Język nuaryjski [Kyon]

[Henryk Pruthenia]

Jakożem przejął był od Canisa Nuarię na trochę innych zasadach niż Secht i Pinu, gdyż yuketon Canisa dziela zbyt ważny jest, stwierdziłem, że język nuaryjski będzie oparty w duży mniejszym stopniu o informacje już dostępne (czyli dokładniej wyrażenie Matriarchat Nuarii (Iqalinuusa Nuarvhero [iqʼaliˈnuːsa ˌnʷarŭˈhero], a teraz jest to Ινυϝάρνα  Αμαξύς [inu'warna ama'ksus]). Szczerze mówiąc, jedyną element, który został zaczerpnięty z tej frazy, to obecność spółgłoski /q/.

Pismo(a)
Używane są dwa rodzaje pisma:
*greckie - tu wybór przyszedł tak o - miałem od dawna stworzyć coś zapisywane greką. Niestety, konsonantyzm języka zmusił mię do zaczerpnięcia paru liter nieużywanych, i o ile dopasowanie przeze mnie liter do dźwięków był dość wybiórczy, to jestem zeń zadowolony. Za wyjątkiem ϸ dla /sz/, które skradłem od baktrów i nie pasuje mnie w ogóle do niczego. No cóż.
*własne - jeszcze niestworzone, ale na pewno je zrobię. Ogólnie nie ma być w nim nic ciekawego - powstało na zasadzie dyfuzji idei, pewnie od Olsów (gdyby istniało pismo olseskie, bo chyba niet, to bym je poprzemieniał), jakieś tysiąc do siedmiuset lat ziemskich temu (gdyż sama Nuaria jest młodym krajem). Znaki będą następujące:
*V
*CV
*CVC
*SCV(C)
Dla sylab zamkniętych przewidziano trzy możliwości zapisu:
*CVC (pewna ilość częściej używanych sylab)
*CV (też dość dużo)
*CV-CV (niewymawiana samogłoska)

Nic skomplikowanego.
Dźwiękownia
Dźwiękownia jest nieskomplikowana:
Samogłoski:
*i u (ι υ)
*a (α)

Spółgłoski:
*m n (μ ν)
*p~b t~d k~g q~ɢ (π τ κ ϙ)
*s ʃ h (σ ϸ ⱶ)
*ts tʃ (ϻ ϡ)
*w l r j (ϝ λ ρ γ)
Jak widać, są wahania w dźwięczności, co polega na tym, że po l, r, m, n spółgłoski lubią się udźwięczniać.

Tu podaję od razu też zapis grecki, gdyż wszędzie indziej będę go używał.
Jedyną rzeczą wartą uwagi jest skłonność ν /n/ do asymilacji wszystkiego co istnieje:
*do /r/ przed w, r, l, y (przez stadium /ɾ̃/)
*do /t/ przed zwartymi innymi niż /p/
*do /h/ przed szczelinowymi i afrykatami (ongiś /h̃/)

Struktura sylaby dawniej wyglądała jak coś a la C(S)V, lub (S)CV, to jest sylaba otwarta i możliwa zbitka w nagłosie z /s/, ale doszło do powypadania samogłosek, i doszło do zamykania sylab przez wszystkie możliwe spółgłoski, gdy restrykcje w nagłosie dalej pozostały.

Liczebniki
Liczebniki to nudy - są pewne pozostałości systemu dwunastkowego do liczby 19 (12+7), oraz ciekawa jest etymologia 90 (100 bez 10). Ale poza tym, nic nadzwyczajnego.

Zaimki
Zaimki są używane relatywnie rzadko, i zazwyczaj są zjedzone przez czasownik. Dla trzeciej osoby używa się zaimków wskazujących.

Rzeczowniki
Tu jest trochę ciekawiej. Rzeczowniki lubią doklejać wszystko - od partykuł, przez przyimki, zaimki wszelakiej maści, liczbę mnogą, przypadki, etc. Wszystkie one mają określoną kolejność:
*Partykuły
*Zaimki wskazujące
*Przyimki
*Przypadki¹
*Zaimki dzierżawcze
*Liczby
*Dookreślniki
*Spójka
*Temat
*Przypadki²

Liczba są dwie, wiadomo jakie. Co ciekawe, nuaryjczycy rzadziej niż my zaznaczają liczbę na rzeczowniku - częściej jest bowiem zaznaczana na czasowniku, i ekonomicznie nie powtarzają prefiksu.
Przypadków jest pięć (nom, gen, dat, acc, loc), przy czym de facto gen i loc sawpadajut pa formie. Jest to związane z tym, że są one budowana na zasadzie cyrkumfleksu, i o ile prefiksy obu przypadków są takie same, to oba przypadki rozróżnia się za pomocą sufiksów, które ze względu na umiłowanie nuaryjczyków do prefiksów, są używane rzadko. Ale są sytuacje, gdy sufiks jest konieczny: dochodzi do tego przy konstrukcji mieć, czyli być z czymś, gdy rzecz posiadana musi mieć sufiks lokatywu /-i/.

