Użytkownik:Fremder/Brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
← poprzednia edycja
Fremder (dyskusja | edycje)
1226 edycji
Fremder (dyskusja | edycje)
1226 edycji
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 56 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
Miejsce na duperele Obcego, głównie na częściowe szkice języków.
Miejsce na duperele Obcego, głównie na częściowe szkice języków.
= J. nordyjski =


= J. haureński =
= J. haureński =
Linia 11: Linia 13:
<u>podkreślenie</u> - ruchome "e"
<u>podkreślenie</u> - ruchome "e"


(podano wymowę literacką, na co dzień używa się wymowy ogólnej)
Podano wymowę według standardu ogólnego języka haureńskiego, bez uwzględnienia dialektów; wyróżniamy jeszcze standard literacki, który jest używany w bardziej formalnych sytuacjach i różni się dość znacznie od standardu ogólnego słownictwem, gramatyką i wymową (porównaj w czeskim: ''spisovná čeština'' vs ''obecná čeština''). Od kilkudziesięciu lat postępuje coraz szersze stosowanie standardu ogólnego (zwłaszcza w komunikacji ustnej), nawet w takich miejscach jak telewizja publiczna lub uczelnie wyższe.


-----
-----
Linia 94: Linia 96:


ðat kind /θɑ(t) ˈkʰɪnt/ - ðe kind<b>es</b> /θɛ ˈkʰɪndæs/ - dziecko
ðat kind /θɑ(t) ˈkʰɪnt/ - ðe kind<b>es</b> /θɛ ˈkʰɪndæs/ - dziecko
== Odmiana czasowników ==
=== Czas teraźniejszy ===
Podano odmianę czasowników według standardu ogólnego.
<span style="color:#0000ff">niebieski</span> - przegłosy
<span style="color:#ff0000">czerwony</span> - wydłużenie wymowy
<span style="color:#00ff00">zielony</span> - wymiana stóp
{| class="wikitable"
|-
!
! 1.os.lp.
! 2.os.lp.
! 3.os.lp. r. męski
! 3.os.lp. r. żeński
! 3.os.lp. r. nijaki
! 1.os.lm.
! 2.os.lm.
! 3.os.lm.
|-
! mag'''en''' /ˈmɑɣæn/ (robić)
| mag'''e''' /'mɑɣæ/
| mag'''es''' /'mɑɣæs/
| mag /'mɑh/
| colspan="2" | mag'''e''' /'mɑɣɛ/
| m<span style="color:#ff0000">a</span><span style="color:#00ff00">gg</span>'''en''' /ˈmagæn/
| m<span style="color:#ff0000">a</span>g'''eð''' /ˈmaɣæθ/
| m<span style="color:#ff0000">a</span>g'''en''' /ˈmaɣɛn/
|-
! kä<span style="color:#00ff00">nn</span>'''en''' /ˈkænæn/ (znać)
| kä<span style="color:#00ff00">nn</span>'''e''' /'kænæ/
| kän'''s''' /kæns/
| kän /kæn/
| colspan="2" | kän'''e''' /'kænɛ/
| k<span style="color:#ff0000">ä</span><span style="color:#00ff00">nn</span>'''et''' /ˈkɛnɛt/
| k<span style="color:#ff0000">ä</span>n'''t''' /ˈkɛnt/
| k<span style="color:#ff0000">ä</span><span style="color:#00ff00">nn</span>'''en''' /ˈkɛnɛn/
|-
! stel'''<span style="color:#ff0000">e</span>n''' /ˈstɛlɛn/ (kraść)
| stel /stɛl/
| st<span style="color:#0000ff">i</span>l'''t''' /stilt/
| st<span style="color:#0000ff">i</span>l /stil/
| colspan="2" | st<span style="color:#0000ff">i</span>l'''e''' /'stilɛ/
| stel'''en''' /ˈstɛlæn/
| stel'''t''' /ˈstɛlt/
| stel'''en''' /ˈstɛlɛn/
|-
! inkem'''<span style="color:#ff0000">e</span>n''' /ˈinkʰɛˌmɛn/ (przychodzić)
| inkem /inˈkʰɛm/
| ink<span style="color:#0000ff">i</span>m'''er''' /ˈinkʰiˌmɛr/
| ink<span style="color:#0000ff">i</span>m /inˈkʰim/
| colspan="2" | ink<span style="color:#0000ff">i</span>m'''e''' /ˈinkʰiˌmɛ/
| inkem'''en''' /inˈkʰɛmæn/
| inkem'''t''' /inˈkʰɛmt/
| inkem'''en''' /ˈinkʰɛˌmɛn/
|}
== Haureńsko-niemieckie ''false friends'' ==
{| class="wikitable"
|-
! j. haureński
! znaczenie haureńskie
! odpowiednik niemiecki
! j. niemiecki
! znaczenie niemieckie
! odpowiednik haureński
|-
| '''schiðing'''
| ślub
| Trauung
| '''Scheidung'''
| rozwód
| spälding
|-
| '''striden'''
| walczyć
| kämpfen
| '''sich streiten'''
| kłócić się
| sig riten
|-
| '''hidelig'''
| zwyczajny
| gewöhnlich
| '''heutig'''
| dzisiejszy, współczesny
| ðändägenlig
|-
| '''rand'''
| koło (jako figura geometryczna)
| Kreis
| '''Rand'''
| brzeg, krawędź
| tärpen
|-
| '''loov'''
| chwała
| Ruhm
| '''Lob'''
| pochwała
| leving
|}


= J. szemierski =
= J. szemierski =
Linia 161: Linia 271:
!<small>W.lp.</small>
!<small>W.lp.</small>
| чилове<span style="color: #0000ff">ч</span>'''е''' - čiloveče
| чилове<span style="color: #0000ff">ч</span>'''е''' - čiloveče
| пес'''е''' - pes'''e'''
| пес'''е''' - pese
| рог'''у''' - rogu
| рог'''у''' - rogu
| хлеб'''у''' - chlebu
| хлеб'''у''' - chlebu
Linia 236: Linia 346:
| рог'''ми''' - rogmi
| рог'''ми''' - rogmi
| хлеб'''ми''' - chlebmi
| хлеб'''ми''' - chlebmi
|}
=== Przymiotniki ===
Podkreślenie oznacza akcent
Przykład dla przymiotnika ''весел'' - ''vesel'' (wesoły)
{| class="wikitable"
|-
! rowspan="2" |
! colspan="3" | odmiana określona
! colspan="3" | odmiana nieokreślona
|-
!<small>r. męski</small>
!<small>r. nijaki</small>
!<small>r. żeński</small>
!<small>r. męski</small>
!<small>r. nijaki</small>
!<small>r. żeński</small>
|- align=center
!<small>M.lp.</small>
| rowspan="3" | вес<u>е</u>л'''ы''' - vesely
| rowspan="3" | вес<u>е</u>л'''ийе''' - veselije
| rowspan="2" | вес<u>е</u>л'''ийа''' - veselija
| rowspan="3" | в<u>е</u>сел - vesel
| rowspan="3" | в<u>е</u>сел'''о''' - veselo
| rowspan="2" | в<u>е</u>сел'''а''' - vesela
|- align=center
!<small>W.lp.</small>
|- align=center
!<small>B.lp.</small>
| вес<u>е</u>л'''ийу''' - veseliju
| rowspan="2" | в<u>е</u>сел'''у''' - veselu
|- align=center
!<small>N.lp.</small>
| colspan="2" | вес<u>е</u>л'''ем''' - veselem
| вес<u>е</u>л'''уйу''' - veseluju
| colspan="2" | в<u>е</u>сел'''<span style="color: #00cc00">е</span>м''' - veselem
|- align=center
!<small>D.lp.</small>
| colspan="2" | вес<u>е</u>л'''<span style="color: #00cc00">е</span>го''' - veselego
| вес<u>е</u>л'''ыйе''' - veselyje
| colspan="2" | в<u>е</u>сел'''а''' - vesela
| в<u>е</u>сел'''ы''' - vesely
|- align=center
!<small>Ms.lp.</small>
| colspan="2" | вес<u>е</u>л'''<span style="color: #00cc00">е</span>м''' - veselem
| rowspan="2" | вес<u>е</u>л'''ейи''' - veseleji
| colspan="2" | в<u>е</u>сел'''е''' - vesele
| rowspan="2" | в<u>е</u>сел'''е''' - vesele
|- align=center
!<small>C.lp.</small>
| colspan="2" | вес<u>е</u>л'''<span style="color: #00cc00">е</span>му''' - veselemu
| colspan="2" | в<u>е</u>сел'''у''' - veselu
|- align=center
!<small>M.lm.</small>
| rowspan="2" | вес<u>е</u>л'''и''' - veseli
| colspan="2" rowspan="3" | вес<u>е</u>л'''ы''' - vesely
| rowspan="2" | в<u>е</u>сел'''и''' - veseli
| colspan="2" rowspan="3" | в<u>е</u>сел'''ы''' - vesely
|- align=center
!<small>W.lm.</small>
|- align=center
!<small>B.lm.</small>
| вес<u>е</u>л'''ы''' - vesely
| в<u>е</u>сел'''ы''' - vesely
|- align=center
!<small>N.lm.</small>
| colspan="3" | вес<u>е</u>л'''еми''' - veselemi
| colspan="3" | в<u>е</u>сел'''еми''' - veselemi
|- align=center
!<small>D.lm.</small>
| rowspan="2" colspan="3" | вес<u>е</u>л'''ех''' - veselech
| rowspan="2" colspan="3" | в<u>е</u>сел'''ех''' - veselech
|- align=center
!<small>Ms.lm.</small>
|- align=center
!<small>C.lm.</small>
| colspan="3" | вес<u>е</u>л'''ем''' - veselem
| colspan="3" | в<u>е</u>сел'''ем''' - veselem
|}
|}


