Nowa Fundlandia - opis państwa

[CookieMonster93]

Egzaminy

Szkoła podstawowa

Egzamin dla szkół podstawowych:
- język ojczysty (25 pkt.)
- matematyka (25 pkt.)

Aby ukończyć szkołę podstawową trzeba zdobyć minimalnie 15/50 pkt. (30%)
Uczeń, który nie zaliczy egzaminu, powtarza 5 klasę szkoły podstawowej.

Gimnazjum

Egzaminy:
- Humanistyczny (polski 30pkt., geografia 10pkt., historia 10pkt.)
- Ścisły (matematyka 20pkt., fizyka 10pkt., chemia 10pkt., biologia 10pkt.)
- Językowy (język I lub II lub opcjonalny) [poziom B1]

Aby ukończyć gimnazjum, należy zdobyć co najmniej 15/50pkt. z każdego z powyższych egzaminów (30%).
Uczeń, który nie zaliczy egzamin-u/-ów, powtarza 5 klasę gimnazjum.

Matura

Nie jest wymagana, aby ukończyć liceum i technikum. :-)

Obowiązkowo maturę piszę się z:
- języka ojczystego (poz. podstawowy lub podstawowy i rozszerzony)
- języka I lub II (poz. podstawowy lub podstawowy i rozszerzony)
- wybranego 1 przedmiotu dodatkowego (dowolny poziom)
- języka mniejszości narodowej (jeśli dotyczy) (poz. podstawowy lub podstawowy i rozszerzony)

Język	Poziom podstawowy	Poziom rozszerzony
Język I lub II	B2	C1
Język uczony od zera w liceum lub technikum	B1	B2
Łacina lub greka klasyczna	B1	B2

[Rémo]

Podoba mi się ukończenie bez matury i ogólnie wszystko.

[CookieMonster93]

Dni i okresy wolne od szkoły

Dzień / okres	Święto / Okres
14 października	Dzień Edukacji Narodowej (przejęte z Polski)
1, 2 listopada	Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny
24 grudnia - 20 stycznia	Ferie świąteczno-zimowe (4 tygodnie)
Od Wlk. Środy do Wtorku po Wielkiejnocy	Przerwa wielkanocna (1 tydz.)
1-3 maja	Długi weekend majowy
7 dni roboczych po 3 maja	Dla klas I-II liceów i I-III techników - okres matur obowiązkowych
1 czerwca - 31 sierpnia	wakacje

Semestry:
I - miesiące: IX, X, XI i XII
II - miesiące: I, II, III, IV, (V)
Maturzyści od ostatniego dnia roboczego kwietnia już mają koniec szkoły, bo zdają matury.
W czerwcu są egzaminy zawodowe dla uczniów techników.

[Widsið]

Podoba mi się ukończenie bez matury

Normalnie też przecież tak jest ;p Nie musisz mieć matury, żeby skończyć liceum.

Podziwiam, że chce ci się to wszystko wymyślać!

[CookieMonster93]

Jak dla mnie to jest równie fajne, jak tworzenie conlangów. :-)

[CookieMonster93]

Dane statystyczne

Struktura zatrudnienia:
Rolnictwo 2,2%
Przemysł 15,9%
Usługi 81,9%

Ludność (1 czerwca 2012r.):
Nowofundlandczycy: 13.781.050 (~73,18%)
Wszyscy: 18.831.620
gęstość zaludnienia: 169,06 os/km²
Urbanizacja: 94,2%
powierzchnia: 111.390 km²
HDI 2011r. : 0.935 (2. miejsce po Norwegii) ^^

Nie-Nowofundlandczycy:

