WENSKIE-PULSKIE SLUWESNEK
SŁOWNIK (NOWO)POŁABSKO-POLSKI
O słowniku
Słownik ma na celu zebranie dobrze zaświadczonych słów połabskich (wendzkich, wendyjskich), a także wykreowanie nowych bazując na toponimji, możliwych zapożyczeniach z dolnoniemieckiego, slawizmów w dolnoniemieckim, kalek połabsko-niemieckich, a czasem sugerując się słownictwem w językach łużyckich i słowińskim, rzadziej także w czeskim i polskim.
Za literacki został wzięty djalekt, w którym wystąpiło pełne mazurzenie, psł. *ьl/ъl dało /åu/ a nie /u/ oraz psł. *u dało (za wyjątkiem pozycji przed wargowymi i przyrostków) /au/, a nie /ai/.
Wymowa i ortografja
W "/.../" podano zapis według transkrypcji Polańskiego, po środku według Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego, a następnie z prawej zapis według proponowanej przeze mnie ortografji.
Samogłoski pełne
| /i/ = i = i
|
/ü/ = y = u
|
|
/u/ = u = u̇
|
| /ė/ = e = ė
|
|
|
|
| /e/ = ɛ = e, é
|
/ö/ = œ = o
|
|
/o/ = ɔ = a, á
|
|
|
|
/a/ = a = ȧ
|
/å/ = ɒ = å
|
Samogłoski zredukowane
| /ĕ/ = ə = é, e
|
| /ă/ = ɐ = á, a
|
Znaki é oraz á oznaczają samogłoskę pełną, jeśli są one w ostatniej sylabie słowa oraz zredukowaną, jeśli są one w innej niż ostatnia sylaba.
Dyftongi
| /ai/ = ai = î
|
/åi/ = ɒi = ŷ
|
/oi/ = oi = ŷ
|
/au/ = au = û
|
/åu/ = ɒu = ů
|
Dyftong /oi/ jest alofonem /åi/ po spółgłoskach wargowych.
Samogłoski nosowe
| /ą/ = ã = ą
|
/ǫ/ = ɔ̃ = ǫ
|
Spółgłoski
|
|
Wargowe
|
Dziąsłowe
|
Zadziąsłowe
|
Palatalne
|
Postpalatalne
|
Miękko-
podniebienne
|
Krtaniowe
|
| Zwarte
|
/p/ = p = p
|
/ṕ/ = pʲ = pi
|
/t/ = t = t
|
|
|
/ť/ = tʲ = ti, ki
|
|
/k/ = k = k
|
|
| /b/ = b = b
|
/b́/ = bʲ = bi
|
/d/ = d = d
|
|
|
/ď/ = dʲ = di, gi
|
|
/g/ = ɡ = g
|
|
| Afrykaty
|
|
|
/c/ = t͡s = c
|
|
|
/ć/ = t͡sʲ = ci
|
|
|
|
|
|
|
/ʒ/ = d͡z = dz
|
|
|
/ʒ́/ = d͡zʲ = dzi
|
|
|
|
| Szczelinowe
|
/f/ = f = f
|
|
/s/ = s = s
|
/š/ = ʃ = š
|
|
/ś/ = sʲ = ś
|
/x́/ = xʲ = chi
|
/x/ = x = ch
|
/h/ = h = h
|
| /v/ = v = w
|
/v́/ = vʲ = wi
|
/z/ = z = z
|
|
|
/ź/ = zʲ = zi
|
|
|
|
| Nosowe
|
/m/ = m = m
|
/ḿ/ = mʲ = mi
|
/n/ = n = n
|
|
|
/ń/ = nʲ = ni
|
|
|
|
| Boczne
|
|
|
|
/l/ = l = l
|
/ľ/ = lʲ = li
|
|
|
|
|
| Drżące
|
|
|
|
/r/ = r = r
|
/ŕ/ = rʲ = ri
|
|
|
|
|
| Półsamogłoski
|
|
|
|
|
|
/j/ = j = j
|
|
|
|
Docelowa ortografja ma zapisywać spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne zgodnie z etymologją, czyli np. /defkă/ = dewka.
Rozróżnienie di/gi oraz ti/ki ma podłoże etymologiczne. Piszemy /ďöră/ = giora, /ďolü/ = dialu, /ťostü/ = tiastu, /ťölü/ = kiolu.
Z uwagi na istniejące oboczności /kj/:/kv/ i podobne, piszemy w tam, gdzie są one etymologiczne, np. /sjot/ = swiat - świat, /no svăte/ = na swáté - na świecie.
A
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| a /ă/ |
a, lecz |
psł. *a |
słowo poświadczone
|
Ȧ
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| ȧgat /agot/ |
chronić, oszczędzać |
śdn. hegen, heien |
słowo poświadczone w 3Sg /agol/, /agojĕ/
|
| ȧchter /axter/ |
tył |
śdn. achter |
rozkład złożenia /axterskă/
|
| ȧchterskie /axtersťĕ/ |
tylny |
śdn. achter + psł. *-ьskъjь |
słowo poświadczone w r. żeńskim
|
| ȧlbȧrga /albargă/ |
oberża, gospoda |
śdn. herberge |
słowo poświadczone
|
| ȧltitŷ /altitåi/ |
zawsze |
śdn. alletiden |
słowo poświadczone
|
| ȧmén /amen/ |
amen |
śdn. amen |
słowo poświadczone
|
Å
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| åberhîd /åberhaid/ |
dzierżawca rządowy |
śdn. overheit |
słowo poświadczone
|
| Åns, Ånsa /Åns(ă)/ |
Jan |
śdn. Hans |
słowo poświadczone
|
| Ånska /Ånskă/ |
Janek |
śdn. Hans + psł. *-ъka |
słowo poświadczone
|
B
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| babá /bobo/ |
baba, stara kobieta |
psł. *baba |
słowo poświadczone
|
| babka /bopkă/ |
akuszerka, położna |
psł. *babъka |
słowo poświadczone
|
| bagnîna /bognaină/ |
bagnisko |
psł. *bagnina |
poświadczone w toponimji: Bonnein
|
| bagne /bognĕ/ |
bagno |
psł. *bagno |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Bonnein (*bagnina), Bockeneitz (*bagnišče?)
|
| bardŷnia /bordåińă/ |
siekiera |
psł. *bordyňa |
słowo poświadczone
|
| bardzia /borʒ́ă/ |
brózda |
psł. *borzda |
słowo poświadczone
|
| Barlen /borlĕn/? |
Berlin |
psł. *bъrlinъ? |
rekonstrukcja
|
| barna /bornă/ |
brona |
psł. *borna |
słowo poświadczone
|
| barš /borš/ |
okoń |
por. niem. Barsch |
słowo poświadczone
|
| bȧba /babă/ |
babka, babcia |
słownictwo dziecięce |
słowo poświadczone
|
| bȧdål /badål/ |
kat, oprawca |
śdn. bodel |
słowo poświadczone
|
| bȧdån /badån/ |
kadź, zbiornik |
śdn. boden |
słowo poświadczone
|
| bȧlȧja /balajă/ |
miednica |
śdn. balleie |
słowo poświadczone
|
| bȧn /ban/ |
strych |
śdn. bon |
słowo poświadczone
|
| bȧnkî /banťai/ |
ławka |
śdn. banke |
słowo poświadczone
|
| bȧrgiėr /barďėr/ |
mieszczuch |
śdn. borger |
słowo poświadczone
|
| båla /bålă/ |
byk |
śdn. bulle |
słowo poświadczone
|
| båz /båz/ |
bez |
psł. *bъzъ |
słowo poświadczone
|
| bek /bek/ |
strumień |
śdn. beke |
słowo poświadczone
|
| belet /belĕt/ |
bielić ubrania |
psł. *běliti |
słowo poświadczone
|
| bet sa /bet să/ |
bać się |
psł. *bojati sę |
słowo poświadczone
|
| betrat /betrăt/ |
ulepszyć |
śdn. beteren |
słowo poświadczone
|
| bezat /bezăt/ |
biec, biegać |
psł. *běžati |
słowo poświadczone
|
| bezîka /bezaikă/ |
goniec, biegacz |
psł. *běžika |
słowo poświadczone
|
| bikac /bikăc/ |
dzięcioł |
śdn bicken + psł. *-ačь |
słowo poświadczone
|
| bît /bait/ |
bić |
psł. *biti |
słowo poświadczone
|
| biale /b́olĕ/ |
biały |
psł. *bělъjь |
słowo poświadczone
|
| bialáru̇s /b́olărus/ |
Białorusin |
b́olĕ + rus |
por. biał. беларус, cz. Bělorus
|
| blave /blovĕ/ |
niebieski |
śdn. blawe |
słowo poświadczone
|
| blȧntia zûzàlîcia /blanťă zauzălaićă/ |
robaczek świętojański |
blanťă + psł. *žužalica |
słowo poświadczone
|
| blåcha /blåxă/ |
pchła |
psł. *blъxa |
słowo poświadczone
|
| blåne /blånĕ/ |
błonie |
psł. *bolnьje |
słowo poświadczone
|
| blåtu /blåtü/ |
błoto |
psł. *bolto |
poświadczone w toponimji: Platjei, Plaut
|
| blij /blij/ |
ołów |
śdn. bli(g) |
poświadczone w dopełniaczu /blijau/
|
| blijene /blijenĕ/ |
ołowiany, ołowiowy |
śdn. bli(g) + -enĕ |
złożenie
|
| blinskat /blinskăt/ |
kołysać |
??? |
słowo poświadczone
|
| blîzą /blaizą/ |
bliźnię (chłopiec) |
psł. *bližę |
słowo poświadczone w l. podw. /blizątă/
|
| blîzek /blaizĕk/ |
blizko |
psł. *blizъko |
słowo poświadczone
|
| blîzîcia /blaizaićă/ |
bliźnię (dziewczę) |
psł. *bližica |
słowo poświadczone w l. podw. /blizaićă/
|
| blîzkje /blaisťĕ/ |
blizki |
psł. *blizъkъjь |
według poświadczonego /blaizĕk/ - blizko
|
| blîzek /blaizĕk/ |
znajomy |
psł. *blizokъ |
poświadczone w l. mn. /blaizücĕ/
|
| bober /böbĕr/ |
bóbr |
psł. *bobrъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Bobra (<*bobŕaja), Bobracken (<*bobrovъka)
|
| bose /bösĕ/ |
bosy |
psł. bosъjь |
słowo poświadczone
|
| boze /bözĕ/ |
zły |
śdn. böse |
dodatkowo zasymilowane poświadczone /böse/
|
| bǫbån /bǫbån/ |
bęben |
psł. *bǫbъnъ |
słowo poświadczone
|
| bǫcet /bǫcĕt/ |
ryczeć |
psł. bǫčiti |
słowo poświadczone
|
| bǫkar /bǫkăr/ |
bączek (ptak) |
psł. *bǫkařь |
słowo poświadczone
|
| brak /brok/ |
nieużytek, odłóg |
śdn. brake |
słowo poświadczone
|
| brat /brot/ |
brat |
psł. *bratъ |
słowo poświadczone
|
| brȧdá /brado/ |
pieczeń |
śdn. brade |
słowo poświadczone
|
| bråwŷ /bråvoi/ |
brwi |
psł. *brъvi |
słowo poświadczone
|
| brącet /brącět/ |
brzęczeć |
psł. *bręčěti |
poświadczone w 3Sg: /brącĕ/
|
| brącîka /brącaikă/ |
harfa (żydowska?) |
psł. *bręčika |
słowo poświadczone
|
| breza /breză/ |
brzoza |
psł. *berza |
słowo poświadczone
|
| brig /brig/ |
brzeg |
psł. *bergъ |
słowo poświadczone
|
| brîtka /braitkă/ |
czapka |
śdn. breit?? |
słowo poświadczone
|
| brod /bröd/ |
bród |
psł. *brodъ |
poświadczone w toponimji: Brode, Bröde, Brodei, Brudberg
|
| broda /brödă/ |
podbródek |
psł. *borda |
słowo poświadczone
|
| brodak /brödăk/ |
brodzik |
psł. *brodъkъ |
poświadczone w toponimji: Brodeck, Brüdack
|
| brodawîcia /brödavaićă/ |
brodawka |
psł. *bordavica |
słowo poświadczone
|
| brudegȧm /brüdegam/ |
małżonek, mąż |
śdn. brüdegam |
słowo poświadczone
|
| bruder /brüdĕr/ |
żebrak |
śdn. broder |
słowo poświadczone
|
| bruderînka /brüderainkă/ |
żebrak |
śdn. broder + -ainkă |
słowo poświadczone
|
| bruderska /brüderskă/ |
żebraczka |
śdn. broder + -skă |
słowo poświadczone
|
| bruga /brügă/ |
most |
śdn. brügge |
słowo poświadczone
|
| bruk /brük/ |
użycie |
śdn. brük |
słowo poświadczone
|
| brukaza /brükoză/ |
spodnie |
śdn. brôkhôse |
słowo poświadczone
|
| brukát /brükot/ |
używać |
śdn. brüken |
słowo poświadczone
|
| brut /brüt/ |
panna młoda |
śdn. brüt |
słowo poświadczone
|
| brûd /braud/ |
brud |
psł. *brudъ |
poświadczony w toponimji: Braud, Braude
|
| bub /büb/ |
fasola |
psł. *bobъ |
słowo poświadczone
|
| bucka /bückă/ |
leń, próżniak |
? |
słowo poświadczone
|
| budąca mûchá /büdącă mauxo/ |
bąk, giez |
psł. *bodǫťaja muxa |
słowo poświadczone
|
| Bug /Büg/ |
Bóg |
psł. *bogъ |
słowo poświadczone
|
| bukwŷ /bükvoi/ |
książka |
śdn. bôk |
słowo poświadczone
|
| bulet /bülĕt/ |
boleć |
psł. *bolěti |
poświadczone w 3Sg: /bülĕ/
|
| bust /büst/ |
kłuć, przebijać; żądlić |
psł. *bosti |
słowo poświadczone
|
| buwát /büvot/ |
budować |
śdn. buwen |
słowo poświadczone
|
| Buzac /Büzăc/ |
Bóg |
psł. *božьcь |
słowo poświadczone
