Jaru Kanyartu

[deepfreeze]

Witam,
Chciałem przedstawić swój projekt conlangu. Na razie jest w fazie, powiedzmy "alpha"  ;-), ale w większości gramatyka nie będzie już zmieniana. Według mnie jest to język bardziej a priori niż a posteriori, ale jeśli ktoś z Was się dopatrzy, że jest inaczej, proszę dawać znać  ;-)

Jaru Kanyartu to "Mowa ludzi". Oparłem go na językach aborygenów Australii i Papui, wprowadzając jednak bardzo dużo modyfikacji (stąd potraktowałem ten język jako a priori). Uściślając, zestaw fonemów jest taki jak w większości języków australijskich, wprowadziłem jednak dodatkowo spółgłoski szczelinowe, które w żadnym języku Australii nie występują.
Dodam, że oczywiście jestem otwarty na uwagi i współpracę z osobami, które mają doświadczenie w tworzeniu conlangów  :-) Jak napisałem wcześniej, to projekt, który dopiero wydostał się z "brudnopisu", chciałbym go udoskonalić i porządnie doszlifować.

Na początek fonetyka:

Samogłoski

y          ɪ          ʊ          ə          ɛ          ɔ          ʌ          æ           ɑ



Spółgłoski

[Feles]

Kto ukradł /i/?

[deepfreeze]

Nie będzie /i/.

[Noqa]

Akurat to nic dziwnego. W obecnej sytuacji i przejście [y] > [ i], i [ɪ] > [ i] są niefaworyzowane.

Mnie bardziej dziwi brak [f], [v] przy obecności reszty międzyzębowych i frykatywów wargowych. Po prostu frykatywy międzyzębowe są dużo wyraźniejsze niż wargowe.

[deepfreeze]

Mnie bardziej dziwi brak [f], [v] przy obecności reszty międzyzębowych i frykatywów wargowych. Po prostu frykatywy międzyzębowe są dużo wyraźniejsze niż wargowe.

Dzięki za cenną uwagę.  :-)

Idziemy dalej...

Koartykulacja i afrykaty

w     k͡p     ɡ͡b     ŋ͡m     ɫ     ʦ     ʣ

Co do spółgłosek:
Spółgłoski przedzwarte (ang.: "prestopped") nosowe występują w australijskim języku arrernte. Dodatkowo w językach australijskich w przeważajacej większości nie ma rozróżnienia pomiędzy dźwięcznością a bezdźwięcznością. Uznając jednak to za mankament zubażający liczbę fonemów to rozróżnienie w swoim conlangu wprowadziłem.

Dźwięk /ᵖm/ można wyobrazić sobie jako bardzo zbliżony do tego w angielskim słowie ‘topmost’, jednak należy pamiętać, że w kanyartu /pm/ to raczej jeden dźwięk niż /p/ i następujące po nim /m/.

Akcent

W języku kanyartu akcent pada z reguły na pierwszą samogłoskę po spółgłosce. Wyjątkową sytuacją jest taka, kiedy jedyna samogłoska po pierwszej spółgłosce w słowie jest ostatnią. Wówczas akcent pada na pierwszą samogłoskę.

Fonotaktyka

W kanyartu sylaba może przyjmować kilka form:
1)   CV.
To najczęściej występujący układ, będący sylabą otwartą. C oznacza spółgłoskę, V samogłoskę. Dyftongów w kanyartu jako takich nie ma. Spółgłoski mogące rozpoczynać sylabę to wszystkie możliwe.

2)   CVC.
Jest to typ sylaby zakończony spółgłoską. W wygłosie mogą występować następujące spółgłoski:
/m/, /n̪^ð/, /ɳ/, /ɲ/, /ŋ/, /ɹ~ɻ/, /j/,/ l̪/, /l/, /ɭ/, /ʎ/, /w/, /ɫ/, /ɾ/

3)   CCVC.
W tym modelu w nagłosie występują zbitki spółgłoskowe, czyli kombinacje dwu spółgłosek. W języku kanyartu w jednej zbitce nie mogą spoić się więcej niż dwie spółgłoski. Dlatego w sytuacji, gdy istnieje konieczność połączenia ze sobą dwu sylab CVC oraz CCVC, pomiędzy nimi pojawia się samogłoska tworząca sylabę otwartą V. Pomiędzy tą sylabą a następującą po niej CCVC istnieje zawsze harmonia wokaliczna, tzn. samogłoska ją tworząca musi być taka sama jak samogłoska tworząca jądro następującej sylaby CCVC.
4)   V.
5)   VC.

