Jakiś taki szkic prostego fonetycznie języka:
| Przednie: | Centralne: | Tylne: |
Przymknięte: | [i] i [iː] ī | | [ʊ] u [uː] ū |
Średnie: | [ɛ] e [ɛː] ē | | [ɔ] o |
Otwarte: | [æ] a [ɶː] ō | [aː] ā | |
| Wargowe: | Dziąsłowe: | Welarne: | Krtaniowe: |
Nosowe: | [m] m | [n] n | | |
Zwarte: | [p] p | [t] t | [k] k | |
Szczelinowe: | | [ʃ] s | | [h] h |
Aproksymanty: | [w] w | | | |
Uderzeniowe: | | [ɾ] r | | |
Poniżej trochę tabelek o czasownikach; większa część czasowników jest regularna (odmieniana wedle jednego schematu, więcej po prostu nie ma), a te nieregularne są zazwyczaj niezwykle proste i nie odmieniają się przez liczbę mnogą. Osoba czwarta to oczywiście obwiatyw.
Mātu (jeść) | 1. Osoba: | 2. Osoba: | 3. Osoba: | 4. Osoba: |
L. Pojedyncza: | Māu | Māne | Mā | Māipu |
L. Mnoga: | Māe | Mā | Mā | Māpu |
Kitu (spać) | 1. Osoba: | 2. Osoba: | 3. Osoba: | 4. Osoba: |
L. Pojedyncza: | Kiu | Kine | Ki | Kipu |
L. Mnoga: | Kie | Ki | Ki | Kipu |
Taūtu (słyszeć) | 1. Osoba: | 2. Osoba: | 3. Osoba: | 4. Osoba: |
L. Pojedyncza: | Taū | Taūne | Taū | Taūipu |
L. Mnoga: | Taūe | Taū | Taū | Taūpu |
Czas przeszły tworzy się za pomocą przedrostka "nō-" w liczbie pojedynczej, oraz "tōi-" w liczbie mnogiej.
Czas przyszły tworzy się czasownikiem "chcieć" (onūru) z czasownikiem właściwym w formie bezokolicznika (z końcówką -tu).
Kē sui paōnu ru kaē mī hāira.[kɛː ʃʊi pæɶːnʊ ɾʊ kæɛː miː haːiɾæ]
Kē sui paōnu ru kaē mī hāira.
Na wzgórze(miejscownik) owca bez wełna widzieć koń(l. mn.).
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie.
Ñióblaŋ.