słowiańskie

[patka chorwatka]

No, dajcie spokój. Podejrzewam, że wszyscy byśmy się zgodzili, że nadużywać hej wolno tylko Góralom, a od czasu do czasu każdy ma prawo być zryty.

Co do produktywniejszych wątków dyskusji:

Apropos jo, czy ten jo to samo jako czeskie ja?Bo czakawcy mają też ja  na potakiwanie.

Wszyscy-wszyscy czakawcy czy tylko istryjscy? Bo ja podejrzewałem jo/ja o bycie pożyczką niemiecką, ostatecznie występuje ono głównie na zachodniej rubieży Słowiańszczyzny.

W ogóle, odkąd zacząłem się uczyć jeszcze słoweńszczyzny, mam zupełny galimatias z potwierdzeniami, po niemiecku zdarzy mi się walnąć "da", po serbsko-chorwacku "ja", jao .

Jao to taki polskie  ajej, ajejku(?). Tutaj naprzykład mówi się tylko w niektórych regionach. W życiu nie używałam jao, brzmi takie coś co powiedzieliby narzekający starsi ludzie, no niestety media zrobili swoje (f*** i inne bdzury). A kiedy coś gdzieś zaboli, zakluje to mówi się au.

[Towarzysz Mauzer]

Jao to taki polskie  ajej, ajejku(?). Tutaj naprzykład mówi się tylko w niektórych regionach.

A to ci! Mój lektor serbskiego mówi tak, jak ktoś palnie jakąś głupotę, a i w całkiem nowych serbskich filmach się toto pojawia, więc może to na wschodzie sztokawszczyzny sobie żyje, a u was brzmi równie świeżo, co jakieś kuku-lele .

Au i u nas funkcjonuje, acz ja wolę oj; zresztą używam go też czasem zamiast nieszczęsnego sory.

[patka chorwatka]

A to ci! Mój lektor serbskiego mówi tak, jak ktoś palnie jakąś głupotę, a i w całkiem nowych serbskich filmach się toto pojawia, więc może to na wschodzie sztokawszczyzny sobie żyje, a u was brzmi równie świeżo, co jakieś kuku-lele .

Au i u nas funkcjonuje, acz ja wolę oj; zresztą używam go też czasem zamiast nieszczęsnego sory.

No tak :-) A ostatecznie oglądamy tureckie telenowele, no tam ciągle mówią ajde, hajde oraz hala - hala. Wydaje się, że czakawskie ala - ala to turecki wpływ.

[Todsmer]

Skąd właściwie jest ,,będę"? Nie chodzi mi o wywód prasłowiański, tylko z PIE (jeśli jest to możliwe, oczywiście).

[Widsið]

*bʰúHm̥?

[Wedyowisz]

Będę podług Borysia ma rozszerzenie -de/do- (podobnie jak np. *jь-de-tꙏ) i infiks nosowy. A zatem *bʱū-n-do-, bʱū-n-de- (bʱuH-n-do-, bʱuH-n-de- ?)  zależnie od osoby.



Intrygują mię wyrazy słowiańskie ze zreduplikowanym rdzeniem. W większości mają one budowę CVLCVL, gdzie V to krótka samogłoska, a L to spółgłoska płynna *r bądź *l; przypuszczam, że to skutek działania prawa otwartych sylab, które przerzedziło mocno tego typu formacje.

Przykłady:
*golgolati {SCS глаголати), *kolkolъ (колокол, клакол), *xolxolъ (cz./słc. chláchol, por. ros. niezreduplikowane nachàł, inny grejd: szał; ō : ē), *porporъ (proporzec), *molmolъ, *mormorъ i *mormora, chyba też w czasowniku dać: ros. дадѝм, дадѝте, даду̀т; bułg. да̀дох (1sg aorystu).

[Dynozaur]

W tych formach "dać" to nie tyle reduplikacja, co rozprzestrzenienie się "d" ukrytego w formie 3 os. l.poj. *dadętъ~*dadǫtъ (a także w paru innych formach - np. pierwotnym rozkaźniku *dadjь) na inne formy osobowe. Skąd to "d" w tym czasowniku się wzięło, nie jestem pewien, ale zgaduję, że to jakieś analogiczne przeniesienie z innych atematycznych czasowników mających to "d" we rdzeniu (czyli jeść - jedzą, wiedzieć - wiedzą), bo nie wygląda na to, żeby rdzeń *dad- był pierwotny.