Narodowość	Liczba	% ogółu mieszkańców NF	Język
1. Polacy	1.911.000	10,1478%	polski
2. Amerykanie	927.300	4,9242%	angielski
3. Ukraińcy	345.005	1,8321%	ukraiński / rosyjski
4. Kanadyjczycy	262.000	1,3913%	angielski / francuski
5. Rosjanie	213.200	1,1321%	rosyjski
6. Anglicy	197.875	1,0508%	angielski
7. Czesi	175.000	0,9293%	czeski
8. Irlandczycy	163.500	0,8682%	angielski / irlandzki
9. Słowacy	62.300	0,3308%	język NF + słowacki
10. Meksykanie	61.520	0,3267%	język NF + hiszpański
11. Francuzi	59.200	0,3144%	francuski
12. Szkoci	58.725	0,3118%	zwykle angielski
13. Walijczycy	46.100	0,2448%	zwykle angielski
14. Chińczycy	45.300	0,2406%	język NF + mandaryński lub kantoński lub inne chińskie
15. Brazylijczycy	42.825	0,2274%	portugalski
16. Czarni Afrykanie (portugalskoj.)	27.050	0,1436%	zwykle portugalski
17. Portugalczycy	22.000	0,1168%	portugalski
18. Inni hiszpańskojęzyczni	20.320	0,1079%	język NF + hiszpański
19. Węgrzy	16.250	0,0863%	język NF + węgierski
20. Holendrzy	15.410	0,08183%	francuski + niderlandzki (rzadziej ang. + nid.)
21. Chorwaci	15.350	0,0815%	język NF + chorwacki
22. Wietnamczycy	14.520	0,0771%	język NF + wietnamski
23. Japończycy	13.325	0,0708%	język NF + japoński
24. Litwini	12.255	0,651%	język NF + litewski
25. Serbowie	11.525	0,0612%	język NF + serbski
26. Łotysze	11.515	0,0611%	język NF + łotewski
27. Belgowie (Flamandowie)	9.120	0,0484%	francuski + niderlandzki (rzadziej ang. + nid.)
28. Białorusini	7.150	0,0380%	zwykle rosyjski
29. Koreańczycy	7.005	0,0372%	język NF + koreański
30. inne narody b. Jugosł.	2.315	0,0123%	język NF + serbski / chorw. / bośn. / czarn.
Pozostali	274.610	1,4582%	-

Języki używane i urzędowe i język obrad parlamentu i rządu:
1. polski: 10.170.000 (~54,005%)
Nowofundlandczycy: 8.178.000
Polacy: 1.911.000
inni: 81.000
2. angielski: 3.819.000 (~20,280%)
Nowofundlandczycy: 2.155.000
Amerykanie: 927.300
Anglicy: 197.875
Kanadyjczycy: 160.000
Irlandczycy: 134.000
Szkoci: 58.725
Walijczycy: 46.100
inni: 140.000
3. czeski: 1.437.000 (~7,631%)
Nowofundlandczycy: 1.248.500
Czesi: 175.000
inni: 13.500
4. francuski: 947.500 (~5,031%)
Nowofundlandczycy: 751.300
Kanadyjczycy: 102.000
Francuzi: 59.200
inni: 35.000
5. rosyjski: 875.000 (~4,646%)
Nowofundlandczycy: 591.000
Rosjanie: 213.200
Ukraińcy: 53.250
Białorusini: 7.150
inni: 10.250
6. ukraiński: 802.000 (~4,260%)
Nowofundlandczycy: 507.000
Ukraińcy: 291.755
inni: 3.245
7. portugalski: 305.200 (~1,621%)
Nowofundlandczycy: 212.300
Brazylijczycy: 42.825
Afrykanie: 27.050
Portugalczycy: 22.000
inni: 1.025
8. irlandzki: 179.300 (~0,952%)
Nowofundlandczycy: 137.500
Irlandczycy: 29.500
inni: 12.300

9. Języki mniejszości narodowych(13), nauczane w szkołach jako dodatkowe:
- słowacki (zwykle z polskim, ale też z czeskim i angielskim)
- chorwacki (zwykle z polskim lub rzadziej angielskim)
- serbski (zwykle z polskim lub rzadziej angielskim)
- węgierski (zwykle z angielskim)
- litewski (zwykle z angielskim)
- łotewski (zwykle z angielskim)
- mandaryński (zwykle z angielskim)
- kantoński (zwykle z angielskim)
- japoński (zwykle z angielskim)
- wietnamski (zwykle z angielskim lub francuskim)
- koreański (zwykle z angielskim)
- hiszpański (zwykle z angielskim)
- niderlandzki (Flamandowie i Holendrzy w mieście Nederlandia(z francuskim) oraz w Tomaszowie(z angielskim))

Różne granice wiekowe

wiek emerytalny: 60 lat (niektóre zawody wcześniej np. strażacy, policjanci itd.)
Dorosłość prawna (możliwość głosowania i brania udziału w wyborach i zawarcia małżeństwa): 20 lat
Obowiązek szkolny: 6 do 18 lat, ale SP i gimnazjum obowiązkowe nawet po przekroczeniu tej granicy
Możliwość kupienia, prowadzenia, utrzymywania mieszkania i pracowania jak dorosły: 17 lat
Karta rowerowa: 8 lat
Karta motorowerowa (A1): 12 lat
Prawo jazdy B1: 14 lat
Prawo jazdy A i B: 15 lat
Prawo jazdy inne niż A i B: 20 lat