Linia 301: Linia 491:
| rowspan="3" | вами - vami
| rowspan="3" | вами - vami
| colspan="2" | йими - jimi
| colspan="2" | йими - jimi
|}
= Język chatyński =
Język chatyński jest językiem należącym do grupy języków laryngijskich, jest spokrewniony m.in. z językiem nisidzkim i szemierskim. W związku z wpływami wielu kultur na społeczeństwo Chatyngi język chatyński przyswoił wiele cech z języków indoeuropejskich, zarówno w zakresie słownictwa, jak i gramatyki.
== Koniugacja ==
Poniższa tabela przedstawia podstawowe wzorce koniugacyjne w czasie teraźniejszym. Stosowane oznaczenia:
'''akcent toniczny''': <sup>1</sup> akcent niski (tylko w samogłoskach długich), <sup>2</sup> akcent wznoszący, <sup>3</sup> akcent opadający, <sup>4</sup> akcent łamany (wznosząco-opadający, tylko w dyftongach i samogłoskach długich)
<span style="color:#0000ff">niebieski</span> - przegłosy lub temat supletywny
<span style="color:#ff0000">czerwony</span> - końcówki
{| class="wikitable"
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | bezokolicznik
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 1.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 2.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 3.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 1.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 2.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | 3.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | inne
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''šū<sup>1</sup>t<span style="color: #FF0000">a</span>''' (kochać)
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">āt</span> (r. męski) <br/> šū<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''ha<sup>3</sup>r'''<span style="color: #FF0000">a</span> (jechać)
| style="text-align: center;" | har<span style="color: #0000FF">ǫ<sup>2</sup>t</span><span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | har<span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup>č</span><span style="color: #FF0000">is</span>
| style="text-align: center;" | har<span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup>č</span><span style="color: #FF0000">i</span>
| style="text-align: center;" | har<span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup>č</span><span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | har<span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup>č</span><span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | ha<sup>3</sup>r<span style="color: #FF0000">ēt</span>
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''šą<sup>3</sup>t<span style="color: #FF0000">a</span>''' (wiedzieć)
| style="text-align: center;" | šą<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | šą<sup>2</sup><span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">is</span>
| style="text-align: center;" | šą<sup>2</sup><span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">i</span>
| style="text-align: center;" | šą<sup>2</sup><span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | šą<sup>2</sup><span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | šą<sup>3</sup>t<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> šą<sup>3</sup>t<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''past<span style="color: #0000FF">ie</span><sup>4</sup>m<span style="color: #FF0000">a</span>''' (mieć, posiadać)
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>st<span style="color: #0000FF">ie</span>m<span style="color: #FF0000">u</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>st<span style="color: #0000FF">ie</span>m<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>st<span style="color: #0000FF">ie</span>m<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | paste<sup>2</sup>m<span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | paste<sup>2</sup>m<span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>stem<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> pa<sup>3</sup>stem<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''ha<sup>3</sup>nd<span style="color: #FF0000">a</span>''' (iść)
| style="text-align: center;" | ha<sup>3</sup>nd<span style="color: #FF0000">u</span>
| style="text-align: center;" | ha<sup>3</sup>nd<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | ha<sup>3</sup>nd<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | h<span style="color: #0000FF">e<sup>2</sup>j</span><span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | h<span style="color: #0000FF">e<sup>2</sup>j</span><span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">hē<sup>1</sup>t</span>
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''paš<span style="color: #0000FF">ē</span><sup>4</sup>dent<span style="color: #FF0000">a</span>''' (zapomnieć, przegrać)
| style="text-align: center;" | paše<sup>3</sup>dent<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | paše<sup>3</sup>dent<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | paše<sup>3</sup>dent<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | paše<sup>3</sup>dent<span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | paše<sup>3</sup>dent<span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">pašē<sup>1</sup>dent</span>
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''parme<sup>3</sup>ni<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (przepraszać)
| style="text-align: center;" | pa<sup>2</sup>rm<span style="color: #0000FF>ie</span>n<span style="color: #FF0000">u</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>2</sup>rm<span style="color: #0000FF>ie</span>n<span style="color: #FF0000">is</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>2</sup>rm<span style="color: #0000FF>ie</span>n<span style="color: #FF0000">i</span>
| style="text-align: center;" | parme<sup>2</sup>n<span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | parme<sup>2</sup>n<span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>rmen<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> pa<sup>3</sup>rmen<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''pamę<sup>3</sup>ta<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (pamiętać)
| style="text-align: center;" | pam<span style="color: #0000FF">ǫ<sup>2</sup></span>t<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | pamę<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | pamę<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | pamę<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | pamę<sup>2</sup>t<span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | pamę<sup>3</sup>t<span style="color: #FF0000">āt</span> (r. męski) <br/> pamę<sup>3</sup>t<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''paslē<sup>1</sup>de<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (poznawać, uczyć się)
| style="text-align: center;" | pasl<span style="color: #0000FF>ie</span>d<span style="color: #FF0000">u<sup>3</span></span>
| style="text-align: center;" | pasl<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | pasl<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | paslē<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | paslē<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>slēd<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> pa<sup>3</sup>slēd<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''parvē<sup>1</sup>de<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (rządzić, prowadzić)
| style="text-align: center;" | parv<span style="color: #0000FF>ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">u</span>
| style="text-align: center;" | parv<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | parv<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | parvē<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | parvē<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | pa<sup>3</sup>rvēd<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> pa<sup>3</sup>rvēd<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''pan<span style="color: #0000FF">ē</span><sup>4</sup>mi<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (rozumieć)
| style="text-align: center;" | pane<sup>3</sup>mi<span style="color: #FF0000">u</span>
| style="text-align: center;" | pane<sup>3</sup>mi<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | pane<sup>3</sup>mi<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | pane<sup>3</sup>m<span style="color: #FF0000">ime</span>
| style="text-align: center;" | pane<sup>3</sup>m<span style="color: #FF0000">ite</span>
| style="text-align: center;" | pan<span style="color: #0000FF">ē<sup>1</sup></span>m<span style="color: #FF0000">īt</span> (r. męski) <br/> pan<span style="color: #0000FF">ē<sup>1</sup></span>m<span style="color: #FF0000">ēt</span> (r. żeński)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''<span style="color: #0000FF">ē</span><sup>4</sup>s<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (jeść)
| style="text-align: center;" | e<span style="color: #0000FF">d</span><span style="color: #FF0000">u<sup>3</sup></span>
| style="text-align: center;" | e<sup>3</sup><span style="color: #0000FF">d</span><span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | e<sup>3</sup><span style="color: #0000FF">d</span><span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | e<sup>3</sup><span style="color: #0000FF">d</span><span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | e<sup>3</sup><span style="color: #0000FF">d</span><span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ā<sup>1</sup>st</span> (r. męski)<br/><span style="color: #0000FF">ē<sup>1</sup>st</span> (r. żenski)
|
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''sē<sup>1</sup>de<span style="color: #FF0000">ti</span>''' (siedzieć, znajdować się)
| style="text-align: center;" | s<span style="color: #0000FF">ie</span>d<span style="color: #FF0000">u<sup>3</sup></span>
| style="text-align: center;" | s<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | s<span style="color: #0000FF">ie<sup>4</sup></span>d<span style="color: #FF0000">a</span>
| style="text-align: center;" | s<span style="color: #0000FF">e<sup>3</sup>j</span><span style="color: #FF0000">ame</span>
| style="text-align: center;" | s<span style="color: #0000FF">e<sup>3</sup>j</span><span style="color: #FF0000">ate</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">sā<sup>1</sup>t</span> (r. męski)<br/><span style="color: #0000FF">sē<sup>1</sup>dēt</span> (r. żenski)
|
|}
== Deklinacja rzeczownika ==
Poniższa tabela zawiera podstawowe wzorce odmiany przez przypadki i liczby. Stosowane oznaczenia:
'''akcent toniczny''': <sup>1</sup> akcent niski (tylko w samogłoskach długich), <sup>2</sup> akcent wznoszący, <sup>3</sup> akcent opadający, <sup>4</sup> akcent łamany (wznosząco-opadający, tylko w dyftongach i samogłoskach długich)
<span style="color:#0000ff">niebieski</span> - przegłosy
<span style="color:#ff0000">czerwony</span> - końcówki
Pytania do przypadków:
* mianownik (kto? co?)
* biernik  (kogo? co? odkąd?)
* dopełniacz (kogo? czego?)
* celownik (komu? czemu? dokąd?)
* narzędnik (z kim? z czym? kiedy?) - używany samodzielnie, bez przyimków
* miejscownik (gdzie?) - używany samodzielnie, bez przyimków
Formy specjalne:
* wołacz (l.poj. i l.mn.) - bezpośrednio adresowana wypowiedź, np. Hāren'''e''', šenų dēlų! (Hārenie, widzę Cię!)
* lokatyw - określenie lokalizacji, aš Šiedena Krieša Krakuv'''yje''' (Rynek Główny w Krakowie), šej'''uje''' hiešai (u mnie/u nas w domu)
* posesyw - określenie przynależności, np. lēden'''iu''' šųta (język polski), aš Vrieč'''iu''' Federācija (Federacja Rosyjska)
{| class="wikitable"
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | M.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | B.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | D.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | C.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | N.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Ms.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | M.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | B.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | D.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | C.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | N.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Ms.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | W.lp.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | W.lm.
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | lokatyw
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | posesyw
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''Hā<sup>1</sup>ren''' (''imię męskie'')
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">iai</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>2</sup>ren<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>2</sup>ren<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>3</sup>ren<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>3</sup>ren<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>1</sup>ren<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | Hā<sup>2</sup>ren<span style="color: #FF0000">iu</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | ''' ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">s</span>''' (imię)
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">iai</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | ēmen<span style="color: #FF0000">ių<sup>3</sup></span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>2</sup>men<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>2</sup>men<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ē<sup>1</sup>men<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | ēmen<span style="color: #FF0000">iu<sup>3</sup></span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">s</span>''' (''nieoficj.'' ucho)
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">iai</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>2</sup>s<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>2</sup>s<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>2</sup>s<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>2</sup>s<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>3</sup>s<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | au<sup>2</sup>s<span style="color: #FF0000">u</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''hū<sup>3</sup>j<span style="color: #FF0000">as</span>''' (''wulg.'' dupek, cwel)
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">iai</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ų</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>2</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>2</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>3</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>2</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | hū<sup>2</sup>j<span style="color: #0000FF">eš</span><span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | (Kraków)
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">ų</span><br/>Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>2</sup>v<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>2</sup>v<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>2</sup>v<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>3</sup>v<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | Kraku<sup>2</sup>v<span style="color: #FF0000">u</span><br/>Kraku<sup>2</sup>v<span style="color: #FF0000">iu</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">a</span>''' (ząb)
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ą</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ą</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>2</sup>d<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>2</sup>d<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>2</sup>d<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>2</sup>d<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | šų<sup>2</sup>d<span style="color: #FF0000">iu</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | '''ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">a</span>''' (koń)
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">ą</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">ą</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">ā</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>š<span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>2</sup>š<span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>2</sup>š<span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>š<span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>2</sup>št<span style="color: #FF0000">e</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>2</sup>št<span style="color: #FF0000">ai</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>3</sup>št<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | ā<sup>2</sup>š<span style="color: #0000FF">č</span><span style="color: #FF0000">iu</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | (Polska)
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | lē<sup>4</sup>den<span style="color: #FF0000">s</span><br/>''pot.'' lē<sup>4</sup>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>4</sup>den<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>4</sup>den<span style="color: #FF0000">ių</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>3</sup>den<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>3</sup>den<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>4</sup>den</span><span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | lē<sup>3</sup>den<span style="color: #FF0000">s</span><br/>''pot.'' lē<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>4</sup>den<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | lē<sup>3</sup>den<span style="color: #FF0000">iu</span>
|-
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | (prąd)
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ǫ<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">s</span>
| style="text-align: center;" | ǫ<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">as</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ę</span>d<span style="color: #FF0000">ių<sup>3</sup></span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup></span>d<span style="color: #FF0000">iā</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ę<sup>2</sup></span>d<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ę<sup>3</sup></span>d<span style="color: #FF0000">ią</span>
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ---
| style="text-align: center;" | ǫ<sup>3</sup>d<span style="color: #FF0000">yje</span>
| style="text-align: center;" | <span style="color: #0000FF">ę</span>d<span style="color: #FF0000">iu<sup>3</sup></span>
|}
|}