|
| Buzȧcak /Büzacăk/ |
Bóg |
psł. *božьčьkъ |
słowo poświadczone
|
| Buza Matî /büză motai/ |
Matka Boża |
psł. *božьja mati |
słowo poświadczone
|
| buzą /büzą/ |
obraz święty |
psł. *božę |
słowo poświadczone
|
| Buze /Büzĕ/ |
Boży |
psł. Božьjь |
słowo poświadczone
|
| Buze Wåtruk /Büzĕ Våtrük/ |
Syn Boży |
psł. Božьjь Otrokъ |
słowo poświadczone
|
| Buźǫtkiu /büźǫtťü |
obrazek święty |
psł. *božętъko |
słowo poświadczone
|
| bu̇k /buk/ |
piasta |
śdn. bûk |
słowo poświadczone
|
| bu̇ntie /bunťĕ/ |
kolorowy, pstrokaty |
śdn. bunt |
słowo poświadczone
|
| bu̇ntia rŷbá /bunťă råibo/ |
pstrąg |
bunťă + råibo |
słowo poświadczone
|
| bûd /baud/ |
szyling |
śdn. butken |
słowo poświadczone
|
| bûk /bauk/ |
buk |
psł. *bukъ |
słowo poświadczone
|
| bŷt /boit/ |
być |
psł. *byti |
słowo poświadczone
|
C
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| cád /cod/ |
dym; sadza; kopeć |
psł. *čadъ |
słowo poświadczone
|
| cadet /codĕt/ |
kurzyć, dymić |
psł. *čadъ |
słowo poświadczone
|
| carne /cornĕ/ |
czarny |
psł. *čьrnъjь |
słowo poświadczone
|
| casá /coso/ |
miska, czasza |
psł. *čaša |
słowo poświadczone
|
| cȧbår /cabår/ |
ceber |
psł. *čьbъrъ |
słowo poświadczone
|
| cȧrkî /carťai/ |
kościół, także cmentarz przykościelny |
psł. *cьrky |
słowo poświadczone
|
| cȧrkwîcia /carkvaićă/ |
kaplica |
psł. *cьrkъvica |
słowo poświadczone
|
| cȧrmak /carmăk/ |
żółtko jaja |
psł. *čьrmakъ |
słowo poświadczone
|
| cȧrnîcia /carnaićă/ |
jeżyna |
psł. *čьrnica |
słowo poświadczone
|
| cȧrw /carv/ |
robak? |
psł. *čьrvь |
poświadczone tylko w złożeniu, por. /god/ i /godĕk/
|
| cȧrw lezące /carv lezącĕ/ |
ślimak |
psł. *čьrvь lězęťьjь |
słowo poświadczone
|
| cȧrwene /carvenĕ/ |
czerwony |
psł. *čьrvenъjь |
słowo poświadczone
|
| Céch /cex/ |
Czech |
cz. Čech |
zapożyczenie z czeskiego
|
| cele /celĕ/ |
pszczeli |
psł. *bьčelьjь |
słowo poświadczone
|
| cela /celă/ |
pszczoła |
psł. *bьčela |
słowo poświadczone
|
| celu /celü/ |
policzek |
psł. *čelo |
słowo poświadczone
|
| cepak /cepăk/ |
kij, kijak |
psł. *cěpakъ |
słowo poświadczone
|
| cepŷ /cepoi/ |
cep |
psł. *cěpy |
słowo poświadczone
|
| cera /ceră/ |
wczoraj |
psł. *vьčera |
słowo poświadczone
|
| cesat /cesăt/ |
czesać |
psł. *česati |
słowo poświadczone
|
| ce /cĕ/ |
czy, lub |
psł. *či |
słowo poświadczone
|
| céw /cev/ |
cewka tkacka |
psł. *cěvъ |
słowo poświadczone
|
| cikánîcia /cikanaićă/ |
kózka? |
niem. Zike + -naićă |
słowo poświadczone
|
| ciliûst /ciľaust/ |
szczęka dolna |
psł. *čeľustь |
słowo poświadczone
|
| cial /ćol/ |
na zdrowie! |
psł. *cělъ |
słowo poświadczone
|
| cirkác /cirkoc/ |
świerszcz |
onomatopeja + psł. *-ačь |
słowo poświadczone
|
| cirkát /cirkot/ |
ćwierkać? |
onomatopeja, patrz pol. ćwierkać |
rozkład złożenia cirkoc
|
| citer /citĕr/ |
cztery |
psł. *četyre |
słowo poświadczone
|
| citérdiśǫt /citĕrdiśǫt/ |
czterdzieści |
psł. *četyre desętъ |
słowo poświadczone
|
| citérnacte /citĕrnoctĕ/ |
czternaście |
psł. *četyre na desęte |
słowo poświadczone
|
| citérnacti /citĕrnocti |
czternaście |
psł. *četyre na desęte |
słowo poświadczone
|
| citérnádist /citĕrnădist/ |
czternaście |
psł. *četyre na desęte |
słowo poświadczone
|
| citérnarde /citĕrnordĕ/ |
czworokątny |
psł. *četyre + śdn. nôrd |
słowo poświadczone
|
| citwáru /citvărü/ |
czworo |
psł. *četvoro |
słowo poświadczone
|
| citwiarte /ciťortĕ/ |
czwarty |
psł. *četvьrtъjь |
słowo poświadczone
|
| cîpål /caipål/ |
cebula |
szlez-holszt zippel |
słowo poświaczone
|
| cîst /caist/ |
liczyć |
psł. *čisti |
poświadczone w 3Sg: catĕ i imiesłów: catenĕ
|
| cîste /caistĕ/ |
czysty |
psł. *čistъjь |
słowo poświadczone
|
| cîsté /caiste/ |
czysto |
psł. *čistě |
słowo poświadczone
|
| cîstet /caistĕt/ |
czyścić |
psł. *čistiti |
poświadczone w 3Sg: caistĕ
|
| cîstu /caistü/ |
czysto |
psł. *čistě |
słowo poświadczone
|
| clåwácene /clåvăcenĕ/ |
człowieczy, ludzki |
psł. *čelvěčenъjь |
słowo poświadczone
|
| clåwak /clåvăk/ |
człowiek |
psł. *čelvěk |
słowo poświadczone
|
| crewu /crevü/ |
trzewo |
psł. červo |
słowo poświadczone
|
| criw /criv/ |
but, trzewik |
psł. *červь |
słowo poświadczone
|
| criwnek /crivnĕk/ |
szewc |
criv + -nĕk |
słowo poświadczone
|
| cu /cü/ |
co |
psł. *čьso |
słowo poświadczone
|
| cûdze /cauʒĕ/ |
cudzy, obcy, nieprzyjaciel |
psł. *ťuďь |
słowo poświadczone
|
| cût /caut/ |
czuć |
psł. *čuti |
poświadczone w 1Sg: cajă (-ją?) i w 2Sg: cajĕs (-jis?)
|
| cůn /cåun/ |
czółno, łódka |
psł. *čьlnъ |
słowo poświadczone
|
| cůnak /cåunăk/ |
czółenko tkackie |
psł. *čьlnъkъ |
słowo poświadczone
|
D
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| dalekie /doleťĕ/? |
daleki |
psł. *dalekъjь |
według poświadczonego /dolĕk/ - daleko
|
| dát /dot/ |
śmierć |
śdn. dôt |
słowo poświadczone
|
| dȧgiėl /daďėl/ |
tygiel |
śdn. degel |
słowo poświadczone
|
| dȧglitie /dagliťĕ/ |
powszedni |
śdn. daglik |
słowo poświadczone
|
| dȧliá /daľo/ |
długość |
psł. *dьľa |
poświadczone w ASg: dalą
|
| dȧlna /dalnă/ |
osnowa |
psł. *dьľьna? -oje? |
słowo poświadczone
|
| dȧn /dan/ |
dzień |
psł. *dьnь |
słowo poświadczone
|
| dȧnac /danăc/ |
dzień |
psł. *dьnьcь |
słowo poświadczone
|
| dȧncká /dancko/ |
dzięki |
śdn. dank + -ăk |
słowo poświadczone
|
| dȧnesne /danesnĕ/ |
codzienny, dzienny |
psł. *dьnešьnъjь |
słowo poświadczone
|
| dȧns /dans/ |
dzisiaj |
psł. *dьnьsь |
słowo poświadczone
|
| dȧnsejse /danseisĕ/ |
dzisiejszy |
psł. *dьnь |
słowo poświadczone
|
| dȧra /dară/ |
dziura |
psł. *dira |
słowo poświadczone
|
| dȧrgnǫt /dargnǫt/ |
dzierga, wyczesywać (len) |
psł. *dьrgnǫti |
słowo poświadczone
|
| dȧršår /daršår/ |
młóckarz |
śdn. derscher |
słowo poświadczone
|
| dåné /dåne/ |
wewnątrz, w środku |
psł. *dъně |
słowo poświadczone
|
| dånu /dånü/ |
dno |
psł. *dъno |
słowo poświadczone
|
| dånû /dånau/ |
do wewnątrz, do środka |
psł. *dъnu |
słowo poświadczone
|
| dåwá /dåvo/ |
dwa |
psł. *dъva |
słowo poświadczone
|
| dåwáj /dåvoj/ |
dwoje |
psł. *dъvojь |
słowo poświadczone
|
| dåzd /dåzd/ |
deszcz |
psł. *dъždžь |
słowo poświadczone
|
| degne /degnĕ/ |
odpowiedni, warty |
lüneb. dägen |
słowo poświadczone
|
| degá /dego/ |
szpada |
śdn. dege |
słowo poświadczone
|
| dék /dek/ |
dach |
śdn. dâk |
słowo poświadczone
|
| delet /delĕt/ |
dzielić |
psł. *děliti |
poświadczone w 3Sg: delĕ
|
| demutichie /demütix́ĕ/ |
pokorny, uległy |
śdn. dêmödich |
słowo poświadczone
|
| den /den/ |
Duńczyk |
śdn. Dêne |
zapożyczenie ze śdn.
|
| denkát /denkot/ |
myśleć |
śdn. denken |
słowo poświadczone
|
| deta /detă/ |
dziecko |
psł. *dětę |
słowo poświadczone, obocznie detą
|
| detîne /detainĕ/ |
dziecinny |
psł. *dětinъjь |
słowo poświadczone
|
| dewa /devă/ |
dziewczyna; służąca |
psł. *děva |
słowo poświadczone
|
| dewka /defkă/ |
dziewczyna; córka |
psł. *děvъka |
słowo poświadczone
|
| dif /dif/ |
złodziej |
śdn. dief |
słowo poświadczone
|
| dik /dik/ |
staw |
śdn. dîk |
słowo poświadczone
|
| dikie /diťĕ/ |
gruby |
lüneb. dick |
słowo poświadczone
|
| din /din/ |
także, też |
śdn. den |
słowo poświadczone
|
| dingat /dingăt/ |
wynajmować |
śdn. dingen |
słowo poświadczone
|
| dirzet /dirzĕt/ |
trzymać, powztrzymywać |
psł. *dьržiti |
słowo poświadczone
|
| disąt /disąt/ |
dziesięć |
psł. *desętь |
słowo poświadczone
|
| disątáru /disątărü/ |
dziesięcioro |
psł. *desętero |
słowo poświadczone
|
| disątdiśǫt /disątdiśǫt/ |
sto |
psł. *desętь desętъ |
słowo poświadczone
|
| disąt pątstig /disąt pątstig/ |
tysiąc |
disąt + pątstig |
słowo poświadczone, ale Polański odczytuje disąt pątstiďĕ
|
| disiǫte /diśǫtĕ/ |
dziesiąty |
psł. *desętъjь |
słowo poświadczone
|
| diwąt /divąt/ |
dziewięć |
psł. *devętь |
słowo poświadczone
|
| diwątáru /divątărü/ |
dziewięcioro |
psł. *devętero |
słowo poświadczone
|
| diwątnácti /divątnăcti/, diwątnádist /divątnădist/ |
dziewiętnaście |
psł. *devętь na desęte |
słowo poświadczone
|
| disątnacti /disątnocti/ |
dwadzieścia |
psł. *desętь na desęte |
słowo poświadczone
|
| diwątdisiǫt /divądiśǫt/ |
dziewięćdziesiąt |
psł. *devętь desętъ |
słowo poświadczone
|
| diwiǫte /div́ǫtĕ/ |
dziewiąty |
psł. *devętъjь |
słowo poświadczone
|
| dîpá /daipo/ |
jama, jaskinia |
psł. *dupa |
poświadczone w toponimji: Düpe, Wolfsdüpe, Suckolnedüpe
|
| dîpaste /daipostĕ/ |
głupi, naiwny |
psł. *dupastъjь |
słowo poświadczone
|
| dîpawe /daipovĕ/ |
głupi, naiwny |
psł. *dupavъjь |
słowo poświadczone, ale por. daipostĕ
|
| dîská /daisko/ |
stół |
śdn. disk |
słowo poświadczone
|
| dîwak /daivăk/ |
jeleń |
psł. *divakъ |
słowo poświadczone
|
| dîwe /daivĕ/ |
dziki |
psł. *divъjь |
słowo poświadczone
|
| dlån /dlån/ |
dłoń |
psł. *dolnь |
słowo poświadczone
|
| dǫpnîcia /dǫpnaićă/, dǫpa /dǫpă/, dǫpá /dǫpo/ |
chrzest |
śdn. dôpe + psł. *-ьnica |
słowo zaświadczone
|
| dǫt /dǫt/ |
dąć, dmuchać |
psł. *dǫti |
poświadczone w 3Sg: dåmĕ
|
| drét /dret/ |
drzeć |
psł. *derti |
poświadczone w 3Sg: derĕ
|
| Drewes /Drevĕs/ |
Andrzej |
śdn. Drêwes |
słowo poświadczone
|
| Dreweska /Dreveskă/ |
Andrzejek |
Drevĕs + -kă |
zdrobnienie za pomocą typowego sufiksu -kă
|
| drûgie /drauďĕ/ |
drugi |
psł. *drugъjь |
słowo poświadczone
|
| drûz Bug /drauz Büg/ |
szczęść Boże, dopomóż Boże |
psł. *druži bogъ |
zwrot poświadczony
|
| dubre /dübrĕ/ |
dobry |
psł. *dobrъjь |
słowo poświadczone
|
| dubre dȧn /dübrĕ dan/ |
dzień dobry |
psł. dobrъjь dьnь |
zwrot poświadczony
|
| dubre vicér /dübrĕ vicer/ |
