Słowiańskie nazwy planet

Zaczęty przez Τόλας, Styczeń 24, 2016, 01:27:19

Poprzedni wątek - Następny wątek

Τόλας

Może ktoś się orientuje, czy nasi starożytni przodkowie słowiańscy mieli osobne nazwy na poszczególne planety, co niektóre gwiazdy, gwiazdozbiory?
  •  

Pluur

  •  

Τόλας

Jutrzenka...
A reszta?
Może piraci na Bałtyku mieli GPS już 1000.l. temu i zabrali tę wiedzę ze sobą na dno?
  •  

Pluur

CytatMoże piraci na Bałtyku mieli GPS już 1000.l. temu i zabrali tę wiedzę ze sobą na dno?
To może być dobry trop, bowiem jakieś plemiona pomorskie toczyły zwycięzkie bitwy z Wikingami czy inkszymi ludami północnymi. Aczkolwiek szczerzę powątpiewam.

Znalazłem jeno to: https://en.wiktionary.org/wiki/Category:sla-pro:Astronomy
  •  

Wedyowisz

Jak to dokładnie było u przedchrześcijańskich Słowian trudno powiedzieć, podobnie jak w przypadku wielu innych rzeczy, ale bardziej prominentne asteryzmy miały nazwy ludowe  (i pewną rolę w postrzeganiu świata)  w czasach badań etnograficznych; niektóre z nich mogą być wcale starożytne. Np. Plejady nazywano Babami lub na Ukrainie Wołosożarami, co nieraz uznawane jest za echo boga Welesa/Wołosa, Oriona Kosiarzem czy Kosami (i o ile dobrze pamiętam, figurował w jakichś przysłowiach związanych z działalnością rolniczą). Wenus nazywano też bodaj Zwierzęcą Gwiazdą lub Leliwą.

Generalnie na naszej szerokości geograficznej ludowe zainteresowanie astronomią nie było tak rozwinięte jak w cieplejszych krajach, z tytułu gorszych warunków obserwacyjnych.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Τόλας

Takie coś znalazłem:

,,Znano o doceniano nie tylko wpływ Słońca i Księżyca na życie na Ziemi, Zwracano też uwagę na Oriona oraz widocznego obok na niebie Syriusza. Stąd, jak głosi wiele teorii, mogło przybyć życie na Ziemię, wiele nurtów wiedzy ezoterycznej odwołuje się właśnie do Oriona i Syriusza. Gwiazdy w Pasie Oriona nazywano Koścami  lub Kośnikami, Wenus zwano Jutrzenką bądź Gwiazdą Wieczorną, Wielką Niedźwiedzicę określano mianem Wóz oraz drogę Mleczną zwano Drogą Ptasią. Trzy gwiazdy w Pasie Oriona nazywano: Motyka, Grabie, Pług.  Znano też Plejady, które nazywano Dziećmi Welesa albo Wołosożarami. Gwiazdy w Plejadach nazywano Kwoka, Baba i Stożary . Słowianie zachodni wyobrażali sobie, że oś świata (axis mundi) biegnie w postaci słupa od Gwiazdy Polarnej do Ziemi, a wokół tego słupa obraca się całe Niebo. Uważano, że gwiazdozbiór Strzelca wpływa na zakres działań Peruna, lub Strzyboga, Bliźnięta oddziałują na Lelum Polelum, a Wodnik na Mokosz."

Wg A. Szyjewskiego Gwiazda Polarna to Gwiazda Osiowa lub Dyszlowa (dyszel to z niem. Deischel, odpada).

Nie chce mi się wierzyć, że Mars i Jowisz nie miały oryginalnych, słowiańskich nazw.
  •  

Τόλας

Cytat: Wedyowisz w Styczeń 24, 2016, 12:53:39
Generalnie na naszej szerokości geograficznej ludowe zainteresowanie astronomią nie było tak rozwinięte jak w cieplejszych krajach, z tytułu gorszych warunków obserwacyjnych.
W lasach i na bagnach faktycznie trudno gapić się w niebo. :-)
***
Piraci słowiańscy mogli nauczyć się nawigacji i ustalania kierunku od Skandynawów, ale tak jak nie przyjmowali imion bogów germańskich, tak i nazwy przynajmniej niektórych gwiazd (i planet) musieli mieć swoje.
  •  

Wedyowisz

#7
Cytat: Toyatl w Styczeń 24, 2016, 13:58:14
Cytat: Wedyowisz w Styczeń 24, 2016, 12:53:39
Generalnie na naszej szerokości geograficznej ludowe zainteresowanie astronomią nie było tak rozwinięte jak w cieplejszych krajach, z tytułu gorszych warunków obserwacyjnych.
W lasach i na bagnach faktycznie trudno gapić się w niebo. :-)

Ale na polach już można :) Chodziło mi bardziej o zachmurzenie przez dużą część roku, dużo niżów ze stratusami.

CytatNie chce mi się wierzyć, że Mars i Jowisz nie miały oryginalnych, słowiańskich nazw.

Mnie to jakoś nie dziwi — w moim własnym odczuciu Wenus czy niektóre gwiazdozbiory łatwo zidentyfikować po kształcie i położeniu, natomiast z innymi planetami jest większy z tym problem, bez danych z zewnątrz (czy długiej ciągłej obserwacji) to ot, taka jasna gwiazda i za bardzo nie wiadomo, w którym miejscu jej szukać.

Czy masz jakieś informacje, że w nawigacji opierano się akurat na tych planetach? Germanie mieli własne ich nazwy?

CytatTakie coś znalazłem:

A weź se poczytaj u Moszyńskiego (Kultura ludowa tom 2 zesz. 1), a nie jakieś aspulistyczne ezo wrzucasz.
Jest też ,,Kosmologia dawnych Słowian" Kowalika, która zawiera dużo ciekawych informacji, ale IMO bardzo dygresyjnie i chaotycznie napisana, ciężko przebrnąć.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Dynozaur

Jeżeli kogoś interesują neologizmy, to takowe się pojawiły u Czechów i Serbów Łużyckich. Raczej jako postulaty, niż coś faktycznie używanego, ale zaistniały. Przy czym, są to potworki językowe, z ludową astrologją nie mające nic spólnego.

Nie wiem, czy u Słoweńców i Chorwatów też czegoś nie było, bo i tam przecież puryzm odcisnął swoje piętno.

Chociaż to nie Słowianie, to też ciekawe jest istnienie własnych (dziś przestarzałych) nazw planet u Żmudzinów. Podobno pochodzą od ichnich pogańskich bóztw, ale na ile są autentyczne to nie wiem.

Merkury - Waiwora
Wenus - Auszrinė
Mars - Żëzdrė
Jowisz - Indraja
Saturn - Sėlija
Dalej ni ma.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •