Jak już zapewne wiecie, jest to język północnogermański, wschodnioskandynawski. Ewoluował wspólnie ze staroszwedzkim, choć nie pochodzi od niego bezpośrednio - do ok XIV - XV wieku starogdański i staroszwedzki to były dwa, bliskie co prawda, języki albo dialekty. Od współczesnego szwedzkiego różni się mniej uproszczoną gramatyką (choć w dalszym ciągu jest ona uproszczona, w porównaniu z niemieckim na przykład). W języku mamy trzy rodzaje - męski, żeński, nijaki (w przeciwieństwie do szwedzkiego na przykład, który ma tylko dwa), trzy przypadki - mianownik, biernik i dopełniacz, z tym, że jest to deklinacja w stylu niemieckim - mianownik się niczym nie róźni od biernika, odmienia się wyłącznie rodzajnik. W dopełniaczu mamy jednak końcówkę
-s.
Język ten rozwijał się pod wielkim wpływem niemieckim, ale także polskim i kaszubskim, w mniejszym stopniu bałtyckimi - litewskim i pruskim. Wpływy niemieckie widoczne są właściwie we wszystkich aspektach języka - w fonologii, gramatyce, leksyce, słowotwórstwie. Pozostałe wpływy ograniczały się do leksyki i (w mniejszym stopniu) fonologii.
Wspomniałem już o rodzajnikach, więc powiem co nieco o rodzajniku określonym. Język gdański nie ma postpozycyjnych rodzajników! Zamiast tego mamy zwykłe rodzajniki prepozycyjne, wywodzące się z staronordyckiego
sjá (a właściwie z form takich jak
þessi, już po wyrównaniu mianownika z innymi przypadkami). Mamy więc takie rodzajniki określone:
| m sg | f sg | n sg | pl |
| N | de | de | ded | de |
| G | des | dessa | des | des |
| A | den | des | ded | des |
W gdańskim mamy też oczywiście rodzajnik nieokreślony:
| m | f | n |
| N | en | en | edd |
| G | ens | ens | edd |
| A | en | en | edd |
Jak widać, w przypadku rodzajnika nieokreślonego, nie ma róźnicy między mianownikiem a biernikiem. Forma dopełniacza jest redundantna, więc pod koniec istnienia języka również zanikała.
Jeśli chodzi o koniugację, jest równie prosta co deklinacja
Z form czasownika mamy: bezokolicznik, formę trybu rozkazującego, imiesłowy: bierny i czynny. W języku występują również formy czasu teraźniejszego i przeszłego. Tryb łączący w zaniku. Dla każdego z czasów i trybów forma pojedyncza i mnoga.
Odmiana czasownika
vé - być.
Tryb rozkazujący:
véImiesłów czynny:
verodImiesłów bierny:
verded (rzadko używany)
czas teraźniejszy, tryb oznajmujący:
sg:
épl:
verdczas przeszły, tryb oznajmujący:
sg:
vépl:
veromczas teraźniejszy, tryb łączący:
sg:
erepl:
eremczas przeszły, tryb łączący:
sg:
verdapl:
verdemW języku nie ma form biernych czasownika, przykład strony biernej mamy w powyższym tekście:
Ze verd (…) zeven - oni są obdarzeni,
(ze) verd (…) buren - oni się rodzą.
Może jeszcze na końcu liczebniki od 1 do 10.
1. en
2. tvó
3. tré
4. fjüra
5. fem
6. sex
7. sú
8. ota
9. nio
10. tio
Ostanie dwa liczebniki są wyjątkowe pod tym względem, że są chyba jedynymi wyrazami w języku mającymi dyftong [iə].