dobry wieczór |
psł. *dobrъjь večerъ |
zwrot poświadczony
|
| Dumas /Dümăs/ |
Tomasz |
śdn. Domas |
słowo poświadczone
|
| Dumaska /Dümoskă/ |
Tomek |
Dümăs + -kă |
zdrobnienie za pomocą typowego sufiksu -kă
|
| dûsa /dausă/ |
dusza |
psł. *duša |
słowo poświadczone
|
| dûsne /dausnĕ/ |
zaduszny |
psł. *dušьnъjь |
słowo poświadczone
|
| důg /dåug/ |
dług |
psł. *dъlgъ |
słowo poświadczone
|
| důgie /dåuďĕ/ |
długi |
psł. *dъlgъjь |
słowo poświadczone
|
| důgiéråt /dåuďĕråt/ |
długodziób |
psł. *dъlg-o-rъtъ |
słowo poświadczone
|
| důgiu /dåuďü/ |
długo |
psł. *dъlgo |
słowo poświadczone
|
| dwȧr /dvar/ |
drzwi |
psł. *dvьrь |
słowo poświadczone
|
| dwȧrnîcia /dvarnaićă/ |
pokój |
psł. *dvьrьnica |
słowo poświadczone
|
| dwîgát /dvaigot/ |
dźwigać, podnosić |
psł. *dvigati |
iteratyw do poświadczonego dvaignǫt
|
| dwîgnǫt /dvaignǫt/ |
dźwignąć, podnieść |
psł. *dvignǫti |
słowo poświadczone
|
| dŷchat /dåixăt/ |
chuchać |
psł. *dyxati |
poświadczone w 3Sg: dåixă
|
| dŷm /dåim/ |
dym |
psł. *dymъ |
słowo poświadczone
|
| dŷmat /dåimăt/ |
dmuchać |
psł. *dymati |
poświadczone w 3Sg: dåimă
|
E
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| ele /elĕ/ |
cały czas, zawsze |
śdn. hêl |
słowo poświadczone
|
| eluwe /elüvĕ/ |
cały |
śdn. hêl + -üvĕ |
słowo poświadczone
|
| emerika /emerikă/ |
królewstwo niebieskie |
śdn. hemmelrîke |
słowo poświadczone
|
| enep /enĕp/ |
konopia |
śdn. hennep |
słowo poświadczone
|
| engiėl /enďėl/ |
anioł |
śdn. engel |
słowo poświadczone
|
| engiwår /enďivår/ |
imbir |
śdn. engewer |
słowo poświadczone
|
| erá /ero/ |
cześć, honor |
śdn. êre |
poświadczone w bierniku /erǫ/
|
| erlikie /erliťĕ/ |
uczciwy |
śdn. êrlik |
słowo poświadczone
|
| erste /erstĕ/ |
pierwszy |
śdn. erste |
słowo poświadczone
|
| ewål /evål/ |
hebel |
dn. hewel |
słowo poświadczone
|
F
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| fȧrbia /farb́ă/ |
kolor |
por. niem. Farbe |
słowo poświadczone
|
| flîtá /flaito/ |
flet |
śdn. floite |
słowo poświadczone
|
| flîtac /flaităc/ |
piegża |
flaito + -ac |
słowo poświadczone
|
| flîtát /flaitot/ |
grać na flecie |
flaito + -ot |
słowo poświadczone
|
| Francoz /froncöz/? |
Francuz |
dn. Franzoos |
zapożyczenie z dolno-niemieckiego
|
| Fris /fris/ |
Fryzyjczyk |
śdn. Vrêsch |
słowo poświadczone
|
G
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| gabel /gobel/? |
widelec |
śdn gåb(e)l |
słowo poświadczone, ale niepewne
|
| gád /god/ |
wąż |
psł. *gadъ |
słowo poświadczone
|
| gade /godĕ/ |
gadzi, węży |
psł. *gadьjь |
słowo poświadczone
|
| gadek /godĕk/ |
robak |
psł. *gadikъ |
słowo poświadczone
|
| gáj /goj/ |
gaj, lasek |
psł. *gajь |
poświadczone w toponimji: Gei, Gei-wiesen
|
| galǫz /golǫz/ |
gałąź |
psł. *galǫzь |
słowo poświadczone
|
| gárd /gord/ I |
stajnia, obora |
psł. *gordь |
słowo poświadczone
|
| gárd /gord/ II |
zamek, gród; sąd |
psł. *gordъ |
słowo poświadczone
|
| gardîste /gordaistĕ/ |
grodzisko, plac grodowy |
psł. *gordišče |
słowo poświadczone
|
| Garduw /Gordüv/? |
Gartow |
psł. *gordovъ? |
rekonstrukcja
|
| gárch /gorx/ |
groch; wyka |
psł. *gorxъ |
słowo poświadczone
|
| garnak /gornăk/ |
garnek (na mleko) |
psł. *gъrnъkъ |
słowo poświadczone
|
| garnet /gornĕt/ |
mówić, gadać |
psł. *gorniti |
słowo poświadczone
|
| garsle /gorslĕ/ |
garść |
psł. *gъrstlьje |
słowo poświadczone
|
| gaset /gosĕt/ |
gasić |
psł. *gasiti |
poświadczone w 3Sg: gosĕ
|
| gát /got/ |
gać, grobla, (staw?) |
psł. *gatъ~gatь |
poświadczone w toponimji: Katei, Jatey-feld, Jatey-wiesen
|
| gatek /gotĕk/ |
mały staw |
psł. *gatikъ |
poświadczone w toponimji: Kadieck
|
| gȧklår /gaklår/ |
kuglarz |
gôkeler |
słowo poświadczone
|
| gȧlá /galo/ |
strój odświętny, urzędowy |
por. niem. Gala |
słowo poświadczone
|
| gȧle /galě/ |
żółty |
śdn. gêle |
dodatkowo zasymilowane poświadczone nieodmienne /gale/
|
| gȧlgvŷ /galgvoi/ |
szubienica; wieszak |
śdn. galge |
słowo poświadczone
|
| gȧnat /ganăt/ |
być życzliwym |
śdn. gannen |
poświadczone 1Sg: ganăm, 2Sg: ganăs
|
| gȧnc /ganc/ |
cały |
niem. ganz |
słowo poświadczone
|
| gȧng /gang/ |
przejście, korytarz |
śdn. gank |
słowo poświadczone
|
| gåzîwe /gåzaivĕ/ |
prędki, szybki |
psł. *gъzivъjь |
słowo poświadczone
|
| gåzet /gåzĕt/ |
gzić się, wzciekać się (o bydle) |
psł. *gъzъ + -iti |
poświadczone w 3Sg: gåzĕ
|
| gegén /gegen/ |
przeciwko |
śdn. gegen |
słowo poświadczone
|
| glåwa /glåvă/ |
głowa |
psł. *golva |
słowo poświadczone
|
| Glîne /Glainĕ/? |
Lüneburg |
psł. *glinьje |
poświadczony miejscownik /vå Gľainĕ/
|
| giolǫb /ďölǫb/ |
gołąb |
psł. golǫbь |
słowo poświadczone
|
| giolǫbak /ďölǫbăk/ |
gołąbek |
psł. golǫbъkъ |
słowo poświadczone
|
| giora /ďöră/ |
góra |
psł. *gora |
słowo poświadczone
|
| giorka /ďörkă/ |
górka, pagórek |
psł. *gorъka |
słowo poświadczone
|
| Giorska /Ďörskă/ |
Bergen |
psł. *gorьska(ja) |
słowo poświadczone
|
| gladkie /glotťĕ/ |
gładki; ładny |
psł. *gladъkъjь |
słowo poświadczone
|
| glazá /glozo/ |
szkło; szklanka |
śdn. glas |
słowo poświadczone
|
| glaznek /gloznĕk/ |
szklarz |
glozo + -nĕk |
słowo poświadczone
|
| glåd /glåd/ |
głód |
psł. *goldъ |
słowo poświadczone
|
| glådet /glådĕt/ |
głodować, biedować |
psł. *golděti |
poświadczone w 3Sg: glådĕ i gerundium glådenĕ
|
| glåduwat /glådüvăt/ |
głodować, biedować |
psł. *goldovati |
poświadczone gerundium: glådüvenĕ, ale patrz glådĕt
|
| glåduwate /glådüvotĕ/ |
głodny |
psł. *goldovatъjь |
słowo poświadczone
|
| glåduwne /glådüvnĕ/ |
biedny |
psł. *goldovьnъjь |
słowo poświadczone
|
| glåduwnote /glådüvnotĕ/ |
biedny |
psł. *goldovьnatъjь |
słowo poświadczone, ale patrz glådüvnĕ
|
| glåwa /glåwă/ |
głowa |
psł. *golva |
słowo poświadczone
|
| glåwénene /glåwĕnenă/ |
dotyczący główki lnu |
psł. *golvenenъjь |
słowo poświadczone
|
| glåwîna /glåwaină/ |
główka lnu |
psł. *golvina |
słowo poświadczone
|
| glåwka /glåfkă/ |
główka lnu |
psł. *golvъka |
słowo poświadczone
|
| glåwne /glåwnĕ/ |
głowowy, główny |
psł. *golvьnъjь |
słowo poświadczone
|
| gliǫdat /gľǫdăt/ |
śnić |
psł. *ględati |
poświadczono w 3Sg: gľǫdăl
|
| glîná /glaino/ |
glina |
psł. *glina |
słowo poświadczone
|
| glînene /glainenĕ/ |
gliniany |
psł. *glinenъjь |
słowo poświadczone
|
| glîpe /glaipĕ/ |
młody |
psł. *glupъjь |
słowo poświadczone
|
| glîsta /glaistă/ |
glista, robak |
psł. *glista |
słowo poświadczone, być może glaist
|
| glǫb /glǫb/ |
głębina |
psł. *glǫbь |
poświadczone w toponimji: Glimp, Glumm, Glamp-Sei
|
| glǫbek /glǫbĕk/ |
głęboko |
psł. *glǫboko |
słowo poświadczone
|
| glǫbukie /glǫbüťĕ/ |
głęboki |
psł. *glǫbokъjь |
słowo poświadczone
|
| gluene /glüenĕ/ |
żarzący się |
por. płn.-wzch.-brand. glönich |
słowo poświadczone
|
| glu̇pse /glupsĕ/ |
zdradliwy, podstępny |
śdn. glupesch |
słowo poświadczone
|
| glûchie /glaux́ĕ/ |
głuchy |
psł. *gluxъjь |
słowo poświadczone
|
| gnát /gnot/ |
gnać |
psł. *gъnati |
poświadczone w 3Sg: gnol, zinĕ
|
| gnåle /gnålĕ/ |
zgniły |
psł. *gnilъjь |
słowo poświadczone
|
| gnést /gnest/ |
gnieść |
psł. *gnesti |
poświadczone w 3Sg: gnitĕ
|
| gnéw /gnev/ |
gruczoł? |
psł. *gněv |
poświadczone w l. mn.: gnevoi
|
| gnezdît sa /gnezdait-să/ |
gnieździć się |
psł. *gnězditi sę |
słowo poświadczone
|
| gnîdá /gnaido/ |
gnida |
psł. *gňida |
poświadczono w l. mn.: gnaidåi/-ĕ
|
| gnît /gnait/ |
gnić |
psł. *gniti |
poświadczono pochodne gnålĕ (zgniły)
|
| gnuj /gnüj/ |
gnój |
psł. *gnojь |
słowo poświadczone
|
| gnujene /gnüjenĕ/ |
gnojowy |
psł. *gnojenъjь |
słowo poświadczone
|
| gniazde /gńozdĕ/ |
gniazdo |
psł. *gnězdo |
słowo poświadczone
|
| gǫs /gǫs/ |
gęś |
psł. *gǫsь |
słowo poświadczone
|
| gǫse /gǫsĕ/ |
gęsi |
psł. *gǫsьjь |
słowo poświadczone
|
| gǫsiar /gǫśăr/ |
gąsior |
psł. *gǫsьjařь |
słowo poświadczone
|
| gǫska /gǫskă/ |
biały chleb, bułka |
psł. *gǫsъka |
słowo poświadczone
|
| gǫste /gǫstĕ/ |
gęsty |
psł. *gǫstъjь |
słowo poświadczone
|
| gráb /grob/ |
grab |
psł. *grabъ |
poświadczone w ASg: groboi
|
| grabȧlnek /grobalnĕk/ |
świder ciesielski (do grabi) |
psł. *grabьlьnikъ |
słowo poświadczone
|
| grablé /groble/ |
grabie |
psł. *grabľě |
słowo poświadczone
|
| greblu /greblü/ |
ożóg, pogrzebacz |
psł. *greblo |
słowo poświadczone
|
| grád /grod/ |
grad |
psł. *gradъ |
słowo poświadczone
|
| gratewár /grotevor/ |
dziadek |
dn. grôte-vâer |
słowo poświadczone
|
| gratka /grotkă/ |
babka, matka ojca |
śdn. grôteke |
słowo poświadczone
|
| gratiát /groťot/ |
chwalić |
śdn. groten |
słowo poświadczone
|
| grawá /grovo/ |
rów |
śdn. grave |
słowo poświadczone
|
| grawena /grovenă/ |
starzec, siwy mężczyzna |
śdn. grawe + -enă |
słowo poświadczone
|
| grȧmat /gramăt/ |
grzmieć |
psł. *grьměti |
słowo poświadczone
|
| gréch /grex/ |
grzech |
psł. *grěxъ |
słowo poświadczone
|
| grensa /grensă/ |
granica |
śdn. grense, z pol. granica |
słowo poświadczone
|
| gresît sa /gresait-să/ |
grzeszyć |
psł. *grěšiti + să |
słowo poświadczone
|
| gresnar /gresnăr/? |
grzesznik |
psł. *grešьnařь |
poświadczone w DPl: gresnărüm
|
| gresnek /gresnĕk/ |
grzesznik |
psł. *grěšьnikъ |
poświadczone w l. mn.: gresnaiťĕ
|
| grėbiåt /grėb́åt/ |
grzbiet, plecy |
psł. *xrьbьtъ, nieregularnie |
słowo poświadczone
|
| gribin /gribin/ |
grzebień |
psł. *grebenь |
słowo poświadczone
|
| gribinátîcia /gribinătaićă/ |
kręgosłup |
psł. *grebenatica |
słowo poświadczone
|
| griját /grijot/ |
grzać |
psł. grějati |
poświadczone w rozkaźniku 2Sg: grij să
|
| griǫda /gŕǫdă/ I |
belka |
psł. *gręda |
słowo poświadczone
|
| griǫda /gŕǫdă/ II |
grzęda |
psł. *gręda |
słowo poświadczone
|
| grîba /graibă/ |
drobne pieniądze, grosze |
psł. *grubyjě |
słowo poświadczone, ale niepewne
|
| grîp /graip/ |
kupa, stos |
być może śdn. grîpe |
słowo poświadczone
|
| grodling /grödling/ |
kiełb |
dn. grödeling |
słowo poświadczone
|
| grone /grönĕ/ |
zielony |
śdn. gröne |
słowo poświadczone
|
| grulikie /grüliťĕ/ |
okrutny, okropny |
śdn. grülik |
słowo poświadczone
|
| gruzne /grüznĕ/ |
brzydki, szpetny |
psł. *grozьnъjь |
słowo poświadczone
|
| grûk /grauk/ |
grusza |
psł. *gruša skontaminowana z *buk |
słowo poświadczone
|
| grûsŷ /grausåi/ |
grusza |
psł. *gruš-y |
słowo poświadczone
|
| guld /güld/ |
złoto; gulden (pieniądz) |
śdn. güld |
słowo poświadczone
|
| guldån /güldån/ |
gulden (pieniądz) |
śdn. gülden |
słowo poświadczone
|
| guldione /gülďonĕ/ |
pozłacany |
śdn. güld + -'onĕ |
słowo poświadczone
|
| gu̇rkî /gurťai/ |
ogurek |
śdn. gurke |
słowo poświadczone
|
| gu̇t |
dobrze |
niem. gut |
słowo poświadczone
|
| gwiazda /gjozdă/ |
gwiazda |
psł. *gvězda |
słowo poświadczone
|
| gwiazdka /gjoz(d)kă/ |
gwiazdka |
psł. *gvězdъka |
słowo poświadczone
|
Ch
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| chȧrwat /xarvăt/ |
Chorwat |
sch. hrvat |
zaadaptowane zapożyczenie
|
| chléw /xlev/ |
chlew |
psł. *xlěvъ |
słowo poświadczone
|
Î
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| î /ai/ |
u, przy |
psł. *u |
słowo poświadczone
|
| îbezat /aibezăt/ |
uciec |
psł. uběžati |
słowo poświadczone
|
| îbet /aibĕt/ |
zabić, ubić |
psł. ubiti |
słowo poświadczone
|
| îbrukát /aibrükot/ |
ukłuć, ubóść |
î- + brükot |
słowo poświadczone
|
| îbust /aibüst/ |
ukłuć, ubóść |
psł. ubosti |
słowo poświadczone
|
| îdawet /aidovĕt/ |
udusić, zadusić |
psł. udaviti |
słowo poświadczone
|
| îdialat /aiďolăt/ |
zrobić |
psł. udělati |
poświadczony imiesłów: aiďălonă
|
| îdelet /aidelĕt/ |
oddzielić |
psł. uděliti |
słowo poświadczone
|
| îdrûzet /aidrauzĕt/ |
pomóc |
psł. udružiti |
poświadczone w cz. przeszłym: aidrauzål
|
| îkǫset /aikǫsĕt/ |
ugryźć, ukąsić |
psł. *ukǫsiti |
poświadczony imiesłów: aikǫsenĕ
|
| îlumet /ailümĕt/ |
ułamać |
psł. *ulomiti |
słowo poświadczone
|
| îlûcet /ailaucĕt/ |
utrafić |
psł. *ulučiti |
słowo poświadczone
|
| îsact /aisăct/ |
uciąć, usiec, skosić |
psł. *useťi |
słowo poświadczone
|
| ît /ait/ |
iść |
psł. *iti |
słowo poświadczone
|
| îta /aită/ |
ojciec |
germanizm, por. sfr. heitha |
słowo poświadczone
|
J
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| jabkju /jopťü/ |
jabłko |
psł. *jablъko |
słowo poświadczone
|
| jar /jor/ |
dolina |
psł. *jarъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Jirjost (*jarogvozdь)
|
| jȧdån /jadån/ |
jeden |
psł. *jedьnъ |
słowo poświadczone
|
| jȧdånádiste /jadånădistĕ/, /janădist/, /janünăcti |
jedenaście |
psł. *jedьnъ (jedьno) na desęte |
słowo poświadczone
|
| jedzna /jeʒdnă/ |
jedzenie |
psł. *jeďьna(ja) |
słowo poświadczone, obocznie jednă
|
| Jezu̇s /Jezus/ |
Jezus |
śdn. Jesus |
słowo poświadczone
|
| jidîne /jidainĕ/ |
jedyny |
psł. *jedinъjь |
słowo poświadczone
|
| jizér /jizer/ |
jezioro |
psł. *jezerъ? |
poświadczone w toponimji: Iser-kamp, Jesere, Gesehre, Josöhrn
|
| jizerak /jizerăk/? |
jeziorko |
psł. *jezerъkъ |
poświadczone w toponimji: Jirseik (zam. Jiserk)
|
| jǫtra /jǫtră/ |
wątroba |
psł. *jętra |
słowo poświadczone
|
| jǫzek /jǫzĕk/ |
język |
psł. *językъ |
słowo poświadczone
|
| jûtra /jautră/ |
jutro |
psł. *jutrě |
słowo poświadczone
|
| jûtru /jautrü/ |
poranek |
psł. *jutro |
słowo poświadczone
|
K
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| kabált /kobolt/ |
krasnoludek, chochlik, kobold |
śdn. kobolt |
słowo poświadczone
|
| kád /kod/ |
skrzynka międlicy |
psł. *kadь |
słowo poświadczone
|
| kák, kak /kok, kăk/ |
jak |
psł. *kako |
słowo poświadczone
|
| kaká /koko/ |
pręgierz |
śdn. kâk |
słowo poświadczone
|
| kakát /kokot/ |
kakać, robić kupę |
psł. *kakati |
słowo poświadczone
|
| kál /kol/ |
kapusta |
śdn. kôl |
słowo poświadczone
|
| kám /kom/ |
dokąd |
psł. *kamo |
słowo poświadczone
|
| kamát /komot/ |
przychodzić |
śdn. komen |
słowo poświadczone
|
| kamår /komår/ |
pokój |
śdn. kamer |
słowo poświadczone
|
| kapår /kopår/ |
miedź |
śdn. kopper |
zapożyczenie ze śdn., podobnie w łużyckich
|
| kapjá /koṕo/ |
kropla |
psł. *kapľa |
poświadczone w ASg i NPl: kopą, kope
|
| kapka /kopkă/ |
kropelka |
psł. *kapъka |
słowo poświadczone
|
| kárk |
noga (u zwierzęcia)? |
psł. *korkъ |
rozkład złożenia korťĕtüc
|
| karkiétuc /korťĕtüc/ |
kret |
psł. *korkъ + -točь |
słowo poświadczone
|
| kartá /korto/ |
kartka; karta |
śdn. kârte |
słowo poświadczone
|
| kartka /kortkă/ |
kartka, karteczka |
śdn. kârte + kă |
zdrobnienie
|
| kartål /kortål/ |
koszula |
szlez-holszt. kortel |
słowo poświadczone
|
| kartkie /kortťě/ |
krótki |
psł. kortъkъjь |
słowo poświadczone
|
| karwá /korvo/ |
krowa |
psł. *korva |
słowo poświadczone
|
| karwe /korvĕ/ |
krowi |
psł. *korvьjь |
słowo poświadczone
|
| Karwîcia /Korvaićă/? |
Karwitz |
psł. korvica? |
rekonstrukcja
|
| kas /kos/ |
zakwas? |
psł. *kvasъ |
słowo poświadczone
|
| kasac /kosăc/ |
drożdże |
psł. *kvasьcь |
słowo poświadczone
|
| kå /kå/ |
ku |
psł. *kъ |
słowo poświadczone
|
| kål /kål/ |
kieł |
psł. *kъlъ |
niepewne poświadczenie w l. mn.: klåi, niejasny brak -å-
|
| kåtu /kåtü/ |
kto |
psł. *kъto |
słowo poświadczone
|
| Kliǫska /Kľǫskă/? |
Clentz |
psł. *klęsъka |
słowo poświadczone
|
| k(å)rŷ, /k(å)råi/ |
krew |
psł. *kry |
słowo poświadczone
|
| kîpac /ťaipăc/ |
kupiec |
psł. *kupьcь |
słowo poświadczone
|
| kiolu /ťölü/ |
koło |
psł. *kolo |
słowo poświadczone
|
| kiosa /ťösă/ |
kosa |
psł. *kosa |
słowo poświadczone
|
| kioza /ťöză/ |
koza |
psł. *koza |
słowo poświadczone
|
| kiun /ťün/ |
koń |
psł. *koňь |
słowo poświadczone
|
| kiunek /ťünĕk/ |
koń |
psł. *koňikъ |
słowo poświadczone
|
| kiust /ťüst/ |
kość |
psł. *kostь |
słowo poświadczone
|
| kiusten /küstĕn/ |
Küsten |
psł. *kostinъ? |
rekonstrukcja
|
| kiupål /ťüpål/ |
motyka |
psł. *kopъlь |
słowo poświadczone
|
| klagá /klogo/ |
skarga |
śdn. klage |
słowo poświadczone
|
| klare /klorĕ/ |
czysty; wódka |
śdn. klare |
słowo poświadczone
|
| klást /klost/ |
kłaść |
psł. *klasti |
poświadczone w 3Sg: klodĕ
|
| klȧnîka /klanaikă/ |
ten, który przeklina |
psł. *klьnika |
słowo poświadczone
|
| klȧc /klac/ |
kij, drążek, laska |
śwn. kloz |
słowo poświadczone
|
| klȧpa /klapă/ |
most zwodzony |
por. niem. Klappe |
słowo poświadczone
|
| klȧwår /klavår/ |
kawaler |
śdn. klover |
słowo poświadczone
|
| klȧwrek /klavrĕk/ |
chłopak, chłopiec |
śdn. klover + -ĕk |
słowo poświadczone
|
| klåda /klådă/ |
beczka |
psł. *kolda |
słowo poświadczone
|
| klåkiol /klåťöl/ |
dzwon; zegar |
psł. *kolkolъ |
słowo poświadczone
|
| klåkiolak /klåťölăk/ |
dzwonek |
psł. *kolkolъkъ |
słowo poświadczone
|
| klåkionak /klåťönăk/ |
dzwonek (kwiat) |
psł. *kolkolъkъ, nieregularnie -n- |
słowo poświadczone w l. mn: klåťönťĕ
|
| klånîcia /klånaićǎ/ |
kłonica (u wozu) |
psł. *kolnica |
słowo poświadczone
|
| klås /klås/ |
kłos |
psł. *kolsъ |
słowo poświadczone
|
| klåse /klåsĕ/ |
kłosie |
psł. *kolsьje |
słowo poświadczone
|
| kląt /kląt/ |
kląć, przeklinać |
psł. *klęti |
poświadczone w 3Sg: klanĕ
|
| klen /klen/ |
klon |
psł. *klenъ |
rozkład przymiotnika klenüvĕ
|
| klenuwe /klenüvĕ/ |
klonowy |
psł. *klenovъjь |
słowo poświadczone, ale w znaczeniu "bukowy", zapewne błąd
|
| klicka /klickă/ |
czapeczka |
niem. Klitz + -kă |
słowo poświadczone
|
| klika /klikă/ |
członek męzki |
? |
słowo poświadczone
|
| klit /klit/ |
nieduży garnek |
śdn. klît |
słowo poświadczone
|
| kliûc /kľauc/ |
klucz |
psł. *kľučь |
słowo poświadczone
|
| kliûd /kľaud/ |
myśl, rada |
psł. *kľudъ? |
słowo poświadczone
|
| klîbá /klaibo/ |
głowica na dachu |
śdn. klûwe |
słowo poświadczone
|
| klǫb /klǫb/ |
biodro |
psł. *klǫbъ |
słowo poświadczone
|
| klǫbak /klǫbăk/ |
kłębek |
psł. *klǫbъkъ |
słowo poświadczone
|
| klubek /klübĕk/ |
kapelusz |
psł. *klobukъ |
słowo poświadczone
|
| klubûcnek /klübaucnĕk/ |
kapelusznik |
klübĕk + -nĕk |
słowo poświadczone
|
| klubûcnia /klübaucńă/ |
wytwórnia kapeluszy |
klübĕk + -ńă |
słowo poświadczone
|
| klutá /klüto/ |
bryłka, grudka |
śdn. klüte |
słowo poświadczone
|
| knop /knöp/ |
guzik |
śdn. knôp |
słowo poświadczone
|
| Kristu̇s /Kristus/ |
Chrystus |
śdn. Kristus |
słowo poświadczone
|
| krîdle /kraidlĕ/ |
skrzydło |
psł. *kridlo |
słowo poświadczone
|
| krŷ /kråi/ |
krew |
psł. *kry |
słowo poświadczone, obocznie wtórne kåråi
|
| kůcá /kåuco/ |
głownia (płonąca) |
psł. *kъlča |
słowo poświadczone
|
| kwiát /kjot/ |
kwiat |
psł. *květъ |
słowo poświadczone
|
L
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| ladá /lodo/ |
skrzynia; trumna; kałamarz |
śdn. lade |
słowo poświadczone
|
| ladka /lotkă/ |
skrzynka, szufladka |
lodo + -kă |
słowo poświadczone
|
| ladát /lodot/ |
ładować |
śdn. laden |
słowo poświadczone
|
| lame /lomĕ/ |
kulawy, chromy |
śdn. lam |
słowo poświadczone
|
| lastawîcia /lostovaićă/ |
jaskółka |
psł. *lastavica |
słowo poświadczone, obocznie lostĕvaićă
|
| latwa /lotvă/ |
łata (dachowa) |
śdn. latte |
słowo poświadczone
|
| lawá /lovo/ I |
ława |
psł. *lava |
poświadczone w toponimji: Lafei, Lowey, Lawei (l. mn.)