Linia 306: Linia 830:


== Imiona ==
== Imiona ==
Hafrønt, Harstønt, Hatãr, Hëdẽr, Houmẽn, Hounãrd, Latãr, Sahjĕria (zapożyczenie z szemierskiego), Seimã, Semien (zapożyczenie z szemierskiego)
Hadẽr, Hafrønt, Harstønt, Hatãr, Houmẽn, Hounãrd, Houtẽr, Latãr, Sahjĕria (zapożyczenie z szemierskiego), Seimã, Semien (zapożyczenie z szemierskiego)


== Nazwiska ==
== Nazwiska ==
Hoderũi, Hondĕrença, Houdenũi, Houmẽnăţãi, Houtĕrença, Lãiţĕnũia, Sarţĕnũia, Soumẽn
Haudenãi, Hãfandũia, Hoderũi, Hondĕrença, Houdenũi, Houmẽnăţãi, Houtĕrença, Lãiţĕnũia, Nouãidũia, Rãidĕnũia, Rendũiţa, Sarţĕnũia, Saurenăţa, Soumẽn
 
 
= Porównanie języków laryngijskich =
 
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:650px;"
! Liczba
! Polski
! Szapiencki
! Rydwański
! Nissidzki
! Szemierski
! Chatyński
|-
! 1.
| mnie
| šër /ʃɘɾ/, {{tt|hšër /hʃɘɾ/|dla podmiotu w 3.os.}}
| hãia /hæ'ja/
| hẽiă /hɘ'ja/
| héj /hej/
| {{tt|šenų /'ʃʲɛnũ/|biernik r.m.}}, {{tt|šeną /'ʃʲɛnã/|biernik r.ż.}}
|-
! 2.
| ciebie
| šër /ʃɘɾ/, {{tt|eš /ɛʃ/|dla podmiotu w 3.os.}}
| sãia /sæ'ja/
| sẽiă /sɘ'ja/
| éj /ej/
| {{tt|šejų /'ʃʲɛjũ/|r. męski }}, {{tt|šeją /'ʃʲɛjã/|r. żeński}}
|-
! 3.
| jego, ją
| hə̈r /hæɾ/
| hũna /hø'na/
| hẽnă /hɘ'na/
| hűn /hyn/
| {{tt|šų /ʃʲũ/|r. męski}}, {{tt|šą /ʃʲã/|r. żeński}}
|-
! 4.
| nas
| šëmme /ʃɘ'm:ɛ/, {{tt|hšëne /hʃɘ'nɛ/dla podmiotu w 3.os.}}
| hãiai /hæ'jaj/
| hẽiăi /hɘ'jaj/
| héjen /'hejɛn/
| {{tt|šènā /'ʃʲɛnɑ:/|r. męski}}, {{tt|šenas /'ʃʲɛnas/|r. żeński i r. mieszany}}
|-
! 5.
| was
| šëmme /ʃɘ'm:ɛ/, {{tt|ešše /'ɛʃ:ɛ/|dla podmiotu w 3.os.}}
| sãiai /sæ'jaj/
| sẽiăi /sɘ'jaj/
| héren /'herɛn/
| {{tt|šejā /'ʃʲɛjɑ:/|r. męski}}, {{tt|šejas /'ʃʲɛjas/|r. żeński}}
|-
! 6
| ich, je
| hə̈rze /'hæɾzɛ/
| hũnai /hø'naj/
| hẽnăi /hɘ'naj/
| hüjén /'hʏjen/
| {{tt|šā /ʃʲɑ:/|r. męski}}, {{tt|šas /ʃʲas/|r. żeński i r. mieszany}}
|-
! 7.
| jeden
| šem /ʃɛm/
| nouãi /'nɔwæj/
| nouãi /'nɔwe/
| némja /'nemʲja/
| nēms /nɛ̈:ms/
|-
! 8.
| dwa
| tə̈m /tæm/
| damãi /'damæj/
| damãi /'dame/
| dámja /'da:mʲja/
| deša /'dɛʃʲa/
|-
! 9.
| trzy
| ʃenja /θɛn'ja/
| tuq /tuç/
| tũhj /tɯ̞x/
| téha /'teha/
| triets /'trʲjɛtəs/
|-
! 10.
| cztery
| tëša /'tɘʃa/
| dahã /'dahæ/
| dahã /'dahə/
| déja /'deja/
| šetvirts /'ʃʲɛtvɪrts/
|-
! 11.
| pięć
| sə̈jə̈ /'sæjæ/
| seqa /'sɛça/
| sehjã /'sɛxə/
| séha /'ʃ̠ʲeha/
| šēča /'ʃʲɛ̈:tʃa/
|-
! 12.
| kobieta
| tëra /tɘ'ɾa/
| seda /'sɛda/, sídera /'sidɛra/
| dera /'dɛra/
| séjná /'ʃ̠ʲejna:/
| šēna /'ʃʲɛ̈:na/
|-
! 13.
| mężczyzna
| šemnëʃa /'ʃɛmnɘˌθæ/
| mãna /mæ'na/
| hamăsta /ha'masta/
| semérna /'ʃ̠ʲɛmerna/
| māna /'mɑ:na/, šiemāna /ʃ̠ʲjɛ'mɑ:na/ 
|-
! 14.
| człowiek
| zenjë /'zɛnjɘ/
| sãnui /sæ'nuj/
| sãinŭi /sæj'nuj/
| sejnű /'ʃ̠ʲɛjny/
| šęda /'ʃʲɛnda/
|-
! 15.
| dziecko
| štə̈ /ʃtɘ/
| šai /ʃaj/
| çãi /'sʲej/
| sedűnha /'ʃ̠ʲɛdy:nˌha/
| šāda /'ʃɑ:da/
|-
! 16.
| matka
| odërjëmma /'ɔdɘrjɘˌm:a/, odërma /'ɔdɘrˌma/
| patrášta /pa'traʃta/
| ëndẽrăţa /ˌandɘ'ratsʲa/
| éjta /'ejta/
| āčia /'ɑ:tʃʲja/
|-
! 17.
| ojciec
| odëm /'ɔdɘm/
| pátar /'patar/
| ëndẽr /'andɘr/
| etrűjá /'ɛtryˌja:/
| āntārs /'ɑ:ntɑ:rs/
|-
! 18.
| ryba
| paljə̈ /'paljæ/
| piša /'piʃa/
| faoļã /'fɑɫ̪ə/
| élhá /'elha:/
| fālta /'fɑ:lta/
|-
! 19.
| pies
| ə̈tem /'ætɛm/
| béša /'bɛʃa/
| bĕça /'bɛsʲa/
| éjdűr /'ejdyr/
| šūna /'ʃu:na/
|-
! 20.
| drzewo
| šënt /ʃɘnt/
| har /har/
| hãr /hær/
| hjér /xjer/
| šār /ʃa:r/
|-
! 21.
| krew
| aurə̈ /'awɾæ/
| aorã /'ɑurə/
| aorã /'ɑrə/
| ár /a:r/
| jēra /'jɛ̈:ra/
|-
! 22.
| głowa
| stëmja /stɘm'ja/
| hterá /xtɛ'ra/
| hteră /xtɛ'ra/
| hterá /'xtɛra:/
| stiema /'stʲjɛma/
|-
! 23.
| ucho
| ššə̈pja /ʃ:æp'ja/
| hsapá /xsa'pa/
| hsapă /xsa'pa/
| hsapá /'xʃ̠ʲapa:/
| šiepa /'ʃʲjɛpa/, auss /'awsəs/
|-
! 24.
| oko
| aurëʃʃa /'awɾɘθ:a/
| øréšta /o'rɛʃta/
| spũhja /'spɯ̞xa/
| űrsa /'y:rʃ̠ʲa/
| sliepa /'slʲjɛpa/
|-
! 25.
| nos
| saunə̈ja /'sawnæja/
| saorãna /'sawræna/
| saorẽna /'sɑrɘˌna/
| sűren /'ʃ̠ʲyrɛn/
| šāra /'ʃɑ:ra/
|-
! 26.
| ząb
| hët /hɘt/
| tãnqa /tæn'ça/
| tẽnhjă /tɘn'xa/
| hüdjá /'hʏɟja/
| šųda /'ʃũda/
|-
! 27.
| ręka
| sëlja /sɘl'ja/
| séļa /'sɛlʲa/
| sĕļa /'sɛɫ̪a/
| séljá /'ʃ̠ʲeʎja:/
| šēla /'ʃɛ̈:la/
|-
! 28.
| serce
| šnërʃa /ʃ̠nɘɾ'θa/
| hnárţa /'xnartʲa/
| hnărţa /'xnartsʲa/
| hnerű /'xnɛry/
| nēra /'nɛ̈:ra/
|}
 