Jeżeli chodzi o słowotwórstwo - to częste są złożenia na modłę niemiecką.

Przymiotnik
Przymiotnik mało się odmienia - tylko rodzaj i liczba. Można go stopniować, jako ciekawostkę podam, że stopień najwyższy tworzy się za pomocą konstrukcji analitycznej ze słowem "λάνα" - obfitość.

Czasowniki
Czasowniki przekazują najwięcej informacji. Budowa owych pociągów wygląda tak:
*Przeczenie    
*Tryb, partykuły
*Dopełnienie    
*Podmiot    
*Czas    
*Rodzaj
*Aspekt
*Dookreślniki
*Spójka
*Rdzeń
*Partykuły
*Spójnik
Czyli teoretycznie czasownik mógłby składać się z 12 morfemów! Ale zazwyczaj tak nie jest, bo wiele informacji jest pomijanych. Rzadko podaje się czas, gdyż w języku nuaryjskim ważniejsza jest kategoria aspektu - która jest mocno rozbudowana, przez z co z kontekstu łatwiej się domyślić kiedy co się działo. Aspekty są następujące:
*dokonany, '''-κι-''';
*synchroniczny, '''-καγ-''';
*niedokonane, '''-ϙι-''';
*duratywny, '''-λυσ-''';
*iteratywny, '''-μαλ-''';
*początku czynności, '''-ϝυ-''';
*końca czynności, '''-συν-''';
*zerowy, nie jest wyrażany formalnie.

Tryby nie są jakieś specjalne, ale nie są też aż tak indoeuropejskie:
*indykatywny - przedstawia opisywany proces jako rzeczywisty; formalnie niewyrażany.
*injuktywny - przedstawia opisywany proces jako celowo zamierzone działanie; formalna prefiks to '''-ϙα-'''.
*imperatywny - mówiący chce aby opisywany proces został dokonany; formalna prefiks to '''-ⱶ(ι)-'''.
*hortatywny - mówiący proponuje dokonanie jakiegoś procesu; formalna prefiks to '''-ϡυ-'''.
*irrealis - opisywany proces prawie miał miejsce i był bardzo prawdopodobny; formalna prefiks to '''-ϸια-'''.
*życzący - mówiący chciałby, aby coś miało miejsce; formalna prefiks to '''-ταγ-'''.

Koniugacja przedmiotowa i podmiotowa to najciekawsza chyba część czasownika - o ile 1. i 2. osoba to nic szczególnego (może jedynie tendencja zlewania się drugiej osoby w jedno jest ciekawa), o tyle w trzeciej osobie dzieją się cuda. Otóż w trzeciej osobie wyróżnia się klasy nominalne, dodatkowo różne dla koniugacji przedmiotowej i podmiotowej!
I tak dla przedmiotowej mamy następujące klasy:
*męską; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ξα-''';
*żeńską; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ϻια-''';
*narzędzi, stanów i ciał niebieskich; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ρια-''';
*zwierząt, pojęć abstrakcyjnych; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ϛα-''';
*neutralną; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ϙα-''';
A dla podmiotowej mamy tego zdecydowanie mniej:
*męską; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ξι-''', do tej klasy należą również rzeczowniki ożywione nie należące do klasy żeńskiej;
*żeńską; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ϻι-''';
*nieożywioną; formalnie zaznaczaną za pomocą prefiksu '''-ϙι-''';
Jak widać, nieożywione klasy łączą się w jedno.

Owca i Konie
I jako mały bonus dla wytrwałych, owca i konie. Wiem, że nikt tego nie będzie czytał (bo po co się uczyć zapisu), ale wygląda przerażająco. I tak miało być. Co ciekawe, bałem się, że przez ilość kategorii opisywanych przez czasownik i rzeczownik, tekst może być zdecydowanie dłuższy od wariantu polskiego, ale różnice okazały się bardzo małe.

