Humor, ciekawostki i WTF lingwistyczne

[Wedyowisz]

Mam rozumieć, że jakiś Polak krzywo wskazał w niebo i przez złe zrozumienie go popieprzyła się wszystkim chmura z tęczą? Wiesioło

Tego rodzaju przesunięcia w nazwach zjawisk atmosferycznych to nic niezwykłego w indoeuropejskich, por. niebo i łac. nebula, дуга i lit. dangus (a polskie dial. dęga mogło oznaczać tęczę lub zgięty kawałek drzewa).

I oczywiście nie mogłoby zabraknąć połabskiego vedrü ,,słońce"...

[Obcy]

Tego rodzaju przesunięcia w nazwach zjawisk atmosferycznych to nic niezwykłego w indoeuropejskich, por. niebo i łac. nebula, дуга i lit. dangus (a polskie dial. dęga mogło oznaczać tęczę lub zgięty kawałek drzewa).

I dziś "dęga" to na ogół wyłącznie sztaba u wierzei (taka żelazna listwa do zamykania drewnianych wrót, najczęściej do stajni), chociaż w gwarze poznańskiej "dęgi" to też piekące odciski na ciele po biciu batem, kijem, pasem od spodni itp.

[Towarzysz Mauzer]

I oczywiście nie mogłoby zabraknąć połabskiego vedrü ,,słońce"...

Nie mam pod ręką PDF-a z Polańskim, ale czy to nie jest od tego rdzenia, co sh. vedar 'pogodny'?

Co do dęgi (dãgi), jej pierwotne znaczenie ma się dobrze na Ślónsku.

I dziś "dęga" to na ogół wyłącznie sztaba u wierzei (taka żelazna listwa do zamykania drewnianych wrót, najczęściej do stajni)

Wspaniałe. Czyżby stodoła jako model świata?

[Wedyowisz]

I oczywiście nie mogłoby zabraknąć połabskiego vedrü ,,słońce"...

Nie mam pod ręką PDF-a z Polańskim, ale czy to nie jest od tego rdzenia, co sh. vedar 'pogodny'?

Єи. Czyli wychodziłoby, że wiodro to urzeczownikowiony przymiotnik, jak dobro.

[Towarzysz Mauzer]

Jeśli tak, to już na poziomie psł., bo są kognaty ros. вёдро i kasz. wiôdro. No i weńskie wiadro koniec końców jest kognatem weather.

[Spiritus]

A skąd śląskie (i też poznańskie, zdaje się) klara na słońce. Gdzieś coś ostatnio znalazłem, że to z jakiegoś niemieckiego potocznego określenia, co jest raczej oczywiste, raczej spodziewałbym się tu niemieckiego pochodzenia słowa. A konkretnie skąd to? Ma to coś wspólnego z niem. i śl. klar? Ogólnie to dziwne, że tak podstawowe słowo zostało zastąpione czymś takim.

I potwierdzam, na Śląsku dynga/danga trzyma się dobrze, vide to-tu.

[Wedyowisz]

Jeśli tak, to już na poziomie psł., bo są kognaty ros. вёдро i kasz. wiôdro. No i weńskie wiadro koniec końców jest kognatem weather.

Wiodro, nie wiôdro, tam było *e. Pewnie na prasłowiańskim, otoh -ro- to stary adiektywizator (szczodry, mądry, mokry, stary).

A skąd śląskie (i też poznańskie, zdaje się) klara na słońce. Gdzieś coś ostatnio znalazłem, że to z jakiegoś niemieckiego potocznego określenia, co jest raczej oczywiste, raczej spodziewałbym się tu niemieckiego pochodzenia słowa. A konkretnie skąd to? Ma to coś wspólnego z niem. i śl. klar? Ogólnie to dziwne, że tak podstawowe słowo zostało zastąpione czymś takim.

W ogóle mi te śląskie germanizmy nieraz takie randomowe się wydają (również nazwy członków rodziny, na ten przykład).

[Siemoród]

Dolnoserbski ma zarówno człowieki (cłowjeki) jak i ludzia (luź)

[Wedyowisz]

Dolnoserbski ma zarówno człowieki (cłowjeki) jak i ludzia (luź)

W ukraińskim też jest ciekawie (людина ,,człowiek" i чоловіки ,,mężczyźni, mężowie").

[Obcy]

A rosyjski? Dopełniacza lm. "человек" (bez końcówki!) używamy do wyliczania, a "людей" używamy w innych wypadkach.

[Wedyowisz]

O, Tarasowi Szewczence najwyraźniej nie był obcy aoryst. Wyobrażacie sobie Słowackiego albo Mickiewicza rzucających aorystami?

https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82

[Pluur]

O, Tarasowi Szewczence najwyraźniej nie był obcy aoryst. Wyobrażacie sobie Słowackiego albo Mickiewicza rzucających aorystami?

https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82

Za to pozostałościami aorystu rzucał Wyspiański

[spitygniew]

N'ale dla Szewczenki i jego potencjalnych odbiorców aoryst był czymś znanym z cs.-a, a taki Mickiewicz to może i nawet nigdy się z nim nie zetknął.

[Icefał]

linguisticmaps.tumblr.com
_{Nie wiem czy dobry wątek, to się chyba liczy jako ciekawostka?}

[Wedyowisz]

N'ale dla Szewczenki i jego potencjalnych odbiorców aoryst był czymś znanym z cs.-a, a taki Mickiewicz to może i nawet nigdy się z nim nie zetknął.

Zdaję sobie sprawę z roli cs-a na wschodzie przy braku czegoś analogicznego u nas, ale tym niemniej z punktu widzenia współczesnego ukraińskiego jest to coś tak archaicznego jak dla nas, no i nie jest wcale takie oczywiste że ichni 19-wieczni pisarze, niebędący duchownymi, mieliby umieć się nim posługiwać.

Czy Mickiewicz nigdy się z nim nie zetknął, wątpię, w końcu koleś wykładał literaturę słowiańską, a w dodatku to okres ostrych zachwytów Słowem o wyprawie Igora. Prawdopodobnie więc faktycznie przez stały wpływ języka cerkiewnego takie archaizmy pozostały na Rusi bardziej kompatybilne z ówczesną wysoką literaturą.

Za to pozostałościami aorystu rzucał Wyspiański

Znasz jakieś przykłady?