Język starowertyński: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 00:58, 27 wrz 2024

Język starowertyński Wāròtóŋūroką

Faktycznie
Utworzenie:	Wirczę w 2024
Najnowsza wersja:	1.0
Kody
Conlanger–1	`stw.`
W
Lista conlangów

Język starowertyński —

Głosownia

Samogłoski

W języku starowertyńskim występowało 14 samogłosek, w tym 8 krótkich i 6 długich.

	Przednie		Środkowe		Tylne
	Krótkie	Długie	Krótkie	Długie	Krótkie	Długie
Przymknięte	i	iː			ɯ • u	uː
Prawie przymknięte			ɘ
Półotwarte	ɛ	ɛ̃ː		ɞː	ɔ	ɔ̃ː
Otwarte			ä • ã	äː

/ɛ/, /ɛ̃ː/, /ɔ/, /ɔ̃ː/ często wymawiane były jako [e̞], [ẽ̞ː], [o̞] oraz [õ̞ː].

Dwugłoski

W języku starowertyńskim występowały 4 dwugłoski zakończonych na <-i>, <-u>, oraz 2 dwugłoski zakończone na <-a> i <-ò>, czyli łącznie 6 dwugłosek.

ai - [äi̯] jak w...
òi - [e̞i̯] jak w...
au - [äu̯] jak w...
òu - [e̞u̯] jak w...
ua - [uä̯] jak w...
uò - [uɛ̯] jak w...

Spółgłoski

W języku starowertyńskim występowało 37 spółgłosek.

		Wargowe	Zębowo-dziąsłowe		Podniebienne	Miękkopodniebienne	Krtaniowe
Nosowe		m	n			ŋ • ŋ͡m
Zwarte	krótkie	p	t • tʲ		c	k • kʲ	ʔ
Zwarte	długie	pː	tː			kː
Szczelinowe	krótkie	f	θ	s	ç	x • xʲ	h
Szczelinowe	długie		sː			xː
Zwarto-szczelinowe		p͡f	t͡θ • t͡s • t͡ɬ		c͡͡ç	k͡x	ʔ͡h
Drżące		ʙ	r • rʲ
Półotwarte			ɬ • ɬː		j	w

Pismo

Zapis łaciński

a

ā

ã

ą

b

c

cć

ć

f

h

i

ī

j

[ä]

[äː]

[õ̞ː]

[ã]

[ʙ]

[c]

[c͡͡ç]

[ç]

[p͡f]

[h]

[i]

[iː]

[j]

k

kh

ki

kȝ

l

lh

m

n

ŋ

ŋw

o

ō

õ

[k]

[kː]

[kʲ]

[k͡x]

[ɬ]

[ɬː]

[m]

[n]

[ŋ]

[ŋ͡m]

[ʷo̞]

[ɞː]

[ẽ̞ː]

ò

ó

p

ph

r

ri

s

sh

t

th

ti

tl

ts

[e̞]

[ɘ]

[pʰ]

[pː]

[r]

[rʲ]

[s]

[sː]

[tʰ]

[tː]

[tʲ]

[t͡ɬ]

[t͡s]

tþ

þ

u

ū

ù

v

w

ȝ

ȝh

ȝi

y

'h

[t͡θ]

[θ]

[u]

[uː]

[ɯ]

[f]

[w]

[x]

[xː]

[xʲ]

[ʔ]

[ʔ͡h]

Mownia

Rzeczownik

Liczba

Przypadki

Przypadek		Przyrostek	Znaczenie	Przykład
I.	Mianownik	—	kto? co? Ogólny podmiot	ŋūroką
II.	Biernik	a- / -to	kogo? co? Wyraża dopełnienie bliższe	aŋūrokąto
III.	Dopełniacz	-fu	kogo? czego? Wyraża posiadanie	ŋūrokąfu
IV.	Celownik	o- / -ko	komu? czemu? Wyraża dopełnienie dalsze	oŋūrokąko
V.	Narzędnik	-ća	kim? czym? Wyraża narzędzie i sposób wykonania czynności	ŋūrokąća

Czasownik

Odmiana przez osoby

Odmiana czasowników w języku starowertyńskim następuje poprzez dodanie do rdzenia czasownika odpowiedniego przyrostka.