Zbitki spółgłoskowe rozpoczynające słowo

Zbitki spółgłoskowe w nagłosie mogą być tworzone tylko przez dwie spółgłoski, trójspółgłoskowych w kanyartu nie ma w ogóle. Możliwe zbitki w nagłosie to:
/mp/, /mb/, /mɹ~ɻ/, /mw/, /mj/,
/n̪^ðt̪^θ/, /n̪^ðd̪^ð/, /n̪^ðw/,
 /nt/, /nd/, /nw/,
/ɳʈ/, /ɳɖ/, /ɳw/,
/ɲc/, /ɲɟ/, /ɲw/,
/ŋk/, /ŋg/, /ŋw/,
 /ᵖmw/,
 /^t̪n̪^ðw/,
 /^tnw/,
 /^ʈɳw/,
 /^cɲw/,
 /^kŋw/,
 /ps/, /px/, /pɹ~ɻ/, /pw/, /pj/,
/bz/, /bɣ/, /bɹ~ɻ/, /bw/, /bj/,
 /t̪^θw/,
/d̪^ðw/,
/tl/, /tw/,
/dl/, /dw/,
/ʈɭ/, /ʈw/,
/ɖɭ/, /ɖw/,
/cʎ/, /cw/,
 /ɟʎ/, /ɟw/,
/kɸ/, /ks/, /kx/, /kw/,
 gß, gz, gɣ, gw,
ɸw,
ßw,
sm, sn, sp, st, sk, sw, sj,
zm, zn, zb, zd, zg, zw, zj,
çm, çɲ, çc, çʎ, çw,
 ʝm, ʝn, ʝɟ, ʝʎ, ʝw,
xw,
ɣw,
l̪w,
lw,
ɭw,
ʎw,
k͡pw,
ɡ͡bw,
ŋ͡mw,
ɫw,
ʦw,
ʣw

[Ghoster]

Dźwięk /ᵖm/ można wyobrazić sobie jako bardzo zbliżony do tego w angielskim słowie ‘topmost’, jednak należy pamiętać, że w kanyartu /pm/ to raczej jeden dźwięk niż /p/ i następujące po nim /m/.

[pⁿ]

[Pluur]

Dodatkowo w językach australijskich w przeważajacej większości nie ma rozróżnienia pomiędzy dźwięcznością a bezdźwięcznością. Uznając jednak to za mankament zubażający liczbę fonemów to rozróżnienie w swoim conlangu wprowadziłem.

Jak dla mnie, to zbyt natrzaskałeś owych spółgłosek (i dźwięczne, i ogólnie system spółgłoskowy mi pasuje na jakiś język celtycki wyspowy), idąc dalej jak już tyle jest tych dźwięków, to czemu nie ma [ʟ], [ɰ], i wspomianych [f] i [v]?

Jednak ogólnie rzecz biorąc fajnie się owo zapowiada, i pracuj nad tym, czekam na gramatykę, bo owej nie ogarniam u języków Oceanji południowej

Nie będzie /i/.

Brawo! Wydostańmy się z tego wyimaginowanego europejskiego podejścia do samogłosek, i spółgłosek, nawiasem!

[Noqa]

Brawo! Wydostańmy się z tego wyimaginowanego europejskiego podejścia do samogłosek, i spółgłosek, nawiasem!

Nie ma czegoś takiego. Europa się opiera na uniwersałach tak samo, jak wszystko inne.

