ślicz ponur" jako 'przeprześliczny i przeprzeponury' nie oddaje tego, że chodzi o wyższą (i to o dwa poziomy) jakość, na dodatek zastosowaną do obu cech jednocześnie.)
szesz ta kle czło tą krak liż rzecz
Przeciętny człowiek mówi językiem (lizadłem).
czy torj kia tę Tarzan dobny toprz
szesz chba torj kia tę Tarzan dobny gby toprz
Czy jesteś nietoperzem podobnym do Tarzana? Chyba jesteś jakbynietoperzem podobnym do Tarzana.
siensz zacz hor tę łobuz ili zakch nadr lubk
Ona zaczęła kochać łobuza, czy zaczęła być zakochana w łobuzie?
opowiedziałembajkę
szesz ta ludź zacz bez żyj
szesz żad ta ludź bez zacz żyj
ale
szesz żad ta anioł zacz bez żyj
szesz żad ta anioł bez zacz żyj
kanalok
szesz i 1 dośk ta Bóg zacz bez żyj wong si zacz bez żyj
szesz żad ta Bóg bez zacz żyj
ale
opowiembajkę
[Na początku wypowiedzi musiałem być w trybie opowiadania bajek.] (Przestaję opowiadać bajki.)
Ludzie umierają, ale ludzie nigdy nie przestają żyć.
Anioły nigdy nie umierają i anioły nigdy nie przestają żyć.
Bóg umarł raz i to było w przeszłości (więcej nie umrze) [bardziej dosłownie '[W całej historji] istnieje dokładnie jedna śmierć Boga i ta śmierć była w przeszłości.'], ale Bóg nigdy nie przestaje żyć.
(Zaczynam opowiadać bajki.)
siesz ta jorj kia gby bez ląc widź gmoń tę czło tmu ɣwo krzak płot myl
Jakbyślepy gamoń, którym jestem, myli ludzi z żywopłotami.
cin nor tnorn koń tmu acz tę koń kradź kup
Czy on kupił tego konia od koniokrada?
siesz jorj kia bo ta gmoń chceś śpi o śpi myśl si gmoń
Istnieje, który jest mną, który, bo gamoniowi chce się spać, myśli o spaniu, tenże gamoń.
Jestem gamoniem, który myśli o spaniu, bo chce mu się spać.
siesz jorj kia bo ta gmoń że czyż ta się chceś śpi nie wie o śpi myśl si gmoń
Istnieje, który jest mną, który, bo gamoń, czy mu się chce spać, nie wie, myśli o spaniu, tenże gamoń.
Jestem gamoniem, który myśli o spaniu, bo nie wie, czy chce mu się spać.
siensz bo ta jors aŭtk psuj muś jor pszo kę pożycz aŭtk ku dom jedź
Ponieważ mój samochód był zepsuty, musiałem jechać do dom pożyczonym.
idea.../kle...
szesz w gdzie ta ryż leż kia leż ryż
Tam, gdzie jest leżenie ryżu, jest leżący ryż.
czy idej kia ryż leż
dzym żad idej ta coś ryż
szesz bo niet tamniet
Czy istnieje (unikalna) idea leżenia, które ma (w odpowiednim sensie, ~posiadanie nieseparowalne (jak 'moja mama'); kogo?, co?) ryż? Powiedzmy, że nic nie ma (w tym sensie) ryżu. Ponieważ nie istnieje to, nie istnieje tamto. (Czy to na pewno logiczne rozwiązania? Dalej mam już pytania bez odpowiedzi.)
dzym żad idej tam si coś
szesz bo żad ten ta " tam si coś ' sens niet
czy ten idej si coś
ale
śli szesz idej si coś szesz idej si tam coś
szesz ów i " ten idea jor gotuj ' " idej ten jor gotuj ' co
dzym je mój " idej si coś ' idej mój " bo żad ten ta " tam si coś NI' sens niet '
dzym je się idej bo żad ten ta " tam si coś ' sens fakt żad idej tam si coś
Powiedzmy, że nie istnieje (unikalna, dla obecnego kontekstu) idea „tamsiego czegoś”. Nie, bo "tam si coś" nie ma sensu. Ale czy istnieje idea „siego czegoś”? Jeśli istnieje idea „siego czegoś”, to istnieje idea „siego tamczegoś”. Co z tą (nieunikalną) ideą mojego gotowania i (unikalną) ideą tego mojego gotowania? Powiedzmy, że pisząc "idej si coś" miałem na myśli (unikalną) ideę prawdziwości określonego przeczenia spowodowanej przez brak (czy tego 'braku' nie należy wyrazić słowem "brak"?) sensu "tam si coś". (Ale czy "tam si coś" naprawdę nie ma sensu? Może oznaczać inną rzecz dokładnie taką, jak rozmówca powiedział.) Powiedzmy, że to oznacza ideę spowodowanego przez brak (znowu - "brak"?) sensu "tam si coś" braku ("brak"?) idei „tamsiego czegoś”.
dzym żad idejm " tam si coś '
szesz bo żad ten ta " tam si coś ' sens niet
czy ten idejm " si coś '
ale
śli szesz idejm " si coś ' szesz idejm " si tam coś '
szesz ta idejm " si coś ' tę idejk poŭ ski Polska " to ' dobny
siesz ta idejm " si coś ' tę idejm " się ' co
czy je to tamto
Powiedzmy, że nie istnieje (unikalna, dla wszystkich kontekstów) idea „tamsiego czegoś”. Nie, bo "tam si coś" nie ma sensu. Ale czy istnieje idea „siego czegoś”? Jeśli istnieje idea „siego czegoś”, to istnieje idea „siego tamczegoś”. Idea „siego czegoś” (w polloku) jest podobna do idei „tego” po polsku. Co robi idea „siego czegoś” z ideą „się”? (Jak się do siebie mają?) Czy to jest tamtym?
dzym je idej zwan dgrvgxxw idej dgrvgxxw
dzym żad je idej zwan piesk idej piesk
ale
szesz i idej zwan piesk idej piesk
ale
Powiedzmy, że istnieje (unikalna) idea dgrvgxxw, która jest ideą dgrvgxxw jako nazwy, ale powiedzmy, że nie istnieje idea psa, która jest ideą psa jako nazwy, ale istnieje idea psa i idea psa jako nazwy.