|
| lawá /lovo/ II |
wiara |
śdn. glâwe |
słowo poświadczone
|
| lawîća /lovaićă/ |
ławka |
psł. *lavica |
poświadczone w toponimji: Lappke, Loweitz, Lowitz
|
| lazet /lozĕt/ |
łazić, włazić |
psł. *laziti |
poświadczone w 3Sg: lozĕ
|
| lazîka /lozaikă/ |
ropucha |
psł. *lazika |
słowo poświadczone
|
| lȧdek /ladĕk/ |
członek |
śdn. let + -ĕk |
słowo poświadczone
|
| lȧgiėr /laďėr/ |
obóz |
śdn. leger |
słowo poświadczone
|
| lȧchiėn /lax́ėn/ |
konewka, beczułka |
śdn. lechen |
słowo poświadczone
|
| lȧját /lajot/ |
pożyczyć |
śdn. leihen |
poświadczone w 3Sg: lajol i imiesłów: lajonă
|
| lȧmpá /lampo/ |
lampa |
śdn. lampe |
słowo poświadczone
|
| lȧp /lap/ |
gałgan, łachman, szmata |
śdn. lapp |
słowo poświadczone
|
| lȧs /las/ |
łosoś |
śdn. las |
słowo poświadczone
|
| lȧsterår /lasterår/ |
oszczerca, potwarca |
śdn. lasterer |
słowo poświadczone
|
| lȧsterårska /lasterårskă/ |
oszczerczyni, potwarczyni |
lasterår + -skă |
słowo poświadczone
|
| lȧzát /lazot/ |
czytać |
śdn. lesen |
słowo poświadczone
|
| Låbu /Låbü/ |
Łaba |
psł. *olbo |
słowo poświadczone
|
| lågát /lågot/ |
kłamać, łgać |
psł. *lъgati |
poświadczone w 2Sg: låzĕs i w 3Sg: låzĕ
|
| låzîc /låzaic/ |
łyżka |
psł. *lъžicь |
słowo poświadczone
|
| låzîka /låzaikă/ |
kłamca, łgarz |
psł. *lъžika |
słowo poświadczone
|
| ląc /ląc/ |
klęk, czepigi |
psł. *lęčь |
słowo poświadczone
|
| lągnǫt /lągnǫt/ |
kładnąć się? |
psł. *legnǫti |
poświadczone w 3Sg: lągnĕ
|
| lecet /lecĕt/ |
leczyć |
psł. *lěčiti |
poświadczone w 3Sg: lecĕ, leci-jĕg
|
| le /lĕ/ |
tylko, chyba, no; -że |
psł. *li |
słowo poświadczone
|
| léd /led/ |
lód |
psł. *ledъ |
słowo poświadczone
|
| lekánîcia /lekănaićă/ |
jastrząb, kania |
?? + -aićă |
słowo poświadczone
|
| lekar /lekăr/ |
lekarz |
psł. *lěkařь |
słowo poświadczone
|
| lemąz /lemąz/ |
krokiew, kozioł (na dachu) |
psł. *lěmęzь |
słowo poświadczone
|
| lepse /lepsĕ/ |
lepszy |
psł. *lěpьšьjь |
słowo poświadczone
|
| lesne /lesnĕ/ |
leśny |
psł. *lěsьnъjь |
słowo poświadczone
|
| lesna jablun /lesnă joblün/ |
jabłoń leśna, leśniówka |
lesnă + joblün |
słowo poświadczone
|
| lesne wréch /lesnĕ vrex/ |
orzech laskowy (owoc) |
lesnĕ + vrex |
słowo poświadczone
|
| lestîcia /lestaićă/ |
leszczyna |
psł. *leščica |
słowo poświadczone, ale patrz lestĕvaićă
|
| lestéwîcia /lestĕvaićă/ |
leszczyna |
psł. *leščevica |
słowo poświadczone
|
| lestîna /lestaină/ |
leszczyna |
psł. *leščina |
słowo poświadczone
|
| lewe /levĕ/ |
lewy |
psł. *lěvъjь |
słowo poświadczone
|
| lewîcia /levaićă/ |
lewica, lewa ręka |
levĕ + -aićă |
formacja wzorem pl. lewica, głuż. lěwica
|
| lidiá /liďo/ |
cierpienie |
śdn. leide |
poświadczone w ASg: lidą
|
| lidiát /liďot/ |
cierpieć |
śdn. leiden |
słowo poświadczone
|
| lifka /lifkă/ |
kaftanik, gorset |
śdn. lîfke |
słowo poświadczone
|
| lichån /lixån/ |
ciało, zwłoki, trup |
śdn. lîcham |
słowo poświadczone
|
| liját /lijot/? |
lać |
psł. *lěti? |
poświadczone w 3Sg: lėjĕ, imiesłowie: laită i gerundiu: lėjonĕ
|
| likát /likot/ |
równać, zrównać, wyrównywać |
śdn. liken |
słowo poświadczone
|
| likåm /likåm/ |
równie, równo |
śdn. lîk w narzędniku |
słowo poświadczone
|
| lipia /liṕă/ |
warga |
śdn. lippe |
słowo poświadczone
|
| litet /litĕt/ |
lecieć |
psł. *letěti |
poświadczone w 3Sg: litĕ
|
| lizet /lizĕt/ |
leżeć |
psł. *ležeti |
poświadczone w 3Sg: lizĕ
|
| lizt /list/? |
pełzać, leźć; włazić |
psł. *lězti |
poświadczone w 3Sg: lezĕ
|
| lîb /laib/ |
miara zboża |
psł. *lubъ |
słowo poświadczone
|
| lîcerne /laicernĕ/ |
lejcowy, zaprzęgowy |
laićăr + -nĕ |
słowo poświadczone
|
| lîciar /laićăr/ |
lejce |
leid-sêl |
słowo poświadczone
|
| lîpá /laipo/ |
lipa |
psł. *lipa |
słowo poświadczone
|
| lîpåk /laipåk/ |
dudek (ptak) |
psł. *lupъkъ |
słowo poświadczone
|
| lîpîka /laipaikă/ |
oprawca, hycel |
psł. *lupika |
słowo poświadczone
|
| lîpîna /laipaină/ |
łupina, kora; łyko |
psł. *lupina |
słowo poświadczone
|
| lîska /laiskă/ |
lisa, liszka, |
psł. *lisъka/*lišьka |
słowo poświadczone
|
| lîst /laist/ |
liść; list |
psł. *listъ |
słowo poświadczone
|
| lîste /laistĕ/ |
liście, listowie |
laist + -ĕ |
złożenie, wzorem innych collectiv
|
| lîstne /laistnĕ/ |
listny, liściasty |
psł. *listьnъjь |
słowo poświadczone
|
| lîstne-mánd /laistnĕ-mond/ |
maj |
laistnĕ + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| lîstnîcia /laistnaićă/ |
szałas, dom z gałęzi |
psł. *listьnica |
słowo poświadczone
|
| lîzát /laizot/ |
lizać |
psł. *lizati |
poświadczone w 3Sg: laizĕ i rozkaźnik: laiz
|
| lialen /ľolĕn/ |
bratni, bratowy |
ľoľă + -ĕn |
słowo poświadczone
|
| lialia /ľoľă/ |
tata |
prawdopodobnie ze słownictwa dziecięcego |
słowo poświadczone
|
| lias /ľos/ |
las; drzewo, drewno |
psł. *lěsъ |
słowo poświadczone
|
| liatát /ľotot/ |
latać |
psł. *lětati |
poświadczone w 3Pl: ľotoją
|
| liatu /ľotü/ |
rok; lato |
psł. *lěto |
słowo poświadczone
|
| liån /ľån/ |
len |
psł. *lьnъ |
słowo poświadczone
|
| liåtkie /ľåtťĕ/ |
legki |
psł. *lьgъkъjь |
słowo poświadczone
|
| liåtkiu /ľåtťü/ |
legko |
psł. *lьgъko |
słowo poświadczone
|
| liåw /ľåv/ |
lew |
psł. *lьvъ |
słowo poświadczone
|
| liǫdu /ľǫdü/ |
pole, ziemia rolna |
psł. *lędo |
słowo poświadczone
|
| liîbaj /ľaibăj/ |
raczej, lepiej |
psł. *ľuběji |
słowo poświadczone
|
| liîbe /ľaibĕ/ |
miły, przyjemny |
psł. *ľubъjь |
słowo poświadczone
|
| liîbet /ľaibĕt/ |
kochać, lubić |
psł. *ľubiti |
poświadczone w 3Sg: ľaibĕ
|
| liîbėw /ľaibėv/ |
miłość |
psł. *ľubъvь |
słowo poświadczone
|
| liîbu /ľaibü/ |
żartobliwie, dla żartu |
psł. *ľubo |
słowo poświadczone
|
| liûdi /ľaudi/ |
ludzie |
psł. *ľudьje |
słowo poświadczone
|
| liûdskie /ľaucťĕ/ |
ludzki |
ľaudi + -sťĕ |
złożenie wzorem ogólnosłowiańskiego ludzki
|
| lonu /lönü/ |
łono, objęcia |
psł. *lono |
słowo poświadczone
|
| lozát /lözot/ |
wybawić |
śdn. losen |
poświadczone w rozkaźniku: lözoj
|
| lǫp /lǫp/ |
lump, szmata, łachman |
śdn. lump |
słowo poświadczone w l. mn.: lǫpoi, wybrany zasymilowany warjant
|
| luchtår /lüxtår/ |
latarnia, latarka |
śdn. luchter |
słowo poświadczone, obocznie löchtår
|
| luder /lüdĕr/ |
pijak, nicpoń, obdartus |
śdn. luder |
słowo poświadczone
|
| ludia /lüďă/ |
łódź |
psł. *oldьja |
słowo poświadczone
|
| luj /lüj/ |
łój |
psł. *lojь |
słowo poświadczone
|
| lujene /lüjenĕ/ |
łojowy |
psł. *lojenъjь |
słowo poświadczone
|
| luk /lük/ |
szczęście |
psł. *glücke |
słowo poświadczone, obocznie glük, ale to może pomyłka
|
| lumet /lümĕt/ |
łamać |
psł. *lomiti |
słowo poświadczone
|
| lupátîcia /lüpătaićă/ |
łopata do pieca, do chleba |
psł. *lopatica |
słowo poświadczone
|
| lupata /lüpotă/ |
kość łopatkowa |
psł. *lopata |
słowo poświadczone
|
| lukiėt /lüťėt/ |
łokieć |
psł. *olkъtь |
słowo poświadczone
|
| lu̇ft /luft/ |
powietrze |
śdn. luft |
słowo poświadczone
|
| lûg /laug/ I |
łąka, pastwisko |
psł. *lugъ |
słowo poświadczone
|
| lûg /laug/ II |
ług |
śrwn. louge |
słowo poświadczone
|
| lûk /lauk/ I |
czosnek |
psł. *lukъ |
słowo poświadczone
|
| lûk /lauk/ II |
łuk |
psł. *lukъ |
poświadczone ailucĕt (ułuczyć)
|
| lûna /laună/ |
księżyc |
psł. *luna |
słowo poświadczone
|
| Lûzîcia /Lauzaićă/ |
Łużyce |
laug + -aićă |
zaadaptowanie łuż. Łužica
|
| lûzîckie /lauzaicťĕ/ |
łużycki |
Lauzaićă + -sťĕ |
przymiotnik geograficzny
|
| lŷse /låisĕ/ |
łysy |
psł. *lysъjь |
rozkład poświadczone låisaină
|
| lŷsîna /låisaină/ |
czoło |
psł. *lysina |
słowo poświadczone, być może låisaińă
|
M
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| madek /modĕk/ |
dżdżownica |
śdn. made, maddik |
słowo poświadczone
|
| malîna /molainǎ/ |
malina |
psł. *malina |
słowo poświadczone
|
| Margata /Morgotă/ |
Małgorzata |
śdn. Margate |
zapożyczenie zaadaptowanej do śdn. formy imienia
|
| Margatka /Morgotkă/ |
Małgosia |
śdn. Morgotă + -kă |
zdrobnienie za pomocą typowego sufiksu -kă
|
| Marîja /Moraja/ |
Maryja, Marja |
śdn. Marie |
słowo poświadczone
|
| Marîka /Moraikă/ |
Marysia |
Moraja + -kă |
słowo poświadczone
|
| Marîna zîpa /moraină zaipă/ |
tęcza |
psł. *Marina župa, dosłownie pieluchy Maryi |
słowo poświadczone
|
| Márk /Mork/ |
Marek |
śdn.