Nabywanie alkoholu do 4%: 15 lat
Legalne oglądanie filmów XXX i możliwość współżycia seksualnego(zgodnie z prawem): 15 lat (gdy osoba jest nieletnia, partner może mieć maksymalnie do 10 lat więcej, np. 15 i 25, 16 i 26), bez ograniczeń, gdy młodszy partner/młodsza partnerka ma 17 lat lub więcej
Nabywanie lekkich narkotyków (jak w Holandii) i alkoholu powyżej 4%: od 20 lat

Śluby par homoseksualnych: legalne
Zmiana płci: legalna, osoba otrzymuje dowód tożsamości, w którym jest nazwisko i imię obecne i sprzed zmiany płci oraz zdjęcia sprzed i po zmianie płci. Może zawszeć ślub na normalnych warunkach

Związki partnerskie par hetero- i homoseksualnych: legalne
Adopcja dzieci przez pary homoseksualne: sprawa nierozstrzygnięta, społeczeństwo nastawione raczej przychylnie. :-)

Wiara

protestantyzm (kościoły * - głównie Nowofundlandzki Kościół Protestancki(luteranizm) ~29%) ~31%
inne odłamy protestantyzmu: ~3%
katolicyzm: ~2%
Nowofundlandzki Kościół Prawosławny: ~9% *
Kościół Prawosławny (Rosyjski): ~1,7%
Kościół Greckokatolicki: ~1,3%
inne chrześcijańskie: ~0,5%
kościoły niechrześcijańskie: ~0,3%
Pastafarianie: ~0,2%
ateizm, agnostycyzm, wolnomyśliciele: ~51%

Kościoły * udzielają ślubów parom homoseksualnym i transseksualnym(gdy parter jest świadomy transseksualności drugiego partnera)
Regularnie na praktyki religijne uczęszcza ~19% Nowofundlandczyków ^^
W czasie świąt: ~30%

Etyka w prawie

Aborcja legalna, gdy:
- ciąża pochodzi z gwałtu
- płód bardzo uszkodzony lub martwy
- ciąża zagraża życiu matki
Eutanazja, gdy:
- chory cierpi na na chorobę przysparzającą mu wiele cierpienia psychicznego lub fizycznego
- jest w pełni świadom swojej decyzji i nikt nie wywiera na nim presji
- tylko po konsultacji z psychologiem
In vitro: legalne :-)

Podwójne i potrójne obywatelstwo: legalne :-)
Wojsko: zawodowe, nieobowiązkowe (70 tys.)

[Caulthaeigh]

Pastafarianie: ~0,2%

Latający Potwór Spaghetti <3

[Aureliusz Chmielewski]

wiek emerytalny: 60 lat (niektóre zawody wcześniej np. strażacy, policjanci itd.)

Musi być bogate to twoje państwo, żeby tak wcześnie tych emerytów opłacać xD

[CookieMonster93]

HDI drugie po Norwegii, więc tak, bardzo bogate. :-) Poza tym przybywa dużo imigrantów. :-P

[Dynozaur]

Musi być bogate to twoje państwo, żeby tak wcześnie tych emerytów opłacać xD

Albo zwyczajnie zdali sobie sprawę z faktu, że większość ludzi po sześćdziesiątce nie pracuje, tylko stoi w kolejce do pośredniaka.

[Vilène]

wiek emerytalny: 60 lat (niektóre zawody wcześniej np. strażacy, policjanci itd.)

Musi być bogate to twoje państwo, żeby tak wcześnie tych emerytów opłacać xD

Pf, Francja miała przez długi czas taki wiek emerytalny, dopóki niejaki de Nagy-Bocsa nie zaczął przy tym mieszać...

[CookieMonster93]

Liczby użytkowników niektórych języków minimalnie się zmieniły, więc proszę nie sugerować się mapką, a poprzednim postem, gdzie dane statystyczne są. (Dużej różnicy nie ma, ale jest) :-P

EDIT: Wstawiłem nową mapkę z aktualnymi danymi. :-)

[Rémo]

wiek emerytalny: 60 lat (niektóre zawody wcześniej np. strażacy, policjanci itd.)

Musi być bogate to twoje państwo, żeby tak wcześnie tych emerytów opłacać xD

Pf, Francja miała przez długi czas taki wiek emerytalny, dopóki niejaki de Nagy-Bocsa nie zaczął przy tym mieszać...