siesz dost em kia stój gmoń
siesz może jor dla się em kia marsz gmoń
Dość bycia stojącym gamoniem. Mogę sobie pobyć maszerującym gamoniem.
siesz bo ta jorj gmoń zza stój nuda wpot jor marsz
Ponieważ nudzi mnie, gamonia, stanie, będę maszerował.
cip ta mwy ptą krocz
Idziemy pieszo?
szesz ta nin gmoń tę krak pacz widź tmu ny żółt jes i ta li tę bli bę pacz widź w gdy ta li tę bli bmu widź ta li martwiś
Niniejszy gamoń ma się tak do oczu i koloru żołtego, że gamoń patrzy oczami i martwi się, kiedy widzi żółty.
szesz ta każd dob dob
szesz chba ta kle wysok żad wysok
ale
Każde dobro jest dobre, ale chyba przeciętna wysokość nie jest wysoka.
szesz ta kle kna bez duż kna duż myszk co
Co robi przeciętna mała duża mysz? (mysz mała jak na dużą jak na mysz mysz)
szesz ta okz kia bez duż każd chom do na pa górk idź
~ Mały (jak każdy) chomik wszedł na wzgórze.
Jeden (lub więcej) z bezdużych (wszystkie są bezduże) chomików przemieścił się/przemieszcza się/będzie się przemieszczał na pagórę.
"każd", czy jakieś "wszystek", "wszystkie"?
szensz dok ta len ka okz kia szar kle myszk tę ser jeść
Jedna szara mysz (samica; jedna z typowych, szarych, myszy) zjadła ser.
czy w wod kle ta wod ny wod
Czy przeciętna mokrość wody jest w wodzie?
siesz mżeb tę heń trwa smaż jeść smaż
~ Trzeba smażyć, żeby jeść usmażone.
nle tle ...
nlel 2 metr przeden ! piesk
nlelt 2 . metr przeden ! piesk
nlel tle 2 . metr przeden ! piesk
dwa metry za psem (miejsce, rzeczownik jak "na domk")
nle 2 metr jes w przeden piesk li
nlet 2 . metr jes w przeden piesk li
nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li
jest dwa metry za psem (~czasownik)
nle 2 decy bel dziej ny ga coś
nlet 2 . decy bel dziej ny ga coś
nle tle 2 . decy bel dziej ny ga coś
o dwa decybele głośniejszy
nlel 2 metr nad ! to
nlelt 2 . metr nad ! to
nlel tle 2 . metr nad ! to
o dwa metry wyżej (nad tym, miejsce, rzeczownik jak "na domk")
nle 2 metr jes w nad to li
nlt 2 . metr jes w nad to li
nle tle 2 . metr jes w nad to li
jest o dwa metry wyżej (nad tym, ~czasownik)
nle 2 kroć dziej bez wysok
nlet 2 . kroć dziej bez wysok
nle tle 2 . kroć dziej bez wysok
dwa razy niższy
nle 2 cłość dziej bez wysok
nlet 2 . cłość dziej bez wysok
nle tle 2 . cłość dziej bez wysok
o dwa razy niższy (minus jeden razy niższy - wiele sensu to nie ma)
nle 2 cłość dziej duż
nlet 2 . cłość dziej duż
nle tle 2 . cłość dziej duż
o dwa razy większy (trzy razy większy)
nlet / 3 . 2 . cłość bez dziej wysok
nle tle / 3 . 2 . cłość bez dziej wysok
o dwie trzecie niższy (mniej wysoki)
nlet / 3 . 2 . cłość dziej bez wysok
nle tle / 3 . 2 . cłość dziej bez wysok
nlet / 5 . 3 . kroć dziej wysok
nlet 4 0 . procent cent cłość bez dziej wysok
nlet 6 0 . cent kroć dziej wysok
o dwie trzecie większa niskość (o dwie trzecie bardziej niski, czyli niskość 5/3, czyli wysokość 3/5, czyli o 40 procent mniej wysoki, czyli 60% raza wyższy)
nle 2 procent cent cłość dziej dług
nlet 2 . procent cent cłość dziej dług
nle tle 2 . procent cent cłość dziej dług
nlet 1 0 2 . cent kroć dziej dług
nlet 1 , 0 2 . kroć dziej dług
o dwa procent dłuższy, czyli 102% raza wyższy
nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż
nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż
nle tle 2 . kilo gram bez zbyt cięż
o dwa kilogramy za lekki (za mało ciężki)
nlet / 3 . 1. cłość dziej wysok
(?) nle / 3 . cłość dziej wysok (to sugeruje, że czasem "tle" jest równoważne "*" - ale skąd wiadomo, że na początku jest jeden?)
nle tle / 3 . 1. cłość dziej wysok
wyższy o jedną trzecią
Tak jak chyba wszędzie, "dziej" można zastąpić przez "niż"+coś (albo coś w stylu "niź tę to li"), np.:
nle 2 decy bel niż aŭtk ny ga coś
nlet 2 . decy bel niż aŭtk ny ga coś
nle tle 2 . decy bel niż aŭtk ny ga coś
o dwa decybele głośniejszy niż samochód
nlet / 3 . 2 . cłość bez niż róż wysok
o dwie trzecie mniej wysoki niż róża (czyli trzy razy niższy niż róża)
"tle" też ma ciekawe użycia
tle 2 0 metr ku gór w nad domk leć
tle tle 2 0 . metr ku gór w nad domk leć
polecieć dwadzieścia metrów w górę nad domem
podlecieć dwadzieścia metrów nad dom
Bliżej fizyki
szesz ta ten rzek i nle 1 0 0 0 k. metr dług nle 1 0 0 0 metr szerok
Ta rzeka jest długa na 1000 km i szeroka na 1000 m.
szesz ta ten ek żarówk nle 1 0 kandel świeć (?)
Ta żaróweczka świeci [jasno] na 10 kandeli.
siesz ta ów jorj gmoń okular ogniskowa nle ok 8 djoptr bez dług
Ogniskowa okularów gamonia, którym jestem, jest krótka na około osiem djoptrji.
szesz ta ten fal nle czyli / raz c. metr 1 0 0 . tle ^ 4 . 1 0 . ^ - 1 . . metr bez długi
Ta fala jest krótka na 100/cm czyli 104 m-1.
szesz ta ten pokójk nle 1 0 0 luks kappa ba bę świeć
Ten pokój jest oświetlony na 100 luksów.
meta#
$ or " przeŭ ' jkna now " szesz ' " problem ' " jkna uf !!# meta# siesz tę " uf ' kasuj atem# ' uf
~Mamy coś związanego z: MIN przeŭ NIM, nowym MIN szesz NIM, MIN jkna KONIEC... Wróć! Czyli kasuję „KONIEC”. Dalej: NIM KONIEC.
