Bornholmczycy

Bornholmczycy - naród południowowiwaryjski żyjący głównie na Bornholmie, tworzący tam ludnościową większość (92,9% - 45422 mieszkańców). Istnieje też diaspora bornholmska, szczególnie w USA, Danii oraz Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych.

Język

Bornholmczycy posługują się głównie językiem bornholmskim. Posługują się łacinką od XI wieku, jednak od XI do końca XIII wieku używano czasem run.

Religia

Rdzenną religią Bornholmczyków są wierzenia wiwaryjskie. W XII wieku Ks. Bornholmskie przyjęło chrześcijaństwo w obrządku zachodnim. Obecnie struktura religijna jest mocno podzielona, najwięcej procentowo stanowią katolicy rzymscy, apostolanie oraz osoby niedeklarujące przynależności religijnej.

Liczebność

Według Spisu Krajowego z 2020 r. narodowość bornholmską zadeklarowały 45422 osoby (92,9% z 48893 mieszkańców), z czego 42416 (86,2% całej populacji) uznawało się wyłącznie za Bornholmczyków.

Liczebność diaspory jest trudna do oszacowania, zależnie od badań jest to od ok. 14000 aż do 25000 osób, najczęściej wskazuje się jednak liczbę ok. 20000 ludzi.

• Sondaż z 2014 r. wskazuje, że w Stanach Zjednoczonych (nie licząc terytoriów nieinkorporowanych itp.) zamieszkiwało 15846 osób deklarujących narodowość bornholmską, z czego trzy czwarte mieszkało w stanach Maine oraz New Hampshire.

• Strona Banku Statystycznego Danii podała, iż jak na 2020 r. w Danii mieszkało 2557 osób deklarujących się jako Bornholmczycy.

• Cenzus z Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych z 2020 r. wskazuje, że mieszka tam 1005 ludzi narodowości bornholmskiej.

• W Polsce do narodowości bornholmskiej w Spisie Powszechnym z 2021 r. przyznało się 114 osób.

Historia diaspory

Dania

Już od czasów średniowiecza zdarzała się emigracja do Danii z powodu lepszych warunków edukacyjnych i materialnych.

Poważniejsze, większe, ruchy ludności zaczęły się w XVII wieku, w którym to Szwecja podbiła Starą Wyspę, a Dania ją przejęła i zachowała do 1945. Okres największych migracji przypadł na lata 90-te XIX wieku.

Migracja do Danii zdarza się i dziś, lecz na dużo mniejszą skalę. Bornholmczycy raczej zostają we własnym kraju.

Stany Zjednoczone

W II poł. XIX wieku, gdy rozwijał się prężnie transport, wielu Bornholmczyków chciało uciec z kraju w poszukiwaniu lepszego życia: Dania zaniedbywała Bornholm, traktowała go jako bazę wojskową, a Bornholmczyków za biednych, niewykształconych rybaków i prostych ludzi, którzy mają jej pomagać w aspiracjach militarnych. Dodatkowo prześladowywano Bornholmczyków (choć nie tak dotkliwie jak Polaków pod zaborami) za swój język i kulturę. Wszystko to potęgowały gorączki złota. Wielu Bornholmczyków wyjechało wtedy za chlebem do Danii, i znaczna część wypłynęła do Ameryki.

Kolejna duża fala migracji przypadła na lata 1938-1941. Przed wojną obawiano się agresji ze strony hitlerowskich Niemiec, takiej jaka miała miejsce wobec Austrii czy Czechosłowacji, a więc ok. 1,5 tysiąca mieszkańców Bornholmu wypłynęło do USA. Podczas wojny była to najzwyczajniej ucieczka za lepszym życiem w strachu przed wojną. W 1941 r. fala emigracji bardzo przygasła, lecz nie skończyła się (trwała do ok. 1947 r.), ponieważ Amerykę zaatakowała Japonia (atak na Pearl Harbor).

Znani Bornholmczycy

Ten artykuł to fikcja. Naród, o którym tutaj mowa, jak i otoczka, są fikcyjne, choć artykuł może wplątywać elementy prawdziwe.