|
| marz /morz/ |
mróz |
psł. *morzъ |
słowo poświadczone
|
| mastká /mosko/, mastka /moskǎ/ |
masło |
psł. *mastъka |
słowo poświadczone
|
| maslena mlåka /moslenă mlåkă/ |
maślanka |
psł. *moslenoje melko |
słowo poświadczone
|
| maslene /moslenĕ/ |
maślany |
psł. *maslenъjь |
słowo poświadczone
|
| matechia /motex́ă/ |
macocha |
psł. *matexa |
słowo poświadczone
|
| matî /motai/ |
matka |
psł. *mati |
słowo poświadczone
|
| miågla /ḿåglă/ |
mgła |
psł. *mьgla |
słowo poświadczone
|
| Mîchal /Maixăl/ |
Michał |
śdn. Michel |
poświadczone w przymiotniku Maixălevĕ~üvĕ
|
| Mîchelka /Maixelkă/ |
Michaś |
Maixăl + -kă |
słowo poświadczone
|
| mǫka /mǫkă/ |
mąka |
psł. *mǫka |
słowo poświadczone
|
| mlåka /mlåkă/ |
mleko |
psł. *melko |
słowo poświadczone
|
| mǫda /mǫdă/ |
męzkie genitalja |
psł. *mǫda |
słowo poświadczone
|
| murskie pjås /mürsťĕ ṕås/ |
foka |
psł. *morьskъjь pьsъ |
pjås poświadczone, murskje z miejscownika na márî
|
| muzdin /müzdin/ |
mózg |
psł. *moždženь |
słowo poświadczone
|
| mŷs /mois/ |
mysz |
psł. *myšь |
słowo poświadczone
|
| mŷska /moiskă/ |
mięsień |
psł. *myšьka |
słowo poświadczone
|
N
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| na /no/ |
na |
psł. *na |
słowo poświadczone
|
| nabår /nobår/ |
sąsiad |
śdn. naber |
słowo poświadczone, wybrano warjant zasymilowany
|
| nabiartkie /nob́ortťĕ/ |
rama z przybijaczką (w krosnach) |
psł. *nabьrdъko |
słowo poświadczone
|
| nacąt /nocąt/ |
rozpocząć, zacząć |
psł. *načęti |
poświadczone w czasie przeszłym: nocǫl
|
| nadǫt /nodǫt/ |
nadmuchać |
psł. *nadǫti |
poświadczone w 3Sg: nodåmĕ
|
| nagie /noďĕ/ |
nagi, goły |
psł. *nagъjь |
słowo poświadczone
|
| nàpuwadet /năpüvodĕt/ |
zaprzęgać |
psł. *napowaditi |
słowo poświadczone
|
| nȧckî /nacťai/ |
niecki; opałka |
psł. *nьťьky |
słowo poświadczone
|
| nȧpȧrad /napară/ |
najpierw |
psł. *naperdъ |
słowo poświadczone
|
| nȧra /nară/ |
głupiec |
śdn. narre |
słowo poświadczone
|
| nȧwŷsne /navoisnĕ/ |
zwierzchni, naczelny |
psł. *navyšьnъjь |
słowo poświadczone
|
| nȧzduk /nazdük/ |
chusteczka do nosa |
śdn. nase-dôk |
słowo poświadczone
|
| nebu /nebü/ |
niebo; podniebienie |
psł. *nebo |
słowo poświadczone
|
| nebudziår /nebüʒ́år/ |
świder |
swn. *nebagēr |
słowo poświadczone
|
| nedånuw /nedånüv/ |
bezdenny |
psł. *nedъnovъ |
słowo poświadczone
|
| nednaza /nednoză/ |
pończocha |
śdn. nedden-hase |
słowo poświadczone
|
| negelka /negelkă/ |
goździk |
śdn. negelken |
słowo poświadczone
|
| nech /nex/ |
niech |
psł. *nexaji |
słowo poświadczone
|
| nechat /nexăt/ |
zostawić, zaniechać |
psł. *nexati |
słowo poświadczone
|
| nèkåtu /nĕkåtü/ |
nikt |
psł. *nekъto |
słowo poświadczone, odczyt niepewny
|
| nemac /nemăc/ |
młodzieniec, chłopiec (stanu wyższego niż chłopski) |
psł. *němьcь |
słowo poświadczone
|
| nemkînka /nemťainkă/ |
dziewczyna, panna (stanu wyższego niż chłopski) |
psł. *němъkynъka |
słowo poświadczone
|
| nenka /nenkă/ |
panna młoda; synowa |
prawdopodobnie słownictwo dziecięce |
słowo poświadczone, obocznie ninkă
|
| neret sa /neret să/ |
żywić się |
śdn. neren |
słowo poświadczone
|
| nerezac /nerezăc/ |
nie trzebiony samiec świni, kiernoz; dzik |
psł. *nerěžьcь |
słowo poświadczone
|
| netupard /netüpărd/ |
motyl |
psł. *netopyřь, -d nieregularne |
słowo poświadczone
|
| ni /ni/ |
nie |
psł. *ne |
słowo poświadczone, obocznie w niektórych pozycjach także /ne/
|
| nic /nic/ |
nic; wcale nie |
psł. *nečьso |
słowo poświadczone
|
| nidelia /nideľă/ |
niedziela; tydzień |
psł. *neděľa |
słowo poświadczone
|
| nidet /nidĕt/ |
nienawidzieć; zazdrościć |
śdn. niden |
słowo poświadczone
|
| nijȧdån /nijadån/ |
żaden |
psł. *nejedъnъ |
słowo poświadczone
|
| nikiėde /niťėdĕ/ |
nigdzie |
psł. *nekъde |
słowo poświadczone, być może niťėd
|
| nina /nină/ |
teraz |
psł. *nyně, nieregularnie |
słowo poświadczone, obocznie także nenă, nånă
|
| nincera /ninceră/ |
przedwczoraj |
śdn. nên + ceră |
słowo poświadczone
|
| ninjûtra /ninjautră/ |
pojutrze |
śdn. nên + jautră |
słowo poświadczone
|
| nislé /nisle/ |
nosze |
psł. *neslě |
słowo poświadczone
|
| niwiǫzana réc /niv́ǫzonă rec/ |
niewiązana mowa, proza |
psł. *nevęzanaja rěčь |
słowo poświadczone
|
| nizît /nizait/ |
ropień, wrzód |
psł. *nežitъ |
słowo poświadczone
|
| nît /nait/ |
nić |
psł. *nitь |
słowo poświadczone, być może rodzaju męzkiego
|
| nîwa /naivă/ |
pole; rola; niwa |
psł. *niva |
słowo poświadczone
|
| nîzkie /naisťĕ/ |
nizki |
psł. *nizъkъjь |
słowo poświadczone
|
| nîzkiu /naisťü/ |
nizko |
psł. *nizъko |
słowo poświadczone
|
| nuz /nüz/ |
nóż |
psł. *nožь |
słowo poświadczone
|
P
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| parpart /porport/, papart /poport/ |
paproć |
psł. *paportь>*porportь |
poświadczone w toponimji: Parpar, Pampar, Pirporn, Paperneitzen
|
| past /post/ |
paść |
psł. *pasti |
słowo poświadczone
|
| pastȧrnek /postarnĕk/ |
pasterz |
psł. *pastyřьnikъ |
słowo poświadczone
|
| pająk /pojąk/ |
pająk |
psł. *pajǫkъ |
słowo poświadczone
|
| palac /polăc/ |
palec |
psł. *palьcь |
słowo poświadczone
|
| parsą /porsą/ |
prosię |
psł. *porsę |
słowo poświadczone
|
| patka /potkă/ |
pochwa |
por. niem. Fotze |
słowo poświadczone
|
| pȧpir /papir/ |
papier |
śdn. papîr |
słowo poświadczone
|
| pąpil /pąpil/ |
bak |
psł. pępelь |
słowo poświadczone
|
| pąst /pąst/ |
pięść |
psł. *pęstь |
słowo poświadczone
|
| pąt /pąt/ |
pięć |
psł. *pętь |
słowo poświadczone
|
| pątáru/pątărü/ |
pięcioro |
psł. *pętero |
słowo poświadczone
|
| pątnádist /pątnădist/ |
piętnaście |
psł. *pętь na desęte |
słowo poświadczone
|
| pątdisiǫt /pątdiśǫt/ |
pięćdziesiąt |
psł. *pętь desętъ |
słowo poświadczone
|
| pątkiuste /pątťüste/ |
Zielone Świątki |
psł. *pętъ kostě? |
słowo poświadczone
|
| pątkiuste-mand /pątťüste-mond/ |
czerwiec |
pątťüste + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| pątstig /pątstig/ |
sto |
psł. *pętь + stig |
słowo poświadczone, ale Polański odczytuja pątstiďĕ
|
| pekar /pekăr/ |
piekarz |
psł. *pekařь |
słowo poświadczone
|
| pekárnîcia /pekărnaićă/ |
piekarnia |
psł. *pekarьnica |
słowo poświadczone
|
| pénidelia/pĕnideľă/ |
poniedziałek |
psł. *poneděľa? |
słowo poświadczone
|
| peréndȧn /perĕndan/ |
czwartek |
psł. *perunъ dьnь |
słowo poświadczone
|
| perîka /peraikă/ |
praczka |
psł. *perika |
słowo poświadczone
|
| picȧn /pican/ |
bochenek chleba |
psł. *pečьnь |
słowo poświadczone
|
| picene /picenĕ/ |
pieczony |
psł. *pečenъjь |
słowo poświadczone
|
| pict /pict/ |
piec |
psł. *peťi |
słowo poświadczone
|
| pinka /pinkă/ |
żeńskie genitalja |
??? |
słowo poświadczone
|
| pîlą /pailą/ |
gąsię, kaczę |
psł. *pilę |
słowo poświadczone
|
| pîwu /paivü/ |
piwo |
psł. *pivo |
słowo poświadczone
|
| pîzda /paizdǎ/ |
dupa |
psł. *pizda |
słowo poświadczone
|
| Piana /Ṕonă/ |
Penne, pol. Piana |
psł. *pěna |
rekonstrukcja
|
| piasak /ṕosăk/ |
piasek |
psł. *pěsъkъ |
słowo poświadczone
|
| piås /ṕås/ |
pies |
psł. *pьsъ |
słowo poświadczone
|
| piǫta /ṕǫtă/ |
pięta |
psł. *pęta |
słowo poświadczone
|
| piǫte /ṕǫtĕ/ |
piąty |
psł. *pętъjь |
słowo poświadczone
|
| plice /plicĕ/ |
ramię, bark |
psł. *pleťe |
słowo poświadczone
|
| Plotus /Plötüs/ |
Piłat |
śdn. ? |
słowo poświadczone
|
| plûg /plaug/ |
pług |
psł. *plugъ |
słowo poświadczone
|
| pod /pöd/ |
serce |
psł. *podъ |
słowo poświadczone
|
| pǫt /pǫt/ |
droga |
psł. *pǫtь |
słowo poświadczone
|
| pǫp /pǫp/ |
pępek |
psł. *pǫpъ |
słowo poświadczone
|
| prosu /prösü/ |
proso |
psł. *proso |
słowo poświadczone
|
| pucǫtak /pücǫtăk/ |
początek |
psł. *počętъkъ |
formacja wzorem pol. początek, kasz. pòczątk, głuż. započatk
|
| Pulak /Pülăk/ |
Polak |
püli + -ăk |
odbitka, złożenie pole + -ak
|
| pup /püp/ |
ksiądz, duchowny |
psł. *popъ |
słowo poświadczone
|
R
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| rådust /rådüst/ |
ślub |
psł. *radostь |
słowo poświadczone
|
| råmą /råmą/ |
ramię |
psł. *ormę |
słowo poświadczone
|
| råt /råt/ |
usta |
psł. *rъtъ |
słowo poświadczone
|
| rebru /rebrü/ |
żebro |
psł. rebro |
słowo poświadczone
|
| ru̇s /rus/ |
Rosjanin |
ros. россъ |
por. cz./sch. Rus, biał. беларус
|
| rŷbá /raibo/ |
ryba |
psł. *ryba |
słowo poświadczone
|
S
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| sȧrb /sarb/? |
Łużyczanin, także Serb? |
psł. *sьrbъ |
odbitka łuż. Sorb
|
| såklinek /såklinĕk/ |
szklarz |
*såklü + -nĕk |
słowo poświadczone
|
| såklu /såklü/ |
szkło |
psł. *stьklo, nieregularnie |
rozkład poświadczonego såklinĕk
|
| sias /śos/ |
Niemiec |
śdn. Sasse |
z /śosťĕ/ - niemiecki
|
| sîdlu /saidlü/ |
szydło |
psł. *šidlo |
słowo poświadczone
|
| sît /sait/ |
szyć |
psł. *šiti |
poświadczone w 3Sg: sajĕ
|
| sîve /saivĕ/ |
szary |
psł. *sivъjь |
słowo poświadczone
|
| sluweskiu /slüvesťü/ |
słówko |
slüvü + -ťü |
zdrobnienie poświadczonego slüvü
|
| sluwesne /slüvesnĕ/ |
związany ze słowem, filologiczny |
slüvü + -nĕ |
złożenie wzorem ros. словесный
|
| sluwesnek /slüvesnĕk/ |
słownik |
slüvü + -nĕk |
złożenie wzorem pl. słownik
|
| sluwianek /slüv́onĕk/ |
Słowianin |
psł. *slověnъkъ |
z /slüvensťĕ/ - słowiański, wzorem ďörconĕk:ďörconi
|
| sluwu /slüvü/ |
słowo |
psł. *slovo |
słowo poświadczone
|
| smårk /smårk/ |
świerk |
psł. smъrkъ? |
poświadczone w toponimji: Schmarkien
|
| snég /sneg/ |
śnieg |
psł. *sněgъ |
słowo poświadczone
|
| srebru /srebrü/ |
srebro |
psł. *sьrebro |
słowo poświadczone
|
| sreda /sredă/ |
środa |
psł. *serda |
słowo poświadczone
|
| sribȧrne /sribarnĕ/ |
srebrny, srebrzony |
psł. *sьrebrьnъjь |
słowo poświadczone
|
| sták /stok/ |
kij |
śdn. stock |
słowo poświadczone
|
| stará /storo/ |
ostatnia kwadra księżyca |
psł. *stara |
słowo poświadczone
|
| stare /storĕ/ |
stary |
psł. *starъjь |
słowo poświadczone
|
| starek /storĕk/ |
zakwas, zaczyn |
psł. *starikъ |
słowo poświadczone
|
| starust /storüst/ |
starość |
storĕ + -üst |
złożenie
|
| starusta /storüstă/ |
sołtys |
psł. *starosta |
słowo poświadczone
|
| stát /stot/ |
stać |
psł. *stati |
słowo poświadczone
|
| stawet /stovĕt/ |
postawić; podstawić |
psł. *staviti |
poświadczone w 3Sg: stovĕ
|
| stawîdle /stovaidlĕ/ |
ogrodzone pastwisko; kopka lnu |
psł. *stavidlo |
słowo poświadczone
|
| stȧdzia /staʒ́ă/ |
ścieżka |
psł. *stьʒa |
słowo poświadczone
|
| stȧmil /stamil/ |
czmiel |
psł. *(š)čьmelь |
słowo poświadczone
|
| stilet /stilĕt/ |
słać (łóżko) |
psł. *stьlati, steľǫ |
poświadczone w 3Sg: stilĕ; bezokolicznik wyrównany do tematu cz. teraź.