Problemy z ruchem
szesz chba bywa ta derka przow naen siodło non nkier krocz
~Chyba bywa że derka jedzie (na czymś ("non") idącym ("krocz"), jako towar/pasażer ("nkier")) pod siodłem (to jej miejsce w „pojeździe” ("przow"), siodło jest na niej ("naen")).
siesz chba w gdy ta czło skacz ta si czło i ku gór leć spada
siesz ta si czło odbij
Chyba, kiedy człowiek skacze, leci w górę i spada. (Teraz widać asymetrię. Trzeba znaleźć słowo dla rozróżnienia lecenia aktywnego i siłą rozpędu) Odbija się. (Tak? Kiedy coś odbija się, a kiedy coś odbija coś innego? Czy ma znaczenie, czy odbija się z miejsca, czy w trakcie spadania? Nogami czy jak kaŭczukowa piłeczka? (plus odbicie w lustrze))
czy ta derka ptą leć
siesz wiatr
~Czy derka leci sama (na wietrze). (To jest "ptą"? Podobne pytanie dla płynięcia czynnego i z prądem.)
Ojcze nasz
(pierwszy szkic, czasem logiczniej, czasem dosłowniej)
uwaga des my w niebo tata
niech den des ty imię czci
niech des ty królestwo dokończy przychodzi
niech den des ty wola w i na ziemia niebo dokończy spełnia
niech der ty dem my den des my deren powszedni chleb w dziś daje
niech der ty dem my den des my winy odpuszcza
prawdą der my den des my winowajca odpuszcza
analog
niech nie der ty den my do na pokuszenie wodzi
niech der ty den my przeciw zły zbawia
lecz
(nowsza wersja, wciąż niedopracowana)
uwaga derm der my w niebiosa er mama
niech den derm der ty imię święci
niech der derm der ty królestwo dokończy przychodzi
niech w i na ziemia niebiosa denen der ty chce coś
niech der ty dem my den ów my deren powszedni chleb w dziś daje
niech der ty dem my den enie der my winny odpuszcza
prawdą der my dem acz przeciw my winny odpuszcza
analog
niech nie der ty den my do na pokuszenie wodzi
niech der ty den my przeciw wbbez dobry zbawia
lecz
(nowsze słownictwo)
wak tma my mor w niebios er mam
niech tę tma ty tor imię święć
niech ta tma ty tor stwo król dok przyjdź
niech w i na ziem niebios kę tor chce coś
niecht morm tę morw kia powszedni chleb w dziś daj
niecht morm tę eń mor wink odpuść
szesz mor tmu acz przeciw my wink odpuść
analog
niech nie tor morn do na pokuszeń wódź
niecht morn przeciw bez dobr zbaw
lecz
matematyka
(ale co ze spacjami?)
=+1.1.2.
1 + 1 = 2
=^2.0,5.0,25.
0,5 ^ 2 = 0,25
=/3.1.0,(3.
1 / 3 = 0,(3)
=11.1,(9.
"1,(9) = 11"
a może odróżnic "komaż" od "koma", żeby mieć wariant bez takich absurdów. Tylko który?
=,1(9.,2.
0,1(9) = 0,2
Inne warianty
POLILOK
PARWDOM DER LAL DEN TIT LUBIT
PARWDOM DER " KAROL ' DEN MAMAM DEM PIQK DAJET
PARWDOM BEP DEST LAL DOM LAL
PARWDOM DOT " POZNAN ' PCEST NAN TOR DER POTSJON LEDZET
NJEHT DER TEN PJEST BOT TUT LIDZET
TCIT DER PJEST KFITCIT
PARWDOM DER LAL O PJEST DXET DER PJEST TCITCEKAT TSOST MUWIT
espelok
as o tiom oj hamstr on da oj asen mal grand et kap hav
szesz ta tle kilka chomik tę tle kilka kia bez duży ek głowa ma
KOL POL
CEH WE GXE TCOQ PEJ SEQ
/szeh we gże czoŭ pej seŭ/
CEH od szesz
WE od w
GXE od gdzie
TCOQ od co
PEJ SEQ od pies czyli piesk (stara składnia: "pies" jako rzeczownik)
czyli w polloku
szesz w gdzie co piesk
Gdzie jest pies?
quenlok
ya mi ne mi mi cemen unque ni perian coivie
szesz w ong w w ziem nora ta hobbit mieszka
W norze w ziemi mieszkał hobbit.
pollok
prawdą der je pan " Kowalski ' den jajko żre
szesz ta je pan " Kowalski ' tę jajko żre
deulok
est der is Herr " Schmidt ' den Ei esse
niholok
masu ga desu san " Yamada ' o tamago taberu
espelok
as o es sinjor " Hu ' on ov mangx
quenlok
ya ni na her " Elrond ' nye ohtë mat
руслок
шеш та е господин " Пупкин ' ту яйцо ест
magyalok
em ek va úr " Jakab ' et tojás eszik
poŭ pollok o się mów
szersz może jor poŭ pollok o się mów
szesz ta poŭ pollok " piesk ' jacz poŭ ski Polska " pies ' znacz
siesz ta poŭ ski Polska "
Jak się masz, chomiczku.
' jacz poŭ pollok "
szersz ki tor czujeś
wak ek gby chom
' znacz
szesz je i sze naste poŭ pollok o ski Polska mów
siesz ta " jak ' jacz " ki ' znacz
siesz ta " masz się ' jacz " tor czujeś ' ów to znacz
siesz ta " sz ' ów " tor ' sugeruj
siesz i
ta poŭ ski Polska " mieć się ' jacz poŭ ski Polska " czuć się ' znacz
dor jacz " czujeś ' znacz
siesz ta " chomik ' jacz " chom ' znacz
siesz ta " chomiczek ' jacz " ek chom ' znacz
siesz ta " chomiczku ' jacz " wak ek chom ' znacz
siesz bo
ta tmu chom mów rzadki
że dorj gby chom wie
szesz bo
fakt jorj nan Polska
jor szorn rozum
czy gdyb to
ta je pżad nan Polska ludź tę mój " szorn ' rozum
siesz chba bo
wor tę pollok nie rozum
ten dorn nie rozum
ożeż
Problemy
Cechy definiujące, niedefiniujące i z natury:
czy "ɣwo", "ɣwy", "ów" itp. wystarczą w swojej okolicy?
jak do tego ma się "oj"? (jest zwykłe czy z natury? i przy okazji czy nie powinno być przypadkiem?)
czy "jer" się przyda?