A co do leksemu *kolkolъ, jest on ciekawy pod tym względem, że został zachowany tylko w ruskim i... połabskim! W innych językach ani śladu tego słowa, choć mówi się, że jego rozpodobnioną wersją jest "kąkol".

[Wedyowisz]

W tych formach "dać" to nie tyle reduplikacja, co rozprzestrzenienie się "d" ukrytego w formie 3 os. l.poj. *dadętъ~*dadǫtъ (a także w paru innych formach - np. pierwotnym rozkaźniku *dadjь) na inne formy osobowe. Skąd to "d" w tym czasowniku się wzięło, nie jestem pewien, ale zgaduję, że to jakieś analogiczne przeniesienie z innych atematycznych czasowników mających to "d" we rdzeniu (czyli jeść - jedzą, wiedzieć - wiedzą), bo nie wygląda na to, żeby rdzeń *dad- był pierwotny.

Analogia na upartego możliwa (nawet w aoryście płd.-sł. mają takie perełki jak знадох), tyle że ten czasownik nagminnie się reduplikuje w językach IE, np. w łacinie dedi w perfekcie, reduplikacja też jest w grece, w sankrycie. Więc nie widzę powodu, by nie widzieć tu czegoś starego, jakiejś resztki reduplikacji PIE.

A co do leksemu *kolkolъ, jest on ciekawy pod tym względem, że został zachowany tylko w ruskim i... połabskim! W innych językach ani śladu tego słowa, choć mówi się, że jego rozpodobnioną wersją jest "kąkol".

Z fonetycznej tczy źrzenia ma to sens, tak samo tłumaczy się dzięcioła ( < dętelь < del(b)-telь, pokrewne: dłuto, dłubać), nie wiem tylko, co ludzie takiego dzwonkowatego widzieli w tej roślinie.

[Todsmer]

Przykłady:
*golgolati {SCS глаголати), *kolkolъ (колокол, клакол), *xolxolъ (cz./słc. chláchol, por. ros. niezreduplikowane nachàł, inny grejd: szał; ō : ē), *porporъ (proporzec), *molmolъ, *mormorъ i *mormora, chyba też w czasowniku dać: ros. дадѝм, дадѝте, даду̀т; bułg. да̀дох (1sg aorystu).

Przepiórka tu też się by nadawała?

[Wedyowisz]

Przepiórka jest problematyczna, bo dużo słowiańskich kontynuuje raczej jakieś *perpel- (np. ruskie перепел).

[Dynozaur]

Przepiórka jest problematyczna, bo dużo słowiańskich kontynuuje raczej jakieś *perpel- (np. ruskie перепел).

Te słowiańskie mogą się mylić, w końcu dysymilacje r-r > r-l/l-r są o wiele częstsze niż odwrotne asymilacje.

Kiedyś nawet chciałem zrobić żeby w Vanstinie brat to był "blater" (zamiast "brater"), ale uznałem, że to źle brzmi.

Co ciekawe, w żmudzkiej formie brolis ten -lis to wcale nie żaden przyrostek, żadne stare zdrobnienie ani nic takiego (jak długo myślałem), ale po prostu brolis < brotlis < brotris. Pruski zachował się w tym względzie lepiej, utrzymał spółgłoskotematyczną odmianę (aczkolwiek jeśli chodzi o nowopruski, to uważam, że odmianę tego słowa zrekonstruowano nieprawidłowo - spółgłoskotematyczność jest widoczna tak naprawdę tylko w celowniku, co byłoby dziwne [w ogóle, rekonstruktorzy pruscy mają jakiś dziwny fetysz celownika, niezrozumiały dla mnie]).

[Noqa]

Znaczy prze-piórka to jakieś upodobnienie bądź zupełny przypadek?

[Wedyowisz]

Ten wyraz uznaje się za dźwiękonaśladowczy (czy słusznie — możecie ocenić tutaj), przez co wnioskowanie, która wersja jest pierwotna, staje się problematyczne, bo działać musiały tu czynniki pozajęzykowe. Inna sprawa, że chyba większa część tych zreduplikowanych rdzeni to albo onomatopeje, albo ideofony.

[Noqa]

Ale czy daje się znaleźć jakieś procesy, które *perpel przeprowadzają w przepiórkę?
Nie kłócę się z samym pierwotnym wyrazem, wydaje mi się tylko, że skojarzenia/kontaminacje z prze- i pióro były chyba niezbędne.

[Wedyowisz]

O tak, o ile zignorujemy to l i udamy, że jest tam r. Głównie metateza, asybilacja r przed przednią, przegłos polski i wzdłużenie zastępcze.