Odmiana
Osoba		Przyrostek	Przykład
Liczba pojedyncza
I.	wāno ja	-ãsù	ŋūròwãsù mówię
II.	riasą ty	-oȝā	ŋūròwoȝā mówisz
III.	morò on	-akią	ŋūròwakią mówi
Liczba podwójna
I.	kóna my dwoje	-óno	ŋūròwóno mówimy
II.-III.	hòtu wy dwoje	-òiþò	ŋūròwòiþò mówicie
Liczba mnoga
I.-III.	tamò my	-õka	ŋūròwõka mówimy

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 | kolor = #CE2029
 | nazwa = Język starowertyński
-| nazwa własna =
+| nazwa własna = Wāròtóŋūroką
 | alfabet u =
 | typologia u =
@@ Linia 9: / Linia 9: @@
 | rok f = 2024
 | wersja f = 1.0
-| conlanger1 f =
+| conlanger1 f = stw.
 | fikcyjnie = tak
 | conworld Msc =
@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 '''Język starowertyński''' —
 ==Głosownia==
@@ Linia 43: / Linia 42: @@
 |{{IPA|i}}
 |{{IPA|iː}}
-|{{IPA|ɨ}}
+|
 |
 |{{IPA|ɯ}} &bull; {{IPA|u}}
 |{{IPA|uː}}
+|-
+!Prawie przymknięte
+|
+|
+|{{IPA|ɘ}}
+|
+|
+|
 |-
 !Półotwarte
@@ Linia 64: / Linia 71: @@
 |
 |}
+* /ɛ/, /ɛ̃ː/, /ɔ/, /ɔ̃ː/ często wymawiane były jako [e̞], [ẽ̞ː], [o̞] oraz [õ̞ː].
 ====Dwugłoski====
@@ Linia 69: / Linia 77: @@
 <div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3">
 *'''ai''' - [{{IPA|äi̯}}] jak w...
-*'''òi''' - [{{IPA|ɛi̯}}] jak w...
+*'''òi''' - [{{IPA|e̞i̯}}] jak w...
 *'''au''' - [{{IPA|äu̯}}] jak w...
-*'''òu''' - [{{IPA|ɛu̯}}] jak w...
+*'''òu''' - [{{IPA|e̞u̯}}] jak w...
 *'''ua''' - [{{IPA|uä̯}}] jak w...
 *'''uò''' - [{{IPA|uɛ̯}}] jak w...
@@ Linia 145: / Linia 153: @@
 ||{{IPA|w}}
 |
+|}
+==Pismo==
+===Zapis łaciński===
+<hr>
+{| cellspacing="10" style="text-align: center;"
+|- style="font-size: 2.0em;"
+|  a  ||  ā  ||  ã  ||  ą  ||  b  ||  c  ||  cć  ||  ć  ||  f  ||  h  ||  i  ||  ī  ||  j
+|-
+| [{{IPA|ä}}] || [{{IPA|äː}}] || [{{IPA|õ̞ː}}] || [{{IPA|ã}}] || [{{IPA|ʙ}}] || [{{IPA|c}}] || [{{IPA|c͡͡ç}}] || [{{IPA|ç}}] || [{{IPA|p͡f}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|iː}}] || [{{IPA|j}}]
+|- style="font-size: 2.0em;"
+|  k  ||  kh  ||  ki  ||  kȝ  ||  l  ||  lh  ||  m  ||  n  ||  ŋ  ||  ŋw  ||  o  ||  ō  ||  õ
+|-
+| [{{IPA|k}}] || [{{IPA|kː}}] || [{{IPA|kʲ}}] || [{{IPA|k͡x}}] || [{{IPA|ɬ}}] || [{{IPA|ɬː}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] || [{{IPA|ŋ}}] || [{{IPA|ŋ͡m}}] || [{{IPA|ʷo̞}}] || [{{IPA|ɞː}}] || [{{IPA|ẽ̞ː}}]
+|- style="font-size: 2.0em;"
+|  ò  ||  ó  ||  p  ||  ph  ||  r  ||  ri  ||  s  ||  sh  ||  t  ||  th  ||  ti  ||  tl  ||  ts
+|-