Bo Francja mogła sobie na to pozwolić. Ale Francuzi już się z nim uprali. Teraz mamy François Gérard Georges Hollande. ^^ Teraz się dowiedziałem, że prezydent Francji jest współksięciem Andory! xD

[CookieMonster93]

Średnia IQ w Nowej Fundlandii: 102
Średnia IQ wśród ludzi, którzy uczyli się tylko w nowofundlandzkich szkołach: 104 :-)

---

Prawo dotyczące telewizji i zagranicznych reklam:
1. Jeżeli do filmu / serialu / reklamy bądź jakiegokolwiek innego przekazu telewizyjnego w języku innym niż język stacji telewizyjnej nie został dodany dubbing, ani napisy - należy dołączyć doń napisy w języku danej stacji telewizyjnej.
2. Treści pornograficzne / ofensywne / nieodpowiednie dla widzów poniżej 17 roku życia mogą być emitowane w godzinach 23:00-4:00 :-)

---

Cisza nocna w Nowej Fundlandii trwa od godziny 23:00 do 7:00

---

Walutą Nowej Fundlandii jest dolar nowofundlandzki. Kurs jest taki sam jak kurs kanadyjskiego dolara, ponieważ te dwa państwa są połączone unią walutową, wojskową, gospodarczą i paroma innymi. :-P

---

Obywatele Nowej Fundlandii mogą się na stale osiedlać w Kanadzie bez wizy, mogą bez ograniczeń przemieszczać się po Kanadzie i kupować mieszkania tak samo jak Kanadyjczycy. Nowofundlandzkie prawo jazdy jest uznawane w Kanadzie. Kanadyjczycy mają dokładnie te same prawa w Nowej Fundlandii. :-)

---

Wszystkie uczelnie wyższe w Nowej Fundlandii dla obywateli tegoż państwa są całkowicie bezpłatne i finansowane przez państwo, nawet prywatne uczelnie. :-) Kanadyjczycy płacą czesne w wysokości 200$/miesiąc, pozostali 300-500$/miesiąc zależnie od prestiżu uczelni - nie dotyczy uczelni publicznych (które w NF są uznawane za najlepsze), które są darmowe dla każdego i finansowane przez państwo.

Nakłady na edukację w NF to 12% PKB

---

Aby uzyskać obywatelstwo nowofundlandzkie trzeba spełnić jeden z poniższych warunków:
- Być obywatelem Kanady, bez żadnych wyroków i mieszkać tu przez co najmniej 5 lat i posługiwać się biegle(C1 lub C2) jednym z języków urzędowych Nowej Fundlandii
- Wziąć ślub z obywatel-em/-ką Nowej Fundlandii
- Urodzić się w Nowej Fundlandii
- Mieć przynajmniej jednego rodzica bądź dziadka/babcię z nowofundlandzkim obywatelstwem
- Mieszkać 7 lat na terytorium NF, bez żadnych wyroków i znać biegle jeden z języków urzędowych (C1 lub C2)

---

Nowa Fundlandia jest członkiem NATO i ONZ i Unii Nowofundlandzko-Kanadyjskiej. (Newfoundland-Canada Union NCU)

[CookieMonster93]

Nauka języka ojczystego na terenie Nowej Fundlandii:

kl. 1 SP:
- nauka pisania i czytania, ortografii
- nauka IPA (dźwięki na potrzeby nauki języka ojczystego i ojczystego dialektu, dwóch obcych obowiązkowych na terenie regionu i języka miejscowego, jeśli uczeń należy do jednej z mniejszości językowych)
- uczenie się, co to głoska, samogłoska, spółgłoska, dźwięczność i bezdźwięczność, zmiękczenie, sylaba, sylaba otwarta i zamknięta (przy pomocy IPA dla języków "pisanych niefonetycznie")
- ćwiczenia gramatyki dialektu ojczystego i oficjalnego dialektu dla j. ojczystego na poziomie 1 kl. SP, gramatyka porównawcza
- rozpoczęcie nauki dialektu oficjalnego - zwłaszcza wymowy i gramatyki, nauka "język ojczysty uczony jak obcy" i czytanie lektur
- pisanie krótkich prac typu: list do mamy/taty