" każd ' to 'każdy', czy 'wszyscy'? Jak to rozróżnić? Czy trzeba?
"jak" jako porównanie (kojarzące się, podobne czy identyczne?) i jako podkreślenie analogii?, por. "też", "kanalok"
Jest "ziak", ale które znaczenia obejmuje?
"jakż" załatwia identyczny.
A jak działa "tojk", "tojkie" itp.? 'pies taki jak wskazany/wspomniany kot' to standard, czy osobna grupa?
Może należy skrócić "dok zacz", "acz oj dok ej bez" i inne kombinacje. Jak to się ma do "odź"? Czy to to samo, co "oj zacz nie"?
Wspólne mianowniki:
Jak dokładnie ma się "poŭ" do "w"? "w na", "cdo", "cwę", "poŭd", "dŭop" ('tłumaczyć z jakiegoś języka na jakiś'), "uk", "ku"... i odpowiedniki w stylu "w" i "od"? Czy nie należy znaleźć wspólnego mianownika? to warianty "poŭ"? A może po prostu "w"?
"zanimby" nie wymaga wspólnego mianownika? jakby nie, ale dlaczego uwzględniamy tylko bycie przed czymś, co być mogło? Chyba dlatego, że przyczyna zwykle poprzedza skutek. A jeżeli chcemy powiedzieć o takiej, która nie poprzedza? (i to w dwu wariantach - co z "bojaknie"?)
"i żeb nie A B gdyb nie B A"? czy to w ogóle nie jest to samo, co "żeb nie" albo "gdyb nie B A"?
"zanimby" oznacza, że było wykonane w celu uniknięcia, przedtem i odniosło skutek (naprawdę musiało odnieść? Zob. "skutecznie"). "bojaknie" zaleca wykonanie czegoś, żeby uniknąć czegoś innego. Inne okoliczności można opisywać osobno (przygotować skróty? Jednorazowe? Uniwersalne dla połączenia dwu relacji? "ta A tę B jes i żeb nie li bli bę gdyb nie bli bę li"?). Tak?
Czy "mżeb" tu pomaga?
A "trza", "musi" i "win" oraz "nech"? Plus "nechaj"="zaj", "oby", "obyż", "chce" i "nadzieja"?
"musi" i "może" to modalność aletyczna. Reszta wspomnianych to z grubsza modalność deontyczna. (A "bmo", "chba" i "raź" to raczej modalność epistemiczna.)
Zdaje się, że "trza A" i "win A" są blisko "szesz ta A dob" (ale które bliżej?), zaś "zaj A" i "obyż A" mogą być skrótami odpowiednio "wter jor byż A chce" i "wter jor że A nadź".
"tą", "jtą", "pszo" i "pszon"?
A może rozbić "tmu" na od, do i dla?
Czy przyimki od rekcji w ogóle mają ustalone znaczenie? Dobór sugeruje, że mają, ale np. "kappa" i "jes" (zwłaszcza "jes ... bli bę") je rozmywa.
Jak się ma "lód", "ny lód" ('lodowaty' ? 'zamrożony' ?), "uj lód" ('zamarzać' ?) do "bez ciep", "nadr bez ciep", "mróz" - czy należy jakoś sprowadzić do jednego rdzenia? "bez ciep" i "jo bez ciep" odpowiada "mróz" i "jo mróz", czy "mróz" i "ny mróz"?
A z drugiej strony, jak się ma 'lód' do pojęć 'woda, śnieg, deszcz, grad, para wodna (gaz i mgiełka), chmura, mgła, strumień, potok, rzeka, kałuża, staw, jezioro, morze, ocean'?
"lód" to chyba inaczej "ɣwob ciep wod" (to i tak mętne słowotwórstwo, więc "ɣwo nadr bez ciep wod" nie trzeba, ale może jednak "ɣwo kamń wod" albo "ɣwo wod kamń").
A czy 'para (gaz)' to "ɣwo nadr ciep wod"?
Może coś w stylu "lód wod" (="lódk", a może "mroź wod"="lód") i "para wod".
A może wszystkie ciecze podciągnąć do tego rdzenia, co woda?
Chyba lepiej rozdzielić stany skupienia, np. (może lepiej dobrać inne słowa): "mroź wod" (="lód"), "top wod", "para wod", a "wod" nie musi być płynne i ogólnie "mroź coś", "top coś" i "para coś" jako dowolna substancja w odpowiednim stanie skupienia. Tylko co wtedy ze śniegiem ("śnieg"="ɣwo lód deszcz"? a co z gradem?), nie mówiąc o innych problemach? 'topić' to "uj top coś"?
Nie przeszkadza, że różnicy między "lud" i "lód" nie słychać? Może bez "lud" całkiem się obejdzie"?
Wychodzi, że 'procent' to czasem "cent kroć", a czasem "cent cłość", ale co z 'punktami procentowymi'?
Zdecydowanie trzeba zagęścić słownictwo, bo nawet wyspecjalizowane konstrukcje polloku wychodzą krótsze po przetłumaczeniu na polski.
Precyzyjne słowa się przydadzą, ale w praktyce zajmują czas i trudno je opanować. Domyślne "sieś"? Jakieś "dosłownie" typu "dosłownie ak drap" jako 'drapiące zwierzę, nie koniecznie kot', "acz mieszka" (chociaż coś innego pewnie byłoby lepsze, w sumie czemu nie "lokator") jako 'lokator' i "dosłownie acz mieszka"? "dosłownie" ma łamać składnię?
ustalić fonetykę (raczej nie POLILOK, KOL POL czy BA BAM, tylko zoptymalizowany pollok)
Prawdopodobnie pollok jest dobry (niczego bardziej rewolucyjnego pewnie i tak nie zapamiętam, chociaż może proste sylaby można by wymawiać szybciej), trzeba tylko opanować zasady skracania.