= Przewodnik polityczno-światopoglądowy po Kontynencie Istanbudzkim =
 
{| class="wikitable" style="text-align:center""
! Stosunek do... / Państwo
! Harbentyjczycy, Rydwańczycy
! Germańczycy
! Haureńczycy
! Senderoszanie
! mieszkańcy Południa
! Istanbudczycy
! Chatyńczycy
! Szemierczycy
! Nissidczycy, Szapienci
! mieszkańcy Północy
|-
! pielęgnowania historii
| w małym stopniu wykazują troskę o historię
| w bardzo dużym stopniu wykazują troskę
| w bardzo dużym stopniu wykazują troskę
| w dosyć dużym stopniu wykazują troskę
| w średnim stopniu wykazują troskę
| w bardzo dużym stopniu wykazują troskę
| w bardzo małym stopniu wykazują troskę
| w średnim stopniu wykazują troskę
| w ostatnich latach coraz bardziej wykazują troskę
| w średnim stopniu wykazują troskę (wyjątek: Leńchsza - w b. dużym stopniu)
|-
! pielęgnowania kultury
| w bardzo dużym stopniu wykazują troskę o kulturę
| w małym stopniu wykazują troskę
| w średnim stopniu wykazują troskę
| w bardzo dużym stopniu wykazują troskę
| w dosyć dużym stopniu wykazują troskę
| w średnim stopniu wykazują troskę
| w dosyć dużym stopniu wykazują troskę
| w dosyć dużym stopniu wykazują troskę
| w dużym stopniu wykazują troskę
| w małym stopniu wykazują troskę
|-
! służb mundurowych
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! nacjonalizmu
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! imigrantów
| są zdecydowanie za przyjmowaniem imigrantów
| są tylko za przyjmowaniem imigrantów zarobkowych
| są raczej przeciwni przyjmowaniu
| są raczej za przyjmowaniem
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| w ostatnich latach coraz bardziej popierają przyjmowanie i. zarobkowych
| są raczej za przyjmowaniem i., głównie zarobkowych
| są raczej przeciwko przyjmowaniu
| są zdecydowanie przeciwko przyjmowaniu
| są zdecydowanie przeciwko przyjmowaniu
|-
! globalizacji
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! nowych technologii
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! mediów
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! Kościoła
| Kościół odgrywa dosyć małą rolę w ich życiu
| Kościół odgrywa średnią rolę
| Kościół odgrywa dużą rolę
| Kościół odgrywa bardzo dużą rolę
| Kościół odgrywa średnią rolę
| Kościół odgrywa dosyć małą rolę
| Kościół odgrywa bardzo małą rolę
| Kościół odgrywa bardzo małą rolę
| Kościół w ostatnich latach odgrywa coraz większą rolę
| Kościół odgrywa średnią rolę
|-
! sekularyzmu
| mają neutralny stosunek do kwestii rozdziału Kościoła i państwa
| raczej popierają rozdział
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| w ostatnich latach coraz częściej popierają rozdział
| raczej nie popierają rozdziału
| zdecydowanie popierają rozdział
| zdecydowanie popierają rozdział
| raczej nie popierają rozdziału
| w ostatnich latach coraz częściej popierają rozdział
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
|-
! pozamałżeńskich form pożycia
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! mniejszości seksualnych
| w większości akceptują mniejszości seksualne
| raczej akceptują mniejszości
| raczej akceptują mniejszości
| w większości akceptują mniejszości, osoby transpłciowe - zdecydowanie
| zdecydowanie akceptują mniejszości
| w ostatnich latach coraz bardziej akceptują mniejszości
| zdecydowanie akceptują mniejszości
| raczej akceptują mniejszości
| w ostatnich latach coraz mniej akceptują mniejszości, szczególnie osoby transpłciowe
| w średnim stopniu akceptują mniejszości
|-
! ruchu LGBT+
| w większości popierają rozwój aktywizmu LGBT+
| w ostatnich latach coraz mniej popierają aktywizm
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| w większości popierają aktywizm
| zdecydowanie popierają aktywizm
| w ostatnich latach coraz bardziej popierają aktywizm
| w większości nie popierają aktywizmu
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| zdecydowanie nie popierają aktywizmu
| w większości nie popierają aktywizmu
|-
! równouprawnienia płci
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! tradycyjynych ról płciowych
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! aborcji
| w większości popierają szeroką dostępność aborcji
| zdecydowanie popierają dostępność
| w większości popierają dostępność
| zdecydowanie popierają dostępność
| w ostatnich latach coraz bardziej popierają dostępność
| w ostatnich latach coraz bardziej popierają dostępność
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| w ostatnich latach są coraz bardziej są przeciw dostępności
| są raczej przeciw dostępności
|-
! prostytucji
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! miękkich narkotyków
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! picia alkoholu w miejscach publicznych
| są zdecydowanie za szeroką możliwością publicznego picia alkoholu
| mają neutralny stosunek do tej kwestii
| są raczej za szeroką możliwością
| w większości są za szeroką możliwością
| są raczej przeciw szerokiej możliwości
| w większości są za szeroką możliwością
| są raczej przeciw szerokiej możliwości
| są raczej za szeroką możliwością
| w ostatnich latach są coraz bardziej przeciwko szerokiej możliwości
| są zdecydowanie przeciw szerokiej możliwości
|-
! interwencji państwa w gospodarkę
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! ochrony praw pracowniczych
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! broni palnej
| w większości są przeciw szerokiemu dostępowi do b. palnej
| są neutralni w tej sprawie
| są częściowo za szerokim dostępem
| są raczej przeciw szerokiemu dostępowi
| są zdecydowanie przeciw szerokiemu dostępowi
| w ostatnich latach coraz częściej popierają szeroki dostęp
| są raczej przeciw szerokiemu dostępowi
| są neutralni w tej sprawie
| są zdecydowanie za szerokim dostępem
| są zdecydowanie za szerokim dostępem
|-
! odnawialnych źródeł energii
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
|-
! pacyfizmu
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?
| ?

Aktualna wersja na dzień 19:16, 15 mar 2023

Miejsce na duperele Obcego, głównie na częściowe szkice języków.

J. nordyjski

J. haureński

Liczba mnoga rzeczowników

niebieski - przegłosy

zielony - wymiana stóp

podkreślenie - ruchome "e"

Podano wymowę według standardu ogólnego języka haureńskiego, bez uwzględnienia dialektów; wyróżniamy jeszcze standard literacki, który jest używany w bardziej formalnych sytuacjach i różni się dość znacznie od standardu ogólnego słownictwem, gramatyką i wymową (porównaj w czeskim: spisovná čeština vs obecná čeština). Od kilkudziesięciu lat postępuje coraz szersze stosowanie standardu ogólnego (zwłaszcza w komunikacji ustnej), nawet w takich miejscach jak telewizja publiczna lub uczelnie wyższe.

(r. męski / dekl. słaba)

de boogstav /d(ɛ) ˈbɔstɑf/ - ðe boogstaven /θɛ ˈbɔstɑˌvæn/ - litera

de däg /d(ɛ) ˈdɛ/ - ðe dägen /θɛ ˈdɛɣæn/ - dzień

(r. męski / dekl. mocna)

de fucht /dɛ ˈfɯʰt, t-/ - ðe fütten /θɛ ˈfətʰæn/ - lis

de foot /dɛ ˈfɔt, t-/ - ðe fetter /θɛ ˈfɛtʰær/ - stopa

de hoog /dɛ ˈhɔ, t-/ - ðe hegger /θɛ ˈhɛgær/ - hak

de schacht /dɛ ˈʃʰɑʰt, t-/ - ðe schätter /θɛ ˈʃʰætʰær/ - otwór, właz, szyb

de mann /d(ɛ) ˈmɑn/ - ðe männes /θɛ ˈmænæs/ - mężczyzna

de sun /dɛ ˈsɯn, t-/ - ðe sünnes /θɛ ˈsənæs/ - syn

de broder /ˈdɛ brɔˌðæɾ/ - ðe bredres /θɛ ˈbrɛðɾæs/ - brat

(r. żeński / dekl. słaba)

de tiding /ˈdɛ tʰiˌðiɲ/ - ðe tidingen /θɛ ˈtʰiðiˌɲæn/ - gazeta

de tunge /ˈdɛ tʰɯˌɲɛ/ - ðe tungen /θɛ ˈtʰɯɲæn/ - język

de wunde /ˈdɛ wɯnˌdɛ/ - de wunden /θɛ ˈwɯndæn/ - rana

(r. żeński / dekl. mocna)

de mus /d(ɛ) ˈmus/ - ðe müsen /θɛ ˈmyzæn/ - mysz

de budenhad /d(ɛ) ˈbɯðænˌha/ - ðe budenhader /θɛ ˈbɯðænˌhaðær/ - państwo

de nacht /d(ɛ) ˈnɑʰt/ - ðe nätter /θɛ ˈnætʰær/ - noc

de hand /dɛ ˈhɑnt, t-/ - ðe händel /θɛ ˈhændæl/ - ręka

de dochter /d(ɛ) ˈdœʰtær/ - ðe dettres /θɛ ˈdætræs/ - córka

(r. nijaki / dekl. słaba)

ðat tigen /ˈθɑ(t) tʰiˌjɛn/ - ðe tignen /θɛ ˈtʰinæn/ - znak

ðat oug /θɑ ˈtɔʰ/ - ðe ougen /θɛ ˈɔwɣæn/ - oko

ðat our /θɑ ˈtɔʰr/ - ðe ouren /θɛ ˈɔʰræn/ - ucho

ðat bäir /θɑ ˈbɛʰr/ - ðe bäiren /θɛ ˈbɛʰræn/ - piwo

(r. nijaki / dekl. mocna)

ðat hus /θɑ(t) ˈhus/ - ðe hüssen /θɛ ˈhysæn/ - dom

ðat hert /θɑ(t) ˈhær(t)/ - ðe hirten /θɛ ˈhɪrtæn/ - serce

ðat feld /θɑ(t) ˈfɛlt/ - ðe filder /θɛ ˈfilðær/ - pole

ðat boog /θɑ(t) ˈbɔ/ - ðe begger /θɛ ˈbɛgær/ - książka

ðat blad /θɑ(t) ˈblɑθ/ - ðe blädder /θɛ ˈblædær/ - liść

ðat licht /θɑ(t) ˈlɪʰt/ - ðe litter /θɛ ˈlɪtʰær/ - światło

ðat rand /θɑ(t) ˈrɑnt/ - ðe rändel /θɛ ˈrændæl/ - koło

ðat kind /θɑ(t) ˈkʰɪnt/ - ðe kindes /θɛ ˈkʰɪndæs/ - dziecko

Odmiana czasowników

Czas teraźniejszy

Podano odmianę czasowników według standardu ogólnego.