[deepfreeze]

Jak dla mnie, to zbyt natrzaskałeś owych spółgłosek (i dźwięczne, i ogólnie system spółgłoskowy mi pasuje na jakiś język celtycki wyspowy), idąc dalej jak już tyle jest tych dźwięków, to czemu nie ma [ʟ], [ɰ], i wspomianych [f] i [v]?

Liczba spółgłosek jeszcze nie jest przerażająca jak dla mnie, pierwotnie miało być ich więcej  :-P Zestaw spółgłosek opierałem z początku na arrernte, w którym jest ich tak dużo, że w toku ewolucji język ten praktycznie całkowicie się pozbył samogłosek. Lingwiści rozrózniają tam od biedy tylko trzy samogłoski, a niektórzy idą jeszcze dalej stwierdzając, że w tym języku istnieje tylko szwa tworząca sylaby po prostu. Ja dodałem spółgłoski szczelinowe, bo uważam, że w wymowie są po prostu łatwiejsze od zwartych. Ale wszystko jeszcze da się zrobić.  ;-)

Co do [ɰ]: pierwotnie mój conlang posiadał dźwięk zaczerpnięty z języka arrernte [ɰ~ʁ], ale go wyrzuciłem. :-P

Jednak ogólnie rzecz biorąc fajnie się owo zapowiada, i pracuj nad tym, czekam na gramatykę, bo owej nie ogarniam u języków Oceanji południowej

Jest dziwna, to fakt. najbarwniej przedstawiają się języki Papui - Nowej Gwinei, tam jest wszystko, co tylko można sobie wyobrazić. O języku arrernte trochę tutaj:http://en.wikipedia.org/wiki/Aranda_language. Mam także podręczniki do wszystkich języków Oceanii (no, prawie wszystkich) :-P ;-)

[deepfreeze]

Zbitki spółgłoskowe pomiędzy samogłoskami (w połączeniach międzysylabowych)




Objaśnienia do tabeli:
CC – wytłuszczoną czcionką na beżowym tle oznaczono istniejące zbitki spółgłoskowe.
CVC – zwykłą czcionką na niekolorowanym tle oznaczono zbitki niemożliwe do złożenia bez wstawienia samogłoski pomiędzy sąsiadujące spółgłoski. Wstawiana samogłoska oznaczona jako V musi być taka sama jak samogłoska tworząca jądro następującej sylaby.

[deepfreeze]

Ortografia

Dla kanyartu planuję stworzenie zupełnie nowego od podstaw alfabetu. Na razie zapis odbywa się przy pomocy alfabetu łacińskiego w dwu systemach: I i II.
I - zawiera zestaw dodatkowych liter ze znakami diakrytycznymi,
II - uproszczony, pozbawiony znaków diakrytycznych (z wyjątkiem ä, â, ë, ü).

Oto tabela:




Ortografię wzorowałem na językach australijskich.

[deepfreeze]

Odmiana rzeczownika - lista przypadków

[tob ris tob]

Jak będzie w takim razie „Jestem starszy od brata o rok” i „Jestem starszy od roku o brata”?

(kurczę, co ja biorę?)

[deepfreeze]

Jak będzie w takim razie „Jestem starszy od brata o rok” i „Jestem starszy od roku o brata”?

(kurczę, co ja biorę?)

Racja, to jest do uściślenia.  ;-)

[deepfreeze]

Jak będzie w takim razie „Jestem starszy od brata o rok” i „Jestem starszy od roku o brata”?

Dodałem dla rozdzielenia funkcji disparativus-temporalis, który właśnie będzie używany w sytuacji, gdy będzie się chciało wyrazić różnicę czasową ("starszy o rok") : -don

Liczba

Liczbę tworzy się poprzez dodanie końcówki do rdzenia rzeczownika.
1)   Liczba pojedyncza – jest to podstawowa liczba rzeczownika. Nie posiada charakterystycznej końcówki,
2)   Liczba podwójna – oznacza pary, desygnat występuje w liczbie dwóch; końcówka –lu,
3)   Liczba mnoga – oznacza wiele, więcej niż dwa. Końcówka –la,
4)   Liczba nadmnoga – oznacza nadmiar, czegoś za dużo. Końcówka –wuru.