OBIWŁOST to skrótowiec dla
Wzorców przyswajania obcojęzycznych imion własnych dla narzeczy polszczyzny o podwyższonej jakości. Myśl, która owemu zbiorowi wzorców przyświecała, była taka, że nie ma możliwości, by wszystkie istniejące nazwy własne (czy to ziemiopiśnickie, czy to ludozwańskie, czy inne) i, co więcej, nazwy takie, które dopiero mogą się pojawić, że wszystkich tych nazw nie da się opisać dziejstwem języka polskiego.
Jak zatem działa OBIWŁOST? Weźmy jaką bądź nazwę, dajmy na to, chińską i, obok tego, angielską. Ustalamy w jakiej wymowie pragniemy ją przyswoić - tu konieczne są pewne odgórne ustalenia wzorców. Następnie przeprowadzamy odejmowanie z zapisu głoskowniowego cech obcych polszczyźnie według stosownych wykazów i otrzymujemy imię sprowadzone do swojej istoty.
Jakkolwiek taki sposób nie uwolni nas od poradników do stosowania nazw ziemiopiśnickich, to pozwoli to ujednolicić postępowanie z nimi, a wraz z pewnymi prawidłami mowopisu - sprawi, że pozbędziemy się kłopotów z ich odmianą.
Sądzę też, że w duchu wysokopolszczyzny byłoby, gdyby dla nazw słowiańskich powstał osobny poradnik.
Do rzeczy...
przyswajanie spółgłosek | wargowe | dziąsłowe | podniebienne | gardłowe | krtaniowe |
| nosowe | «m» | «n» | «m» | ɲ̥, ɲ «ń», ŋ̊, ŋ «ng», ɴ «n» | | |
| wybuchowe | dźwięczne «b», bezdźwięczne «b» | dźwięczne «d», bezdźwięczne «t» | /c/ «ć», /ɟ/ «dź», /k/q/ «k», /g/ɢ/ «g» | /ʡ/ «g» | ʔ «» |
| szczelinowe | dźwięczne «w», bezdźwięczne «f» | /θ/ «t», /đ/ «d», /ʃ/ʂ/ «sz», /ʒ/ʐ/ «ż» | /ç/ «ś», /ʝ/ «ź», /x/ «ch», /ɣ/ «h», /χ/ «h», /ʁ/ «h» | /ħ/ «h», /ʕ/ «», /ʜ/ «h», /ʢ/ «r» | /h/ɦ/ «h» |
| półotwarte | /ʋ/ «w» | /ɹ/ɻ/ «r», /j/ «j» | /ɰ/ «h» | | |
| drżące | «b» | «r» | «r» | «r» | |
| uderzeniowe | /ⱱ̟/ «b», /ⱱ/ «w» | «r» | «g» | «h» | |
| boczne szczelinowe | | «l» | /ʎ̥˔/ «li», pozostałe «l» | | |
| boczne półotwarte | | «l» | /ʎ/ «li», pozostałe «l» | | |
| boczne uderzeniowe | | «r» | /ʎ̯/ «li» | | |
Zbitki i spółgłoski współwymawiane:
p̪f /pf/, ts /c/, dz /dz/, tʃ /cz/, dʒ /dż/, tɕ /ć/, dʑ /dź/, ʈʂ /cz/, ɖʐ /dż/, tɬ /tl/, dɮ /dl/, cç /ć/, ɟʝ /dź/, ɕ /ś/, ʑ /ź/, ɧ /ś/, ʍ /w/u/, w /w/u/, ɥ /ju/, ɫ /ł/, k͡p /kp/, ɡ͡b /gb/, ŋ͡m /ng/
Samogłoski:
| i /i/ y /i/ ɪ /i/ ʏ /u/ | ɨ /y/ ʉ /y/ ɪ̈ /i/ ʊ̈ /u/ | ɯ /u/ u /u/ ʊ /u/ |
| e /e/ ø /y/ e̞ /e/ ø ̞ /y/ ɛ /e/ œ /y/ | ɘ /e/ ɵ /o/ ə /e/ ɜ /e/ ɞ /o/ | ɤ /y/ o /o/ ɤ̞ /y/ o̞ /o/ ʌ /a/ ɔ /o/ |
| æ /a/ a /a/ ɶ /a/ | ɐ /a/ ä /a/ | ɑ /a/ ɒ /o/ |
W działaniu:
Robert Cartwright ang. Robert Kartrajt
Rafi Dahan (רפי דהן) hebr. Rafi Dahan
Atsuya Okuda (奥田 敦也) jap. Acuja Okuda
Birkerød duń. Berkeryd
Krasíkov cz. Krasikow
Dâmboviţa rum. Dymbowica - przym. dymbowicowski
José Irigoyen hiszp. Hose Irigojen
Ālǔ Kē'ěrqìn Qí chin. Alu Keszcin Ci – przym. alkeszcinciowski
Seanascal irl. Szanaskal
Unterbreizbach, niem. Unterbrajdzbach - przym. unterbrajdzbachowski
Jigme Dorji Wangchuck, tyb. Digme Dorde Wanktuk
Montreuil-sous-Pérouse franc. Mątryj Su Peruz – przym. mątryjsperuzowski
Al-Shikhan Ayn Sifni arab. Szichan Ajn Syfni – przym. szichanajnsyfniowski
I jeszcze ciekawsze działanie:
M. poj. Alu Keszcin Ci, D. poj. Ala Keszcina Ciego, Msc. poj. Alu Keszcinie Cim
M. poj. Mątryj Su Peruz, D. poj. Mątryja Sa Peruza, Msc. poj. Mątryju Su Peruzie
M. poj Szichan Ajn Syfni, D. poj. Szichana Ajn Syfniego, Msc. poj. Szichanie Ajn Syfnim