niebieski - przegłosy

czerwony - wydłużenie wymowy

zielony - wymiana stóp

1.os.lp. 2.os.lp. 3.os.lp. r. męski 3.os.lp. r. żeński 3.os.lp. r. nijaki 1.os.lm. 2.os.lm. 3.os.lm.
magen /ˈmɑɣæn/ (robić) mage /'mɑɣæ/ mages /'mɑɣæs/ mag /'mɑh/ mage /'mɑɣɛ/ maggen /ˈmagæn/ mageð /ˈmaɣæθ/ magen /ˈmaɣɛn/
kännen /ˈkænæn/ (znać) känne /'kænæ/ käns /kæns/ kän /kæn/ käne /'kænɛ/ kännet /ˈkɛnɛt/ känt /ˈkɛnt/ kännen /ˈkɛnɛn/
stelen /ˈstɛlɛn/ (kraść) stel /stɛl/ stilt /stilt/ stil /stil/ stile /'stilɛ/ stelen /ˈstɛlæn/ stelt /ˈstɛlt/ stelen /ˈstɛlɛn/
inkemen /ˈinkʰɛˌmɛn/ (przychodzić) inkem /inˈkʰɛm/ inkimer /ˈinkʰiˌmɛr/ inkim /inˈkʰim/ inkime /ˈinkʰiˌmɛ/ inkemen /inˈkʰɛmæn/ inkemt /inˈkʰɛmt/ inkemen /ˈinkʰɛˌmɛn/

Haureńsko-niemieckie false friends

j. haureński znaczenie haureńskie odpowiednik niemiecki j. niemiecki znaczenie niemieckie odpowiednik haureński
schiðing ślub Trauung Scheidung rozwód spälding
striden walczyć kämpfen sich streiten kłócić się sig riten
hidelig zwyczajny gewöhnlich heutig dzisiejszy, współczesny ðändägenlig
rand koło (jako figura geometryczna) Kreis Rand brzeg, krawędź tärpen
loov chwała Ruhm Lob pochwała leving

J. szemierski

Odmiana czasowników w czasie teraźniejszym (aspekt zwykły)

niebieski - przegłosy

zielony - nieregularności w odmianie

pomarańczowy - procesy fonetyczne, m.in. ściąganie "j"

Kolejność: bezokolicznik - 1.os.poj. - 2.os.poj. - 3.os.poj. - 1.os.mn. - 2.os.mn. -3.os.mn.

Koniugacja Ia (-a, e, -á, rzadko -ja, -já)

séjma (jeść) - séjmű - séjmes - séjmé - séjmesi - séjmeni - sjém

ésja (żyć) - ésjű - űssin - ésjé - ésjesi - ésjeni - űs /ys/

seda (mieć powinność) - sedű - sidjen - sedi - sedesi - sedeni - sid

heta (iść) - hetjű - hénjen - heté - hetesi - heteni - hén

fétja (gotować, palić) - fétjű - fűnjen - fétjé - fétjesi - fétjeni - fén

sepléta (pomagać) - seplétjű - seplétes - seplété - seplétesi - sepléteni - sepléntéj

seldja (mieć powinność) - seldű - sjilden - seldé - seldesi - seldeni - séld

deljá (widzieć) - delű - deles - delé - delesi - deleni - del

ése (pić) - ésű - issin - ési - éjsi - éseni - is /is/

seme (kochać) - semű - semes - semé - semesi - semeni - sem

sehá (brać) - séhű - séhes - séhé - séhesi - séheni - séh

htená (wiedzieć) - hténű - hténes - hténi - hténesi - htéjni - hten

herá (chcieć) - hérű - hűrjen - héri - héresi - héreni - hér

J. istanbudzki

Dotyczy dialektu centralnego, z miejscowości Skorošice (Скорошице).

Deklinacja

Rzeczowniki

niebieski - wymiana głoski

zielony - skrócenie wymowy samogłoski

(tu: obywatel) (pies) (róg) (chleb)
M.lp. чиловек - čilovek пес - pes рог - rog хлеб - chleb
W.lp. чиловече - čiloveče песе - pese рогу - rogu хлебу - chlebu
B.lp. чиловек - čilovek пес - pes рог - rog хлеб - chleb
D.lp. чиловека - čiloveka песа - pesa рогу - rogu хлебу - chlebu
C.lp. чиловеку - čiloveku песу - pesu рогу - rogu хлебу - chlebu
Ms.lp. чиловеци - čiloveci песе - pese рогу - rogu хлебу - chlebu
N.lp. чиловекем - čilovekem песем - pesem рогем - rogem хлебем - chlebem
M.lm. чиловечи - čiloveči песи - pesi роги - rogi хлебы - chleby
W.lm. чиловечи - čiloveči песи - pesi роги - rogi хлебы - chleby
B.lm. чиловеки - čiloveki песы - pesy роги - rogi хлебы - chleby
D.lm. чиловеку - čiloveku песу - pesu рогу - rogu хлебу - chlebu
C.lm. чиловекем - čilovekem песем - pesem рогем - rogem хлебем - chlebem
Ms.lm. чиловечех - čilovečech песех - pesech рогех - rogech хлебех - chlebech
N.lm. чиловекми - čilovekmi песми - pesmi рогми - rogmi хлебми - chlebmi

Przymiotniki

Podkreślenie oznacza akcent

Przykład dla przymiotnika весел - vesel (wesoły)

odmiana określona odmiana nieokreślona
r. męski r. nijaki r. żeński r. męski r. nijaki r. żeński
M.lp. веселы - vesely веселийе - veselije веселийа - veselija весел - vesel весело - veselo весела - vesela
W.lp.
B.lp. веселийу - veseliju веселу - veselu
N.lp. веселем - veselem веселуйу - veseluju веселем - veselem
D.lp. веселего - veselego веселыйе - veselyje весела - vesela веселы - vesely
Ms.lp. веселем - veselem веселейи - veseleji веселе - vesele веселе - vesele
C.lp. веселему - veselemu веселу - veselu
M.lm. весели - veseli веселы - vesely весели - veseli веселы - vesely
W.lm.
B.lm. веселы - vesely веселы - vesely
N.lm. веселеми - veselemi веселеми - veselemi
D.lm. веселех - veselech веселех - veselech
Ms.lm.
C.lm. веселем - veselem веселем - veselem

Zaimki

Zaimki osobowe:

1.lp. 2.lp. zwrotny 3.lp.m. 3.lp.n 3.lp.ż. 1.lm. 2.lm. 3.lm.m. 3.lm.ż., 3.lm.n.
M.lp. йа - ja ты - ty -- йен - jen йено - jeno йена - jena мы - my вы - wy йени - jeni йены - jeny
B.lp. мене - mene тебе - tebe себе - sebe йе - je йейу - jeju нас - nas вас - vas йе - je
D.lp. йего - jego йейе - jeje йих - jich
Ms.lp. йем - jem йейи - jeji
C.lp. мени - meni теби - tebi себи - sebi йему - jemu йим - jim
N.lp. мену - menu тебу - tebu себу - sebu йим - jim йейу - jeju нами - nami вами - vami йими - jimi

Język chatyński

Język chatyński jest językiem należącym do grupy języków laryngijskich, jest spokrewniony m.in. z językiem nisidzkim i szemierskim. W związku z wpływami wielu kultur na społeczeństwo Chatyngi język chatyński przyswoił wiele cech z języków indoeuropejskich, zarówno w zakresie słownictwa, jak i gramatyki.

Koniugacja

Poniższa tabela przedstawia podstawowe wzorce koniugacyjne w czasie teraźniejszym. Stosowane oznaczenia:

akcent toniczny: 1 akcent niski (tylko w samogłoskach długich), 2 akcent wznoszący, 3 akcent opadający, 4 akcent łamany (wznosząco-opadający, tylko w dyftongach i samogłoskach długich)

niebieski - przegłosy lub temat supletywny

czerwony - końcówki

bezokolicznik 1.lp. 2.lp. 3.lp. 1.lm. 2.lm. 3.lm. inne
šū1ta (kochać) šū2tų šū2tas šū2ta šū2tame šū2tate šū2tāt (r. męski)
šū2tēt (r. żeński)
ha3ra (jechać) harǫ2tų harę2čis harę2či harę2čime harę2čite ha3rēt
šą3ta (wiedzieć) šą2tų šą2čis šą2či šą2čime šą2čite šą3tīt (r. męski)
šą3tēt (r. żeński)
pastie4ma (mieć, posiadać) pa3stiemu pa3stiemas pa3stiema paste2mime paste2mite pa3stemīt (r. męski)
pa3stemēt (r. żeński)
ha3nda (iść) ha3ndu ha3ndas ha3nda he2jame he2jate hē1t
pašē4denta (zapomnieć, przegrać) paše3dentų paše3dentas paše3denta paše3dentame paše3dentate pašē1dent
parme3niti (przepraszać) pa2rmienu pa2rmienis pa2rmieni parme2nime parme2nite pa3rmenīt (r. męski)
pa3rmenēt (r. żeński)
pamę3tati (pamiętać) pamǫ2tų pamę2tas pamę2ta pamę2tame pamę2tate pamę3tāt (r. męski)
pamę3tēt (r. żeński)
paslē1deti (poznawać, uczyć się) pasliedu3 paslie4das paslie4da paslē3dime paslē3dite pa3slēdīt (r. męski)
pa3slēdēt (r. żeński)
parvē1deti (rządzić, prowadzić) parvie4du parvie4das parvie4da parvē3dime parvē3dite pa3rvēdīt (r. męski)
pa3rvēdēt (r. żeński)
panē4miti (rozumieć) pane3miu pane3mias pane3mia pane3mime pane3mite panē1mīt (r. męski)
panē1mēt (r. żeński)
ē4sti (jeść) edu3 e3das e3da e3dame e3date ā1st (r. męski)
ē1st (r. żenski)
sē1deti (siedzieć, znajdować się) siedu3 sie4das sie4da se3jame se3jate sā1t (r. męski)
sē1dēt (r. żenski)