Ϝάρϝα πακαγίρ
Ϡιγυιϻίϙα λαξιϙίϻι ϻαϻϝάρ ναγαικύλι παϛαξιϝυνί πααγίρ· ριαξιλυσρίπυ κί μύτ αⱶίμα, ριαξιλυσϸύϝα άϻ κίγι ααϸύϝ, ⱶύγ ξαξιλυσⱶίμτα ϻάⱶακι αϻίν. Παϛαξικισύϻι ⱶάρ παϻαγίρ· "Ναϙιϻίνϻιρ ναϙά ϙαϻικαγνί, ϙαξιμαλϸί μαλλάπ ϻίν ασάσα παϻαγίρ. Ϙαξικιϸυσύϻι πακαγίρ· "Ⱶινιϡύ, ⱶάρ, ναπαϙιϻίνϻίρϻιρ ναπαϙά ϙαⱶικαγνί, ϙαξικαγνύμϻιρ πιϡαϻίν ατκύλ ϻαϝϻασά ⱶαγαϻαϙαϝίγ. Λαξιϝυϙίϻιϝα ⱶάρ ναγαικύλι." Ϙαξικαγϡύϻιρ· ξιϝυϻάσ ⱶάρ τυγιϻαϻιλπάⱶ.

+WIKI

[Pluur]

powstało na zasadzie dyfuzji idei, pewnie od Olsów (gdyby istniało pismo olseskie, bo chyba niet, to bym je poprzemieniał)

Jest. Zalążki co prawda, i to bez ostatecznej wersji.

RESZTĘ doczytam później.

[Henryk Pruthenia]

O, to ciekawe. Oprę się chyba na nim.
Pytanie za 100 punktów: jakimi językami się inspirowałem (mała podpowiedź: Bliski Wschód)?

[Pluur]

Przebrnąłem.

Pytanie za 100 punktów: jakimi językami się inspirowałem (mała podpowiedź: Bliski Wschód)?

1. Fonologicznie hebrajskim
2. Gramatycznie tureckim?

[Henryk Pruthenia]

Und?

Nie, ani jedno, ani drugie (i gdzie hebrajski o.O?).
Podpowiedź: wymarły.

[Kazimierz]

Sumeryjski?

[Henryk Pruthenia]

Daleko nie. Tam mamy całkowicie inne podejście do gramatyki. Główna podpowiedź: budowa słów!

Und: jakieś wrażenia?

EDIT: Ma ktoś jjakieś propozycje na nazwy co niektórych trybów po polsku?

[Kazimierz]

Nie znam się zbytnio na językach blizkiego wzchodu, ale coś mi tu zaleciało sumeryjskim fonologicznie. A coś o konlangu, nóblang to to nie jest. O takich konlangach to ja na razie mogę tylko pomarzyć.

[Pluur]

Und?

Nie, ani jedno, ani drugie (i gdzie hebrajski o.O?).
Podpowiedź: wymarły.

Hebrajski w fonetyce (mała ilość spółgłosek w porównaniu z takim arabskim). To jak chodzi o wymarły to zapewne coś elamickiego, fenicki?

Und: jakieś wrażenia?

Brak IPA-y. Niezbyt mój gust, ale zapis ładny.

Ma ktoś jjakieś propozycje na nazwy co niektórych trybów po polsku?

Nie :/

[Henryk Pruthenia]

A nie, język Hattów! Wiedziałem, że trudne będzie.
Ale dzięki za wszystkie komentarze. Miałem zamiar stworzyć język trochę zagmatwany, ale ciekawy i przyjemny dla ucha, i mam nadzieję, że się to udało
No i dzięki też Kazimierzu za komentarza

[Spiritus]

Jakie trudne, wspominałeś o tym ledwo parę dni temu xd.

[Henryk Pruthenia]

Komu tak, temu tak

[Canis]

ARCHEOLOGIA PIESKOWA

Heniu,
1) jak się tworzyło przymiotniki?
2) co oznaczało to "ι" w "Ινυϝάρνα"? To nie tworzyło właśnie przymiotnika?

[Henryk Pruthenia]

1) Odrzeczownikowe? Możesz wymyślić formant. Czyste przymiotniki nie miały żadnej końcówki.
2) Skąd to słowo? Xd

[Canis]

1) Odrzeczownikowe? Możesz wymyślić formant. Czyste przymiotniki nie miały żadnej końcówki.
2) Skąd to słowo? Xd

1. Dam przedrostek i-.
2. Pojawia się w pierwszym artykule na wiki, stworzonym przez Ciebie xd https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Nuaria&oldid=19604. Możliwe, że sam coś takiego palnąłem - ale z tego co rozumiem, Ty dawałeś zapisy w języku nuaryjskim, więc to może Twoja inwencja.