I może jakieś krótkie (pół- i zerosylabowe - a jak wymawiać "w" itp.) słowa zamiast słowotwórstwa. Robi się straszny bałagan:
rodzina "szesz" aż do "siekś", "żer" "niecht" i dalej
"ta"="der"-"ba"="ber"-"kia"="deren" plus "jor"-"tor"-"dor" plus "jomcz" z "ninż" i "eń" z "acz"-"ark"-"rka"-"dło"
"pies"-"piesk"="pies domk" z "żabk"-"żabk"="żab coś" i jeszcze "dom"-"domk" i "idej"-"idejm"-"idejk"
"ɣwon"="ɣwo ny"
"od"-"do"-"cod"-"cdo" i reszta rodziny (wspomniana w jednym z problemów powyżej)
"alb"-"olb" itp.
To chyba jeszcze nie koniec. Mniej i bardziej mętne skróty się mnożą.
ogarnąć kwantyfikatory w skomplikowanych przypadkach i standardową interpretację
'Ten sam' i 'taki sam'... Problemy z zakresem kwantyfikatorów: "czy ta każd (ten) czło tę chleb żre" a "czy kę ta każd (ten) czło żre chleb" ("pewien" nie wystarczy)...
dodatkowy problem ze znaczeniem "ta" itp.: "szesz je ta Kamil przyjaciel ta Karol bez przyjaciel" - 'Istnieje wróg Karola, który jest przyjacielem Kamila.' (istnieje takie p, że "je p ta Kamil przyjaciel" i "je p ta Karol bez przyjaciel" - samo "ta" nie wyjaśnia sytuacji - jakby są potrzebne pełne relacje z lojbanu)
Pełnych relacji chyba nie trzeba, ale takie "ta", "tę" itp. łączą się z wieloma dużymi słowami asymetrycznie. A może "je" odrywające rzeczownik od relacji. Ale czy nie wychodzi lojban?
Chyba jednak to nie problem. Z " kna ' tak jest z założenia ("szesz je kle kna duż myszk kna bez duż ak coś" - 'Przeciętna duża mysz to małe zwierzę.') i chyba tu też ujdzie.
W którą stronę działa słowotwórstwo? Zwłaszcza dla "lis ny lis ny lisk".
Opanować okolicę 'pomagać', 'pozwalać, umożliwiać', 'odradzać', 'przeszkadzać', 'doradzać', 'uniemożliwiać', 'zmuszać' i 'zabraniać' (słowem, czynem i jako narzędzie/okoliczność).
'oskarżać', 'podejrzewać' i stosunek między "o" i "że".
"siesz oli ɣwo kokos wiór ɣwy kokos wiór ów kokos wiór uf" (Jak mówić na wiórki kokosowe?)
Archiwum
Trzeba jeszcze rozróżnić cechy definiujące, niedefiniujące i z natury:
też dla słów typu "acz" (to jest z natury, "kia ... coś", a "ący" zmienia zwykły czasownik na ów MIN z natury NIM czasownik?),
Tak.
a także "ɣwo"
jest? "ɣwo", "ɣwy", "ów" itp.?
i "oj" (to jest zwykłe czy z natury?).
A co z definiujące/niedefiniujące? Czy naprawdę trzeba to rozróżnić?
Mamy "ten kia ga piesk czło" i "kia ga piesk ten czło". Może wystarczy. Jeśli jakikolwiek człowiek szczeka, to nie ważne, czy to jest jakiś szczekający człowiek, który coś robi, czy jakiś człowiek, który szczeka i coś robi.
A "tże jorj okz li gmoń" to 'grupa gamoni, do której należę', czy 'gamonie (sam jestem gamoniem)'? Jak to rozróżnić?
"tże jorj okz li gmoń" to 'grupa gamoni, do której należę' (może wszystkie gamonie). "tże jorj okz li każd gmoń" to 'wszyscy gamonie (sam jestem gamoniem)'. "okz tże jorj okz li każd gmoń" to 'gamoń/gamonie (sam jestem gamoniem)' (jako 'jeden (lub więcej) z grupy wszystkich gamoni, której ja [też] jestem przedstawicielem').
Ale " każd ' to 'każdy', czy 'wszyscy'? Jak z kolei to rozróżnić? Czy trzeba?
Chyba "szesz jor tę kia wter em motyl gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź" - 'Widziałem gąsienicę, która teraz jest motylem, kiedy była poczwarką', ale co z "szersz jor tę ę ludź widź" - 'widzę dziecko', kiedy widzę dorosłego? Jak się ma "piesk" do "hacz em piesk"?
Może używać "jer" kiedy teraz (w chwili, o której mowa - ale czy to nie zbyt mętne) i "je", kiedy w ogóle i przyjąć, że rzeczownik jest, a z "hacz em" już kiedykolwiek? "je"="jer hacz em", "jer"~="je hacz w gdy to em"? "szesz jor tę kia wter em motyl hacz em gąsienica w gdy sior em poczwarka widź"="szesz jor tę kia wter jes je motyl li hacz em gąsienica w gdy sior jes je poczwarka li widź"="szesz jor tę kia wter em motyl je gąsienica poczwarka widź"? Czy to nie zbytni bałagan?
A może lepsze są osobne słowa na kolory i smaki? Np. "żółt"/"ɣwo śnieg jaj" i "ny żółt"/"ny śnieg" czy "ɣwo żółt jaj"/"ɣwo biał jaj" i "żółt"/"biał" ("ɣwo ny śnieg jaj" zdecydowanie zbyt długie)?
"żółt"/"ɣwon śnieg jaj" i "ny żółt"/"ny śnieg"
Czy czas to kawałek czasu? Czy przestrzeń i miejsce to kawałek przestrzeni?
Chyba jest. "szesz zo gdzie coś gdzie coś"
Zło nie istnieje. Czy warto odróżniać "bez dob" i "nie dob"?
Można tego uniknąć.