|
| stiną /stiną/ |
szczenię |
psł. *ščenę |
słowo poświadczone
|
| storét sa /störet să/ |
podpierać się |
śdn. stüren |
poświadczone w 3Sg: störi-să
|
| stǫpet /stǫpĕt/ |
stąpnąć, wejść |
psł. *stǫpiti |
słowo poświadczone
|
| stǫpá /stǫpo/ |
stępa |
psł. *stǫpa |
słowo poświadczone
|
| strȧfá /strafo/ |
kara, mandat |
śdn. strâfe |
słowo poświadczone w ASg: strafǫ, ~ą
|
| strȧfát /strafot/ |
karać |
śdn. strâfen |
słowo poświadczone w 3Sg: strafojĕ
|
| strȧk /strak/ |
osełka |
śdn. strâk |
słowo poświadczone
|
| strelet /strelĕt/ |
strzelić |
psł. *strěliti |
słowo poświadczone
|
| striala /stŕolă/ |
strzała |
psł. *strěla |
derywat od strelĕt
|
| strîct /straict/ |
strzyc |
psł. *striťi |
poświadczone w 3Sg: straizĕ
|
| strîp /straip/ |
strup |
psł. *strupъ |
rozkład poświadczonego straipovă
|
| strîpave /straipovĕ/ |
strupowaty |
psł. *strupavъjь |
słowo poświadczone w r. ż. straipovă
|
| strîzwŷ /straizvoi/ |
nożyce |
psł. *strižьvy |
słowo poświadczone
|
| subota /sübötă/ |
sobota |
psł. *sobota |
słowo poświadczone
|
| suj /süj/ |
swój |
psł. *svojь |
słowo poświadczone
|
| sukol /süköl/ |
sokół |
psł. *sokolъ |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Sückolofen (<*sokolovъ), Suckolnedüpe (<*sokolьnaja dupa)
|
| sul /sül/ |
sól |
psł. *solь |
poświadczone w GSg: süle
|
| supål /süpål/ |
smark |
psł. *sopъlь |
słowo poświadczone
|
| sur-mand /sür-mond/ |
marzec |
śdn. sor + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| sukiėr /süťėr/ |
cukier |
śdn. sucker |
zapożyczenie ze śdn., śdn. -er -> wen. -ėr w zasadzie typowe
|
| sûchie /saux́ĕ/ |
suchy |
psł. *suxъjь |
słowo poświadczone
|
| sûchiu /saux́ü/ |
sucho |
psł. *suxo |
słowo poświadczone
|
| sûká /sauko/ |
suka, dziwka |
psł. *suka |
słowo poświadczone
|
| sûkiėr /sauťėr/ |
dziwkarz |
sauko + -ėr |
słowo poświadczone
|
| sûkne /sauknĕ/ |
sukno |
psł. *sukъno |
słowo poświadczone
|
| sûnîcia /saunaićă/ |
poziomka |
psł. * |
poświadczone w l. mn.: saunaică
|
| sûr /saur/ |
ocet |
psł. *sûr |
poświadczone w GSg: saurau
|
| sûset /sausĕt/ |
suszyć |
psł. *sušiti |
słowo poświadczone
|
| swiǫte /sjǫtĕ/ |
święty |
psł. *svętъ |
słowo poświadczone
|
| Swiǫte Ånska /Sjǫtĕ Ånskă/ |
dzień św. Jana |
psł. *svętъjь, Ånskă ze śdn. |
słowo poświadczone
|
| Swiǫte Tåri Kiėnądzî /Sjǫtĕ Tåri Ťėnąʒai/ |
Trzech Króli |
psł. *svętyji trьje kъnęʒi |
słowo poświadczone
|
| swiǫtu /sjǫtü/ |
święto |
psł. *svęto |
słowo poświadczone
|
| swîną /svainą/ |
świnia, wieprz |
psł. *svinę |
słowo poświadczone
|
| swîne /svainĕ/ |
świński |
psł. *svinьjь |
słowo poświadczone
|
| swînewe /svainevĕ/ |
wieprzowy |
psł. *svinevъjь |
słowo poświadczone
|
| swînewîna /svainevainǎ/ |
wieprzowina |
psł. sviňevina |
formacja wzorem wieprzowina-wieprzowy z poświadczonego svainevĕ
|
T
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| ták /tok/ |
tak, w taki sposób |
psł. *tako |
słowo poświadczone
|
| tám /tom/ |
tam |
psł. *tamo |
słowo poświadczone
|
| tárn /torn/ |
wieża; więzienie |
śdn. torn |
słowo poświadczone
|
| tárk /tork/ |
Turek |
śdn. Torke |
słowo poświadczone
|
| tarkuwe /torťüvĕ/ |
tureckie |
tork + -üvĕ |
słowo poświadczone
|
| tȧbȧkî /tabaťai/ |
tabaka |
niem. Tabak + -åi |
słowo poświadczone
|
| tåcîka /tåcaikă/ |
tkacz |
tåkăt + -aikă |
słowo poświadczone, zob. tåkăc
|
| tåde /tådĕ/ |
oto |
psł. tъde |
słowo poświadczone
|
| tågie /tåďĕ/ |
więc, zatem |
psł. *tъgdy |
słowo poświadczone
|
| tåkac /tåkăc/ |
tkacz |
psł. *tъkačь |
słowo poświadczone
|
| tåkat /tåkăt/ |
tkać |
psł. *tъkati |
słowo poświadczone
|
| tål /tål/ |
kark |
psł. *tylъ |
słowo poświadczone
|
| tåna /tånă/ |
tona |
por. niem. Tonne |
słowo poświadczone
|
| tåri /tåri/ |
trzy |
psł. *tri |
słowo poświadczone
|
| tåraj /tåroj/ |
troje |
psł. *trojь |
słowo poświadczone
|
| tåslîwe /tåslaivĕ/ |
popędliwy, drażliwy |
psł. tъsklivъjь |
słowo poświadczone
|
| teple /teplĕ/ |
ciepły |
psł. *teplъjь |
słowo poświadczone
|
| tét /tet/ |
chcieć |
psł. *xъtěti |
poświadczone liczne formy: cą, cis, cimĕ, citĕ, tex, texǫ,
|
| tiåma /ťåmă/ |
ciemność |
psł. *tьma |
słowo poświadczone
|
| tin /tin/ |
cyna |
śdn. tinn |
zapożyczenie niepoświadczonego słowa ze śdn., tak jak ołów (blij)
|
| tîd /taid/ |
czas |
śdn. tîd |
słowo poświadczone
|
| tîchåm /taixåm/ |
cicho, powoli |
psł. *tixъmъ |
słowo poświadczone
|
| tîchie /taix́ĕ/ |
cichy |
psł. *tixъjь |
słowo poświadczone
|
| tîsîna /taisaină/ |
cisza |
taix́ĕ + -aină |
wzorem głuż. ćišina, ros. тишина, z produktywnym -aină
|
| trebe /trebĕ/ |
Boże Narodzenie |
psł. *terby |
słowo poświadczone
|
| trepŷ /trepoi/ |
schody |
śdn treppe |
słowo poświadczone
|
| tribne /tribnĕ/ |
bożonarodzeniowy |
psł. *terbьnъjь |
słowo poświadczone
|
| tribne-mánd /tribnĕ-mond/ |
grudzień |
tribnĕ + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| trite /tritĕ/ |
trzeci |
psł. *tretьjь |
słowo poświadczone
|
| trînácti /trainăcti/, trînádist /trainădist/, trînacte /trainoctĕ/ |
trzynaście |
psł. *tri na desęte |
słowo poświadczone
|
| tore /törĕ/ |
wtorek |
psł. vъtorъjь |
słowo poświadczone
|
| tǫcá /tǫco/ |
chmura |
psł. tǫča |
słowo poświadczone
|
| tǫcnu /tǫcnü/ |
pochmurno |
psł. *tǫčьno |
słowo poświadczone
|
| tûcet /taucĕt/ |
tuczyć |
psł. tučiti |
poświadczone w 3Sg: taucĕ
|
| tûcne /taucnĕ/ |
tłusty, tuczny |
psł. *tučьnъjь |
słowo poświadczone
|
| tûk /tauk/ |
tłuszcz |
psł. *tukъ |
słowo poświadczone
|
| tůct /tåuct/ |
tłuc |
psł. tьlťi |
słowo poświadczone
|
| tůk /tåuk/ |
tłuszcz |
psł. *tukъ |
słowo poświadczone
|
| tůknǫt /tåuknǫt/ |
uderzyć |
psł. *tьlknǫti |
poświadczone w 3Sg: tåuknĕ
|
| tůste /tåustĕ/ |
gruby; gęsty (o chmurze) |
psł. *tъlstъjь |
słowo poświadczone
|
| twiarde /tjordĕ/ |
twardy |
psł. *tvьrdъjь |
słowo poświadczone
|
| tŷ /tåi/ |
ty |
psł. *ty |
słowo poświadczone
|
| tŷkat /tåikăt/ |
sadzić |
psł. *tykati |
poświadczone w 3Sg: tåicĕ
|
U̇
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| u̇n /un/ |
i; a |
śdn. un |
słowo poświadczone
|
| u̇ndega /undegă/ |
przywara, nałóg |
śdn. undege |
słowo poświadczone
|
| u̇nnunte /unnütĕ/ |
zbyteczny |
śdn. unnutte |
słowo poświadczone
|
| u̇tkȧpu̇nte /utkapuntĕ/ |
wykastrowany |
śdn. ûtkapûnt |
dodatkowo zasymilowane poświadczone /utkapunt/
|
W
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| warta /vortă/ |
wrota, brama |
psł. *vorta |
słowo poświadczone
|
| waret /vorĕt/ |
gotować, warzyć |
psł. *variti |
słowo poświadczone
|
| wȧdika /vadikă/ |
serwatka |
śdn. waddike |
dodatkowo zasymilowane poświadczone /vadike/
|
| wȧchtuwat /vaxtüvăt/ |
czuwać, czyhać |
śdn. wachten |
poświadczone w 3Sg /vaxtojĕ
|
| wȧs /vas/ |
wieś |
psł. *vьsь |
słowo poświadczone
|
| wåda /vådă/ |
woda |
psł. *voda |
słowo poświadczone
|
| wåkju /våťü/ |
oko |
psł. *oko |
słowo poświadczone
|
| wåkninek /våkninĕk/ |
szklarz |
psł. *okъnenikъ |
słowo poświadczone
|
| wåknu /våknü/ |
okno |
psł. *okъno |
słowo poświadczone
|
| wål /vål/ |
wół |
psł. *volъ |
słowo poświadczone
|
| wåluwe /vålüvĕ/ |
wołowy |
psł. *volovъjь |
słowo poświadczone
|
| wåluwîna /vålüvaină/ |
wołowina |
psł. *volovina |
formacja wzorem wołowina-wołowy z poświadczonego vålüvĕ
|
| wås /vås/ |
wesz |
psł. *vъšь |
słowo poświadczone
|
| wåsa /våsă/ |
osa |
psł. *osa |
słowo poświadczone
|
| wåsak /våsăk/ |
osa |
psł. *osъkъ |
słowo poświadczone
|
| wåsk /våsk/ |
wosk |
psł. *voskъ |
słowo poświadczone
|
| Wåstruw /Våstrüv/ |
Wüstrow |
psł. *ostrovъ |
słowo poświadczone
|
| wåwåda /våvådă/ |
książę |
psł. *vojevoda |
słowo poświadczone
|
| wåwet /våvĕt/ |
owinąć, zawinąć |
psł. *vъviti |
słowo poświadczone
|
| wåwidća /våvićă/ |
księżna |
psł. *vojevodьca |
słowo poświadczone
|
| wåwlåct /våvlåct/ |
nawlec |
psł. *vъvelťi |
słowo poświadczone
|
| wåwûzdet /våvauzdĕt/ |
okiełznać |
psł. *vъ(v)uzditi |
poświadczone gerundium /våvauzdenĕ/
|
| wåz /våz/ |
wóz, fura |
psł. *vozъ |
słowo poświadczone
|
| wåzbet /våzbĕt/ |
przybić |
psł. *vъzbiti |
słowo poświadczone
|
| wåzbust /våzbüst/ |
przekłuć, otworzyć |
psł. *vъzbosti |
słowo poświadczone
|
| wåzdǫt /våzdǫt/ |
rozdmuchać, nadmuchać |
psł. *vъzdǫti |
poświadczone w 3Sg: /våzdåmĕ/
|
| wåzdene /våzdenĕ/ |
ubranie |
psł. *vъzdenьje |
słowo poświadczone
|
| wåzdét sa /våzdet să/ |
ubrać się |
psł. *vъzděti sę |
słowo poświadczone
|
| wåzdewát sa /våzdevot să/ |
ubierać się |
psł. *vъzděvati sę |
słowo poświadczone
|
| wåzdráz /våzdroz/ |
głos, śpiew; melodia |
psł. *vъz(d)razъ |
słowo poświadczone
|
| wåzdrizȧl /våzdrizal/ |
pas, pasek; rzemień |
psł. *vъzdьržьlь |
słowo poświadczone
|
| wåzdwîgnǫt /våzdvaignǫt/ |
podnieść |
psł. *vъzdvignǫti |
słowo poświadczone
|
| wåzlet /våzlĕt/ |
nalać, polać |
psł. *vъzliti |
słowo poświadczone
|
| wåzbûdet /våzbaudĕt/ |
obudzić |
psł. *vъzbuditi |
słowo poświadczone
|
| Wend /vend/ |
Wend, Połabianin |
niem. Wend? |
z /vensťĕ/ - połabski, wendzki
|
| wiater /v́otĕr/ |
wiatr |
psł. *větrъ |
słowo poświadczone
|
| wicér /vicer/ |
wieczór |
psł. *večerъ |
słowo poświadczone
|
| wicera /viceră/ |
kolacja |
psł. *večeřa |
słowo poświadczone
|
| wicia /vićă/ |
owca |
psł. *ovьca |
słowo poświadczone
|
| wilia /viľă/ |
wola |
psł. voľa |
słowo poświadczone
|
| wimûriát /vimauŕot/ |
omurować |
vib- + mauren |
poświadczone w imiesłowie: vimauŕonă
|
| winia /vińă/ |
woń, zapach |
psł. *voňa |
słowo poświadczone
|
| winiat /vińăt/ |
wygrywać, zyskiwać |
śdn. winnen |
poświadczone w 2Sg: vińăs
|
| winiát /vińot/ |
pachnieć (ładnie) |
psł. *voněti |
poświadczone w 3Sg: vińojĕ
|
| winîcia /vinaićă/ |
dyszel |
psł. *ojьnica |
słowo poświadczone
|
| wiǫzat /v́ǫzăt/ |
wiązać |
psł. *vęzati |
słowo poświadczone
|
| wiper /vipĕr/ |
wieprz |
psł. *veprь |
słowo poświadczone
|
| wiprawet /viprovĕt/ |
oporządzać gospodarstwo domowe |
psł. *opraviti |
poświadczone gerundium: viprovenĕ
|
| wirgiat /virďăt/ |
chłostać |
psł. *vьrgati |
słowo poświadczone
|
| wirgnǫt /virgnǫt/ |
rzucić |
psł. *vьrgnǫti |
słowo poświadczone
|
| wiriål /viŕål/ |
orzeł |
psł. *orьlъ |
poświadczone, ale w znaczeniu "sęp zajęczy", co jest wątpliwe
|
| wis /vis/ I |
oś |
psł. *osь |
słowo poświadczone
|
| wis /vis/ II |
wszystek |
psł. *vьšь |
słowo poświadczone
|
| wis tîd /vis taid/ |
zawsze, cały czas |
vis + śdn. tîd |
słowo poświadczone
|
| wisakie /visoťĕ/ |
wszelki |
psł. *vьšakъjь |
słowo poświadczone
|
| wise /visĕ/ |
na pewno |
śdn. wisse |
słowo poświadczone
|
| wisedȧnisne /visedanisnĕ/ |
powszedni, codzienny |
psł. *vьšedьnešьnъjь |
słowo poświadczone
|
| wisem /visĕm/ |
osiem |
psł. *osmь |
słowo poświadczone
|
| wisèmdisiǫt /visĕmdiśǫt/ |
osiemdziesiąt |
psł. *osmь desętъ |
słowo poświadczone
|
| wisèmnàdist /visĕmnădist/ |
osiemnaście |
psł. *osmь na desęte |
słowo poświadczone
|
| wisèmnacti /visĕmnocti/ |
osiemnaście |
psł. *osmь na desęte |
słowo poświadczone
|
| wisîna /visaină/ |
osina |
psł. *osina |
poświadczone w l. mn.: visainĕ
|
| vismàru /vismărü/ |
ośmioro |
psł. *osmero |
słowo poświadczone
|
| wit /vit/ |
od |
psł. *otъ |
słowo poświadczone
|
| wizsact /vissăct/ |
posiekać, pociąć |
psł. *jьz-sěťi |
słowo poświadczone
|
| wiz /viz/ |
z (kogo, czego) |
psł. *jьz |
słowo poświadczone
|
| wisŷpet /visåpĕt/ |
pocałować |
psł. *osypiti |
poświadczone w rozkaźniku: visåip
|
| wisŷpît sa /visåipait să/ |
pocałować się |
psł. *osypiti sę |
słowo poświadczone
|
| wîdét /vaidet/ |
widzieć |
psł. *viděti |
poświadczone w 2Sg /vaiʒĕs/
|
| wîdlŷ /vaidlåi/ |
widły |
psł. *vidly |
słowo poświadczone
|
| wîchår /vaixår/ |
wicher |
psł. *vixrъ |
słowo poświadczone
|
| wîka /vaikă/ |
miasto |
śdn. wîk |
słowo poświadczone
|
| wînîća /vainaićă/ |
winnica |
psł. *vinьnica |
słowo poświadczone
|
| wîne /vainĕ/ |
winien |
psł. *vinьnъjь |
słowo poświadczone
|
| wîne /vainĕ/ |
wino |
psł. *vino |
poświadczone w partytywie /vaină/
|
| wîne-mand /vainĕ-mond/ |
październik |
psł. *vino + śdn. mônd |
słowo poświadczone
|
| wînek /vainĕk/ |
winowajca, dłużnik |
psł. *vinьnikъ |
słowo poświadczone
|
| wîsenia /vaiseńă/, wîsîńa /vaisaińă/ |
wiśnia (drzewo) |
psł. *višeňa, višiňa |
słowo poświadczone
|
| wîsét /vaiset/ |
wisieć |
psł. *visěti |
poświadczone w 3Sg: /vaisĕ/
|
| wîsná /vaisno/ |
wiśnia (owoc) |
psł. *višьňa |
poświadczone w NPl: /vaisnåi/
|
| wiater /v́otĕr/ |
wiatr |
psł. *větrъ |
słowo poświadczone
|
| wǫgiėl /vǫďėl/ |
węgiel |
psł. *ǫglь |
słowo poświadczone
|
| wǫgior /vǫďör/ |
węgorz |
psł. ǫgořь |
słowo poświadczone
|
| Wǫgioriǫta /Vǫďöŕǫtă/ |
Seehausen |
psł. *ǫgoręta |
słowo poświadczone
|
| wǫs /vǫs/ |
broda |
psł. *ǫsъ |
słowo poświadczone
|
| wǫzål /vǫzål/ |
węzeł |
psł. *ǫzъlъ |
słowo poświadczone
|
| wǫzkie /vǫsťě/ |
wązki |
psł. *ǫzъkъjь |
poświadczone w toponimji: Wunski
|
| wǫzla /vǫzlă/ |
kolanko źdźbła |
psł. *vǫzъlę |
słowo poświadczone
|
| wréch /vrex/ |
orzech |
psł. *orěxъ |
słowo poświadczone
|
| wrisîka /vrisaikă/ |
borówka, czarna jagoda |
psł. *versika |
poświadczone w l. mn.: v
|
| writene /vritenĕ/ |
wrzeciono |
psł. *verteno |
słowo poświadczone
|
| wu̇nkȧr /vunkar/ |
kosz wozowy, półkoszki |
śdn. woen-kar |
słowo poświadczone, może vǫkar?