+| [{{IPA|e̞}}] || [{{IPA|ɘ}}] || [{{IPA|pʰ}}] || [{{IPA|pː}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|rʲ}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|sː}}] || [{{IPA|tʰ}}] || [{{IPA|tː}}] || [{{IPA|tʲ}}] || [{{IPA|t͡ɬ}}] || [{{IPA|t͡s}}]
+|- style="font-size: 2.0em;"
+|  tþ  ||  þ  ||  u  ||  ū  ||  ù  ||  v  ||  w  ||  ȝ  ||  ȝh  ||  ȝi  ||  y  ||  'h
+|-
+| [{{IPA|t͡θ}}] || [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|uː}}] || [{{IPA|ɯ}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|xː}}] || [{{IPA|xʲ}}]  || [{{IPA|ʔ}}] || [{{IPA|ʔ͡h}}]
+|}
+==Mownia==
+===Rzeczownik===
+<hr>
+====Liczba====
+====Przypadki====
+{| class="wikitable" width="40%" style="text-align:center"
+|-
+! colspan=2 | Przypadek
+! Przyrostek
+! Znaczenie
+! Przykład
+|-
+! I.
+| Mianownik
+| —
+| kto? co?<br><small>''Ogólny podmiot''</small>
+| ŋūroką
+|-
+! II.
+| Biernik
+| a- / -to
+| kogo? co?<br><small>''Wyraża dopełnienie bliższe''</small>
+| '''a'''ŋūroką'''to'''
+|-
+! III.
+| Dopełniacz
+| -fu
+| kogo? czego?<br><small>''Wyraża posiadanie''</small>
+| ŋūroką'''fu'''
+|-
+! IV.
+| Celownik
+| o- / -ko
+| komu? czemu?<br><small>''Wyraża dopełnienie dalsze''</small>
+| '''o'''ŋūroką'''ko'''
+|-
+! V.
+| Narzędnik
+| -ća
+| kim? czym?<br><small>''Wyraża narzędzie i sposób wykonania czynności''</small>
+| ŋūroką'''ća'''
+|}
+===Czasownik===
+<hr>
+====Odmiana przez osoby====
+Odmiana czasowników w języku starowertyńskim następuje poprzez dodanie do rdzenia czasownika odpowiedniego przyrostka.
+{| class="wikitable" style="text-align:center"
+|-
+! colspan="5" | ''Odmiana''
+|-
+! colspan=3 | Osoba
+!Przyrostek
+!Przykład
+|-
+! colspan="5" | Liczba pojedyncza
+|-
+! colspan=2 | I.
+| wāno<br><small>''ja''</small>
+| -ãsù
+| ŋūròw'''ãsù'''<br><small>''mówię''</small>
+|-
+! colspan=2 | II.
+| riasą<br><small>''ty''</small>
+| -oȝā
+| ŋūròw'''oȝā'''<br><small>''mówisz''</small>
+|-
+! colspan=2 | III.
+| morò<br><small>''on''</small>
+| -akią
+| ŋūròw'''akią'''<br><small>''mówi''</small>
+|-
+! colspan="5" | Liczba podwójna
+|-
+! colspan=2 | I.
+| kóna<br><small>''my dwoje''</small>
+| -óno
+| ŋūròw'''óno'''<br><small>''mówimy''</small>
+|-
+! colspan=2 | II.-III.
+| hòtu<br><small>''wy dwoje''</small>
+| -òiþò
+| ŋūròw'''òiþò'''<br><small>''mówicie''</small>
+|-
+! colspan="5" | Liczba mnoga
+|-
+! colspan=2| I.-III.
+| tamò<br><small>''my''</small>
+| -õka
+| ŋūròw'''õka'''<br><small>''mówimy''</small>
 |}
 [[Kategoria:Języki sztuczne]] [[Kategoria:Języki wertyńskie]]