Jeśli zrobimy z "oj" przypadek, podobnie z "pszo" (wychodzi "kier"->"oj" (czy nie zawsze?: czy i jak bez tego należy używać "kier pszo"/"pszo kier"?), a "non" wynika z okoliczności)? Powinno poprawić precyzję: "ta Anna oj jorcuś tę kasza żre"->"oj Anna ta Jacuś tę kasza żre" (do tego: "Jacuś" czy "ek Jacek"?; z trochę innym znaczeniem piszemy "ęk Jacek", ewentualnie "je ę ludź Jacek" ("ę Jacek" odpada)), "ta Jan tą aŭtk kier jedź"->"oj Jan sior pszo aŭtk jedź", "ta Jan pszo idź"->"ta Jan pszo się idź", "ta Jan non idź"->"ta Jan pszo je żad się oj żad się idź", "szesz jor oj ta jonz ręka pszo nieś"->"szesz oj ja ta jonz ręka pszo się nieś" i nawet pasuje, ale jest dłuższe
Na razie zrobimy przypadek z "pszo". Reszta zostanie, raczej jako skróty.
Po namyśle: Stare "kier" zastąpimy przez "kierk", nowe "kier" będzie przypadkiem.
"jak" jako porównanie (kojarzące się, podobne czy identyczne?) i jako podkreślenie analogii?, por. "też", "kanalok"
Jest "ziak", ale które znaczenia obejmuje?
"jakż" załatwia identyczny.
A jak działa "tojk", "tojkie" itp.? 'pies taki jak wskazany/wspomniany kot' to standard, czy osobna grupa?
"kę może gotuj" to "tże może tę li gotuj", czy "tże tę li może gotuj"? Co z "kia lny gotuj"? To raczej mała różnica, ale chyba widziałem gorszy przypadek.
Powiedzmy, że jednak nie widziałem.
Może należy skrócić "dok zacz", "acz oj dok ej bez" i inne kombinacje. Jak to się ma do "odź"? Czy to to samo, co "oj zacz nie"?
Wspólne mianowniki:
Jak dokładnie ma się "poŭ" do "w"? "w na", "cdo", "cwę", "poŭd", "dŭop" ('tłumaczyć z jakiegoś języka na jakiś'), "uk", "ku"... i odpowiedniki w stylu "w" i "od"? Czy nie należy znaleźć wspólnego mianownika? to warianty "poŭ"? A może po prostu "w"?
Co z 'tańczyć do' i 'w rytmie'? "poŭ rytm": "szesz jor poŭ rytm tor walc tańcz" - 'Tańczę w rytmie walca, którego grasz', "poŭ rytm rokendrol odź brud" - 'Sprzątać w rytmie rokendrola' "szesz jor poŭ ta tor walc rytm tańcz" - 'Tańczę w rytmie walca, którego grasz', "poŭ ta rokendrol rytm odź brud" - 'Sprzątać w rytmie rokendrola'
Jakieś 'przejść na rytm' i 'wyjść z rytmu'? "poŭd rytm" i "dŭop rytm"
"zanimby" nie wymaga wspólnego mianownika? jakby nie, ale dlaczego uwzględniamy tylko bycie przed czymś, co być mogło? Chyba dlatego, że przyczyna zwykle poprzedza skutek. A jeżeli chcemy powiedzieć o takiej, która nie poprzedza? (i to w dwu wariantach - co z "bojaknie"?)
"i żeb nie A B gdyb nie B A"? czy to w ogóle nie jest to samo, co "żeb nie" albo "gdyb nie B A"?
"zanimby" oznacza, że było wykonane w celu uniknięcia, przedtem i odniosło skutek (naprawdę musiało odnieść? Zob. "skutecznie"). "bojaknie" zaleca wykonanie czegoś, żeby uniknąć czegoś innego. Inne okoliczności można opisywać osobno (przygotować skróty? Jednorazowe? Uniwersalne dla połączenia dwu relacji? "ta A tę B jes i żeb nie li bli bę gdyb nie bli bę li"?). Tak?
Czy "mżeb" tu pomaga?
A "trza", "musi" i "win" oraz "nech"? Plus "nechaj"="zaj", "oby", "obyż", "chce" i "nadzieja"?
"musi" i "może" to modalność aletyczna. Reszta wspomnianych to z grubsza modalność deontyczna. (A "bmo", "chba" i "raź" to raczej modalność epistemiczna.)
Zdaje się, że "trza A" i "win A" są blisko "szesz ta A dob" (ale które bliżej?), zaś "zaj A" i "obyż A" mogą być skrótami odpowiednio "wter jor byż A chce" i "wter jor że A nadź".
"tą", "jtą", "pszo" i "pszon"?
A może rozbić "tmu" na od, do i dla?
Czy przyimki od rekcji w ogóle mają ustalone znaczenie? Dobór sugeruje, że mają, ale np. "kappa" i "jes" (zwłaszcza "jes ... bli bę") je rozmywa.
Jak się ma "lód", "ny lód" ('lodowaty' ? 'zamrożony' ?), "uj lód" ('zamarzać' ?) do "bez ciep", "nadr bez ciep", "mróz" - czy należy jakoś sprowadzić do jednego rdzenia? "bez ciep" i "jo bez ciep" odpowiada "mróz" i "jo mróz", czy "mróz" i "ny mróz"?
A z drugiej strony, jak się ma 'lód' do pojęć 'woda, śnieg, deszcz, grad, para wodna (gaz i mgiełka), chmura, mgła, strumień, potok, rzeka, kałuża, staw, jezioro, morze, ocean'?
"lód" to chyba inaczej "ɣwob ciep wod" (to i tak mętne słowotwórstwo, więc "ɣwo nadr bez ciep wod" nie trzeba, ale może jednak "ɣwo kamń wod" albo "ɣwo wod kamń").
A czy 'para (gaz)' to "ɣwo nadr ciep wod"?
Może coś w stylu "lód wod" (="lódk", a może "mroź wod"="lód") i "para wod".
A może wszystkie ciecze podciągnąć do tego rdzenia, co woda?
Chyba lepiej rozdzielić stany skupienia, np. (może lepiej dobrać inne słowa): "mroź wod" (="lód"), "top wod", "para wod", a "wod" nie musi być płynne i ogólnie "mroź coś", "top coś" i "para coś" jako dowolna substancja w odpowiednim stanie skupienia. Tylko co wtedy ze śniegiem ("śnieg"="ɣwo lód deszcz"? a co z gradem?), nie mówiąc o innych problemach? 'topić' to "uj top coś"?