Deklinacja rzeczownika

Poniższa tabela zawiera podstawowe wzorce odmiany przez przypadki i liczby. Stosowane oznaczenia:

akcent toniczny: 1 akcent niski (tylko w samogłoskach długich), 2 akcent wznoszący, 3 akcent opadający, 4 akcent łamany (wznosząco-opadający, tylko w dyftongach i samogłoskach długich)

niebieski - przegłosy

czerwony - końcówki

Pytania do przypadków:

  • mianownik (kto? co?)
  • biernik (kogo? co? odkąd?)
  • dopełniacz (kogo? czego?)
  • celownik (komu? czemu? dokąd?)
  • narzędnik (z kim? z czym? kiedy?) - używany samodzielnie, bez przyimków
  • miejscownik (gdzie?) - używany samodzielnie, bez przyimków

Formy specjalne:

  • wołacz (l.poj. i l.mn.) - bezpośrednio adresowana wypowiedź, np. Hārene, šenų dēlų! (Hārenie, widzę Cię!)
  • lokatyw - określenie lokalizacji, aš Šiedena Krieša Krakuvyje (Rynek Główny w Krakowie), šejuje hiešai (u mnie/u nas w domu)
  • posesyw - określenie przynależności, np. lēdeniu šųta (język polski), aš Vriečiu Federācija (Federacja Rosyjska)
M.lp. B.lp. D.lp. C.lp. N.lp. Ms.lp. M.lm. B.lm. D.lm. C.lm. N.lm. Ms.lm. W.lp. W.lm. lokatyw posesyw
Hā1ren (imię męskie) Hā1renų Hā1renas Hā1rene Hā1renā Hā1reniai Hā1renai Hā1renā Hā1renių Hā2reniā Hā2renią Hā1renią Hā3rene Hā3renai Hā1renyje Hā2reniu
ē1mens (imię) ē1menių ē1menas ē1mene ē1menā ē1meniai ē1menai ē1menā ēmenių3 ē2meniā ē2menią ē1menią --- --- ē1menyje ēmeniu3
au3ss (nieoficj. ucho) au3sų au3sas au3se au3sā au3siai au3sai au3sā au3sų au2siā au2sią au3sią au2se au2sai au3syje au2su
hū3jas (wulg. dupek, cwel) hū3ješų hū3ješas hū3ješe hū3ješā hū3ješiai hū3ješai hū3ješā hū3ješų hū2ješiā hū2ješią hū3ješią hū2ješe hū2ješai --- ---
(Kraków) --- --- --- --- --- Kraku3vai Kraku3vā Kraku3vų
Kraku3vių 		Kraku2viā Kraku2vią Kraku3vią --- Kraku2vai Kraku3vyje Kraku2vu
Kraku2viu
šų3da (ząb) šų3dą šų3dą šų3de šų3dā šų3dai šų3das šų3das šų3dių šų2diā šų2dią šų3dią šų2de šų2dai šų3dyje šų2diu
ā3šta (koń) ā3štą ā3štą ā3šte ā3štā ā3štai ā3štas ā3štas ā3ščių ā2ščiā ā2ščią ā3ščią ā2šte ā2štai ā3štyje ā2ščiu
(Polska) --- --- --- --- --- lē4dens
pot. lē4das 		lē4denas lē4denių lē3deniā lē3denią lē4denią --- lē3dens
pot. lē3das 		lē4denyje lē3deniu
(prąd) --- --- --- --- --- ǫ3ds ǫ3das ędių3 ę2diā ę2dią ę3dią --- --- ǫ3dyje ędiu3

Język nissidzki

Imiona

Hadẽr, Hafrønt, Harstønt, Hatãr, Houmẽn, Hounãrd, Houtẽr, Latãr, Sahjĕria (zapożyczenie z szemierskiego), Seimã, Semien (zapożyczenie z szemierskiego)

Nazwiska

Haudenãi, Hãfandũia, Hoderũi, Hondĕrença, Houdenũi, Houmẽnăţãi, Houtĕrença, Lãiţĕnũia, Nouãidũia, Rãidĕnũia, Rendũiţa, Sarţĕnũia, Saurenăţa, Soumẽn


Porównanie języków laryngijskich

Liczba Polski Szapiencki Rydwański Nissidzki Szemierski Chatyński
1. mnie šër /ʃɘɾ/, hšër /hʃɘɾ/ hãia /hæ'ja/ hẽiă /hɘ'ja/ héj /hej/ šenų /'ʃʲɛnũ/, šeną /'ʃʲɛnã/
2. ciebie šër /ʃɘɾ/, eš /ɛʃ/ sãia /sæ'ja/ sẽiă /sɘ'ja/ éj /ej/ šejų /'ʃʲɛjũ/, šeją /'ʃʲɛjã/
3. jego, ją hə̈r /hæɾ/ hũna /hø'na/ hẽnă /hɘ'na/ hűn /hyn/ šų /ʃʲũ/, šą /ʃʲã/
4. nas šëmme /ʃɘ'm:ɛ/, hšëne /hʃɘ'nɛ/dla podmiotu w 3.os. hãiai /hæ'jaj/ hẽiăi /hɘ'jaj/ héjen /'hejɛn/ šènā /'ʃʲɛnɑ:/, šenas /'ʃʲɛnas/
5. was šëmme /ʃɘ'm:ɛ/, ešše /'ɛʃ:ɛ/ sãiai /sæ'jaj/ sẽiăi /sɘ'jaj/ héren /'herɛn/ šejā /'ʃʲɛjɑ:/, šejas /'ʃʲɛjas/
6 ich, je hə̈rze /'hæɾzɛ/ hũnai /hø'naj/ hẽnăi /hɘ'naj/ hüjén /'hʏjen/ šā /ʃʲɑ:/, šas /ʃʲas/
7. jeden šem /ʃɛm/ nouãi /'nɔwæj/ nouãi /'nɔwe/ némja /'nemʲja/ nēms /nɛ̈:ms/
8. dwa tə̈m /tæm/ damãi /'damæj/ damãi /'dame/ dámja /'da:mʲja/ deša /'dɛʃʲa/
9. trzy ʃenja /θɛn'ja/ tuq /tuç/ tũhj /tɯ̞x/ téha /'teha/ triets /'trʲjɛtəs/
10. cztery tëša /'tɘʃa/ dahã /'dahæ/ dahã /'dahə/ déja /'deja/ šetvirts /'ʃʲɛtvɪrts/
11. pięć sə̈jə̈ /'sæjæ/ seqa /'sɛça/ sehjã /'sɛxə/ séha /'ʃ̠ʲeha/ šēča /'ʃʲɛ̈:tʃa/
12. kobieta tëra /tɘ'ɾa/ seda /'sɛda/, sídera /'sidɛra/ dera /'dɛra/ séjná /'ʃ̠ʲejna:/ šēna /'ʃʲɛ̈:na/
13. mężczyzna šemnëʃa /'ʃɛmnɘˌθæ/ mãna /mæ'na/ hamăsta /ha'masta/ semérna /'ʃ̠ʲɛmerna/ māna /'mɑ:na/, šiemāna /ʃ̠ʲjɛ'mɑ:na/
14. człowiek zenjë /'zɛnjɘ/ sãnui /sæ'nuj/ sãinŭi /sæj'nuj/ sejnű /'ʃ̠ʲɛjny/ šęda /'ʃʲɛnda/
15. dziecko štə̈ /ʃtɘ/ šai /ʃaj/ çãi /'sʲej/ sedűnha /'ʃ̠ʲɛdy:nˌha/ šāda /'ʃɑ:da/
16. matka odërjëmma /'ɔdɘrjɘˌm:a/, odërma /'ɔdɘrˌma/ patrášta /pa'traʃta/ ëndẽrăţa /ˌandɘ'ratsʲa/ éjta /'ejta/ āčia /'ɑ:tʃʲja/
17. ojciec odëm /'ɔdɘm/ pátar /'patar/ ëndẽr /'andɘr/ etrűjá /'ɛtryˌja:/ āntārs /'ɑ:ntɑ:rs/
18. ryba paljə̈ /'paljæ/ piša /'piʃa/ faoļã /'fɑɫ̪ə/ élhá /'elha:/ fālta /'fɑ:lta/
19. pies ə̈tem /'ætɛm/ béša /'bɛʃa/ bĕça /'bɛsʲa/ éjdűr /'ejdyr/ šūna /'ʃu:na/
20. drzewo šënt /ʃɘnt/ har /har/ hãr /hær/ hjér /xjer/ šār /ʃa:r/
21. krew aurə̈ /'awɾæ/ aorã /'ɑurə/ aorã /'ɑrə/ ár /a:r/ jēra /'jɛ̈:ra/
22. głowa stëmja /stɘm'ja/ hterá /xtɛ'ra/ hteră /xtɛ'ra/ hterá /'xtɛra:/ stiema /'stʲjɛma/
23. ucho ššə̈pja /ʃ:æp'ja/ hsapá /xsa'pa/ hsapă /xsa'pa/ hsapá /'xʃ̠ʲapa:/ šiepa /'ʃʲjɛpa/, auss /'awsəs/
24. oko aurëʃʃa /'awɾɘθ:a/ øréšta /o'rɛʃta/ spũhja /'spɯ̞xa/ űrsa /'y:rʃ̠ʲa/ sliepa /'slʲjɛpa/
25. nos saunə̈ja /'sawnæja/ saorãna /'sawræna/ saorẽna /'sɑrɘˌna/ sűren /'ʃ̠ʲyrɛn/ šāra /'ʃɑ:ra/
26. ząb hët /hɘt/ tãnqa /tæn'ça/ tẽnhjă /tɘn'xa/ hüdjá /'hʏɟja/ šųda /'ʃũda/
27. ręka sëlja /sɘl'ja/ séļa /'sɛlʲa/ sĕļa /'sɛɫ̪a/ séljá /'ʃ̠ʲeʎja:/ šēla /'ʃɛ̈:la/
28. serce šnërʃa /ʃ̠nɘɾ'θa/ hnárţa /'xnartʲa/ hnărţa /'xnartsʲa/ hnerű /'xnɛry/ nēra /'nɛ̈:ra/

