Język anakijski

Język anakijski ???? ????? [????]
Sposoby zapisu:	anakijskie, łacińskie, ???
Typologia:	fleksyjny, VSO
Faktycznie
Utworzenie:	Henryk Pruthenia w 2017
W ?
Używany w :	Sarnath
Klasyfikacja:	J. anakijskie anakijski
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język anakijski - starożytny język używany na terenie dawnego Anaku. Wraz z językiem mikanijskim przynależy do rodziny języków anakijskich. Znany jest z relatywnie licznych inskrypcji. Był to język o rozbudowanej fleksji, ale bardzo regularnej.

Dźwięki

Spółgłoski

• m n (m n)
• p b t d k g q (p b t d k g q)
• tʼ (t')
• s z ʃ χ (s z š h)
• sʼ (s')
• t͡s (c)
• t͡sʼ (c')
• w l r j (w l r j)

Samogłoski

• i u (i u)
• ɛ (e)
• a (a)

Struktura sylaby

Dominującym typem sylaby było CV (C - dowolna spółgłoska, V - dowolna samogłoska). W pozycji interwokalicznej możliwe było pojawienie się geminaty VC¹C¹V. W wygłosie słowa możliwa jest też obecność spółgłosek szczelinowych /s/, /z/ i /š/, (a więc sylaba wygłosowa może przyjąć strukturę CVS). Rozziew zdarzał się rzadko. W końcowej fazie istnienia języka doszło do zaniku wygłosowego /e/ i zamknięcia sylaby.

Akcent

Akcent jest ruchomy. Istnieją trzy paradygmaty akcentowe:

• a (stały) - akcent pada zawsze na określoną sylabę;
• b (ruchomy) - akcent przenosi się z pierwszej sylaby na ostatnią w zależności od ciężkości ostatniej sylaby;
• c (ruchomy) - akcent przenosi się z dalszej (nawet wygłosowej) sylaby na pierwszą.

Gramatyka

Gramatyka charakteryzowała się silnie rozwiniętą fleksją wewnętrzną, a także dużą regularnością.

Rzeczownik

Rzeczownik odmienia się przez liczby i przypadki. Rzeczowniki oznaczające ludzi mają przypisany do siebie rodzaj (męski lub żeński). Rzeczowniki rodzaje żeńskiego są w regularny sposób tworzone od rzeczowników rodzaju męskiego (choć istnieje małą grupa rzeczowników rodzaju żeńskiego, które są żeńskie z natury). Istnieje też kategoria rzeczowników zbiorowych.

Rodzaj

W języku anakijskim rzeczowniki określające ludzi mają przypisany do siebie rodzaj. Rodzaj męski uznawany jest za podstawowy, większość rzeczowników rodzaju żeńskiego to derywaty form męskich. Istnieje jednak mała grupa rzeczowników rodzaju żeńskiego, które są przypisane rodzajowi z natury.

Liczby

W języku anakijskim występują trzy liczby:

• pojedyncza - określa pojedyncze przedmioty czy ludzi;
• mnoga - określa grupy przedmiotów czy ludzi;
• podwójna - określa przedmioty i ludzi występujące w parach;

Ułomne rzeczowniki

Część rzeczowników ma przypisany jedną gramatyczną liczbę, np.

• XXXX "wiosło" - tylko liczba pojedyncza;
• XXXX "nożyce" - tylko liczba podwójna;
• XXXX "deszcz" - tylko liczba mnoga.

Rzeczowniki zbiorowe

Charakterystyczną podklasą rzeczowników są rzeczowniki zbiorowe. Są one w regularny sposób tworzone od niektórych rzeczowników określających ludzi, przedmioty, czy zwierzęta. Nie odmieniają się one przez liczby - występują zawsze w liczbie pojedynczej.

Przypadki

W języku anakijskim rzeczowniki przyjmują jedną z dwóch form:

• forma wolna - odmienia się przez przypadki:
  • mianownik - pełni funkcję podmiotu w zdaniu;
  • biernik - pełni funkcję dopełnienia (bliższego jak i dalszego) w zdaniu, w połączeniu z formą pełną pełni rolę dopełniacza;
  • lokatyw - łączy się z przyimkami, samodzielnie wyraża położenie;
• forma pełna - pełni między innymi funkcję orzecznika, używana także w konstrukcjach posesywnych, emfazach, podkreśleniach, a także, gdy rzeczownik dookreślony jest innym rzeczownikiem; dla formy pełnej biernik i lokatyw tworzą wspólny przypadek.

Deklinacja

W języku anakijskim wydzielamy trzy deklinacje:

• męską - należą do niej zdecydowana większość rzeczowników rodzaju męskiego, oraz część wyrazów rodzaju nijakiego;
• żeńską - należą do niej wszystkie rzeczowniki rodzaju żeńskiego;
• mieszaną - należy do nich bardzo mała grupa rzeczowników rodzaju męskiego, i część rzeczowników określających przedmioty domowego użytku.

Forma	Przypadek	Deklinacja
		Męska			Mieszana			Żeńska
		Sg	Du	Pl	Sg	Du	Pl	Sg	Du	Pl
Wolna	NOM	-uš	-amu	-o	-uš	-aqu	-aqo	-aquš	-aqu	-aqo
	ACC	-aš	-ame	-e	-aš	-aqa	-aqe	-aš	-aqa	-aqe
	LOC	-iš			-iš			-iš
Pełna	NOM	-u			-u			-aqu
	OBL	-e			-e			-aqe

Składnia

W języku anakijskim dominuje szyk zdania VSO (orzeczenie - podmiot - dopełnienie). Język jest lewogłowowy - przydawki i okoliczniki stoją po określanych rzeczownikach czy czasownikach. Dodatkowo w języku anakijskim rzeczownik i przymiotnik zgadzają się co do rodzaju, liczby, formy i przypadku (w języku późnoanakijskim przypadek i forma zaznaczane były jedynie na pierwszym członie wypowiedzi, to jest rzeczowniku). Dla języka anakijskiego charakterystyczne jest też to, że rzeczownik określany konstrukcją posesywną przyjmuje formę pełną rzeczownika.