Język starooszyryjski

Język oszyryjski
Sposoby zapisu:	Łaciński
Typologia:	Fleksyjny SVO
Faktycznie
Utworzenie:	Henryk Pruthenia w 2025
W Szlak
Używany w :	brak
Klasyfikacja:	j. oszyryjskie j. starooszyryjski
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język oszyryjski, język Oszyrów, język starooszyryjski - wymarły język używany w świecie Szlaku. Język substratu języka wysoko-oszyryjskiego oraz przodek języka nisko-oszyryjskiego.

Dźwięki

Samogłoski

• i ɯ (i u)
• e o (e o)
• œ ʌ (ø ö)
• a (a)

Spółgłoski

• pʰ b̥ tʰ tˤ d̥ cʰ ɟ̥ kʰ ɡ̥ ʔ (p b t ṭ d ķ ģ k g h)
• m m̥ n n̥ (n)
• v ʋ̥ ð s ʃ ç χ (v w đ s ş ç ħ)
• ɬ (ƚ)
• ɾ l ʎ j (r l ļ j)

Samogłoski akcentowane wymawiane są dłużej.

Akcent

Występują dwa rodzaje akcentuacji:

• prosty
• opadający

Akcent prosty obejmuje większość krótkich słów (głównie rzeczowniki), a opadający część dłuższych słów i krótkie formy czasownika. Akcent opadający określa się poprzez ' przed słowem. Akcent pada na pierwszą silną sylabę. Sylaba jest silna, gdy samogłoska znajduje się przed zbitką. Gdy zbitki brak, pada na pierwszą sylabę. Prosty: an rade [ˈanɾad̥e] - smok, e tojç [eˈtojç] - zjadł Opadający: an vornes [ˈǎnvôɾnes] - człowiek; tet [têt] - wie; gdy słowo posiada przedimek, samogłoski a, e zamienia się w á, é 

Gramatyka

Zaimek

Zaimki posiadają formę formalną i nieformalną

Osoba	Nieform. sg	Form. sg	Nieform. pl	Form. pl
I	es	ķu	han	svöpe
II	het	løgl	oje	đu
III	i	gis	in	slörr

Zaimki odmieniają się jak mocne rzeczowniki. Zaimki dzierżawcze tworzy się dodając (h)ev

Rzeczownik

Większość informacji fleksyjnych nosi ze sobą przedimek. Choć nie wszystkie, i dodatkowo, istnieje klasa mocnych rzeczowników, które przyjmują pewne końcówki.

Sg. Cas. Mocny Słaby Nom. an rade an vornes Acc. an raden an vornes Abl. ar rade ar vornes Inn. asi radesi asi vornes Part. a radet a vornes Voc. rade vornes Deklinacja pluralna Liczbę mnogą tworzymy zamieniając a na e oraz odrzucając końcówki w odmianie mocnej. Liczba mnoga Sg. Cas. Mocny Słaby Nom. en rader en vornesr Acc. en rade en vornes Abl. er rade er vornes Inn. esi rade esi vornes Part. e rade e vornes Voc. e rade e vornes Przymiotnik Przymiotnik odmienia się jak rzeczownik i stoi zawsze przed nim. Przysłówki to przymiotniki pozbawione przedimka. Czasownik Istnieje odmiana przedmiotowo-aspektowa. Niektóre czasowniki mają wbudowane znaczenie przeszłe w siebie. Od czasowników można urobić wiele imiesłowów. Aspekt czasownika wynika z "przedczasownika". To jest z jego obecności, lub braku. Odmiana na podstawie czasownika đente - pić (dokładnie, piję~pijesz~pije) ogólne - đente - piję (teraz), zdarza mi się pić, zazwyczaj piję ingresywne - oħ đente - zacząłem/zaczynam/zacznę pić dokonane - e đente - napiłem się, właśnie się napiłem punktualne - ap đente - wziąłem łyk, napiłem się, chlusnąłem sobie duratywne - ek đente - właśnie piję, teraz piję frekwentatywne - on đente - popijam Odmian przedmiotowa wygląda następująco: Osoba Sg Pl I -s -n II -t -je III -0 -n Ważna jest też różnica między czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi. Otóż odmiana podmiotowa czasowników przedmiotowych używana jest bardzo rzadko, ale czasami, może służyć do podkreślenia osoby wykonującej czynność. Imiesłów Imiesłowy tworzy się za pomocą dwóch koncówek: -mi - imiesłów czynny -ri - imiesłów bierny Dodatkowo partykuły czasownikowe mogą nadawać imiesłowom aspekt. Przyimek Przyimki narzucają rzeczownikom i czasownikom relacje przestrzenne. Ważne jest to, że przyimek przed rzeczownikiem oznacza położenie, a po ruch.  bez - si dla, (konstrukcja odp. celownikowi) - ut w stronę, ku - ob z N. - ön nad (o, gdy się mówi) - çe jak - 'one na (poziomo) - ir na (pionowo) - aw pod - ast nad - ļis za - ne przed - ont przy, obok (z prawej) - 'øtte przy, obok (z lewej) - je Teksty Owca i konie Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie; jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.  An ha ap an ħeđ An ha asi bosir, án wijøn đuh ön án spah op, i e stol en ħeđ; an bel ék đaļin an tiķ sul, an reh ék đuƚdon an ħøļa çuş, ap ek söle vas an vornes. An ha e vø ut en ħeđr: án köl dul an esn, stol an totn an vornes vøn e tö ob ut en ħeđr. En ħeđr e vø si: an ha spöbo, én kölr an han dul, nođur an han stol, nođur an vornes-án sdaköl, gis oħ wöļö si an hetevn 'spah ut an ditr ut an gis nun. Ap an ha đuh ön án spah op. Nođur spöbo an totn, an ha  oħ ħlubel an ħel ir. Słowniczek owca - an ha koń - an ħeđ  i - ap nie - op wzgórze - an bosir który - án wijøn  mieć - đuh ön wełna - án spah  widzieć - stol  jeden - an bel M ciągnąć - 'đaļin ciężki - an tiķ  wóz - an sul drugi - an reh dźwigać - 'đuƚdon  wielki - an ħøļa  ładunek - an çuş  trzeci - an ped wieźć - söle szybko - vas  człowiek - an vornes mówić - vø  serce - án köl  M boleć - dul  co - an tot M  kazać - vø +ob robić - tö  odpowiedzieć - vø +si słuchać - spöbo kiedy - nođur  pan - án sdaköl  zabierać - wöļö +si płaszcz - an ditr M sam - nun  pobiec - ħlubel  równina - an ħel án ģölm M - opowieść