|
| wûcet /vaucĕt/ |
uczyć, przyzwyczajać |
psł. *učiti |
słowo poświadczone
|
| wûcîka /vaucaikă/ |
nauczyciel |
vauc- od vaucĕt + -aikă |
złożenie wzorem bezaika, låzaika
|
| wûcnek /vaucnĕk/ |
uczeń |
vauc- od vaucĕt + -nĕk |
złożenie wzorem ros. ученикъ
|
| wûchiu /waux́ü/ |
ucho |
psł. *uxo |
słowo poświadczone
|
| wûja /vaujă/ |
wuj, brat matki |
psł. *uja |
słowo poświadczone
|
| wûjewka /vaujefkă/ |
ciotka, siostra matki |
psł. *ujevъka |
słowo poświadczone
|
| wûl /vaul/ |
ul |
psł. *ulь |
słowo poświadczone
|
| wûsne /vausnĕ/ |
skóra |
psł. *usno |
słowo poświadczone
|
| wûsnene /vausnenĕ/ |
skórzany |
vausnĕ + -enĕ |
słowo poświadczone
|
| wûsta /vaustă/ |
usta |
psł. *usta |
słowo poświadczone
|
| wûzda /vauzdă/ |
uzda |
psł. *uzda |
słowo poświadczone
|
| wůcka /vauckă/ |
wilk, wilczek |
psł. *vьlkъ + -ka |
słowo poświadczone
|
| wůk /våuk/ |
wilk |
psł. *vьlkъ |
słowo poświadczone
|
| wůná /vauno/ |
wełna |
psł. *vьlna |
słowo poświadczone
|
| wůnene /vaunenĕ/ |
wełniany |
psł. *vьlněnъjь |
słowo poświadczone
|
| wŷsukie /voisüťĕ/ |
wysoki |
psł. *vysokъjь |
słowo poświadczone
|
Z
| połabski |
polski |
etymologja |
uzasadnienie
|
| za /zo/ |
za, dla |
psł. *za |
słowo poświadczone
|
| zabá /zobo/ |
żaba |
psł. *žaba |
słowo poświadczone
|
| zabet /zobĕt/ |
zapomnieć |
psł. *zabyti |
rozkład poświadczonego zobåit să
|
| zabŷt sa /zobåit să/ |
zapomnieć się |
psł. *zabyti sę |
poświadczone w czasie przeszłym: zobål-să
|
| zabka /zopkă/ |
żaba drzewna, rzekotka |
psł. *žabъka |
słowo poświadczone
|
| zając /zojąc/ |
zając |
psł. zajęcь |
słowo poświadczone
|
| zającak /zojącăk/ |
zajączek |
psł. zajęčьkъ |
słowo poświadczone
|
| zaká /zoko/ |
rzecz |
śdn. sâke |
słowo poświadczone
|
| zát /zot/ |
nasienie |
śdn. sât |
słowo poświadczone
|
| zȧlą /zalą/ |
wyka |
psł. zьlę?? |
słowo poświadczone
|
| zȧlwȧja /zalvajă/ |
szałwia |
śdn. salwie |
słowo poświadczone
|
| zȧn /zan/ |
żniwo |
psł. *žьnь |
poświadczone w l. mn.: zanai
|
| zȧne /zanĕ/ |
żyła |
śdn. sane + -åi |
słowo poświadczone
|
| zȧnîsne /zanaisnĕ/ |
żniwny |
psł. *žьnьšьnъjь |
słowo poświadczone
|
| zȧnîsne-mánd /zanaisnĕ-mond/ |
sierpień |
zȧnîsne + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| zȧrat /zarăt/ |
patrzeć |
psł. *zьrěti |
słowo poświadczone
|
| zȧriadle /zaŕodlĕ/ |
lustro |
psł. *zьrědlo |
słowo poświadczone
|
| zȧwat /zavăt/ |
żuć |
psł. *žьvati |
słowo poświadczone
|
| zȧzat /zazăt/ |
palić, opalać, spalać |
psł. *žьžati |
słowo poświadczone
|
| zågle /zåglĕ/ |
zły, rozgniewany |
psł. *žьglъjь |
słowo poświadczone
|
| zåmela /zåmelă/ |
bułka |
śdn. sêmele |
słowo poświadczone
|
| zåwat /zåvăt/ |
wołać, przywoływać |
psł. *zъvati |
poświadczone w 3Sg: züvĕ
|
| ząt /ząt/ |
zięć |
psł. *zętь |
słowo poświadczone
|
| zątek /zątĕk/ |
pan młody |
psł. *zętikъ |
słowo poświadczone
|
| zelǫd /zelǫd/ |
żołądź |
psł. *želǫdь |
słowo poświadczone
|
| zena /zenă/ |
żona, także kobieta |
psł. *žena |
słowo poświadczone
|
| zerawac /zerovăc/ |
żarzący się popiół |
psł. *žeravьcь |
słowo poświadczone
|
| zewarnak /zevornăk/ |
skowronek |
psł. *ževornъkъ |
słowo poświadczone
|
| zewat /zevăt/ |
ziewać |
psł. *zěvati |
poświadczone w 3Sg: zevă (albo zevĕ)
|
| ziarnu /źornü/ |
ziarno |
psł. *zьrno |
słowo poświadczone
|
| zil /zil/ |
lina |
śdn. sîl |
poświadczone w l. mn.: zilåi
|
| zile /zilĕ/ |
trawa |
psł. *zelьje |
słowo poświadczone
|
| ziliazene /ziľozenĕ/ |
żelazny |
ziľozü + -enĕ |
słowo poświadczone
|
| ziliazu /ziľozü/ |
żelazo |
psł. *želězo |
słowo poświadczone
|
| zimia /ziḿă/ |
ziemia |
psł. *zemьja |
słowo poświadczone
|
| zimne /zimnĕ/ |
ziemny, z ziemi |
psł. *zemьnъjь |
słowo poświadczone
|
| zimnek /zimnĕk/ |
duch ziemny, podziemny duszek |
psł. *zemьnikъ |
słowo poświadczone
|
| zip /zip/ |
mydło |
śdn. sêpe |
poświadczone w GSg: ziṕau
|
| zizîcka /zizaicka/ |
kukułka |
psł. *žežičьka |
słowo poświadczone
|
| zîbår /zaibår/ |
żubr |
psł. *zǫbr, odnosowione |
poświadczone w toponimji w złożeniu: Suberitz-feld (<*zubrica)
|
| zîd /zaid/ |
Żyd |
psł. *židъ |
słowo poświadczone
|
| zîdé /zaide/ |
struny (skrzypcowe) |
śdn. seide |
słowo poświadczone
|
| zîma /zaimă/ |
zima |
psł. *zima |
słowo poświadczone
|
| zîma-mand /zaimă-mond/ |
listopad |
psł. *zima + śdn. mând |
słowo poświadczone
|
| zîmiana /zaiḿonă/ |
gorączka, dreszcze |
psł. *ziměna |
słowo poświadczone
|
| zîmne /zaimnĕ/ |
zimny |
zaimă + -nĕ |
słowo poświadczone
|
| zîmnu /zaimnü/ |
zimno |
zaimă + -nü |
słowo poświadczone
|
| zît /zait/ |
żyć |
psł. *žiti |
poświadczone w 3Sg: zaivĕ
|
| zîtkiu /zaitťü/ |
ziarnko zboża |
zaitü + -ťü |
poświadczone w l. mn.: zaitkă
|
| zîtne /zaitnĕ/ |
zbożowy, na zboże |
zaitü + -nĕ |
słowo poświadczone
|
| zîtu /zaitü/ |
zboże |
psł. *žito |
słowo poświadczone
|
| zîwat /zaivăt/ |
życie; ciało; brzuch |
psł. *životъ |
słowo poświadczone
|
| zîwåtak /zaivåtăk/ |
serce |
psł. *životъkъ |
słowo poświadczone
|
| zîwe /zaivĕ/ |
żywy |
psł. *živъjь |
słowo poświadczone
|
| zlåd /zlåd/ |
grad |
psł. *želdь? *želdъ? |
słowo poświadczone
|
| zlåta /zlåtă/ |
złoto |
psł. *zolto |
słowo poświadczone
|
| zlåtene /zlåtenĕ/ |
złoty, złocony |
psł. *zoltenъjь |
słowo poświadczone, Polański się waha, być może zlåtnĕ
|
| zmėjek /zmėjĕk/ |
padalec |
psł. *zmijikъ |
słowo poświadczone, choć niepewne
|
| znajemne /znojemnĕ/ |
znany |
psł. *znajemьnъjь |
słowo poświadczone
|
| znát /znot/ |
znać |
psł. *znati |
słowo poświadczone
|
| zǫb /zǫb/ |
ząb |
psł. *zǫbъ |
słowo poświadczone
|
| zǫdlu /zǫdlü/ |
żądło |
psł. *žędlo |
słowo poświadczone
|
| zriba /zribǎ/ |
źrebię |
psł. *žerbę |
słowo poświadczone
|
| zribac /zribǎc/ |
młody (roczny) koń |
psł. *žerbьcь |
słowo poświadczone
|
| zribîcia /zribaićǎ/ |
młoda (roczna) klacz |
psł. *žerbica |
słowo poświadczone
|
| zunet /zünĕt/ |
dzwonić |
psł. *zvoniti |
poświadczone w 3Sg: zünĕ
|
| zûk /zauk/ |
żuk |
psł. *žukъ |
słowo poświadczone
|
| zůknǫt /zauknǫt/ |
żółknąć |
psł. *žьlknǫti |
poświadczone w 3Sg: zauknĕ
|
| zwȧnet /zvanĕt/ |
dźwięczeć, dzwonić |
psł. zvьniti |
poświadczone w 3Sg: zvanĕ
|
| zwån /zvån/ |
dźwięk |
psł. *zvonъ |
słowo poświadczone (Schleicher)
|
| zwenu /zvenü/ |
dzwono |
psł. *zveno |
słowo poświadczone
|
| zŷbat /zåibăt/ |
kołysać |
psł. *zybati |
poświadczone w rozkaźniku: zåib
|
| zŷbát sa /zåibot să/ |
bujać się |
psł. *zybati sę |
poświadczone w 3Sg: zåibi-să
|
| zŷbka /zåipkă/ |
kołyska |
psł. *zybъka |
słowo poświadczone
|