Nie przeszkadza, że różnicy między "lud" i "lód" nie słychać? Może bez "lud" całkiem się obejdzie"?
Jak zastosować "nle" do wyrażeń jak 'dwa metry za psem', 'o dwa decybele głośniejszy', 'o dwa metry wyżej', 'dwa razy niższy', 'o dwa procent dłuższy', 'o dwa kilogramy za lekki'?
"nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li", "nle tle 2 . decy bel dziej ny ga coś", "nle tle 2 . metr jes w nad to li", "nle tle 2 . kroć dziej bez wysok" (wtedy "nle tle 2 . całość dziej bez wysok" to 'o dwa razy', czyli 'minus jeden raz' (dla większego byłoby 'trzy razy' i miałoby sens, zmniejszanie raczej najwyżej o część całości (np. "nle tle / 3 . 2 . całość dziej bez wysok" - 'o dwie trzecie niższy'); tylko "dzdrow" to "dzdrow")), "nle tle 2 . procent dziej dług", "nle tle 2 . kilo gram zbyt bez cięż"?
Czy to jest dosyć jednoznaczne? Nie za długie? Może chociaż "nlet"="nle tle". Może jeszcze "nle tle 2 . metr jes w przeden piesk li"="nlelt 2 . metr przeden piesk", dla "nlelt"="nlel tle" (a może wyciągnąć "w" przed nawias - ale co gdyby było bez "w" (z "do" chyba też bywa)).
Tak (ze zmianami z ostatniego nawiasu). Zobacz tabelkę i przykłady.
przy okazji: skąd wiadomo, ile funkcji jest neutralizowanych przez "!"? Np. "nacz w na ! siedzi" - skąd wiadomo, że "w na !" to nie funkcja (bycie w "na !")?
Załatwione.
"tle tle 2 0 . metr ku gór w nad domk leć" - 'podlecieć dwadzieścia metrów nad dom' (a właściwie 'polecieć dwadzieścia metrów w górę nad domem'; "ku nad domk" może oznaczać np. poziomy lot, ale czy kalka się nie przyda?)
Jest w przykładach, kalka raczej się nie przyda.
Wychodzi, że 'procent' to czasem "cent kroć", a czasem "cent cłość", ale co z 'punktami procentowymi'?
Wychodzi też, że "nlet / 2 . 1. kroć duż" to 'pół raza większy', czyli 'dwa razy mniejszy'.
Cóż.
Jak się ma "duż" i "bez duż" do 'wielkości, rozmiaru'? A stopniowanie?
"ość"
Żeby dorównać lojbanowi, można by:
uporządkować i zagęścić (po co "ak drap", jeśli "kot" jest wolne?) słownictwo To z grubsza jest
Zdecydowanie trzeba zagęścić, bo nawet wyspecjalizowane konstrukcje polloku wychodzą krótsze po przetłumaczeniu na polski.
Precyzyjne słowa się przydadzą, ale w praktyce zajmują czas i trudno je opanować. Domyślne "sieś"? Jakieś "dosłownie" typu "dosłownie ak drap" jako 'drapiące zwierzę, nie koniecznie kot', "acz mieszka" (chociaż coś innego pewnie byłoby lepsze, w sumie czemu nie "lokator") jako 'lokator' i "dosłownie acz mieszka"? "dosłownie" ma łamać składnię?
ustalić fonetykę (raczej nie POLILOK, KOL POL czy BA BAM, tylko zoptymalizowany pollok)
Prawdopodobnie pollok jest dobry (niczego bardziej rewolucyjnego pewnie i tak nie zapamiętam, chociaż może proste sylaby można by wymawiać szybciej), trzeba tylko opanować zasady skracania.
I może jakieś krótkie (pół- i zerosylabowe - a jak wymawiać "w" itp.) słowa zamiast słowotwórstwa. Robi się straszny bałagan:
rodzina "szesz" aż do "siekś", "żer", "niecht" i dalej
"ta"="der"-"ba"="ber"-"kia"="deren" plus "jor"-"tor"-"dor" plus "jomcz" z "ninż" i "eń" z "acz"-"ark"-"rka"-"dło"
"pies"-"piesk"="pies domk" z "żabk"-"żabk"="żab coś" i jeszcze "dom"-"domk" i "idej"-"idejm"-"idejk"
"ɣwon"="ɣwo ny"
"od"-"do"-"cod"-"cdo" i reszta rodziny (wspomniana w jednym z problemów powyżej)
"alb"-"olb" itp.
To chyba jeszcze nie koniec. Mniej i bardziej mętne skróty się mnożą.
zlikwidować obowiązkowe "szesz": "ta piesk tę kotk goń" zamiast "szesz ta piesk tę kotk goń" (a co z "szensz" itp. - skrót do "w ongi" przyda się i bez likwidacji obowiązkowego "szesz") - po co dodawać funkcje i pluć samą prawdą - unikanie możliwości błędnych form (oraz swobodnego szyku) pozwala pomieścić więcej informacji
tak na szybko jest, trzeba opanować
ogarnąć kwantyfikatory w skomplikowanych przypadkach i standardową interpretację
'Ten sam' i 'taki sam'... Problemy z zakresem kwantyfikatorów: "czy ta każd (ten) czło tę chleb żre" a "czy kę ta każd (ten) czło żre chleb" ("pewien" nie wystarczy)...
dodatkowy problem ze znaczeniem "ta" itp.: "szesz je ta Kamil przyjaciel ta Karol bez przyjaciel" - 'Istnieje wróg Karola, który jest przyjacielem Kamila.' (istnieje takie p, że "je p ta Kamil przyjaciel" i "je p ta Karol bez przyjaciel" - samo "ta" nie wyjaśnia sytuacji - jakby są potrzebne pełne relacje z lojbanu)
Pełnych relacji chyba nie trzeba, ale takie "ta", "tę" itp. łączą się z wieloma dużymi słowami asymetrycznie. A może "je" odrywające rzeczownik od relacji. Ale czy nie wychodzi lojban?
Chyba jednak to nie problem. Z " kna ' tak jest z założenia ("szesz je kle kna duż myszk kna bez duż ak coś" - 'Przeciętna duża mysz to małe zwierzę.') i chyba tu też ujdzie.
wprowadzić uwagi do wnętrza zdań - między "meta" i "atem"? "ME#" i "EM#"? czy jeden wariant wystarczy? widać, że w niniejszym artykule mamy cały gąszcz kursywy i innych zmian czcionki, nawiasów, rozmaitych cudzysłowów, podpunktów, strzałek...