kl. 2 i 3 SP: (od 3. klasy wprowadza się język oficjalny zamiast dialektu na zajęciach, nie dotyczy gwary szybeckiej i dialektu akadiańskiego, gdzie jest to wprowadzane dopiero w II. semestrze kl. 3)
- kontynuowanie nauki dialektu oficjalnego - jak wyżej
- ćwiczenia pisania, czytania w dialekcie i w języku oficjalnym, ortografii i interpunkcji i gramatyka dialektu ojczystego i oficjalnej odmiany j. ojczystego; gramatyka porównawcza
- pisanie krótkich prac i opowiadań
- uczenie się - kontynuacja i proste ćwiczenia, co to głoska, samogłoska, spółgłoska, dźwięczność i bezdźwięczność, zmiękczenie, sylaba, sylaba otwarta i zamknięta (przy pomocy IPA dla języków "pisanych niefonetycznie")

kl. 4 i 5: (od 4. klasy uczniowie posługują się już na lekcjach dialektem oficjalnym podczas zajęć)
1 godzina w tygodniu - lektury
1 godzina w tygodniu - pisanie, ortografia, interpunkcja (oraz dyktanda)
1 godzina -||- - czytanie ze zrozumieniem, uczenie się przedstawiania własnych, krótkich prac, nauka mówienia przed publicznością
2 godziny w tygodniu - gramatyka języka ojczystego, praktyczna nauka posługiwania się językiem ojczystym

Gimnazjum kl. I-IV:
1 godzina w tygodniu: omawianie lektur, pisanie dłuższych i krótszych prac, przedstawianie własnych prac - retoryka
1 godzina w tygodniu: ortografia, interpunkcja, fonetyka i fonologia
1 godzina w tygodniu: gramatyka, praktyczna nauka języka, poznawanie innych dialektów własnego języka:
1 kl. dialekty języka na terytorium NF
2 kl. dialekty poza Nową Fundlandią (dla polsko- i czeskojęzycznych w kl. 3)
w 3 kl. polsko- i czeskojęzyczni uczą się posługiwać europejskim polskim (3. kl. gim.) (nazywanym: warszawskim) i europejskim czeskim (tzw. praskim)

Gimnazjum kl. V:
1 godzina w tygodniu: zebranie i powtórzenie materiału z kl. I-IV
1 godzina w tygodniu: retoryka, przedstawianie własnych prac
1 godzina w tygodniu: omawianie pozostałych lektur oraz powtórzenie z kl. I-IV z literatury; ćwiczenie rozwiązywania zadań w pracach gimnazjalnych

Liceum:
2 godz. tyg. - retoryka, przedstawianie własnych prac, literatura
1 godz. tyg. - filozofia
1 godz. tyg. - gramatyka, fonetyka, fonologia, ortografia, interpunkcja
1 godz. tyg. - czytanie ze zrozumieniem

W Technikum program nauczania jest ten, co w liceum, ale godziny są inaczej rozłożone.

Ciekawostki o Nowej Fundlandii

W Nowej Fundlandii są zawsze 3 tory dla tramwajów:
lewy, środkowy (awaryjny) i prawy
Środkowy jest używany w przypadku, gdy inny tramwaj się zepsuje i trzeba go wyminąć, co ok. 200m jest możliwość skręcenia na środkowy pas i wjechania potem na niego z powrotem. Bardzo ułatwia to komunikację miejską.

Większość jezdni ma 4 pasy, spotyka się też 5- i 6-pasowe jezdnie.

Nie ma limitu prędkości na autostradach.

Jest bardzo dużo przejść podziemnych, które funkcjonują zamiast przejść dla pieszych.

Korki zdarzają się bardzo rzadko i zwykle tylko w starych częściach miast.

Bardzo popularny w NF jest street-art, np. coś w tym stylu: http://fulloftaste.com/street-art/
Na jezdni jest zakazany, jednak wiele centrów miast (chodniki, nowsze budynki. bloki mieszkaniowe) są pomalowane w podobny sposób.
Jest to spowodowane polityką Nowej Fundlandii mającej na celu zwiększenie ruchu turystycznego.

Istnieją międzymiastowe sieci metra, przewożące ludzi nawet na odległość 300km!

W dużych miastach zaledwie 9-18% ludności mieszka w blokach mieszkaniowych. Pozostali mają (63-88%) lub wynajmują (>20%) mieszkania bądź część domów jednorodzinnych/pokoje, najczęściej są to młodzi ludzie bądź studenci.
Średnia wielkość domu jednorodzinnego to 102m²

Miasta posiadają bardzo rozwiniętą komunikację miejską: tramwaje, autobusy(w małych miastach), metra