Przewodnik polityczno-światopoglądowy po Kontynencie Istanbudzkim

Stosunek do... / Państwo Harbentyjczycy, Rydwańczycy Germańczycy Haureńczycy Senderoszanie mieszkańcy Południa Istanbudczycy Chatyńczycy Szemierczycy Nissidczycy, Szapienci mieszkańcy Północy
pielęgnowania historii w małym stopniu wykazują troskę o historię w bardzo dużym stopniu wykazują troskę w bardzo dużym stopniu wykazują troskę w dosyć dużym stopniu wykazują troskę w średnim stopniu wykazują troskę w bardzo dużym stopniu wykazują troskę w bardzo małym stopniu wykazują troskę w średnim stopniu wykazują troskę w ostatnich latach coraz bardziej wykazują troskę w średnim stopniu wykazują troskę (wyjątek: Leńchsza - w b. dużym stopniu)
pielęgnowania kultury w bardzo dużym stopniu wykazują troskę o kulturę w małym stopniu wykazują troskę w średnim stopniu wykazują troskę w bardzo dużym stopniu wykazują troskę w dosyć dużym stopniu wykazują troskę w średnim stopniu wykazują troskę w dosyć dużym stopniu wykazują troskę w dosyć dużym stopniu wykazują troskę w dużym stopniu wykazują troskę w małym stopniu wykazują troskę
służb mundurowych ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
nacjonalizmu ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
imigrantów są zdecydowanie za przyjmowaniem imigrantów są tylko za przyjmowaniem imigrantów zarobkowych są raczej przeciwni przyjmowaniu są raczej za przyjmowaniem mają neutralny stosunek do tej kwestii w ostatnich latach coraz bardziej popierają przyjmowanie i. zarobkowych są raczej za przyjmowaniem i., głównie zarobkowych są raczej przeciwko przyjmowaniu są zdecydowanie przeciwko przyjmowaniu są zdecydowanie przeciwko przyjmowaniu
globalizacji ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
nowych technologii ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
mediów ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
Kościoła Kościół odgrywa dosyć małą rolę w ich życiu Kościół odgrywa średnią rolę Kościół odgrywa dużą rolę Kościół odgrywa bardzo dużą rolę Kościół odgrywa średnią rolę Kościół odgrywa dosyć małą rolę Kościół odgrywa bardzo małą rolę Kościół odgrywa bardzo małą rolę Kościół w ostatnich latach odgrywa coraz większą rolę Kościół odgrywa średnią rolę
sekularyzmu mają neutralny stosunek do kwestii rozdziału Kościoła i państwa raczej popierają rozdział mają neutralny stosunek do tej kwestii w ostatnich latach coraz częściej popierają rozdział raczej nie popierają rozdziału zdecydowanie popierają rozdział zdecydowanie popierają rozdział raczej nie popierają rozdziału w ostatnich latach coraz częściej popierają rozdział mają neutralny stosunek do tej kwestii
pozamałżeńskich form pożycia ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
mniejszości seksualnych w większości akceptują mniejszości seksualne raczej akceptują mniejszości raczej akceptują mniejszości w większości akceptują mniejszości, osoby transpłciowe - zdecydowanie zdecydowanie akceptują mniejszości w ostatnich latach coraz bardziej akceptują mniejszości zdecydowanie akceptują mniejszości raczej akceptują mniejszości w ostatnich latach coraz mniej akceptują mniejszości, szczególnie osoby transpłciowe w średnim stopniu akceptują mniejszości
ruchu LGBT+ w większości popierają rozwój aktywizmu LGBT+ w ostatnich latach coraz mniej popierają aktywizm mają neutralny stosunek do tej kwestii w większości popierają aktywizm zdecydowanie popierają aktywizm w ostatnich latach coraz bardziej popierają aktywizm w większości nie popierają aktywizmu mają neutralny stosunek do tej kwestii zdecydowanie nie popierają aktywizmu w większości nie popierają aktywizmu
równouprawnienia płci ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
tradycyjynych ról płciowych ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
aborcji w większości popierają szeroką dostępność aborcji zdecydowanie popierają dostępność w większości popierają dostępność zdecydowanie popierają dostępność w ostatnich latach coraz bardziej popierają dostępność w ostatnich latach coraz bardziej popierają dostępność mają neutralny stosunek do tej kwestii mają neutralny stosunek do tej kwestii w ostatnich latach są coraz bardziej są przeciw dostępności są raczej przeciw dostępności
prostytucji ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
miękkich narkotyków ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
picia alkoholu w miejscach publicznych są zdecydowanie za szeroką możliwością publicznego picia alkoholu mają neutralny stosunek do tej kwestii są raczej za szeroką możliwością w większości są za szeroką możliwością są raczej przeciw szerokiej możliwości w większości są za szeroką możliwością są raczej przeciw szerokiej możliwości są raczej za szeroką możliwością w ostatnich latach są coraz bardziej przeciwko szerokiej możliwości są zdecydowanie przeciw szerokiej możliwości
interwencji państwa w gospodarkę ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
ochrony praw pracowniczych ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
broni palnej w większości są przeciw szerokiemu dostępowi do b. palnej są neutralni w tej sprawie są częściowo za szerokim dostępem są raczej przeciw szerokiemu dostępowi są zdecydowanie przeciw szerokiemu dostępowi w ostatnich latach coraz częściej popierają szeroki dostęp są raczej przeciw szerokiemu dostępowi są neutralni w tej sprawie są zdecydowanie za szerokim dostępem są zdecydowanie za szerokim dostępem
odnawialnych źródeł energii ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
pacyfizmu ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Użytkownik:Fremder/Brudnopis&oldid=52268”