"meta#" i "atem#" dodać prowizorki powinny wystarczyć. Może coś jeszcze ustalę.
jeszcze coś do gmerania przy kolejności poza "ktuj", "jutk" i "potr". Łamiące składnię?
Co by to miało być? "meta#" i "atem#" z prowizorkami nie wystarczą?
zrobić coś ze zbytnią długością konstrukcji z "ɣwo" i "ɣwy" W trybie "sieś" można je pomijać i to chyba wystarczy razem z "ɣwyn", "ɣwon" i "skr"
rozróżnić lojbanowe (?) "nu" i "ka", czyli robienie rzeczowników z całych zdań i z orzeczeń bez podmiotu
miejsce dla "li" przy "ać", domyślnie jako "ta li"?
Powiedzmy, że jest.
urozmaicić składnię, ale to już zmieniłoby pollok w wariację na temat lojbanu
coś się jednak udało
coś jak "jes" z innymi argumentami niż "ta"
zmodyfikowane z pomocą "bli" "jes"
Skrót od "ta ja", "tę ty" itp.?
oraz "niech ta ty"? "niecht"
W ogóle coś zrobić, żeby nie tracić czasu na "ta", "tę" itp.? "pragma# loż loż" wystarczy? "jor"..."dorj"
"też" jak w 'dalmatyńczyki szczekają - pudle też szczekają' i jak w 'do posmarowania chleba potrzeba noża - potrzeba też masła'?
Ten problem to może pomyłka - to to samo znaczenie: Do smarowania trzeba chleba i do smarowania trzeba masła. Po prostu dwie myśli, których podobieństwo warto podkreślić.
Chociaż szczekania są niezależne, a do jednego smarowania potrzeba i chleba, i masła, w dodatku w nieco inny sposób ("szesz tą nóż jtą masło tę chleb tę masło tmu chleb smaruj").
W którą stronę działa słowotwórstwo? Zwłaszcza dla "lis ny lis ny lisk".
Opanować okolicę 'pomagać', 'pozwalać, umożliwiać', 'odradzać', 'przeszkadzać', 'doradzać', 'uniemożliwiać', 'zmuszać' i 'zabraniać' (słowem, czynem i jako narzędzie/okoliczność).
'oskarżać', 'podejrzewać' i stosunek między "o" i "że".
"siesz oli ɣwo kokos wiór ɣwy kokos wiór ów kokos wiór uf" (Jak mówić na wiórki kokosowe?)
Inne użycia
Podejście z funkcjami nadaje się też do matematyki i chemii, ale te warianty niezbyt się zgadzają z głównym.
an (liczba węgli) - alkan (może się zmienić w alken czy coś) (np. "an 3 ." - 'propan')
yl (od czego (węglowodór, atom lub "dow"), pozycja, do czego podstawiamy) - wynik podstawienia (np. "yl an 1 . 2 . an 3 ." - '2-metylopropan')
ol (pozycja, do czego podstawiamy) - alkohol (np. "ol 1 . an 2 ." - 'etanol')
oksy (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - ester (np. "oksy yl. 1 . an 2 . 2 . an 3 ." - 'ester dwuizopropylowy')
on (pozycja, do czego podstawiamy) - przyłącza tlen, czyli aldehyd albo keton (np. "on 1 . an 1 ." - 'aldehyd mrówkowy')
amina (pozycja, do czego podstawiamy) - grupa aminowa (-NH2) (np. "amina 1 . an 2 ." - 'etyloamina')
damina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - amina drugorzędowa (np. "damina an 1 . 1 . an 1 ." - 'dwumetyloamina'
tamina (podstawnik, podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - amina trzeciorzędowa (np. "tamina an 1 . an 2 . 1 . an 3 ." - 'metyloetylopropyloamina')
imina (pozycja, do czego podstawiamy) - grupa iminowa (=NH) (np. "imina 1. an 1 ." - CH2=NH)
timina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - imina trzeciorzędowa (baza=N-podstawnik) (np. "timina yl 1 . an 2 . 2 . an 3 ." - (CH3)2CH-N=C(CH3)2)
itmina (podstawnik, pozycja, do czego podstawiamy) - imina trzeciorzędowa (baza-N=podstawnik) (np. "itmina en 1 . an 2 . 2 . an 5 ." - CH2=C=N-CH(-CH3)-CH2-CH2-CH3)
en (pozycja, od czego) - alken (tworzy wiązanie podwójne między n i n+1) (np. "en 2 . an. 5 ." - "pent-2-en")
yn (pozycja, od czego) - alkin (tworzy wiązanie potrójne między n i n+1) (np. "yn 1 . yn 3 . an 4 ." - 'butadiyn')
cyklo (od czego) - węglowodór pierścieniowy (np. "yl an 1 . 1 . en 1 . en 3 . en 5 . cyklo an 6 ." - 'toluen (1-metylo-cykloheksa-1,3,5-trien)')
wiąż (atom/"dow"/węglowodór, atom...) - wiązanie
dwiąż (atom..., atom...) - wiązanie podwójne
twiąż (atom..., atom...) - wiązanie potrójne
dow (liczba) - miejsce wiązania zamykającego pierścień
pierwiastki chemiczne opisujemy liczbami
chnic - chemiczne nic, wiązania do tego dają wolny rodnik
We wzorach czysto nieorganicznych zaczynamy od najcięższego atomu, po drugie z największą liczbą wiązań, potem największa liczba atomowa najcięższego podstawnika (i kolejno drugiego, trzeciego itd. najcięższego), potem liczba podstawników bezpośrednich podstawników, potem liczba podstawników najcięższego podstawnika i tak dalej. (To, od czego zaczynamy, ląduje na końcu.) "dow" używamy, jeśli wrócimy do atomu, który już był (czyli w trakcie opisywania wiązań którego jesteśmy), przy tym atom za "dow" liczymy normalnie do wagi, ale nie liczymy wiązań, którymi doszliśmy. (Patrz przykład cyklopropanu.)
We wzorach organicznych kopiujemy konwencje IUPAC, ale zamiast kolejności alfabetycznej zaczynamy od najcięższych (Naprawdę? Jak konkretniej?).
